Podstawa prawna Podstawa prawna

Studia Podyplomowe

EFEKTYWNE UśYTKOWANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ

w ramach projektu

Śląsko-Małopolskie Centrum Kompetencji Zarządzania Energią

Bezpieczeństwo i higiena pracy w energetyce

Jacek Przędzik

JACEK PRZ

JACEK PRZĘĘDZIKDZIK

E-E-mailmail: jacek_p@pk.edu.pl: jacek_p@pk.edu.pl KrakóKrakóww’’2013 r.2013 r.

Copyright 1996-2001 © Dale Carnegie & Associates, Inc.

3

Podstawa prawna Podstawa prawna

ROZPORZ

ROZPORZ Ą Ą DZENIE DZENIE

MINISTRA GOSPODARKI I PRACY MINISTRA GOSPODARKI I PRACY w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpiecze

w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpiecze ństwa ń stwa i higieny pracy

i higieny pracy

z dnia 27 lipca 2004 r.

z dnia 27 lipca 2004 r.

( ( Dz.U Dz.U . Nr 180, poz. 1860 z . Nr 180, poz. 1860 z p p ó ó ź ź n n . zm.) . zm.)

4

Uczestnicy szkolenia Uczestnicy szkolenia

• • Szkolenie jest przeznaczone dla: Szkolenie jest przeznaczone dla:

– – a) pracodawc a) pracodawc ó ó w, w tym os w, w tym os ó ó b kieruj b kieruj ą ą cych cych przedsi

przedsię ę biorstwami pa biorstwami pa ństwowymi, sp ń stwowymi, spó ó ł ł kami, kami, zak zak ł ł adami adami prywatnymi, prywatnymi, urz urz ę ę dami, dami, spó sp ó łdzielniami, ł dzielniami,

– – b) innych os b) innych os ó ó b kieruj b kieruj ą ą cych pracownikami cych pracownikami (mistrz

(mistrz ó ó w, w, brygadzist brygadzist ó ó w, w, kierownik kierownik ó ó w w wydzia

wydział ł ów i innych kom ó w i innych kom ó ó rek organizacyjnych). rek organizacyjnych).

5

Cel szkolenia Cel szkolenia

• • Celem szkolenia jest aktualizacja i uzupeł Celem szkolenia jest aktualizacja i uzupe łnienie nienie wiedzy i umiej

wiedzy i umiej ę ę tno tno ś ś ci w szczeg ci w szczeg ó ó lno lno ś ś ci z zakresu: ci z zakresu:

• • a) identyfikacji i oceny zagro a) identyfikacji i oceny zagroŜ Ŝ eń e ń zwią zwi ązanych z zanych z wykonywan

wykonywan ą ą prac prac ą ą , ,

• • b) organizacji pracy i stanowisk pracy zgodnie z b) organizacji pracy i stanowisk pracy zgodnie z wymaganiami bezpiecze

wymaganiami bezpieczeń ństwa i higieny pracy oraz stwa i higieny pracy oraz ergonomii,

ergonomii,

• • c) metod likwidacji lub ograniczenia zagro c) metod likwidacji lub ograniczenia zagro Ŝ Ŝ eń e ń czynnikami wyst

czynnikami wystę ępuj pują ącymi w cymi w ś środowisku pracy. rodowisku pracy.

Ramowy program szkolenia Ramowy program szkolenia

1.1. Wybrane regulacje prawne z zakresu prawa pracy dotyczWybrane regulacje prawne z zakresu prawa pracy dotycząące ce bezpiecze

bezpieczeńństwa i higieny pracy, z omstwa i higieny pracy, z omóówieniem wieniem źźrróódedełł prawa prawa mimięędzynarodowego (dyrektyw WE, konwencji MOP): dzynarodowego (dyrektyw WE, konwencji MOP):

•• a) aktualne przepisy (z uwzglęa) aktualne przepisy (z uwzględnieniem zmian), w tym dnieniem zmian), w tym dotycz

dotycząące:ce:

-- obowiobowiąązkózków w zakresie bezpieczew w zakresie bezpieczeńństwa i higieny pracy oraz stwa i higieny pracy oraz odpowiedzialno

odpowiedzialnośści za naruszenie przepisci za naruszenie przepisóów i zasad bhp,w i zasad bhp, -- ochrony pracy kobiet i mochrony pracy kobiet i młodocianych,łodocianych,

-- profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami,profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, -- szkolenia w zakresie bezpieczeńszkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,stwa i higieny pracy, -- organizacji nadzoru i kontroli warunkorganizacji nadzoru i kontroli warunków pracy,ów pracy,

•• b) problemy zwib) problemy zwiąązane z interpretacjzane z interpretacjąą niektniektóórych przepisrych przepisóóww

6

7

Ramowy program szkolenia Ramowy program szkolenia

2.2. Identyfikacja, analiza i ocena zagroŜIdentyfikacja, analiza i ocena zagroŜeńeń czynnikami szkodliwymi czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uci

dla zdrowia, uciąŜąŜliwymi i niebezpiecznymi oraz ocena ryzyka liwymi i niebezpiecznymi oraz ocena ryzyka związwiązanego z tymi zagroŜzanego z tymi zagroŜeniamieniami

3.3. Organizacja Organizacja i i metody metody ksztakształłtowania towania bezpiecznych bezpiecznych i i higienicznych warunk

higienicznych warunkóów pracy, z uwzglw pracy, z uwzglęędnieniem stanowisk dnieniem stanowisk wyposa

wyposaŜŜonych onych w w monitory monitory ekranowe; ekranowe; zarzązarządzanie dzanie bezpiecze

bezpieczeńństwem i higienstwem i higienąą pracypracy

4.4. Analiza okolicznośAnaliza okoliczności i przyczyn wypadkci i przyczyn wypadkóów przy pracy i chorw przy pracy i chorób ób zawodowych oraz zwi

zawodowych oraz zwiąązana z nimi profilaktyka; omózana z nimi profilaktyka; omówienie wienie przyczyn charakterystycznych wypadk

przyczyn charakterystycznych wypadkóów przy pracy, ze w przy pracy, ze szczeg

szczegóólnym uwzgllnym uwzględnieniem wypadkędnieniem wypadkóów powstaw powstałłych na skutek ych na skutek niewłniewłaaśściwej organizacji pracy, oraz zwiciwej organizacji pracy, oraz zwiąązanej z nimi zanej z nimi profilaktyki

profilaktyki

8

Ramowy program szkolenia Ramowy program szkolenia

5.5. Organizacja i metodyka szkolenia w zakresie bezpieczeńOrganizacja i metodyka szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i stwa i higieny pracy (z uwzgl

higieny pracy (z uwzglęędnieniem metod prowadzenia dnieniem metod prowadzenia instrukta

instruktaŜu stanowiskowego) oraz ksztaŜu stanowiskowego) oraz kształłtowanie bezpiecznych towanie bezpiecznych zachowa

zachowańń pracownikpracowników w procesach pracyów w procesach pracy

6.6. Zasady postZasady postępowania w razie wypadku w czasie pracy i w ępowania w razie wypadku w czasie pracy i w sytuacjach zagro

sytuacjach zagroŜeŜeńń (np(np. po. poŜŜaru, awarii), w tym zasady aru, awarii), w tym zasady udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku

udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku

7.7. Skutki ekonomiczne niewłSkutki ekonomiczne niewłaaśściwych warunkciwych warunkóów pracy (w pracy (npnp. . świadczenia z tytuświadczenia z tytułu warunkłu warunkóów pracy, skw pracy, skłładka na ubezpieczenia adka na ubezpieczenia spospołłeczne pracownikeczne pracownikóów)w)

8.8. Problemy ochrony przeciwpoProblemy ochrony przeciwpoŜarowej i ochrony Ŝarowej i ochrony środowiska środowiska naturalnego

naturalnego

Istota ochrony pracy

Istota ochrony pracy

Ochrona pracy Ochrona pracy

Poję Poj ęcie cie „ „ ochrona pracy” ochrona pracy ” nie został nie zosta ło o zdefiniowane prawnie i dlatego jest zdefiniowane prawnie i dlatego jest r r ó ó Ŝ Ŝ nie rozumiane i interpretowane nie rozumiane i interpretowane przez teoretyk

przez teoretykó ów. w.

