Wpiszcie poniższe tematy do zeszytu i zrealizujcie je zgodnie ze wskazówkami. Prace podlegają ocenie.
Kolejna lektura to „Katarynka” Bolesława Prusa.
TEMAT1
Król, królewna i rycerze – jak to w bajce ,,Jak Erg Samowzbudnik bladawca pokonał”.1. Zapisz w zeszycie notatkę:
Motyw wędrowny (obiegowy) – motyw najczęściej występujący w literaturze, wspólny dziełom różnych autorów i epok literackich, łatwo rozpoznawany przez czytelników. Obecność motywów wędrownych jest cechą charakterystyczną utworów wywodzących się z kultury ludowej - baśni, legendy.
Np. motyw złej macochy – spotkamy w utworze „Kopciuszek”, „Śpiąca Królewna”, „Wróżki”
Zadanie1:
Podaj tytuły baśni, w których występuje motyw wędrowny króla, poślubienia królewny za odważne czyny.
Wypisz jakie baśniowe motywy wędrowne występują w utworze Lema?
Zadanie2: Przepisz tabelę do zeszytu
Cechy baśni Cechy różniące utwór Lema od baśni
Brak określenia czasu wydarzeń.
Fantastyczne miejsce wydarzeń.
Motywy wędrowne. Szczęśliwe zakończenie.
Królewnę zdobywa spryciarz, a nie człowiek
odważny i pełen poświęcenia.
Czas wydarzeń to
nieokreślona przyszłość.
W świecie
przedstawionym króluje wysoka
technologia.
Brak wyraźnego
podziału na dobro i zło.
Brak magii, czarów.
Zadanie3: Przygotuj opowiadanie ,,Jak Erg Samowzbudnik bladawca pokonał”
zgodnie z planem i złączonymi wskazówkami:
1. Bogactwa króla Boludara – z zachwytem.
2. Goszczenie Starego elektrowieda Halazona – w stylu urzędowym, jak nudne sprawozdanie.
3. Wykład na temat Homosa uczonych homologów – w stylu uczonego wykładu.
4. Obserwowanie bladawca w klatce – ze wstrętem.
5. Wyłudzenie kluczyka od królewny Elektriny – tajemniczo.
6. Obwieszczenie króla – z powagą, jaka dotyczy spraw państwa.
7. Zjazd rycerzy i udanie się na poszukiwanie Homosa – z entuzjazmem.
8. Obudzenie królewny przez Samowzbudnika – radośnie.
TEMAT 2
Uczeni konstruktorzy w bajkach Lema.Zadanie1: Odpowiedz pisemnie:
Kim jest uczony?
Podaj wyrazy bliskoznaczne do uczony.
Wymień zadania i cele uczonego.
Określ cechy, którymi wyróżniają się/powinni się wyróżniać uczeni.
Jaki pożytek przynosi praca uczonego?
Dokończ wybrane zdanie:
Szanuję uczonych,
ponieważ ...
Chciałbym być uczonym,
gdyż ...
Podziwiam uczonych
za ...
Zadanie 2: Czym zajmują się uczeni w „Bajkach robotów”? Uzupełnij tabelę.
Tytuł utworu
Imię i nazwisko uczonego/
konstruktora
Planeta, na której działa
Dzieło, nad którym pracował
Motywacja, powód pracy
Rezultat pracy
„Trzej
elektrycerze
”
„Uranowe uszy”
„Dwa potwory”
„Jak Mikromił i Gigacyan ucieczkę mgławic wszczęli”
„Jak ocalał swiat”
Zadanie 3: Sformułuj wniosek dotyczący bohaterów utworów Lema wykorzystując słownictwo:
maja typowe wady ludzi, jak: próżność, zawiść, kłótliwość, brak
odpowiedzialności obok niezwykłych zdolności i umiejętności, wiedzy, pracowitości i wytrwałości negatywna działalność uczonych, brak
odpowiedzialności, absurdalne pomysły, lekkomyślność, pospolite ludzkie wady, spełnianie zachcianek władców, działanie w dobrej wierze; wielkie marzenia Zadanie 4: Wymień w punktach jakie problemy powinni rozwiązywać współcześni uczeni?
TEMAT 3
Świat w krzywym zawieradle w utworach Lema.Zadanie 1: Scharakteryzuj królestwa z bajek Lema według tabeli.
Tytuł Król Państwo
Prawa obowiązując
e w państwie
Stosunek władcy
do poddanych
Zachowania ludu
Konsekwencj e
działania władcy
„Uranowe uszy”
Architor Aktynuria
zakaz
zgromadzeń
szpiegował, zbierał wysokie daniny
spiskowanie trwoga poddanych, zniszczenie władcy
„Jak Erg Samowzbudnik
bladawca pokonał”
Boludar
„Skarby króla Biskalara”
Biskalar Cyprozja
„Biała Śmierć”
Matameryk Aragena
„Bajka o maszynie cyfrowej, co
ze smokiem walczyła”
Poleander Partobon
Kybera
Zadanie 2: Czym różni się baśń od science fiction? Podane cechy zapisz w dwóch kolumnach:
dobro zostaje nagrodzone, a zło ukarane typowe początki i typowe zakończenia
akcja umieszczona w nieokreślonej przeszłości akcja umieszczona w odległej przyszłości występują postacie fantastyczne
fabuła oparta na przewidywanych osiągnięciach nauki i techniki przyroda jest upersonifikowana, pełni ważną rolę
zawiera ludową mądrość
ukazuje wpływ techniki na życie człowieka miejsce wydarzeń nie jest dokładnie określone
Cechy baśni Cechy utworu sciene fiction
TEMAT 4
Cyber..., kosmo..., hydro... – neologizmy Lema.PRZYPOMNIJ SOBIE!
Co to jest neologizm?
Neologizm - to wyraz, zwrot, forma, znaczenie nowo utworzone, nowo powstałe w języku. Wzbogacają system językowy, tworzone są głównie w celach użytkowych, praktycznych, np. dla nazwania nowych przedmiotów, miejsc, pojęć, mogą mieć również charakter lingwistycznej zabawy. Na ich powstawanie wpływa przede konieczność nazywania nowych zjawisk i przedmiotów.
ZAPISZ NOTATKĘ W ZESZYCIE:
Lem tworząc w swoich utworach neologizmy czerpał z nauk ścisłych, lub łącząc nazwy z wyrazami znanymi z baśni, albo na zasadzie skojarzeń z nazwami rzeczywistymi . Zwróć uwagę na nazwy: cyberaki, cyberosy, cybermuchy, cybergąszcze, cybergaje, elektrycerze, robosły, kosmolud, cybergęśle, Cyprozja (Nikozja), Treops (Cheops), Boludar (Bożydar). Pozorna powaga nazw daje efekt komiczny.
