Sprawy szkolne na Śląsku, 1939, R. 5, nr 5/6

SPRAU9 SZKOLNE 16 SUSKI

DODATEK DO MIESIĘCZNIKA „CHOWANNA“

WŁADYSŁAW CZARNIECKI.

Wychowanie fizyczne w szkolnictwie województwa śląskiego.

Wychowanie fizyczne na terenie województwa śląskiego przeżywa w b. r. szkolnym piękną chwilę. Do tego stanu rze­

czy przyczyniły się liczne fakty, które znalazły żywy oddźwięk w prasie codziennej. Na pierwszym miejscu wypada podkreślić stanowisko Ministerstwa W. R. i O. P. w sprawie głównych założeń wychowania fizycznego, które śmiało można nazwać posunięciem dziejowym w polskim wychowa­

niu szkolnym. Województwo śląskie w tym dziale wychowa­

nia posiada bogaty dorobek, niemniej rzeczą wskazaną będzie w niniejszym artykule podzielić się z czytelnikiem szeregiem postulatów, które władze szkolne województwa śląskiego wy­

sunęły jako program realizacyjny wychowania fizycznego, a które odzwierciadlają stan obecny wychowania fizycznego na tym terenie, oraz rzucają światło na przyszłe dążenia w tym tak bardzo ważnym dzisiaj dziale.

L Szkolnictwo powszechne.

Punktem zwrotnym w realizacji wychowania fizycznego na terenie szkoły powszechnej województwa śląskiego był rok 1933, kiedy to wprowadzono nowe programy, w których rolę wychowania fizycznego bardzo dokładnie określono.

Od tego czasu dużo się zmieniło na korzyść, bowiem w wyniku dotychczasowych usiłowań o polepszenie warun­

ków wychowania fizycznego podniósł się znacznie poziom metodyczny w zakresie nauczania, a obowiązujący program wychowania fizycznego jest dostatecznie rozumiany i w miarę posiadanych środków realizowany. Ulepsza się boiska szkolne, sprzęt do gier i zabaw, oraz do ćwiczeń gimnastycznych poja­

wił się w magazynach szkolnych, dzięki czemu lekcje wycho­

wania fizycznego mają charakter bardziej ożywiony i przed­

stawiają większą wartość metodyczną. Przy tym zaznaczyć wypada, że przed pięciu laty sprzętu prawie nie było w inwen­

tarzu szkolnym. Biblioteki szkolne zaopatrują się w potrzebną literaturę i to najnowszą, co ułatwia nauczycielom znacznie opracowanie lekcyj wychowania fizycznego. Wyprowadza się dzieci na ćwiczenia cielesne w teren, o ile boisko szkolne jest nieodpowiednie, przy używaniu zaś boisk szkolnych przyjęło się skraplanie ich. Do pewnego stopnia istnieje już wielkie zro­

zumienie wartości wychowania fizycznego w szkole, nie za­

stępuje się go innymi przedmiotami. Dzisiaj kierownicy szkół nie przydzielają wychowania fizycznego w nagrodę, jako od­

poczynek dla nauczyciela, tylko zaczynają pracować w tym dziale ludzie odpowiednio przygotowani, pełni zapału, energii, słowem wartościowi. By dźwignąć wychowanie fizyczne w szkole na odpowiedni poziom, przede wszystkim trzeba stworzyć odpowiednie komórki metodyczne i w pewnym stopniu kontrolne. Usiłowania te przez władze szkolne w naj­

bliższym czasie będą zrealizowane w formie powołania do tych czynności instruktorów okręgowych i obwodowych. Do obowiązków instruktorów okręgowych należeć będzie instruowanie nauczycieli, przy czym można posługiwać się roz­

maitymi formami pracy, jak np. wizytacje instrukcyjne lekcji nauczycieli, prowadzenie lekcji pokazowych, konferencji z nauczycielami w danej szkole, środowisku, rejonie, obwo­

dzie, oraz otaczanie opieką ośrodków metodycznych wycho­

wania fizycznego.

