Andrzej Koza
Dotacje do zatrudnienia a sytuacja
osób niepełnosprawnych na rynku
pracy w Polsce w latach 2008-2010
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia 46/1,
243-251
U N I V E R S I TA T IS M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N - P O L O N I A
V O L . X L V I, 1 S E C T IO H 2 0 1 2 Katedra Finansów i Rachunkowości
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
A N D R Z E J K O Z A
Dotacje do zatrudnienia a sytuacja osób niepełnosprawnych
na rynku pracy w Polsce w latach 2008-2010
The subsidies to em ploym ent versus th e situation o f the han d icap p ed persons in th e Polish lab o u r m ark et in years 2008-2010
Wprowadzenie
Pracodawcy, rozważając zatrudnienie osób niepełnosprawnych, m uszą liczyć się z tym, że pracownicy niepełnosprawni nie wszystkie prace będą w stanie wykonywać lub będzie to wymagało dłuższego czasu i dodatkowych nakładów finansowych. Muszą rów nież brać pod uwagę ich częstą absencję w pracy z powodu choroby lub pobytu w ośrod kach rehabilitacyjnych. Potencjalni pracodawcy osób niepełnosprawnych muszą także brać pod uwagę konieczność zwiększenia standardów warunków pracy i związanych z tym problemów technicznych, jak również organizacyjnych. Pracownicy niepełnosprawni mają zagwarantowane ustawowo dodatkowe dni wolne od pracy na rehabilitację, przerwy w pracy na gimnastykę oraz ograniczone limity dziennych i tygodniowych godzin pracy.
Pomimo jednak tych cech charakteryzujących osoby niepełnosprawne i w arunki ich pracy coraz więcej osób niepełnosprawnych znajduje pracę. Podstawową przyczyną wzrostu zainteresowania osobami niepełnosprawnymi jako pracownikami jest towarzy sząca ich zatrudnieniu pomoc finansowa kierowana do pracodawców. Należy przy tym dodać, że w latach 2008-2010 zmieniano kilkakrotnie przepisy prawne regulujące roz miary i zakres udzielanych dotacji do zatrudnienia. W opinii autora niniejszego artykułu miało to wpływ na aktywność ekonomiczną, a zwłaszcza na zatrudnienie osób niepełno sprawnych u pracodawców na niechronionym, jak również na chronionym rynku pracy. Celem niniejszego artykułu jest próba analizy aktywności ekonomicznej osób niepełnosprawnych na tle zm ian w arunków prawnych i finansow ych zatrudnienia osób niepełnosprawnych w latach 2008-2010.
244 A N D RZEJ KOZA
1. Wsparcie zatrudnienia osób niepełnosprawnych w Polsce w latach 2008-2010
W Polsce, wzorem rozw iązań istniejących w innych krajach, stosuje się wspar cie finansowe pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne oraz nakłada się kary finansowe na tych pracodawców, którzy pomimo ciążenia na nich takiego obowiązku uchylają się od zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Podstawy prawne stosowania tych form stymulacji pracodawców do zatrudniania osób niepełnosprawnych zawarto w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych1 oraz w przepisach wykonawczych do tej ustawy. Zgodnie z tym i zapisami prawnym i pracodawcy, którzy chcą zatrudnić lub ju ż zatrudniają osoby niepełnosprawne, mogą liczyć na pomoc finansow ą ze środków PFRON na utworzenie stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej, przystosowa nie stanow iska pracy do potrzeb osób niepełnospraw nych oraz n a sfinansowanie w ynagrodzeń dla zatrudnionych osób niepełnospraw nych w raz ze składkam i na ubezpieczenia społeczne (tab. 1).