10

Jest to ochrona pracy

Jest to ochrona pracy Ŝ Ŝ ywej, inaczej ywej, inaczej m m ó ó wią wi ąc c - - pracownik pracownik ó ó w. w.

11

Elementy ochrony pracy Elementy ochrony pracy

Ochrona pracy jest to system

Ochrona pracy jest to system ś ś rodk rodk ó ó w s w s ł ł u u Ŝą Ŝą cych cych zapewnieniu pracownikom bezpiecze

zapewnieniu pracownikom bezpieczeń ństwa i ochrony stwa i ochrony zdrowia w procesie pracy:

zdrowia w procesie pracy:

• • prawnych, prawnych,

• • ekonomicznych, ekonomicznych,

• • organizacyjnych organizacyjnych

• • i technicznych. i technicznych.

Uwaga: przez system nale

Uwaga: przez system nale Ŝ Ŝ y rozumie y rozumie ć ć zbi zbi ó ó r r uporz

uporz ą ą dkowanych dkowanych jednostek jednostek tworz tworz ą ą cych cych ca ca ł ł o o ść ść organizacyjn

organizacyjn ą ą , sł , s łu uŜą Ŝą cych jednemu celowi. cych jednemu celowi.

ŹŹrróóddłło:o:Szubert. W.: Ochrona pracy. Studium spoSzubert. W.: Ochrona pracy. Studium społłecznoeczno--prawne. Warszawa prawne. Warszawa 1966.

1966.

12

13

14

15

Przedmiot ochrony pracy Przedmiot ochrony pracy

• • Przedmiotem Przedmiotem ochrony ochrony pracy pracy bę b ędzie dzie wię wi ęc c zabezpieczenie pracownika przed szkodliwym zabezpieczenie pracownika przed szkodliwym

oddzia

oddzia ł ł ywaniem ywaniem ś ś rodowiska pracy na jego zdrowie i rodowiska pracy na jego zdrowie i przed zagro

przed zagroŜ Ŝeniem jego eniem jego Ŝ Ŝ ycia. ycia.

16

17

Hierarchia akt

Hierarchia akt ó ó w prawnych w prawnych

Ratyfikowane umowy mi

Ratyfikowane umowy mięędzynarodowedzynarodowe

Akty organ

Akty organóów Unii Europejskiejw Unii Europejskiej

Ustawy Ustawy

Rozporz

Rozporządzenia ądzenia

19

• • Najwa Najwa Ŝ Ŝ niejsze organizacje mi niejsze organizacje mi ę ę dzynarodowe dzynarodowe ustanawiaj

ustanawiają ą ce normy z zakresu prawa ce normy z zakresu prawa bezpiecze

bezpieczeń ństwa i ochrony zdrowia pracownik stwa i ochrony zdrowia pracownikó ów, to: w, to:

• • Mi Mi ę ę dzynarodowa Organizacja Pracy dzynarodowa Organizacja Pracy

• • Rada Europy Rada Europy

• • Unia Europejska Unia Europejska

Mi Mi ę ę dzynarodowa Organizacja Pracy dzynarodowa Organizacja Pracy

•• Podstawowym aktem normatywnym uchwalanym przez Podstawowym aktem normatywnym uchwalanym przez Konferencj

Konferencjęę OgóOgólnlnąą MOP sąMOP są konwencje -konwencje - akty normatywne akty normatywne prawa mi

prawa mięędzynarodowego.dzynarodowego.

