Polityka informacyjna banków wobec akcjonariuszy w Polsce

Pełen tekst

(1)Zeszyty Naukowe nr. 840. 2010. Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Igor Styn Katedra Finansów. Polityka informacyjna banków wobec akcjonariuszy w Polsce* Polityka informacyjna będzie w tym artykule rozumiana jako polityka informowania na zewnątrz przedsiębiorstwa, czyli działalność polegająca na przekazywaniu informacji zewnętrznej, przez którą przedsiębiorstwo realizuje określone cele i interesy. Takie zdefiniowanie pojęcia polityki informacyjnej powoduje, że analizie poddano tylko przekaz jednokierunkowy informacji z banku komercyjnego do akcjonariuszy, pomijając proces komunikowania się banku z otoczeniem, czyli proces wymiany informacji, powodującej zrozumienie jej i określone zachowanie się odbiorcy, a w efekcie uzyskanie informacji zwrotnej przez nadawcę1. Informacja jest tu rozumiana jako treść zaczerpnięta „ze świata zewnętrznego, która zwiększa wiedzę lub zmniejsza niewiedzę decydującego, niepewność i nie-. * Artykuł powstał w grudniu 2006 r. i oddaje stan na koniec 2006 r., w tym stan norm prawnych. Od tego czasu zaszło wiele zmian w wymogach publikacyjnych stawianych przed bankami i w większości zostały one dostosowane do standardów wymaganych przez „Nową umowę kapitałową”. Pomimo dezaktualizacji wielu informacji zawartych w niniejszym artykule (w szczególności dotyczących przepisów prawnych) autor postanowił dokonać jedynie niewielkich zmian, gdyż kwestie związane z tzw. logiką rynkową w postępowaniu banków w zakresie ujawnianych informacji ciągle jeszcze nie są doskonałe. Nie jest to problem jedynie Polski. Można zaryzykować tezę, że brak logiki rynkowej był jedną z przyczyn opóźnienia ujawnienia skali kryzysu finansowego w USA w 2008 r. o rok – półtora roku w stosunku do powstania świadomości skali strat na portfelach instrumentów finansowych w zarządach banków posiadających aktywa związane z sekurytyzacją kredytu hipotecznego dla klientów typu „subprime”. 1 Rozróżnienie pojęć „informowanie” i „komunikowanie” opieram na poglądach Z. Mikołajczyk, M. Franka i D. Weissa. Przedstawienie i konfrontacja różnych ujęć obu pojęć, w tym cytowanych autorów, zob. J. Czekaj, Metody zarządzania informacją w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo AE w Krakowie, Kraków 2000, s. 19–22..

(2) 230. Igor Styn. określoność sytuacji decyzyjnej”2. Główną funkcją tak zdefiniowanej informacji jest „odwzorowywanie przeszłości, teraźniejszości i przyszłości” oraz „tworzenie i zmiana rzeczywistości”3. III filar stworzonej przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego (dalej: Komitet) Nowej Umowy Kapitałowej (dalej: NUK)4 określa obowiązki informacyjne banków w zakresie ryzyka działalności i adekwatności kapitałowej. Jego wprowadzenie do NUK miało na celu poprawę dostępności informacji i jej jakości5. W niniejszym artykule skupiono się głównie na polityce informacyjnej wynikającej z tzw. logiki regulacyjnej, czyli postępowania organów nadzoru bankowego i nad rynkiem kapitałowym zmierzającego „do realizacji celów: zbliżenia zakresu i szczegółowości ujawnianych przez banki informacji do poziomu społecznie optymalnego oraz wzmocnienia dyscypliny rynkowej w drodze ustanowienia obowiązków informacyjnych”6. W odróżnieniu od logiki regulacyjnej tzw. logika rynkowa polega „na rozbudowie bodźców do sprawowania dyscypliny rynkowej”, którymi mogą być np. ograniczenie „zakresu siatki bezpieczeństwa w systemie bankowym do granic formalnie deklarowanych” lub wprowadzenie „obowiązku emisji podporządkowanych instrumentów dłużnych”7. Ponieważ do końca grudnia 2006 r. nie wydano w Polsce żadnego aktu prawnego nakazującego bankom emisję podporządkowanych instrumentów dłużnych, jako przejaw logiki rynkowej dla potrzeb niniejszego artykułu będą przyjęte wszelkie publikacje banków, które wychodzą poza nakazy wynikające z przepisów prawa, realizując np. 2. T. Wierzbicki, System informacji gospodarczej, PWE, Warszawa 1981, s. 9 (cyt. za: Czekaj, op. cit., s. 17). Dla potrzeb niniejszego artykułu można użyć także węższej definicji pojęcia informacja, np. takiej, jaką podaje Z. Mesner w pracy pt. Informacja ekonomiczna a zarządzanie przedsiębiorstwem, PWN, Warszawa 1971. Według niego informacja to dane o procesach i zjawiskach gospodarczych wykorzystywane w procesie podejmowania decyzji. Główną funkcją tak ujętej informacji jest identyfikacja i rozwiązywanie problemów (cyt. za: J. Czekaj, op. cit., s. 17). 