Instruktorzy obwodowi natomiast występują w roli bez­

pośrednich doradców nauczycieli w obwodzie, a w szczegól­

ności celem pracy instruktorów obwodowych jest podniesie­

nie stanu wychowania fizycznego w szkołach danego obwodu.

Droga do tego celu prowadzi poprzez zainteresowanie wszyst­

kich nauczycieli w obwodzie ideą wychowania fizycznego, oraz przez właściwe zużytkowanie tego zainteresowania.

Pomoc instruktorska polega na przedstawieniu możliwie do­

skonałego wzoru pracy, wskazaniu odpowiedniej lektury, wy­

zyskaniu lokalnych warunków szkolnych dla sprawy wycho­

wania fizycznego. Instruktorzy obwodowi stoją na czele ośrodków metodycznych wychowania fizycznego w obwo­

dzie.

Ośrodki te winny być wzorowymi warsztatami pracy, muszą być tak urządzone, by obowiązujący program wycho­

wania fizycznego w szkole powszechnej mógł być całkowicie realizowany. Ośrodki te w szczególności będą posiadać dobrze urządzone sale gimnastyczne, boiska, dostateczną ilość Przy­

borów do gier i zabaw. Dzięki temu stanowi rzeczy w ośrod­

kach tych będą pozytywne wyniki pracy, wyrażające się

przede wszystkim w postawie dziatwy i jej ruchliwości. Obwo­

dowe ośrodki będą ponad to wzorowymi ogniskami higieny i czystości, oraz wzorem należytej korelacji wychowania fizycznego z innymi przedmiotami.

W związku z powyższymi osiągnięciami wychowania fizycznego na terenie szkoły powszechnej województwa ślą­

skiego, władze szkolne zamierzają w najbliższym czasie opra­

cować instrukcję dotyczącą nauki wychowania fizycznego w szkołach dla inspektorów szkolnych, treścią jej będą wska­

zówki odnoszące się do spraw organizacji pracy w tym dziale wychowania oraz wskazania metodyczne i techniczne. Na­

stępnie ustali się plan zaopatrzenia szkół w pomoce naukowe w zakresie gier i zabaw, w boiska odpowiednio urządzone, sale gimnastyczne itp., który będzie konsekwentnie realizo­

wany. Sprawę dokształcania nauczycieli, tak bardzo żywotną na terenie śląskim, będzie się realizować w najbliższym roku szkolnym drogą konferencyj rejonowych i kursów metodycz­

nych wakacyjnych. I wreszcie propaganda idei powszechności wychowania fizycznego przez szkołę powszechną będzie się dokonywać drogą popisów, pokazów i organizacji świąt wy­

chowania fizycznego w jak najszerszym zakresie. Oto w jaki sposób przedstawia się stan wychowania fizycznego w szkol­

nictwie powszechnym woj. śląskiego, oraz zamierzenia na przyszłość.

Ii. Szkolnictwo średnie ogólnokształcące, zawodowe, zakłady kształcenia nauczycieli.

Wychowanie fizyczne w szkołach średnich ogólnokształ­

cących, zawodowych i zakładach kształcenia nauczycieli woj.

śląskiego posiada bogaty dorobek pod względem wyposaże­

nia technicznego szkół oraz poziomu metodycznego i organi­

zacyjnego. Dorobek ten jest w ścisłym związku ze strukturą organizacyjną tych szkół, na czele bowiem tego działu wycho­

wania stoją nauczyciele fachowcy, którzy w całej pełni reali­

zują wytyczne programowe wychowania fizycznego, oraz w miarę posiadanych środków finansowych pomnażają po­

moce naukowe. Nic też dziwnego, że szkoły te mogą rozwinąć wychowanie fizyczne młodzieży w bardzo szerokich grani­

cach, podkreślając przy tym przede wszystkim zagadnienie sportu. Nie będziemy w tym wypadku uwypuklać poszczegól­

nych pozycyj dorobku wychowania fizycznego, stwierdziw­

szy ogólnie, że wychowanie fizyczne w tych szkołach jest na ogół zadawalające i stanowi obecnie poważny środek dydak­

tyczny w całokształcie wychowania. Wreszcie wychowanie fizyczne jako jedna z podstaw w przysposobieniu wojskowym młodzieży wyrabia sprawność ogólną, karność oraz umie­

jętność współdziałania w zespole. Dlatego też w obecnej

chwili wychowanie fizyczne jest tak ściśle zespolone z przy­

sposobieniem wojskowym, że zasadniczo dorobek w zakresie wychowania fizycznego jest dorobkiem i przysposobienia woj­

skowego.

