Sprawozdanie statystyczne o sytuacji społeczno-gospodarczej województwa częstochowskiego w 1990 roku

W C Z Ę S T O C H O W I E

1*1

^{Egz. rn}

^{t ó}

| SPRAWOZDANIE STATYSTYCZNE

O SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ WOJEWÓDZTWA CZĘSTOCHOWSKIEGO

W 1990 ROKU

Opracowano 1991 - 03 - 04

S P I S T K E S C i

T a b l . Str.

UWAGI ME TO DO LO GI CZ NE ... ... •a UWAGI ANALITY CZ NE ... ...

X 5

X 7

Transport 1 łączność ... ... _{X 10} Gospodarka m i e s z k ani ow a ... ... ... ... X 10

Przeciętne zatru d nie ni e i wynagr od ze ni a ... _X 13

X 13

Wypadki przy pracy ... 1 4 Sytuacja p ie ni ęź no -r yn ko wa ... ... _X 15 Wydatki w g o s p o da rs tw ac h domowych ... _X ' 17 Ochrona zdrowia ... _X 20 Sz ko ln ic tw o ... ... _X 21

X 22

Działa ln oś ć g ospodarcza z udziałem p odm iotów zagran ic zn yc h ... X 24

Produkcja sprzedana w przemyśle ... 1 25 Przeci ęt ne za tr ud nie ni e i wynagr od ze ni a osobowe w przemyśle ... ... 2 25 Produkcja sprzedana pr zypadająca na 1 z a t r u dn io ne go oraz przeciętna płaca

w przemyśle ... 3 26 . Przeciętne z at ru dn ie ni e oraz przeciętne wy na g ro dz en ie m i e s i ę c z n e w prze-

4 27

Produkcja podsta wo wy ch w yro bó w pr ze my sł ow yc h w w o j e w ód zt wi e w 1 990 r. ... 5 28 Nakłady finansowe na rozwój techniki poniesi on e w pr ze myśle w 1990 r . ... 6 29

7 30

e 30

Czas pracy r ob ot n i k ó w grupy wytwórczej sfery produkcji materi al ne j

9 31

Czas n i e p rz ep ra co wa ny przez ro bo tn i k ó w grupy wytwórczej sfery produkcji

10 3 2

11 33

12 34

Plony w aż ni ej sz yc h ziemio pł od ów wodług grup u ż y t k o wn ik ów w 1990 r ... 13 35

Zbiory .ważniejszych z ie m i o p ł o d ó w według grup u ż y t k o wn ik ów w 1990 r ...

Zwierzęta g o s p o da rs ki e ... ...

Zwierzęta g o s p o da rs ki e w 1 990 r ... ...

Skup w a ż n i ej sz yc h p ro du kt ów rolnych w 1990 r ... ...

Zużycie na wozów sztuczn yc h i w ap ni ow yc h w roku g o s p o d a r c z y m 1989/1990 ...

Mieszkania, izby, powierz ch ni a użytkowa mi e sz ka ń od da ny ch do użytku ... . Mieszkania, izby i po wi er zc hn ia użytkowa m ie s z k a ń o dd anych do użytku

według gmin ... ...

Z a t r u d ni en ie według d ziałów gospodarki narodowej na te renie w oj ew ód zt wa ...

W yn ag ro dz en ia według dz ia łó w gospodarki narodowej w 1990 r. ...

Przeci ęt ne z a t r ud nie ni e i p rz ec ię tn e wy na g r o d z e n i e m i e s i ę c z n e według d zi ał ów gospodarki narodowej w 1 990 r ... . Emerytury i renty oraz zasiłki ...

Wypadki przy pracy ... j... ...

Sprzedaż detalic zn a t owarów ...

Placówki g a s t r o n o m i c z n e oraz placówki żywienia p rz yz ak ł a d o w e g o ...

Punkty sprzedaży detali cz ne j w handlu ry nk ow ym ...

Szkoły podstaw ow e ... ... ..

Szkoły za wo do we według typów szkół ... ...

Licea o g ó l n o k s z t a ł c ą c e dla ni ep r a c u j ą c y c h w roku szkolnym 1990/1991 ...

Niektóre dane z zakresu kultury ...

C Z E S C T A B E L A R Y C Z N A W E D Ł U G P R Z E D S I Ę B I O R S T W

S p i s t r e ś c i

T a b l .

Eksport p rz ed s i ę b i o r s t w z terenu w oj ew ódz tw a c z ę s t o c h o w s k i e g o w 1990 r". .. 33

Obrót globalny, produkcja podstawowa, pr ze ci ęt ne z a t r u d ni en ie p r z e d s i ę ­

biorstw b u d o w l a n o - m o n t a ż o w y c h ...1... ; ₃₄

Podstawowe wskaźniki w p r z e d s i ę b i o r s t w a c h transpo r tu samoch od ow eg o

p ub li cz ne go i sp ec ja li z o w a n e g o ...... 35

Realizacja zadań w p rz ed s i ę b i o r s t w a c h PKS ... ... 36

Podstawowe wskaźniki p r z e d s i ę b i o r s t w b u d o w l a n o - m o n t a ż o w y c h ... 37

• \ 1 : .

Wy ko nanie zadań gospodarczyclj w p rze ds ię bi o r s t w a c h transpo rt u s a m o c h o d o ­

wego pu bl ic zn eg o i s p ecj al i z o w a n e g o ... 38

Przeciętne z at r u d n i e n i e i w yn ag r o d z e n i a w t r a n s po rc ie ...•... 39

Sprzedaż w handlu r yn k o w y m według w ybr an yc h p r z e d s i ę b i o r s t w ... 40

— \

Sprzedaż w zakładach i p un ktach ga s t r o n o m i c z n y c h oraz placów ka ch ż y w i e ­

nia p r z y z a k ł a d o w e g o według w yb ra nyc h p r z e d s i ę b i o r s t w ... ₄₁

Punkty sprzedaży detali cz nej według w yb ra ny ch p r ze ds i ę b i o r s t w ... ₄₂

U W A G I M E T O D O L O G I C Z N E

1.1/ Tablice z z a kresu przem ysł u zawierają dane atatystyozne p r z emy s łu państwowego \ spółdzielczego znajdującego się na terenie województwa częstęchowskiego.Sg to:

- państwowe "przedsiębiorstwa i zakład y przemysłowe, - spółdzielnie przemysłowo,

którym z os tały nadane branże przemysłowe w członie "E" n u m e r u statyBtyoznego o s ym bo lu 011-289 w e d ł u g Klasyfik acji Gospodarki Narodowej.

2/ Dane o p r ac ow an o wedł u g ka żdo razow ego sta n u organizacyjnego, tj.i dane za 1989 r. - w e d ł u g stanu organ iz ac yjn e go w d n i u 31 grudnia 1989 r., a dane za 1990 r. - w e d ł u g stanu w d n i u 31 g r ud ni a 1990 r.

3/ I n formaoję o pr aoowano na podst awi e d a ny ch o s t a t e c z n y c h za 1989 r. w zakresie zatrudnienia, w y n a g r o d z e ń i produkcji sprzedanej - z. "Bazy u ż y tkowej" B-2 za rok 1990 ze spra wo zd ań m i e ­ si ęcznych P-01 za 1990 r. w zakresie sprzedaży, z a t rudnienia i wynagrodzeń.

4/ Dane nie o b e j m u j ą gospodarstw pomocniczy ch j e d nostek budżetowych, zakładów na z ry cz ałtowanym r o z r a c h u n k u g ospodarczym w spółdzielniach, j e d nostek p r z e m y s ł o w y o h o rganizaoji politycznyoh, z w iązko w ych i społecznych, jednosteic na n a r z u t a o h oraz j e dnostek m a ł y c h /tj. takich, które z a trudniają do 50 osób/.

5/ Dane nie obe j muj ą również po moo niczy ch z a k ładów pr ze my s ł o w y c h w p rz ed si ę b i o r s t w a c h bu d o w l a ­ no -montażowych, handl o wych w innych nieprzemysłowych. D z ia ła ln oś ć tych zakładów zaliczana jest do p oszczególnych dział ów gospodarki narodowej, łąoznie z działal no śc ią pod st aw ow ą przedsiębiorstw, w skład k t ó r y o h wchodzą.

Jedynie tablica m * 2 1 została opr aco wana n n p o d stawie s p r awozdań Z-07 /dane ostateczno/.

6/ W z w ią zk u z prze j ści e m od 1986 r. w p l a no wa ni u i statystyce z cen zby t u na c en y realizacji /Zarządzenie N r 24 P rzewodniczącego Komisji Planowania pr zy Radzie Mi n ist r ów z dnia 31 lip- oa 1984 r./ wartoś ć produkcji sprzedanej obliczana jest w bież ą oyc h c e na c h realizacji z go d­

nie z zasadami przyjętymi prz y opr acowaniu ąpr a w o z d a ń finansowych, a dy n amiki produkcji sprzedanej dla ogółem i gałęzi w yliczono z c e n śr ednich z 1984 r.

7/ Przez oeny realizacji należy rozumieć ceny faktycznie uzyskane przez j ed nostki s p r awo z daw ­ cze w transa kc jaoh z b ezpośrednimi odbioroaml za wykonane dostaw y i uw idoczniono na fa kt u­

rach. W zależności od k ategorii odbiorców m o g ą to być cenyj zbytu, hurtowe, detaliczne, wewnętrzne/rozliczeniowe/, transakcyjne lub inne u wz gl ędniające dopłaty, opusty, bon i f i k a ­ ty przewidziane w w a r u nk ach umowy.

8/ Wykorzys t ani e czaau pra cy praoowników na stanow i s k a c h r o b o t ni cz yc h grupy przemysłowej i roz­

wojowej opraoow6.no n a podstawie sprawozdań Z-11.

4.1/ Dane atatystycznei zawarte w tablicach z za kresu budown ic tw a dotycząi - p a ńs tw ow yc h po d sta w owyc h p rze dsiębiorstw budowlano-montażowych, - nnółdziolni budowlanych,

- s pó łe k prawa ha n d l o w e g o .

W tablioach tych nie ujęto tzw. "jednostek małych", tj. z a tru d nia j ący c h do 50 osób.