•• Konwencja nr 31/1929 w sprawie ochrony przed wypadkami Konwencja nr 31/1929 w sprawie ochrony przed wypadkami przy pracy w przemy

przy pracy w przemyśśle reguluje w sposle reguluje w sposóób ogb ogóólny podstawowe lny podstawowe obowi

obowiąązki krajzki krajóów i pracodawcw i pracodawcóów, w przypadku zaistnienia w, w przypadku zaistnienia wypadku przy pracy.

wypadku przy pracy.

•• W konwencji nr 155 MOP uchwalonej w 1981r. zawarte W konwencji nr 155 MOP uchwalonej w 1981r. zawarte zosta

zostałły kompleksowe rozwiy kompleksowe rozwiąązania w dziedzinie bezpieczezania w dziedzinie bezpieczeńństwa stwa pracy i ochrony zdrowia pracownik

pracy i ochrony zdrowia pracownikóów w miejscu pracy.w w miejscu pracy.

Konwencja nr 155 MOP Konwencja nr 155 MOP

• • Zapisy zawarte w konwencji mo Zapisy zawarte w konwencji mo Ŝ Ŝ na podzieli na podzieli ć ć na na cztery cz

cztery cz ęś ęś ci: ci:

• • zasady polityki krajowej w dziedzinie zasady polityki krajowej w dziedzinie bezpiecze

bezpiecze ń ń stwa pracy i ochrony zdrowia, stwa pracy i ochrony zdrowia,

• • zadania pań zadania pa ństwa w tym zakresie, stwa w tym zakresie,

• • zadania pracodawcó zadania pracodawc ów na szczeblu przedsi w na szczeblu przedsię ę biorstwa, biorstwa,

• • obowi obowi ą ą zki i uprawnienia pracownik zki i uprawnienia pracownik ó ó w. w.

2013-10-10

JACEK PRZĘDZIK

POLITECHNIKA KRAKOWSKA 24

2013-10-10

JACEK PRZĘDZIK

POLITECHNIKA KRAKOWSKA 25

2013-10-10

JACEK PRZĘDZIK

POLITECHNIKA KRAKOWSKA 26

2013-10-10

JACEK PRZĘDZIK

POLITECHNIKA KRAKOWSKA 27

Rada Europy swoje zadania wype

Rada Europy swoje zadania wype łnia przez ł nia przez ustanawianie akt

ustanawianie aktó ów prawa mi w prawa mi ę ę dzynarodowego, z dzynarodowego, z kt kt ó ó rych podstawowe znaczenie dla prawa pracy, a rych podstawowe znaczenie dla prawa pracy, a

tym samym dla bezpiecze

tym samym dla bezpiecze ń ń stwa pracy i ochrony stwa pracy i ochrony zdrowia, ma sporz

zdrowia, ma sporz ą ą dzona w Turynie dnia 18 dzona w Turynie dnia 18 pa pa ź ź dziernika 1961 r.: dziernika 1961 r.:

Europejska Karta Społeczna

(Dz.U. z 1999 r., Nr 8, poz. 67)

wraz z protokołami dodatkowymi

Sygnatariusze, cz

Sygnatariusze, cz ł ł onkowie Rady Europy przyjmuj onkowie Rady Europy przyjmuj ą ą za cel swej polityki, stworzenie warunk

za cel swej polityki, stworzenie warunk ó ó w, w w, w

kt kt ó ó rych nast rych nast ę ę puj puj ą ą ce prawa i zasady b ce prawa i zasady b ę ę d d ą ą mog mog ł ł y y by by ć ć skutecznie realizowane: skutecznie realizowane:

• • 1. Ka 1. Ka Ŝ Ŝ dy b dy b ę ę dzie mia dzie mia ł ł mo mo Ŝ Ŝ liwo liwo ść ść zarabiania na zarabiania na Ŝ Ŝ ycie ycie poprzez prac

poprzez pracę ę swobodnie wybraną swobodnie wybran ą. .

• • 2. Wszyscy pracownicy maj 2. Wszyscy pracownicy maj ą ą prawo do prawo do odpowiednich warunk

odpowiednich warunk ó ó w pracy. w pracy.

