Urząd S ta ty s ty c z n y w Częstochowie
SPRAWOZDANIE STATYSTYCZNE 0 SYTUACJI
SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ W 1997 ROKU
W WOJEWÓDZTWIE CZĘSTOCHOWSKIM
m arzec 1998
URZĄD STATYSTYCZNY W CZĘSTOCHOWIE
SPRAWOZDANIE O SYTUACJI
SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ
W WOJEWÓDZTWIE CZĘSTOCHOWSKIM 1997 ROK
•i&g'
mm
i l l l
: ';
aa
-:v ! ' i:i::;:v':WM.
'
■
Częstochowa marzec 1998
Tabl. Str.
SPRAWOZDANIE STATYSTYCZNE O SYTUACJI SPOŁECZNO - GOSPODARCZEJ
W W OJEW ÓDZTW IE CZĘSTOCHOWSKIM 1997 ROK
UWAGI OGÓLNE ... X 4 UWAGI METODYCZNE... X 6 Podmioty gospodarcze ... X 11 12
X 14
Budownictwo ... X 14
X 15
Handel i naprawy... X 15
X 15
Ochrona środowiska ... X 17 Finanse przedsiębiorstw... X 18 Nakłady inwestycyjne ... X 21 Mieszkania i lokale ... X 21 Ceny ... X 22 Emerytury i renty... X 23 Wypadki przy pracy... X 24 Ochrona zdrow ia... :... X 26 Szkolnictwo i wychowanie... X 29 Turystyka i wypoczynek ... X 29
CZĘŚĆ TABELARYCZNA
Podmioty gospodarcze w systemie „REGON” według sekcji EKD ... 1 32 Struktura podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie
„REGON” według sekcji EKD ... 2 33 Sprzedaż, zatrudnienie i wynagrodzenia według EKD w 1997 roku 3 34 Przychód ze sprzedaży w sekcji górnictwo i kopalnictwo,
działalność produkcyjna, zaopatrywanie w energię elektryczną,
gaz i wodę według działów EKD w 1997 roku ... 4 35 Przychód ze sprzedaży w sekcji budownictwo według grup EKD w
1997 roku ... 5 36 Realizacja zadań w przedsiębiorstwach działu „transport”... 6 36 Zarejestrowane pojazdy samochodowe w 1997 ro k u ... 7 36 Drogi krajowe i wojewódzkie w 1997 roku ... 8 37 Placówki pocztowe i telekomunikacyjne oraz abonenci telefoniczni . 9 37 Usługi pocztowe w obrocie krajowym i z Polski za granicę... 10 37 Sprzedaż detaliczna według E K D ... 11 38 Plony ważniejszych ziemiopłodów według grup użytkowników w
1997 roku ... 12 39
SPIS TREŚCI
Tabl. Str.
CZĘŚĆ TABELARYCZNA (dok.)
Zwierzęta gospodarskie w 1997 roku ... 13 40 Zmiany w strukturze bydła i trzody chlewnej ... 14 40 Skup ważniejszych produktów rolnych w 1997 roku ... 15 41 Zużycie nawozów sztucznych i wapniowych w roku gospodarczym
1996/1997 ... 16 42 Przychody i koszty ich uzyskania w podmiotach gospodarczych w
okresie styczeń- grudzień 1997 r... 17 43 Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych w okresie styczeń -
grudzień 1997 r... 18 48 Majątek obrotowy podmiotów gospodarczych ... 19 53 Wybrane źródła finansowania majątku w podmiotach
gospodarczych ... 20 58 Wskaźniki finansowe podmiotów gospodarczych w okresie
styczeń - grudzień... 21 63 Majątek obrotowy i wybrane źródła jego finansowania (relacje) w
podmiotach gospodarczych... 22 68 Nakłady inwestycyjne na nowe obiekty majątkowe oraz ulepszenie
istniejących według EKD w okresie styczeń - grudzień 1997 r... 23 73 Mieszkania, izby, powierzchnia użytkowa mieszkań oddanych do
użytku według gmin ... 24 74 Ceny niektórych towarów żywnościowych... 25 83 Ceny detaliczne płodów ogrodniczych ... 26 84 Emerytury i renty oraz zasiłki ... 27 85 Ambulatoryjna opieka zdrowotna za 1997 r. (łącznie z kolejową
służbą zdrowia) ... 28 85 Poszkodowani w wypadkach przy pracy i w wypadkach
traktowanych na równi z wypadkami przy pracy ... 29 86 Szkoły podstawowe (bez specjalnych) w roku szkolnym 1997/1998 30 89 Szkoły zawodowe według typów szkół w roku szkolnym
1997/ 1998... 31 89 Licea ogólnokształcące w roku szkolnym 1997/ 1998 ... 32 90 Ogólne dane o obiektach noclegowych turystyki... 33 91 Dochodzenia i śledztwa wszczęte oraz przestępstwa stwierdzone
według niektórych rodzajów przestępstw... 34 92
Druk: Dział Poligraficzny
Urzędu Statystycznego w Katowicach zam. 46/98 nakł. 90 egz.
format A -4
1. Współpraca z krajami rozwiniętymi gospodarczo, w tym szczególnie z krajami EWG wymaga dostosowania modelu polskiej statystyki do standardów światowych. W ramach tych dostosowań zasadnicze znaczenie ma wprowadzenie do naszej statystyki EKD , stosowanej w krajach EWG.
Od stycznia 1994 r. w bieżącej ewidencji i statystyce wprowadzono do stosowania Europejską Klasyfikację Działalności (EKD) w miejsce stosowanej Klasyfikacji Gospodarki Narodowej. EKD ma charakter przedmiotowy i jest usystematyzowanym zbiorem rodzajów działalności społeczno-gospodarczych występujących w gospodarce narodowej. Podstawę klasyfikowania stanowi rodzaj działalności prowadzonej przez podmiot gospodarki narodowej ( np.
produkcja tkanin, handel detaliczny). EKD jest klasyfikacją pięciopoziomową, z dodatkowym poziomem pośrednim dla niektórych sekcji. Wymieniając kolejno od poziomu najbardziej ogólnego do poziomu najbardziej szczegółowego, układ EKD dzieli się na sekcje, podsekcje (poziom pośredni), działy, grupy, klasy i podklasy.
2. Publikowane dotychczas dane w przekrojach działowo - gałęziowych w układzie KGN prezentowane są w układzie EKD według sekcji, działów i - w niektórych przypadkach - grup.
3. Dane prezentowane w Sprawozdaniu Statystycznym dotyczą całej gospodarki narodowej, tj. : wszystkich podmiotów gospodarczych zaliczanych do sektora publicznego (własność państwowa, własność komunalna, własność mieszana z przewagą kapitału publicznego) oraz sektora prywatnego (własność prywatna krajowa m.in. spółdzielnie, organizacje społeczne, polityczne i związków zawodowych, zakłady osób fizycznych, spółki, fundacje; własność zagraniczna - m.in. zagraniczne przedsiębiorstwa drobnej wytwórczości, spółki zagraniczne lub z przewagą kapitału zagranicznego; własność mieszana z przewagą kapitału prywatnego).
4. Dane opracowano zgodnie z każdorazowym stanem organizacyjnym podmiotów gospodarki narodowej.
5. W Sprawozdaniu Statystycznym dane w zakresie:
a) pracujących, zatrudnienia i wynagrodzeń dotyczą podmiotów sektora przedsiębiorstw, w których liczba pracujących przekracza 5 osób, przy czym dane nie obejmują zatrudnionych poza granicami kraju, zatrudnionych w działalności statutowej organizacji społecznych,
b) produkcji sprzedanej przemysłu, sprzedaży produkcji i usług budownictwa,
sprzedaży usług transportu, gospodarki magazynowej i łączności oraz
sprzedaży detalicznej towarów dotyczą podmiotów gospodarczych, w
których liczba pracujących przekracza 5 osób.
UWAGI OGÓLNE
Dane zbiorcze dotyczące pkt a i b obejmują wszystkie jednostki sporządzające miesięczny meldunek uzupełniony o szacunek zbiorowości jednostek nie objętych badaniem .
c) przychodów ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) w sektorze przedsiębiorstw obejmują jedynie przychody w bieżących cenach bazowych, tj. przychody produktów netto (bez podatku VAT) pomniejszone o podatek akcyzowy i powiększone o dotacje przedmiotowe.
d) wyników finansowych przedsiębiorstw dotyczących podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunkowe i zobowiązanych do sporządzania co miesiąc sprawozdania o przychodach, kosztach i wyniku finansowym - F-01 ( z wyjątkiem podmiotów w których podstawowym rodzajem działalności jest działalność zaklasyfikowana według EKD do sekcji „Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo”, „Rybołówstwo i rybactwo”) przy czym dane w zakresie :
♦ górnictwa i kopalnictwa oraz działalności produkcyjnej dotyczą podmiotów, w których liczba pracujących przekracza 50 osób,
♦ pozostałych rodzajów działalności dotyczą podmiotów, w których liczba pracujących przekracza 20 osób.
