• Nie Znaleziono Wyników

RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ"

Copied!
50
0
0

Pełen tekst

(1)

Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty

RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ

Samorządowe Przedszkole nr 162 Kraków

Kuratorium Oświaty w Krakowie

(2)

Wstęp

Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w przedszkolu przez wizytatorów do spraw ewaluacji.

Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania przedszkola w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa:

1. Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci.

2. Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się 3. Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej.

4. Dzieci są aktywne.

5. Respektowane są normy społeczne.

6. Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych.

8. Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego.

9. Rodzice są partnerami przedszkola.

10. Wykorzystywane są zasoby przedszkola i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju.

11. Przedszkole w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych.

12. Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi.

Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez przedszkole wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.10.2009r. wraz ze zmianami z dnia 10.05.2013r.

Przedszkole może spełniać te wymagania na pięciu poziomach:

Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez przedszkole.

Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez przedszkole.

Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez przedszkole.

Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez przedszkole.

Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez przedszkole.

(3)

Opis metodologii

Badanie zostało zrealizowane w dniach 22 czerwca 2015 r. - 29 czerwca 2015 r. przez zespół wizytatorów ds.

ewaluacji, w skład którego weszli: Anna Zdebska, Krzysztof Zajączkowski. Badaniem objęto 36 dzieci (wywiad grupowy), 97 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 14 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy).

Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły, grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje 21 zajęć, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania placówki.

Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi:

OP - Arkusz obserwacji przedszkola

OZ - Arkusz obserwacji zajęć w przedszkolu

AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki przedszkola AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli

AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców

ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych"

WGD - Scenariusz wywiadu grupowego z dziećmi WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami

WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką przedszkola WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami

WPN - Scenariusz wywiadu z pracownikami niepedagogicznymi

WPOP - Scenariusz wywiadu z przedstawicielem organu prowadzącego

(4)

Obraz przedszkola

Samorządowe Przedszkole nr 162 im. Smoka Wawelskiego jest zlokalizowane w III Dzielnicy Krakowa w dwóch budynkach. Przedszkole prowadzi 5 oddziałów w głównym budynku i 3 w filii. Warunki lokalowe i wyposażenie umożliwiają pełną realizację podstawy programowej. Brakuje jednak nowoczesnego sprzętu multimedialnego oraz dostępu do sieci internetowej w salach, w których odbywają się zajęcia z dziećmi. Duży, funkcjonalny ogród przy głównym budynku oraz mniejszy przy filii zapewniają wychowankom aktywny i bezpieczny wypoczynek na świeżym powietrzu. Estetyczne, kolorowe sale zajęć są bogato wyposażone w sprzęty, pomoce dydaktyczne i zabawki, dostosowane do wieku, zainteresowań i potrzeb dzieci.

Koncepcja pracy Przedszkola jest w pełni akceptowana przez rodziców. Oparta jest na charakterystyce placówki i środowiska lokalnego. Priorytetowe założenia koncepcji to działania sprzyjające kształtowaniu u dzieci postaw proekologicznych oraz patriotycznych. Podsumowaniem koncepcji jest profil absolwenta Przedszkola.

Nauczyciele dbają o harmonijny i wszechstronny rozwój dzieci i wdrażają je do samodzielności, współpracy, aktywności, wyrażania emocji. Znają potrzeby rozwojowe dzieci i ich możliwości. Współpracują z instytucjami wspomagającymi rozwój dzieci. Stosowane odpowiednie metody i formy pracy, realizowane projekty i plany działań sprawiają, że dzieci są dobrze przygotowane do podjęcia nauki w szkole, mimo że Przedszkole nie wdraża innowacji i nowatorskich rozwiązań. Dzieci chętnie uczęszczają do Przedszkola, są aktywne podczas swobodnych zabaw. Jednakże nie podejmują inicjatyw i nie zgłaszają pomysłów podczas zajęć.

Dzieci uczestniczą w konkursach i przeglądach artystycznych. Zajęcia dodatkowe, wycieczki i stały kontakt z instytucjami kultury rozwijają zainteresowania i zdolności dzieci. Wiele form pracy jest realizowanych z udziałem instytucji funkcjonujących w środowisku lokalnym oraz rodziców.

Dzieci czują się w Przedszkolu bezpiecznie. Wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje i respektują obowiązujące zasady. Nauczyciele kształtują odpowiedzialność i relacje między dziećmi, zapobiegają niewłaściwym postawom i zagrożeniom. Pozostawiają jednak dzieciom niewielką przestrzeń do kształtowania postawy odpowiedzialności w działaniu.

Przedszkole jest pozytywnie postrzegane przez rodziców i społeczność lokalną. Dzieci aktywnie uczestniczą w działaniach na rzecz środowiska. Biorą udział w akcjach charytatywnych, uroczystościach i imprezach organizowanych przez III Dzielnicę i pobliskie szkoły. Nauczyciele cieszą się zaufaniem i są doceniani.

Wzajemne wykorzystywanie zasobów środowiska, prowadzona strona internetowa, prezentowanie osiągnięć i umiejętności dzieci, zapewniają skuteczną promocję Przedszkola i wychowania przedszkolnego.

Dyrektor kieruje Przedszkolem w sposób demokratyczny. Jest otwarty na pomysły i aktywnie słucha pracowników i rodziców, umożliwiając im podejmowanie decyzji dotyczących funkcjonowania Przedszkola.

Zapewnia nauczycielom odpowiednie warunki do pracy zespołowej, wymiany doświadczeń i prowadzenia ewaluacji wewnętrznej.

(5)

Informacja o placówce

Nazwa placówki Samorządowe Przedszkole nr 162

Patron Wawelski Smok

Typ placówki Przedszkole

Miejscowość Kraków

Ulica Kazimierza Odnowiciela

Numer 4

Kod pocztowy 31-481

Urząd pocztowy Kraków

Telefon 0124110408

Fax

Www www.przedszkole162.pl

Regon 12133396600000

Publiczność publiczna

Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież

Charakter brak specyfiki

Uczniowie, wychow., słuchacze 203

Oddziały 8

Nauczyciele pełnozatrudnieni 16.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 3.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 0.00 Średnia liczba uczących się w oddziale 25.38 Liczba uczniów przypadających na jednego

pełnozatrudnionego nauczyciela 12.69

Województwo MAŁOPOLSKIE

Powiat Kraków

Gmina Kraków

Typ gminy gmina miejska

(6)

Poziom spełniania wymagań państwa

Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci C Przedszkole działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe dzieci, specyfikę pracy przedszkola oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego (D)

Koncepcja pracy przedszkola jest znana rodzicom i przez nich akceptowana. (D) Koncepcja pracy przedszkola jest modyfikowana we współpracy z rodzicami. (B) Koncepcja pracy przedszkola jest realizowana we współpracy z rodzicami. (B)

Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający

uczeniu się C

Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są podporządkowane indywidualnym potrzebom edukacyjnym i rozwojowym oraz możliwościom psychofizycznym dzieci. Stosowane metody pracy są dostosowane do potrzeb dzieci i grupy przedszkolnej (D)

Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są planowane, monitorowane i doskonalone. Wnioski z monitorowania są wykorzystywane w planowaniu i realizowaniu tego procesu. (D)

Wdrażane wnioski z monitorowania procesu wspomagania rozwoju i edukacji dzieci podnoszą efektywność tego procesu. (B)

W przedszkolu stosuje się nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi dzieci. (B)

Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej B Podstawa programowa wychowania przedszkolnego jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych

warunków i sposobów jej realizacji. (D)

W przedszkolu monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego dziecka, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. (D)

Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci przyczyniają się do rozwijania ich umiejętności i zainteresowań. (B)

Modyfikowane w przedszkolu programy wychowania przedszkolnego uwzględniają wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci oraz rozwój ich zainteresowań. (B)

Dzieci są aktywne C

Dzieci są zaangażowane w zajęcia prowadzone w przedszkolu i chętnie w nich uczestniczą. (D)

Nauczyciele stwarzają sytuacje, które zachęcają dzieci do podejmowania różnorodnych aktywności. (D) Dzieci są wdrażane do samodzielności. (D)

Dzieci inicjują i realizują działania na rzecz własnego rozwoju. (B) Dzieci uczestniczą w działaniach na rzecz społeczności lokalnej. (B)

Respektowane są normy społeczne. D

Relacje między wszystkimi członkami przedszkolnej społeczności są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Dzieci w przedszkolu czują się bezpiecznie. (D)

Dzieci wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje. (D)

Podejmuje się działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. (D)

W przedszkolu kształtuje się postawę odpowiedzialności dzieci za działania własne i działania podejmowane w grupie. (D)

Podejmowane działania wychowawcze są monitorowane i modyfikowane w razie potrzeb. (D)

(7)

W przedszkolu, wspólnie z rodzicami, analizuje się podejmowane działania wychowawcze, w tym mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Ocenia się ich skuteczność oraz modyfikuje w razie potrzeb. (B)

Dzieci wykazują się odpowiedzialnością w działaniu i relacjach społecznych. (B)

Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji B W przedszkolu rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe oraz sytuację społeczną każdego dziecka. (D)

Informacje z przeprowadzonego rozpoznania są wykorzystywane w realizacji działań edukacyjnych.

Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci niepełnosprawnych oraz zajęcia specjalistyczne są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego dziecka. (D)

Przedszkole współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc dzieciom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną. (D)

W przedszkolu są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność przedszkola.

(D)

W opinii rodziców wsparcie otrzymywane w przedszkolu odpowiada potrzebom ich dzieci. (B)

Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych B Nauczyciele pracują zespołowo i wspólnie planują przebieg procesów edukacyjnych i analizują efekty

swojej pracy. (D)

Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy. (B) Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. (B)

Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego B

Przedszkole prezentuje i upowszechnia informacje o ofercie zajęć prowadzonych w przedszkolu oraz podejmowanych działaniach. Przedszkole informuje środowisko lokalne o celowości i skuteczności podejmowanych przez przedszkole działań. (D)

Przedszkole promuje w środowisku lokalnym wartość wychowania przedszkolnego. (B) Przedszkole jest pozytywnie postrzegane w środowisku lokalnym. (B)

Rodzice są partnerami przedszkola B

Przedszkole pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy. (D) W przedszkolu współpracuje się z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci. (D)

Rodzice współdecydują w sprawach przedszkola i uczestniczą w podejmowanych działaniach. (D) Rodzice wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju dzieci i przedszkola. (B)

Przedszkole realizuje inicjatywy rodziców. (B)

Wykorzystywane są zasoby przedszkola i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju B Prowadzi się rozpoznanie potrzeb i zasobów przedszkola oraz środowiska lokalnego i na tej podstawie

podejmuje się inicjatywy na rzecz ich wzajemnego rozwoju. (D)

Przedszkole w sposób systematyczny i celowy, z uwzględnieniem specyfiki jego działania, współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym. (D)

Współpraca przedszkola ze środowiskiem lokalnym wpływa na ich wzajemny rozwój. (B)

Współpraca przedszkola z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym wpływa korzystnie na rozwój dzieci. (B)

(8)

Nauczyciele planują i podejmują działania wychowawcze i edukacyjne z uwzględnieniem wyników ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Działania prowadzone przez przedszkole są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D)

W przedszkolu wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych. (B)

W przedszkolu prowadzi się badania wewnętrzne, odpowiednio do potrzeb przedszkola, w tym badania osiągnięć dzieci, które zakończyły wychowanie przedszkolne. (B)

Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi C

Zarządzanie przedszkolem zapewnia warunki do rozwoju dzieci. (D)

Zarządzanie przedszkolem sprzyja indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli oraz doskonaleniu zawodowemu. (D)

Ewaluacja wewnętrzna jest przeprowadzana wspólnie z nauczycielami. (D)

W procesie zarządzania, w oparciu o wnioski wynikające z nadzoru pedagogicznego, podejmuje się działania służące rozwojowi przedszkola. (D)

Zarządzanie przedszkolem prowadzi do podejmowania nowatorskich działań, innowacji i eksperymentów.

(B)

Zarządzanie przedszkolem sprzyja udziałowi nauczycieli i innych pracowników przedszkola oraz rodziców w procesie podejmowania decyzji dotyczących przedszkola. (B)

Dyrektor podejmuje skuteczne działania zapewniające przedszkolu wspomaganie zewnętrzne odpowiednio do jego potrzeb. (B)

(9)

Wnioski

1. Przedszkole dysponuje dobrą bazą. Nie posiada jednak sprzętu multimedialnego oraz łącza internetowego w salach, w których odbywają się zajęcia z dziećmi.

2. Rodzice uczestniczą w działaniach realizowanych w Przedszkolu z dziećmi, ale nie są włączani w planowanie pracy placówki na poziomie koncepcyjnym.

3. Przedszkole kształtuje u dzieci postawy zgodne z wartościami i normami akceptowanymi społecznie.

4. W celu kształtowania odpowiedzialności za własne działania, w Przedszkolu w niewielkim stopniu wykorzystuje się przestrzeń pozostawianą dzieciom do samodzielności.

5. Przedszkole umiejętnie wykorzystuje zasoby środowiska lokalnego na rzecz wspomagania dzieci i zapewniania odpowiednich warunków lokalowych. Skutecznie promuje wartość wychowania przedszkolnego.

6. Nauczyciele prowadzą odpowiednie do potrzeb badania wewnętrzne, a wynikające z nich wnioski uwzględniają w działaniach wychowawczych i edukacyjnych. Nie wykorzystują jednak badań zewnętrznych.

7. Zarządzanie Przedszkolem sprzyja współpracy nauczycieli w planowaniu i realizacji procesów edukacyjnych oraz w prowadzeniu ewaluacji wewnętrznej, ale nie skutkuje podejmowaniem i realizowaniem rozwiązań nowatorskich.

8. Sposób kierowania Przedszkolem zapewnia udział wszystkich pracowników i rodziców w podejmowaniu decyzji dotyczących funkcjonowania Przedszkola.

9. Limity dzieci w niektórych grupach przekraczają liczby dopuszczalne normą prawną, co może skutkować obniżeniem poziomu działań opiekuńczych, wychowawczych oraz dydaktycznych.

(10)

Wyniki ewaluacji

Wymaganie:

Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci

Stan oczekiwany:

Edukacja jako działanie celowe wymaga koncepcji, czyli przyjęcia teoretycznych założeń, określenia celów i wyznaczenia sposobów ich realizacji. Istotne jest, aby jej podstawowe elementy składowe były znane, akceptowane przez nauczycieli i rodziców oraz zgodne z potrzebami rozwojowymi dziecka, specyfiką przedszkola, a także zidentyfikowanymi potrzebami środowiska.

Poziom spełnienia wymagania: C

Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:

Przedszkole działa zgodnie z przyjętą koncepcją określającą założenia, cele oraz sposoby ich realizacji. Podstawowe elementy koncepcji są zgodne z potrzebami rozwojowymi dzieci, znane i akceptowane przez nauczycieli oraz rodziców, którzy jednak nie uczestniczą w jej modyfikowaniu.

Obszar badania: Przedszkole działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe dzieci, specyfikę pracy przedszkola oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego

Najważniejsze założenia koncepcji pracy Przedszkola to wychowanie proekologiczne i patriotyczne. Działania podejmowane i realizowane w placówce, oprócz dbania o wszechstronny rozwój dzieci odbywający się w atmosferze bezpieczeństwa i poszanowania ich praw, koncentrują się zasadniczo wokół tych dwóch wyznaczników. Koncepcja i realizowane, w ślad za nią, działania uwzględniają potrzeby rozwojowe wychowanków, odpowiadają na współczesne wyzwania cywilizacyjne, a w szczególności na potrzeby środowiska lokalnego.

(11)

Obszar badania: Koncepcja pracy przedszkola jest znana rodzicom i przez nich akceptowana.

Rodzice są zapoznawani z koncepcją pracy Przedszkola. Przekazywanie informacji na temat. koncepcji pracy placówki odbywa się w czasie zebrań z rodzicami. Mają oni również możliwość zapoznania się z podstawowymi informacjami na jej temat przeglądając stronę internetową placówki. Rodzice znają główne założenia koncepcji i w pełni je akceptują.

Obszar badania: Koncepcja pracy przedszkola jest modyfikowana we współpracy z rodzicami.