• • 3. Wszyscy pracownicy mają 3. Wszyscy pracownicy maj ą prawo do prawo do bezpiecznych i higienicznych warunk

bezpiecznych i higienicznych warunk ó ó w pracy. w pracy.

• • 4. Wszyscy pracownicy mają 4. Wszyscy pracownicy maj ą prawo do prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia, wystarczaj

sprawiedliwego wynagrodzenia, wystarczaj ą ą cego dla cego dla zapewnienia im, jak i ich rodzinom, godziwego

zapewnienia im, jak i ich rodzinom, godziwego poziomu

poziomu Ŝ Ŝ ycia. ycia.

• • 5. Wszyscy pracownicy i pracodawcy maj 5. Wszyscy pracownicy i pracodawcy maj ą ą prawo prawo do swobodnego zrzeszania si

do swobodnego zrzeszania si ę ę w organizacjach w organizacjach krajowych lub mi

krajowych lub mi ę ę dzynarodowych, w celu ochrony dzynarodowych, w celu ochrony ich interes

ich interes ó ó w gospodarczych i spo w gospodarczych i spo ł ł ecznych. ecznych.

• • 6. Wszyscy pracownicy i pracodawcy mają 6. Wszyscy pracownicy i pracodawcy maj ą prawo prawo do rokowa

do rokowa ń ń zbiorowych. zbiorowych.

• • 7. Dzieci i m 7. Dzieci i m ł ł odociani maj odociani maj ą ą prawo do szczeg prawo do szczeg ó ó lnej lnej ochrony przed zagro

ochrony przed zagro Ŝ Ŝ eniami fizycznymi i moralnymi, eniami fizycznymi i moralnymi, na kt

na kt ó ó re s re s ą ą nara nara Ŝ Ŝ eni. eni.

• • 8. Pracownice, w razie macierzy 8. Pracownice, w razie macierzy ń ń stwa, oraz inne stwa, oraz inne pracownice, w uzasadnionych przypadkach, maj pracownice, w uzasadnionych przypadkach, maj ą ą

prawo do szczeg

prawo do szczegó ólnej ochrony w swej pracy. lnej ochrony w swej pracy.

• • 9. Ka 9. Ka Ŝ Ŝ dy ma prawo do odpowiednich u dy ma prawo do odpowiednich u ł ł atwie atwie ń ń w w

zakresie poradnictwa zawodowego w celu uzyskania zakresie poradnictwa zawodowego w celu uzyskania

pomocy w wyborze zawodu odpowiadaj

pomocy w wyborze zawodu odpowiadaj ą ą cego jego cego jego osobistym uzdolnieniom i zainteresowaniom.

osobistym uzdolnieniom i zainteresowaniom.

• • 10. Ka 10. Ka Ŝ Ŝ dy ma prawo do odpowiednich u dy ma prawo do odpowiednich u ł ł atwie atwie ń ń w w zakresie szkolenia zawodowego.

zakresie szkolenia zawodowego.

• • 11. Ka 11. Ka Ŝ Ŝ dy ma prawo do korzystania z wszelkich dy ma prawo do korzystania z wszelkich ś ś rodk rodk ó ó w umo w umo Ŝ Ŝ liwiaj liwiaj ą ą cych mu osi cych mu osi ą ą gni gni ę ę cie mo cie mo Ŝ Ŝ liwie liwie

najlepszego stanu zdrowia.

najlepszego stanu zdrowia.

• • 12. Wszyscy pracownicy i osoby b 12. Wszyscy pracownicy i osoby b ę ę d d ące na ich ą ce na ich utrzymaniu maj

utrzymaniu maj ą ą prawo do zabezpieczenia prawo do zabezpieczenia społ spo łecznego. ecznego.

• • 13. Ka 13. Ka Ŝ Ŝ dy nie mają dy nie maj ą cy wystarczaj cy wystarczaj ących zasob ą cych zasobó ów ma w ma prawo do pomocy spo

prawo do pomocy spo łecznej i medycznej. ł ecznej i medycznej.