6. Ilekroć w Sprawozdaniu jest mowa o sektorze przedsiębiorstw, dotyczy to podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie leśnictwa, pozyskiwania drewna i pokrewnych działalności usługowych: rybołówstwa w wodach morskich; górnictwa i kopalnictwa; działalności produkcyjnej:
zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę: budownictwa; handlu hurtowego i detalicznego, naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego ; hoteli i restauracji, transportu, gospodarki magazynowej i łączności; obsługi nieruchomości, wynajmu i działalności związanej z prowadzeniem interesów; odprowadzania ścieków, wywozu śmieci, usług sanitarnych i pokrewnych; działalności związanej z rekreacją, kulturą i sportem oraz pozostałej działalności usługowej.
7. Ilekroć w Sprawozdaniu jest mowa o przemyśle, dotyczy to sekcji EKD:
„Górnictwo i kopalnictwo”, „Działalność produkcyjna” oraz „Zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę".
8. Niektóre dane mają charakter danych wstępnych i mogą ulec zmianie.
9. W stosunku do obowiązującej klasyfikacji w Sprawozdaniu Statystycznym
zastosowano nazwy uproszczone, których pełne brzmienie prezentuje EKD
wydanie II - GUS Warszawa 1991 r.
1. Dane o pracujących obejmują osoby pełnozatrudnione i niepełnozatrudnione w głównym miejscu pracy.
Do pracujących zaliczono:
a) osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy - pracownicy najemni, b) osoby wykonujące pracę nakładczą,
c) agentów oraz osoby zatrudnione przez agentów, d) członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych,
e) właścicieli i współwłaścicieli zakładów łącznie z bezpłatnie pomagającymi pełnoletnimi członkami ich rodzin, z wyłączeniem wspólników spółek kapitałowych, którzy nie pracują w spółce.
2. Dane o przeciętnym zatrudnieniu obejmują osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy w pełnym wymiarze czasu pracy oraz w niepełnym, po przeliczeniu na pełnozatrudnionych.
3. Dane o liczbie bezrobotnych obejmują osoby, które są zarejestrowane w Rejonowych Urzędach Pracy.
4. Wynagrodzenia obejmują wynagrodzenia osobowe, wypłaty z zysku do podziału i z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach oraz nagrody z zakładowego funduszu nagród. Dane o wynagrodzeniach od 1992 r. podaje się w ujęciu brutto, tj. bez potrąceń z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych oraz netto - po potrąceniu podatku dochodowego od osób fizycznych.
5. Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto i netto przypadające na 1 zatrudnionego obliczono przyjmując:
a) wynagrodzenia osobowe,
b) wypłaty z zysku do podziału i z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach, c) nagrody z zakładowego funduszu nagród.
6. Prezentowane dane dotyczące cen detalicznych opracowano na podstawie prowadzonych badań cen w takich miastach województwa częstochowskiego jak: Częstochowa, Koniecpol, Myszków, Olesno i Kłobuck. W każdym z tych miast sporządzone są miesięczne jedno bądź trzykrotne notowania cen.
Obejmują one od kilkudziesięciu do kilkuset pozycji artykułów i usług, tj.:
♦ w grupie artykułów żywnościowych, wyrobów alkoholowych i tytoniowych :
w handlu - 308 pozycji,
w zakładach gastronomicznych -1 0 4 pozycje,
♦ w grupie pozostałych artykułów nieżywnościowych -595 pozycji,
♦ w grupie towarów i usług niekonsumpcyjnych - 237 pozycji.
UWAGI METODYCZNE
Ceny te nie są uogólniane na całą populację, a stanowią tylko średnią z badanych miast i badanych artykułów i usług ze względu na małą reprezentatywność.
7. Dane dotyczące przewozów ładunków obejmują przewozy w komunikacji krajowej i międzynarodowej dokonane taborem przedsiębiorstw transportowych. Dane dotyczące transportu samochodowego nie obejmują przewozów ładunków taborem przedsiębiorstw nie transportowych (tzw.
transportem gospodarczym).
8 Dane o przewozach pasażerów obejmują przewozy pasażerów w ruchu krajowym i międzynarodowym w komunikacji regularnej (bez komunikacji miejskiej) i komunikacji nieregularnej (np. przewozy wycieczkowe, kolonijne) dokonane przez przedsiębiorstwa transportowe.
9. Dane o produkcji budowlano-montażowej nie uwzględniają robót wykonanych za granicą oraz robót wykonanych systemem gospodarczym, tj. przez podmioty gospodarcze, których podstawowa działalność jest inna niż budowlana.
10. Dane o wartości sprzedaży detalicznej i hurtowej prezentuje się w wartości brutto ( z VAT).
11. Dane z zakresu rolnictwa zostały ujęte w dwóch podstawowych grupach, tj. w sektorze publicznym i w sektorze prywatnym.
Do sektora publicznego zaliczono gospodarstwa własności państwowej (Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych) oraz gospodarstwa stanowiące własność mieszaną (spółki z przewagą mienia państwowego).
W sektorze prywatnym ujęto: indywidualne gospodarstwa rolne, gospodarstwa spółdzielcze i spółki prywatne.
12. Dane o plonach w sektorze publicznym zaprezentowano na podstawie sprawozdawczości gospodarstw państwowych wchodzących w skład tego sektora, a w sektorze prywatnym w indywidualnych gospodarstwach rolnych - na podstawie badania reprezentacyjnego plonów i zbiorów w tych gospodarstwach, w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych według s pra wozda wczości.
13. Dane odnośnie skupu ważniejszych produktów rolnych w niniejszej informacji
opracowane zostały na podstawie sprawozdań R- 10( półrocznych) ze skupu
produktów rolnych dokonanego przez osoby prawne, jednostki organizacyjne
nie posiadające osobowości prawnej ( w tym spółki cywilne i jawne)
prowadzące w ramach działalności gospodarczej skup produktów rolnych
bezpośrednio od producentów oraz osób fizycznych, które w ramach
działalności gospodarczej prowadzą skup: żywca rzeźnego, mleka krowiego,
ziemniaków, rzepaku, zbóż, warzyw i owoców z przeznaczeniem na
przetwórstwo jeżeli ogólna wartość skupionych produktów w okresie półrocza
przekracza 10 tys. zł (Zarz. Nr 33 Prezesa GUS, Dz. U nr 20 z 14 listopada
1994 r . ).
UWAGI METODYCZNE
14. Zużycie nawozów sztucznych ( w czystym składniku) dla indywidualnych gospodarstw rolnych przyjęto jako sprzedaż przez jednostki handlowe GS
„Samopomoc Chłopska”, szacunek sprzedaży przez WSO i prywatne punkty sprzedaży nawozów, w gospodarstwach państwowych ze sprawozdawczości dotyczącej zużycia nawozów.
15. Lata gospodarcze w gospodarce rolnej obejmują okresy od 1 VII danego roku kalendarzowego do 30 Vi następnego roku (rok gospodarczy 1996/1997 obejmuje okres od 1 VII 1996 r. do 30 Vi 1997 r.).
16. Dane dotyczące wyników finansów przedsiębiorstw prezentuje się w dostosowaniu do ustawy z dnia 29 IX 1994 r. o rachunkowości ( Dz. U. Nr 121, poz. 591 ).
17. Przychody z całokształtu działalności obejmują:
1) przychody ze sprzedaży produktów tj. kwoty należne z tytułu sprzedaży wyrobów gotowych i usług w podmiotach prowadzących działalność gospodarczą;
2) przychody ze sprzedaży towarów i materiałów, łącznie z kwotami należnymi z tytułu sprzedaży opakowań wielokrotnego użytku.
Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów wpływające na wynik finansowy ustala się w wartości wyrażonej w rzeczywistych cenach sprzedaży z uwzględnieniem upustów, rabatów i bonifikat, bez podatku od towarów i usług ( VAT );
3) pozostałe przychody operacyjne, tj. przychody nie związane bezpośrednio z podstawą działalności podmiotu, do których zalicza się: przychody ze sprzedaży lub wpływy z likwidacji środków trwałych i inwestycji rozpoczętych, odpisane przedawnione zobowiązania, otrzymane odszkodowania, wyegzekwowane kary i grzywny, otrzymane przez jednostkę nieodpłatnie składniki majątku, otrzymane dotacje , subwencje i dopłaty (znaczną część pozostałych przychodów operacyjnych stanowią tytuły zaliczane dotychczas do zysków nadzwyczajnych);
4) przychody finansowe, które obejmują wpływy lub kwoty należne z tytułu dokonanych przez podmiot operacji finansowych, tj. dywidendy z tytułu udziałów w innych jednostkach, kwoty należne i wpływy ze sprzedaży papierów wartościowych (długoterminowych i krótkoterminowych), odsetki i prowizje od środków pieniężnych (lokat) na rachunkach bankowych, odsetki od udzielonych przez jednostkę pożyczek i kredytów (zwłoki w spłacie rat), dyskonto potrącone przez jednostkę przy zakupie weksli i czeków obcych, dodatnie różnice kursowe ustalone przy spłacie należności i zobowiązań oraz różnice przy wycenie środków pieniężnych, udziałów i papierów wartościowych.
18. Koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności obejmują:
1) koszt własny sprzedanych produktów, towarów i materiałów, do którego
zalicza się koszt: koszt wytworzenia sprzedanych produktów, koszty
sprzedaży ( z podatkiem akcyzowym), koszty ogólnego zarządu (lub
koszty ogółem pomniejszone o koszt wytworzenia świadczeń na własne
UWAGI METODYCZNE
potrzeby jednostki i skorygowane o zmianę stanu produktu) oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów.
Uwaga. Koszt własny sprzedanych produktów, towarów i materiałów do 1994 r.
podano łącznie z podatkami obciążającymi przychody ze sprzedaży;
2) pozostałe koszty operacyjne obejmujące koszty związane ze sprzedażą składników majątku trwałego, inwestycji oraz uprzednio zaliczane do strat nadzwyczajnych odpisane należności przedawnione, należności umorzone i nieściągalne, skutki aktualizacji wartości zasobów rzeczowych składników majątku obrotowego, zapłacone kary, grzywny i odszkodowania oraz darowizny na rzecz osób fizycznych i prawnych;
3) koszty finansowe obejmujące odsetki i prowizje od zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz ujemne różnice kursowe, dyskonto potrącone przez nabywcę przy sprzedaży dla niego weksli i czeków obcych, straty na sprzedaży papierów wartościowych , odpisy aktualizujące wartość finansowego majątku trwałego oraz krótkoterminowych papierów wartościowych, a także utworzenie rezerw na pewne lub prawdopodobne straty dotyczące operacji finansowych.
19. Wyniki finansowe :
1) ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów stanowią różnicę między przychodami osiągniętymi ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów a kosztami poniesionymi na ich uzyskanie ( koszt własny sprzedanych produktów, towarów i materiałów);
2) wynik finansowy na działalności gospodarczej jest to suma wyniku finansowego na sprzedaży produktów , towarów i materiałów , wyniku na pozostałej działalności operacyjnej oraz wyniku na operacjach finansowych;
3) saldo zysków i strat nadzwyczajnych ( wynik na operacjach nadzwyczajnych) stanowi różnicę między zrealizowanymi zyskami nadzwyczajnymi a poniesionymi stratami nadzwyczajnymi. Straty i zyski nadzwyczajne dotyczą skutków finansowych zdarzeń powstających niepowtarzalnie , poza zwykłą działalnością jednostki . Są to zwłaszcza skutki zdarzeń losowych, zaniechania lub zawieszenia pewnego rodzaju działalności, istotnej zmiany metod produkcji lub sprzedaży zorganizowanej części jednostki, postępowania ugodowego lub naprawczego zarówno u wierzyciela (straty), jak i dłużnika (zyski);
4) wynik finansowy brutto (zysk lub strata ) jest to wynik na działalności gospodarczej, skorygowany o saldo zysków i strat nadzwyczajnych;
5) obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego brutto obejmują : podatek dochodowy od osób prawnych i fizycznych i płatności z nimi związane na podstawie odrębnych przepisów (np. dywidenda od funduszu założycielskiego);
6) wynik finansowy netto (zysk lub strata) otrzymuje się po pomniejszeniu wyniku finansowego brutto o obowiązkowe obciążenia.
20. Majątek obrotowy obejmuje: zapasy, należności i roszczenia, papiery
wartościowe przeznaczone do obrotu, środki pieniężne oraz czynne rozliczenia
międzyokresowe.
UWAGI METODYCZNE
21. Wskaźniki:
1) wskaźnik poziomu kosztów jest to relacja kosztów uzyskania przychodów z całokształtu działalności do przychodów z całokształtu działalności;
2) wskaźnik rentowności obrotu brutto jest to relacja wyniku finansowego brutto do przychodów z całokształtu działalności:
3) wskaźnik rentowności obrotu netto jest to relacja wyniku finansowego netto do przychodów z całokształtu działalności;
4) wskaźnik płynności I stopnia jest to relacja środków pieniężnych i papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu do zobowiązań krótkoterminowych;
5) wskaźnik płynności II stopnia jest to relacja należności i roszczeń, środków pieniężnych oraz papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu do zobowiązań krótkoterminowych;
6) wskaźnik płynności II stopnia jest relacja majątku obrotowego (zapasów, należności i roszczeń, papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu, środków pieniężnych oraz rozliczeń międzyokresowych (do dnia 31 XII 1994 r. łącznie z kredytami i pożyczkami krótkoterminowymi).
22. Szersze informacje oraz szczegółowe wyjaśnienia metodyczne
publikowane są w zeszytach metodycznych oraz opracowaniach
branżowych GUS.
P O D M I O T Y G O S P O D A R C Z E
W 1997 r. numery statystyczne nadano 8885 podmiotom (w 1996 r. 8134 jednostkom), z czego 3860 podmiotów, tj. 43,4% ogółu zarejestrowanych zgłosiło siedzibę działalności na terenie miasta Częstochowy (w 1996 r. 3598 podmiotów, tj. 44,2%).
Struktura nowo zarejestrowanych podmiotów w końcu 1997 r. według wybranych wiodących form organizacyjno - prawnych przedstawiała się następująco:
- podmioty działające w oparciu o ustawę o działalności gospodarczej, wolne zawody - 97,2% ( 1996 r. - 96,8%),
w tym:
w mieście Częstochowa - 42,8% (w 1996 r. - 46,2%), spółki cywilne - 11,2% (w 1996 r. 11,2%),
osoby fizyczne, które zgłosiły ewentualną współpracę z zagranicą -13,0% (w 1996 r. - 15,0%),
- spółki prawa handlowego - 1,4% ( w 1996 r. -1,4% ), - pozostałe 1,4% ( w 1996 r. - 1,7%).
Ilość nadanych numerów statystycznych wzrosła w porównaniu z 1996 r. o 9,2%.
W końcu 1997 r. w wojewódzkim rejestrze REGON numery statystyczne posiadały 54463 podmioty, co oznacza wzrost w porównaniu ze stanem w końcu grudnia 1996 r. o 7,8%.
Z ogółu posiadających numery statystyczne 97,5% przynależało do sektora prywatnego (w 1996 r. 97,2%), 2,5% do sektora publicznego( w 1996 r. 2,8%).
Wśród zarejestrowanych jednostek 45,5% ( w 1996 r. 46,3%) miało siedzibę na terenie miasta Częstochowy. Przynależność sektorowa jednostek mających siedzibę w Częstochowie, kształtowała się następująco:
- sektor publiczny - 1,3% (w 1996 r. - 1,5%), - sektor prywatny - 98,7% ( w 1996 r. - 98,5%).
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
STRUKTURA JEDNOSTEK WEDŁUG KLASY WIELKOŚCI I SEKTORA DZIAŁALNOŚCI
Stan w końcu grudnia 1997 r.
51,6% .
— 83,5% ■
99,4%
"
> V
<» V .» , y 48,4%
\ jjjj|
—łB,5% 0,6%
□ sektor prywatny
□ sektor publiczny
jednostki duże jednostki średnie jednostki mate
B E Z R O B O C I E
Sytuacja bezrobotnych na rynku pracy jest wyraźnie zróżnicowana w zależności od wieku, o czym świadczy poziom cząstkowych wskaźników bezrobocia w poszczególnych grupach wiekowych.