T abela 1. Podstaw ow e in stru m en ty w sparcia z a tru d n ie n ia osób niepełnospraw nych oraz ich b en eficjen ci w Polsce w latach 2008-2010
In stru m en t w sp arcia finansow ego B eneficjent
Z w rot kosztów przy sto so w an ia stan o w isk a pracy do po trzeb o so
by niepełnospraw nej
P racodaw ca za tru d n ia jący osoby n iepełnospraw ne, w ty m zak ład pracy chronionej
Z w rot kosztów w y p o sażen ia sta n ow iska osoby niepełnospraw nej
P racodaw ca za tru d n ia jący osoby n iepełnospraw ne, w ty m zak ład pracy chronionej
R efu n d acja sk ła d ek n a ZUS Pracodaw ca zatru d n ia jący m niej n iż 25 osób (p ełn e etaty)
R efu n d acja sk ła d ek n a ZUS
P raco d aw ca z atru d n iający co najm niej 25 pracow ników (p ełn e etaty), osiągający w skaźn ik z a tru d n ie n ia osób
n iepełnospraw nych co najm niej 6%
R efu n d acja sk ła d ek n a ZUS Z ak ład p racy chronionej
R efundacja w y n ag ro d zeń Z ak ład p racy chronionej
R efundacja w y n ag ro d zeń
P raco d aw ca zatru d n ia jący m niej n iż 25 osób (p ełn e etaty) oraz p racodaw ca zatru d n ia jący 25 i w ięcej osób osiąg ający w sk aźn ik
z a tru d n ie n ia osób n iepełnospraw nych co najm niej 6%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych...
T abela 2. Z m iany p rzepisów dotyczące do fin an so w an ia zatru d n ie n ia osób n iepełnospraw nych w Polsce w latach 2008-2010 In stru m en t w sp arcia finansow ego B eneficjent
W arunki ud zielan ia w sp arcia finansow ego w edług stan u praw nego n a dzień: 31.12.2008 L ata 2009-2010
R efundacja sk ła d ek na
ZUS
P raco d aw ca z a tru d n ia ją c y m niej niż 25 osób
(pełne etaty)
R e fu n d a c je s k ła d k i n a le ż n e j z a z a tr u d n ia n ą o so b ę n ie p e łn o s p r. n ie m a ją c ą p ra w a d o e m e r y tu r y n a u bezpieczenie em erytalne
R efundacje składek n a u b ez pieczenia społeczne zastąpiono ogólną dotacją do zatrudnienia osób niepełnospraw nych
R efundacja sk ła d ek na
ZUS
P raco d aw ca z a tru d n ia ją c y co najm niej 25 pracow ników (pełne
etaty), osiągający w sk aźn ik z a tru d n ie n ia
osób niepełnospr. co najm niej 6 %
R e fu n d acja sk ła d k i z a p raco w n ik a niepełnospr., niem ającego p raw a do em erytury. :
a)znacznie i um iarkow anie - składka em ery taln a,
b)niepełnospr. w stopniu lekkim - sk ła d k a w y p ad k o w a
P rz y s łu g u je p ra c o d a w c o m , k tó rz y w w y n ik u z a tru d n ie n ia o so b y n iep ełn o sp raw n e j w ykazali przyrost netto miejsc pracy
Z a pracow ników niepełnospr. w stopniu:
- z n acz n y m - 160% n a jn iż szego w y n ag ro d zen ia, - u m ia rk o w a n y m - 140% najniższego w yn ag ro d zen ia, - lek k im - 60% najniższego w y n a g r o d z e n ia ; K w o ty te zw ięk sza się o 40% w p rz y p ad k u osób niepełnospr. ch o rych: psychicznie, um ysłow o lub z ep ilep sją oraz p raco w ników niew idom ych. Refundacja nie m oże p rzekro czyć 75% kosztów z a tru d n ie n ia osoby niepełnospraw nej. R efundacja
sk ła d ek na ZUS
Z ak ład pracy chronionej
R e fu n d acja sk ła d k i n a ubezp. em e ry ta ln e i chorobow e oraz n a u b ez pieczenie w ypadkow e R efundacja w y n a g ro dzeń Z ak ład pracy chronionej
M iesięczna refundacja w ynagrodzeń osób niepełnospr. niem ających p ra w a do em erytury, w y p łacan e raz na dw a m iesiące, w kw ocie: a) 130% n a jn iż sz e g o w y n a g ro d z . z a osoby n ie p e łn o s p r. z n a c z n ie , b) 110% n a jn iż sz e g o w y n a g ro d z . z a osoby niepełnospr. um iarkow anie, c) 50% n a jn iż sz e g o w y n a g ro d z . z a osoby niepełnospr. lekko R efundacja w y n a g ro dzeń P racodaw ca z a tru d n iający m niej, n iż 25 osób (p ełn e etaty) oraz P raco d aw ca z a tru d n ia ją c y 25 i w ięcej osób