2/ Informację opracowano na podstawie sp rawozdań r o o z n y o h B-02 za 1989 r. /dotyczy obro tu g l o ­ balnego i produkcji podstawo wej/ oraz B-01 za 1990 r. / do tyczy o br o t u globalnego i produkcji podstawowej/, natomiast dane odnośnie w y n a g r o d z e ń os o b o w y c h oraz zatrudnienia opracowano na podstawie s prawozdań rocz nyc h Z-07 za 1989r.i 1990 rok.

3/ Wartość obro t u globalnego, produkcji podstawowej oraz w y d ajności pracy podane aą w bieżą- cyoh c e na c h realizacji.

3.1/ Tablioe z zakresu użytkowania gruntów, p o w ierzchni zasiewów i pogłowia zwierząt gospodar- skich opracowano na podatawie u o g ó lnio ny c h wyników badań r e p r e z ent a cyj n ych p r zep r owa d zon y ch w 6,2% próbie goapodarstw indyw idu alnyc h /st a n w czerwcu/ i w 2% próbie gospodarstw i nd y­

w i dualnych /stan w końou IV kwartału/ i s p rawozdań staty st yc zn yc h z podmiotów gos po da rc zy ch •

2/ Dano spisu rolniczego od 1987 r. obejmują powie r z c h n i ę g ospodarstw m aj ąc yc h 3ieds.lbv w d:i- nej jednoutoo administracyjnej, boz w zgl ę d u na miej n c c położenia gruntów.

3/ Do ogólnej powierzchni gruntów gospodarstwa

zaliczono były wszystkie boz wyjątku grunty wchodzące w skład gospodarstwa, a więc wszya- kie grunty użytkowane rolniczo, jak też grunty użytkowane przoz gospodarstwo niezależnie od tytułu władania oraz miejsca położenia gruntów /w miej sou zamieszkania bądź poza miejsoem zamieszkania - 3iedzibą użytkownika/.

4/ Do "gruntów ornych" zaliczono powierzchnię pod zasiowami w polu i w ogrodach przydomowych, powierzchnię odłogów i ugorów oraz gruntów ornych czasowo nieużytkowanych rolniczo.

5/ Do "sadów" zaliczono grunty o powierzchni nie mniejszej niż 0,10 ha zasadzone drzewami owo­

cowymi i krzewami jagodowymi /maliny, porzeczki, agrest/.

6/ Do "łąk" zaliczono grunty pokryte trwale trawami, które w zasadzie nie są koszone lecz w y ­ pasane. Do łąk i pastwisk nie zalicza się gruntów ornych obsianych trawami w ramach płodo- zmiunów.

7/ Do "pozostałych gruntów i nieużytków" zaliczano powierzchnię gruntów wchodzących w skład gospodarstw będących pod zabudowaniami, podwórzami, placami i ogrodami ozdobnymi, woćami śródlądowymi, rowami melioracyjnymi, powierzchnię gruntów użytkowanych nierolniozo, n p . : torfowiska, żwirownio, kamieniołomy oraz powierzchnię nieużytków /bagna, lotne piaski, grun­

ty przeznaczone do zalesienia/.

8/ Do powierzchni zasiewów zaliozono powierzchnię upraw poszczególnych ziemiopłodów uprawianych w plonie głównym.

9/ Do "zbożowych" zaliczono 4 zboża /żyto, pszenicę, jęczmień, owies/, pszenżyto, mioszanki zbożowo, grykę, proso i inne zbożowe /łącznie z kukurydzą na ziarno/.

10/ Do "strączkowych" zaliczono strączkowe jadalne na ziarno.

11/ Uprawy przemysłowe obejmują powierzchnię upraw buraków cukrowych,obejmujących ogólną po- wi'.-1-zohniy uprawy buraka cukrowego bez względu na to, czy zbiory przeznaczono są do prze-

>’u ' . cukier'czy paszę, takie rzepaku, rzepiku, lnu, konopii oraz tytoniu. Do grupy"prze- my:iłow,yoh"nio wliczono: maku, nłonoor.nika, chmielu, ziół locznlczych, wikliny i innych prze­

mysłowych, któro zostały zaliczone do rrupy "pozostałe uprawy".

12/ Do"pauŁownych" zaliczono okopowe pastewne /bez wynfidków/, poluszkę, wykę, bobik, łubin słod­

ki, mioszanki strączkowa i zbiżowo-strączkowe, koniczynę w czystym głowie oraz w mieszankach z trawami, lucernę i esparcetę w czystym siewie oraz v/ mieszankach z trawami, seradelę, tra­

wy i pozostałe uprawy pastewne.

13/ Do "pozostałych upraw" zaliczono powierzchnię warzyw, truskawek, wysadków roślin okopowyoh, łubinu gorzkiogo, roślin ozdobnyoh oraz pozostałych przemysłowych, t J . maku, słonecznika, chmielu, ziół loczniczych, wikliny i innych przemysłowych.

14/ Pogłowie zwierząt w państwowych gospodarstwach rolnych Min. Rolniotwa, Leśnictwu i Gospodar­

ki Żywnościowej wykazano łąoznle ze zwierzętami stanowiącymi własność pracowników tych gos­

podarstw a w spółdzielniach produkoyjnych - łącznie z własnością przyzagrodo­

wą członków.

15/ Dane o plonaoh i zbiorach wykazano: odnośnie lndyw.onspodarstw rolnych-na podstawie dnrivr,h liada- niu reprezentacyjnego, natomiast w gospodarstwach państwowych i spółdzielniach produkoyj- nyoh - na podstawie obowiązująooj sprawozdawczości.

16/ Skup ważniejszych produktów rolnych obejmuje skup dokonany bezpośrednio od producentów rol­

nych przez wyanecjallznwane jednostki skupu.

17/Zużyclti nawozów sztucznych/w czystym składniku/ dla indywidualnych noopodorntw rolnych przyjęto jako sprzeda* przez jednostki handlowo GS "Samopomoc Chłopska i szacunek W50 oraz ze sprawozdaw­

czości dotyczącej zuZycia nawozów.

10/ Uita gospodarczo w gospodarco rolnej obejmują okresy od 1 VII danego roku kalendnrzowego do 30 VI roku następnego /rok gospodarczy 1990/91 obejmuje okres od 1 VII 1990 r. do 30 VI 1991 r./. Dano dla pierwszego półrooza roku gospodarczego 1990/91 obejmują kolejno okros od VII do XII 1990 r.

4.1/ Sprzedaż detaliczna towarów obejmjJe sprzedaż dokonany przez jednostki własnoicI parfslwowej.spóldzlolrz J,k«>unalni \ społecznej I mieszanej w punktach sprzodaży detalIcznej,w placówkach gastronomicznych oraz mm •1'•1 y t<’waiów o.la

tecznym odbiorcom /tj. ludnośoi i jednostkom organizacyjnym/ bezpośrednio z iiagazynów przed­

siębiorstw handlowych oraz przedsiębiorstw niehandlowych.

2/ Dane o sprzedaży w handlu detalicznym i gastronomicznym ujmowane są zgodnie z lokalizacją punktów sprzedaży, dane o sprzedaży z magazynów - zgodnie z lokalizacją przedsiębiorstw.

I

U W A G I A N A L I T Y C Z N E

■V

P R Z E M Y S Ł

W 1990 r. produkcja sprzedana /w bieżących cenach realizaoji/ według stanu organizaoyjnego każdego r o ku wyniosła 10075,4 mld zł i była wyższa w porównaniu z 1989 r. o 457,3%, natomiast po przeliczeniu na oeny stałe /średnie z 1984 r./ dynamika produkcji sprzedanej zmniejszyła się 0 26,0%. Spadek produkcji sprzedanej wystąpił we wssystkich gałęziach przemysłu, przy czym je^

go natężenie było różne w poszczególnych gałęziach. ,l Najniższą dynamikę zaobserwowano w przemyśle:

1989 ■» 100

- odzieżowy 31,5

- elektrotechnicznym i elektronicznym 45,2

- skórzanym 1 50,0

- pozostałe branże przemysłu 51,0

- poligi'aficznym _ 53,6

Przeciętne zatrudnienie w przemyśle państwowym i spółdzielczym zmniejszyło się w porów­

naniu z 1909 r. o 10,6 V,tj o 8212 osób,w tym w przemyśle państwowym o 9,5 \ tj.o 6166 osób.

Natomiast wynagrodzenia osobowe wzrosły o 346,1%. W wyniku togo przeciętne wynagrodzenie mie­

sięczne wzrosło w porównaniu z 1989 r. o 399,0% i wyniosło 1023975 zł.

Produkcja sprzedana przypadająca na 1 zatrudnionego wzrosła w cenaoh bieżącyoh o 523,4%.

P r o d u k o j i a w a ż n i e j s z y c h w y r o b ó w

Wzrost produkcji w 1990 roku w porównaniu z 1989 rokiem odnotowano w produkcji jedynie ta­

kich wyrobów przemysłowych jak; stal surowa z pieców elektrycznych, nawozy azotowe, ma3ło, za­

pałki .

W y k o r z y s t a n i e c z a s u p r a c y r o b o t n i k ó w g r u p y w y t w ó r c z e j s f e r y p r o d u k c j i m a t e r i a l n e j w j e d n o s t k a c h w ł a s n o d c i p a ń s t w o w e j , s p ó ł d z i e l c z e j i k o m u n a l n e j /poza rolnictwem/.

W 1990 roku nominalny czas pracy w sferze produkcji materialnej wyniósł 2113 godzin no 1 robotnika grupy wytwórczej. Czas przepracowany w godzinach normalnych stanowił 95,5%

czasu przepracowanego ogółem, a w godzinach nadliczbowych - 4,5%• Największy udział godzin nad­

liczbowych w czasie przopracowanym wystąpił w:

- tranaporoie - 9,0%,

- gospodarce komunalnej ■ - 8,7%,

- handlu “ 5»9%.

Czas nio przepracowany w 1990 roku na 1 robotnika grupy wytwórczej w sferze produkcji mate - rlalnej wyniósł 234 godziny. Choroby pracownicze w czasie nie przepracowanym stanowiły 64,3%,

zwolnienia z tytułu opieki i kwarantanny stanowiły 3,8%, a urlopy macierzyńskie - 6,5%.