Z punktu widzenia polityki zatrudnienia i zmian sytuacji na rynku pracy, szczególnie doniosłą cechą bezrobotnych jest wiek.
Wśród bezrobotnych w 1997 roku najliczniejszą grupę stanowiły osoby będące w wieku 18-24 lata (29,6%). Kolejną licznie reprezentowaną grupą byli bezrobotni w wieku 25 -3 4 lata (26,5%), a następnie 35 - 44 lata (26,4%). Osoby mające 55 lat i więcej stanowiły 2,7% ogółu bezrobotnych.
STRUKTURA BEZROBOTNYCH WEDŁUG PŁCI I WIEKU
Wiek
1996 1997
Ogółem mężczyźni kobiety Ogółem mężczyźni kobiety
Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
1 5 -1 7 lat 0,1 0,1 0,2 0,1 0,1 0,1
1 8 - 2 4 30,9 30,4 31,5 29,6 28,6 30,3
2 5 - 3 4 25,8 28,5 22,3 26,5 22,5 29,0
3 5 - 4 4 25,9 26,6 25,0 26,4 26,2 26,6
4 5 - 5 4 14,6 13,8 15,7 15,3 18,3 13,3
55 lat i więcej 2,7 0,6 5,3 2,1 4,3 0,7
Analizując strukturę bezrobotnych według wieku i płci obserwujemy zbliżone udziały mężczyzn i kobiet w poszczególnych grupach wiekowych.
Porównując strukturę bezrobotnych według wieku z analogicznym okresem 1996 roku widzimy, źe udział bezrobotnych mężczyzn w grupie wieku 1 8 - 2 4 lat zmniejszył się o 1,3 pkt, a kobiet o 1,2 pkt.
Najwyższe natężenie bezrobocia dotyczy ludności należącej do najmłodszej grupy wieku produkcyjnego. Analiza zagrożenia bezrobociem osób w różnych grupach wieku dowodzi, że w najtrudniejszej sytuacji znajduje się młodzież. Z punktu widzenia polityki społecznej jest to problem wymagający pilnych rozwiązań.
Należy pamiętać, źe sytuacja młodzieży na rynku pracy ma znaczny wpływ na jej postawy zachowania i zamierzenia życiowe. Aktywizacja tej grupy w procesie pracy jest ważnym problemem społecznym i ekonomicznym.
Jeśli uwzględnimy płeć i wiek bezrobotnych, to okazuje się, że młode kobiety, które nie ukończyły 34 lat są w gorszym położeniu niż mężczyźni w tej samej grupie wieku. Również w trudnej sytuacji znajdują się mężczyźni w wieku 45 lat i więcej, których liczba znacznie wzrosła w porównaniu do 1996 roku.
Kolejną cechą o dużym znaczeniu dla oceny szans bezrobotnych na rynku pracy jest
wykształcenie. Osoby o wysokich kwalifikacjach nie mają na ogół trudności ze
znalezieniem odpowiedniej pracy. W trudnej sytuacji natomiast znajdują się osoby o
niskich kwalifikacjach, a także ludzie o zawodach mało użytecznych lub zbędnych w
nowoczesnej gospodarce.
STRUKTURA BEZROBOTNYCH WEDŁUG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA I PŁCI
WYSZCZEGÓLNIENIE
1996 1997
Ogółem mężczyźni kobiety Ogółem mężczyźni kobiety
O GÓŁEM ... 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
Wyższe... 2,1 1,9 2,3 2,3 2,1 2,5
Policealne i średnie
zawodowe... 23,6 15,5 29,6 23,6 14,5 29,5
Średnie ogólnokształcące 6,0 2,3 8,8 6,2 2,7 8,4
Zasadnicze zawodowe .... 40,2 48,8 33,7 38,8 47,9 32,9
Podstawowe... 28,1 31,5 25,6 29,1 32,8 26,7
Najwyższym natężeniem bezrobocia wyróżnia się zbiorowość bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym w ogólnej liczbie bezrobotnych stanowią oni 38,8%.
Najlepszą obroną przed bezrobociem są wysokie kwalifikacje. Natężenie bezrobocia wśród osób z wykształceniem wyższym wynosi tylko 2,3%.
Wśród mężczyzn zdecydowanie przeważają osoby z wykształceniem zawodowym - 47,9%, następnie podstawowym - 32,8%. Osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym stanowiły 14,5% bezrobotnych mężczyzn (stan w końcu grudnia 1997 r.).
W populacji bezrobotnych kobiet udział osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym, podstawowym oraz policealnym i średnim zawodowym kszta łto w i odpowiednio 32,9%, 26,7% i 29,5%.
Osoby o wykształceniu poniżej średniego stanowią 80,8% bezrobotnych mężczyzn i 59,6% bezrobotnych kobiet.
Porównując mężczyzn i kobiety stwierdzamy, że przeciętny poziom wykształcenia kobiety jest wyższy niż mężczyzn. Kobiety częściej mają za sobą szkołę policealną i średnią zawodową lub ogólnokształcącą, natomiast mężczyźni częściej charakteryzują się wykształceniem zasadniczym zawodowym i podstawowym.
LICZBA BEZROBOTNYCH WEDŁUG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA
W 1997 ROKU
Wyższe Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące
Zasadnicze zawodowe Podstawowe i niepełne podstawowe
2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000
osób
O szansach bezrobotnych na rynku pracy decydują nie tylko kwalifikacje i doświadczenie zawodowe, ale także ich aktywność w poszukiwaniu miejsca pracy
oraz okres poszukiwania pracy.
Okres pozostawania bez pracy Razem Mężczyźni Kobiety
Ogółem ... 100,0 100,0 100,0 do 1 miesiąca... 11,0 17,2 6,9 od 1 - 3 miesięcy... 18,5 26,7 13,2 od 4 - 6 miesięcy... 13,3 13,0 13,5 od 7 -1 1 miesięcy... 21,8 19,3 23,4 od 12 - 24 miesięcy... 21,3 16,2 24,6 powyżej 24 miesięcy... 14,1 7,6 18,4
Jak wynika z powyższych danych, zaledwie 29,5% ogółu zarejestrowanych jako bezrobotni pozostaje bez pracy poniżej 3 miesięcy. Kolejną cechą rynku pracy jest systematyczne rozszerzanie się bezrobocia długotrwałego. Jest oczywiste, że wydłużająca się bezczynność zawodowa w znaczny sposób zmniejsza szanse ponownej aktywizacji bezrobotnych. Informacje o okresie poszukiwania pracy przez bezrobotnych są zbierane od połowy 1992 roku. W 1997 roku nastąpił spadek liczby bezrobotnych, mimo tego liczba pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy zwiększyła się i na koniec roku wyniosła około 35,4% ogółu bezrobotnych.
Zdecydowana większość bezrobotnych wcześniej pracowała. W przeważającej części utracili oni pracę w związku z likwidacją zakładu lub stanowiska pracy.
P R Z E M Y S t
W okresie I -XII 1997 r. produkcja sprzedana przemysłu była o 9,9% wyższa niż w analogicznym okresie 1996 roku.
Przeciętna liczba zatrudnionych w okresie I - XII 1997 r. wyniosła 62963 osoby i wzrosła o 1,2% w stosunku do analogicznego okresu 1996 r.
Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto w przemyśle w okresie l-XII 1997r.
wyniosło 974,02 zł i wzrosło w porównaniu z okresem l-XII 1996 r. o 21,0%.
B U D O W N I C T W O
W budownictwie w okresie I -X II 1997r. przychody netto (bez podatku VAT ) ze sprzedaży produkcji i usług w budownictwie (ceny bazowe) wyniosły 617710,5 tys. zł, co w porównaniu z analogicznym okresem 1996 r. oznacza wzrost o 31,1% .
Przeciętna liczba zatrudnionych w budownictwie w okresie I -X II 1997r.
wyniosła 9463 osoby, tj. o 1,1% więcej niż w analogicznym okresie 1996r.
Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto w okresie I - XII 1997 r. wyniosło
936,36 zł, co w porównaniu z analogicznym okresem 1996 roku oznacza wzrost o
19,5%.
T R A N S P O R T
W okresie I -X II 1997 r. w transporcie przychód netto (bez podatku VAT) ze sprzedaży wyrobów i usług (ceny bazowe) wyniósł 133407,7 tys. zł, co w porównaniu z okresem I -X II 1996 r. oznacza wzrost o 19,6 % .
W okresie I -X II 1997r. przewieziono transportem samochodowym 1905,5 tys.
ton ładunków oraz 21052 tys. pasażerów.