osiągający w sk aźn ik z a tru d n ie n ia osób nie- pełnospr., co najm niej
6 %
R e fu n d a c ja w y n a g ro d z e ń o so b y n ie p e łn o s p r a w n e j m n ie m a ją c e j u s ta lo n e g o p ra w a do e m e r y tu ry w w ysokości :
a) 70 % kw o ty p rzy słu g u jący ch z a k ładom pracy chronionej
b) 90 % kw oty przysługującej zak ła dom pracy chronionej w p rz y p a d k u osób niepełnospraw nych, u których stw ie rd z o n o ch o ro b ę p sy c h iczn ą, u p ośledzenie um ysłow e lub ep ilep sję oraz pracow ników niew idom ych w sp ó łc zy n n ik w y n ag ro d zen ia sięga ww. kwot.
D o tacja n a poziom ie: a) 70 % kw oty zakładów pracy chronionej
b) 90 % kw o ty zak ład ó w p ra cy ch ro n io n ej w p rz y p a d k u osó b n ie p e łn o s p r. ch o ry ch : p sy c h ic z n ie , u m y sło w o lub z epilepsją oraz pracow ników niew idom ych.
R efundacja nie m oże p rzekro czyć 75% kosztów z a tru d n ie n ia osoby niepełnospr.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych...
246 A N D RZEJ KOZA
W latach 2008-2010 obserwuje się zm iany podstaw prawnych oraz warunków finansowych zatrudniania osób niepełnosprawnych przez pracodawców, i to zarówno na chronionym rynku pracy (w zakładach pracy chronionej i spółdzielniach inwalidów), jak i na niechronionym rynku pracy (u pozostałych pracodawców). Przyczyn tych zmian było przynajmniej kilka, m.in.: konieczność dostosowania przepisów krajowych do obowiązujących w Unii w zw iązku z wygaśnięciem uzyskanego przez Polskę trzyletniego okresu przejściowego na pełne wdrożenie przepisów wspólnotowych o pomocy publicznej, zwłaszcza o pom ocy de minimis1, zm iany zakresu i sposobu działania Systemu Obsługi Dofinansowań i Refundacji (SODiR), funkcjonującego w ramach Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) oraz coraz trudniejszej sytuacji finansowej Funduszu, z którego środków realizuje się dopłaty do zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
Podstawowe zmiany dofinansowania zatrudnienia osób niepełnosprawnych w la tach 2008-2010 prezentuje tab. 2.
Zmiany w funkcjonowaniu instrumentów zmierzały do uproszczenia i ujednolicenia zasad dofinansowania zatrudnienia osób niepełnosprawnych, zwiększenia atrakcyjno ści osób niepełnosprawnych jako pracowników i zm niejszenia różnic w w arunkach finansow ych zatrudniania tych osób n a otw artym i chronionym rynku pracy.
W celu uproszczenia realizacji płatności dofinansowań - refundacji, całość działań na rzecz dofinansow ania zatrudnienia przekazano w 2008 roku PFRON, a podstawą w ypłat było ujęcie osoby niepełnosprawnej, na którą m iała być przekazana refunda cja, w rejestrze osób niepełnosprawnych (w SODiR), prowadzonym przez PFRON. Zastąpienie z dniem 1 stycznia 2009 roku osobnego dofinansow ania składek na ubezpieczenia społeczne i w ynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych jednym ogólnym dofinansowaniem zatrudnienia miało za zadanie uprościć procedury rea lizacji płatności na rzecz pracodawców i ułatwić im rozliczenie otrzym anych kwot na zatrudnianych pracowników niepełnosprawnych. Istotną dla sytuacji na rynku pracy osób niepełnospraw nych zm ianą w prow adzoną w 2009 roku było objęcie dofinansow aniem kosztów zatrudnienia osób niepełnospraw nych, posiadających ustalone prawo do em erytury. Tym samym pracodaw cy zatrudniający em erytów niepełnosprawnych otrzymali prawo do zgłoszenia tych osób do SODiR do refundacji kosztów zatrudnienia.
