praca historyczna
Maria Kordas
1, Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska
2, Maciej Dobrzyński
3Profesor doktor habilitowany Jerzy Brzeziński
(1926–1990) – przedstawiciel wrocławskiej szkoły
chirurgii szczękowo-twarzowej i stomatologicznej
Professor Jerzy Brzeziński (1926–1990) – Representative
of Wrocław’s School of Maxillo-Facial and Dental Surgery
1 Biblioteka akademii Medycznej we Wrocławiu
2 Katedra i zakład protetyki stomatologicznej akademii Medycznej we Wrocławiu
3 Katedra i zakład stomatologii zachowawczej i Dziecięcej akademii Medycznej we Wrocławiu
Streszczenie
profesor Jerzy Brzeziński (1926–1990) należy do przedstawicieli wrocławskiej szkoły chirurgii szczękowo-twarzo-wej i stomatologicznej. pierwsze doświadczenia naukowo-badawcze i praktyczne w tej dziedzinie zdobywał pod kie-runkiem prof. dr. hab. med. tadeusza szczęsnego owińskiego (w latach 1967–1970), który był także promotorem jego pracy doktorskiej. oprócz chirurgii stomatologicznej, badania naukowe profesora obejmowały również zagad-nienia z zakresu embriologii i histologii stomatologicznej, histochemii i fizjologii narządu żucia. Do najważniej-szych osiągnięć profesora należą wyniki badań nad chrząstką Meckela oraz wkład w rozwój fizjologii narządu żucia. istotnym czynnikiem tych osiągnięć były szerokie zainteresowania oraz wieloletnia współpraca profesora z Katedrą histologii. znaczącym osiągnięciem dydaktyczno-organizacyjnym było wyodrębnienie w programie studiów sto-matologicznych specjalnego przedmiotu – fizjologia narządu żucia. należy podkreślić, że prof. Brzeziński jako jeden z nielicznych profesorów stomatologii pełnił zaszczytną funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego akademii Medycznej we Wrocławiu w powojennej historii tego wydziału (1984–1990 – dwie kadencje). profesor pełnił także wiele ważnych funkcji w dydaktyce przed- i podyplomowej lekarzy stomatologów oraz w polskim towarzystwie stomatologicznym i polskim towarzystwie histochemicznym. Dorobek naukowy profesora Brzezińskiego obej-muje 57 publikacji naukowych i wypromowanie 3 prac doktorskich (Dent Med. Probl. 2010, 47, 2, 257–261).
Słowa kluczowe: historia stomatologii, wrocławska szkoła chirurgii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej.
Abstract
professor Jerzy Brzeziński (1926–1990) belongs to representatives of the Wrocław school of maxillo-facial and dental surgery. he gained his first scientific and practical experience in this field under the supervison of prof. tadeusz szczęsny owiński (in 1967–1970), who was also the promoter of his doctoral thesis. apart from the dental surgery, the professor’s research also included the issues of dental embryology and histology, histochemistry and the physiology of masticatory system. the results of investigations concerning the Meckel’s cartilage as well as the contribution to the development of physiology of masticatory system are the most important professor’s achieve-ments. the fundamental factor for these achievements were the professor’s wide interests as well as the many years’ co-operation with Department of histology. the significant didactic-organizational achievement was separation within dental studies program the special subject of teaching – the physiology of masticatory system. it is important to emphasize that prof. Brzeziński, as one of few professors of dentistry, performed the honorable function of dean of the Faculty of Medicine in Wroclaw Medical University in post-war history of this department (1984–1990 – within two terms of office). Moreover, professor performed many important functions in before- and postgraduate education of dentists’ as well as in polish Dental society and polish histochemical society. 57 scientific publications and 3 doctorial theses promotion belong to the scientific achievements of professor Brzeziński (Dent Med. Probl.
2010, 47, 2, 257–261).
