1.6. LOGARYTMOWANIE Definicja logarytmu b a c b c a = ⇔ = log 0 1 ; 0 > ≠ > b a a a- podstawa logarytmu b - liczba logarytmowana c - wynik logarytmowania Własności logarytmu x x log
log10 = - logarytm dziesiętny 0 1 loga = 1 loga a= x aloga x = Przykład 1.6.1. Oblicz:
a) log232 b) log44 c) log41 d) 10
1
log b) 5log59
Rozwiązanie Komentarz
a) log232=5, bo 25 =32 Korzystamy z definicji
b a c b c a = ⇔ = log b) log44=1 loga a=1 c) log41=0 loga1=0 d) 1 10 1 log 10 1 log = 10 =− , bo 10 1 10−1 = b) 5log59 =9 aloga x = x
Przykład 1.6.2. Oblicz a) log 39 b) log10310 Rozwiązanie Komentarz a) log 39=x 3x =9 2 2 1 3 3 = x 4 2 / 2 2 1 = ⋅ = x x 4 9 log 3 = , bo
( )
3 4 =9Obliczając wartości logarytmu ( w bardziej skomplikowanych przykładach ) moŜemy skorzystać z definicji b a c b c a = ⇔ = log i
zamienić równanie logarytmiczne na równanie wykładnicze.
Rozwiązując równanie wykładnicze
doprowadzamy obie strony równania do potęgi o tej samej podstawie. Następnie podstawy opuszczamy. b) 3 1 1 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 log 3 1 1 3 1 3 3 = = ⋅ = = = x x x x x Jak wyŜej.
Prawa działań na logarytmach y x y x a a a +log =log ⋅ log y x y x a a a log log log − = n a a x x nlog =log a x x b b a log log log =
Przykład 1.6.3. Oblicz
a) 4log29 b) log8+log125 c) log 0,6 log 0,15
2 1 2 1 − d) 5 log 125 log 6 6 Rozwiązanie Komentarz
a) 4log29 =22log29 =2log292 =
81 2log281 =
=
Korzystamy ze wzoru nloga x=loga xn oraz
x aloga x =
b) log8+log125=log
(
8⋅125)
=log1000=3 Korzystamy ze wzoruy x y x a a a +log =log ⋅ log c) log 4 15 , 0 6 , 0 log 15 , 0 log 6 , 0 log 2 1 2 1 2 1 2 1 − = = 2 2 1 2 1 4 2 1 4 log 2 2 1 − = = = = − x x x x 2 15 , 0 log 6 , 0 log 2 1 2 1 − =− Korzystamy ze wzoru y x y x a a a log log log − = d) 3 5 log 5 log 3 5 log 5 log 5 log 125 log 6 6 6 3 6 6
6 = = = Korzystamy ze wzoru nloga x=loga xn.
Skracamy log65.
Przykład 1.6.4. Oblicz wartość wyraŜenia log34⋅log45⋅log57⋅log79.
Rozwiązanie Komentarz 2 9 log 7 log 9 log 5 log 7 log 4 log 5 log 4 log 9 log 7 log 5 log 4 log 3 3 3 3 3 3 3 3 7 5 4 3 = = = ⋅ ⋅ ⋅ = = ⋅ ⋅ ⋅ Korzystając ze wzoru a x x b b a log log log =
zamieniamy log45,log57,log79na logarytmy o podstawie 3.
ĆWICZENIA Ćwiczenie 1.6.1. Oblicz: a) (1pkt.) log381 b) (1pkt.) log 0,001 c) (1pkt.) log 2 1 4 schemat oceniania Numer odpowiedzi Odpowiedź Liczba punktów 1 Podanie wyniku. 1 Ćwiczenie 1.6.2. Oblicz: a) (1pkt.) 2log5 5+ log8 b) (1pkt.) 2log29 schemat oceniania Numer odpowiedzi Odpowiedź Liczba punktów 1 Podanie wyniku. 1
Ćwiczenie 1.6.3. (1pkt.) Oblicz: Wiedząc, Ŝe Oblicz:
schemat oceniania Numer odpowiedzi Odpowiedź Liczba punktów 1 Podanie wyniku. 1
Ćwiczenie 1.6.4. (2pkt.)Oblicz bez uŜycia tablic: log 6 3⋅log336.
schemat oceniania Numer
odpowiedzi
Odpowiedź Liczba
punktów 1 Zamiana log 6 3.na logarytm o podstawie 3. 1