Metodyka kompleksowego szacowania ryzyka szkody na zdrowiu pracowników na wybranych górniczych stanowiskach pracy
-1-
Spis treści
1. WPROWADZENIE ... 3
2. ANALIZA STANU ZAGADNIENIA ... 5
2.1. Podstawowe umocowania prawne oceny ryzyka zawodowego ... 5
2.2. Ogólne zasady przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego ... 12
2.2.1. Informacje potrzebne do oceny ryzyka ... 13
2.2.2. Identyfikacja zagrożeń ... 14
2.2.3. Oszacowanie ryzyka ... 15
2.2.4. Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka ... 15
2.3. Kryteria doboru metod szacowania ryzyka zawodowego ... 16
2.4. Metody analizy i oceny ryzyka zawodowego ... 18
2.4.1. Jakościowe i półilościowe metody analizy i oceny ryzyka zawodowego w piśmiennictwie ... 19
2.4.2. Ilościowe szacowanie i ocena ryzyka w piśmiennictwie ... 22
2.4.3. Zarys wybranych metod analizy i oceny ryzyka związanego z pracą ... 24
2.5. Kompleksowe podejście do oceny bezpieczeństwa pracy w górnictwie ... 48
2.6. Podsumowanie rozdziału ... 49
3. TEZA I CEL PRACY ... 51
4. UZASADNIENIE PODJĘCIA PROBLEMU... 53
5. METODYKA KOMPLEKSOWEGO SZACOWANIA RYZYKA SZKODY NA ZDROWIU PRACOWNIKA ... 57
5.1. Algorytm przyjętej metodyki ... 57
5.2. Etapy proponowanej metodyki ... 59
5.2.1. Identyfikacja zagrożeń ... 59
5.2.2. Budowa scenariuszy ... 65
5.2.2.1. Systematyzacja scenariuszy ... 67
5.2.2.2. Prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia inicjującego i zdarzeń pośrednich ... 67
5.2.2.3. Prawdopodobieństwo wystąpienia scenariusza w drzewie zdarzeń ... 70
5.2.3. Ryzyko szkody na zdrowiu jako funkcja rozkładu zmiennej losowej ... 70
5.2.4. Hierarchia zagrożeń ... 71
5.2.4.1. Schemat hierarchiczny ... 72
5.2.4.2. Ocena determinant poziomu ryzyka związanego z pracą na stanowisku roboczym ... 73
5.2.4.3. Porównywanie zagrożeń ... 76
5.2.4.4. Sprawdzenie poprawności otrzymanych wyników ... 76
5.2.5. Kompilacja ... 77
6. PRZYKŁADOWE ZASTOSOWANIA OPRACOWANEJ METODYKI W PRAKTYCE KOPALNIANEJ ... 78
6.1. Technologia eksploatacji złoża ... 78
6.2. Ocena wybranych górniczych stanowisk pracy ... 79
6.2.1. Charakterystyka stanowiska pracy ... 83
6.2.2. Zagrożenia występujące podczas pracy na górniczych stanowiskach... 85
6.3. Identyfikacja zagrożeń i zebranie informacji o ich skali ... 96
6.4. Opracowanie scenariuszy zagrożeń i wskaźników ilościowych szkód na stanowisku operatora .... 108
6.4.1. Upadek z wysokości ... 109
6.4.2. Ruch pojazdów mechanicznych ... 110
6.4.3. Ruchome części maszyn ... 111
6.4.4. Spadające odłamki skalne/elementy konstrukcji ... 112
6.4.5. Uderzenia o elementy maszyn/narzędziami ... 113
6.4.6. Upadek na tym samym poziomie ... 115
6.4.7. Kontakt z prądem elektrycznym ... 116
6.4.8. Hałas ... 117
6.4.9. Wibracja ... 118
Metodyka kompleksowego szacowania ryzyka szkody na zdrowiu pracowników na wybranych górniczych stanowiskach pracy
-2-
6.4.11. Promieniowanie jonizujące ... 121
6.4.12. Działanie substancji chemicznych ... 122
6.4.13. Kontakt z wodą ... 123
6.4.14. Ruch mas skalnych/ziemnych ... 125
6.4.15. Pożar/otwarty ogień ... 126
6.4.16. Używanie materiałów wybuchowych ... 127
6.4.17. Wystąpienie atmosfery niespełniającej wymogów w określonych przepisach ... 129
6.4.18. Nieodpowiednie warunki klimatyczne ... 130
6.4.19. Nadmierny wysiłek fizyczny ... 131
6.4.20. Obciążenie nerwowo-psychiczne ... 132
6.5. Opracowanie scenariuszy zagrożeń i wskaźników ilościowych szkód na stanowisku górnika podsadzkarza ... 134
6.5.1. Upadek z wysokości ... 135
6.5.2. Ruch pojazdów mechanicznych ... 136
6.5.3. Spadające odłamki skalne/elementy konstrukcji ... 137
6.5.4. Uderzenia o elementy maszyn/narzędziami ... 138
6.5.5. Upadek na tym samym poziomie ... 139
6.5.6. Kontakt z prądem elektrycznym ... 140
6.5.7. Hałas ... 142
6.5.8. Ekspozycja na pył ... 143
6.5.9. Promieniowanie jonizujące ... 144
6.5.10. Działanie substancji chemicznych ... 145
6.5.11. Kontakt z wodą ... 147
6.5.12. Ruch mas skalnych/ziemnych ... 148
6.5.13. Pożar/otwarty ogień ... 149
6.5.14. Używanie materiałów wybuchowych ... 150
6.5.15. Wystąpienie atmosfery niespełniającej wymogów w określonych przepisach ... 152
6.5.16. Nieodpowiednie warunki klimatyczne ... 153
6.5.17. Nadmierny wysiłek fizyczny ... 154
6.5.18. Obciążenie nerwowo-psychiczne ... 155
6.5.19. Praca w ograniczonych przestrzeniach ... 156
6.6. Ustalenie kryteriów oceny ... 158
6.7. Porównawcza ocena macierzowa zidentyfikowanych zagrożeń – operator ... 159
6.7.1. Zagrożenia związane ze stosowanymi maszynami i wyposażeniem stanowiska ... 159
6.7.2. Zagrożenia dotyczące ekspozycji ... 163
6.7.3. Zagrożenia o zasięgu oddziaływania poza stanowiskiem ... 166
6.7.4. Zagrożenia o charakterze uciążliwości ergonomicznej ... 169
6.8. Porównawcza ocena macierzowa zidentyfikowanych zagrożeń – podsadzkarz ... 172
6.8.1. Zagrożenia związane ze stosowanymi maszynami i wyposażeniem stanowiska ... 172
6.8.2. Zagrożenia dotyczące ekspozycji ... 175
6.8.3. Zagrożenia o zasięgu oddziaływania poza stanowiskiem ... 178
6.8.4. Zagrożenia o charakterze uciążliwości ergonomicznej ... 181
6.9. Analiza oszacowanego ryzyka szkody na zdrowiu – interpretacja wyników badań ... 184
6.9.1. Operator samojezdnych maszyn wiercąco-kotwiących ... 184
6.9.2. Górnik podsadzkarz ... 187
7. PODSUMOWANIE ... 191
8. LITERATURA ... 193
9. SPIS RYSUNKÓW, TABEL, ZAŁĄCZNIKÓW ... 200
