• Nie Znaleziono Wyników

Pozycja geologii inżynierskiej w systemie nauk

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Pozycja geologii inżynierskiej w systemie nauk"

Copied!
5
0
0

Pełen tekst

(1)

przegląd

,

::::::~~::.~

6EOL06/CZNY

WITOLD CEZARIUSZ KOWALSKI

Katedra Geologii Inżynierskiej U. W.

POZYCJA GEOLOGII INZYNIERSKIEJ W SYSTEMIE NAUK

wartykule opublikowanym w

"Przeglądzie

Geologicznym" nr l z 1960 r.

podając główne

problemy

współczesnej

geologii

inży­

nierskiej w Polsce, wykazano,

ż.e

geologia

in-żynierska

jest samodzielnym

działem

nauk

geologicznych, a nie

częścią

sztuki

inżynier­

skiej. W ten sposób

określono,

jak

najogól-niej,

pozycję

geologii

inżynierskiej

w

syste-mie nauk. Jednak w niektórych

środowiskach

spotyka

się

-

odbiegające

od ogólnie

przyję.;.

tych -

poglądy

na temat definicji i pozycji

geologii

inżynierskiej.

W

środowiskach

tych

ujawniają się nastę­ pujące nieprawidłowe

tendencje:

l.

Zawężanie

geologii

inżynierskiej

tylko do

badań

dla

bliżej

niesprecyzowanych

przed-sięwzięć

inwestycyjnych (np. dla pLanów

zagospodarowania,

przedwstępnych

stu-diów itp.) z wykluczeniem

badań

dla

kon-kretnych obiektów

budowlanych, ale z

jednoczesnym

włączeniem badań

wszyst-kich innych

działów

nauk geologicznych;

2.

Zawężania

geologii

inżynierskiej

tylko do

niektórych jej

działów

(jak np. do

grun-toznawstwa,

geodynamiki

inżyniernkiej,

regionalnej geologii

inżynierskiej);

3. Uprawiania geologii

inżynierskiej

pod

naz-wą

jednego z jej

działów

(np. geotechniki).

W tej sytuacji w niektórych

środowiskach

-zwłaszcza

niespecjalistów -

może powstać

za-mieszanie, co do pozycji g€ologii

inżynierskiej

w systemie nauk.

Oczywiście pozycję każdego działu

nauki w

ich ogólnym systemie

określają właściwe

temu

działowi

-

przedmiot i metodyka

badań

oraz

własny

system

·

zawsze sprawdzalnych

·

uogól-nień

i teorii.

Definiując geologię inżynierską

jako

dział

nauk geologicznych

·

zajmujący się

ba-daniem

środowiska

geologicznego, jego

zmien-ności

i ewolucji dla potrzeb planowania

prze-strzennego i regiona'lnego oraz projektowania,

wykonawstwa i eksploatacji obiektów

budow-lanych wyklucza

się

z jednej strony

możliwość

wszelkich wymienionych

wyżej zawężeń

jej

pojmowania, z drugiej

zaś określa się

wy-raźnie, że

przedmiotem

badań

geologii

inży­

nierskiej jest

środowisko

geologiczne i jego

ewolucja. Zatem przedmiot

badań

geologii

in-żynierskiej

jest przedmiotem

badań

nauk

geo-logicznych. Przedmiot ten bada

się

metodami

geologicznymi i -

dostosowanymi

do

kon-kretnych potrzeb gospodarki narodo\vej oraz

techniki budowlanej -

metodami

inżyniersko­

-geologicznymi.

Ponieważ

geologia

inżynier­

ska ma

właściwy

sobie sprawdzalny system

uogólnień

i teorii, którego

główną' cechą

jest

rozbudowanie systemu prognoz

.

inżyniersko­

-geologicznych, jest

więc niewątpliwie

samo-dzielną gałęzią

nauk geologicznych, które

są jednocześnie głównymi

naukami

podstawowy-mi dla geologii

inżynierskiej

(tab. I).

Dokonując

analizy

całokształtu

problematy-ki

badań inżyniersko-geologicznych, wyróżnić można następujące działy

geologii

inżynier­

skiej:

regionalną geologię inżynierską,

geody-namikę inżynierską,

gruntoznawstwo,

mecha-nikę skał

(gruntów) i

geotechnikę

(tab. I).

