598941/I
Typ dokumentu: Interpretacja Indywidualna Słowa kluczowe:
przychód spółdzielnie zwolnienie
Autor: Szef Krajowej Administracji Skarbowej Data wydania: 07-01-2021
Sygnatura: DOP4.8221.1.2020.GEFH Istota
interpretacji:
w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodów Spółdzielni Mieszkaniowej uzyskanych od osób posiadających lokale mieszkalne w zasobach Spółdzielni, będących członkami Spółdzielni oraz osób nieposiadających członkostwa w Spółdzielni.
Stanowisko: prawidłowe Klasyfikacja
wg przepisów:
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych.Rozdział 4.Zwolnienia przedmiotowe
ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ
Na podstawie art. 14e § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.
U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.), dalej: Ordynacja podatkowa, Szef Krajowej Administracji Skarbowej, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 4 marca 2020 r. nr 0111-KDIB1-1.4010.599.2019.2.AB, wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, zmienia z urzędu wymienioną interpretację, stwierdzając że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 grudnia 2019 r. (uzupełnionym pismem z dnia 24 lutego 2020 r. i 2 marca 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodów Spółdzielni Mieszkaniowej z tytułu:
1. opłat za lokale mieszkalne pobieranych od członków i osób niebędących członkami Spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali oraz prawa odrębnej własności do lokali – jest prawidłowe,
2. odsetek od zaległości w opłatach pobieranych za lokale mieszkalne, a także otrzymanych kosztów egzekucyjnych i sądowych związanych z dochodzeniem zaległych należności na pokrycie kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem lokali mieszkalnych pobieranych od członków i osób niebędących członkami Spółdzielni – jest prawidłowe,
3. opłat za lokale mieszkalne pobieranych od osób, które zajmują lokale bez tytułu prawnego, niebędących członkami, wobec których spółdzielnia posiada wyroki eksmisyjne bez lokalu socjalnego albo wyroków jeszcze nie posiada – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
Wnioskiem z dnia 16 grudnia 2019 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa (dalej: Wnioskodawca, Spółdzielnia) zwróciła się o wydanie interpretacji indywidulanej z zakresu podatku dochodowego od osób prawnych w przedmiocie zwolnienia z opodatkowania dochodów
Spółdzielni Mieszkaniowej uzyskanych od osób posiadających lokale mieszkalne w zasobach Spółdzielni, będących członkami Spółdzielni oraz osób nieposiadających członkostwa w Spółdzielni.
We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:
Spółdzielnia Mieszkaniowa jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i posiada w swych zasobach m.in.:
▪ lokale mieszkalne o statusie spółdzielczego prawa do lokalu oraz prawa odrębnej własności, które to przysługują zarówno członkom, jak i nie członkom;
▪ 2 lokale mieszkalne, zajmowane przez osoby, które zostały z powodu zaległości w opłatach pozbawione praw do lokali mieszkalnych; wobec tych osób Spółdzielnia posiada tytuły eksmisyjne z prawem do lokalu socjalnego;
z uwagi na brak lokali socjalnych osoby te nadal zamieszkują w tych lokalach;
wobec tych osób nadal naliczane są opłaty za mieszkanie, na takich samych zasadach jak dla osób które posiadają prawa do lokalu; jeżeli osoby te nie regulują opłat za mieszkanie – wówczas Miasto L. płaci Spółdzielni odszkodowanie za niedostarczone lokale socjalne w wysokości należnych opłat;
▪ 3 lokale mieszkalne, zajmowane przez osoby, które zostały z powodu zaległości w opłatach pozbawione praw do lokali mieszkalnych – wobec tych osób Spółdzielnia nie posiada wyroków eksmisyjnych lub posiada, ale bez konieczności zapewnienia lokalu socjalnego.
Zgodnie z art. 4 ust. l ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat, zgodnie z postanowieniami statutu. Na podstawie art. 4 ust. l (1) tej ustawy osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.