R ów nież niepracujący em eryci niepełnospraw ni zw iększyli swoje szanse na zatrudnienie i uzupełnienie niskich dochodów z em ery tu r o w ynagrodzenie za pracę. W ażną dla pracodawców zm ianą, która została wprow adzona w 2009 roku
2 W prow adzone n a podstaw ie rozporządzeń: 1) K om isji W spólnot E uropejskich n r 1998/2006 z d n ia 15 g ru d n ia 2006 r. w spraw ie stosow ania art. 87 i 88 T raktatu do pom ocy de m inim is Dz. U. U. E. n r L 379, 2) K o m isji W spólnot E uropejskich n r 875/2007 z d n ia 24 lipca 2007 r. w spraw ie stosow ania art. 87 i 88 T raktatu W E w odniesieniu do pom ocy w ram ach zasady de m inim is dla sektora rybołów stw a i zm ieniającym rozporządzenie W spólnot E uropejskich n r 1860/2004 - Dz. Urz. z d n ia 25 lip ca 2007 r. n r U E L 193., 3) K om isji W spólnot E uropejskich: n r 1535/2007 z d n ia 20 g ru d n ia 2007 r. w spraw ie zasto so w an ia art. 87 i 88 T raktatu W E w od n iesieniu do pom ocy de m inim is w sektorze produkcji rolnej - Dz. Urz. U E z d n ia 21 g ru d n ia 2007 r. n r L 337.
i przetrw ała tylko rok3 było przyjęcie za podstawę w ypłaty dotacji do w ynagrodzeń kwoty najniższego w ynagrodzenia, jako m inim alne w ynagrodzenie za pracę obo w iązujące w styczniu roku bieżącego, a nie ja k w poprzednich latach w grudniu roku ubiegłego. Przy tym kw ota dofinansow ania obliczona zgodnie z pow yższy m i zasadam i nie pow inna przekroczyć 75% kosztów płacy pracow nika niepełno sprawnego.
W ażną zm ianą zasad dofinansow ania w ynagrodzeń w prow adzoną od 2009 roku było uzależnienie udzielenia dotacji od przyrostu netto m iejsc pracy w zw iązku z koniecznością stosowania tzw. efektu zachęty narzuconego przez przepisy unijne4. Zgodnie z tą ideą w ynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych zatrudnionych po 1 stycznia 2009 podlegają dofinansowaniu, o ile ich zatrudnienie powoduje ogólny wzrost zatrudnienia u pracodawcy oraz wzrost zatrudnienia osób niepełnosprawnych (ma to wyeliminować zw alnianie pracowników pełnosprawnych i zastępowanie ich pracow nikam i niepełnosprawnym i, na których przysługuje dofinansowanie).