Po-nieważ

geologia

inżynierska

bada

środowisko

geologiczne

pod

kątem

jego rozpoznania i

po-stawienia prognozy dla

rozwiązań

gospodar-czych

i

technicznych

uwzględniać

musi ona

również

ekonomiczne podstawy

zagospodaro-wania regionalnego i budownictwa

oraż

tech-niczne

możliwości rozwiązań

fundamentowa-'

nia wszelkiego typu budownictwa.

Stąd też

w

ogólnych podstawach

·

korzysta ona z

(2)

wyni-Tabela I GEOLOGIA INZYNIERSKA I JEJ DZIAŁY NA TLE INNYCH NAUK

Definicja Geologia lntynlerska

l

geologii

dział nauk geologlc.znych zajmujących się badaniem środowiska geologicznego, jego l!!mlennośd

Inżynier-sklej i ewoluc)l. dla potrzeb placnawania przestrzennego i regianaJ.nego oraz projektowania", wykonaW'i!Jtlwa I eki~Ploatacjl obiektów budowlanych

t

t

t

t

I

~

l

~

l

~

l

~-

l

Geodynamika Grunto- Mechanika Geotechnika Inżynierska znawstwo skał Opracowy-O zjaM'iskaeh O pochodze- (gruntów) wanle 1 urze-Regionalna geologia Inżynierska geologicznych nlu, ewolu- n siłach

ezywtstnla-d lntynlerslro- ej! l włas- działających nie sposobów

o

kryteriach wyd2!elanla l oceny jednorodnych, -geologicznych, nościach oraz o na- przeclwdzla-Działy pod względem lnżynlersko-geoloi1JI~nym, jednostek Ich ewolucji; strefowaści l (zwłaszcza mechanlcz- prężeniach odkształce-l łania wym zjawls- szkodll-geologU terenu; o prawidłowości leh rozmieszczania l Ich charakterysty- ~ch) grun- ntach śro- kom 1 nasila-Inżynier- systematyce wraz z d ch monograficznym opisem ce ze wskaza-niem wpływu t w (skał) d owiska nta pożytecz-oraz o 1i1PQ- geologlc:z- nych zjawisk sklej z uwzględnieniem ró:l:nycb potrzeb, różnych sposo- na gospodarkę sobaeh po- n ego (skal-

geologlcz-bów zagospodarowalilis terenu, m.In. jego zabudowy. narodową l prawlenia nego, grun- nych l lnży-ekonomikę Ich w las- towego). nlersko-geo-budowńlctwa noścl. logicznych.

i

t

t

r

l

rr

l

i

i i

l

l

l

I I

~-

l

~

I

~

t

~ -~-~

!l~

i

Nauki Ekonomiczne Geologia Geologia Hydrogeo- Geologia dyna- Petrografła Mechanika Fundamen-podsta- za gospoda-podstawy stratygra-Ilezna l regiODalna Tektontka Jog la Meteoro- miezna l g e o-fizyka Mineralogia l wytrzy. towanle,

liu-Krystalo- małoś~ ma- downletwo l w owe rowanla re- geologia Paleogeo- log la g rafla terlałów technologia

glonalaego 1 Jogia ezwar- gratła Kllmato- eksploatacji

budownle- torzędu Geomorfo- logi a obiektu

twa Paleozoo.. logla Hydrologia logi a

Paleobota-nik a Geochrono-logia

Podstawy Nauki c eko-1 N au ki przyrodnicze" w szerokim sensie

l

Nauki

ogólne nomlczne techntezne

ków nauk ekonomiemych

~

technicznych.

U-względnianie

wyników

badań

ekonomicznych

i

możliwości

technicznych jest szczególnie

waż­

ne w regionalnej geologii

inżynierskiej

(w

któ-rej z

·

wymienionych tu dwóch elementów

więk­

szą rolę odgrywają

elementy

ogólnoe:konomicz-ne)

i

w geotechnice (w której nad elementami

ekonomicznymi

często przeważają

elementy

techniczne).