Przeciętna liczba zatrudnionych w transporcie w okresie I - XII 1997 r. wyniosła 2553 osoby, co w porównaniu z analogicznym okresem 1996r. oznacza spadek o 5,0%.
Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto w transporcie w okresie I -X II 1997r. wyniosło 908,36 zł i w porównaniu do analogicznego okresu 1996r. wzrosło o 18,4%.
HANDEL i N A P R A W Y
W okresie l-XII 1997 r. sprzedaż detaliczna wyniosła 1772895,1 tys. zł, tj. o 47,5% więcej niż w tym samym okresie 1996 roku.
Sprzedaż hurtowa w okresie I - XII 1997 r. wyniosła 3431944,8 tys. zł, wykazując wzrost w porównaniu z analogicznym okresem 1996r. o 29,6%.
Sprzedaż detaliczna jednostek handlowych w okresie I -X II 1997 r. stanowiła 87,3% ogólnej sprzedaży województwa.
Przeciętne zatrudnienie w jednostkach handlowych w okresie I -X II 1997r.
wyniosło 13592 osoby, co oznacza wzrost w porównaniu do analogicznego okresu 1996 r. o 12,0%.
R O L N I C T W O
Produkcja z w i t r z f c a
Wstępne wyniki styczniowego spisu pogłowia w gospodarstwach indywidualnych (próba reprezentacyjna obejmująca około 1,0 tys. indywidualnych gospodarstw rolnych i działek, co w przybliżeniu stanowi ok. 1% ogółu gospodarstw indywidualnych), w połączeniu z wynikami sprawozdawczości z gospodarstw państwowych i spółdzielczych wykazały spadek w pogłowiu bydła oraz trzody chlewnej.
Pogłowie bydła ogółem w całym rolnictwie w końcu IV kwartału 1997 r. ukształtowało się na poziomie 123,4 tys. sztuk, wykazując spadek w stosunku do stanu sprzed roku o 10,0 tys. sztuk, tj. o 7,5%. W porównaniu ze stanem z poprzedniego kwartału 1997 r. pogłowie bydła zmniejszyło się o 0,9% tys. sztuk, tj. o 0,7%.
Stado podstawowe krów zmniejszyło się do stanu 61,7 tys. sztuk, co oznacza spadek o 3,1 tys. sztuk, tj. o 4,8% w porównaniu ze stanem sprzed roku.
Pogłowie bydła pozostałego, młodego bydła rzeźnego i hodowlanego spadło o 6,9 tys. sztuk, tj. o 10,1% osiągając poziom 61,7 tys. sztuk.
W sektorze publicznym pogłowie bydła i krów kształtowało się na poziomie
ubiegłego roku.
W sektorze prywatnym stan bydła wyniósł 121,2 tys. sztuk, co w porównaniu 1996 r. wykazuje spadek o 10,0 tys. sztuk, tj. o 7,6%.
Pogłowie trzody chlewnej w całym rolnictwie w końcu IV kwartału 1997 ukształtowało się na poziomie 242,0 tys. sztuk i było niższe od 1996 r. o 14,2 tys. sztuk, tj. o 5,5%.
Produkcja roślinna
Miniony 1997 rok charakteryzowała bardzo zmienna pogoda, zarówno pod względem termicznym , jak i opadowym, często stwarzająca niekorzystne warunki dla rolnictwa.
Po mroźnej i bardzo skąpej w opady zimie, w czasie której powstały znaczne straty w zasiewach ozimin, ocieplenie na przełomie lutego i marca spowodowało rozmarznięcie gleby i ruszenie wegetacji. Jednak nawrót pogody zimowej w połowie miesiąca przerwał prace i zahamował procesy życiowe roślin.
Bardzo ciepła i słoneczna pogoda w maju sprzyjała intensywnym pracom polowym i wzrostowi roślin. Szczególnie korzystny przebieg pogody w maju i czerwcu, tj. w okresie krytycznym potrzeb wodnych zbóż, zniwelował w znacznym stopniu ujemne skutki wynikłe z wymarznięcia roślin w okresie zimy i opóźnionej wiosny.
Prognozy z tego okresu wskazywały na bardzo dobry urodzaj.
W pierwszej dekadzie lipca bardzo ulewne deszcze spowodowały powodzie, zalania i podtopienia o nienaturalnych rozmiarach, w wyniku których powstały znaczne straty w rolnictwie. Sytuację pogarszały przedłużające się do drugiej i trzeciej dekady lipca opady, powodujące ponowne wezbranie rzek.
Obfite deszcze w wielu rejonach spowodowały silne wylegnięcia łanów zbóż i rzepaku.
Lokalnie notowano wystąpienie silnych huraganowych wiatrów i gradobicie, które także spowodowały straty w plonowaniu wielu upraw.
Na plonowanie ziemniaków i pomidorów ujemny wpływ wywarła zaraza ziemniaczana, która wystąpiła na znacznym obszarze województwa w warunkach wilgotnej i ciepłej pogody.
Wynikowy szacunek produkcji głównych ziemiopłodów w 1997 r. przedstawiał się następująco:
- zboża ogółem - zebrano 405,2 tys. ton , tj. o 7,2 tys. ton (o 1,7%) mniej od uzyskanych w 1996r., w tym zbóż podstawowych 331,0 tys. ton, tj. o 18,4 tys. ton ( o 5,3%) mniej od zbiorów uzyskanych w 1996 roku,
- ziemniaków - 518,2 tys. ton , tj. o 29,1% mniej od uzyskanych w 1996 roku , - rzepaku - ( po przeliczeniu do wilgotności normatywnej 13%) 2,9 tys. ton, tj.
o 0,8 tys. ton (o 21,6%) mniej od zbiorów 1996 r.
- buraków cukrowych - 25,5 tys. ton, tj. o 9,9 tys. ton ( o 63,5% ) więcej od zbiorów 1996r.,
- warzyw gruntowych - 79,9 tys. ton, tj. o 14,7 tys. ton ( o 15,5%) mniej od produkcji 1996r.,
- owoców z drzew - 21,2 tys. ton , tj. o 3,8 tys. ton ( o 15,2%) mniej od
uzyskanych w 1996r.,
- owoców jagodowych - 3,5 tys. ton , tj. o 0,4 tys. ton ( o 10,3%) mniej od zbiorów 1996 r.,
- zbiory trzech pokosów z łąk trwałych ( w przeliczeniu na siano) wyniosły 240,9 tys. ton, tj. o 21,7 tys. ton ( o 8,3% ) mniej od zbiorów 1996 r.
Skup wainfejszych produktów rolnych
W 1997 r. od rolnictwa ogółem z terenu województwa częstochowskiego skupiono łącznie 11,3 tys. ton zbóż konsumpcyjnych, tzn. mniej niż przed rokiem o 3,7 tys. ton, tj. o 25,1%.
Ze zbiorów 1997 r. (w okresie lipiec - grudzień) skupiono 6,7 tys. ton zbóż konsumpcyjnych, tj. o 0,9 tys. ton mniej niż przed rokiem, co stanowi 11,6%.
Skup ziemniaków w 1997 r. wyniósł 505 ton, co stanowi 65,1% skupu dokonanego w 1996 r.
Skup warzyw ogółem w 1997 r. wyniósł 1270 ton, a owoców 10031 ton.
W porównaniu ze skupem z 1996 r., skup warzyw był wyższy o około 160,0%, a owoców zwiększył się aż czterokrotnie.
Skup żywca rzeźnego (w wadze żywej) w 1997 r. od rolnictwa ogółem wyniósł 23,8 tys. ton i był wyższy o 3,4% w porównaniu ze skupem żywca 1996 r., skup mleka w tym okresie wyniósł 119,1 min litrów i był niższy niż przed rokiem o 10,2%.
o c h r o n a Ś r o d o w i s k a
Emisja pyłów i gazów
Emisja pyłów w 1997 r. wynosiła 4349 ton i była niższa o 14,1% w porównaniu z rokiem 1996. Największy udział w emisji pyłów w 1997 r. miały pyły ze spalania paliw (25751, tj. 59,2% ogólnej emisji pyłów).
Emisja gazów w 1997 r.(bez dwutlenku węgla) wynosiła 18899 ton i była niższa o 13,5% w porównaniu z 1996 rokiem.
Największy udział w emisji gazów w 1997 r. miał dwutlenek siarki (6850 ton, tj.
36,2% ogólnej emisji gazów) oraz tlenki azotu (5865 ton, tj. 31,0% ogólnej emisji gazów).