3. J. Czekaj, op. cit., s. 17.. 4. International Convergence of Capital Measurement and Capital Standards: A Revised Framework. June 2006 (tekst dostępny na: www.bis.org/publ/bcbs128.htm). 5. K. Jackowicz, Trzeci filar „Nowej Umowy Kapitałowej” – prezentacja i ocena, „Bezpieczny Bank” 2005, nr 3, s. 109. 6. Ibidem, s. 110. Poziom społecznie optymalny to taki, który pozwala na maksymalną optymalizację decyzji inwestycyjnej. Pojęcie dyscypliny rynkowej przyjmuję za K. Jackowiczem. Według niego składają się na nią „z jednej strony działania (w obszarze monitorowania i wywierania wpływu): kapitałodawców bankowych, części kapitałobiorców, którzy są zainteresowani utrzymaniem długookresowych relacji z bankiem, oraz przedstawicieli kapitałodawców i kapitałobiorców, z drugiej zaś – powiązane z tymi działaniami zachowania banków” (por. K. Jackowicz, Dyscyplina rynkowa w bankowości. Rodzaje i możliwości zastosowania, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2004, s. 17). 7. Ibidem..

(3) Polityka informacyjna banków…. 231. zalecenia zawarte w dokumentach precyzujących tzw. dobre praktyki rynkowe lub dokumentach konsultacyjnych. NUK jest dokumentem w formie zbioru zaleceń, co oznacza, że zapisy NUK staną się tylko wtedy normami prawnymi, jeżeli dany kraj tak zdecyduje. Generalnie występują trzy rodzaje różnic w zakresie stosowania zapisów NUK w poszczególnych krajach: – w zakresie przedmiotowym obowiązywania umowy (ograniczenia stosowania lub rozszerzenia zapisów NUK), – w zakresie podmiotowym (ograniczenia stosowania NUK do wybranych grup banków), – w zakresie vacatio legis (wydłużanie okresu przejściowego przed wprowadzeniem NUK w życie). Należy zaznaczyć, że zalecenia informacyjne wynikające z III filaru NUK są tak sformułowane, by były uzupełnieniem wymogów publikacyjnych związanych z dopuszczeniem zarówno udziałowych, jak i wierzycielskich papierów wartościowych wyemitowanych przez banki do obrotu na rynku regulowanym, w szczególności tzw. rynku oficjalnych notowań, narzuconych przez nadzorcę nad rynkiem kapitałowym, oraz wymogów wynikających z przepisów prawa dotyczących rachunkowości8. W zakresie ujawniania dodatkowych informacji przez banki Polska jako państwo członkowskie UE jest związana Dyrektywą 2006/48/WE z 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (dalej: DIK)9. Przepisy dyrektywy weszły w życie generalnie od 1 stycznia 2007 r., chociaż art. 152 ust. 8 DIK pozwalał na przedłużenie okresu vacatio legis do 1 stycznia 2008 r. i Polska skorzystała z tej opcji. Po tej dacie polityka informacyjna banków komercyjnych w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego musi być ściśle związana z realizacją celów i zadań narzuconych lub zalecanych bankom przez organy nadzoru w ramach realizacji obowiązków informacyjnych określonych w DIK. Zakresy ujawnień określone w III filarze NUK oraz w DIK są bardzo podobne. Generalnie ujawniane mają być informacje istotne, tzn. takie, których pominięcie lub zafałszowanie może zmienić ocenę lub decyzję użytkownika polegającego na tych informacjach przy podejmowaniu decyzji ekonomicznych lub na taką ocenę czy decyzję wpłynąć. Nie muszą być ujawniane informacje poufne (jeśli bank zobowiązuje się wobec kontrahenta do zachowania poufności) i zastrzeżone (takie, 8. Chodzi o wymogi publikacyjne obowiązujące w 7 krajach, których banki centralne i nadzorcy są członkami Komitetu. 9. Tekst dyrektywy w: Dz.Urz. UE z 30.06.2006 r., nr L 177 (tekst dostępny pod adresem: www. eur-lex.europa.eu/JOHtml.do?uri=OJ:L:2006:177:SOM:PL:HTML)..