Geotechnika, jako

dział

geologii

inżynierskiej,

zajmujący się

·

opracowywaniem i

urzeczy-wistnianiem sposobów

przeciwdziałania

szkod-liwym

zjawis~om

i nasilania

pożytecznych

zja-wisk geologicznych i

inżyniersko-geologicz­

nych,

chociaż niewątpliwie wiąże się ściśle

z

fundamentowaniem, nie

może być

jednak

działem

nauk

technicznych. Bez

poznania

środowiska

geologicznego i bez

uwzględnie­

nia nie

·

tyl'ko 01becnie

działających

procesów

geologicznych i

jnżyniersko-geologicznych,

ale

-również

i tych, które

.

mogą powstać

w

przy-szłości,. niemożliwe

jest ekonomicznie i tech-

.

nicznie uzasadnione

rozwiązywanie

rzeczy-wistej problematyki :geotechnicznej. W

każ­

dym razie geotechnika nie jest

i

nie

może

być

ani

pojęciem

szerszym, ani synonimem

geologii

inżynierskiej.

·

Zakres

badań inżyniersko-geologicznych

za-leży

od

inżynierskiej działalności człowieka,

134

.

która w

zależności

od typu

·

budownictwa w

różny

sposób

wpływa

na

różne

strefy

środo­

wiska

geologicznego,

powodując

pówstanie

różnych

zjawisk

inżyniersko-geologicznych

i

wymagając różnej

charakterystyki

środowiska

geologicznego. Najogólniejszy schemat

wpły­

wu podstawowych typów budownictwa

przed-stawia tab.

II.

Wreszcie

należy podkreślić, że

wskutek

in-żynierskiej działalnOści człowieka powstają

w

środowisku

geologicznym procesy

inżyniersko­

-geologiczne, które

można

i

należy traktować

jako

specyficzną grupę

procesów

.

geologicz-nych. Wszystkie bowiem procesy

inżyniersko­

-geologiczne

mają

swoje odpowiedniki w

na-turalnych procesach geologicznych, co

przed-stawiono na

t~b.

III.

Sprecyzowanie

.

pozycji geologii

inżynierskiej

·

w systemie nauk -

oprócz znaczenia

formal-no-metodologicznego -

stwarza

możliwości

zapewnienia

peł.nego,

harmonijnego rozwoju,

właściwego

tej nauce systemu

uogólnień

i

teorii. Takie sprecyzowanie pozycji geologii

inżynierskiej

ma

również pośrednio duże

zna-czenie praktyczne,

zwłaszcza

w zakresie

usta-lania i poszukiwama ekonomicznie

uzasadnio-nego i

·

technicznie najlepszego

wykorzysty-wania

środowiska

geologicznego dla potrzeb

(3)

Rodzaj budownictwa Powierzchnio-we: drogowe, lotniskowe itp. Zagłębione: przemysło­ we, miejskie, hydrotech-niczne, i kolejowe. Głębokie: tunele, metro, kopalnie. Tabela D

PROCESY SPOWODOW ANE INZYNLERSKĄ DZIAŁALNOSCIĄ. CZŁOWIEKA

(Z NIEWIELKIMI ZMIANAMI WG W. A. PRIKŁOJ.IiSKIEGO- 1949)

Oddziaływanie na warunki naturalne

Zmiana wodnego i

cieplnego reżimu

ska-ły. Oddziaływanie

dy-namiczne z możliwoś­

cią bocznego

wypie-rania gruntu spQd kół

Statyczne obciążenie

fundamentami.

Wyko-nywanie ;wykopów

fundamentowych.

Na-ruszenie reżimu

hy-drogeologicznego, cza-sami nawet znaczne;

·naruszenie reżimu cieplnego (praktyczne znaczenie ma tylko

w

strefie wiecznej marzłoci). Miejscowe obciążenie z osłabieniem całego górotworu. Naruszenie reżimu: hydrogeolo-gicznego, gazowego i cieplnego. Strefy pionowe i ich charakterystyka I Głębokość rzędu 1-2 m zazwyczaj strefa aeracji. Wilgotność zmienna. Sezonowe i dobowe wahania

tem-peratury - znaczne.