Według art. 4 ust. 2 tej ustawy, członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat, zgodnie z postanowieniami statutu. W oparciu o art. 4 ust. 4 właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.
Na podstawie art. 4 ust. 5 tej ustawy, członkowie spółdzielni uczestniczą w kosztach związanych z działalnością społeczną, oświatową i kulturalną prowadzoną przez spółdzielnię, jeżeli uchwała walnego zgromadzenia tak stanowi. Spółdzielnia prowadzi działalność społeczną, oświatową i kulturalną. Wobec czego, członkowie Spółdzielni mają również naliczaną opłatę na utrzymanie tej działalności.
W uzupełnieniu do swojego wniosku, Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnił, że dochody Spółdzielni z tytułu:
▪ opłat za lokale mieszkalne pobierane (na podstawie art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych) od członków i nie członków Spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali oraz prawa odrębnej własności do lokali,
▪ odsetek pobieranych od członków i nie członków Spółdzielni posiadających prawa do lokali mieszkalnych oraz osób zamieszkujących bez prawa do lokali – od zaległości w opłatach pobieranych (na podstawie art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych), a także kosztów egzekucyjnych i sądowych związanych z dochodzeniem zaległych należności z tytułu opłat za mieszkania,
▪ odszkodowań otrzymanych z urzędu Miasta L. za niedostarczone lokale socjalne,
▪ opłat za lokale mieszkalne pobierane od osób, które zajmują lokale bez tytułu prawnego, niebędących członkami, wobec których Spółdzielnia posiada wyroki eksmisyjne bez lokalu socjalnego albo wyroków jeszcze nie posiada, są przeznaczane przez Spółdzielnię na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.
W związku z tym zostały zadane m.in. następujące pytania (oznaczone we wniosku numerami: 1, 2 i 4):
1. Czy opłaty za lokale mieszkalne pobierane (na podstawie art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych) od członków i nie członków Spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali oraz prawa odrębnej własności do lokali oraz sfinansowane z nich koszty stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2019 r., poz. 865, dalej: ustawa CIT)?
2. Czy odsetki pobierane od członków i nie członków Spółdzielni posiadających prawa do lokali mieszkalnych oraz osób zamieszkujących bez prawa do lokali - od zaległości w opłatach pobieranych na podstawie art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, a także otrzymane koszty egzekucyjne i sądowe związane z dochodzeniem zaległych należności na pokrycie kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem lokali mieszkalnych stanowią przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych, na podstawie art. 17 ust. l pkt 44 ustawy CIT, pod warunkiem przeznaczenia ich na utrzymanie zasobów mieszkaniowych?
3. Czy dochody Spółdzielni z tytułu opłat za lokale mieszkalne pobierane od osób, które zajmują lokale bez tytułu prawnego, niebędących członkami,
wobec których Spółdzielnia posiada wyroki eksmisyjne bez lokalu socjalnego albo wyroków jeszcze nie posiada, korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych, o którym mowa w art. 17 ust. l pkt 44 ustawy CIT, pod warunkiem przeznaczenia ich na utrzymanie zasobów mieszkaniowych?
Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy CIT, zwolnione z podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi – w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.
Odnosząc się do pytania nr 1 – zdaniem Spółdzielni – przychody uzyskane z opłat za lokale mieszkalne, pobierane na podstawie art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych od członków i nie członków, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali oraz prawa odrębnej własności – są uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i pod warunkiem ich przeznaczenia na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych stanowią przychody zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych - na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy CIT. Zwolnieniu nie podlegają opłaty pobierane od członków na działalność społeczną, oświatową i kulturalną prowadzoną przez Spółdzielnię.
W zakresie pytania nr 2 – w ocenie Spółdzielni – przychody z tytułu pobranych odsetek oraz kosztów sądowych i egzekucyjnych za zaległości w opłatach za lokale mieszkalne pobierane od członków i nie członków, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali oraz prawo odrębnej własności oraz od osób, które zajmują lokale mieszkalne bez tytułu prawnego, pod warunkiem ich przeznaczenia na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych – stanowią przychody zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych – na podstawie art.