Key words: history of dentistry, Wrocław’s school of maxillo-facial and dental surgery. Dent. Med. probl. 2010, 47, 2, 257–261
profesor Jerzy Brzeziński urodził się 23 stycz-nia 1926 r. we Lwowie, zmarł 10 maja 1990 r. we Wrocławiu. studia odbył na Wydziale Lekarskim (oddział stomatologii) akademii Medycznej we Wrocławiu. Dyplom lekarza dentysty uzyskał 18 maja 1959 r. Jeszcze przed ukończeniem stu-diów – 1 stycznia 1958 r. – podjął pracę w Kate-drze histologii i Embriologii akademii Medycznej we Wrocławiu (kierownik: do 1964 r. prof. dr hab. zofia sembratowa (1906–1972), następnie prof. dr hab. Jan zarzycki (1921–2005)), gdzie był zatrud-niony kolejno na stanowisku zastępcy asystenta, asystenta i adiunkta [1–3]. W latach 1967–1970 pracował na stanowisku adiunkta w Klinice chi-rurgii stomatologicznej (kierownik: prof. dr hab. tadeusz szczęsny owiński). W ramach restruk-turyzacji z Kliniki chirurgii stomatologicznej wyodrębniono Katedrę i zakład chirurgii stoma-tologicznej (kierownik: prof. dr hab. Franciszek Mraz (1920–2004)), do której profesor Brzeziński przeszedł 1 października 1970 r.
stopień naukowy doktora nauk medycznych uzyskał w 1966 r. na podstawie rozprawy pt. „Ba-dania nad unaczynieniem cementu (kostniwa) zęba człowieka ze szczególnym uwzględnieniem kana-łów haversa”. promotorem jego pracy doktorskiej był profesor tadeusz szczęsny owiński [4–5].
W 1971 r. uzyskał stopień specjalisty ii stopnia z zakresu chirurgii stomatologicznej [3].
Uchwałą rady Wydziału Lekarskiego aka-demii Medycznej we Wrocławiu z 1979 r. profe-sor Brzeziński uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego nauk medycznych z zakresu sto-matologii na podstawie dorobku naukowego oraz pracy habilitacyjnej pt. „Badania nad udziałem chrząstki Meckela w rozwoju żuchwy, zębodołów i przegród międzyzębowych oraz jej rola w formo-waniu się zawiązków zębów mlecznych i stałych u człowieka” [4, 6]. Uchwała ta została następnie zatwierdzona przez centralną Komisję Kwalifi-kacyjną ds. Kadr naukowych przy prezesie rady Ministrów w dniu 31 marca 1980 r. Bezpośrednio po zatwierdzeniu stopnia doktora habilitowanego profesor Brzeziński został mianowany docentem w Katedrze i zakładzie chirurgii stomatologicz-nej, a rok później objął funkcję zastępcy kierow-nika tego zakładu. W latach 1981–1984 profesor Brzeziński pełnił funkcję prodziekana ds. stoma-tologii Wydziału Lekarskiego, a przez następne dwie kadencje w latach 1984–1990 dziekana tego wydziału [7–9]. W 1989 r. otrzymał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego.
Główne kierunki badań naukowych profesora Brzezińskiego obejmowały zagadnienia z zakresu embriologii, histochemii stomatologicznej, fizjo-logii narządu żucia oraz chirurgii stomatologicz-nej [3–6, 10]. Badania nad rolą chrząstki Meckela
w formowaniu się zawiązków zębów mlecznych i stałych oraz jej udziałem w rozwoju żuchwy, zębodołów i przegród międzyzębowych zostały zawarte w pracy habilitacyjnej. na uwagę zasłu-gują również publikacje związane z badaniami nad obecnością naczyń krwionośnych w cemencie w zależności od zmiennego obciążenia zęba oraz w przypadku zębów pozbawionych żywej miazgi lub rozchwianych. innym ważnym kierunkiem badań profesora były zagadnienia związane z za-stosowaniem anestezji w różnych zabiegach stoma-tologicznych z uwzględnieniem anatomii topogra-ficznej pacjentów. profesor Brzeziński wraz z dok-torem Janem smereką wydał interesujący cykl prac dotyczących historii stomatologii wrocławskiej.
profesor Jerzy Brzeziński był autorem lub współautorem 57 publikacji, promotorem 3 prac doktorskich oraz recenzentem 5 prac doktorskich i 1 rozprawy habilitacyjnej. aktywnie uczestniczył w zjazdach, kongresach oraz sympozjach w kraju i zagranicą (m.in. Kongres FDi w Wiedniu, kon-gresy w nrD, na Węgrzech i w Jugosławii, zjazdy Dziekanów w norwegii, izraelu, portugalii) [3, 5, 7, 8]. od 1980 r. pełnił funkcję członka Komitetu redakcyjnego „Wrocławskiej stomatologii”.