Do zasadniczych usiłowań władz szkolnych, których ce­

lem jest dźwignięcie wychowania fizycznego na wyższy po­

ziom w tym dziale szkolnictwa, zaliczymy postanowienie opra­

cowania planu dalszej rozbudowy urządzeń sportowych, sal gimnastycznych, następnie zrewidowanie wytycznych doty­

czących organizacji sportu szkolnego, w szczególności w od­

niesieniu do szkolnych kół sportowych i międzyszkolnych klu­

bów sportowych.

W bieżącym roku szkolnym władze szkolne woj. śląskiego ustaliły wytyczne wychowania fizycznego, które zostały oparte na materiale zebranym podczas wizytacji w licznych szkołach, oraz podczas licznych szkolnych imprez sporto­

wych. Wytyczne te będą przedmiotem stałych i konsekwent­

nych trosk o dalszą właściwą rozbudowę wychowania fizycz­

nego w szkolnictwie województwa śląskiego.

Są one następujące:

1. Szkoła powszechna, średnia ogólnokształcąca, zawo­

dowa, zakład kształcenia nauczycieli, urabia przez wychowa­

nie fizyczne przyszłego obywatela i wpływa w ten sposób na kierunek jego życia.

2. Organizacja wychowania fizycznego w szkole uwzględ­

niać winna następujące czynniki:

a) cele wychowawcze,

b) przedmiot wychowania (uczeń),

c) materiał wychowawczy (zasób materiału ćwiczebn.), d) wychowawców,

c) sprawdzenie wyników pracy wychowawczej.

3. Szkoła przez wychowanie fizyczne winna rozbudzić w swych wychowankach nastawienie społeczne, zaintereso­

wanie do spraw i zagadnień społeczno-państwowych (przez sport), oraz wytworzyć w nich te walory moralne, które konieczne są w aktywnym życiu społecznym obywatela.

4. Nauczyciele przedmiotów ogólnych, wychowawcy fizyczni w szczególności muszą wiedzieć doskonale kogo wy­

chowują. Stąd obok gruntownej wiedzy teoretycznej przed­

miotu i znajomości duszy uczni i ich przeobrażeń psychiczno- fizycznych w wieku szkolnym pożądaną rzeczą jest dokładne poznanie warunków domowych wychowanka, indywidual­

nych jego wartości, a szczególną iiwa^c zwrócić należy na jednostki, będące w ciężkich warunkach domowych, dotknięte brakami fizycznymi, oraz trudne do prowadzenia.

5. Oddziaływanie wychowawcze nauczyciela wychowa­

nia fizycznego w szkole winno być planowe i systematyczne.

Z tego założenia wynika konieczność planowania pracy na rok, względnie na pewne dłuższe okresy dla poszczególnych grup rozwojowych lub klas.

6. Plan pracy nauczyciela wychowania fizycznego, skon­

kretyzowany w szczegółach i rozplanowany w czasie, winien być dostatecznie elastyczny, aby można było go dostosowy­

wać do zmiennych okoliczności życia szkolnego.

7. Warunkiem skutecznej realizacji planu pracy wycho­

wawcy fizycznego jest odpowiednia atmosfera wychowawcza szkoły, tzn. zgodne, solidarne, systematyczne i planowe postę­

powanie i współdziałanie grona nauczycielskiego z kierowni­

kiem lub dyrektorem szkoły na czele.

8. Istotnym realizatorem programu wychowania fizycz­

nego jest nauczyciel w swej pracy codziennej, w bezpośred­

nim kontakcie z kierownikiem, dyrektorem, gronem nauczy­

cielskim oraz szkolną grupą społeczną, jaką jest klasa. Aby zadaniom swym mógł sprostać, musi swą pracę korelować z innymi przedmiotami oraz doskonalić i ożywiać ją ideą głę­

bokiej wiary w szczytne swoje posłannictwo.