(4) 232. Igor Styn. których publiczne rozpowszechnienie osłabiłoby pozycję instytucji kredytowych wobec konkurencji; mogą one dotyczyć zarówno produktów, jak i systemów). Okres sprawozdawczy przyjęty w DIK wynosi 1 rok (lub krócej, gdy tak zdecyduje krajowy nadzorca), natomiast NUK zaleca ujawnianie kwartalne. Informacje na temat celów i polityki w zakresie zarządzania ryzykiem danej instytucji kredytowej ujawnia się oddzielnie dla każdej kategorii ryzyka. Ujawnione informacje dotyczą: – strategii i procesów zarządzania różnymi kategoriami ryzyka, – struktury i organizacji odpowiedniej komórki zarządzania ryzykiem lub innych odpowiednich rozwiązań w tym względzie, – zakresu i charakteru systemów raportowania i pomiaru ryzyka, – działań w zakresie zabezpieczenia i ograniczenia ryzyka, a także strategii i procesów monitorowania stałej skuteczności instrumentów zabezpieczających i czynników łagodzących ryzyko. Zakres ujawnień generalnie obejmuje: – nazwę instytucji kredytowej, do której stosują się wymogi DIK, – zarys różnic w zakresie konsolidacji do celów rachunkowości i regulacji ostrożnościowych wraz z krótkim opisem podmiotów wchodzących w skład grupy i metod ich konsolidacji (jeżeli są konsolidowane), – wszelkie bieżące lub przewidywane w przyszłości przeszkody o istotnym znaczeniu lub przeszkody natury praktycznej lub prawnej w szybkim transferze funduszy własnych lub w spłacie zobowiązań między przedsiębiorstwem dominującym a jego podmiotami zależnymi, – kwotę skumulowaną, o którą rzeczywiste fundusze własne są mniejsze od wymaganego minimum we wszystkich podmiotach zależnych nieobjętych konsolidacją oraz nazwę lub nazwy takich podmiotów zależnych. W zakresie funduszy własnych ujawnienia obejmują: – streszczenie warunków umownych dotyczących głównych cech wszystkich pozycji i składników funduszy własnych, – kwotę funduszy podstawowych wraz z oddzielną informacją na temat pozycji dodatnich i pomniejszeń, – łączną kwotę funduszy uzupełniających oraz funduszy własnych, – kwoty pomniejszające fundusze podstawowe i uzupełniające wraz z oddzielną informacją na temat kwot oczekiwanych strat (jeżeli instytucja kredytowa używa metody wewnętrznych ratingów bankowych (IRB)), – sumę uznanych funduszy własnych po zastosowaniu pomniejszeń i limitów. Jeżeli chodzi o adekwatność kapitałową, to instytucje kredytowe powinny informować o: – używanej metodzie oceny adekwatności kapitałowej,.