Duże znaczenie dla wrocławskiej stomatologii i uczelni mają osiągnięcia profesora Brzezińskie-go w pracy dydaktyczno-organizacyjnej. W roku akademickim 1973/1974 – przy zakładzie chirur-gii stomatologicznej – zorganizował zespół Dy-daktyczny Fizjologii narządu Żucia i został jego kierownikiem. przez kilkanaście lat był opieku-nem ii roku stomatologii. profesor brał również aktywny udział w szkoleniu podyplomowym: wy-kształcił 5 specjalistów ii stopnia w chirurgii sto-matologicznej, przewodniczył komisjom egzami-Ryc. 1. prof. dr hab. Jerzy Brzeziński. Fot. ze zbioru
akademii Medycznej we Wrocławiu [8]
Fig. 1. prof. dr hab. Jerzy Brzeziński. photo from the
nacyjnym na i stopień specjalizacji w wojewódz-twie wrocławskim, opolskim i legnickim, a od 1978 r. był członkiem komisji egzaminacyjnej na ii stopień specjalizacji we Wrocławiu. W 1975 r. został członkiem Komisji Kontroli zawodowej przy prezydium Wrn we Wrocławiu.
W 1955 r. profesor Brzeziński wstąpił do pol-skiego towarzystwa stomatologicznego, pełniąc w nim funkcję sekretarza (1975–1978) i przewod-niczącego (1981–1984) zarządu oddziału Wro-cławskiego, a od 1978 r. członka sądu Koleżeń-skiego zarządu Głównego pts. W 1962 r. został również członkiem polskiego towarzystwa histo-chemicznego i w latach 1978–1982 został wybrany na członka Komisji rewizyjnej zarządu oddziału Wrocławskiego pth [2, 7, 8].
za działalność naukową, dydaktyczno-wycho-wawczą i organizacyjną oraz wzorową postawę etyczną profesor Brzeziński został uhonorowany wieloma odznaczeniami: Krzyżem Kawalerskim orderu odrodzenia polski; złotym Krzyżem za-sługi; złotą odznaką „academia Medica Wratisla-viensis”; złotą odznaką zasłużony dla Wojewódz-twa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia oraz dla Województwa opolskiego i Miasta opola; Medalem czterdziestolecia, Medalem zasługi dla obronności Kraju oraz odznakami resortowymi. otrzymał po-nadto nagrodę ii stopnia czasopisma stomatolo-gicznego i nagrodę ministra iii stopnia [6–8].
Dorobek naukowy
profesora Jerzego Brzezińskiego
Brzeziński J.: Badania nad udziałem chrząstki Meckela w rozwoju żuchwy, zębodołów i przegród międyzębowych oraz jej rola w formowaniu się zawiązków zębów mlecznych i stałych u człowie-ka. Wrocław 1979.
Artykuły
1. pawela t., Brzeziński J.: choroba pageta o umiejscowieniu szczękowym. czas. stomatol. 1961, 14, 12, 975–981.
2. Brzeziński J.: Kilka uwag w sprawie powsta-wania kanałów haversa w obrębie kostniwa (cementu) zęba na podstawie przypadku własnego. Wroc. Biul. stomatol. 1964, 51–55.
3. Brzeziński J.: Badania nad unaczynieniem cementu (kostniwa) zęba człowieka ze szczegól-nym uwzględnieniem kanałów haversa. praca doktorska. Wrocław 1966.
4. Brzeziński J.: Badania nad obecnością naczyń krwionośnych w cemencie zębów mar-twych i rozchwianych u człowieka. Wroc. stomatol. 1966/1967, 215–221.
5. Brzeziński J.: Badania nad unaczynieniem cementu (kostniwa) zębów człowieka w zależności od ich obciążenia. [W:] Viii zjazd polskiego towarzystwa anatomicznego. Katowice–rokitnica 12–15 września 1967. streszczenia referatów. Katowice 1967, 111.
6. Brzeziński J., Brzezińska B.: Badania nad występowaniem zębiniaków (dentikli) w zębach człowieka. Wroc. stomatol. 1966/1967, 175–180.
7. pawiłowska-Michalik h., Brzeziński J.: przypadek zaburzonego rozwoju zęba. Wroc. stomatol. 1966/1967, 207–214.
8. Brzezińska B., potoczek s., Brzeziński J.: przypadek perły szkliwnej. czas. stomatol. 1968, 21, 147–150.
9. Brzeziński J.: Badania nad wpływem obcią-żenia zębów człowieka na stopień unaczynienia kostniwa. Wroc. stomatol. 1968, 231–235.