Największy udział w czasie nie przepracowanym s tytułu chorób praoownlków zaobserwowano w« gonpodaroe komunalnej /78,1%/, łączności /75,2%/, leśniotwie /77,2%/. Największy udział urlopów maolerzyńskloh w ozasle nie przepraoowanym zaobserwowano ws handlu /18,1%/, łąoznośoi . /16,2%/. Wiąże się to z dominacją kobiet w zatrudnieniu ogółem.

D Y M K A PRODUKCJI SPRZEDANE! I WYNAGRODZEŃ OSOBOWYCH ^{t r - 1}

flNRLOGICZW OKRES POPRZEDNIEGO

L200

0

. ... . „ .._ . J

^ 'ii*, i ulztd t nF ■ — --- ---

... \

-- ^---- --VI11.-,,,,,, .„-'"'••i., \

l ....n«p .... *•'* i V .. . - .. .

* \ ^\

... / \ \

'""•"IN... '

' '

r rwł*>*n»n^ g"".. . ,l'' X

'"*'ii»iiiiii" «

M 9 8 9 I I I V VII IX XI 1-1990 III V VII IX XI II IV VI VIII X XII II IV VI VIII X XII

■ I I M M I a I II11II l| III HM IHII III III

prod.sprzed. wynagr osob.

1/ Dynamil^a pr o dukaji sprzedanej w bi e ż ą c y c h oen a c h realizacji, wynagrod z eni a osobowe bez wypłat z zysku.

E K S P O R T T O W A R Ó W

' Sprzedaż e ks portowa w o jewód ztw a n a pod3tawio da ny c h u z y s kan y ch z pr ze d s i ę b i o r s t w h a n d l u z a ­ graniczn e go w 1990 r. l iczona w z ło tyoh / w bie żą oy ch cena ch t ra n sak c yjn y ch/ była w yżs z a w p o ­ r ó w n a n i u z 1989 r. ośmiokr otnie i wy nios ł a 2563,0 mld zł.

Wzrost kursów walut o b c y c h w z ł o t y c h wp łynął na wystą pie n ie znac z nyc h róż nic w dynamice e ks ­ p o r t u liczonego w złotych, w p o r ó w n a n i u z dynam i k ą po p r z e l i c z e n i u na ruble do I o bs za ru p ł a t n i ­ czego i na d o la r y U S A do II o b szaru płatniczego.

W e d ł u g w s t ę p n y c h s z aounków za 1990 r. dostawy wyniosły:

- w eksporole do t ob s z a r u płatni czego - 159,2 m i n rubli, co stanowi spade k w po ró w n a n i u z 1989 r.

o 50,2%,

- w eksporcie do II o b sza ru płatn iczeg o - 234,6 m i n d o l arów USA, oo stanowi wzrost w p o równaniu z 1989 r. o 184,7%.

Śre d ni kurs walut w 1990 r. wyniósł:

- 1 rubel ' - 2100 zł, - 1 dola r - 9 500 zł.

Na jw ię ks zy mi odb ioroami towarów p r o d u k o w a n y o h przez pr ze ds ię bi or st wa z teren u województwa

do I ob s z a r u płatn ioz e go rozlicza neg o w r u bl ao h sąj ,

- ZSHR - 56,3 m i n rubli,

- C z ec ho sł ow ac ja - 54,7 m i n rubli, do II o b s z aru płatniczego

- ZSRB - 129,9 m i n dolarów USA, ^

- 48,4 m i n dolarów USA, . 8 ,0 m i n dolarów USA, 7.8 m i n dolarów USA, 7.8 m i n d o l arów USA, 6,6 m i n dolarów USA.

O g ół e m z teren u wojewó dztwa swoje wyro b y i usługi w 1990 r. eksporto w ało 139 Jednostek. E k s ­ port r ea l izo w any w tym okresie jost nieofoktywny. Znajduje to od z wie rciedlenie we wskaźniku efe­

ktywności f i n a n s o w o j , któr y dla woje wód zt wa ogółem wyniósł 1,10. Wsk aźnik ten w eksporcio do I o bszaru płatniczego wyniósł 1,71, a do II (o b nz ar u płatniczego 1,01..

- RFN

- Wielka Bry tania - Węgry

- Ch in y - Szwajcaria

PRZEDSIĘBIORSTWA B U D O W L A N O - M O N T A Ż O W E

Wartość produkcji podstawowej, pomocniczej produkcji przemysłowej i usług produkcyjnych tzw.

obrotu globalnego pr ze ds iębiorstw budowlano - m ontażowych w 1990 r. wyniosła 875926 min z), co oznacza wzrost o 395,4% w porównaniu z 1989 r. ( w cenach realizacji )

Produkcja podstawowa p rz ed siębiorstw budowlano - montażowych w 1990 r. wyniosła 620578 min zl i w porównaniu z 1989 r. była wyższa o 423,9%.

Przeciętne zatrudnienie w przedsiębio rs tw ac h budowlano - mo ntażowych w 1990 r. wyniosło 11726 osób, co oznacza spadek liczby zatrudnionych o 18,9% w porównaniu z 1989 r.

Wynagrodzenia osobowe łączcie z wypłatami z zysku i nadwyżki bilansowej w spółdzielniach iw tych przedsiębio rs tw ac h wyniosły 153524 min zł,'.co stanowi wzrost o 298,7% w porównaniu z 1989 r.

Przeciętna płaca 1 zatrud ni on eg o w pr ze ds ię biorstwach budowlano - m ontażowych w 1990 r.

iwyniosła 1091051 i . zł i była wyższa o 391,9 % w porównaniu z 1989 r'».

Wydajność pracy mierzona wartością produkcji podstawowej na 1 z at rudnionego w 1990 r.

w pr ze dsiębiorstwach budowlano - montażowyćh wyniosła 52923,2 tys.d i była wyższa o 546,2 % w porówna- ńiu z rokiem 1989.

ROL NI CT WO

W rolnictwie w 1990 roku przy sprzyjających warunkach agrometeorologicznych, uzyskano relatyw­

nie dobre wyniki produkcyjne.

Wyjątkowo wczesna wiosna, a następnie korzystny układ średnich temperatur i opadów na poziomie zbliżonych do- normy zasiewów w okresie wegetacji roślin Jak i zbiorów pozwoliły na uzyskanie ogólnie dobrych wyników w produkcji roślinnej. Uzyskano wyższe plony zbóż, ziemniaków i buraków cukrowych.

Silne przymrozki w kwietniu i maju wpłynęły natomiast na zmniejszenie zbiorów owoców oraz rzepaku 1 rzepiku.

P r o d u k c j a r o ś l i n n a

Powierzchnia użytków rolnych w województwie w całym rolnictwie wynosiła 359,3 tys.ha i utrzy­

mała się na prawie nie zmienionym poziomie w porównaniu ze stanem w czerwcu 1989 roku.

Sektor prywatny stanowił 86% użytków rolnych całego województwa, spółdzielnie produkcyjne około 7% i gospodarstwa państwowe 5%.

Powierzchnia użytków rolnych w indyw.gospod.roln.wynosiła ogj5łemi 308,6 tys.ha,w tym gruntów ornych wraz z ogrodami przydomowymi 240,1 tys.ha.

W porównaniu z danymi spisu 1989 roku powierzchnia użytków rolnych w ind.gnspon.rolnych ogółem zmniejszyła się o 9,7** ha tj. o 0,5$, w tym gruntów ornych o 575 ha tj. o 0,2$ 1 użytków zielonych 0 316 tj. o 0,5%.

W 1990 roku wyniki spisu wykazały powierzchnię zasiewów w województwie wynoszącą 272,8 tys.ha tj.-o 2,A tys.ha /o około 1%/ mniej niż przed rokiem, spadek powierzchni zasiewów odnotowano głównie w indywidualnych gospodarstwach rolnych-

Udział powierzchni zasiewów Indyw.gospod.rolnych w Zasiewach ogółem woj. wynosi 87,1 ^ 1 obejmUje powierzchnię 237,7 tys.ha /w 1989 r. - 87,3%/

W 1990 roku zbiory i plony głównych ziemiopłodów kształtowały się następująco:

Zbiory Plony

WYSZCZEGÓLNIENIE w tys.

ton 1989-100 przeciętne

z lat 1985-1989- -100

z ha

w dt 1989-100 przeciętne z lat 1585-1989- -100

Zboża ogółem 505,0 101,6 111,6 29,6 101,1 108,8

w tym zboża podstawowe

z mieszankami 502,9 101,8 112,1 29,6 ' 101,1 108,8

, Ziemniaki 939,5 105,0 97,2 187 105,1 106,3

Buraki cukrowe 11,3 113,7 79,6 313 117,2 102,3

Rzepak i rzepik 10,8 75,1 89,3 19,8 81,5 86,1

Siano łąkowe K , 333,9 96,5 92,6 58,7 96,7 62,3

Pod zbiory w 1990 roku w przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych zużycie nawozów w czystym składniku wyniosło w rolnictwie ogółem 129,7 kg to znaczy mniej niż przed rokiem o 30,3%.

Niskie zużycie nawozów sztucznych /w czystym składniku/ w rolnictwie ogółem wynika głównie 7. niższego zużycia nawozów przez indywidualno gospodarstwa rnUm.

o

S k u p w a ż n i e j s z y c h p r o d u k t ó w r o l n y c h

Ze zbiorów 1990 roku skupiono łącznie 45,6 tys.ton zbóż podstawowych tj. o 15,4% więcej niż przed rokiem. Stanowi to 9% zbiorów zbóż ogółem (w 1989 roku analogiczny wskaźnik wyniótił 8$).

Skup ziemniaków ogółem od całego rolnictwa w 1990 roku wyniósł 26,4 tys.ton, zatem był niższy o 48,0% od skupu dokonanego w 1989 roku. Tak niski skup ziemniaków Jest między Innymi wynikiem zmniejszonego zapotrzebowania na ziemniaki ze strony przedsiębiorstw przetwórstwa rolnego.

Skup żywca rzeźnego (w przeliczeniu na wagę mięsa) w 1990 roku wyniósł 19,5 tys. ton i był niższy niż w 1989 roku o około 35%, skup mleka w tym okresie wyniósł 209,3 min litrów i jaj 3,7 min szt i był niższy niż w 1989 roku dla mleka 14,4% i dla jaj niższy o 73,0%.