2. Osoby niepełnosprawne na rynku pracy w Polsce w latach 2008-2010
Osoby niepełnosprawne cechują się niską aktyw nością ekonomiczną, rzadziej pracują i częściej pozostają bierni zawodowo niż pozostała część społeczeństw a w w ieku produkcyjnym. W yniki badań aktywności ekonomicznej ludności Polski (BAEL) prezentowane w tab. 3 wskazują, że pod względem zatrudnienia następowała systematyczna poprawa sytuacji wśród tej subpopulacji. W 2008 roku 23,9% osób niepełnosprawnych poszukiwało pracy lub ju ż pracowało (czyli było aktywnych za wodowo). W 2010 roku odsetek takich osób niepełnosprawnych sięgnął 25,9%. Jest to jednak ponad dwukrotnie m niejszy w spółczynnik niż w przypadku osób p ełno sprawnych, wśród których przeciętnie blisko 55% było aktywnych zawodowo5. Ważne jest również to, że w latach 2008-2010 systematycznie rósł odsetek zatrudnionych osób niepełnosprawnych pomimo ogólnie pogarszającej się sytuacji na rynku pracy wskutek odczuwanych w gospodarce polskiej skutków kryzysu gospodarczego. W 2008 roku pracę posiadało 20,8% ogółu osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym, natom iast w 2010 takich osób było 21,9%. Należy również podkreślić, że w 2010 roku, po raz pierwszy od kilku lat, wzrosła stopa bezrobocia.
3 Od 2010 ro k u pow rócono do zasad y stosow ania ja k o pod staw y w y m ia ru dotacji do w y n ag ro d zen ia m in im a ln e g o w y n a g ro d z e n ia za pracę z g ru d n ia p o p rzed n ieg o ro k u , co o zn a c z a za m ro ż e n ie w y p ła t n a poziom ie z 2009 roku.
4 D efinicja efektu zachęty w y n ik a z przepisów rozporządzenia Komisji W spólnot Europejskich n r 800/2008 z 6 sierp n ia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pom ocy z a zgodne ze w spólnym ry n k iem w zastosow aniu art. 87 i 88 T rak tatu (ogólne ro zp o rz ąd zen ie w spraw ie w y łączeń blokowych).
5 Zgodnie z danym i M in isterstw a Pracy i Polityki Społecznej zaw a rty m i w raporcie Rynek Pracy w Pol sce w 2010 roku, w sp ó łc z y n n ik a k ty w n o ści zaw odow ej ogółu sp o łe czeń stw a w w ieku 15 lat i w ięcej w 2008 ro k u w y n ió sł 54,2% , w 2009 roku - 54,9, n a to m iast w 2010 w zró sł do poziom u 55,7%.
248 A N D RZEJ KOZA
T abela 3. A k ty w n o ść ekonom iczna osób n iepełnospraw nych w w ieku p rodukcyjnym w Polsce w latach 2008-2010
R ok
Z estaw ien ie średnioroczne
O gółem A k ty w n i zaw odow o B ierni zaw odow o W spółczynnik ak ty w n o ści zawodowej W skaźnik z a tru d n ie n ia Stopa b ezro b o cia razem pracujący bezro b o tn i
w ty siąc ach w %
w w ieku produkcyjnym
2008 2213 528 460 69 1685 23,9 20,8 13,1
2009 2068 508 443 65 1559 24,6 21,4 12,8
2010 2054 531 449 81 1523 25,9 21,9 15,3
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Aktywność ekonomiczna ludności Polski w IVkw artale 2008 , GUS, Warszawa 2009, s. 169, Aktywność ekonomiczna ludności Polski w IV kwartale 2009 roku, GUS, W arszawa 2010, s. 195.
Aktywność ekonomiczna ludności Polski w IVkwartale 2010 roku, GUS, W arszawa 2011, s. 185.
W 2009 roku bez jakiejkolwiek pracy było 12,8%, spośród osób niepełnosprawnych aktywnych zawodowo w wieku produkcyjnym , natom iast rok później ten odsetek w zrósł do poziomu 15,3%, i to pom imo ogólnego wzrostu liczby zatrudnionych osób niepełnosprawnych w tym roku.
Przyczyną w zrostu liczby osób bezrobotnych w 2010 roku był gwałtowny przy rost liczby osób niepełnosprawnych aktywnych zawodowo i jednocześnie mniejsza dynam ika zatrudnienia. Zatem na rynku pracy nie było wystarczającej liczby ofert pracy dla osób niepełnosprawnych w stosunku do napływ u n a rynek pracy osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym.