9. Odnośnie do idei obronności Państwa wychowawca fizyczny dbać musi o wszechstronny rozwój organizmu ucznia oraz o jego wszechstronną sprawność fizyczną przez:

a) umiejętne stosowanie w każdej okoliczności ogólnej sprawności fizycznej ucznia dla celów bezpośredniej spraw­

ności bojowej,

b) doskonalenie się w ćwiczeniach wymagających sku­

pienia, jak: celowanie, chwyty bronią, celne rzuty, ćwiczenia równoważne na przy rządzach, biegi, skoki,

c) ćwiczenia stosowane, które wyrabiają wytrzymałość, wolę zwycięstwa (sporty, gry potowe),

d) opanowanie zasad musztry luźnej i zwartej, postaw szermierczych, walki wręcz itp.

10. Wychowawca fizyczny opiera -wychowanie fizyczne w szkole na zasadach zawartych w statucie szkoły powszech­

nej lub średniej, traktuje sprawę wychowania fizycznego jako zespół środków wychowania ogólnego, natomiast przymiotnik

„fizyczne“ jako zespół środków techniczych.

Jak więc widzimy na podstawie powyższych rozważań, są to sprawy bardzo istotne w dzisiejszym wychowaniu. Wy­

chowanie fizyczne dzisiaj wyzwoliło się z jednostronnej formy

„wychowania cielesnego“. Za podstawę swoich dociekań i ekspansji na gruncie szkolnym przejęło doświadczenia i zdo­

bycze pedagogiki i psychologii, oraz nauk przyrodniczych.

Więc nic dziwnego, że dzisiejsze wychowanie fizyczne w szkole jest integralną częścią oddziaływania w wychowa­

niu ucznia, jako przyszłego obywatela-żołnierza.

Kronika.

Z działalności T-wa Przyjaciół Młodzieży Akademickiej w Katowicach.

W dniu 9 maja br. odbyło się w Katowicach pod przewodnictwem Naczelnika Mariana Zawidzkiego zebranie Komisji Stypendialnej Wojewódzkiego Komitetu T-wa Przyjaciół Młodzieży Akademickiej.

W wyniku przeprowadzonych obrad przyznano 82 akademikom ślą­

zakom zasiłki jednorazowe po 50 zł i 11 po 100 zł. Łącznie na sumę 5.200 zł. Nadto ze stypendium im. Ministra J. Becka, ufundowanego przez Samopomoc Urzędników Polskiej Służby Zagranicznej w War­

szawie przyznano dwom kandydatom po 400 zł, a pozostałym ośmiu z własnych funduszów Komitetu po 100 zł. Wreszcie Związkowi Aka­

demików ślązaków we Lwowie udzielono dodatkowej subwencji w wy­

sokości 150 zł.

Konferencja inspektorów szkolnych.

W dniach 25, 26 i 27 maja br. odbyła się w Trzyńcu pod prze­

wodnictwem Naczelnika ,p. M. Zawidzkiego i przy udziale wizytatora ministerialnego p. Bromirskiego konferencja inspektorów i podin­

spektorów szkolnych Województwa Śląskiego. Program konferencji obejmował referaty opracowane bądź przez przedstawicieli Wydziału Oświecenia Publicznego, bądź też przez inspektorów szkolnych: 1. Po­

stulaty w zakresie wychowania fizycznego w szkole powszechnej, 2. Egzaminy praktyczne nauczycieli szkół powszechnych, 3. Spół­

dzielnie uczniowskie w szkołach powszechnych, 4. Wychowawcza rola ogrodów jordanowskich, 5. Organizacja biura inspektoratu szkol­

nego. W ostatnim dniu konferencji wygłosił dr J. Pieter z Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie referat pt. „Inteligencja dzieci ze Śląska", po którym odbyła się obszerna dyskusja.

Wykłady powszechne w roku szkolnym 1938/39.

