Eligiusz Dworaczyński
Konstantyna. Pałac beja El Hadżdż
Ahmada
Informator Archeologiczny : badania 18, 195
A L G I E R I A
PP P ra co w n ie K o n s e rw a c ji żabytków O d d z ia ł w Krakowie
k ie ro w n ic tw o K o n tra k tu w K o n s ta n ty n ie B a d a n ia p ro w a d z ił mgr E li g i u s z D w o raczy ń sk i♦ F inansow a ło M in is te rs tw o K u ltu ry A l g i e r i i w ram ach kosztów kon t r a k t u na « p o r z ą d z e n ie p r o j e k t u r e s t a u r a c j i o b ie k tu * P ie rw sz y se zo n b a d a ń . S tan o w isk o w ielow arstw ow e od i i i do ΚΙΧ w iek u .
B a d a n ia a r c h e o lo g ic z n e na t e r e n i e p a ła c u b e j a El ttadżdż Ahnads z p ie r w s z e j połowy Xix w iek u ,p ro w ad zo n o p rz y o k a z j i p e ł n i e n i a n a d z o ru p r a c ziem n y ch , zaplanow anych pod katem p o tr z e b d l a ro z p o z n a n ia k o n s tr u k c y jn e g o 1 a r c h i t e k t o n i c z n e g o . O becność a r c h e o lo g a p rz y ty c h p ra c a c h b y ła r e z u l t a t e m s t a r a ń k ie ro w n ik a k o n t r a k t u o r a z O d d z ia łu PP pk s w Krakowie# w m yśl s t o s o w a n e j s y s temu b ad ań kom pleksow ych o b ie k tó w a r c h i t e k t u r y , ja k o że zarów no w ie lo c z ło n o w a s t r u k t u r a p a ła c u p o w s ta łe g o z frag m en tó w w c z e ś n i e j s z e j zabudowy o r a z u sy tu o w a n ie na o b s z a rz e m ia s ta a n ty c z n e g o s ta n o w iły p o t e n c j a l n ą m o żliw o ść uch w y ce n ia i o k r e ś l e n i a c i ą g ł o ś c i o s a d n ic tw a .
Od 12 l l p c a do 23 s i e r p n i a 19Ç4 ro k u wykonano s z e ś ć wykopów sondażow ych, г czeg o t r z y u p iw n ic a c h , dwa w p a t i o i je d e n na t e r e n i e Dużego Ogrodu p rz y Ś c ia n ie k io s k u b e j a . R e z u lta te m p r a c b y ło u z y s k a n ie in f o r m a c j i na te m a t p o sa d o w ie n ia nurów p a ła c u , c h a r a k t e r y s t y k i g r u n tu i « k l - du n a w a rstw ie ń w i c h o to c z e n iu o r a z d o k o n a n ie o d k ry ć o is to tn y m z n a c z e n iu d l a p o z n a n ia h i s t o r i i t e j c z ę ś c i m i a s t a ,
W w ykopie 2 / 9 4 , założonym p rz y f i l a r z e p o m ie s z c z e n ia p iw n ic z n e g o 0 1 /1 6 , na g łę b o k o ś c i
110 cm od p o s a d z k i o d k r y to g ró b w p o s t a c i s k r z y n i z p r o s to k ą tn y c h bloków (n r 2/84*1) z o r i e n t o wany w zdłuż o s i w sc h ó d -z a c h ó d , w t r a k c i e p o s z e r z a n i a wykopu w k ie ru n k u zachodnim w c e l u o d s ł o n i ę c i a c a ł e g o o b i e k t u , n a g łę b o k o ś c i 50 cm o d k r y to d ru g ą s k r z y n ię grobow a (2/8 4 * 2 ) u sta w io n ą p r o s to p a d l e do p ie r w s z e j i p r z y l e g a j ą c ą do r e l i k t u muru kam iennego o c h a r a k te r y s ty c z n y m w ątku rzym s kim . E k s p lo r a c ja Ć w ia rtk i wykopu od s t r o n y p ó łn o c n e j d o s t a r c z y ł a d a ls z y c h i n f o r m a c j i . O dkryto t u t a j s k r z y n i ę grobow ą z pochówkiem d2le c k a na g łę b o k o ś c i o k o ło 100 cm, u ło ż o n ą w zdłuż o s i wschód* -z a c h ó d ( 2 / 8 4 * 3 ) . Zajmow ała ona c i a s n e m ie js c e pom iędzy grobem pierw szym a innym fragm entem mu- ru b ie g n ą c e g o p r o s t o p a d l e do wspom nianego w y ż e j. K o le jn ą s k r z y n ię grobow a (2 /9 4 -4 ) o d k ry to f r a g m e n ta r y c z n ie w p o łu d n io w o -w sc h o d n ia n a r o ż n ik u wykopu.