3. Zatrudnienie dotowane osób niepełnosprawnych w Polsce w latach 2008-2010
Atrakcyjność osób niepełnosprawnych na rynku pracy jest uzależniona od korzy ści, jakie przypadają ich pracodawcom. Generalnie w latach 2008-2010 coraz więcej osób niepełnosprawnych znajdowało pracę zarówno n a chronionym rynku pracy, jak i u pozostałych pracodawców (rys. 1).
Według danych SODiR w końcu 2008 roku pracodawcy otrzym yw ali dotacje na 205 tys. pracowników niepełnosprawnych. Dw a lata później dofinansowaniem w ynagrodzeń objętych było o 60 tys. osób niepełnosprawnych więcej. Przy tym przy rost zatrudnienia osób niepełnosprawnych objętych dotacjami zanotowały zarówno zakłady pracy chronionej (wraz ze spółdzielniam i inwalidów), jak też pracodawcy niedziałający w w arunkach chronionych.
300 250 200 150 100 50 0 2008 2009 2010
■ Otwarty rynek pracy i Chroniony rynek pracy ■ Ogółem
Rys. 1. L iczba osób n iepełnospraw nych objętych dotacjam i z PFRON w latach 2008 -2 0 1 0 (dane w tys. osób)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych SODiR, W arszawa 2011, s. http://www.nie peln osprawni. gov.pl/ tablice/sod-pfron/, data pobrania: 21.04.2011 r.
Głównym miejscem pracy osób niepełnosprawnych, zgodnie z danym i SODiR, w całym okresie objętym analizą, tj. w latach 2008-2010, byli pracodawcy działa jący w w arunkach chronionych. W 2008 roku w w arunkach chronionych pracowało
166 tys. osób z niepełnospraw nością, czyli 81% w szystkich zatrudnionych osób legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności. W 2010 roku zatrudniali oni 198 tys. pracowników niepełnosprawnych (wzrost o 32 tys. osób), co stanowiło 81°% ogółu zatrudnionych osób mających prawnie stwierdzoną niepełnosprawność. Należy zwrócić jednak uwagę na fakt, że znacznie większą dynam iką charakteryzowało się zatrudnienie u pracodawców na otw artym rynku pracy. W latach 2008-2010 dyna m ika zatrudnienia w yniosła 172%. W roku 2008 pracę subsydiowaną na otw artym rynku znalazło 39 tys. osób niepełnosprawnych, a dwa lata później ju ż 67 tys. takich osób. D ynam ika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w w arunkach chronionych była znacznie m niejsza i sięgała 119%.
Zakończenie
W prowadzone w latach 2008-2010 zm iany zasad dofinansow ania zatrudnienia osób niepełnosprawnych nie wpłynęły negatywnie na zatrudnienie tych osób. Zarówno według danych uzyskanych z badań aktyw ności ekonomicznej ludności Polski, jak
250 A N D RZEJ KOZA
i z Systemu Obsługi Dofinansowań i Refundacji coraz więcej osób niepełnosprawnych pracowało. W iększym zainteresow aniem osobam i niepełnospraw nym i cechowali się pracodawcy nieposiadający statusu zakładu pracy chronionej. Nie musieli oni stwarzać specjalnych w arunków pracy dla tych osób, a przekazywane im dotacje na w ynagrodzenia, chociaż m niejsze niż w ZPCH, były wystarczającą rekompensatą z ty tu łu w zrostu kosztów w zw iązku z zatrudnieniem osób niepełnosprawnych. W zrost zatrudnienia osób niepełnosprawnych z pew nością w ynikał również z faktu konieczności w zrostu netto liczby etatów w zw iązku z zatrudnieniem pracownika niepełnosprawnego.