Rodzice wysuwają propozycje i uczestniczą w zmianach organizacyjnych w placówce. Współuczestniczyli w organizowaniu wycieczek i imprez dla dzieci, organizują kiermasze, decydują o uzupełnieniu wyposażenia Przedszkola, zaproponowali zmianę zajęć dodatkowych realizowanych z dziećmi oraz godzin, w których się one odbywają. Modyfikacje proponowane przez rodziców mają charakter organizacyjny, a nie koncepcyjny. Nie uczestniczą oni w modyfikacjach koncepcji pracy Przedszkola, gdyż w ocenie pedagogów „...nie ma takiej potrzeby...”.

Obszar badania: Koncepcja pracy przedszkola jest realizowana we współpracy z rodzicami.

Rodzice uczestniczą w różnych przedsięwzięciach organizowanych w Przedszkolu. Są to: wycieczki, organizacja uroczystości, imprez, kiermaszy, zakup wyposażenia, itp.

(12)

Wymaganie:

Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się

Stan oczekiwany:

Zajęcia prowadzone w przedszkolu wynikają z rozpoznanych indywidualnych potrzeb dzieci i służą ich wszechstronnemu rozwojowi angażując je w ten proces. Nauczyciele systematycznie doskonalą przebieg zajęć opierając się na wnioskach z monitorowania osiągnięć dzieci i ewaluacji własnej pracy. Jakości zajęć służą nowatorskie działania nauczycieli, oparte na najnowszej wiedzy pedagogicznej.

Poziom spełnienia wymagania: C

Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:

Przedsięwzięcia podejmowane i realizowane w Przedszkolu nr 162 mają charakter celowy, poszczególne zadania są jasno określone i poprawnie zorganizowane, przebiegają w odpowiednim tempie. Podział czasu przeznaczanego na poszczególne elementy pracy z dziećmi jest zaplanowany i kontrolowany. Baza placówki jest atrakcyjna, a metody pracy nauczycieli oparte o wiedzę pedagogiczną. W przedszkolu nie stosuje się nowatorskich rozwiązań służących rozwojowi podopiecznych.

Obszar badania: Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są podporządkowane indywidualnym potrzebom edukacyjnym i rozwojowym oraz możliwościom psychofizycznym dzieci. Stosowane metody pracy są dostosowane do potrzeb dzieci i grupy przedszkolnej

Nauczyciele rozpoznają indywidualne potrzeby i możliwości dzieci. Czynią to poprzez: prowadzenie codziennych obserwacji funkcjonowania dzieci, analizę ich wytworów, rozmowy z dziećmi i ich rodzicami oraz konsultacje z pracownikami poradni psychologiczno – pedagogicznej. Działania te przyczyniają się do zidentyfikowania i zaspokojenia potrzeb dzieci w zakresie bezpieczeństwa, rozwoju psychoruchowego, ekspresji muzycznej i plastycznej. Organizacja zajęć w Przedszkolu odpowiada na potrzeby wychowanków. Pobyt dzieci w placówce został zorganizowany w sposób umożliwiający im wypoczynek, zabawę, udział w zajęciach wspierających rozwój. Przestrzeń w Przedszkolu jest zorganizowana w sposób uwzględniający potrzeby rozwojowe i możliwości psychofizyczne podopiecznych. Sale zajęć są urządzone zgodnie z potrzebami dzieci, wyposażone w zabawki, gry i układanki dostosowane do ich wieku rozwojowego. W salach zorganizowano kąciki tematyczne. Rodzice zgodnie oceniają, iż przyjęty w Przedszkolu sposób pracy z dziećmi odpowiada na ich potrzeby (wykres 1j).

W czasie obserwowanych zajęć dzieci wykonywały działania wymagające od nich różnych form aktywności, ale nie były to zadania zróżnicowane pod względem stopnia trudności.

(13)

Wykres 1j

Obszar badania: Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są planowane, monitorowane i doskonalone. Wnioski z monitorowania są wykorzystywane w planowaniu i realizowaniu tego procesu.

Procesy edukacyjne w Przedszkolu są na bieżąco analizowane. Odbywa się to poprzez: obserwacje dzieci, analizę informacji pozyskiwanych od rodziców, ewaluację planów pracy miesięcznych i rocznych, a także realizację podstaw programowych oraz śledzenie losów absolwentów. Wnioski z monitorowania są wykorzystywane w czasie bieżącej pracy z dziećmi, do planowania pracy w Przedszkolu i współpracy ze środowiskiem. Na ich podstawie podejmowane są również działania zmierzające do doskonalenia warsztatu pracy nauczycieli.

Obszar badania: Wdrażane wnioski z monitorowania procesu wspomagania rozwoju i edukacji dzieci podnoszą efektywność tego procesu.

Realizacja wniosków z monitorowania procesu wspomagania rozwoju i edukacji dzieci przyczynia się, w ocenie nauczycieli, do podnoszenia poziomu jego efektywności. Dzieci rozwijają się, stają się coraz bardziej odpowiedzialne, samodzielne, wiedzą, jak należy się zachować w różnych sytuacjach. Absolwenci są dobrze przygotowani do podjęcia nauki szkolnej, co potwierdzają badania ich losów.

(14)

Obszar badania: W przedszkolu stosuje się nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi dzieci.

Nauczyciele wykorzystują w codziennej pracy takie metody jak: pedagogikę zabawy, metodę E. Gruszczyk – Kolczyńskiej, zabawy z elementami dramy, metody twórczego myślenia, metodę Labana, metodę W. Sherborne.

Metody te rozwijają u dzieci samodzielność, logiczne myślenie, kreatywność, pozytywny obraz siebie, zapewniają realizację potrzeby bezpieczeństwa i ruchu, przyczyniają się do rozwijania talentów. Nie są to jednak metody nowatorskie.

(15)

Wymaganie:

Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej

Stan oczekiwany:

Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania dzieci do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego dzieci uczęszczające do przedszkola nabywają kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz pozyskania wiedzy o indywidualnych potrzebach rozwojowych i możliwościach każdego dziecka.

Poziom spełnienia wymagania: B

Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:

Proces nabywania przez dzieci wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej jest na bieżąco monitorowany i korygowany w przypadkach, gdy zachodzi taka potrzeba. Dzięki temu dzieci nabywają kompetencje skutkujące, między innymi, dobrym przygotowaniem do rozpoczęcia nauki w szkole.

Obszar badania: Podstawa programowa wychowania przedszkolnego jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji.

Wszyscy nauczyciele realizują podstawę programową wykorzystując zalecane warunki i sposoby jej realizacji.

W codziennej pracy korzystają z warunków i sposobów realizacji podstawy programowej wymienionych na wykresie 1w.

(16)

Wykres 1w

Obszar badania: W przedszkolu monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego dziecka, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz.

Nauczycielki monitorują osiągnięcia dzieci stosując metody i techniki wymienione na wykresie 1w. Główny wniosek sformułowany na podstawie prowadzonego monitorowania dotyczy konieczności kontynuowania i doskonalenia działań zmierzających do wszechstronnego rozwoju dzieci, a w konsekwencji jak najlepszego przygotowania ich do rozpoczęcia realizacji obowiązku szkolnego. Doskonalenia wymagają oddziaływania kształtujące i rozwijające umiejętności samoobsługowe i związane z samodzielnym funkcjonowaniem podopiecznych, a także indywidualizowanie pracy z wychowankami w celu wyrównywania szans edukacyjnych.

Jeden z wniosków dotyczył również uwzględnienia nowatorstwa pedagogicznego w pracy nauczycielek. Część z wymienionych wniosków została zrealizowana. Ich efektem jest uzyskiwanie lepszych rezultatów w rozwijaniu sfery społeczno - emocjonalnej dzieci, co ma ogromne znaczenie w pierwszym etapie edukacji szkolnej.

(17)

Wykres 1w

Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci przyczyniają się do rozwijania ich umiejętności i zainteresowań.

Rodzice uważają, że uczęszczanie ich dziecka do Przedszkola pomaga w rozwijaniu jego zainteresowań (wykres 1j). Dzieci, w ocenie nauczycieli, są dobrze przygotowywane w Przedszkolu, zarówno w sferze emocjonalnej jak i intelektualnej, do podjęcia nauki w szkole.

(18)

Wykres 1j

Obszar badania: Modyfikowane w przedszkolu programy wychowania przedszkolnego uwzględniają wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci oraz rozwój ich zainteresowań.

Wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć dzieci przyczyniają się do ich lepszego przygotowania do podjęcia nauki w szkole oraz kształtowania i rozwoju kompetencji społecznych podopiecznych. W okresie pobytu w Przedszkolu daje się zauważyć, w opinii nauczycieli, stopniowy rozwój emocjonalny wychowanków.

(19)

Wymaganie:

Dzieci są aktywne

Stan oczekiwany:

Aktywność dzieci powinna wiązać się z różnorodnymi działaniami warunkującymi uczenie się i pozwalającymi na rozwijanie samodzielności. Ważnym elementem pracy przedszkola jest wspieranie dzieci w podejmowanych przez nie własnych inicjatywach wpływających na ich rozwój oraz rozwój środowiska. Rezultatem pracy przedszkola jest ciekawy świata, kreatywny wychowanek, gotowy zadawać pytania i poszukiwać odpowiedzi.

Poziom spełnienia wymagania: C

Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:

Dzieci są włączane w różnorodne aktywności przyczyniające się do ich wszechstronnego rozwoju.

W niewielkim stopniu działania te są inicjowane przez same dzieci.

Obszar badania: Dzieci są zaangażowane w zajęcia prowadzone w przedszkolu i chętnie w nich uczestniczą.

Dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach prowadzonych w Przedszkolu (wykres 1j). Obserwacje zajęć potwierdziły zaangażowanie zdecydowanej większości dzieci w gry i zabawy proponowane przez nauczycielki.

(20)

Wykres 1j

Obszar badania: Nauczyciele stwarzają sytuacje, które zachęcają dzieci do podejmowania różnorodnych aktywności.

Nauczycielki podejmują działania, celem których jest motywowanie dzieci do aktywnego udziału w zajęciach.

Dzieci są chwalone nawet za mały sukces, podziały na grupy/pary w czasie zabaw są dokonywane w sposób celowy, tzn. dziecko słabsze jest przydzielane do tej grupy, w której może otrzymać wsparcie od rówieśników.

Pedagodzy pracują wykorzystując metody aktywizujące, uwzględniają zasadę indywidualnego traktowania każdego wychowanka, zgodnie z jego możliwościami i potrzebami, reagują na brak zainteresowania propozycjami zabaw. W Przedszkolu są realizowane liczne zajęcia dodatkowe, w których uczestniczy większość dzieci. Są to między innymi zajęcia: języka angielskiego, plastyczne, taneczne, teatralne. Przedszkolaki uczestniczą również w różnych konkursach organizowanych przez podmioty zewnętrzne.

(21)

Obszar badania: Dzieci są wdrażane do samodzielności.

Nauczycielki kształtują u dzieci umiejętności związane z samodzielnym wykonywaniem różnych czynności.

Powierzają im dyżury w sali, gdzie odbywają się zajęcia, mobilizują do utrzymania porządku po zakończonej zabawie, itp. Za poprawne wykonanie w/w czynności dzieci są nagradzane pochwałami. Działania podejmowane w tym zakresie w placówce mają charakter powszechny i są skuteczne. Ich efekty można obserwować w czasie zajęć prowadzonych na terenie Przedszkola (samodzielne ubieranie się, korzystanie z toalety, spożywanie posiłków), jak również poza nim, w czasie wizyt składanych przez dzieci w bibliotece i pobliskiej szkole. Nie na wszystkich obserwowanych zajęciach stworzono dzieciom sytuacje umożliwiające wybór zabawy.

Obszar badania: Dzieci inicjują i realizują działania na rzecz własnego rozwoju.

Dzieci samodzielnie wykonują zadania proponowane przez nauczycielki, np. prace plastyczne na zadany temat, same decydują o wyborze zabawek przynoszonych z domu do placówki, itp. Na terenie Przedszkola dostępne są liczne wytwory dzieci w postaci prac plastycznych. Niemożliwym jest jednak stwierdzenie, które z nich powstały z inicjatywy samych dzieci. Na większości obserwowanych zajęć nie występowały sytuacje, w których dzieci podejmowały działania wynikające z ich inicjatywy.

Obszar badania: Dzieci uczestniczą w działaniach na rzecz społeczności lokalnej.

Wszystkie dzieci - wychowankowie Przedszkola uczestniczą w licznych działaniach realizowanych na rzecz środowiska lokalnego. Mają możliwość udziału w konkursach, prezentują swoje osiągnięcia w czasie imprez organizowanych w środowisku lokalnym, aktywnie uczestniczą w akcjach charytatywnych, proekologicznych i patriotycznych.

(22)

Wymaganie:

Respektowane są normy społeczne.

Stan oczekiwany:

Przedszkola powinny kształtować postawy zgodne z wartościami i normami społeczeństwa demokratycznego. Poznawanie zasad i rozumienie ich znaczenia dla funkcjonowania społeczności przedszkolnej i społeczeństwa stanowi element rozwoju. Świadomość tego, jak ważne jest przestrzeganie wspólnie ustalonych reguł, decyduje o sukcesie grup. Ważnym zadaniem przedszkola jest tworzenie poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego, a także klimatu sprzyjającego rozwojowi dzieci.

Poziom spełnienia wymagania: D

Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:

Przedszkole kształtuje u dzieci postawy zgodne z wartościami i normami akceptowanymi społecznie. Wychowankowie poznają zasady i ich znaczenie dla funkcjonowania społeczności przedszkolnej, co przyczynia się do ich rozwoju. W Przedszkolu jest tworzone poczucie bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego. W niewielkim stopniu pozostawia się dzieciom przestrzeń do samodzielności. Rodzice nie są włączani w proces analizowania działań wychowawczych.

Obszar badania: Relacje między wszystkimi członkami przedszkolnej społeczności są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Dzieci w przedszkolu czują się bezpiecznie.

Dzieci są uczone, jakich norm należy przestrzegać. W każdej grupie obowiązuje "kontrakt", który określa ogólne zasady zachowania w czasie zajęć w placówce. Nauczycielki często rozmawiają z dziećmi na temat właściwego zachowania w różnych sytuacjach społecznych, przypominają o zasadach bezpieczeństwa w czasie wycieczek i wyjść do kina, teatru. Przywoływane są przykłady zachowań bohaterów bajek, które są znane dzieciom.

Relacje pomiędzy dziećmi są pozytywne, wychowankowie chętnie się ze sobą bawią, akceptują siebie nawzajem, pomagają sobie w różnych sytuacjach. Podobnie kształtują się relacje pomiędzy nauczycielkami i dziećmi. Są one nacechowane życzliwością i akceptacją, co przyczynia się do uzyskiwania pozytywnych efektów w pracy wychowawczej. Dzięki temu wychowankowie czują się w Przedszkolu bezpiecznie (wykres 1j).

W placówce nie dochodzi do zachowań zagrażających bezpieczeństwu dzieci. Pozostają one pod stałą opieką osób dorosłych. Sprzęt i wyposażenie Przedszkola podlega stałemu nadzorowi, stan techniczny jest systematycznie kontrolowany. Relacje pomiędzy dorosłymi członkami społeczności przedszkolnej (pedagodzy, rodzice, pracownicy niepedagogiczni) również charakteryzuje partnerstwo, empatia, kierowanie się interesem dzieci.

(23)

Wykres 1j

Obszar badania: Dzieci wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje.

Dzieci wiedzą, jakie zasady obowiązują w Przedszkolu, potrafią poprawnie się zachować w różnych sytuacjach.

Są informowane, na początku roku szkolnego, jakich zasad postępowania należy przestrzegać (wykres 1j).

W każdej grupie opracowano zasady określające zachowania oczekiwane od dzieci w typowych sytuacjach, które zdarzają się codziennie w kontaktach z rówieśnikami i osobami dorosłymi. Dzieci znają formy zachowań, które są dopuszczalne i te, których należy unikać. W zabawach nie zdarzają się sytuacje konfliktowe, dzieci potrafią współpracować ze sobą.

(24)

Wykres 1j

Obszar badania: Podejmuje się działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań.