Obiektem badania są

przede wszystkim gle-by (i podglebia)*

II

Głębokość ok. 2 m i

ponad 2 m•• czasami

do ,10-20 m. Zwykle strefa aktywnego

wie-trzenia i wahań

wo-dy podziemnej: sezo-nowe wahania

tem-peratury zanikające

z głębokością. Wil-gotność zmienna lub stała. Obiektem ba-dań są skały (grun-ty) w strefie aktyw-nego wietrzenia, de wszystkim prze-ważnie nielite.

III Głębokość znaczna

-zwykle dziesiątki i

setki metrów.

Zwy-kle strefa pełnego

nasycenia wodą. Większe ciśnienie. Temperatura stała i podwyższona. Obiek-tem· badania są róż­ ne skały (grunty) częściej lite. Charakter zjawisk inżyniersko-geolo­ gicznych Deformacje powierz-chni drogi i torowi-ska podczas zamarzania i odmarzazamarzania

-wysadziny.

Powsta-wanie wgnieceń i

ko-lein.

Komprymacja grun-tów (osiadanie

dosia-dan;ie). Deformacja

skarp (osypiska,

zsu-. wy, obrywy). Zmiana

reżimu wód

grunto-wych (obniżenie i

pod-niesienie

zwierciad-ła, zwiększenie lub

zmniejszenie prędkoś­

ci przepływu, zmiana

chemizmu). Wyługo­

wywanie.

Ciśnienie górotworu. Wpływ strzelania.

Za-ciskanie wyrobisk górniczych. Osiadanie i zawały na powierzchni terenu -zmiany reżimu wód podziemnych z

przer-waniem się do

wyro-bisk. Wydzielanie ga-zów.

Ważniejsze, podlega-jące badaniom cechy i własności skał '!ysadzinowość. Wy-trzymałość na zgnia-tanie z możliwością · wypierania na boki. Plastyczność. Lep-kość. Rozmakalność. Włoskowatość. Wodo-przepuszczalność. Wytrzymałość na

zgniatanie bez moż­

liwości wypierania na

boki. Wytrzymałość

na ściskanie. Wodo-· przepuszczalność. W o-,

doodporność.

Ogólne warunki wy-stępowania,

dysloka-cje, szczelinowatość. ·

Wytrzymałość - roz-ciąganie i ods.

paja-nie. Wodo- i

gazo-przepuszczalność.Wła­ sności plastyczne przy · zwiększonym ciśnie­ niu.

• W. A. Prlkloński pisze tylko o glebach. ••· W. A. Prlkłoński pisze, :te tylko ponad 2 m.

Tabela ID

POROWNANIE PROCESOW GEOLOGICZNYCH I INZYNIERSKO-GEOLOGICZNYCH

Procesy geologiczne Procesy inżyniersko..:geologiczne

Główna Rodzaj Przyczyny Skutki.

przyczyna procesu

1 2 3 4

'

Wykonanie i porzostawienie na czas Zmiliejszenie nośności gruntu

(spe-dłuższy odsłoniętych skarp i dna cjalrue ważne w budownictwie

cięż-wykopów oraz przekopów kim, wielkoprzestrzennym),

zbyt płytkie posadowienie obiektu defoimacje obiektu pod wpływem·

w strefie przemarzania, nierównocnie~o zamrażania i

od-mrażania podłoża, pękanie przewo-dó.\lf _wodociągowych. itp.,

Energia Wietrzenie posadowienie dających wysoką temperaturę chłOdni lub pieców bez deformacje obiektu wskutek nierów-nomiernych zmian termicznych pod-słoneczna odpOwiedniej izolacji cieplnej, loża,

·-~g.:odw.:~n~e~ie, zła melioracja .lub wys8dziny i pęcznienie (specjalnie

brak pokryw ochronnych przy·grun- . waine w budownictwie drogowym

tach wysadzi-nowych, ·

i

lotniskowym), · · ·

użycie materiałów budowlanych pod- niszczenie zewnętrznych powierzchni legających wietrzeniu, zwłaszcza przy oraz elementów pod~emnych

spe-agresywnym działaniu przenikają- cjalnie niebezpieczne w przypadku

(4)

l Energia sloneczna i sila ciężkości Energia. sloneczna i sila ciężkości Energia sloneczna i sila ciężkości Energia sloneczna i sila ciężkości Sila ciężkości Sila ciężkości