(5) Polityka informacyjna banków…. 233. – równowartości 8% kwot ekspozycji ważonych ryzykiem dla każdej klasy ekspozycji, – minimalnych wymogach kapitałowych (kapitał regulacyjny) liczonych oddzielnie dla każdej klasy ekspozycji. Dodatkowo banki powinny ujawniać wiele mniej lub bardziej szczegółowych informacji dotyczących ryzyka kontrahenta, kredytowego, kwoty ekspozycji na ryzyko kredytowe w zależności od przyjętej metody jego kalkulacji, technik jego ograniczania, ryzyka stopy procentowej (poza portfelem handlowym) oraz ryzyka operacyjnego10. Po przeprowadzeniu w 2005 r. przez GINB konsultacji z bankami oraz V badania ilościowego (Quantitative Impact Study No. 5) na zlecenie Komitetu Bazylejskiego oraz przyjęciu przez Parlament Europejski i Radę dyrektywy DIK w sierpniu 2006 r. KNB opracowała projekty uchwał regulujących poszczególne filary NUK w polskim systemie bankowym, a Ministerstwo Finansów projekty zmian w Prawie bankowym i odpowiednich rozporządzeń11. Analizując ich treść, należy stwierdzić, że dokładnie przenoszą treść DIK do polskiego systemu prawa bankowego, w tym zakres ujawnień przez banki istotnych informacji. Wszystkie wymienione akty prawne obowiązują od 1 stycznia 2007 r., natomiast obowiązki informowania zostały narzucone na banki od 1 stycznia 2008 r. (według stanu na 31 grudnia 2007 r.). Obowiązująca w 2006 r. ustawa Prawo bankowe, jak i akty wykonawcze w formie rozporządzeń ministra finansów, a także uchwały KNB nie były dostosowane w swojej treści do regulacji DIK dotyczących dyscypliny rynkowej, więc nie narzucały bankom konieczności ujawnienia informacji określonych w tej dyrektywie12. Porównanie wymogów publikacyjnych banków wynikających z III filaru NUK i z DIK do zaleceń zawartych w Międzynarodowych standardach rachunkowości (dalej: MSR) i Międzynarodowych standardach sprawozdawczości finansowej 10. Załącznik 13 do DIK.. 11. Projekt z 25.08.2006 r. Ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe, projekt Uchwały KNB w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka, projekt Uchwały KNB w sprawie szczegółowych zasad funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej oraz projekt Uchwały KNB w sprawie szczegółowych zasad i sposobu ujawniania przez banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ujawnianiu. Wszystkie ww. projekty były dostępne na stronie: www.bip.mofnet.gov.pl/dokument. php?dzial=652&id=59705&idp=52957 (stan na 30.12.2006). 12. Rozporządzenie Ministra Finansów z 10.12.2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków, Dz.U. nr 149, poz. 1673, z 2002 r. z późn. zm. (według stanu na koniec listopada 2006 r. ostatnia zmiana została wprowadzona 14.01.2004 r.) [dalej w przypisach zwane: RSZRB] oraz: Uchwała nr 4/2004, 5/2004 i 6/2004 KNB (treść uchwał: Dz.Urz. NBP, 2004, nr 15, poz. 25, 26 i 27)..

