"Przemiany polskiej myśli literackiej lat 1945-1949", Zbigniew Jarosiński, "Pamiętnik Literacki" z.2 (1977) : [recenzja]

Włodzimierz Bolecki

"Przemiany polskiej myśli literackiej

lat 1945-1949", Zbigniew Jarosiński,

"Pamiętnik Literacki" z.2 (1977) :

[recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 22/1 (71), 189

1979

/11/ JA R O SIŃ SK I Zbigniew: Przem iany p olsk iej m yśli lite r a c k ie j lat 1 9 4 5-1949. "Pam iętnik L ite ra c k i" 1978 z. 2 s . 6 9 -8 6 .

Odrębność okresu 1945-1948 je s t wyraźna szczególnie w ów czas, gdy przedmiotem analiz h isto ry czn o literack ich je s t krytyka i programy a r ty s ­ tyczne o k resu . Wspólnotę świadom ości lite ra c k ie j tego czasu o k re śla ją następujące zagadnienia: pom ijanie tra d y cji m odernistycznej, tra d y cji kon sp iracyjnej p o e z ji i publicystyki oraz obojętne traktowanie "drugiej aw angardy". Punktem w yjścia dyskusji była negatywna ocena społecznego i światopoglądowego oblicza lite ra tu ry X X -le c ia . Wyraźne są dwa bloki wypowiedzi: publicystyka "K u źn icy ", skupiająca s ię wokół hasła realizm u, oraz publicystyka "Kolumbów", głosząca ideał sztuki społecznie aktywnej. Po proklamowaniu "realizm u so cjalisty czn e g o " obie propozycje program o­ we zostały skutecznie zmodyfikowane.

BP/71/43 W .B .

/11/ KOROLKO M irosław : Andrzej F ry cz M odrzewski. Humanista, p is a rz . W arszawa 1978, W .P ., s s . 238, zł 4 5

,-W imię klasyczn ej zasady, m ów iącej, że "słowo je s t cieniem czynu ", autor przedstaw ia Modrzewskiego jako p isarza z pogranicza dwóch d zie­ dzin: lite ra tu ry pięknej i nauki. M od rzew ski-literat to autor w łasnego, przem yślanego programu literack ieg o oraz przedmiot sporów historyków lite ra tu ry . M odrzewski-humanista to tw órca myśli m o ralisty czn ej, p oli­ ty cz n e j, polem ista, autor esejów i listów . Wspólnym kluczem do tak r ó ż ­ norodnych rodzajów tw órczości p isarza je s t stosowana przez autora mo­ no grafii kategoria re to ry k i.