136

2 Denudacja, któ-rej poszczególne rodzaje wymie-niono niżej Akumulacja, której poszcze-gólne rodzaje wymieniono niżej Procesy eoliczne Abrazja Powierzchniowe ruchy masowe Przepływ wody podziemnej przez skały (grunty) powodujący ciśnienie spły­ wowe, sufozje, kras itp. 3

Odciążenie gruntu przy wykonywa-niu wyko.pów, przekopów, wyrów-nywaniu (pl8llltowaniu) terenu itd.

Wykonywanie nasypów, tam, grobli itd. plantowanie terenu przez zasy-panie obniżeń, wznoszenie obiektów budowlanych,

Usunięcie pokrywy ochronnej suchych piasów (np. usunięcie pokrywy

roślinnej)

Budowa zapory tworzącej dużą

wol-ną powierzchnię wodwol-ną zbiornika.

Podcięcie dolnej części skartpy,

ob-ciążenie górnej. części skarpy lub te-renu na wysoczyźnie wzdłuż górnej

krawędzi skarpy.

spiętrzenie wód podziemnych w

skar-pie (IliP. WS'kutek budowy zapory),

zwiększenie spadku hydraulicznego skierowanego zgodnie ze skarpą (co prowadzi do zwiększenia ciśnienia .

spływowego, do sufozji),

zniszczenie pokryw ochronnych (np.

roślinności),

niewłaściwe zaprojekt<>wanie skarpy, wykopu !lub przekopu (tj. bez

uw-zględnienia rodzaju gruntów i wa-runków występowania),

dynamiczne obciążenie skarp będą­

cych w warunkach bliskieh równo-wagi granicznej.

Niewłaściwe obniżanie poziomu wód podziemnych w celu wykonania wy-robiska (wykopu, sztolni, tunelu itp.).

Spiętrzenie wody podziemnej (np. wskutt!k budowy zapory, budowy

kan~u i rowu nawadniającego, usz-kodzenie :przewodu, zahamowanie

przepływu wody gruntowej przez fundamenty itp.).

4

Odprężenie (dekomprymacja) gruntu.

Osiadanie gruntu wskutek jego

za-gęszczenia (komprymacja).

ZasY!Pywanie piaskiem ruchomym terenów zagospodarowanych, korazja eoliczna widoczna zwłaszcza na sta-rych budynkach i .pomnikach, nisz-czenie maszyn przez pyl kwarcowy unoszony w powietrzu.

Przekształcanie brzegów -

niszcze-nie zboczy

Osunięcie lub oberwanie skarpy na-turalnej lub sztucznej, pOłączone ze zniszczeniem obiektów w zarysie

ob-suwającej się masy gruntowej i na terenie przylegającym do dolnej

kra-wędzi skar.py.

Naruszenie stateczności skarp wy-robiska (wykopu) dzięki zwiększeniu ciśnienia splywoWlego,

upłynnienie gruntów kurzawkowych, rozwój zjawisk sufozyjnych, częś­

ciowo •krasowych powodujących de-formacje terenu,

ewentualne podtopienie niższych te-renów przyiległych do obiektu (zbior-nika, kanału itp.),

ewentualne zawilgocenie suchych obiektów · dzięki podniesieniu wyżej

strefy podniesienia kapilarnego,

zmiana własności gruntów wskutek nasycenia ich wodą,

dosiadanie gruntów makroporowa-tych, powstawanie procesów sufo-zyjnych, zwiększenie prędkości roz-woju krasu na terenie przyległym do obiektu, które doprowadzić może do

niemożliwości spiętrzenia wody w zbiorniku,

powierzchniowe ruchy masowe . (np. w .przyczółkach zapory i wokół zbior-nika, a przy podziemnym przepły­

wie do niżej leżącej doliny sąsied­

niej również na zboczu tej doliny przy ewentualnym, j:ednoczesnym tworzeniu tam wypływów źródeł,

(5)

l

l

2

l

3

l

4

Siła Ablacja desz- Orka wzdłuż spadku terenu, Eroo:ja gleb,

ciężkości czowa i akumu- wykonanie wykopu, . przekopu lub niszczenie skarp, wykopów, ·

przeko-lacja deluwialna nasypu bez wykonania pokrywy pów i nasypów,

ochronnej skarp. zamulanie rowów, kanałów i

urzą-dzeń melioracyjnych.