(6) 234. Igor Styn. (dalej: MSSF) nie daje jednoznacznych rezultatów, w szczególności w warunkach polskich. W sierpniu 2005 r. został przyjęty MSSF 7 „Instrumenty finansowe: Ujawnienia”, który zastępuje w całości MSR 30 precyzujący zakres ujawnień w sprawozdaniach finansowych banków i instytucji pokrewnych i MSR 32 w zakresie ujawnień instrumentów finansowych, oraz poprawki do MSR 1 zatytułowane „Ujawnienia kapitałowe”. O ile wymogi publikacyjne narzucone przez MSR 30, obowiązujący do czasu wprowadzenia MSSF 7, są zbyt ogólne i prawie w ogóle nie korespondują z treścią ani III filaru NUK, ani DIK, także w zakresie definiowania rodzajów ryzyka bankowego i informacji o nich oraz o adekwatności kapitałowej banku13, o tyle treść MSSF 7 w dużej mierze odpowiada wymogom standardów publikacyjnych narzuconych na instytucje kredytowe przez DIK14. Zarówno MSSF 7, jak i poprawki do MSR 1 weszły w życie od 1 stycznia 2007 r., przy czym można je było zastosować wcześniej. Obie ww. zmiany w standardach rachunkowości i sprawozdawczości finansowej zawarte zostały w Rozporządzeniu Komisji Wspólnot Europejskich z 11 stycznia 2006 r.15 Po ich oficjalnym przetłumaczeniu na język polski i opublikowaniu odpowiedniego numeru Dziennika Urzędowego UE w języku polskim stały się prawnie wiążące dla tych przedsiębiorstw w Polsce, które stosują MSR i MSSF z wyboru lub wskutek wymogów prawnych. W roku obrotowym 2005 obowiązywał jedynie stary MSR 30 wraz z poprawkami do niego uchwalonymi do 2004 r. włącznie, czyli banki i pozostałe instytucje kredytowe działające w Polsce i chcące lub muszące stosować MSR i MSSF w rachunkowości i sprawozdawczości finansowej związane były wtedy treścią MSR 30 zaktualizowaną do 2004 r. włącznie. W Polsce od 1 stycznia 2005 r. banki zobowiązane są do stosowania standardów międzynarodowych jedynie przy sporządzaniu sprawozdań skonsolidowanych16. Jeżeli bank nie sporządza takiego sprawozdania, to ma pozostawiony wybór czy stosować MSR i MSSF, czy nie. Polskie banki niestosujące MSR i MSSF podlegają regulacjom Polskich Zasad Rachunkowości (dalej: PZR) i Ustawie o rachunkowości (dalej: uor). Treść PZR w ogóle nie dotyczy problematyki zarządzania ryzykiem w działalności instytucji 13. Międzynarodowe standardy sprawozdawczości finansowej, IASCF, Londyn 2004, t. I, s. 1384–1396. 14. IFRS 7 Financial Instruments: Disclosures, oraz: Amendment to IAS 1, Presentation of Financial Statements: Capital Disclosures, 2006 International Financial Reporting Standards Bound Volume. IASCF, London 2006. Nie można tego powiedzieć o zmianach do MSR 1, bowiem ich treść jest bardzo ogólna i może być różnie interpretowana przez instytucje kredytowe. 15. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 108/2006 z 11 stycznia 2006 r. zmieniające Rozporządzenie (WE) nr 1725/2003 przyjmujące niektóre międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady. Dz.Urz. UE z 27.01.2006 r., nr L 24/1 (tekst dostępny pod adresem jak w przypisie 9). 16. Na podstawie art. 55 ust. 6a ustawy o rachunkowości..

(7) Polityka informacyjna banków…. 235. kredytowej i informacji o tym oraz o adekwatności kapitałowej banku, podobnie nie dostosowane do przepisów DIK są normy uor17. Należy dodać, że szczególne zasady rachunkowości banków, w tym zakres informacji wykazywanych w informacji dodatkowej sprawozdania finansowego, zostały określone w rozporządzeniu ministra finansów po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Bankowego. Obowiązujący w 2006 r. tekst tego rozporządzenia nie zawierał zawartych w DIK regulacji dotyczących implementacji w krajach UE III filaru NUK18. Akcje dziewięciu z dziesięciu badanych banków są przedmiotem obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami prawa generalnie informacje zawarte w sprawozdaniach finansowych mają umożliwić inwestorom prawidłową ocenę rzeczywistej sytuacji gospodarczej, majątkowej i finansowej emitenta lub ryzyka związanego z inwestowaniem w emitowane przez niego papiery wartościowe. W przepisach szczegółowych określających zakres ujawnień dla potrzeb obrotu na oficjalnym rynku notowań giełdowych w 2006 r. nie było odniesień do zakresu ujawnień określonego w DIK. Stwierdzano jedynie, że sprawozdanie z działalności zarządu banku w wypadku raportu rocznego powinno zawierać