Marek Gumkowski
"Stanisław Przybyszewski a
romantyzm", Tomasz Weiss,
"Pamiętnik Literacki" R. 64 (1973) :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 16/50, 232
( I I ' WAŻYK Adam: S u r r e a liz m . T e o r i a i p ra kty ka l i t e r a c k a . O p r a c o w a ł.. . Warszawa 1973, C z y t . , ss . 373, n l b . 2 , t a b l . 8, z ł 4 0 . -Na k s ią ż k ę s k ł a d a j ą s i ę : 1. Przedmowa, w k t ó r e j a u to r p r z e d s t a w ia g e n e zę s u r r e a liz m u f r a n c u s k i e g o , zwraoająo s z c z e g ó ln ą uwagę na t o , że prąd t e n w l i t e r a t u r z e f r a n c u s k i e j s t a r a ł s i ę z a s t ą p i ć romantyzm t e g o r o d z a j u , j a k i r o z w i n ą ł s i ę w P o l s c e . Ź r ó d e ł s u r r e a liz m u szuka s i ę d a lek o w c z a s i e , a l e ruch t e n p o z o s t a j e a k tu a ln y jako bunt p r z e c i w o g r a n ic z e n i u k u lt u r y do " p o t r z e b p r a k t y o z n y o h " . - 2. Kalendarium o p a r te na fa k t a c h l i t e r a c k i c h zw iązanych z ruchem s u r r e a l i s t y c z n y m : od r . 1890 (w znowien ie " P i e ś n i M aldorora" Lautream onta) do r . 1953 - u k a z a n ie s i ę t e k s t u " S u r r e a l iz m w swoich d z i e ł a c h żywych" A. B r e t o n a . - 3. T e k s ty s u r r e a l i s t ó w fr a n c u s k ic h z okresu ic h o f i c j a l n e j p r z y n a l e ż n o ś o i do ruohu: o z . I - M a n ife s ty i a r t y k u ły z ozasopism s u r r e a l i s t y c z n y c h ; o z . I I - Teksty B reton a , Aragona, E lu a rd a , Tza ry i innyoh.
BP/50/115 M.B. ( I I ) WEISS Tomasz: Sta n isła w P rz y b y s z e w s k i a romantyzm."Pa m ię t n ik L i t e r a c k i " E. 64: 1973 z . 1 s . 53-73.
A n a l i z u j ą c ko re sp on d en oję i wspomnieniaj P r z y b y s z e w s k ie g o a u t o r d o ch od zi do wniosku, że p i e r w s z e sp otka n ie tw órcy "Con- f i t e o r " z d z i e ł a m i romantyków p o l s k i c h n a s t ą p i ł o we wczesnym o k r e s i e m łodzieńczym , gruntownie n a to m ia s t po zn a ł j e P r z y b y s z e w s k i d o p ie r o w c z a s i e współpraoy z poznańskim "Z d rojem "
(19 16 -191 7). Podobnie z w ią z k i p i s a r z a z t r a d y c j a m i romantyzmu n i e m i e c k i e g o b y ł y l u ź n i e j s z e , n i ż s i ę na o g ó ł p r z y p u s z c z a . A n a l o g i e pomiędzy poglą dam i P r z y b y s z e w s k ie g o a ideam i roman tyzmu w ynikały w i ę o , ja k s i ę o k a z u je , z podobieństw a duchowej a t m o s fe r y , sposobu s t a w i a n i a pytań f i l o z o f i c z n y c h i t p . między epoką romantyczną a po lskim modernizmem.