SKUP m I PRZELICZENIU 1 WAGĘ I I ! KfMTAMCH I ffi'1 'd

TYS.T

12

^—

10

8

" V

V

Hrniii

...

.... .

^.

.

^W,

... ... mu...i....

1989-1 II żywiec ogółem

III

IIIIIMIMIIIHMHIIIIHI

bydło

IV 1990-1 II 'trzoda chlewna

111

IV

drób

SK U P MLEKA

MIN L

I - kw III - kw. IV - kw,

1939 rok

l z:

l i 1^0 rok

P r o d u k c j a z w i e r z ę c a

Wyniki reprezentacyjnego spisu pogłowia zwierząt gospodarskich przeprowadzonego w I dekadzie stycznia 1991 roku w gospodarstwach Indywidualnych w połączeniu z wynikami sprawozdań z pozosta­

łych gospodarstw /państwowych i spółdzielczych/, potwierdzają wzmocnienie dotychczasowych trendów rozwojowych: wzrostowego w chowie trzody chlewnej 1 spadkowego w chowie bydła.

Pogłębił się spadek pogłowia bydła w porównaniu z analogicznym okresem 1989 roku. Z wykazane­

go 5,5% - w czerwcu 1990 roku i 7,2% - w końcu III kwartału 1990 roku do 8,9% - w końcu IV kwar­

tału tego samego roku, w tym pogłowie krów z 0,6% w III kwartale 1990 r. do 2,6% w końcu roku.

W czerwcu 1990 roku stan pogłowia krów utrzymał się Jeszcze na poziomie 1989 roku.

Pogłowie trzody chlewnej ukształtowało się na poziomie o 9,6% wyższym niż w 1989 roku / a n a l o g i c z n y wskaźnik wzrostu w czerwcu 1 październiku 1990 roku wyniósł około 5,0%/.

Stan pogłowia zwierząt gospodarskich w końcu IV kwartału 1990 roku w porównaniu ze stanem w 1989 r. kształtował się następująco:

WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem W tym

indywld.gospod.

rolne

Ogółem W tym

indywld.gospod.

rolne w tys. sztuk 3 1 XII 1989 - 100

Bydło 169,1 156,3 91,1 91,9

krowy 90,4 86,8 97,4 90,2

pozostałe 78,7 69,5 84,7 85,0

Trzoda ęhlewna 299,0 - 228,9 109,6 113,4

prosięta poniżej 3 m-cy 99,8 00,7 117,3 124,2

warchlaki od 3-6 m-cy 89,5 60,7 110,5 113,4

lochy na chów 6 m-cy 1 *5 O R *

1 starsze 29,7 ' 116,5 1 Ł L , o

w tym prośne 17,3

£ / 1 4

14,0 128,1 133,3

tuczniki, bekony 1 Inne 80,0 56 . 3 98,6 90,1

Utrzymanie dotychczasowych przeciwstawnie ukierunkowanych trendów rozwojowych w chowie bydła 1 trzody chlewnej, a nawet dalsze wzmocnienie w ostatnich miesiącach 1990 roku, jest wynikiem korzystnie układającej się koniunktury rynkowej dla hodowców trzody chlewnej (wysokie ceny żywca wieprzowego w relacji do cen żywca wołowego i mleka) Jak 1 zwiększonych w bieżącym roku gospodar­

czym podstawowych zasobów zbóż (o około 2%) 1 ziemniaków ( o około 5%).

Analizując zmiany strukturalne pogłowia zwierząt, widoczny Jest dalszy wzrost udziału krów kosztem zmniejszającego się udziału młodego bydła. W końcu III kwartału 1990 roku udział'krów w stadzie wyniósł 52,7%, a w końcu IV kw. 1990 r. wzrósł do 53,5% gdy przed rokiem wyniósł Jeszcze 49,9%.

Przy utrzymującej się nadal niekorzystnej koniunkturze rynkowej dla hodowców bydła wykazane r zmiany w strukturze stada świadczą, że rolnicy niechętnie wyzbywają się krów w oczekiwaniu na przyszłą poprawę opłacalności chówu bydła.

W stadzie trzody chlewnej w porównaniu do stanu w 1989 roku zwiększył się udział rozwojowych grup wiekowych: prosiąt z 31,2% do 33,4%, warchlaków z 29,7% do 29,9%, loch na chów z 9,4% do 9,9%

i loch prośnych z 4,9% do 5,8%, przy zmniejszonym udziale tuczników z 29,7% do 26,8%.

Pogłowie bydła ogółem w całym rolnictwie w końcu IV kwartału 1990 roku ukształtowało się na poziomie 169,1 tys. sztuk, wykazując tym spadek sezonowy w ciągu kwartału o 2,5%. W stosunku do stinu w 1989 roku pogłowie bydła zmniejszyło się o 16,6 tys. szt tj. o 8,9%. Wykazany w paź­

dzierniku roczny spadek pogłowia krów o 0,6% w ciągu IV kwartału 1990 roku pogłębił się do 2,6%, kształtując liczbę krów na poziomie 90,4 tys. sztuk.

Pogłowie trzody chlewncij w końcu IV kwartału 1990 roku wyniosło 299,0 tys. sztuk i w porówna­

niu do stanu w 1989 roku Jest wyższe o 26,2 tys. szt tj. o 9,6%.

Zwiększenie ogólnej liczby trzody chlewnej Jest rezultatem znacznego wzrostu pogłowia, głównie młodych grup wiekowo - użytkowych.

10

OEnwnstKi uiARNońci p a ń su/o w e j •

y/w

;\>; I SPÓIIWIELCZEO

W

j

.

.irntmsTKi wi-ASunSni mwAitir.i

\ . T R A N S P O R T I Ł Ą C Z N O S C

Przedsiębiorstwa transportu samochodowego publicznego i s pecjalizowanego przewiozły w 1990 r.

6193tys.ton ładunków, co w porównaniu z 1989 r. oznacza spadek o 57,8% przy spadku pracy pr z e w o ­ zowej o 42,25! (wyniosła 240 min tono-km ) i spadek wielkości wozodnl pracy o 33,5%.

W 1990 r. średniodobowy przewóz ładunków przez przedsiębiorstwa transportu samochodowego publicznego i specjalizowanego wyniósł 17.0 tys. ton, co stanowi w porównaniu z 1989 r.

spadek o 57,7 %.

Współczynnik wykorzystania taboru w 1990 r. wyniósł 0,389 ( w 1989 r. wyniósł 0,469 ) Przedsiębiorstwa transportu samochodowego publicznego i specjalizowanego za trudniały 4375 osób,,co w porównaniu z 1989t . oznacza spadek o 22.9%. Przedsiębiorstwa te wypłaciły w 1990 r.

wynagrodzenia osobowe w wysokości 45731 min zt, co w porównaniu z rokiem ubiegłym oznacza wzrost o 255,2%.

Przeciętne wynagrodzenie 1 zatrudnionego w p rz edsiębiorstwach transportu samochodowego w 1990 r. wyniosło 871067 z ł c o oznacza wzrośt o 361,0% w porównaniu z 1989.r.

Przeds ię bi or st wo PKP w 1990 r. zatrudniało 6621 osób wykazując spadek -zatrudnienia o 3,2%.

W 1990 r. przedsiębiorstwo PKP wypłaciło 74445 min zł wynagrodzeń os obowych,co oznacza wzrost o 331,9% w porównaniu z 1989 r.

Sprzedaż usług podstawowych w p rz edsiębiorstwach transportu samochodowego publicznego i s p e ­ cjalizowanego wyniosła w 1990 r. 17t)746 min z).

W ostatnim dniu roku 1990 na terenie województwa często ch ow sk ie go liczba abonentów radia wyniosła 216638 , co w porównaniu z 1989 r. stanowi spadek o 1,6%, liczba abonentów telewizji wyniosła 197938, tj. o 1,7% mniej niż w dniu 31 XII 1989 r.

liczba placówek pocztowo - telekomuni ka cy jn yc h i teleko mu ni ka cy jn yc h czynnych na terenie wojewó.dztwa według stanu w dniu 31 XII 1990 r. wyniosła 148 jednostek eksploatacyjnych.

Liczba abonentów telefonicznych w roku 1990 wyniosła 39434^ W porównaniu z 1 989 była wyższa o 8,2%. . Usługi pocztowe i t elekomunikacyjne według Ilości ( w obrocie krajowym i z Polski za granicę) za rok 1990 w przesyłkach listowych poleconych wyniosły 1781,9 tys. sztuk, w paczkach nadanych 99,1 tvs. sztuk, w przekazach pocztowyrh i telegraficznych 2593,5 tys. sztuk.

GOSPODARKA MIESZKANIOWA

W 1990 r. w ramach budownictwa mieszka ni ow eg o na terenie województwa często ch ow sk ie go oddano do użytku 2375 mieszkań o 10817 Izbach i 221 129 m₂ powierzchni użytkowej mieszka.ń

Licząc w liczbie mieszkań, stanowi to w porównaniu z 1989 r. spadek o ₈,₀% , tj. o207 mieszkań.

Nastąpił również spadek liczby izb o 10,7%, tj. o 1295 izb oraz powierzchni użytkowej Mieszkań o 13,3%, tj. o 33840 m₂ Przeć i ętna powierzchnia użytkowa mieszkań oddanych do użytku w 1990 (•.

wynosi 93.1 m₂ i jest o 5,7%, tj. o 5,6 m₂ mniejsza niż w 1989 r. ________

MIESZKANIA ODDANE DO UŻYTKU

1

MIESZKANIA ODDANE DO UŻYTKU

szt W LICZBACH BEZWZGLĘDNYCH

OGÓŁEM MIASTO

W 1990 r. o d d a n o do użytku 4 szkoły p o d s t a w o w e o 31 p o m i e s z c z e n i a c h do nauki, 2 przedszkola 0 240 m ie js ca ch , oraz r o z p o c z ę t o r e a l i z a c j ę 2 szkół p o d s t a w o w y c h o 35 p o m i e s z c z e n i a c h do nauki, 1 p r z y c h o d n i ę zdrowia o 12 g ab in e t a c h i 1 o środek z drowia o 5 gabin et ac h.