Jedną z ekstensywnych form pracy oświatowej były w bieżącym roku szkolnym wykłady powszechne, organizowane przez instruk­

torów oświaty pozaszkolnej we wszystkich obwodach szkolnych. Przy organizowaniu wykładów instruktorzy brali pod uwagę przede wszyst­

kim miejscowości odległe od miast, które są dla otaczających je śro­

dowisk naturalnymi ośrodkami kultury, miejscowości, w których brak jest niekiedy czytelń, bibliotek i gdzie zapotrzebowanie na treści kulturalne i oświatowe jest zazwyczaj duże.

Zastosowany przy tym system dojazdów wybitnych prelegentów przyczynił się do atrakcyjności wykładów powszechnych w poszcze­

gólnych miejscowościach. Gros bowiem prelegentów rekrutowało się z profesorów gimnazjalnych, przedstawicieli wolnych zawodów, urzę­

dników, nauczycieli szkół powszechnych itp. specjalistów w zakresie spraw i zagadnień, które referowali.

Tematy wykładów dotyczyły przeważnie aktualnych zagadnień politycznych i gospodarczych, jakkolwiek nie brak było również treści, związanych bliżej z życiem danego środowiska.

Największą frekwencją cieszyły się wykłady takie jak:

1. Co Polska zyskała w ostatnim konflikcie z Czechami.

2. Stosunki polsko-niemieckie na przestrzeni ostatnich kilku lat.

3. Rola C. O. P. w życiu gospodarczym Polski.

4. Zagadnienia morskie i kolonialne w Polsce.

5. Drogi i warunki rozwoju wsi polskiej.

(i. Higiena osobista i społeczna.

T.Uhezpieczenia społeczne — itp.

Bilans wykładów powszechnych za ostatni rok przedstawia się w skali powiatów jak następuje:

Powiat Ilość miejscowości T1 ,-

objętych wykładami 1 wykładów Ilość osób na wykładach

Bielsko 5 43 9.572

Cieszyn 20 75 8.130

Rybnik 12 44 4.723

Pszczyna 34 59 8.172

Tarn. Góry 7 21 4.212

Lubliniec 13 62 5.429

Katowice 7 56 4.087

Świętochłowice (dawny) 8 60 9.563

Razem 106 420 53.888

Masowy udział ludności w wykładach powszechnych świadczy, że ta forma pracy oświatowej mimo radia, kina oraz większego niż dawniej rozpowszechnienia gazety mimo wszystko nie przeżyła się.

Przy dzisiejszym szybkim tempie wydarzeń, gazeta, radio, film informują tylko, ale nic mają dość czasu i miejsca na należyte oświe­

tlenie zachodzących w świecie wypadków. To może zrobić tylko należycie opracowany wykład, połączony z dyskusją słuchaczy z pre­

legentem.

Takie też zadanie oświetlające i pogłębiające miały na celu wykłady powszechne, że je spełniły dowodzą głosy uczestników, którzy na zakończenie prosili wszędzie o ponowne ich organizowanie w przyszłym roku szkolnym.

Wiejskie Uniwersytety Niedzielne na Śląsku.

W ostatnich latach rozwinęła się na Śląsku specjalna forma pracy oświatowej pod nazwą Wiejskich Uniwersytetów Niedzielnych.

Są to wykłady oświatowe, organizowane po wsiach rozbudzonych duchowo i przodujących pod względem kulturalnym jąlc i gospo­

darczym w powiecie. Jak sam nazwa wskazuje, wykłady odbywają się w niedziele w godzinach popołudniowych, kiedy rolnik po cało­

tygodniowej pracy odrywa swój wzrok, skierowany wyłącznie na swój zagon i pragnie pogawędzić na tematy natury ogólnej.

Ton wiejski sposób życia i to bezpośrednie zainteresowania czło­

wieka wsi zostały wzięte pod uwagę przy układaniu programu.

Treścią bowiem wykładów w Wiejskich Uniwersytetach Niedzielnych są przede wszystkim zagadnienia, dotyczące życia wsi, sprawy fa- chowo-rolnicze i zagadnienia natury ogólno-państwowej. W każdą niedzielę wygłaszane były dwa referaty, jeden fachowy, drugi ogólno- oświatowy.

