Publikacje książkowe i wydawnictwa ciągłe

Kronika

w an o około 30 p rac m agisterskich i 3 doktoraty. O p racow an o kilk a recenzji ro z­ p r a w doktorskich i habilitacyjnych.

P raco w n icy Instytutu w y g ło sili 7 re fe ra tó w na konferen cjach i sesjach m ię­ dzynarodow ych, 16 re fe ra tó w na n au kow ych zebraniach k ra jo w y c h zo rg a n izo w a ­ nych poza Instytutem oraz cykl w y k ła d ó w z historii n au k i polskiej w e W sz ech ­ nicy P A N .

II. W S P Ó Ł P R A C A Z Z A G R A N I C Ą

Instytut w sp ó łp racu je z w ie lo m a ośrodkam i zagranicznym i na p od staw ie u m ó w pom iędzy A k ad em iam i oraz bezpośrednich porozum ień za w artyc h z p o k rew n ym i p laców k am i w k rajach socjalistycznych i kapitalistycznych. W ram ach p orozum ie­ nia z Instytutem H istorii P rzy ro d o zn a w stw a i Techniki A N Z S R R p rz y g o to w y w a ­ na jest w spó ln a dw u to m ow a p u b lik a cja pt. P olsk o-rosyjsk a i polsko-radziecka współpraca naukowa. Tradycja i współczesność. W e w sp ó łp racy z Instytutem H is ­ torii Pow szechnej (Z a k ład H istorii N a u k i) C zechosłow ackiej A N kontynuow an e są bad ania nad dziejam i polsko-czeskich i polsk o -sło w ack ich kontaktów nau kow ych. W sp óln ie z Instytutem J. A . K om eńskiego w P ra d z e b ad an a jest ro la K om eń sk ie­ go w świecie. Z Instytutem K . S u d h o ffa (U n iw ersy tet L ip sk i) p row adzone b y ły b ad an ia nad historią nauk ścisłych. W ro k u sp raw ozd aw czych przekazano tem u Instytutowi 24 b io gram y polskich uczonych, które będ ą o p u blik o w an e w słow n iku Brockhausa.

Józef Miąso (W a rs z a w a )

III. P U B L I K A C J E K S I Ą Ż K O W E I W Y D A W N I C T W A C I Ą G Ł E

W roku spraw o zd aw czym — 1983 — Instytut H istorii N au k i, O św iaty i T e c h ­ niki P A N o p u b lik o w ał siedem pozycji książkow ych ( w tym trzy — techniką m ałej p oligrafii) oraz cztery w y d a w n ic tw a ciągłe („ K w a rta ln ik N a u k i i T ech nik i”, „ S tu ­ dia i M a te ria ły z D z ie jó w N a u k i P o lsk ie j”, „O rgan on ” i „ R o zp raw y z D z ie jó w O św ia ty ”) o łącznej objętości około 295 arkuszy w ydaw niczych.

W serii M on ogra fie z D ziejów Nauki i Techniki W y d a w n ic tw o Ossolineum w y d a ło drukiem tom C X X V I I I serii — Lech M okrzecki: Początki wiedzy o m orzu w daw nej R zeczypospolitej. Problem atyka morska w nauce gdańskiej doby B a ro­ ku i Oświecenia. G dańsk 1983 (21 ark. w yd.). M o n o g ra fia p rzedstaw ia w iedzę o m orzu i bad an ia z tego zakresu prow adzone przez uczonych gdańskich od X V I do X V I I I w . U w z g lę d n ia ró w n ież dzieje gdańskiej ośw iaty i jej w k ła d kształcenia specjalistów m orskich. K siążk a jest interesująco ilu stro w an a i opatrzona estetycz­ ną obwolutą, ciek aw ą pod w zględ em graficznym .

W serii Studia Copernicana W y d a w n ic tw o Ossolineum o p u blik o w ało tom X X I I I — Witelonis Perspectivae liber ąuintus. Book V of W itelo’s Perspectiva. W r o c ła w 1983 (25 ark. w yd.). P ra c a o bejm u je edycję krytyczną tekstu łacińskiego księgi V P erspek tyw y w ra z z przekładem angielskim , w stępem i komentarzem. K siążk a za w iera — oprócz kilkudziesięciu ry su n k ó w W ite lo n a — 15 źródłow ych re p ro d u k ­

718

cji fotograficznych tekstu P ersp ek tyw y W ite lo n a; ma okładkę płócienną — ozdo­ bioną rysunkiem z dzieła K op e rn ik a O obrotach... (III, 20) oraz seryjn ą obw olutę graficzną.