Nauczycielki wzmacniają pozytywne zachowania dzieci. Stosują pochwały, nagradzają poprzez, przykładowo, przydzielanie dziecku pełnienia funkcji pomocnika nauczyciela, odwołują się do pozytywnych zachowań bohaterów z bajek, itp. Reagują również na, rzadko pojawiające się, zachowania naganne. Przypominają wtedy o zasadach określonych w „kontrakcie”, tłumaczą, jak należy zachować się poprawnie oraz dlaczego nie wolno źle się zachowywać. Do kształtowania nawyków właściwego zachowania przyczyniają się również spotkania i pogadanki prowadzone przez policjantów, strażników miejskich oraz pracowników Straży Pożarnej.

Obszar badania: W przedszkolu kształtuje się postawę odpowiedzialności dzieci za działania własne i działania podejmowane w grupie.

Dzieci są uczone w Przedszkolu, jakich zasad należy przestrzegać oraz jak należy się zachować w różnych sytuacjach. Kształtowaniu umiejętności poprawnego zachowania służy "kontrakt", z którym podopieczni są zapoznawani na początku roku szkolnego, rozmowy z nimi w czasie różnych zajęć, podawanie przykładów z literatury dla dzieci, a także spotkania z przedstawicielami służb: Policji, Straży Pożarnej, Straży Miejskiej.

Wychowankowie uczą się również odpowiedzialności za działania, które podejmują. Pełnią dyżury, dbają o porządek w sali, w której odbywają się zajęcia, opiekują się roślinami. W czasie niektórych zajęć mają również możliwość dokonywania wyborów i podejmowania decyzji.

(25)

Obszar badania: Podejmowane działania wychowawcze są monitorowane i modyfikowane w razie potrzeb.

W zgodnej ocenie dyrektora Przedszkola oraz nauczycieli monitorowanie, odbywające się jedynie w formie obserwacji, kompetencji nabywanych przez dzieci w placówce nie doprowadziło do zidentyfikowania

„...dodatkowych potrzeb...” w obszarze wychowania.

Obszar badania: W przedszkolu, wspólnie z rodzicami, analizuje się podejmowane działania wychowawcze, w tym mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Ocenia się ich skuteczność oraz modyfikuje w razie potrzeb.

Nauczyciele uważają, że rodziców nie trzeba zachęcać do analizy, oceny i modyfikowania działań wychowawczych realizowanych w placówce. Wystarczy przekazanie informacji o takich możliwościach w czasie zebrań ogólnych organizowanych w Przedszkolu. Rodzice rozmawiają z pedagogami na temat. zachowania swojego dziecka, ewentualnych problemów wychowawczych, na które napotykają, proszą o poradę. Rozmowy te nie dotyczą działań wychowawczych realizowanych z dziećmi na terenie Przedszkola i ich efektywności.

Obszar badania: Dzieci wykazują się odpowiedzialnością w działaniu i relacjach społecznych.

Pewne czynności dzieci wykonują w Przedszkolu samodzielnie. Opiekują się roślinkami, pełnią dyżury pomagając wychowawczyniom w porządkowaniu sali, w której odbywają się zajęcia oraz nakrywając do posiłków. W czasie niektórych zajęć mogą samodzielnie dobierać kolegów/koleżanki, z którymi wykonują zadania, rzadziej mają możliwość wybierania sposobu wykonywania zadania lub odpoczywania. W nielicznych sytuacjach w czasie obserwacji można było odnotować przestrzeń do samodzielności pozostawioną dzieciom.

(26)

Wymaganie:

Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji

Stan oczekiwany:

W przedszkolu każde dziecko powinno mieć szansę na wszechstronny rozwój. W tym celu przedszkole podejmuje różnorodne działania, uwzględniające możliwości i potrzeby dzieci. Powinny być one oparte na diagnozie, prowadzone wspólnie z instytucjami wspierającymi dzieci, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ważnym celem tych działań jest przeciwdziałanie dyskryminacji.

Poziom spełnienia wymagania: B

Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:

W Przedszkolu podejmuje się, poprzedzone diagnozą, działania wspomagające rozwój dzieci.

W efekcie diagnozy procesy edukacyjne są indywidualizowane. Ich skuteczność jest poddawana systematycznej refleksji i weryfikacji. Realizowane przedsięwzięcia świadczą o tym, że placówka jest ukierunkowana na rozwój dzieci.

Obszar badania: W przedszkolu rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe oraz sytuację społeczną każdego dziecka.

W Przedszkolu prowadzone jest rozpoznanie możliwości i potrzeb dzieci. W tym celu wykorzystywane są techniki obserwacji, rozmowy z podopiecznymi oraz ich rodzicami, analizowane są wytwory wychowanków.

W przypadkach trudnych do dokonania rozpoznania wymienionymi metodami i technikami, dzieci są konsultowane i diagnozowane przez pracowników poradni psychologiczno – pedagogicznej. Poradnia ponadto wspomaga dzieci w przezwyciężaniu problemów rozwojowych, a także udziela im pomocy logopedycznej.

Rodzice wychowanków są informowani przez nauczycielki o zdiagnozowanych potrzebach i możliwościach swoich dzieci (wykres 1j). Pomocą psychologiczno - pedagogiczną objęto wszystkie dzieci tego wymagające.

Jest ona realizowana systematycznie przez cały rok szkolny.

(27)

Wykres 1j

Obszar badania: Informacje z przeprowadzonego rozpoznania są wykorzystywane w realizacji działań edukacyjnych. Zajęcia rewalidacyjne dla dzieci niepełnosprawnych oraz zajęcia specjalistyczne są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego dziecka.

W Przedszkolu nie ma dzieci niepełnosprawnych. W placówce są realizowane zajęcia dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych wynikających z innych przyczyn. Są to zajęcia: z logopedą, wspierające rozwój dzieci z deficytami, rozwijające zainteresowania. Zajęcia specjalistyczne są adekwatne do rozpoznanych potrzeb.

Obszar badania: Przedszkole współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc dzieciom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną.

Przedszkole współpracuje w zakresie poradnictwa i pomocy dzieciom z następującymi instytucjami:

Specjalistyczną Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną dla Dzieci w Wieku Przedszkolnym, Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej oraz Policją. Pracownicy Poradni diagnozują dzieci w przypadkach zaistnienia takiej potrzeby oraz prowadzą zajęcia logopedyczne, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera materialnie rodziny niektórych wychowanków, a Policja prowadzi akcje profilaktyczne, z których korzystają dzieci, nauczyciele i rodzice. Współpraca ta jest adekwatna do istniejących potrzeb.

(28)

Obszar badania: W przedszkolu są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność przedszkola.

W Przedszkolu nie zaobserwowano przejawów dyskryminacji. W związku z tym nie ma potrzeby realizowania działań antydyskryminacyjnych.

Obszar badania: W opinii rodziców wsparcie otrzymywane w przedszkolu odpowiada potrzebom ich dzieci.

Opinie rodziców na temat wsparcia uzyskiwanego przez dzieci w Przedszkolu są bardzo pozytywne. Uważają oni, że dzieci otrzymują od nauczycielek informacje zwrotne kształtujące wysoki poziom samooceny (wykres 1j), mogą rozwijać swoje zainteresowania i uzdolnienia, a dzieci napotykające na problemy uzyskują odpowiednie wsparcie (wykres 2j).

Wykres 1j Wykres 2j

(29)

Wymaganie:

Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych

Stan oczekiwany:

O sukcesie współczesnych społeczeństw decyduje zdolność do współpracy. Aby jej uczyć, nauczyciele powinni działać zespołowo, organizując procesy edukacyjne, rozwiązując problemy, prowadząc ewaluację, ucząc się od siebie nawzajem. Służy to podniesieniu jakości procesu rozwoju dzieci oraz rozwojowi zawodowemu nauczycieli.

Poziom spełnienia wymagania: B

Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:

Nauczyciele pracują zespołowo, planując procesy edukacyjne, analizując efekty realizowanych działań, prowadząc ewaluację własnej pracy. Wspólnie rozwiązują problemy dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze.

Obszar badania: Nauczyciele pracują zespołowo i wspólnie planują przebieg procesów edukacyjnych i analizują efekty swojej pracy.

Nauczyciele współpracują ze sobą w planowaniu i analizowaniu efektów swojej pracy. Powołane zespoły zadaniowe konstruują roczne plany działania, w tym plany współpracy z rodzicami i środowiskiem oraz zakres i harmonogram ewaluacji wewnętrznej. Wspólnie decydują o udziale w konkursach, organizowaniu wycieczek, realizacji programów i projektów. Zespołowo monitorują i analizują realizację planów i efekty podejmowanych działań.