10. Brzeziński J., Brzezińska B.: Badania nad występowaniem cementniaków w obrębie kost-niwa (cementu) zęba człowieka. Wroc. stomatol. 1968, 225–229.
11. Kuczyńska-Kozłowska s., Brzeziński J.: rzadki przypadek anomalii zęba. Wroc. stomatol. 1968, 267–272.
12. Maślanka t., Maresz a., Brzeziński J.: zastosowanie jonoforezy leków znieczulających przy szlifowaniu zębów. protet. stomatol. 1968, 14, 70–77.
13. Brzeziński J.: Elementy morfologiczne komórki i ich funkcje w procesach chorobowych w mikroskopie elektronowym. Wroc. stomatol. 1971, 133–139.
14. Brzeziński J., Martosz M.: powikłane za-palenie kości u pracownika służby zdrowia. Wroc. stomatol. 1972, 33–36.
15. Kuczyńska-Kozłowska s., Brzeziński J.: przypadek resorpcji korzenia. Wroc. stomatol. 1972, 327–331.
16. Mraz F., Brzeziński J.: perforatio palati. Wroc. stomatol. 1972, 17–21.
17. Mraz F., Brzeziński J.: pomyłki diagno-styczne wynikłe z podawania antybiotyków i środ-ków przeciwbólowych. obserwacje kliniczne. Wroc. stomatol. 1972, 21–24.
18. Brzezińska B., Brzeziński J.: Mikroskopowe badania nadnerczy świnek morskich w doświad-czalnie wywołanym wstrząsie anafilaktycznym. Wroc. stomatol. 1973, 177–182.
19. Brzeziński J., czechowicz K.: histologicz-ne badania substancji twardych zęba w amelogehistologicz-ne-
amelogene-sis imperfecta. Wroc. stomatol. 1973, 81–92.
20. szepietowska W., Brzeziński J.: odontoliza przyczyną patologicznego złamania korony zęba. Wroc. stomatol. 1973, 99–102.
21. Bożiłow W., Brzeziński J., Brzezińska B.: Budowa i klasyfikacja receptorów jamy ustnej. Wroc. stomatol. 1974, 121–126.
22. Brzeziński J., Bożiłow W.: problem unerwie-nia zęba i ozębnej. Wroc. stomatol. 1974, 115–119.
23. Brzezińska B., Brzeziński J.: torbiele zębo-pochodne w aspekcie histologicznym. Wroc. sto-matol. 1975, 299–304.
24. Brzeziński J., szepietowska W., Kaniak z.: przypadek resorpcji wewnętrznej zęba. Wroc. sto-matol. 1975, 23–30.
25. Brzeziński J., Brzezińska B., Brzezińska- -Miszczyszyn t.: rozwój gruczołów ślinowych wargi człowieka we wczesnych okresach życia pło-dowego. czas. stomatol. 1976, 29, 429–433.
26. Mraz F., szepietowska W., Brzeziński J.: problem bezbolesnego znieczulania. Wroc. stoma-tol. 1977, 21–23.
27. smereka J., Brzeziński J.: polacy na stu-diach stomatologicznych we Wrocławiu w latach 1873–1945. Wroc. stomatol. 1978, 273–278.
28. Brzeziński J.: Badania nad udziałem chrząstki Mackela w rozwoju żuchwy, zębodołów i przegród międzyzębowych oraz jej rola w formo-waniu się zawiązków zębów mlecznych i stałych u człowieka. czas. stomatol. 1979, 32, 959–963.
29. Brzeziński J., Krzysztoń E., Urmańska K: przypadek guza mieszanego w policzku. Wroc. stomatol. 1979, 121–123.
30. Mraz F., pilak M., Brzeziński J.: Glomangio-ma wargi górnej. Wroc. stoGlomangio-matol. 1979, 117–120.
31. Brzeziński J.: chrząstka Meckela jako istot-ny element w rozwoju żuchwy. Wroc. stomatol. 1982, 5–14.
32. Brzeziński J.: Kształtowanie się zębodołów i przegród międzyzębowych w okresie rozwojo-wym żuchwy człowieka. Wroc. stomatol. 1982, 23–29.