Jako pozycje zaw arte — opu blik o w an e przez W y d a w n ic tw o Ossolineum poza serią — uk azały się d w ie bardzo interesujące książki: E ugeniusz R ybka, P rz e m y ­ sła w R ybk a: Historia astronomii w Polsce, tom II. G d ań sk 1983 (22 ark. w yd.). Jest to synteza historii astronom ii w Polsce za okres lat 1750— 1918, która jest kontynuacją w y d a w n ic tw a opu blikow an ego w 1975 r. — ja k o tom I. K siążk a ta jest pięknie w y d a n a, podobnie ja k jej p ierw sz y tom. M im o 9-letniej p rzerw y, dzie­ lącej o b y d w a w y d a w n ic tw a , edycja ta nie ustępuje w staranności i estetyce edy­ torskiej tom ow i I. Z a w ie r a 16 interesujących ilustracji w y d ru k ow a n y ch na p ap ie­ rze k re d o w y m z dużą starannością. R ów n ież gatunek papieru, płócienna o p raw a oraz obw olu ta graficzna zw ra c a ją u w a g ę s w ą estetyką połączoną ze sm akiem i zn aw stw em przedmiotu, ja k i sztuki druk arsk iej.

D ru g ą książką, op u blik o w an ą poza serią, jest Piotra H u bn e ra I K ongres Nauki P olsk iej jako form a realizacji założeń polityki naukow ej państwa ludoute/go: G dańsk 1983 (16,50 ark. w yd.). Jest to dysertacja pośw ięcona I K o n gresow i N a u k i Polskiej w rok u 1951, k tóry został przedstaw iony n a tle ówczesnej polityki k u ltu ­ ralnej i ogólnej sytuacji politycznej. K siążk a ukazuje, ja k w w y n ik u prac K o n ­ gresu pow ołano n o w y system organizacji n au ki z Polską A k ad em ią N a u k na czele. R o zp ra w a z a w iera interesujące reprod u k cje fo to grafii — ilustrujących obrady K ongresu. K siążk a uk azała się na dobrym papierze, z 10 ilustracjam i na papierze k red ow y m i w lak iero w an e j okładce.

Techniką m ałej p olig rafii ukazały się trzy pozycje: 1) H en ryk a B ara n o w sk ieg o pt. U n iw ersytet W ileński (1579— 1939). Bibliografia za lata 1945— 1982. Ossolineum, W r o c ła w 1983 (9,50 ark. w yd .). Jest to b ib lio g ra fia obejm ująca piśm iennictw o z lat 1945— 1982, dotyczące d aw n ego U n iw ersytetu W ileńskiego od czasów je g o założe­ nia (1579) aż do w y b u ch u II w o jn y św iato w ej (1939). E d y c ja m a ładn ą o kładkę graficzną.

2) W y b ó r tekstów źródłow ych do dziejów m edycyn y polskiej. D ru k a rn ia N a ­ ro d o w a w K ra k o w ie, K r a k ó w 1983 (30 ark. w yd.). Jest to p raca zbio ro w a pod r e ­ dak cją W a n d y Osińskiej i Z o fii P o d g ó rsk ie j-K la w e . W y p is y o b ejm u ją teksty źródło­ w e od średniowiecza do w ie k u X X , o b razu jące rozw ój n au k o w ej m yśli lekarskiej. Przeznaczone są ja k o pomoc n au k o w a (uzupełn iająca) dla studentów akadem ii medycznych.

3) Jana K osteckiego pt. Poznanie zespołów mineralnych w Polsce w latach 1919— 1983 (M a teria ły). W a rs z a w sk a D ru k a rn ia N au k o w a , W a rs z a w a 1983 (11 ark. wyd.). P raca jest oparta zarów no na m ateriałach publikow an ych, ja k i n a doś­ wiadczeniach geo lo ga-p rak ty k a. O m a w ia tradycje polskiej geologii oraz uk azu je działalność w dziedzinie geologii w Polsce w następujących etapach: lata 1918— — 1945, okres po I I w o jn ie św iato w ej, a także osiągnięcia po roku 1945.

Z w y d a w n ic tw seryjnych w ydano: cztery num ery „ K w a rta ln ik a H istorii N a u k i i Tech niki” — R. X X V I I I — w ra z z Bibliografią bieżącą historii nauki i techniki, Indeksam i za lata 1971— 1980 do Bibliografii bieżącej oraz rocznym spisem treści (82 ark. w yd .); „Studia i M a te ria ły z D z ie jó w N a u k i P o ls k ie j” — seria E: Z a g a d ­ nienia ogólne, zeszyt 7 (9,50 ark. w y d .); p o d w ó jn y num er rocznika „O rgan on ”, N u - m ero 16/17 za lata 1980/81 — czasopismo w językach kongresow ych (25 ark. w yd.) oraz d w a n u m ery rocznika „R o zp raw y z D z iejó w O św ia ty ”, tom X X V (21 ark. w y d.) i tom X X V I (22 ark. w yd.).

Krystyna Bińkowska (W a rs z a w a )