/ Z A T R U D N I E N I E

W k o ó c u 1990 r. w J ednostkach własności pańs twowe J , spó1 dz i e I cze j , or ga n i zac j I społracznych po li tycznych, zw ią zk ów z aw od o w y c h i w j ed no st ka ch p o z o s t a ł y c h własności pr yw atnoj liczba p r a c o w n i k ó w p e ł n o z a t r u d n i o n y c h (łgcznie z sezonowymi i zatrudnionyml d o r y w c z o / o r a z n I e p e łn oz at ru dn i o .

n y c h w głównym mi e j s o u pracy wyniosła 169438 osób, w tym 49,6 % s tanowiły kobiety.

W p o równaniu z 1989 r. liozba zatrudn ion ych ogółem zmalało o 12,7 %•

Kształto wa ni e aię lic z by zatrudnio nych w e d łu g działów gospodarki narodowej w dniu

» ' •

31 XII 1990 r. przedstawia się następująco: >

D Z I A Ł Y GOSPODARKI NARODOWEJ Ogółem W tym kobiety Udział kobiot

w ogólnej liczbie za trudnionych 31 XII 1989=100

OGb LEM w tym:

87,3 86,7 49,6

Przemysł \

87,2 83,0 40,7

Budowniotwo 78,1 64,0 16,5

Rolnictwo 90,3 90,6 2 5,2

Leśnictwo 86,8 91 ,5 19,0

Transport 82,5 85,9 26,9

ŁącznosSć 101,5 99,5 64 ,8

Handel 69,2 67,9 71,3

12

Dokończenie z e stawienia ze str. 11

DZI A ŁY GOSPODARKI NARODOWEJ

Ogółem W tym kobiety Udział kobiet

w ogólnej liczbie zatrudn io ny ch 31 XII 1989=100

Pozostałe gałęzie produkcji

materialnej 88,8 92,4 26,1

Gospodarka komunalna 90,6 84,2 24,7

Gospodarka mi es zkan i owa oraz n iematerialne usługi

k omunalne 95,7 97,4 45,2

Nau k a i, rozwój techniki 89,8 106,9 58,5

O ś w iata i w yc howanie 103,9 102,9 80,2

Kultura i sztuka 99,3 95,8 6 3, 6 ‘

Ochrona zdrowia i opieka społeczna 100,8 102,1 80,6

Kultura fizyczna ,t u rys t yka i w y p o ­

czynek 70,7 65,4 41,3

Pozostałe branże usłu g n i e m a t e r i a l ­

n ych 56,6 62,7 57,3

Administra c ja państwowa i wymiar

s prawiedliwości 95,4 95,9 73,2

Finanso i u bezpieczenia 99,9 98,7 87,1

O r ganizacjo p o l i t y c z n e ,związki

zawodowe i inne 44,4 39,0 44,3

Przyrost za trudnienia w por ó w n a n i u z 1989 r. miał m i e jsce w na st ęp u j ą c y c h działach gospodarki n a r o d o w e j :

- oświata i w ychowanie /wzrost o 3.9 %/

- łączność /wzrost o 1,5 %/

- ochrona zdrowia i opieka społeczna /wzrost o 0,8 źo/

Natomiast n a jwi ę ksz y spadek zatrudn ien i a w y s t ą p i ł w działaoh:

- organizacje polityczne, związki zawodowo i inno /spadok o 55,6 %/

- pozostałe br a n ż o ' u s ł u g n i e m a t e r i a l n y c h /s padok o 43,4 %/

- handel / spadek o 30,8 %/

- kultura fizyozna, turystyka i wypo c z y n ó k /spa d e k o 29,3 %!

- budownictwo / sp adek o 21,9 f»/

Liozba za t rud n ion y ch w aferze p rodukcji materialnej w 1990 r. wyniosła 123047 osób

i w porów n ani u z 1989 r. zmniej szy ła sie o 16,1 %, n at omiast w sferze poza p rodukcją m a t e r i a l ­ ną liozba zatr u dni o nyc h wyniosła 46391 osób i w po ró w n a n i u z 1989 r. zmalała o 1,0 5&.

P R Z E C I Ę T N E ZATRUDNIENI,. I W Y N A G R O D Z E N I A

W 1990 r. w j edn os tk ac h własności p aństwowej, sp ół dz ie lc ze j i w j ed no st ka ch po zo st ał yc h w ł a s n o ­ ści prywatnej pr ze ci ę t n e z a t r u d n i e n i e og ół em wy ni o s ł o 168944 osoby (bez z a t r u d n i o n y c h poza g r a n i c a ­ mi kraju) i w po ró wn a n i u z 1989 r. z mal ał o o 9.7%.

W sfer.ze produkcji m a t e ri al ne j z at r u d n i o n e były 128962 osoby, tj. 76,3% og ół u za tr udnionych.

Przeci ę tna liczba za tr u d n i o n y c h w sferze produkcji m a t e r i al ne j w p or ów na ni u z 1989 r. zm ni ej sz ył a się o 11,4%, tj. o 16672 osoby, a w sferze poza pr o du k c j ą m a t e r i a l n ą 1 i cz ba , z a t r u d n i o n y c h zm al ał a 0 3,4% , tj. o 1 3 9 4 -osoby.

N a j w i ę k s z y spadek z a t r u d n i e n i a wystąpił w działach: nauka i rozwój techniki, k ul tu ra fizyczna tu ry s t y k a i w y p o c z y n e k ,'r o i n i c t w o , b udownictwo, handel, p oz os ta łe branże usług n i e m a t e r i a l n y c h 1 transpo rt . N at omiast w zro st liczby za tr u d n i o n y c h wy stąpił w działach: o chrona z drowia i opieka społec zn a, łączność, fi na ns e i u be zp ieczenia, a dm i n i s t r a c j a p ań stwowa i wymiar s p r a w i ed li wo śc i.

W 1990 r. w yp l u t y w y n a g ro dz eń o s o b o w y c h ( łącznie z wypłatami z zysku i nagrodami z z a k ł a ­ do we go funduszu nagród ) wy nosiły 2 06 9, 8 mld zł, co o znacza wzrost w p o r ó wn an iu z 1989 r. o 355,0%.

W sferze produkcji m at er ia ln ej w y pła ty w y n a g r o d z e ń o gółem wy ni o s ł y 1513,9 mld d ( w z r o s t w porówn an iu z 1989 r. o 33 2, 2% ), n a t o m i ast ‘w yp ła ty wy n a g r o d z e ń o gó łe m w sferze poza pr od u k c j ą m a t e r i a l n ą w yn i o s ł y 555,9 mld 2! ( w zrost w p or ów na ni u z 1989 r. o 43 1, 6% ).

N a j w y ż s z y w zrost wypłat w y n a g ro dz eń wystąpił w działach: a d m i n i s t r a c j a pa ńs t w o w a i wymiar s pr aw ie d l i w o ś c i , o chr on a zdrowia i opieka społeczna, łączność, f inanse i u b e z p i e c z e n i a , kultura i sztuka, leśnictwo, o'wiata i w ychowanie.

W 1990 r. p r z e c i ę t n e m i e s i ę c z n e w y n a g r o d z e n i e og ół em p rz y p a d a j ą c e na 1 pr ac ow ni ka w yn io sł o 1001322 zl i w p o r ó w n a n i u z 1989 r. w zr os ło o 404,0%.

W sferze produkcji mater ia ln ej pr z e c i ę t n e m i e s i ę c z n e w y n a g r o d z e n i e w y n i o s ł o w 1990 r. 97 82 38 zl i w z r o s ł o o 38 8 , 1 % w porówn an iu z 1989 r.

N aj wy żs ze pr ze ci ę t n e w y n a g r o d z e n i e m i e s ię cz ne wy st ą p i ł o w działach:

- a dm in i s t r a c j a p ań stwowa i wy miar sprawi ed li wo śc i 1312544 zł ( wz rost o 507,2 % ) - f in an se i u b e z p i e c z e n i a 1142104 ₂) ( w zrost o 40 9 , 0 % ) j

- b u d o w n i c t w o 1003346 zl ( wzrost o 39 2, 7% ) <

- oś wi at a i wy ch ow a n i e 1084253 zl (-wzrost o 4 48 ,3 % )

- oc hrona zdrowia 1 op ieka społeczna 1031730 zl ( wz ro st o 46 0, 7% ) ' - przemysł 1031429 zl ( wzrost o 389,6% )

- kultura i sztuka 1 030243 zl ( w zr os t o 444,1 % )

- p oz os t a ł e gałęzie produkcji ma t e r i a l n e j 1026476 zl ( wzrost o 301,1% )

W yp ła ty z zysku do p odz ia łu i nadwyżki bi la ns ow ej w 1990 r. w yn i o s ł y 93,6 mld zl i wz rosły w p o r ó w n a n i u z 1989 r. o 4 22 ,4 % , na to m i a s t n a grody z z a k ł a d o w e g o funduszu nagród w 1990 r. ■ wy ni os ły 9,3 mld zl i w zr os ły o. 3 60,7% w po ró w na ni u z 1989 r.

E M E R Y T U R Y I R E N T Y

P rz ec i ę t n a liczba e m e r y t ó w i re nc i s t ó w og ó ł e m w 1990 r. wy ni os ła 154 tys. i była wyższa o 4, 1% w po ró wn a n i u z 1989 r. 2 liczby og ó ł e m 37 tys. osób, tj. 24 ,0 % to emeryci i renciści z r o l ­ nictwa indywidualnego. Liczba ich w p or ów nan i u z a n a l o g i c z n y m o k r e s e m roku 1989 wz ro sł a o 12.1%.

W yp łaty e me ryt ur i rent w 1990 r. wy ni os ły 1010,2 mld zl i w p o r ó w n a n i u z 1989 r. wz rosły o 513,0%. Z liczby tej w yp ła ty e me r y t u r i rent dla r o l n i k ó w in dy w i d u a l n y c h wyniosły. 228,4 mld zl tj. 22,6 ogółu wypłat i w p o r ó wn an iu z 1989 ro ki e m w zr os ły o 655,6%. Natomiast dla pozost ał yc n e m e r y t ó w i r e n c i s t ó w wy pł at y wy ni o s ł y 781,8 mld zl i w p o r ó wn an iu z 1989 r. wzrosły o 481,0%.