t a n a l i z y s t r a t y g r a f i i р о г i ornej 1 p io n o w e j o r a z m a t e r i a ł u ruchom ego można w n o s ić , że od k r y t e na o b s z a r z e 9 m2 e le m e n ty s ta n o w ią c z ę ś ć grobow ca o k o n s t r u k c j i n a z ie m n e j, k tó r e g o mury wykonano z s z e ś ć1obocznyoh bloków w apiennych u ło ż o n y c h słupow o w o d l e g ł o ś c i o k o ło 80 cm o r a z d ro b n y c h c io só w u z u p e łn ia ją c y c h p r z e s t r z e ń pom iędzy n im i. Wewnątrz grobow ca z n a jd u ją s i ę pochów k i s z k ie le to w e u ło ż o n e w jednym lo b dwóch rz ę d a c h z o rie n to w a n e w schód-zachód* Pochówek 2 /8 4 -2 j e s t r e l a t y w n i e p ó ź n i e j s z y i w staw io n y w w olne m ie js c e pom iędzy rzędem s t a r s z y c h s k rz y ń a ś c ia n ą g ro b o w ca. D o ty c h c z a s w yek sp laro w an o j e d y n ie c z ę ś ć z a w a r to ś c i s k r z y n i grobow ej 2 /8 4 - 1 . w to w a rz y s tw ie s ł a b o zach o w an ej g ó r n e j połow y s z k i e l e t u n i e z n a le z io n o żad n eg o w y p o sa ż e n ia . Na p o d sta w ie a n a l i z y k o n s t r u k c j i grobow ca i pochówków o r a z ruchom ego m a t e r i a ł u zabytkow ego г n a w a rstw ie ń k u l tu ro w y ch można w s tę p n ie d ato w ać z n a l e z i s k o na I I1-1V w iek n . o . G robow iec z n a jd o w a ł s i o n ajp ew n i e j na t e r e n i e m e t r o p o l i i K o n s ta n ty n y ( lu b j e s z c z e C i r t y ) , u sy tu o w a n e j n a n iższy m p o zio m ie w s to s u n k u do m ia s ta od s t r o n y p ó łn o c n o - z a c h o d n ie j.
Równie c ie k a w ie p r z e d s ta w ia s i ę o d k r y c ie wkopów n a ło ż o n y c h na z n is z c z o n e mury grobow ca, z a w ie r a ją c y c h fra g m e n ty a naw et c a ł e n a c z y n ie w to w a r z y s tw ie s p a l e n i z n y . P raw dopodobnie pochodzą one z c z asó w p e n e t r a c j i w a n d a ls k le j lu b o k r e s u b e r b e r s k ie g o * H p o z o s ta ły c h wykopach sondażowych o d k r y to c y s t e r n ę s p r z e d budowy p a ł a c u , b r u k i 1 r e l i k t y zabudowań a n ty c z n y c h , na k t ó r e n a ło ż y ły a i e n a w a r s tw ie n ia i budow le i s l a m s k i e .
Wśród m a t e r i a ł u zab ytkow ego d o m in u ją fra g m e n ty n aczy ń i lam pek g l i n i a n y c h z o k re su c e s a r s t w a , a l e w y s tę p u ją ró w n ie ż z a b y tk i s t a r s z e z czasów f e n i c k i c h .
B a d a n i a b ę d ą k o n t y n u o w a n e *
B U Ł G A R I A
NOVAE U n iw e r s y te t im , Adama M ic k ie w icza w P o zn an iu B a d a n ia p r o w a d z ił p r o f , d r S te f a n P a r n ic k i- P u d e łk o ( a u t o r k o m u n ik a tu ). P o n a d to w e k s p e d y c ji u c z e s t n i c z y l i : d r A n d rz e j B i e r n a c k i , mgr S t e f a n i a W a lig ó ra , mgr M arla M u s ie la k . P rz e z 9 d n i ta k ż e d o c , d r h a b . i n ż . A le k s a n d e r Gryg o ro w ie г . F in a n so w a ło M in is te rs tw o N a u k i, S z k o l n ic tw a Wyższego 1 T e c h n ik i о г а г UAM. D w u d ziesty p i ą t y eezon b ad ań p o l s k o - b u ł g a r s k i c h . Rzymska tw ie r d z a l e g i o nowa i w c z f c - n o b iz a n ty js k le m ia s to nad dolnym Dunajem
U - V I I w. n . e . ) .
S ezon w ykopaliskow y tr w a ł od 25 l l p c a do β w r z e ś n ia . P ra c o w ykopaliskow e kontynuow ano po z a c h o d n ie j s t r o n i e fo ru m , g łó w n ie w o b r ę b ie kom pleksu a r c h i t e k t o n i c z n e g o w c z e s n o c h r z e ś c ija ń s k ie j b a z y l i k i b i s k u p i a j w z n ie s io n e j p raw d o p o d o b n ie w V w. nad ru in a m i z n is z c z o n y c h u p rz e d n io budow li k o m en d an tu ry L eg io n u 1 I t a l s k i e g o ( v . £A, B ad an ia 1982, s . Э11 ) . O d s ło n i ę to d a l s z e p a r t i e z n i s z cz o n y c h p rz e w a ż n ie aż do fundam entów kam iennych murów s z e r o k i e g o na o k o ło 54 m n a r t e k s u , co K O N S T A N T Y N A