Obszar badania: Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy.

Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy związane z bieżącą pracą Przedszkola. Przygotowują uroczystości przedszkolne, organizują wycieczki i współpracę z instytucjami środowiska lokalnego. Razem ustalają sposoby pracy z dziećmi nadpobudliwymi, chorymi. Przygotowali się do objęcia opieką dziecka chorego na cukrzycę, zorganizowali szkolenie w tym zakresie, dzielą się na co dzień doświadczeniami. Mają ustalone i utrwalone przez wiele lat współpracy metody rozwiązywania problemów.

(30)

Obszar badania: Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy.

Wszyscy nauczyciele regularnie prowadzą ewaluację własnej pracy, wzajemnie sobie pomagając. Deklarują, iż pomoc ta jest przydatna. Współpraca w zakresie analizy efektów działań jest według nich konieczna przy przekazywaniu grup w kolejnych latach i podczas organizowania zastępstw koleżeńskich. Nauczyciele poddają ewaluacji realizację podstawy programowej i planów miesięcznych, skuteczność stosowanych metod i form, sposoby indywidualizacji działań wychowawczych i edukacyjnych, efekty współpracy z rodzicami, rozwijanie zainteresowań czytelniczych, relacje między nauczycielami i dziećmi (wykres 1o). Wspólnie gromadzą i analizują informacje, dzielą się spostrzeżeniami, tworzą narzędzia badawcze, wyciągają wnioski, modyfikują działania i konstruują plany naprawcze (wykres 2o).

Wykres 1o

(31)

Wykres 2o

(32)

Wymaganie:

Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego

Stan oczekiwany:

Priorytetem przedszkola funkcjonującego w społeczeństwie wiedzy powinno być propagowanie wychowania przedszkolnego, tworzącego warunki do uczenia się przez całe życie. Przedszkole buduje klimat, dzięki któremu zarówno rodzice jak i środowisko lokalne rozumieją tę potrzebę.

Poziom spełnienia wymagania: B

Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:

Przedszkole upowszechnia w środowisku lokalnym informacje o swojej działalności, jej celach i osiąganych efektach. Promuje wartość wychowania przedszkolnego. Pozytywna opinia rodziców, partnerów i organu prowadzącego związana jest ze znajomością i akceptacją koncepcji pracy przedszkola.

Obszar badania: Przedszkole prezentuje i upowszechnia informacje o ofercie zajęć prowadzonych w przedszkolu oraz podejmowanych działaniach. Przedszkole informuje środowisko lokalne o celowości i skuteczności podejmowanych przez przedszkole działań.

Przekazywane środowisku informacje o działalności Przedszkola są spójne z przyjętą koncepcją pracy. Cele i kierunki rozwoju są systematycznie przedstawiane społeczności lokalnej, partnerom współpracującym z Przedszkolem i rodzicom poprzez stronę internetową, tablice ogłoszeń, plakaty, pocztę elektroniczną, bezpośrednie rozmowy i spotkania. Wszystkie zainteresowane funkcjonowaniem Przedszkola grupy znają regulaminy i procedury, zasady rekrutacji, ramowe rozkłady dnia, rodzaj i organizację pomocy psychologiczno-pedagogicznej i zajęć dodatkowych. Rodzice i instytucje środowiska lokalnego wiedzą, jakie są zamierzenia dydaktyczno-wychowawcze, planowane uroczystości, wycieczki i konkursy. Mają świadomość celowości podejmowanych działań i widzą ich efekty.

(33)

Obszar badania: Przedszkole promuje w środowisku lokalnym wartość wychowania przedszkolnego.

Wartość wychowania przedszkolnego jest promowana w środowisku lokalnym. Informacje kierowane są do rodziców, współpracujących z przedszkolem organizacji i instytucji oraz szeroko rozumianej społeczności III Dzielnicy, w której funkcjonuje Przedszkole. W opinii rodziców, partnerów i organu prowadzącego działania Przedszkola sprawiają, że rodzice rozumieją znaczenie edukacji przedszkolnej. Sukcesy dzieci w konkursach, przeglądach i turniejach, możliwość prezentowania ich umiejętności artystycznych podczas uroczystości i lokalnych festynów oraz uczestniczenie w akcjach charytatywnych sprawiają, że w środowisku widoczny jest wszechstronny rozwój i osiągnięcia wychowanków.

Obszar badania: Przedszkole jest pozytywnie postrzegane w środowisku lokalnym.

Przedszkole cieszy się pozytywną opinią w środowisku lokalnym. Rodzice, partnerzy oraz organ prowadzący znają koncepcję pracy Przedszkola. Wiedzą, że założeniem jej jest rozwój umiejętności podejmowania przez dzieci działań mających na celu ochronę środowiska oraz przybliżenie im pojęcia "Ojczyzna" w aspekcie kulturowym, geograficznym i historycznym, z uwzględnieniem współuczestniczenia we wspólnocie europejskiej.

Uważają, że są to trafnie wybrane obszary, potrzebne dzieciom i zgodne z zainteresowaniami i możliwościami nauczycieli pracujących w Przedszkolu.

(34)

Wymaganie:

Rodzice są partnerami przedszkola

Stan oczekiwany:

W efektywnych przedszkolach tworzy się partnerstwo z rodzicami, przede wszystkim dla wsparcia rozwoju dzieci. Ważnym celem organizowanych przez przedszkole działań powinno być włączanie rodziców w proces edukacyjny i współdecydowanie o istotnych aspektach pracy przedszkola.

Poziom spełnienia wymagania: B

Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:

Przedszkole systematycznie pozyskuje i wykorzystuje opinie oraz pomysły rodziców związane z funkcjonowaniem Przedszkola. Rodzice są przekonani, że mają wpływ na to, co się w Przedszkolu dzieje. Angażują się we wspólne działania na rzecz zaspokajania potrzeb dzieci i rozwijania ich zainteresowań.

Obszar badania: Przedszkole pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy.

W Przedszkolu funkcjonują ustalone sposoby pozyskiwania opinii rodziców: rozmowy indywidualne i podczas zebrań, spotkania z okazji uroczystości przedszkolnych, kontakty poprzez pocztę elektroniczną, wypełnianie ankiet. W budynkach Przedszkola i na stronie internetowej nie umieszczono informacji zachęcających rodziców do wyrażania opinii na temat pracy placówki. Przekazywane przez rodziców opinie mają wpływ na podejmowane działania, zwłaszcza organizacyjne (godziny i rodzaje zajęć dodatkowych, organizacja wycieczek, uroczystości i imprez, modyfikacja strony internetowej). Zdecydowana większość rodziców uważa, że ich opinie mają znaczenie (wykres 1j).

(35)

Wykres 1j

Obszar badania: W przedszkolu współpracuje się z rodzicami na rzecz rozwoju ich dzieci.

Przedszkole wspiera rodziców w wychowaniu dzieci, zarówno zgodnie z indywidualnymi oczekiwaniami (pomoc logopedyczna, i pedagogiczna), jak i poprzez włączanie się we wspólne działania na rzecz dzieci. Rodzice współorganizują wycieczki, pikniki i uroczystości, prowadzą warsztaty dla dzieci (plastyczne, szycia), prezentują podczas zajęć dydaktycznych swoje ciekawe zawody, przygotowują koncerty. Zorganizowali także spektakl teatralny, w którym wystąpili w roli aktorów. Rodzice uważają, że działania Przedszkola w zakresie udzielanego wsparcia są przydatne (wykres 1j).

(36)

Wykres 1j

Obszar badania: Rodzice współdecydują w sprawach przedszkola i uczestniczą w podejmowanych działaniach.

Rodzice uczestniczą w podejmowaniu decyzji i realizowanych działaniach, zarówno za pośrednictwem Rady Rodziców, jak i bezpośrednio. Wypowiadają się przede wszystkim w kwestiach organizacyjnych, ale także w sprawach dydaktycznych i wychowawczych (wykres 1j). Są przekonani, że mają wpływ na to, jak przedszkole funkcjonuje (wykres 1w).

(37)

Wykres 1j

Wykres 1w

(38)

Obszar badania: Rodzice wychodzą z inicjatywami na rzecz rozwoju dzieci i przedszkola.