Sila Erozja boczna Budowa na terenie przy brzegu rzeki Podmywanie brzegów i wymywanie

ciężkości nieuwzględniająca jej erozji bocznej, gruntu spod fundamentu obiektu,

niewłaściwa regulacja rzeki,

zwiększenie spadku rzeki wskutek wymywanie gruntu spod filarów

Erozja denna jej regulacji lub kanalizacji, przez mostowych, .prowadzące do

niszcze-co zwiększa się jej erozja denna. ni a mostu.

Sila Akumulacja Szybka zmiana nurtu i tworzenie się Utrudnia [u b uniemożliwia żeglugę,

ciężkości rzeczna na jego miejscu płycizny przy braku utrudnia lub uniemożliwia

wykorzy-lub przy zlej regulacji rzeki nie od- stanie kanałów, portów, ujęć

wodo-powiadającej jej reżimowi. ciągowych itp.

Sila Akumulacja Budowa na rzece mpory, tworzącej Kolmatacja dna zbiornika,

ciężkości jeziora zbiornik wody praktycznie stagnu- zmniejszenie jego objętości wskutek

jącej. wypełnienia osadem.

Sila Diageneza Obciążenie c1ęzarem obiektu (budyn- Zagęszczenie (komprymacja) gruntu,

ciężkości ku, zapory, nasypu itp.), poprawienie własności i stanu

grun-i energgrun-ia tów prowadzące często do ich

ze-chemiczna melioracja gruntów. skalenia przejściowego (np.

zamroże-nie) lub trwałego.

Siły Drgania sejs- Wibracja maszyn,

w

zależności od warunków:

rozluź-endogeniczne miczne nienie gruntów, zagęszczenie

grun-Trzęsienie ziemi Stosowanie środków wybuchowych. tów, bezpośredni wpływ na obiekt.

Siły Ruchy te kto- Obciążenie gruntu .powyżej obciążeń $cięcie w ośrodku gruntowym oraz

endogeniczne niczne granicznych.

SUMMARY

The engineering geology relies upon the fundaroen-tal sciences, to wit: petrography, dynamie geology, geophysics, geohydrology, stratigraphy and Quaternary geology, regional geology, founding and architecture, as well as on the economical bases of regional constructing. Having characteristic and typical area of study and its own research methods, the engi-neering geology represents an independent branch of geological sciences. The engineering geology is engaged in studies of geological environment, its changeability and evolution for the regional planning, as well as in projecting the performance and exploi-tation of building objects. Regional engineering geology, engineering geodynamics, soil science, soil mechancs and geotechnics are sections of the

engi-neering geology. The geotechnics - being engaged

in making practical the results of engineering-geo-logical investigations or elaboration and realization of means necessary for counteracting against the injurious phenomena, as well as of increasing the useful geological and engineering-geological

pheno-mena - cannot be regarded as a synonym of the

engineering geology there.

przemieszczenie jego części

wzglę-dem siebie.

PE310ME

J1HJKeHepH8H reOJIOrJ:m OCHOBhiBae.TCH Ha T8KJ1X

HayKax, KaK neTporpaqma, AMHaMMqecKaa reoJiorMa, reo<PM3MKa, rMAPOreoJiorMa, cTpa'l.'Mrpaqma, qeTBe:p-TMqHaa reOJIOrMH, perMOH8JibH8H reOJIOrMH, <i>YHAaMeH-TOCTpOeHMe, CTpoMTeJibCTBO, 9KOHOMJ1qecKJ1e OCHOBbl perMOH8JibHOrO CTpOMTeJihHOrO OCBoeHMH. PacnoJiaraa

xapaKTepHbiM cne~Mcl:>J1qecKJ1M 06'beKTOM

MCCJieAOBa-HMJ\ł J1 C06CTBeHHbiMJ1 MeTOAaMU: · MCCJieAOBaHMJ\ł,

MH-JKeHepHaH reOJIOrMH HBJIHeTCH CaMOCTOHTeJihHOJ\ł

OT-paCJibiO reoJiorM'IecKMX HayK.