17 ust. l pkt 44 ustawy CIT.
W przypadku pytania nr 3 – zdaniem Spółdzielni – przychody z tytułu opłat za lokale mieszkalne pobierane od osób, które zajmują lokale bez tytułu prawnego i niebędące członkami (wobec których Spółdzielnia posiada wyroki eksmisyjne bez lokalu socjalnego albo wyroków jeszcze nie posiada) są również przychodami z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i pod warunkiem przeznaczenia ich na utrzymanie tych zasobów – korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych, na podstawie art. 17 ust. l pkt 44 ustawy CIT. Nie ma w tym przypadku znaczenia fakt posiadania prawomocnego wyroku eksmisyjnego.
Sfinansowane tymi opłatami koszty utrzymania stanowią koszty zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych.
W interpretacji indywidualnej z dnia 4 marca 2020 r. nr 0111-KDIB1-1.4010.599.2019.2.AB Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej określił stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zwolnienia od podatku przychodów uzyskanych:
1. z opłat za lokale mieszkalne pobieranych:
▪ od członków Spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali oraz prawa odrębnej własności do lokali – za prawidłowe,
▪ od osób niebędących członkami Spółdzielni, którym przysługują ww. prawa do lokali – jest nieprawidłowe;
2. odsetek od zaległości w opłatach pobieranych za lokale mieszkalne, a także otrzymane koszty egzekucyjne i sądowe związane z dochodzeniem zaległych należności na pokrycie kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem lokali mieszkalnych pobieranych:
▪ od członków Spółdzielni – za prawidłowe,
▪ od osób niebędących członkami Spółdzielni – za nieprawidłowe;
3. opłat za lokale mieszkalne pobieranych od osób, które zajmują lokale bez tytułu prawnego, niebędących członkami, wobec których spółdzielnia posiada wyroki eksmisyjne bez lokalu socjalnego albo wyroków jeszcze nie posiada – za nieprawidłowe.
Po zapoznaniu się z aktami sprawy Szef Krajowej Administracji Skarbowej stwierdza, że interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej jest nieprawidłowa.
Stanowisko Szefa Krajowej Administracji Skarbowej:
Spółdzielnia mieszkaniowa podlega ogólnym regułom opodatkowania zawartym w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1406, ze zm.); dalej: ustawa o CIT.
W przypadku spółdzielni mieszkaniowych, wolne od podatku są ich dochody uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi – w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi (art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT).
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają definicji pojęcia
„gospodarka zasobów mieszkaniowych” i „zasoby mieszkaniowe”. Niezbędne w tym zakresie jest więc posłużenie się ich znaczeniem językowym (potocznym). Wynika z niego, że termin
„gospodarka” oznacza m. in. „całość mechanizmów i warunków działania podmiotów gospodarczych związanych z wytwarzaniem i podziałem dóbr i usług”, a „zasób” to m. in.
pewna nagromadzona ilość czegoś; z kolei termin „mieszkanie” jest równoznaczny z oznaczeniem „pomieszczenia, w którym się mieszka” (zob. internetowy słownik języka polskiego PWN; www.sjp.pwn.pl). Łącząc poszczególne znaczenia otrzymujemy wynik uzasadniający twierdzenie, że przez „gospodarkę zasobami mieszkaniowymi” należy rozumieć całość działań mających na celu prawidłowe gospodarowanie substancją mieszkaniową znajdującą się w budynku mieszkalnym, w tym przede wszystkim lokale mieszkaniowe, które w pierwszej kolejności służą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych, a ich utrzymanie mieści się w gospodarowaniu zasobami mieszkaniowymi. Przyjęta wykładnia znajduje potwierdzenie w stanowisku Ministerstwa Finansów (por. interpretacja ogólna z 5.03.2008 r.