Wiejskie Uniwersytety Niedzielne zorganizowane były w nastę­

pujących miejscowościach: Bogowie, Jastrzębiu Górnym, Jodłowniku, Bu jako wie, Halembie, Dąbrówce Wielkiej, Suszcu, Pszczynie (dla oko­

licy), Tychach, Psarach i Lubccku.

Bazom w 11 miejscowościach wygłoszono Bil wykładów, na które uczęszczało od 41) do 220 słuchaczy w poszczególnych miejscowościach.

Organizacją wykładów zajął się z pomocą Wydziału Oświecenia Publicznego Śląski Związek Kółek Rolniczych.

Kurs dla nauczycieli przedmiotów z dziedziny rolnictwa w ludowych szkołach gospodarczych na Zaolziu.

Na ziemiach Śląska Cieszyńskiego, odzyskanych w ubiegłym roku istniało w bieżącym roku szkolnym 14 szkół ludowych gospodarczych.

Szkoły te, grupujące młodzież przeważnie żeńską, pracującą w gospo­

darstwie rolnym, odegrały za czasów zaboru czeskiego chlubną i po­

ważną rolę w zakresie podniesienia gospodarczego własnych gospo­

darstw rolnych i uświadomienia narodowego. Obok nauki gotowania i szycia głównym przedmiotem nauki w tych szkołach są przed­

mioty rolnicze z zakresu uprawy roli hodowli zwierząt domowych itp.

Celem objęcia działalnością tych szkól całego obszaru ziem od­

zyskanych, a w szczególności tych gmin, na które rozciągała się dzia­

łalność analogicznych szkół czeskich, zamierzone jest w przyszłym roku szkolnym zwiększenie liczby tych szkół. Aby zapewnić szkołom tym odpowiednią liczbę sil nauczycielskich, która by należycie mogła realizować program nauk rolniczych, zorganizowano przy Państw.

Szkołę Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie kurs przeszkalający dla nauczycieli, chętnych do objęcia nauki tych przedmiotów. Wykłady na kursie, realizującym wskazania nowego programu nauki, opra­

cowanego przez Ministerstwo W. R. i O. P., objęli profesorowie P. W.

Szkoły Gosp. Wiejskiego.

Kurs rozpoczął się (i maja, a trwać będzie do końca października br. z przerwą wakacyjną, przeznaczoną na przestudiowanie wskaza­

nej przez wykładowców lektury pomocniczej oraz odbycie praktyki w gospodarstwach rolnych. Wykłady na kursie, liczącym przeszło 20 uczestników, odbywają się w każdą robotę po 7 godzin dziennie.

Kurs zakończony będzie egzaminem sprawdzającym, uprawniającym do obejmowania nauki przedmiotów rolniczych w tych szkołach,

Nabytki

Biblioteki Instytutu Pedagogicznego w Katowicach w miesiącu kwietniu i maju 1939.

Jesionowśki A. Problem polski na Śląsku w świetle nowszej beletry-

styki niemieckiej Katowice 1939 7748 Wojciechowski Z. Polska nad Wisłą i Odrą

w X wieku Katowice 1939 7749

Wyżnikiewicz Z. Ubezpieczenia społeczne na Śląsku w świetle wykona­

nia górnośląskiej konwencji

genewskiej Katowice 1939 7750

Kokot J. Zakres działania wojewódz­

twa śląskiego jako jednost­

ki samorządu terytorialnego Katowice 1939 7751 Moszczyński E. Szkolnictwo mniejszości nie-

miecjie na Górnym Śląsku w świetle polskiego prawa

traktatowego Katowice 1939 7752 Kulikowski M. Teatr warszawski od czasów

Osińskiego 1825—1915 Lwów 1). r. 7753 Bar Adam Teatr krakowski pod dyrek­

cją Koźmiana Lwów b. r. 7754

Hertz Aleks. Zagadnienia socjologii teatru Lwów b. r. 7755 Stromenger K. Teatr Wagnera Lwów b. r. 7756 Koneczny E. Kozwój moralności Lublin 1938 7761 Sroka Fr. Służba Boża. Podręcznik dla