N a podstawie przeprowadzonych badań autor niniejszego artykułu stoi na sta nowisku, że wprowadzone w 2010 roku zm iany zasad dofinansow ania zatrudnienia osób niepełnosprawnych nie m iały negatywnych konsekwencji dla ich zatrudnienia. Pomimo niekorzystnych zm ian zasad w yliczania dotacji do zatrudnienia, w kon sekwencji których „zam rożono” w 2010 roku podstawę w ypłaty dotacji6, stosując podstawę w ypłaty z 2009 roku, zatrudnienie dotowane w 2010 roku wzrosło. Zatem pracodawcy uznali, że atrakcyjność dopłat do zatrudnienia osób niepełnosprawnych była w ystarczająca w stosunku do dodatkowych kosztów zatrudniania tych osób. N ależy również dodać, że przyczyną wzrostu zatrudnienia osób niepełnosprawnych w 2010 roku mogło być także przystąpienie do realizacji przez zakłady pracy chro nionej nałożonego na tego typu pracodawców obowiązku zw iększenia zatrudnienia osób niepełnospraw nych do 50% ogółu zatrudnionych w przeliczeniu na pełny w ym iar czasu pracy7. Pomimo że w zrost tego w skaźnika zatrudnienia osób n ie pełnosprawnych będzie obowiązywał dopiero w 2012 roku, niektórzy pracodawcy z chronionego rynk u pracy przystąpili do realizacji tego w ym ogu ju ż wcześniej. Również od 2011 roku zwiększono lim ity dotacji do zatrudnienia do nawet 180% płacy m inim alnej w przypadku pracow ników ze znacznym stopniem n iep ełn o sprawności.
Autor niniejszego opracowania uw aża także, że oprócz powyższych uw arunko wań na sytuację osób niepełnosprawnych na rynku pracy duży w pływ m a ogólny stan gospodarki. Poprawa sytuacji gospodarczej w 2010 roku oraz optym istyczne prognozy w zakresie wzrostu gospodarczego na 2011 rok stanowiły dla pracodawców wystarczające przesłanki wzrostu zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
6 D ofinansow anie u sta la się jak o odpow iedni procent liczony od najniższego w ynagrodzenia. Po korekcie dokonanej w art. 2 p k t 1 u sta w y z d n ia 27 sierp n ia 1997 ro k u o rehabilitacji zaw odow ej i społecznej oraz zatru d n ie n iu osób n iepełnospraw nych przez najniższe w y n ag ro d zen ie - w ro zu m ien iu tej u sta w y - należy ro zum ieć m in im aln e w y n ag ro d zen ie za pracę obow iązujące w g ru d n iu ro k u poprzedniego. Tak, w ięc kw otę do fin an so w an ia należnego w 2010 r. obliczano od m in im u m z ro k u 2009 (1 276 zł), nie zaś od najniższej p łacy z 2010 ro k u (1317) zł.
7 W prow adzony u sta w ą z 29 p aź d z ie rn ik a 2010 r. o zm ian ie usta w y o rehabilitacji zaw odow ej i sp o łecznej oraz z atru d n ian iu osób n iepełnospraw nych oraz n iek tó ry ch innych ustaw (Dz.U. n r 226, poz. 1475).
The subsidies to em ploym ent versus the situation o f the handicapped persons in the Polish labour m arket in years 200 8 -2 0 1 0
T h e h a n d ic a p p e d p e rso n s a re n o t a ttra c tiv e w o rk e rs d u e th e ir d isa b ility . In o rd e r to im p ro v e th e ir a ttra c tiv e n e s s in th e la b o u r m a rk e t th e sta te su b s id iz e s th e ir em p lo y m e n t. In y e a rs th e 2 0 0 8 -2 0 1 0 - th e r e g u la tio n s o f s u b s id iz in g th e e m p lo y m e n t o f d isa b le d p e o p le in P o lan d . T h e se c h a n g e s d id n o t n e g a tiv e ly a ffe c t th e c o n tin u in g in c re a s e in th e ir e m p lo y m e n t in th e la s t few y e a rs. In th e y e a rs 2 0 0 8 -2 0 1 0 th e n u m b e r o f p e o p le w ith d is a b ilitie s , w h o fo u n d a jo b in c re a s e d b y o v e r 6 0 th o u s a n d s . E m p lo y m e n t g ro w th w a s re c o rd e d b o th in th e p ro te c te d la b o r m a rk e t, a s w ell a s in o th e r e m p lo y e rs.