33. Brzeziński J.: 100. rocznica urodzin prof. antoniego cieszyńskiego. Wroc. stomatol. 1982, 3–4.
34. Brzeziński J.: rozwój i różnicowanie się zębów mlecznych i stałych w stosunku do rozwoju żuchwy, na poszczególnych etapach jej rozwoju. Wroc. stomatol. 1982, 31–45.
35. Brzeziński J.: Udział naczyń krwionośnych w powstawaniu żuchwy i zawiązków zębowych. Wroc. stomatol. 1982, 15–22.
36. Brzeziński J.: próba wyjaśnienia roli chrząstki Meckela w powstawaniu zaburzeń roz-wojowych żuchwy. Wroc. stomatol. 1983, 11–13.
37. Brzeziński J.: Wpływ układu beleczek kost-nych trzonu, gałęzi, przegród międzyzębowych i zębodołów w okresie rozwojowym dla właściwej trajektorii kostnej żuchwy. Wroc. stomatol. 1983, 3–10.
38. Brzeziński J., Ćwioro F., Kaczkowski h.: Wpływ budowy anatomiczno-morfologicznej ga-łęzi żuchwy na wybór sposobu operacyjnego
lecze-nia zniekształceń żuchwy według zmodyfikowanej metody Dal ponta. Wroc. stomatol. 1983, 15–19.
39. Brzeziński J., zeńczak D., Mussur M.: próby modelowego odtworzenia biomechaniki stawów i mięśni narządu żucia. Wroc. stomatol. 1983, 21–26.
40. smereka J., Brzeziński. J.: Lekarze polscy promowani i doktoryzowani z zakresu stomatolo-gii na Uniwersytecie Wrocławskim do roku 1939. Wroc. stomatol. 1984, 267–271.
41. Brzeziński J., sysło M.: Badania radiolo-giczne i histoloradiolo-giczne nad rozwojem wyrostka kłykciowego i gałęzi żuchwy u człowieka. Wroc. stomatol. 1985, 33–38.
42. smereka J., Brzeziński J.: Medycy i stoma-tolodzy w towarzystwie Literacko-słowiańskim działającym we Wrocławiu w latach 1836–1886. Wroc. stomatol. 1985, 233–240.
43. Fastyn J., Brzeziński J.: niepowodzenia przy znieczuleniu nerwu zębodołowego dolnego wynikające z topografii wewnętrznej powierzchni gałęzi żuchwy. Wroc. stomatol. 1986, 73–77.
44. Brzeziński J., Fastyn J.: topografia otworu bródkowego dla potrzeb znieczulenia nerwu bród-kowego. Wroc. stomatol. 1986, 69–72.
45. Brzeziński J., Ujec M.: sprawozdanie z Kon-ferencji Europejskiego stowarzyszenia Dziekanów Wydziałów Medycznych (aMDE) Jerozolima 1985 r. Wroc. stomatol. 1986, 261–264.
46. Brzeziński J.: rozważania nad wpływem chrząstki Meckela na powstawanie zaburzeń czyn-nościowych narządu żucia. Wroc. stomatol. 1986, 65–67.
47. Fastyn J., Brzeziński J.: rzadkie odmiany przesunięcia otworu żuchwowego i bródkowego. Wroc. stomatol. 1986, 79–82.
48. Brzeziński J., Fastyn J.: topografia otworu bródkowego dla potrzeb znieczulenia nerwu bród-kowego. Wroc. stomatol. 1986, 69–72.
49. smereka J., Brzeziński J.: zarys historyczny leczenia rozszczepu podniebienia twardego w pol-sce w XiX wieku. Wroc. stomatol. 1986, 115–118.
50. Ujec M., Brzeziński J.: sprawozdanie z Konferencji Europejskiego stowarzyszenia Edu-kacji Medycznej (aMEE) – Jerozolima 1985 r. Wroc. stomatol. 1986, 257–260.
51. Brzeziński J., Kawecka E., rokitiańska M.: ocena stanu jamy ustnej jednej ze szkół podsta-wowych w Bydgoszczy. Wroc. stomatol. 1987, 293–297.
52. Brzeziński J., Ujec M.: sprawozdanie z Konferencji Europejskiego stowarzyszenia Dzie-kanów Wydziałów Medycznych (aDME) oraz Europejskiego stowarzyszenia Edukacji Medyc-znej (aMEE) – Lizbona 1986 r. Wroc. stomatol. 1987, 309–311.
