""Der von dir, Vater, ausgeht und von deinem Sohne nimmt". Der Heilige Geist im Beten der Syro-Antiochenischen Kirche", Johannes Madey, Paderborn 1980 : [recenzja]

Wacław Hryniewicz

"Der von dir, Vater, ausgeht und von

deinem Sohne nimmt". Der Heilige

Geist im Beten der

Syro-Antiochenischen Kirche",

Johannes Madey, Paderborn 1980 :

[recenzja]

Collectanea Theologica 51/4, 216

216 R E C E N Z J E

Johannes MADEY, „ D e r v o n d i r , V a t e r , a u s g e h t u n d v o n d e i n e m S o h n e n i m m t ” . D e r H e i l i g e G e i s t i m B e t e n d e r S y r o - A n t i o c h e n i s c h e n K i r c h e , P a­ derborn 1980, Verlag Bonifacius-D ruckerei, s. 155 (O e c u m e n i s m u s s p i r i t u a ­ l i s , H I ) .

Ta niew ielka rozmiarami książka poświęcona jest — jak w skazuje jej podtytuł — Duchowi Św iętem u w m odlitw ie Kościoła syryjsko-antiocheń- skiego. Teksty liturgiczne tego K ościoła zawierają niew ykorzystane dotąd bogactwo w czesnej tradycji syryjskiej, m ówiące o głębokim poczuciu obec­ ności i działania Ducha Św iętego w K ościele Chrystusa. W dobie w zrasta­ jącej potrzeby bardziej bezpośredniego doświadczenia Boga oraz mocy Du­ cha Św iętego św iadectw a zebrane przez J. M a d e y a nabierają szczegól­ nego znaczenia. Są orie w pew nym sensie bardzo dobrą ilustracją do znako­ m itego studium, które przed 10 laty opublikował E. P. S i m a n , L ’ e x p é ­ r i e n c e d e V E s p r i t p a r l ’ E g l i s e d ’ a p r è s l a t r a d i t i o n s y r i e n n e d ’ A n t i o c h e , P a­ ris 1971. N ie można m ówić o pogłębionej pneum atologii, która zadowalałaby się abstrakcyjnym i rozważaniami, nie uwzględniając m odlitewnego doświad­ czenia Ducha Św iętego w liturgii konkretnego Kościoła.

We wprowadzeniu (s. 13—25) autor podaje krótką syntezę pneum ato- logicznej eklezjologii zawartej w tekstach syryjskich. Pięćdziesiątnica jest dniem narodzin Kościoła jako „nowego stw orzenia”, tajem nicą jedności zm artw ychw stałego Chrystusa i ludzi. Jedność ta jest darem Ducha Świętego. Także rozwój Kościoła dokonuje się dzięki obecności i działaniu Boskiego Dawcy życia. U kazuje to w ybrany przez autora zestaw najw ażniejszych tek ­ stów.

Pierw sza część (s. 27—94) podaje teksty liturgiczne z uroczystości P ięć­ dziesiątnicy (począwszy od niedzieli do wtorku) oraz niedzieli po Zesłaniu Ducha Świętego. Część drugą (s. 95— 143) stanowią wybrane teksty na róż­ ne okazje życia chrześcijańskiego. Ostatnia część składa się z kilku dodat­ ków pomocniczych: dane dotyczące źródeł, słow niczek syryjsko-niem iecki, garść w yjaśnień o autorach wybranych tekstów liturgicznych.

Wybór liturgicznych tekstów syryjskich o Duchu Św iętym jest dla teo­ loga cenną pomocą w e w nikaniu w tajem nicę Jego działania w Kościele, w sakram entach św iętych, w człow ieku i w św iecie. Pow inni sięgnąć do niej także liturgiści oraz w szyscy, którym zależy na osobistym doświadczeniu życiodajnej mocy Bożego Ducha. „Bez Ducha Św iętego Bóg jest daleki, Chrys­ tus — postacią z odległej przeszłości, Ewangelia — m artwą literą, Kościół — zw yczajną organizacją (...) A le w Nim, poprzez niezbędne ludzkie w spół­ działanie, św iat dźwiga się tworząc w bólach zaczątki K rólestw a, człowiek zmaga się sam ze sobą, Chrystus zm artw ychw stały jest z bliska obecny, Ew an­ gelia jest mocą kształtującą życie, Kościół zaś żyw ym znakiem w spólnoty trynitarnej”. Nie dziwi fakt, że słowa te w ypow iedział w łaśn ie praw osław ny m etropolita Ignacy H a z i m z Lattaki (Syria) w czasie otwarcia IV Zgro­ m adzenia Ogólnego SKR w Upsali (1968). Stanowią one ekum eniczny pro­ gram dla w szystkich K ościołów chrześcijańskich.

k s . W a c ł a w H r y n i e w i c z O M l , L u b l i n

Carlo CARRETTO, G i b m i r d e i n e n G l a u b e n . G e s p r ä c h e m i t M a r i a v o n N a ­ z a r e t h (tłum. z włos.), Freiburg-B asel-W ien 1980, Verlag Herder, s. 128.

Autor był przez kilka lat przewodniczącym w łoskiej A kcji K atolickiej, następnie jako członek wspólnoty M ałych Braci Karola1 de Foucauld prze­ bywał wśród Tuaregów na pustyni Hoggar, obecnie zaś m ieszka koło Asyżu, gdzie prowadzi centrum m odlitw y i rozważania. C a r r e t t o przed soborem przeżył pew ne trudności w sw oim nabożeństw ie m aryjnym , gdyż m iało ono za centrum Matkę Bożą jako Królową i dlatego tchnęło barokiem i trium - falizmem. Podobnie jak w liturgii, czy przy studium Pism a Swdętego, autor