Rodzice są zachęcani do wychodzenia z inicjatywami na rzecz rozwoju dzieci i Przedszkola. Nauczyciele i dyrektor organizują zebrania, zapraszają do udziału w badaniach ankietowych, proponują udział w zajęciach otwartych i warsztatach, współpracują z Radą Rodziców. Aktywność i zaangażowanie rodziców są doceniane:

rodzice otrzymują dyplomy, na tablicy ogłoszeń i stronie internetowej ukazują się podziękowania. Większość rodziców nie występuje z inicjatywami na rzecz rozwoju Przedszkola (wykres 1j). Cześć rodziców zgłosiła jednak pomysły do realizacji. Dotyczyły one m.in: zorganizowania zajęć muzealnych, spotkań z ciekawymi ludźmi, udziału dzieci w konkursach i akcjach charytatywnych, szkolenia dotyczącego opieki nad dzieckiem chorym na cukrzycę, zakupu sprzętu ogrodowego.

Wykres 1j

Obszar badania: Przedszkole realizuje inicjatywy rodziców.

Przedszkole jest otwarte na inicjatywy rodziców i wszystkie pomysły, możliwe do realizacji, są wdrażane (wykres 1j). Zdaniem rodziców dzięki ich zaangażowaniu rozszerzana jest oferta programowa Przedszkola.

Podejmowane działania wpływają na wszechstronny rozwój dzieci i rozwijanie ich zainteresowań, sprzyjają integracji społeczności przedszkolnej i doskonaleniu form współpracy.

(39)

Wykres 1j

(40)

Wymaganie:

Wykorzystywane są zasoby przedszkola i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju

Stan oczekiwany:

Rola przedszkola w wielu środowiskach nie sprowadza się do jedynie do funkcji sprawowania opieki i uczenia dzieci w wieku przedszkolnym. Przedszkole może się stawać instytucją wpływającą na rozwój potencjału środowiska, w którym działa. Korzystanie przez nie z zasobów znajdujących się w najbliższym środowisku służy tworzeniu lub wzbogacaniu warunków podstawowej działalności przedszkola.

Poziom spełnienia wymagania: B

Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:

Przedszkole i instytucje środowiska lokalnego systematycznie ze sobą współpracują, znają swoje potrzeby i podejmują działania sprzyjające wzajemnemu rozwojowi. Współdziałanie Przedszkola ze środowiskiem wpływa na rozwój społeczny, intelektualny i emocjonalny dzieci.

Obszar badania: Prowadzi się rozpoznanie potrzeb i zasobów przedszkola oraz środowiska lokalnego i na tej podstawie podejmuje się inicjatywy na rzecz ich wzajemnego rozwoju.

Najważniejsze potrzeby środowiska to zapewnienie wszechstronnego rozwoju dzieci i przygotowanie ich do podjęcia nauki w szkole. Lokalna społeczność oczekuje także dostosowania godzin pracy Przedszkola do potrzeb rodziców i zapewnienia wsparcia w wychowaniu dzieci. Działania podejmowane w Przedszkolu służą tym potrzebom.

Obszar badania: Przedszkole w sposób systematyczny i celowy, z uwzględnieniem specyfiki jego działania, współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym.

Przedszkole systematycznie współpracuje z instytucjami działającymi w lokalnym środowisku. Są to przede wszystkim: pobliskie szkoły podstawowe, Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna dla Dzieci w Wieku Przedszkolnym, Młodzieżowy Dom Kultury, Biblioteka Publiczna, Straż Miejska, Straż Pożarna, Policja, MOPS. Współpraca służy przede wszystkim: wspomaganiu rozwoju dzieci, ich kreatywności i samodzielności;

wsparciu rodziców; prezentacji osiągnięć wychowanków i promocji Przedszkola.

(41)

Obszar badania: Współpraca przedszkola ze środowiskiem lokalnym wpływa na ich wzajemny rozwój.

Współpraca Przedszkola ze środowiskiem wpływa na ich wzajemny rozwój. Przedszkole ma możliwość uatrakcyjnienia oferty edukacyjnej. Rodzice mają ułatwiony kontakt ze specjalistami wspomagającymi ich w wychowaniu dzieci. Instytucje współpracujące mogą rozwijać swoją działalność i realizować statutowe cele.

Realizowane wspólnie akcje charytatywne, pikniki i prezentacje osiągnięć dzieci integrują mieszkańców III Dzielnicy.

Obszar badania: Współpraca przedszkola z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym wpływa korzystnie na rozwój dzieci.

Działania podejmowane przez Przedszkole i instytucje środowiska są skuteczne i pozytywnie wpływają na rozwój dzieci. Rodzice są o tym przekonani (wykres 1j) i zgodnie z nauczycielami i partnerami Przedszkola wymieniają korzyści, jakie przynosi dzieciom ta współpraca. Podkreślają lepsze przygotowanie do podjęcia nauki w szkole i łatwiejszą adaptację, rozwijanie zdolności i zainteresowań, kształtowanie bezpiecznych zachowań, uspołecznienie, rozwijanie samodzielności. Dzieci poznają organizacje lokalne, rozwijają potrzebę korzystania z bibliotek i innych instytucji kultury.

Wykres 1j

(42)

Wymaganie:

Przedszkole w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych

Stan oczekiwany:

Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół i placówek oświatowych są niezbędnym elementem zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych przedszkolach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań. Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł.

Poziom spełnienia wymagania: C

Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:

Wszyscy nauczyciele prowadzą badania wewnętrzne i uczestniczą w ewaluacji wewnętrznej. Znają i wykorzystują formułowane na ich podstawie wnioski. Użyteczne są także wyniki badania losów absolwentów. Nauczyciele nie wskazują jednak badań i analiz zewnętrznych, z których korzystają w swojej pracy.

Obszar badania: W przedszkolu analizuje się wyniki badań zewnętrznych i wewnętrznych dotyczących wspomagania rozwoju i edukacji dzieci.

Wszyscy nauczyciele analizują badania wewnętrzne prowadzone w Przedszkolu i znają wynikające z nich wnioski. Analizują także dokumenty psychologiczno-pedagogiczne dotyczące potrzeb rozwojowych dzieci opracowywane w Specjalistycznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Wykorzystują je do planowania procesów edukacyjnych.

Obszar badania: Nauczyciele planują i podejmują działania wychowawcze i edukacyjne z uwzględnieniem wyników ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Działania prowadzone przez przedszkole są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane

Wszyscy nauczyciele podejmują działania wychowawcze i dydaktyczne z uwzględnieniem wniosków z ewaluacji wewnętrznej. Ewaluacja wewnętrzna w zakresie aktywności werbalnej dzieci spowodowała, że nauczyciele zwrócili uwagę na organizowanie zabaw rozszerzających słownictwo, zachęcają dzieci do konstruowania dłuższych i poprawnych wypowiedzi, rozwijają zainteresowania czytelnicze. Ponadto starają się umożliwiać dzieciom odnoszenie sukcesów i prezentowanie własnej indywidualności. Wdrażanie wniosków z monitorowania

(43)

Obszar badania: W przedszkolu wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych.

Nauczyciele nie wskazują badań i analiz zewnętrznych, z jakich korzystają w swojej pracy. Jedynie Dyrektor Przedszkola deklaruje korzystanie z badań podczas planowania pracy i weryfikowania stylu zarządzania.

Obszar badania: W przedszkolu prowadzi się badania wewnętrzne, odpowiednio do potrzeb przedszkola, w tym badania osiągnięć dzieci, które zakończyły wychowanie przedszkolne.

W Przedszkolu są prowadzone badania wewnętrzne, służące poznawaniu potrzeb i możliwości dzieci oraz doskonaleniu metod i form pracy. Informacje na temat losów absolwentów zdobywane są dzięki rozmowom z rodzicami oraz nauczycielami i pedagogami szkół, w których dzieci podejmują naukę. Absolwenci często też uczestniczą w imprezach i piknikach środowiskowych organizowanych przez Przedszkole. Dodatkowo do nauczycieli klas pierwszych kierowana jest ankieta z pytaniami dotyczącymi kompetencji społecznych i poznawczych dzieci. Losy wychowanków są analizowane przez nauczycieli. Wnioski wykorzystują oni do doskonalenia planowania działań, własnego warsztatu i metod pracy, dokonywania ewaluacji efektów (wykres 1o).