uczących religii w kl. IV

szk. powsz. Kraków 1938 7762

Zagadnienie likwidacji anal­

fabetyzmu w Polsce Warszawa 1938 7763 Żulińska B. Matka-obywatelka. Pogadan­

ki o wychowaniu dzieci Lwów 1938 7764 Kazimierz Twardowski, nau­

czy ciel-u czony-oby watel Lwów 1938 7767 Cynarski-

Krzesławski T. Walka o szkolę na północ­

nych kresach Państwa Warszawa 1939 7768 Za wistowi cz

Kazimiera Problem kultury ludowej w badaniach nad środo­

wiskiem Warszawa 1938 7769

Biersberg H. Hormony Warszawa 1939 7780

Hulewicz Jan Sprawa wyższego wykształ­

cenia kobiet w Polsce

w wieku XIX Kraków 1939 7691

Waligórslta St. Różnice temperamentu i usposobienia u dzieci

w wieku przedszkolnym Warszawa 1939 7772

PniewsM Wt. Język polski w dawnych

szkołach gdańskich Gdańsk 1938 7774 Wegner J. Walka o szkolę polską

w Łowiczu Łowicz 1938 7775

Grisebach E. Freiheit und Zucht Zürich 1936 7776 Pfihoda V. Praxe śkolskeho möreni,

wyd. II Praha 1936 7777

Romer E. Ziemia i państwo Lwów 1939 7781

Marciszewska- Posadzowa St.

Zajęcia z dziećmi w wieku przedszkolnym, zima, wio­

sna Poznań 1939 7785

Lam Wł. Podstawy wiedzy rysunko

wej, wyd. 11 Lwów 1939 7792

Miarka K. Wybór pism Katowice 1939 7793

Daley St. Osobowość Lwów 1939 7794

Klimke Fr. Istota i zadanie świato­

poglądu Lwów 1938 7795

Dąbrowski K. Higiena psychiczna w życiu

codziennym Warszawa 1939 7799

Bykowski L. Charakter i wola, ich istota

i kształcenie Warszawa 1939 7800 Lu ki ni cli E. Dzieje Węgier Budapeszt b. r. 7805 Zierolcl K. Der Film in Schule und

Hochschule, wyd. II. Stuttgart 1938 7806 Marciszewska-

Posadzowa S.

Matka. Fundamenty wycho­

wania moralnego Poznań b. r. 7809 Korczak J. Instrukcja dla ochroniarek Poznań b. r. 7808 Pedagogika żartobliwa Warszawa 1939 7814 Pantsch F. Ze zjawisk regeneracji

i transplantacji Lwów b. r. 7815 Piwowarczyk M. Zajęcia rękodzielnicze w szko­

le. Roboty z różnych ma­

teriałów Lwów 1939 7816

Kuchta Jan Nowe kierunki i dążenia współczesnej katolickiej pe­

dagogiki Lwów 1939 7817

Gumplowicz L. Filozofia społeczna Warszawa 1909 7818 Mieszkowski W. Znajomość ludzi, wyd. II. Trzebinia 1939 7819 Krawczyk M. Wychowanie fizyczne w do­

mu i szkole Lwów 1939 7820

Hessen H. 0 sprzecznościach i jedności

wychowania Lwów 1939 7849

Gołąb J. Wykształcenie człowieka Chełm 1926 7850 Barycz H. Rys działalności „Komisji do

badania dziejów wychowa­

nia i szkolnictwa w Polsce“ Katowice 1939 7851 Bühnemann II. Die Selbstbildung des Schul­

kindes, wyd. III. Langensalza 1938 7853 Hoffmann A. Bild und Film im Unterricht Stuttgart 1938 7855 Stenz E. Zdjęcia magnetyczne północ­

nej części Śląska Kraków 1939 7858 Ślósarz T. Pomiary natężenia siły cięż­

kości w woj. śląskim w r.

1937 Kraków 1939 7858

Nauczyciele w liczbach 1935/6 Warszawa 1938 7859 Truchim St. Szkolnictwo łotewskie Warszawa 1939 7860 Dmochowski A. Szkoła współczesna a nau­

czanie fizyki Wilno 1938 7861

Cechnowiczów- na C.