Ścieki przemysłowe
Zużycie wody na potrzeby zakładów przemysłowych w 1997 r. wynosiło 16,5 hm3 i było niższe o 3,7 hm3 w porównaniu z 1996 rokiem.
Głównym źródłem zaopatrzenia zakładów przemysłowych w wodę były wody
powierzchniowe, ich pobór z ujęć własnych zakładów wynosił w 1997 r. 11,6 hm3
(w 1996 r. 14,5 hm3).
Ilość ścieków przemysłowych w 1997r. wynosiła 9,8 hm3, w tym odprowadzonych bezpośrednio do wód powierzchniowych 5,6 hm3 (w 1996 r. odpowiednio 12,8 hm3 i 6,5 hm3 . Ilość ścieków oczyszczonych wynosiła w 1997 r. 4,5 hm3, co stanowi 81,8% ścieków wymagających oczyszczenia (w 1996 r. 85,7%).
Około 46,7% ścieków oczyszczonych stanowiły ścieki oczyszczone metodą chemiczną. Ilość ścieków nie oczyszczonych wynosiła w 1997 r. 1,0 hm3 i była wyższa o 0,1 hm3 niż w 1996 roku.
Ś c i e k i k O i H W M i r r a
W 1997 r. w województwie częstochowskim znajdowało się 21 oczyszczalni ścieków o łącznej przepustowości eksploatacyjnej 50315 dam3/rok, w tym 14 typu biologicznego o łącznej przepustowości 48530 dam3 /rok i 7 z podwyższonym usuwaniem biogenów o łącznej przepustowości 1785 dam3/rok .
Ścieki komunalne dopływające do oczyszczalni w 1997 roku wynosiły 33287 dam3 i w całości (100%) zostały oczyszczone.
Odpady prsemyalow*
Odpady przemysłowe uciążliwe dla środowiska wytworzone w 1997 r. osiągnęły wielkość 449,1 tys. ton i były niższe od wytworzonych w 1996 r. o 11,6%.
Odpady przemysłowe nagromadzone do końca 1996 r. w ilości 6680,5 tys. ton, w końcu roku 1997 zmniejszyły się o 212,8 tys. ton i wyniosły 6467,7 tys. ton.
Odpady wytworzone w ciągu 1997 roku w 93,1% zostały wykorzystane gospodarczo.
FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW
Podstawowe wyniki finansowe charakteryzujące sytuację ekonomiczną kształtowały się następująco:________ _________________ __________________
WYSZCZEGÓLNIENIE a - ogółem
b - sektor publiczny c - sektor prywatny
1996 1997
w tysiącach złotych
Przychody z całokształtu działalności... a 6614038 8740608
b 2758573 2539856
c 3855465 6200752
w tym przychód ze sprzedaży produktów,
towarów i materiałów ... a 6391444 8321193
b 2627998 2359653
c 3763446 5961540
Podstawowe wyniki finansowe charakteryzujące sytuację ekonomiczną kształtowały się następująco (dok.):
WYSZCZEGÓLNIENIE a - ogółem
b - sektor publiczny c - sektor prywatny
1996 1997
w tysiącach złotych
Koszty uzyskania przychodów z całokształtu
działalności ... 6481372 8586311
b 2755885 2627322
c 3725487 5958989
w tym koszt własny sprzedanych produktów,
towarów i m ateriałów... a 6171892 8001709
b 2556958 2319935
c 3614934 5681774
Wynik na działalności gospodarczej... a 132666 154297
b 2688 -87466
c 129978 241763
Wynik na sprzedaży produktów, towarów
i materiałów ... 219552 319483
b 71040 39718
c 148512 279765
Wynik na pozostałej działalności operacyjnej... a 41455 42471
b 25618 29773
c 15837 12698
Wynik na działalności finansowej ... a -128341 -207658
b -93970 -156958
c -34371 -50700
Wynik na operacjach nadzwyczajnych ... .a 9892 98352
b 7513 110552
c 2379 -12200
Wynik finansowy b ru tto ... 142558 252649
b 10201 23085
c 132357 229564
Obciążenia wyniku finansowego brutto ... 84277 111825
b 32047 16477
c 52230 95348
Wynik finansowy n e tto ... 58281 140824
b -21846 6608
c 80127 134216
Przychody z całokształtu działalności w okresie styczeń - grudzień 1997 roku były wyższe niż w analogicznym okresie 1996 roku o 32,2%, natomiast koszty ich uzyskania o 32,5%.
Udział przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów w przychodach ogółem wyniósł 95,2%, a w analogicznym okresie 1996 r. 96,6%.
Wynik na działalności gospodarczej wzrósł o 16,3% w stosunku do
analogicznego okresu 1996 r., w tym na sprzedaży produktów, towarów i materiałów
o 45,5%.
Wynik finansowy brutto w badanych przedsiębiorstwach w porównaniu z 1996 r.
wzrósł o 77,2% ( w sektorze publicznym zwiększył się o 126,3%, a w sektorze prywatnym o 73,4%).
W 1997 roku badane podmioty uzyskały wynik finansowy netto w wysokości 140824 tys. zł, wobec 58281 tys. zł w analogicznym okresie 1996 r. Jednostki sektora publicznego osiągnęły wynik finansowy netto w wysokości 6608 tys. zł, natomiast jednostki sektora prywatnego w wysokości 134216 tys. zł.
Podstawowe wskaźniki finansowe podmiotów gospodarczych przedstawia poniższe zestawienie:___________ __________________ ______ _________ _ __
WYSZCZEGÓLNIENIE a - ogółem
b - sektor publiczny c - sektor prywatny
1996 1997
w procentach
Wskaźnik poziomu kosztów z całokształtu
działalności...a 98,0 98,2
b 99,9 103,4
c 96,6 96,1
Wskaźnik rentowności obrotu brutto ... a 2,2 2,9
b 0,4 0,9
c 3,4 3,7
Wskaźnik rentowności obrotu n etto... a 0,9 1.6
b -0,8 0,3
c 2,1 2,2
Wskaźnik bieżącej płynności I stopnia ... a 10,2 9,3
b 7,3 4,5
c 14,5 13,1
Wartość majątku obrotowego objętych badaniem przedsiębiorstw w końcu grudnia 1997 r. wyniosła 1946560 tys. zł i była o 31,0% wyższa niż w analogicznym okresie 1996 r., w tym zapasów o 23,9%, należności i roszczeń o 42,6%, środków pieniężnych o 18,9%.
Należności i roszczenia w końcu grudnia 1997 r. wyniosły 1002639 tys. zł ( w sektorze publicznym 322002 tys. zł, a w sektorze prywatnym 680637 tys. zł), w tym należności z tytułu dostaw i usług wyniosły 849002 tys. zł.
W strukturze zapasów zwiększył się udział towarów ( z 25,4% do 27,5%) natomiast zmniejszy się udział materiałów ( z 39,2% do 37,9%), produkcji nie zakończonej ( z 13,0% do 12,4%) oraz produktów gotowych ( z 22,3% do 21,9%).
Zadłużenie krótkoterminowe badanych przedsiębiorstw w końcu grudnia 1997 roku wyniosło 1907333 tys. zł i było o 33,0% wyższe niż w analogicznym okresie 1996 r. ( w sektorze publicznym zmniejszyło się o 2,0%, a w sektorze prywatnym wzrosło o 86,2%).
Największy wzrost odnotowano w zobowiązaniach z tytułu kredytów bankowych o 50,0%.
Zobowiązania z tytułu dostaw robót i usług wzrosły o 39,4%, a z tytułu podatków o
11,9%.Zobowiązania wobec ZUS wzrosły o 15,1% i wyniosły 104565 tys. zł( w
sektorze publicznym 62466 tys. zł, a w sektorze prywatnym 42099 tys. zł).
N A K Ł A D Y I N W E S T Y C Y J N E
Nakłady inwestycyjne przedsiębiorstw i osób fizycznych na nowe obiekty majątkowe, rozbudowę i modernizację w okresie I - XII 1997 r. wyniosły w cenach bieżących 526932,3 tys. zł.
Najwyższe nakłady poniesione zostały na maszyny, urządzenia techniczne, i wyniosły 252095,6 tys. zł. (stanowi to 47,8% nakładów ogółem). Następną grupę stanowią nakłady inwestycyjne poniesione na budynki i budowie, tj. 186444,7 tys. zł, co stanowi 35,4% nakładów ogółem.