Wykres 1o

(44)

Wymaganie:

Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi

Stan oczekiwany:

Kluczowym elementem decydującym o jakości każdej organizacji jest zarządzanie, które służy jej rozwojowi. Skuteczne zarządzanie przedszkolem powinno koncentrować się na stworzeniu optymalnych warunków do rozwoju wychowanków, do indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli, ich doskonalenia zawodowego. Wnioski z prowadzonej zespołowo ewaluacji wewnętrznej i nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez dyrektora powinny umożliwiać podejmowanie decyzji służących rozwojowi przedszkola.

Poziom spełnienia wymagania: C

Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:

Dzieci w Przedszkolu, dzięki skutecznym działaniom dyrektora, mają zapewnione odpowiednie warunki i wsparcie instytucji zewnętrznych. Dyrektor umożliwia udział w podejmowaniu decyzji wszystkim pracownikom i rodzicom. Sposób zarządzania sprzyja współpracy, doskonaleniu zawodowemu nauczycieli oraz ich udziałowi w ewaluacji wewnętrznej. Wnioski wynikające z nadzoru pedagogicznego są wykorzystywane do wprowadzania zmian służących rozwojowi Przedszkola. Pomimo stwarzania nauczycielom możliwości kreatywnego działania, nie są prowadzone w przedszkolu innowacje i działania nowatorskie.

Obszar badania: Zarządzanie przedszkolem zapewnia warunki do rozwoju dzieci.

Przedszkole zapewnia bardzo dobre warunki do rozwoju dzieci i realizacji podstawy programowej. Dzieci mają do dyspozycji odpowiednie sale dydaktyczne i starannie urządzony ogród. Nauczyciele, dyrektor, rodzice i organ prowadzący wysoko oceniają warunki lokalowe i wyposażenie (wykres 1j, 2j), chociaż niektórzy zauważają pewne braki. Dyrektor podejmuje działania zmierzające do wzbogacenia zasobów lokalowych.

(45)

Wykres 1j Wykres 2j

Obszar badania: Zarządzanie przedszkolem sprzyja indywidualnej i zespołowej pracy nauczycieli oraz doskonaleniu zawodowemu.

Dyrektor zapewnia nauczycielom warunki oraz inspiruje do indywidualnej i zespołowej pracy (wykres 1j, 2j).

Dba o właściwe relacje między nauczycielami. Kilka razy w roku przypomina o założeniach koncepcji pracy, upowszechnia wiedzę na temat dobrych praktyk, zauważa sukcesy nauczycieli i nagradza. Wszyscy nauczyciele, zachęcani i motywowani przez dyrektora, podejmują różne formy doskonalenia zawodowego. Najczęściej są to szkolenia rady pedagogicznej, koleżeńskie obserwacje zajęć, kursy i szkolenia zewnętrzne (wykres 1w).

(46)

Wykres 1j Wykres 2j

(47)

Wykres 1w

Obszar badania: Ewaluacja wewnętrzna jest przeprowadzana wspólnie z nauczycielami.

Udział nauczycieli w przeprowadzaniu ewaluacji wewnętrznej jest powszechny. W ostatnim roku szkolnym wszyscy byli zaangażowani w realizację badań w zakresie aktywności werbalnej dzieci, wykorzystania wniosków z analiz badań zewnętrznych i wewnętrznych, w tym losów absolwentów.

(48)

Obszar badania: W procesie zarządzania, w oparciu o wnioski wynikające z nadzoru pedagogicznego, podejmuje się działania służące rozwojowi przedszkola.

Wnioski z nadzoru pedagogicznego są użyteczne dla podejmowania działań sprzyjających rozwojowi Przedszkola. Zdaniem nauczycieli (wykres 1j), pracowników niepedagogicznych i partnerów w Przedszkolu wprowadzane są potrzebne zmiany. Ostatnio udoskonalono sposób gromadzenia danych w celu usprawnienia diagnozowania dzieci, zmieniono narzędzia do badania losów absolwentów, zmodyfikowano i ujednolicono sposób prowadzenia dokumentacji przez nauczycieli, wzbogacono wyposażenie Przedszkola.

Wykres 1j

Obszar badania: Zarządzanie przedszkolem prowadzi do podejmowania nowatorskich działań, innowacji i eksperymentów.

Zdaniem wszystkich nauczycieli dyrektor Przedszkola daje możliwość kreatywnego działania. Spośród 14 nauczycieli 10 deklaruje wprowadzenie w ciągu ostatniego roku nowatorskich rozwiązań. Wskazane przez dyrektora programy działań realizujących podstawę programową (adaptacja dzieci, wspieranie poprawnej artykulacji, rozwijanie zdolności) i koncepcję Przedszkola (w zakresie edukacji prozdrowotnej i regionalnej) nie mają charakteru działań nowatorskich. Stosowane przez nauczycieli podczas zajęć dydaktycznych elementy metod uznanych w pedagogice za wartościowe i skuteczne także nie są nowatorskie.

(49)

Obszar badania: Zarządzanie przedszkolem sprzyja udziałowi nauczycieli i innych

pracowników przedszkola oraz rodziców w procesie podejmowania decyzji dotyczących przedszkola.

Sposób zarządzania Przedszkolem umożliwia nauczycielom, pracownikom niepedagogicznym i rodzicom udział w podejmowaniu decyzji. Wszyscy są zachęcani do wyrażania opinii dotyczących organizacji pracy, zakupu nowych pomocy dydaktycznych i sprzętów. Rada Pedagogiczna i Rada Rodziców współdecydują w sprawach Przedszkola zgodnie ze swoimi ustawowymi kompetencjami.

Obszar badania: Dyrektor podejmuje skuteczne działania zapewniające przedszkolu wspomaganie zewnętrzne odpowiednio do jego potrzeb.

Dyrektor skutecznie zapewnia Przedszkolu wsparcie zewnętrzne (wykres 1j). Motywuje nauczycieli do kontaktów ze środowiskiem i wspiera organizacyjnie. Wspomaganie instytucji i osób, z którymi Przedszkole współpracuje, jest adekwatne do potrzeb. Cenne jest wsparcie organu prowadzącego, innych instytucji edukacyjnych (szkoły, Młodzieżowy Dom Kultury, biblioteka) i pojedynczych osób pomagających w organizacji uroczystości, spotkań i zajęć dla dzieci. Współpraca z Krakowskim Towarzystwem Opieki nad Zwierzętami rozwija empatię u wychowanków i odpowiedzialność za zwierzęta. Szkoły wyższe dają możliwość współpracy nauczycieli ze specjalistami oraz udział studentów - wolontariuszy.

Wykres 1j

(50)

Raport sporządzili

Anna Zdebska

Krzysztof Zajączkowski

Kurator Oświaty:

...

Cytaty

Powiązane dokumenty

potwierdzonym zaraz6eniu wirusem COVID-19 u osoby, ktora przebywała w ostatnim tygodniu w placowce, Dyrektor niezwłocznie informuje organ prowadzący i kontaktuje się z powiatową

Obszar badania: Prowadzi się rozpoznanie potrzeb i zasobów szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego i na tej podstawie podejmuje się inicjatywy na rzecz ich wzajemnego rozwoju.

Wyniki odpowiedzi na pytanie do dyrektorów szkół podstawowych: „Jakie działania dydaktyczne, wy- chowawcze lub organizacyjne były prowadzone we współpracy z podmiotami

• „Prowadzi się rozpoznanie potrzeb i  zasobów szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego i na tej podstawie podejmuje się inicjatywy na rzecz ich wzajemnego rozwoju”

Obszar badania: Prowadzi się rozpoznanie potrzeb i zasobów szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego i na tej podstawie podejmuje się inicjatywy na rzecz ich wzajemnego

Obszar badania: Prowadzi się rozpoznanie potrzeb i zasobów szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego i na tej podstawie podejmuje się inicjatywy na rzecz ich wzajemnego rozwoju.

15) wyjaśnia pojęcia pomocy humanitarnej, współpracy rozwojowej, interwencji humanitarnej oraz misji pokojowej; podaje ich przykłady z różnych części świata, oceniając

Obszar badania: Przedszkole działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzględniającą potrzeby rozwojowe dzieci, specyfikę pracy przedszkola