HHJKeHepHaa reoJioma 3aHMMaeTcn M3yqeHMeM reo-JIOrMqecKotł cpeAbi, ee 9BOJIIO~J1ei\ł J1 npo~ecC8MJ1,

BJIJ1-HIO~MJ1 Ha ee J13MeHeHMH, AJIH ~eJiei\ł

npOCTpaHCTBeH-HOrO J1 perMOH8JibnpOCTpaHCTBeH-HOrO nJI8HMpOB8HJ1H J1

npoeKTMpO-B8HJ1H CTpOMTeJibHbiX o6'beKTOB J1 MX 9KCnJI08Ta~J1J1.

0TAeJiaMJ1 MH:lKeHepHoi\ł reOJIOrMM HBJIHIOTCH

perMO-H8JihHaH MHJKeHepHaa reoJiorMa, :11H1KeHepHaa reoAM-HSMMKa, rpyHTOBeAeHMe, MeXaHMKa rpyHTOB J1 reo-TeXHJ1Ka. llOCJieAHHH OTpaCJib, 38HJ1M8IOI.q8HCH npaK-TMqeCKMM npMMeHeHMeM pe3yJihTaTOB J1H1KeHepHo-reo-JIOrJ1qecKJ1X MCCJieAOBaHMH, T.e. pa3pa60TKOH J1 npM-MeHeHMeM cnoco6oB npeAOTBpax.qeHMH pa3pywMTeJih-HhiX J1 YCMJieHMH noJie3HbiX reOJIOrJ1qeCKJ1X J1 J1H1Ke-HepHO-reOJIOrJ1qecKMX HBJieHMH, He MO:lKeT

paCCMaTpl1-B8TbCH, K8K CMHOHMM MHJKeHepHOJ\ł reOJIOrMM.

DO AUTORóW l CZYTELNIKÓW "PRZEGLĄDU GEOLOGICZNEGO"

Z powodu zmniejszenia o 1/3 objętości kzech kolejnych numerów ,,Przeglądu

Geologicznego", Kolegium Redakcyjne anuszone było przesunąć szereg artykułów

zaplanowanych początkowo do numeru 3 poświęconego geologii inżynierskiej oraz

do numeru 4 o dwa miesiące.

Redakcja przeprasza Autorów za niedotrzymanie terminu druku i zobowiązuje

Cytaty

Powiązane dokumenty

Wykaż, że w dowolnym czworokącie odcinki łączące środki przeciwległych boków oraz odcinek łączący środki przekątnych przecinają się w jednym punkcie.. Udowodnij, że

R1. Jeśli rzut środka ciężkości wielościanu wypukłego nie należy do ściany, na której on stoi, to wielościan ten przewraca się. Gdyby istniał opisany w zadaniu

(odpowiedź) Tak więc siła wiatru wykonała nad skrzynią pracę ujemną o war- tości 6 J, czyli zmniejszyła energię kinetyczną skrzyni o 6 J... b) Ile wynosiła energia

Przypomnijmy sobie teraz, że moment siły związany z siłą E F g przyłożoną do ciała w jego środku ciężkości jest równy wypadkowemu momentowi siły pocho- dzącemu od sił E F

Jeżeli wykonamy taką pracę i przemieścimy ciało z miejsca gdzie nie ma ono energii potencjalnej do miejsca gdzie tę energię ma, to praca jaką wykonamy będzie równa tej

podređeni nazivi I osnovne sile, nekonkurentne sile, konkurentne sile, Ampereova sila, centrifugalna sila, centripetalna sila, Coriolisova sila, disipativna sila, dodirna

Nauczyciel podaje równanie, z którego można obliczyć czas spadania, znając wysokość spadku. Przypomina wzór, z którego znając masę ciała można obliczyć

Analizując film uczniowie spostrzegają, że całkowita energia mechaniczna składa się z energii potencjalnej, którą dzielimy na energię