m.in. informacje o liczbie i wartości wystawionych przez bank tytułów egzekucyjnych i wartości ustanowionych zabezpieczeń oraz o wszystkich zobowiązaniach finansowych banku, także pozabilansowych19. Projekt ustawy zmieniającej ustawę o ofercie publicznej z 1 września 2006 r. (zaczęła obowiązywać od 1 stycznia 2007 r.) nie wnosił nic nowego w kwestii rozszerzenia zakresu ujawnień, w tym banków. Odsyłał jedynie do aktów wykonawczych ministra finansów, które na koniec grudnia 2006 r. jeszcze nie istniały nawet w formie projektu20. Z przedstawionej analizy obowiązujących na koniec grudnia 2006 r. regulacji prawnych dotyczących zakresu ujawnień przez banki istotnych informacji w porównaniu z tym, co zaleca III filar NUK i wprowadzają przepisy DIK wynika, że: – żaden z obowiązujących aktów prawnych nie narzucał nakazu tak szerokiego zakresu informacji, jak DIK; zmiany dotyczące ujawnień kapitałowych wprowa17. Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości, Dz.U. nr 121, poz. 591, z późn. zm. Ujednolicony tekst Ustawy o rachunkowości jest dostępny m.in. pod adresem: http://isip.sejm.gov.pl/prawo/ index.html. 18. Zob. RSZRB.. 19. Art. 56–59 Ustawy z 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzenia instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. nr 184, poz. 1539, z późn. zm.) oraz rozporządzenie Ministra Finansów z 19 października 2005 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych (Dz.U. nr 209, poz. 1744). 20. Projekt tej ustawy był dostępny na stronie: www.bip.mofnet.gov.pl/dokument.php?dzial=645&id=60028 &idp=52957 (według stanu na 30.12.2006)..

(8) 236. Igor Styn. dzone do MSR 1 były bardzo ogólnie sformułowane i odsyłały do obowiązujących szczegółowych regulacji prawnych, czyli mogły być różnie interpretowane przez instytucje kredytowe, – jedynie MSSF 7 jest dokumentem dokładnie korespondującym z treścią DIK dotyczącą zakresu ujawnień, lecz zaczął on obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2007 r., przy czym można go było stosować wcześniej. Badaniu stosowania logiki regulacyjnej i rynkowej poddanych zostało 10 banków komercyjnych o największej sumie bilansowej działających w Polsce (PKO BP, Pekao, BPH, Handlowy, BRE, BZ WBK, ING Bank Śląski, Millenium, Kredyt Bank, BGŻ). Zanalizowałem zakres informacji dostępnej na ich stronach internetowych w okresie czerwiec – grudzień 2006 r., w tym publikowane sprawozdania finansowe oraz raporty roczne za 2005 r. i półroczne za I półrocze 2006 r. Wnioski z badań są następujące: – w okresie objętym analizą badane banki stosowały bardzo różną politykę informowania akcjonariuszy pod względem dostępności informacji, – w okresie analizy wszystkie z badanych banków postępowały zgodnie z logiką regulacyjną, czyli spełniały obowiązki informacyjne wynikające z przepisów prawa, w tym przede wszystkim te banki, których akcje były przedmiotem obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych, – żaden z badanych banków nie wykroczył w zakresie ujawnień poza ramy narzucone przez prawo (czyli w badanej grupie w okresie analizy nie można mówić o występowaniu logiki rynkowej). Brak logiki rynkowej wpłynął na stosunek banków do MSSF 7 i poprawki do MSR 1. Badane banki nie skorzystały z możliwości wcześniejszego zastosowania MSSF 7, co motywowały albo brakiem konieczności prawnej (większość), albo nieprzygotowaniem do zastosowania standardu (PKO BP i Bank Pekao), albo nieznaczącym wpływem wprowadzenia MSSF 7 na zakres już ujawnianych informacji (co według autora nie jest zgodne z prawdą; tak było tylko w wypadku Banku Handlowego). W zakresie ujawnień kapitałowych wprowadzonych przez poprawkę do MSR 1 banki publikowały jedynie całkowity wymóg kapitałowy wynikający z portfela handlowego i bankowego, czyli nie wychodziły poza zakres informacji wynikający z obowiązujących przepisów prawa. Jedyną dodatkową informacją niekiedy publikowaną (jedynie przez BRE i Handlowy) były wartości VAR dla ekspozycji na ryzyko kredytowe, stopy procentowej i walutowe. Otwarte pozostaje pytanie, czy jest potrzebny tak szeroki zakres i rodzaj ujawnianych informacji narzucony przez III filar NUK i DIK. Wydaje się, że uzasadnione są obawy, iż niektóre z informacji są zbyt szczegółowe i niezrozumiałe nawet dla niektórych inwestorów kwalifikowanych..