DD6/8213/11/KWW/07/MB7/82) i w orzecznictwie (por. wyroki NSA: z 2 lutego 2011 r., II FSK 1651/09; z 5 maja 2010 r., II FSK 26/09; z 23 lipca 2010 r., II FSK 353/09; z 20 maja 2011 r., II FSK 80/10 oraz z 9 marca 2012 r., II FSK 1509/10).
W związku z powyższym opłaty (np. mieszkaniowe) związane z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych stanowią przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, zaś dokonane wydatki – koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. W konsekwencji stanowią one odpowiednio przychody podatkowe (art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT) i koszty podatkowe (art.
15 ust. 1 z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ustawy o CIT).
Przedmiotem opodatkowania jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów (art. 7 ust. 1 ustawy o CIT). Dochodem ze źródła przychodów, z ustawowymi zastrzeżeniami, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w
roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 7 ust. 2 ustawy o CIT).
Dochód spółdzielni mieszkaniowej, uzyskany przez nią z gospodarki zasobami mieszkaniowymi będzie korzystał ze zwolnienia podatkowego – w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi (art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT). Tym samym ze zwolnienia nie będą korzystały dochody, osiągnięte z innych źródeł niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet jeśli zostaną przeznaczone na utrzymanie tych zasobów, gdyż nie będzie spełniony jeden z kumulatywnych warunków wskazanych w cytowanym przepisie.
Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika m.in., że w zasobach Wnioskodawcy znajdują się lokale mieszkalne zajmowane na podstawie spółdzielczego prawa do lokalu oraz lokale mieszkalne stanowiące odrębną własność, które przysługują członkom spółdzielni oraz osobom niebędącym jej członkami. W ocenie Wnioskodawcy, brak jest podstaw do różnicowania zakresu zwolnienia podatkowego jedynie na podstawie kryterium członkostwa w spółdzielni podmiotu, od którego pobierane są opłaty (odsetki). Zwolnieniem przedmiotowym w tym zakresie winny być objęte dochody (opłaty, odsetki) niezależnie od statusu podmiotu, który je uiszcza.
W ocenie Szefa KAS, brak jest podstaw do różnicowania zakresu zwolnienia podatkowego jedynie na podstawie kryterium członkostwa w spółdzielni podmiotu, od którego pobierane są opłaty eksploatacyjne. Z regulacji zawartej w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT wynika, że przepis ten statuuje zwolnienie podatkowe w obszarze dotyczącym lokali mieszkalnych, nie odnosząc się do statusu osób, które te lokale zajmują. Przyjęcie odmiennej oceny prowadzi do zawężenia literalne znaczenie pojęcia „przeznaczenia dochodów”, i skutkuje nieuprawnionym wprowadzeniem dodatkowego warunku dla stosowania przedmiotowego zwolnienia.
Ze wskazanych powodów, Szef KAS podziela stanowisko Wnioskodawcy.
Zgodnie z art. 14e § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może z urzędu zmienić wydaną interpretację indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może, z urzędu zmienić ją w dowolnym czasie.
Zmieniona interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania zmienianej interpretacji.
POUCZENIE
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ..., w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia (art. 3 § 2 pkt 4a, art. 13 § 1 i § 2 i art. 53 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U. z 2019 r. poz. 2325).
Skargę wnosi się za pośrednictwem Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (którego działanie jest przedmiotem skargi):
▪ w dwóch egzemplarzach, na adres: Ministerstwo Finansów, ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa (art. 47 § 1 i art. 54 § 1 ww. ustawy)
lub
▪ w formie dokumentu elektronicznego bez dołączania odpisów, zawierającą adres elektroniczny oraz podpisaną kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Ministerstwa Finansów na platformie ePUAP: /bx1qpt265q/SkrytkaESP (art. 46 § 2a, art. 47 § 3 i art. 54 § 1a ww.
ustawy). Datą wniesienia skargi
indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