Nakłady inwestycyjne poniesione na środki transportowe wyniosły 39849,7 tys. zł, co stanowi 7,6% nakładów ogółem, a na pozostałe środki trwałe wyniosły 21336,9 tys. zł i stanowią one 4,1% nakładów ogółem.
Odsetki od kredytów inwestycyjnych za okres realizacji inwestycji wyniosły 25455,3 tys. z ł , co stanowi 4,8% nakładów ogółem.
Pozostałe nakłady związane z realizacją, a nie stanowiące środka trwałego wyniosły 1737,6 tys. zł (co stanowi 0,3% nakładów ogółem). Nakłady poniesione na poprawę walorów zakupionych gruntów wyniosły 12,5 tys. zł.
W okresie I - XII 1997 r. rozpoczęto realizację 142 nowych inwestycji na wartość kosztorysową 143521,3 tys. zł.
MIESZKANIA I LOKALE
W 1997 r. na terenie województwa częstochowskiego przekazano do użytku 1382 mieszkania o 162508 m2 p.u.m. , co w porównaniu z 1996 r. oznacza wzrost o 30,7% licząc w liczbie mieszkań i wzrost o 40,8% licząc w powierzchni użytkowej mieszkań.
W 1997 r. przekazano do użytku w budownictwie indywidualnym 1022 mieszkania o 140463 n r p.u.m. , co w porównaniu z 1996 r. oznacza wzrost o 48,5%
licząc w liczbie mieszkań i w powierzchni użytkowej mieszkań.
W 1997 r. na terenie woj. częstochowskiego przekazano do użytku w budownictwie komunalnym, spółdzielczym i zakładów pracy:
10 mieszkań o 35 izbach i 714 m2 p.u.m. uzyskanych z adaptacji i przebudowy w budynkach mieszkalnych,
- 320 mieszkań o 1031 izbach i 17473 m2 p.u.m. w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych,
30 mieszkań o 151 izbach i 3858 m2 p.u.m. w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych.
W 1997 r. na terenie województwa częstochowskiego przekazano do użytku 1 ośrodek zdrowia o 6 gabinetach, 2 sale na 60 miejsc w przedszkolu oraz 7 pomieszczeń do nauki o 208 miejscach w szkołach podstawowych.
W 1997 r. rozpoczęto realizację 192 mieszkań o 731 izbach i 14267 m2 p.u.m.
w budownictwie spółdzielczym.
CENY
W grudniu 1997 roku w porównaniu z analogicznym miesiącem 1996 r.
najwyższy wzrost cen detalicznych wybranych artykułów żywnościowych odnotowano między innym i:
♦ w grupie przetworów zbożowych : bułka pszenna „mała” - 14,3%, bułka pszenna „duża” - 5,3%;
♦ w grupie mięsa surowego: mięso wieprzowe boczek z żeberkami - 24,9%, mięso wieprzowe żeberka -13,1% , mięso wieprzowe - łopatka - 9,4%, mięso wołowe z kością szponder, mostek - 6,3% mięso wieprzowe - schab środkowy z kością - 5,3%;
♦ w grupie przetworów mięsnych: boczek wędzony z żeberkami - 24,5%, kiełbasa „krakowska” parzona - 17,3%, kiełbasa toruńska - 11,4%, parówki wieprzowe - 8,4%;
♦ w grupie tłuszczów zwierzęcych: słonina - 10,7%, smalec - 10,2%;
♦ w grupie tłuszczów roślinnych: masmix - 8,1%, olej jadalny sojowy o 6,0%;
♦ w grupie przetworów nabiałowych: jaja świeże - gat I - 9,1%, mleko w proszku pełne - 8,5%, mleko o zaw. tł 2% - 2,5% - 8,0%.
Spadek cen detalicznych wybranych artykułów żywnościowych w grudniu 1997 r. w porównaniu z grudniem 1996 r. odnotowano miedzy innym i:
♦ w grupie przetworów zbożowych: cukier kryształ - 19,7%, chleb żytni razowy zwykły - 1,3%;
♦ w grupie mięsa surowego: kurczak patroszony - 9,6%, mięso cielęce bez kości - 6,1%,
♦ w grupie tłuszczów zwierzęcych - masło „extra” świeże o zaw. tł. 82,5% - 4,0%,
Na rynku owocowo - warzywnym w grudniu 1997 r. w stosunku do grudnia 1996 r.
Zdrożały między innym i:
♦ cebula obcinana - 111,5%,
♦ marchew obcinana - 82,0%,
♦ ziemniaki - 45,9%,
♦ kapusta biała świeża - 27,7%,
♦ buraki obcinane - 24,4%,
♦ pietruszka obcinana - 20,6%,
S ta n ia ły :
♦ kapusta kwaszona - 12,7%,
♦ ogórki świeże szklarniowe - 8,8%,
♦ pomidory szklarniowe - 2,4%.
E M E R Y T U R Y I RENTY
Przeciętna liczba emerytów i rencistów ogółem w 1997 r. wyniosła 187 tys. i nie uległa zmianie w porównaniu do 1996 roku.
Z liczby ogółem 43 tys. osób, tj. 23,0% to emeryci i renciści z rolnictwa indywidualnego. W porównaniu z 1996 r. nastąpił spadek o 4,4%.
W 1997 r. emeryturę pracowniczą otrzymywało 73 tys. osób. Liczba ich wzrosła o 2,8% w porównaniu z 1996 r. Renty inwalidzkie otrzymywało 45 tys. osób, liczba ta kształtowała się na tym samym poziomie w porównaniu z 1996 r.
Kwota świadczeń emerytalno - rentowych brutto w 1997 roku wynosiła 1329,7 min zł i w porównaniu z 1996 r. wzrosła o 21,7%. Z liczby tej wypłaty emerytur i rent dla rolników indywidualnych brutto wyniosły 262,5 min zł, tj. 19,7% ogółu wypłat i wzrosły o 19,3%.
Wypłaty emerytur pracowniczych brutto w 1997 r. wyniosły 607,9 min zł i wzrosły w porównaniu z 1996 r. o 23,1%, natomiast wypłaty rent inwalidzkich (brutto) w 1997 r.
wyniosły 273,9 min zł i wzrosły o 19,2% w porównaniu z 1996 r.
Przeciętna miesięczna emerytura i renta pracownicza pochodna i kombatancka (netto) w 1997 r. wyniosła 520,45 zł i była wyższa o 21,4% w porównaniu z 1996 r.
Dla rolników indywidualnych przeciętna emerytura i renta netto wyniosła 402,00 zł i wzrosła o 19,6% w porównaniu z 1996 r.
Przeciętna emerytura pracownicza netto w 1997 r. wyniosła 576,07 zł i była wyższa o 21,0% w porównaniu z 1996 r., natomiast przeciętna renta inwalidzka netto wyniosła 433,84 zł i wzrosła o 21,3% w porównaniu z 1996 r.
Wypłaty zasiłków społecznych i jednorazowych świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego przedstawia tabela:____________________________
Zasiłki 1996 1997
w tysiącach złotych 1996= 100
OGÓŁEM ... 110714,7 128593,9 116,1
Zasiłki pracownicze ... 101206,8 117040,5 115,6
w ty m :
rodzinne i pielęgnacyjne ... 44661,5 51579,7 115,5
chorobowe ... 71545,9 83156,5 116,2
w tym ze środków zakładów p ra cy...
21795,4 23897,4 109,6
opiekuńcze... 2225,6 2400,2 107,8
macierzyńskie ... 8042,6 8929,9 111,0
Zasiłki rolników indywidualnych 9507,9 11553,4 121,5
W Y P A D K I P R Z Y P R A C Y
W 1997 roku w województwie częstochowskim zgłoszono 1281 wypadków przy pracy ( o 5,1% mniej w porównaniu z 1996 r.) , w tym 6 zbiorowych ( o 16 mniej w porównaniu z 1996 r.).
W zgłoszonych wypadkach w województwie w 1997 roku zostało poszkodowanych 1288 osób ( o 5,6% mniej w porównaniu z 1996 r.).
Wzrósł odsetek poszkodowanych w działalności produkcyjnej z 49,9% w 1996 r.
do 51,7% w 1997 r., w handlu hurtowym i detalicznym z 6,5% do 7,0% i w transporcie .gospodarce magazynowej i łączności z 4,8% do 6,7%.
W 1997 roku było 15 wypadków śmiertelnych, 7 z nich miało miejsce w działalności produkcyjnej, w'budownictwie - 6 i 2 wypadki śmiertelne w handlu detalicznym i hurtowym.