(9) Polityka informacyjna banków…. 237. Literatura Czekaj J., Metody zarządzania informacją w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo AE w Krakowie, Kraków 2000. Dyrektywa 2006/48/WE z 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe, Dz.Urz. UE z 30.06.2006 nr L 177. International Convergence of Capital Measurement and Capital Standards: A Revised Framework, June 2006 (tekst dostępny na: www.bis.org/publ/bcbs128.htm). International Financial Reporting Standards Bound Volume, IASCF, London 2006. Jackowicz K., Trzeci filar Nowej Umowy Kapitałowej – prezentacja i ocena, „Bezpieczny Bank” 2005, nr 3. Jackowicz K., Dyscyplina rynkowa w bankowości. Rodzaje i możliwości zastosowania, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2004. Mesner Z., Informacja ekonomiczna a zarządzanie przedsiębiorstwem, PWN, Warszawa 1971. Międzynarodowe standardy sprawozdawczości finansowej. IASCF, Londyn 2004. Projekt Uchwały KNB w sprawie szczegółowych zasad funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej (dostępny na stronie: www.bip.mofnet. gov.pl/dokument.php?dzial=652&id=59705&idp=52957 według stanu na 30.12.2006). Projekt Uchwały KNB w sprawie szczegółowych zasad i sposobu ujawniania przez banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ujawnianiu (dostępny jw. według stanu na 30.12.2006). Projekt Uchwały KNB w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka (dostępny jw. według stanu na 30.12.2006). Projekt z 25.08.2006 r. Ustawy o zmianie ustawy – Prawo bankowe (dostępny jw. według stanu na 30.12.2006). Rozporządzenie Komisji (WE) nr 108/2006 z 11 stycznia 2006 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1725/2003 przyjmujące niektóre międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady, Dz.Urz. UE z 27.01.2006, nr L 24/1. Rozporządzenie Ministra Finansów z 10 grudnia 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków, Dz.U. nr 149, poz. 1673, z 2002 r., z późn. zm. Rozporządzenie Ministra Finansów z 19 października 2005 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych, Dz.U. nr 209, poz. 1744. Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości, Dz.U. nr 121, poz. 591, z 1994 r., z późn zm. Ustawa z 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzenia instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, Dz.U. nr 184, poz. 1539. Wierzbicki T., System informacji gospodarczej, PWE, Warszawa 1981..

(10) 238. Igor Styn. Information Policy towards Shareholders of Banks in Poland The article analyses information policy towards shareholders at the 10 commercial banks with the largest total assets in Poland in the period from June to December 2006 based on the content of their websites and annual report from 2005 and semiannual reports from 2006. Information policy was analysed from two angles: the first as policy resulting from „regulatory logic”, or the policy required by law and the rules of conduct imposed by parliament, government, banking supervisors and the capital market; and the second as “market logic” policy, which goes beyond the orders resulting from the mandatory provisions of law and the recommendations of supervision. While the banks analysed implement an information policy based on regulatory logic, the same cannot be said about the logic of market presence in their policy to inform shareholders. The article also examines the degree of disclosure required of banks under the laws in force in 2006 and compares it with legal regulations of the European Communities and the recommendations of the New Basel Capital Accord..

(11)