• Nie Znaleziono Wyników

Widok Rośliny: tak bliskie, a jednak obce - wstęp

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Widok Rośliny: tak bliskie, a jednak obce - wstęp"

Copied!
2
0
0

Pełen tekst

(1)

Tom 64

2015

Numer 3 (308)

Strony

383–384

Calvin, odkrycie szlaku fotosyntetycznego, Nagroda Nobla 1961; Ernest Borlaug, zapo-czątkowanie „zielonej rewolucji”, Pokojowa Nagroda Nobla 1970; Barbara McClintock, odkrycie transpozonów, Nagroda Nobla 1983). A trzeba pamiętać, że oprócz odkryć uhonorowanych taką nagrodą, rośliny dostar-czyły wiedzy o wielu innych fundamental-nych zjawiskach, o znaczeniu nie ograniczo-nym tylko do roślin (np. fotosynteza). Jako przykłady można przywołać choćby zasady dziedziczenia sformułowane przez Mendla, mechanizm rekombinacji genetycznej na dro-dze crossing-over czy odkrycie ko-supresji, co stanowiło impuls do poznania zjawiska wyciszania genów.

Numer KOSMOSU, który przedstawiamy ma na celu przybliżenie Czytelnikowi kilku wybranych zagadnień odnoszących się do życia roślin i ich funkcjonowania w środowi-sku. Wśród nich poruszamy tematy związane z pozyskiwaniem energii przez rośliny, zwra-cając uwagę, co oczywiste, na fotosyntezę, nie zapominając jednak o oddychaniu mito-chondrialnym, szczególnie, że różni się ono od tego, znanego u zwierząt. Kilka artykułów poświęciliśmy specyfice fizjologii roślin, z naciskiem na integrację procesów na pozio-mie tkankowym i systemicznym. Uwzględni-liśmy tu rolę apoplastu, a więc systemu ścian komórkowych, gdzie zachodzą liczne, ważne procesy, a także recepcja sygnałów środowi-skowych. Omówiliśmy rolę w komunikacji międzykomórkowej roślin plazmodesm, czyli kanałów cytoplazmatycznych łączących są-Pierwsze malowidła naskalne tworzone

przez ludzi już w okresie paleolitu prezen-tują głównie zwierzęta, niekiedy ludzi, bądź części ich ciała, ale nigdy rośliny. Zapewne były one traktowane przez ówczesnych lu-dzi jako elementy krajobrazu, którego też nie przedstawiali. Można postawić tezę, że przez tysiące lat jakie upłynęły, nasze podejście do roślin niewiele się zmieniło. Oczywiście, wie-le osób wie, że bez roślin i innych organi-zmów fotosyntetyzujących (np. sinic) nie by-łoby życia na Ziemi, bo tylko one są zdolne do wiązania dwutlenku węgla z atmosfery i tworzenia z nich związków organicznych. W związku z tym, jako tzw. producent pierwot-ny, stanowią podstawę w łańcuchu troficz-nym biosfery. Niektórzy zapewne też słyszeli, że wiązanie CO2 przez rośliny ogranicza stę-żenie tego gazu w atmosferze, co jest waż-nym czynnikiem ograniczającym efekt cie-plarniany. Pewnie mniejsza jest świadomość, że konieczny do życia tlen atmosferyczny po-chodzi w całości z fotosyntezy prowadzonej przez setki milionów lat najpierw przez si-nice, a potem przez rośliny. Większość ludzi odbiera jednak obecność roślin jedynie jako element krajobrazu (zauważając jednak czę-sto jego piękno), bez wnikania dzięki czemu rosną, wydają plony i jak sobie radzą w zmie-niającym się i niekiedy bardzo wymagającym środowisku. Trudno o to mieć pretensję, skoro nawet uczeni nie bardzo doceniają rolę roślin. Od stu lat, odkąd przyznawane są nagrody Nobla, tylko trzy miały bezpośredni związek z naukami o roślinach (Melvin Ellis

P

aweł

S

owińSki

Zakład Ekofizjologii Molekularnej Roślin

Instytut Biologii Eksperymentalnej i Biotechnologii Roślin Wydział Biologii

Uniwersytet Warszawski

Miecznikowa 1, 02-096 Warszawa E-mail: [email protected]

(2)

384 Wstęp

niego. Obejmują one rolę światła w regulacji wzrostu i rozwoju roślin, adaptacje umożli-wiające opanowanie niekiedy bardzo wyma-gających biotopów i na koniec mechanizmy leżące u podstaw komunikacji między rośli-nami i z innymi organizmami. Mamy nadzie-ję, że ten krótki przegląd aktualnych zagad-nień z dziedziny nauk o roślinach przyczyni się do tego, że organizmy te staną się dla Państwa mniej obce, a może nawet ciekawe. siadujące komórki. Jako przykład integracji

procesów na poziomie tkankowym pokaza-no transport radialny zachodzący w drewnie (ksylemie), kojarzonym być może przez wie-lu Czytelników jedynie jako materiał do pro-dukcji desek. Inny artykuł omawia mechani-zmy i drogi transportu wzdłuż rośliny wody i substancji odżywczych, które, choć całkowi-cie inne niż u zwierząt, są zadziwiająco wy-dajne. Część artykułów dotyczy funkcjonowa-nia roślin w środowisku i przystosowafunkcjonowa-nia do

Czytelników zaiteresowanych roślinami odsyłamy do tomów KOSMOSU poświęconych tej tematyce: Biotechno-logia Roślin (44/1995), EmbrioBiotechno-logia Roślin (52/2003), GMO — Szanse i Ograniczenia (56/2007).

Cytaty

Powiązane dokumenty

W dniu 22 maja 2007 roku, już po raz czwarty odbyły się warsztaty studenckie „Miasta bez Barier”, orga−. nizowane przez Wydział Architektury

14(a) and 14(b)), as well as better upload capac- ity utilization during the seeding process (Fig. Thus, peers that arrive earlier experience much smaller seeding times. As shown

The cylinder considered in this analysis was modeled with simple-support (SS-3) bound- ary conditions on both ends and the following geometrie and material

*Udział w konkursie jest jednoznaczny z wyrażeniem zgody na przetwarzanie danych osobowych w zakresie: imię, nazwisko, klasa jak i prezentację pracy na

Jednak ich sposób życia, wygląd, możliwości życia są inne i wymagają pewnego.. przystosowania warunków oraz pomocy

Jest to dla mnie rewolucja, bo pojawia się pomysł, który jest zupełnie, ale to zupełnie nieoczywisty?. Ba, podobno Oded Goldreich zawsze swój kurs kryptologii (w Instytucie

Uczniu, przypomnij sobie jak wyglądało życie obu postaci – Ani Shirley oraz Maryli Cuthbert - zanim się spotkały.. Jak wyglądało pierwsze spotkanie bohaterek i jak doszło do

traktowaliśmy go jak brata łatę i bylibyśmy jeszcze bar- dziej szczęśliwi, gdyby i on wreszcie zbliżył się do nadziei na szczęście- kto raz się sparzył,