Przeci ęt na m ies ię c z n a em er yt ur a i renta w 1990 r. wy ni os ła 547275 zl i była w yższa o 741,1 c/j p or ów na ni u z 1989 r.

Dla r ol ni kó w in dy wi du al nyc h przeci ęt na em er yt ur a i renta w y ni os ła 513506 zl (wzrost o 832,4%

w po ró wn an iu z 1989 r. ) n at om ia st dla po z o s t a ł y c h e me r y t ó w i r e n c i s t ó w wynios ła 557994 zl i w z r o ­ sła w porówn an iu z 1989 r. o 722,6%.

Relacja przec ię tne j e me ry tu ry (bez renty) do p r z e c i ę t n e g o w y n a g r od ze ni a m i e s i ę c z n e g o w pięciu po ds ta w ow yc h dział a ch gospodarki n aro dowej w 1990 r. wynios ła 70,2%.

14

Przeci ęt na mi es ię czn a em er y t u r a i renta pracownicza, pochodna i k o m b a t a n c k a w 1990 r. stanowiła 60,6% p r z e c i ę t n e g o w y n a g r o d z e n i a m i e s i ę c z n e g o w 5 p o d s t aw ow yc h d z i a ł a c h gospod ar ki narodowej wobec 48,7% przed rokiem.

Wy płaty z a s i ł k ó w i j e d n o r a z o w y c h ś wi ad cz eń z tytułu u b e z p i e c z e n i a sp oł ec zn eg o ( bez z as iłków c h o r o b o w y c h w y p ł a c a n y c h ze ś rodków z ak ła d ó w pracy ) w 1990 r. w y n i o s ł y 205,8 mld zł. W porówna ni u z a n a l o g i c z n y m o k r e s e m 1989 roku wz ro s ł y o 355,3%. W ie lkość z as i ł k ó w dla r o l n i k ó w i n d y w i d u a l ­ nych wynio sł a 7,2 mld zł, co stanowi 3,5% og ólnej kwoty zasiłków.

WYPADKI P R Z Y P R A C Y

W 1990 r. w w y p a d k a c h przy pracy o g ó ł e m w sf erze produ kc ji ma t e r i a l n e j było p o s z k o d o w a n y c h 1428 osób, w tym 211 kobiet. W p or ów n a n i u z 1989 ro ki em liczba p o s z k o d o w a n y c h og ó ł e m zm alała o 31,4%, tj. o 654 osoby. M a lej ąc a liczba osób p o s z k o d o w a n y c h w w y p a d k a c h zw ią za na jest ze z n a c z n y m spadkiem z at r u d n i e n i a w sferze pr'odukcji m at e r i a l n e j . ■ Struktura p o s z k o d o w a n y c h w edług d z i a ł ó w go sp od a rk i na ro do we j pr z e d s t a w i a się n astępująco:

/ W Y S Z C Z E G Ó L N I E N I E

1989 1990

w %

0 G0 ŁE M _{1 0 0 , 0} 1 0 0 , 0

Przemysł 57,0 55,9

B udown i ctwo 17,1 22,7

Ro ln ic tw o 7,2 4.5

Le śn ictwo 0,7 ₁ .2,

Transport 7,0 6,4

Łą czność 0,3 0,4

Handel 8,4 5,0

Pozostałe ga ł ę z i e produkcji m a t e r i a l n e j - _1,0

Gospodarka ko mu na ln a 2,3 2,9

W 1990 r. było 10 w yp a d k ó w śmierte ln yc h. W p r z e d s i ę b i o r s t w a c h p r z e m y s ł o w y c h były 4 wypadki śmiertelne, w b u d o w l a n y c h 3, w t r a n s p o r c i e 2, w h an dl u 1.

Z liczby o gó łe m 1404 osoby p o s z k o d o w a n e zo s t a ł y w w y p a d k a c h p o w o d u j ą c y c h z w o l n i e n i a lekarskie, z liczby tej 83 osoby ul eg ły c i ę ż k i e m u u s z k o d z e n i u ciała. U 30 osób z w o l n i e n i e lekars ki e wynios ło od 1 do 3 dni, u 890 osób dd 4 do 28 dni, n a t o m i a s t u 483 osób 29 dni i więcej.

Liczba dni n iez do ln oś ci do pracy os ób p o s z k o d o w a n y c h w w y p a d k a c h wy ni os ła w 1990 r. 45306 dni i w p o r ó w n a n i u z 1989 r ok ie m z malała o 50,7%. Na 1000 z a t r u d n i o n y c h w sferze produkcji m a t e r i a l n e j pr z y p a d a ł o 351 dni n i e z d ol no śc i do pracy z •tytułu w y p a d k ó w przy pracy (w 1989 - 577 dni )

Spośród 211 kobiet p o s z k o d o w a n y c h w w y p a d k a c h przy pracy 67,8 z a t r u d n i o n y c h było w przemyśle.

Liczba dni n i e z d o ln oś ci do pracy ko bie t wy ni os ł a w 1990 r. 7339 i w po ró wn a n i u z 1989 r. zm a l a ł a o 61,3%.

C z y n n i k i e m p o w o d u j ą c y m o b r a że ni a fi zyc zn e w w y p a d k a c h przy pracy og ó ł e m były mi ę d z y innymi:

- p r z e m i e s z c z a j ą c e się ma sz y n y i w y rob y oraz ru ch om e części m a s z y n w 494 w y p a d k a c h - cechy stanow is ka pracy w 468 w y p a d k a c h

- n a r u s ze ni e ko ns tr uk cj i lub sp ad a j ą c e p r z e d m i o t y w 307 wy pa d k a c h

P ow yż sz e wypadki były s po w o d o w a n e przez 2241 przyczyn. Złożył się na nie n i e w ł a ś c i w y stan c zy nn ik a m a t e r ia ln eg o, n ie w ł a ś c i w a o r g a n i z a c j a pracy, a także n i e p r z e s t r z e g a n i e p r z e p i s ó w z za kresu bhp.

S z a c u n k o w e straty czasu pracy innych osób s p o w o d o w a n e wypad ka mi przy pracy w y n i o s ł y w 1990 r.

w sferze produkcji m at e r i a l n e j 1243 r o b o c z o g o d z i n y . N a t o m i a s t s z a c u n k o w e straty m a t e r i a l n e s p o w o ­ dowane wypadkami przy pracy w yni o s ł y 284 min zł.

S Y T U A C J A P I E N I Ę Z N D - R Y N KU W A

Sprzedaż detaliczna towarów dokonana przez Jednostki własności państwowej,spółdzielczej,komjnainej, społecznej i mieszanej w 1990 r. wyniosła 3216289 min zł, wykazując wzrost w porównaniu z rokiem 1989 o 309,3 X.

Z ogólnej wartości sprzedaży na towary żywnościowe przypadało 35,4%, na towary nieżywnościowe

64,696. ' •

Udział sprzedaży przedsiębiorstw handlu detalicznego w sprzedaży ogółem wyniósł w 1990 roku 67,9%, w 1989 roku - 78,2%;

Towary k on sumpcyjne stanowiły 91,9 % sprzedaży tych przedsiębiorstw, a towary niekonsumpcyjne 8,¹%.

S tr uktura sp rzedaży w pu nkt a c h sprzedaży detalicznej w e d ł u g p o d s t a wo wy ch grup .towarów w l a t a c h 1989 - 1990 ,

Analizując strukturę sprzedaży w 1990 roku w porównaniu z 1989 rokiem zauważa się wzrost sprzedaży:

- żywności - o 1,9 pkt,

- alkoholu - o 0,6 pkt,

- nieżywn. niekonsump. - o 2,1 pkt.

Spadek sprzedaży towarów nieżywnościowych konsumpcyjnych o 4,6 pkt.

Obroty w gastronomii w 1990 roku ukształtowały się na poziomie 146389 min zł wykazując wzrost w porównaniu z 1989 fokiem ć> 267,7%.

Udział sprzedaży alkoholu w ogólnej wartości sprzedaży gastronomicznej w 1990 roku wyniósł 49,4%,

wobec 51,2% w roku 1989. • '

Ze sprzedaży ogólnej - 88,2% stanowiła sprzedaż w placówkach gastronomicznych / w 1989 r. - 87,4%/, natomiast 11,8% - sprzedaż w placówkach żywienia przyzakładowego / w 1989 r. - 12,6%/.

16

Przeciętne zatrudnienienle W jednostkach handlu państwowego,kcmjnalnego I spółdzielczego wyniosło w 19y0 r. 16942 osoby, co w porównaniu z 1989 rokiem oznacza spadek o 18,5#.

Na przestrzeni 1990 roku obserwowano ciągły spadek zatrudnienia - od 19248 osób w styczniu do 14070 osób w grudniu 1990 roku.

Kwota wypłaconych w 1990 roku wynagrodzeń wyniosła 158957 min zł, osiągając wzrost o 285,4#

\ .

w porównaniu z 1989 rokiem.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne /łącznie z wypłatami z zysku do podziału i nadwyżki bilansowej w spółdzielniach/w jednostkach .handł u państwowego,komunalnego 1 spółd7lelczego w 1990 r. wyniosło 781869 zł, wykazując wzrost w porównaniu z 1989 rokiem o 372,3#.

' • 1

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w 1990 roku systematycznie wzrastało - od kwoty 442331 zł za m-c ątyczeń do kwoty 1148216 zł za m-c grudzień tego samego roku.

Kształtowanie się dynamiki p rzeciętnego z a t rudnienia i przeci ę tne g o wynagro d zen i a w poo z cze g ó l n y o h m i e3 i ą c a c h 1990 roku /w p o r ó w n a n i u ze styczniem 1990 r./

przedstawia p oniższy wykres

...* .

_____ ________ ________ ... _ ____

... • .ll""

tmmr ■ - m . .... ... ... '. . ..

.... ... ... — . ...

240 200

120

80 40

0

■tMf*

jii"'""

--- --- — --- ----

• i ii i

n r » i m i • r

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

n i i — mi i i

PRZEĆ.ZATRUDNIENIE PRZEĆ.PŁfiCA

n a t M

l/W jednostkach handlu pari^twowmo. komuna lneqo 1 spółdzielczego.