53. Brzeziński J., smereka J.: niektóre kon-serwatywne i tradycyjne metody leczenia zębów stosowane przez osadników na Dolnym Śląsku w pierwszych latach powojennych. Wroc. stoma-tol. 1988, 223–227.
54. zeńczak-Więckiewicz D., Brzeziński J.: Udział naczyń krwionośnych w powstawaniu ra-mienia wstępującego i głowy żuchwy. Wroc. sto-matol. 1988, 75–78.
55. zeńczak-Więckiewicz D., Brzeziński J.: Wpływ chrząstki Meckela na różnicowanie gałę-zi i głowy żuchwy u człowieka. Wroc. stomatol. 1988, 79–82.
56. smereka J., Brzeziński J.: absolwenci sto-matologii wrocławskiej z lat 1919–1939 pracujący w prL. Wroc. stomatol. 1989, 245–249.
57. Brzeziński J., zeńczak-Więckiewicz D.: radiologiczny obraz rozwoju żuchwy w życiu pło-dowym. Wroc. stomatol. 1991, 9–14.
Promotor prac doktorskich
1. Potoczek Jacek: aktywność esterazy
ace-tylocholinowej w ślinie u osób z terenów o różnej zawartości fluoru w wodzie pitnej a próchnica zębów. Wrocław 1985, aM, pr. doktorska – sygn. 29218.
2. Rokitiańska Mirosława: Budowa i rozwój
aferentnych i eferentnych zakończeń nerwowych w mięśniach żwaczowych. Wrocław 1988, aM, pr. doktorska – sygn. 45/0010436.
3. Zeńczak-Więckiewicz Dobrochna: Bada-
nia nad udziałem chrząstki Meckela w rozwoju ramienia i głowy żuchwy u człowieka. Wrocław 1990, aM, pr. doktorska – sygn. 29577.
Piśmiennictwo
[1] Kto jest kim w polskiej medycynie. Wyd. interpress, Warszawa 1987, 85.
[2] Mraz F.: prof. Jerzy Brzeziński. Wspomnienie pośmiertne. Życie uczelni. pismo akademii Medycznej we Wrocławiu 1990, 6(21), 6.
[3] potoczek s.: Jubileusz doc. dr. hab. Jerzego Brzezińskiego dziekana Wydziału Lekarskiego akademii Medycznej we Wrocławiu. Wroc. stomatol. 1986, 3–6.
[4] Bruziewicz-Mikłaszewska B.: zarys dziejów uniwersyteckiej stomatologii we Wrocławiu. od renesansu do współ-czesności. akademia Medyczna we Wrocławiu. Wrocław 2006, 85–110.
[5] Mraz F.: zakład chirurgii stomatologicznej. W: akademia Medyczna we Wrocławiu 1975–1980. red.: rogalski E., aM Wrocław 1980, 381–382.
[6] zawada a.: history of the Department of Dental surgery, Wroclaw Medical University. Dent. Med. probl. 2007, 44, 116–119.
[7] Mraz F.: Katedra i zakład chirurgii stomatologicznej. W: akademia Medyczna we Wrocławiu 1980–1985. red.: potoczek s., aM Wrocław 1985, 323–326.
[8] Mraz F.: Katedra i zakład chirurgii stomatologicznej. W: akademia Medyczna we Wrocławiu 1985–1990. red.: potoczek s., aM Wrocław 1990, 261–263.
[9] Bruziewicz-Mikłaszewska B.: stomatologia. W: historia Wydziałów Lekarskiego i Farmaceutycznego Uniwersytetu Wrocławskiego oraz akademii Medycznej we Wrocławiu w latach 1702–2002. red.: Kozuschek W., Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002, 312–341.
[10] Knapik z., heimrath t.: Medycyna kliniczna. W: Udział medycyny wrocławskiej w rozwoju nauk medycznych w ujęciu historycznym. Wybrane kierunki. [kom. red. L. Barg i in.] akademia Medyczna we Wrocławiu. Wrocław 2000, 82–137.
Adres do korespondencji:
Maria Kordas
Biblioteka akademii Medycznej we Wrocławiu ul. parkowa 1/3
51-616 Wrocław tel. +48 71 348 30 22
e-mail: mkordas@stom.am.wroc.pl praca wpłynęła do redakcji: 31.05.2010 r. po recenzji: 17.06.2010 r.
zaakceptowano do druku: 21.06.2010 r. received: 31.05.2010
revised: 17.06.2010 accepted: 21.06.2010