STRUKTURA POSZKODOWANYCH W WYPADKACH WEDŁUG SKUTKÓW WYPADKÓW
w latach 1996-1997
■ śmierć □ ciężkie uszkodzenie ciała □ lżejsze uszkodzenie ciała
Z liczby ogółem w 1997 r. 40 osób, tj. 3,1% uległo ciężkiemu uszkodzeniu ciała ( w 1996 r. 56 osób, tj. 4,1%).
Poszkodowani, którzy uniknęli śmierci, byli w 1997 r. niezdolni do pracy przeciętnie
przez 39,7 dnia.
W 1997 r. liczba dni niezdolności do pracy spowodowanych wypadkami wyniosła 51097 i była niższa od liczby dni niezdolności do pracy o 8,7%- tj. o 4879 dni w porównaniu z 1996 r.
Najwięcej osób, które uległy wypadkom, zostało poszkodowanych na skutek przygniecenia (41,8% ogółu poszkodowanych) lub upadku (24,6% ogółu poszkodowanych).
Wśród poszkodowanych ogółem największy udział (47,0% w 1997 r.) mieli pracownicy z grupy wiekowej 35 - 49 lat.
Największy odsetek poszkodowanych odnotowano w działalności produkcyjnej (51,7%) oraz w budownictwie (17,2%).
W ogólnej liczbie poszkodowanych największy udział mieli robotnicy obróbki metali (11,6%) oraz robotnicy przy produkcji drewna i wyrobów z drewna (6,9%).
Najczęstszą przyczyną wypadków był niewłaściwy stan czynnika materialnego, niewłaściwa organizacja pracy i stanowiska pracy oraz brak lub niewłaściwe posługiwanie się czynnikiem materialnym.
Kobiety stanowiły 18,6% ogółu poszkodowanych ( w 1996 r. 19,1%), natomiast młodociani 1,4% ogółu poszkodowanych.
Kobiety ucierpiały głównie przy pracy w działalności produkcyjnej oraz ochronie zdrowia i opiece społecznej; natomiast młodociani najbardziej ucierpieli przy pracy w działalności produkcyjnej i transporcie.
POSZKODOWANI W WYPADKACH PRZY PRACY WEDŁUG SEKTORÓW
w latach 1996-1997
787
□ sektor publiczny
B sektor prywatny
O C H R O N A Z D R O W I A
Działania zmierzające do ochrony zdrowia mieszkańców województwa częstochowskiego realizowane są poprzez:
- zakłady ambulatoryjnej opieki zdrowotnej (przychodnie, poradnie, ośrodki zdrowia, punkty lekarskie, ambulatoria),
- zakłady ambulatoryjnej służby medycyny pracy (przychodnie przyzakładowe, międzyzakładowe i poradnie chorób zawodowych),
- zakłady stacjonarnej opieki zdrowotnej (szpitale), - pomoc doraźna,
- żłobki, - apteki.
Zakłady ambulatoryjnej opieki zdrowotnej zapewniają opiekę zdrowotną poprzez rejonowe przychodnie, specjalistyczne, gminne i wiejskie ośrodki zdrowia, przychodnie zakładowe, spółdzielcze, inne przychodnie prywatnej służby zdrowia, przychodnie rehabilitacyjne przy spółdzielniach inwalidów oraz ambulatoria.
W 1997 roku zmalała liczba przychodni rejonowych w porównaniu z 1996 r. o 1.
Nie uległa zmianie natomiast liczba ośrodków zdrowia, jak i przychodni spółdzielczych, przychodni rehabilitacyjnych przy spółdzielniach inwalidów oraz liczba przychodni specjalistycznych.
szt
ZAKŁADY AMBULATORYJNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ W 1997 ROKU
100 90
20 30
10 40 50 60 70 80
0
przychodnie przychodnie ośrodki zdrowia rejonowe specjalistyczne
ambulatoria przychodnie rehabilitacyjne
przychodnie medycyny pracy
Różna jest liczba porad udzielanych przez lekarzy i lekarzy dentystów zarówno w podstawowej opiece zdrowotnej, jak i poradniach specjalistycznych.
Dużą rolę w lecznictwie odgrywa pomoc doraźna interweniująca w wypadkach i nagłych zachorowaniach. Pomoc doraźną na terenie województwa zabezpiecza 9 działów pomocy doraźnej, 1 wojewódzka stacja pogotowia ratunkowego i 1 stacja pogotowia ratunkowego kolejowej służby zdrowia. Liczby te nie uległy zmianie w porównaniu z 1996 r.
Działy i stacja pomocy doraźnej podległej Ministerstwu Zdrowia i Opieki Społecznej dysponowały 39 karetkami z pełną obsadą do udzielania pomocy, a 43 karetkami do przewozu chorych i 5 zespołami reanimacyjnymi. Liczba karetek z obsadą zmalała o 3, a do przewozu chorych o 2 w porównaniu z 1996 r.
Wyjazdy karetek kształtowały się następująco:
WYSZCZEGÓLNIENIE 1996 1997
w liczbach bezwzględnych 1996 = 100
Wyjazdy w ciągu roku do :
zachorowań w tys. 54,2 55,7 102,8
wypadków w tys. 8,1 8,4 103,7
Usługi ambulatoryjne w tys. 103,2 103,1 99,9
W porównaniu z 1996 r. nastąpił wzrost wyjazdów do zachorowań o 2,8%, wzrost liczby wyjazdów do wypadków o 3,7%, a spadek usług ambulatoryjnych o 0
,1
% .W 1997 r. stacjonarną opiekę zdrowotną zapewniało mieszkańcom województwa 14 szpitali ogólnych. Liczba szpitali nie uległa zmianie. Szpitale ogólne podległe Ministerstwu Zdrowia i Opieki Społecznej dysponowały 3446 łóżkami, tj. o 79 łóżek mniej (o 2,2%) w porównaniu z 1996 r.
Działalność szpitali ogólnych ilustrują następujące dane:
WYSZCZEGÓLNIENIE 1996 1997
Leczeni w tys...
na 1 łóżko ...
Osobodni leczenia w tys...
średni pobyt chorego w dniach ...
Przeciętne wykorzystanie łóżka w dniach
81,7 23,2 893,6 10,9 253,5
83,3 24,2 899,4 10,8 261,0
W 1997 r. wzrosło obciążenie szpitali, o czym świadczy wzrost liczby leczonych o 2,0% w porównaniu z 1996 r. zmalał natomiast średni pobyt chorego w szpitalu o 0,9%, a wzrosło przeciętne wykorzystanie łóżka o 3,0% w porównaniu z 1996 r.
Zakładami uzupełniającymi lecznictwo ambulatoryjne i stacjonarne są apteki i punkty apteczne. W 1997 r. było czynnych 177 aptek, z tego podległe PZF„CEFARM"
12, pozostałe 165 to apteki prywatne.
W porównaniu z 1996 r. liczba aptek prywatnych wzrosła o 7,8%. Liczba aptek podległych PZF”CEFARM” nie uległa zmianie, jak również liczba punktów aptecznych I typu.
szt
APTEKI I PUNKTY APTECZNE
1996 1997
Według stanu w dniu 31 XII 1997 r. nad małymi dziećmi sprawowało opiekę 8 żłobków i 1 oddział żłobkowy. Liczba miejsc w tych placówkach zmalała o 3,2%.
Zmalała również liczba dzieci przebywających w żłobkach o 73 , tj. o 10,2% w porównaniu z 1996 r. Opiekę nad ludźmi samotnymi i chorymi pełnią domy pomocy społecznej. W dniu 31 XII 1997 r. na terenie województwa częstochowskiego było czynnych 9 domów i 1 filia na 1143 miejsca, z czego dla:
umysłowo upośledzonych dorosłych - 318 miejsc, przewlekle chorych psychicznie - 430 miejsc, w domach dla przewlekle somatycznie chorych - 145 miejsc, w domach ludzi starych (rencistów) - 230 miejsc, w domach dla ludzi niepełnosprawnych fizycznie - 20 miejsc.
Szczegółowe dane odnośne domów pomocy społecznej przedstawia zestawienie:
WYSZCZEGÓLNIENIE 1996 1997
w liczbach bezwzględnych 1996 = 100
DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ .... 8 9 112,5
w tym dla ludzi starych... 2 2 100,0
MIEJSCA W DOMACH ... 1075 1143 106,3
w tym dla ludzi starych... 230 230 100,0
PENSJONARIUSZE
Przebywający w domach ... 1045 1085 103,8
w tym ludzie starzy... 226 228 100,9
Oczekujący... 342 332 97,1