W Y D A T K I G 0 5 P 0 D A R 5 T W D O M O W Y C H

W 1990 roku badaniem d och odów 1 wydatków objęte były 672 gospodarstwa domowe, z tego s

- gospodarstwa pracownicze - 278 rodzin,

- gospodarstwa chłopskie - 71 rodzin,

- gospodarstwa pracowniczo - chłopskie - 94 rodziny, - gospodarstwa e m erytów i rencistów ’ • - 229 rodzin.

W ciągu roku wydatki badanej grupy gospodarstw wyniosły 2778703 tys. zł, z tego s

- żywność - 1206452 tys.zł, co stanowi 43,4% wydatków,

- alkohol i tytoń - 84244 tys.zł. co stanowi 3 ,0 % wydatków.

•• odzież i obuwie - 270751 tys.zł co stanowi 9,8% wydatków.

- utrzymanie i wyposażenie mieszkania - 231409 tys.zł, co stanowi 8^,3^{% wy*!**’*-.:,} -epał,energia elektryczna i cieplna - 139473 t y3.zł, co stanowi 5,0% wydatków, - higiena osobista i ochrona zdrowia - 86570 tys.zł, co stanowi 3,1% wydatków,

* kultura,oświata,sport,turystyka 1 wypoczynek - 158668 tys.zł, co stanowi 5,7% wydatków,

- transport 1 łączność - 123414 tys.zł, co stanowi 4, 5% wydatków,

- pozostałe wydatki - 477722 tys.zł. co stanowi 17,2% wydatków.

Kwota 'wydatków i ich struktura była zróżnicowana zależnie od rodzaju i wielkości gospodarstwa.

Rozchody pieniężne na żywność stanowiły około połowy wydatków. Najwyższy ich udział wystąpił w gospodarstwach emerytów i rencistów, gdzie 3tanowlł 55,6% ogółu wydatków. Wydatki na żywność w gospodarstwach chłopskich i pracowniczo - chłopskich nie obejmują artykułów żywnościowych pobieranych na spożycie z własnego gospodarstwa. W grupie tych gospodarstw znaczna jest pozycja

"pozostałe wydatki". Są to wydatki na ubezpieczenie osób i mienia, usługi administracji państwowej,' spłatę kredy t ów i pożyczek, wpłaty na książeczki oszczędnościowe, a także wydatki na gospodarstwo

rolne. ' •

W przypadku gospodarstw chłopskich i pracowniczo - chłopskich wydatki na gospodarstwo rolne obejmują: nakłady inwestycyjne, wydatki na zakup drobnego sprzętu i maszyn rolniczych, nawozów, materiału siewnegc. oraz paliwa.

Wydatki te są znaczne, stąd tak duży ich udział jest w "pozostałych wydatkach".

Procentowy udział wydatków na alkohol i tytoń we wszystkich badanych gospodarstwach był zbli- i żony i wahał ?ię w granicach od 2,7 - 3,3% ogółu rozchodów.

Wydatki na odzież 1 obuwie stanowiły dziesiątą część rozchodów. Największe wystąpiły w gospodarstwach pracowniczych i pracowniczo - chłopskich, gdzie stanowiły około 11,0%.

Najniższe rozchody na odzież i obuwie zanotowano w gospodarstwach emerytów i rencistów (7,8%) oraz w gospodarstwach chłopskich (6,6%).

Wydatki d ot yczące utrzymania i wyposażenia mieszkania wahały się w granicach od 7,0% w rodzi­

nach emerytów i rencistów do 10,0% w gospodarstwach chłopskich.

Pomimo zbliżonego procentowego udziału, struktura tych wydatków była zróżnicowana. W gospodarstwach emerytów i ren cistów wydatki te dotyczyły samego utrzymania mieszkania. Nie występowały tutaj zakupy stanowiące wyposażenie mieszkania. Uwzględniając wydatki na opał, energię elektryczną i cieplną - ta grupa badanych gospodarstw wydatkowała 17,1% rozchodów na mieszkanie wraz z jego utrzymaniem.

Rozchody pieniężne na utrzymanie mieszkania, opał i energię w pozostałych gospodarstwach stanowiły od 11,6'/.- 13,7 % wydatków w 1990 roku.

Wydatki ria higienę osobistą 1 ochronę zdrowia w badanych 672 gospodarstwach wyniosły od 2,1')'.- 3,5 % kosztów.

Znaczne zróżnicowanie w wydatkach wystąpiło w zakresie wydatków na kulturę, oświatę, sport, turystykę i wypoczynek. Najniższy procentowy udział tych wydatków zanotowano w grupie gospodarstw chłopskich (2,7%) oraz rencistów i emerytów (2,8%). W g o spodarstwach pracowniczo - chłopskich udział wydatków na kulturę, oświatę, sport, turystykę 1 wypoczynek był prawie dwukrotnie wyższy niż w gospodarstwach chłopskich, czy emerytów i rencistów i wyniósł 5% ogółu rozchodów.

Najwięcej na ten cel wydatk owały badane rodziny pracownicze, któ ryoh wydatki wynio sły 8,2'/S w yd a t ­ ków ogólnych.

W 1990 roku rozcnody na transport i łączność wahały się w granicach od U,W/,- 5,4 % w gospo­

darstwach pracowniczych, chłopśkich 1 pracowniczo - chłopskich.

Prawie dwukrotnie niższe wystąpiły w gospodarstwach emerytów i rencistów.

WYDATKI W GOSPODARSTWACH PRACOWNICZYCH

1990 R.

lYDATKl» GOSPODARSTWACH P IM IM M Ł O P S K IC H

1990 R.

POZOSTAŁE (27.

TRANSPORT

HIGIENA,KULTURA (7.81)

MIESZKANIE,OPAL (13.

20

DCHRDNfl ZDRDWJH

We d ł u g stanu na ko niec 1990 r. w w o j e w ó d z t w i e c z ę s t o c h o w s k i m f un k c j o n o w a ł o 14 szpitali ogólnych, 1 z ak ła d lecznictwa o dw yk o w e g o oraz ₁ szpital p s y c h ia tr yc zn y.

Li cz ba łóżek w szpitalach o g ó l n y c h w y n i o s ł a w 1990 r. 3452 I w p o r ó w n a n i u z 1989 r. wz r o s ł a o 19 łóżek. W 1990 r. na 10 tys. ludności p r z y p a d a ł o 44,5 łóżka po d czas gdy W 1989 r. w sk a ź n i k ten wypI ósł 44,4.

W szpita la ch o gó l n y c h w 1990 r. leczono 74929 osób tj. o 1,6 X więcej niż w 1989 r. W s k a ź n i k leczonych na 10 tys. ludności wzrósł z 950 w 1989r. do 965 w 1990 r.

W szpitalach' p s y c h i a t r y c z n y c h zm alała Ilość łóżek o 50 w p o r ó w n a n i u z 1989 r. ,w zw i ą z k u z r e ­ m o n t e m p aw ilonu.Natomlast w z ak ła d z i e lecznictwa o d w y k o w e g o w 1990 r. z w i ę k s z o n o liczbę łóżek o 30 w p o r ó w n a n i u z 1989 r .(uruchomi ono oddział kobiecy).

.Liczba o ś r o d k ó w zdrowia w 1990 r. w y n i o s ł a 84 I w p o r ó w n a n i u z 1989 r.nle ul e g ł a zmianie.

W o j e w ó d z t w p c z ę s t o c h o w s k i e o b s ł u g i w a n e jest p rzez 9 o b i e k t ó w po mo cy do raźnej I St ac ję P o g o t o w i a f

R atunkowego, dyspon'ującę 89 ka re tkami .LI cz ba k ar et ek w p o r ó w n a n i u z 1989 r. zm alała o ₁ tj.o 1,1%.

W 1990 roku z ma lała Ilość w y j a z d ó w do w y p a d k ó w o 0,2 % w p o r ó w n a n i u z 1989 rokiem.

We d ł u g stanu w dniu 31 XI 1989 r. I 1990 r. Ilość p e r s o n e l u z a t r u d n i o n e g o w służbie zdrowia p r z e d st aw ia się na stępujęcoi

W y szczegóInI en Ie

; 1989 1990

w I iczbaCh b e z w z g I ę d n y c h 1989 » 100

/ s

L ekarze m e d y c y n y

V

1308 1312 100,3

Le karze dentyści 310 321 103,5

Po ło żn e 523 558 106,7

PielęgnI ark I 3382 3498 103,4

w tym o p eł n y c h k w a l i f i k a c j a c h 3235 3374 104,3

W 1990 roku na 10 tys. ludności w w o j e w ó d z t w i e c z ę s t o c h o w s k I m p r z y p a d a ł o 16,9 lekarzy m e d y c y n y I 4,1 lekarzy dentystów, 43,5 p i e l ę g n i a r e k o pe ł n y c h kw al if i k a c j a c h .

Na terenie w o j e w ó d z t w a c z y n n y c h by ło 15 żłobków, k t ór e d y s p o n o w a ł y 900 m i e j sc am i dla dzieci.

Li cz ba mi e j s c w ż ło bk ac h zm alała o 155 m i e j s c , t j . o 14,7 X w p o r ó w n a n i u z 1989 rokiem, p on i e w a ż z l i k w id ow an o dwa żłobki w C z ę s t o c h o w i e . O g ó ł e m w żł o bk ac h p r z e b y w a ł o 1069 dzieci, z tego w ż ło bkach

% m i e j s k i c h 781 dzieci, a w ż łob k a c h z a k ł a d o w y c h 288 dzieci.'

S Z K O L N I C T W O

Na terenie województwa częstochowskiego w roku szkolnym 1990/91

byłe

396 szkół podstawowych, z tego 88 szkół podstawowych w miastach 1 308 na wsi. Do szk^ł podstawowych uczęszcza 99080 uczniów, z tego w miastach 53697, na wsi 45383 uczniów*

Obowiązek kształcenia na poziomie szkoły podstawowej powoduje, iż sytuacja demograficzna wywiera bezpośredni wpływ na rozwój tego szkolnictwa. Ostatnia, wynikająca z niżu demograficznego najniż­

sza liczba u c zniów szkół podstawowych dla niepracujących wystąpiła w roku szkolnym 1980/81 1 wynosiła 88,0 tys.

