Wojciech Jekiel
Cezariusz Rowiński (1934-1994)
Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza 29, 175-176
R o czn ik T o w a r zy stw a L itera ck ieg o im. A. M ic k ie w ic z a X X I X /1 9 9 4
W o jc ie c h J e k ie l
Ce z a r i u s z Ro w i ń s k i (1 9 3 4 - 1 9 9 4 )
W dniu 17 w rześnia 1994 roku zm arł w W arszaw ie dr hab. C ezariusz R o w iński, krytyk i historyk literatury, profesor Uniw ersytetu W arszaw skiego.
U rodził się 12 lutego 1934 r. w Piasecznie k.W arszaw y. Tu też chodził do szkół i uzyskał w 1952 roku św iadectw o m aturalne. Po m aturze pracow ał przez trzy lata w B ibliotece Uniw ersytetu W arszaw skiego, zaś w 1955 r. rozpoczął studia polonistyczne na ów czesnym W ydziale Filologicznym UW. U kończył stu dia w 1960 r. pod kierunkiem prof, dr Zofii Szm ydtowej i podjął pracę jak o asystent w utw orzonym wówczas Studium Języka i Kultury Polskiej dla C udzo ziem ców UW „Polonicum ”, z którym w spółpracow ał jeszcze w czasach studenc kich. Z tym Instytutem zw iązana była Jego zaw odow a praca na UW , poczynając od stanow iska asystenta aż do dwukrotnie pełnionej funkcji dyrektora Instytutu, w latach 1983-1984 i 1990-1993.
W „Polonicum ” C ezariusz Rowiński prow adził lektoraty języ k a polskiego dla studentów i stażystów -cudzoziem ców , wykłady i sem inaria pośw ięcone hi storii literatury i kultury polskiej dla tych samych słuchaczy.
Praca w „P olonicum ” zaow ocow ała dw iem a ważnym i z punktu w idzenia d y daktyki publikacjam i. Były to pionierskie na owe czasy Wybory tekstów na uży
tek lektoratów język a polskiego dla cudzoziem ców . Zagadnieniam i m etodyki na
uczania języ k a polskiego jako obcego zajm ował się C. Rowiński aż po lata dzie w ięćdziesiąte, w ykładając na kursach dla kandydatów na lektorów i publikując na ten tem at studia i m ateriały w w ydaw nictw ach przygotow yw anych przez „Po lonicum ”, m.in. w Vademecum lektora język a polskiego ja k o obcego (1992).
Jako dośw iadczony lektor i w ykładow ca wiedzy o kulturze polskiej dla cu dzoziem ców C ezariusz Rowiński trzykrotnie w yjeżdżał na polonistyczną pla ców kę zagraniczną. Po raz pierw szy w yjechał w roku 1964 jak o lektor do C ler m ont-F errand, gdzie przebyw ał do roku 1968; ponow nie pracow ał we Francji w latach 1973-1977 jako w ykładow ca w Institut National des Langues et C i vilisations O rientales w Paryżu; i wreszcie po raz trzeci - w latach 1985-1989
— 176 —
- był dyrektorem O środka Badań Polskich na U niw ersytecie Paryż IV - Sorbona, a zarazem w ykładow cą historii literatury polskiej na tym że U niw ersytecie.
W swej pracy lektorskiej reprezentow ał tendencję kulturoznaw czą, um iejęt nie łączył nauczanie języ k a z przekazyw aniem wiedzy o kulturze polskiej. Jako w ykładow ca stosow ał oryginalnie i płodnie ujętą metodę kom paratystyczną, uni kając m echanicznego przenoszenia polskiego kodu kulturow ego do nauczania cudzoziem ców .
Drugą, chronologicznie późniejszą, dziedziną była praca badaw cza. Skalę osiągnięć w tym zakresie w yznaczają trzy książki.
Pierw sza, to rozpraw a Stanisław a Brzozow skiego „Legenda M łodej P o ls k i” na tle epoki, w ydana w 1975 r. a oparta na obronionej w 1973 roku pracy do ktorskiej. Druga, to C złow iek i św iat w poezji Leśm iana z roku 1982, będąca pracą habilitacyjną. T rzecia w reszcie, to wydany w 1984 roku zbiór studiów i esejów , noszący tytuł P rzestrzeń logosu i czas historii. W szystkie prace C. R o wińskiego im ponują rozległością horyzontów i głęboką erudycją Autora. S zcze gólnie uderza Jego um iejętność łączenia problem atyki historycznoliterackiej z filozoficzną, a także sw obodne poruszanie się nie tylko po obszarze dziejów li teratury polskiej, ale w szystkich literatur europejskich, przede w szystkim fran cuskiej. W arto też dodać, że głębia treści nie zaciem nia wykładu, który je s t pro wadzony z precyzją i jasnością godną pozazdroszczenia. Tę z konieczności szki cow ą charakterystykę niech uzupełni jeszcze przypom nienie jednej niezm iernie ważnej cechy R ow ińskiego jako badacza. Była nią oryginalność sądów, odw aga w odrzucaniu utartych przesądów i schem atów , bezkom prom isow ość w obec te go, co uw ażał za płytkie, tandetne, banalne.
Oprócz wym ienionych książek opublikow ał jeszcze sporo esejów , artykułów , recenzji. O statnią pracę, Cztery żyw ioły i literatura, ukończył we w rześniu 1994 roku, ale nie zdążył jej opublikować.
Ponadto tłum aczył, głów nie z języka francuskiego. W roku 1986 ukazał się Jego przekład książki G ilberta D uranda W yobraźnia sym boliczna.
C ezariusz Rowiński prow adził zajęcia nie tylko we Francji, i nie tylko w „Polonicum ”, ale rów nież w Instytucie Literatury Polskiej UW . Od studentów , których traktow ał zaw sze z w ielką życzliw ością, wym agał wiele. Prow adził cie kaw e sem inaria, opiekow ał się pracam i m agisterskim i, recenzow ał prace dok to r skie.
Był też aktyw nym członkiem T ow arzystw a Literackiego im. A. M ickiew icza, od roku 1978 do śm ierci, zaś w latach 1978-1983 był członkiem Z arządu G łów nego Tow arzystw a.