Państwowa szkoła przyspo­

sobienia gospodyń wiej­

skich w Antowilu. Wilno 1938 7862 Ćzeżowski T. Jak powstało zagadnienie

przyczynowości Wilno 1933 7863

Kreczmar J. Uwagi o programie języka polskiego w gimnazjum

ogólnokształcącym Warszawa 1939 7864 Lubelski

Szymon

Nauczanie pod kierunkiem

języka obcego nowożytnego Warszawa 1939 7865 Łukaszewicz W. Nauczanie pod kierunkiem

historii Warszawa 1939 7866

Michajtow W. 0 nowy typ podręcznika bio­

logii w gimnazjum ogólno­

kształcącym Warszawa 1939 7867

Gładysz M. Zdobnictwo metalowe na Ślą­

sku Kraków 1938 7876

Wallis-

Walfisz M. Wyraz i życie psychiczne Wilno 1939 7878 Nowak J. Problemy administracyjne

ochrony przyrody Kraków 1939 7879 Lotze R. Zwillinge Einführung in die

Zwillingsforschung Oehringen 1937 7880 Konior K. Zarys budowy geologicznej

brzegu karpackiego w obrę­

bie arkusza Biała-Bielsko Kraków 1938 7875

„OBRONA KULTURY“

Zagadnienia, związane z obroną Państwa wysunęły się, w obliczu ostatnich wydarzeń, na czoło naszego życia narodowego. W gotowości stanęły wszystkie czynniki, wywierające wpływ na kształtowanie się sił moralnych i materialnych narodu, stawili się ludzie, pracujący bezpośrednio przy warsztatach twórczości. Aby dać temu dobitny wyraz oraz, aby uświadomić społeczeństwo, że armia polska ■— gwa­

rant swobody naszego rozwoju kulturalnego, jest równocześnie wiel­

kim terenem działalności oświatowo-wychowawczej i stanowi po­

ważny ośrodek naukowej i kulturalnej twórczości, redakcja „Obrony Kultury“ szczególnie wiele miejsca poświęciła w swym ostatnim dwndzicałostronicowym, podwójnym zeszycie (nr 10—11) zagadnieniu:

„A rmia Polska a kultur a“.

Numer otwiera artykuł redakcyjny: „Wojsko, jako czynnik kul­

tury — kultura, jako czynnik obrony“. Dalej idą artykuły: Kazi­

mierza Czachowskiego: „Nurt współczesności w literatu­

rze“, R. Umiastowskiego: „Jakie jest i co daje narodowi woj­

sko'?“, Tadeusza Korniłowicza: „Studium roli czynnika ludzkiego w wojsku“, K o rnela M a k u s z y ń skiego: „Żołrr.erz i poeta“, Stefana Muiewskiego: „Współpraca ludzi nauki w dziale obrony Państwa“, Kazimierza Wachowskiego:

„O micie i wielkiej tradycji", Kpt. Jerzego Ciepielowskie­

go: „O kulturę duchową żołnierza“, F. A. Ossendo w skiego:

„Kultura mów“, D-ra M. Matuszyńskiego: „Centralna Biblio­

teka Wojskowa“, Mjr. B. S. Kencboka: „Literatura i sztuka na usługach propagandy państwowej“, D-ra J. Grzelki: „Kasa im.

Mianowskiego“, Władysława Burkatha: „Kilka słów o lite­

raturze Litwy", A. Czermińskiego: „W świątyni sławy oręża polskiego“, S t. Rem: „Pięciolecie Instytutu Śląskiego“, „Gdańsk i Gdynia niezbędnymi czynnikami rozwoju mocarstwowego Polski“

(I. R.), G. Olechowskiego: „Czytamy książki", F r. O 1 b r o ni­

skiego: „Strażnicy kultury narodowej na kresach Państwa“ i W.

K aczorskieg o: „Polski Biały Krzyż“.

Zeszyt uzupełniają felietony: Literacki R. Szczepanikowej, Z rytmem życia G. Olechowskiego oraz przegląd wydawnictw i wyczerpująca kronika polskiego życia kulturalnego w kraju i za granicą.

Drukiem Pawła Mitręgi w Cieszynie.