Od następnego roku szkolnego liczba u Cżn i ó w w tych szkołach stale wzrasta.

W ogólnej liczbie szkół podstawowych dla niepracujących 78 % zlokalizowanych Jest na wsi, pr zy czym uczniowie tych szkół stanowią 46,2 % ogólnej liczby uczn iów szkół podstawowych.

O bserwuje się, że w szkołach podstawowych zlokalizowanych w niedole niektóre wskaźniki kształtują się mniej korzystnie niż na wsi.

Wybrane wskaźniki w zakresie szkół podstawowych dla niepracującyoh prezentują poniższe dane:

1990/91

Liczba uc z n i ó w na szkołę ogółem 250

miasta ' ' 610

wieś 147

Pomieszc ze ni a do nauczania ogółem 24

miasta 34

wieś ^ 19

Liczba u cz ni ów na oddział ogółem 22

miasta ‘ 26

' wieś 18

Liczba u c zni ó w na nauczyciela pełnozatrudnlonego ogółem 15

miasta * 1 6

wieś 13

Niekorzystnym zjawiskiem Jest zmlanowość, występująca głównie w szkołach w mieście. W roku szkolnym 1990/91 w szkołach w mieście na II zmianie uczyło się 26,7 % dzieci, natomiast odpowie­

dni wskaźnik dla szkół zlokalizowanych na wsi wynosił 10,8 %.

W skali całego województwa na drugiej zmianie uczyło się 19209 dzieci, a na trzeciej 530 dzieci. Oznacza to, że na dr ugą i trzecią zmianę ęhodzl do szkoły podstawowej co piąty uczeń.

Spośród ogólnej liczby uc zących się na drugiej i trzeciej zmianie 63,0 % /na wsi 79,7 %/ stanowi­

ł y dzieci najmłodsze, uczęszczające do klas I - III.

, W ostatnich latach udział dzieci powtarzających klasę utrzymuje się na nie zmienionym pozio­

mie. W roku szkolnym 1990/91 w szkołach podstawowych dla niepracujących pozostawiono w tej samej klasie 1982 u c zn i ów /tj. 2,0 %/ ogólnej liczby uczniów. Wśród uczn iów szkół w miastach wskaźnik ten wynosi 2,2 %, zaś w szkołach na wsi - 1,7 96. Najwyższe odsetki uczniów powtarzających klasę występują w klasach IV /2,9 %/ 1 VI /2,8 %/.

W roku szkolnym 1989/90 szkoły podstawowe dla niepracujących opuściło 11491 absolwentów, w tym 5713 dziewcząt.

W ogólnej liczbie ab s olwentów 53,6 % stanowią nbsolwencl z miast.

Połowa a bsolwentów szkół podstawowych koniynuuje naukę w szkołach niepełnych średnich.

Wśród u c zn i ów szkół niepełnych średnich dla niepracujących do minują /96,7 %/ uczniowie trzyletnich zasadniczych śzkół zawodowych.

W ostatnich latach coraz większy odsetek absolwentów szkół podstawowych rozpoczyna naukę w liceach ogólnokształcących.

W roku szkolnym 1990/91 w klasach I liceów ogólnokształcących uczyło się 23,9 % absolwentów szkół podstawowych. Odsetek promowanych do następnej klasy w tych szkołach wynosi 98,0 %.

W roku szkolnym 1989/90 licea ogólnokształcące dla niepracujących ukończyło 1871 absolwentów, w tym 1335 kobiet.

22

Co czwarty absolwent szkoły podstawowej/25,6 %/ z roku szkolnego 1989/90 kontynuował naukę w następnym roku szkolnym w średniej szkole zawodowej. Naukę w szkołach średnich kontynuuje również około 9 % absolwentów szkół niepełnych średnich.

W roku akademickim 1990/91 w szkołach wyższych uczyło się 5841 studentów, w tym na studiach dzi ennych 3971.

W województwie częstochowskim studiuje 31 obcokrajowców, najwięcej z Syrii, Jemenu, Jordanii / po 7 osób /.

W 1989 r. dyplom ukończenia szkoły wyższej otrzymało 929 osób. Studia dzienne ukończyło 555 osób.

Podstawową fo rmą pomocy materialnej dla uc z n i ó w są stypendia przyznane uczniom znajdującym się w trudnych warunkach materialnych. Stypendia mają na celu umożliwienie częściowego pokrycia k os ztów utrzymania oraz zakupu pomocy szkolnych. Wraz ze wzrostem kosztów Otrzymania w o st atnim roku szkolnym odsetek otrzymujących stypendia zwiększył się o 17,9 % w stosunku do roku szkolne­

go 1989/90.

Podstawową pomoc materialną dla studentów stanowią stypendia oraz inna formy somo oy materialnej 1 socjalnej. W r o k u 1990/91 otrz ym ał o s t y p e ndi u m 2 6 94 studentów.

Odsetek st udentów otrzymujących stypendia uległ zmniejszeniu o 0,7 % w porównaniu z rokiem szkolnym 1989/90.

Aktualna sytuacja demograficzna w grupie wieku odpowiadającej wychowaniu przedszkolnemu /3-6 lat/ Jest zróżnicowana. Rok szkolny 1990/91 rozpoczęło w placówkach wychowania przedszkolne­

go / w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych przy szkołach podstawowych/ - 22857 dzieci, tj. o 6,0 % mniej niż w roku szkolnym 1989/90.

Ogółem wychowaniem przedszkolnym objęto 45,5 % dzieci w wieku 3-6 lat, p r z y czym w grupie sześciolatków uczęszczających głównie do tzw. klasy zerowej wskaźnik ten wyniósł 92,4 %.

Warto przy tym zaznaczyć, że znaczna podwyżka cen usług przedszkolnych Jaka miała miejsce na początku 1989 r. wpłynęła na zmniejszenie się / w stosunkowo mniejszym niż się pierwotnie wydawało, bo szacunkowo w granicach 1-3 %/ wymienionych wyżej wskaźników.

W wyniku zmniejszającej się liczby dzieci uczęszczających do przedszkoli •, polepszyły się w arunki funkcjonowania tych placówek.

Liczba dzieci przypadających na 100 miejsc w przedszkolach zmniejszyła się 28115 w 1985 r.

do 92. W analogicznym okresie zmniejszyła się również liczba dzieci przypadających na oddział z 2 7 do 21,na nauczyciela z 16 na 13.

Występuje wyraźne zróżnicowanie sytuacji w wychowaniu przedszkolnym mię dzy miastem i wsią.

K U L T U R A I 5 Z T U K A

J ed ną z najbardziej powszechnych 1 podstawowych form uczestnictwa w kulturze Jest czytelnictwo.

Szczególnie ważną rolę w rozwoju czytelnictwa pełnią biblioteki, które gromadzą różnorodne tematyczne księgozbiory 1 udostępniają Je użytkownikom w dwojakiej formie: wypożyczeń do domu lub korzystania ze zbiorów na miejscu w czytelni. Jest to szczególnie istotne w sytuacji stale rosnącej ceny książki i nadal występujących trudności z zakupem wielu interesujących pozycji w ydawniczych na rynku księgąrsklm. Najbardziej popularną, p owszechną 1 najlepiej zorganizowaną

Jest sieć bibliotek publicznych, i omadzących przede wszystkim najchętniej czytane wydawnictwa popularne 1 popularno-naukowe, a.zwłaszcza beletrystykę.

Na terenie województwa częstochowskiego wg stanu w dniu 31 XII 1990 r. czynnych było 471 placówek bibliotecznych /tj. o 15,6 % mniej niż w 1989 r./, w tym 382 placówek bibliotecznych prowadzących działalność na wsi.

Stale wzrasta k s i ę g o z b i ó r bibliotek publicznych: w 1986 r. wynosił 2277,'3 tys.woluminów, w 1989 r. - 2523,2 tys. woluminów, w 1990 r. - 2628,2 tys.woluminów, w tym 1378,2 tys.woluminów posiadają placówki biblioteczne zlokalizowane na wsi.

Na ogólną liczbę 141368 zarejestrowanych czytelników w ciągu roku 44,4 # stanowią czytelnicy na wsi. Czytelnictwo Jest bardzo zróżnicowane w miastach i na wsi. Wypożyczenia na 1 czytelnika w miastach wynoszą 21,7, natomiast na wsi 20,6.

Na terenie w o jew ó dztw a częs toc howskiego pr owadzą swoją działalność 243 punkty biblioteczne, z tego w m i a s t a c h jest złoka liz owany oh 33 , na wsi 210.

CZYTELNICY IWYPOZ. W BIBL. PUBLICZNYCH

Stan w dniu 31 XII 1990 r. /w tys./

1 56

^•V

h I 44 ^l

W 1990 r. liczba muzeów i oddziałów muzealnych utrzymała się na poziomie 1989 r. Na terenie województwa częstochowskiego były 3 muzea i 2 oddziały muzealne. W porównaniu z 1989 r. znacznie zmniejszyła Blę liczba osób zwiedzających muzea z 42149 w 1989 r. do 40855 w 1990 r./tj. o 3,2 %/.

Młodzież szkolna zwiedzająca wystawy muzealne w grupach stanowiła w 1990 r. - 63,3 % zwiedzających / w 1988 r . 61;7 %/.

Na terenie województwa prowadzi swą działalność Państwowy Teatr Dramatyczny oraz Państwowa Filharmonia. Zwiększyła się oferta programowa - teatr 1 filharmonia zaprezentowały 14 koncertów i przedstawień więcej niż w 1989 r., natomiast liczba widzów i słuchaczy zmniejszyła się o 9,9 #

w porównaniu z 1989 r. ’

Liczba widzów zmniejszyła się we wszystkich rodzajach teatrów 1 instytucji muzycznych, a spadek ten wahął się od 1,8 % w filharmonii do 28,1 % w teatrze. ^

Na 56 koncertach Zespołu Pieśni i Tańca "śląsk" było 63721 widzów, w porównaniu z 1989 r.

liczba widz ów zmniejszyła się o 12,6 %.