• • 14. Ka 14. Ka Ŝ Ŝ dy ma prawo do korzystania ze sł dy ma prawo do korzystania ze s łu uŜ Ŝ b opieki b opieki społ spo łecznej. ecznej.

• • 15. Osoby niepe 15. Osoby niepe ł ł nosprawne maj nosprawne maj ą ą prawo do szkolenia prawo do szkolenia zawodowego, rehabilitacji oraz readaptacji

zawodowego, rehabilitacji oraz readaptacji zawodowej i spo

zawodowej i spo ł ł ecznej, bez wzgl ecznej, bez wzgl ę ę du na przyczyn du na przyczyn ę ę i i rodzaj ich inwalidztwa.

rodzaj ich inwalidztwa.

• • 16. Rodzina, jako podstawowa komó 16. Rodzina, jako podstawowa kom órka rka

spo spo ł ł ecze ecze ń ń stwa, ma prawo do odpowiedniej ochrony stwa, ma prawo do odpowiedniej ochrony społ spo łecznej, prawnej i ekonomicznej dla zapewnienia ecznej, prawnej i ekonomicznej dla zapewnienia

jej pe

jej peł łnego rozwoju. nego rozwoju.

• • 17. Matki i dzieci, niezaleŜ 17. Matki i dzieci, niezale Ŝ nie od stanu cywilnego i nie od stanu cywilnego i stosunk

stosunkó ów rodzinnych, maj w rodzinnych, mają ą prawo do odpowiedniej prawo do odpowiedniej ochrony socjalnej i ekonomicznej.

ochrony socjalnej i ekonomicznej.

• • 18. Obywatele ka 18. Obywatele ka Ŝ Ŝ dej z Umawiaj dej z Umawiaj ą ą cych si cych si ę ę Stron Stron maj maj ą ą prawo do prowadzenia wszelkiej dzia prawo do prowadzenia wszelkiej dzia ł ł alno alno ś ś ci ci

zarobkowej na terytorium innej Umawiaj

zarobkowej na terytorium innej Umawiaj ą ą cej si cej si ę ę Strony, na zasadzie r

Strony, na zasadzie r ó ó wno wno ś ś ci z obywatelami tej ci z obywatelami tej ostatniej, z zastrze

ostatniej, z zastrze Ŝ Ŝ eniem ogranicze eniem ogranicze ń ń wynikaj wynikaj ą ą cych cych z wa z wa Ŝ Ŝ nych powodó nych powod ów ekonomicznych lub spo w ekonomicznych lub społ łecznych. ecznych.

• • 19. Pracownicy migruj 19. Pracownicy migruj ą ą cy, kt cy, kt ó ó rzy s rzy s ą ą obywatelami obywatelami Umawiaj

Umawiaj ą ą cej si cej si ę ę Strony, oraz ich rodziny maj Strony, oraz ich rodziny maj ą ą prawo do ochrony i pomocy na terytorium ka

prawo do ochrony i pomocy na terytorium kaŜ Ŝ dej dej innej Umawiaj

innej Umawiają ącej si cej się ę Strony. Strony.

• • . .

• • W celu zapewnienia skutecznego wykonywania prawa W celu zapewnienia skutecznego wykonywania prawa do pracy, Umawiaj

do pracy, Umawiają ące si ce się ę Strony zobowi Strony zobowi ązuj ą zują ą się si ę: :

• • 1. przyj 1. przyj ąć ąć , jako jeden z ich zasadniczych cel , jako jeden z ich zasadniczych cel ó ó w i w i obowi

obowi ą ą zk zk ó ó w, osi w, osi ą ą gni gni ę ę cie i utrzymanie mo cie i utrzymanie mo Ŝ Ŝ liwie liwie najwy

najwy Ŝ Ŝ szego i stabilnego poziomu zatrudnienia w szego i stabilnego poziomu zatrudnienia w celu osi

celu osi ą ą gni gni ę ę cia stanu pe cia stanu pe ł ł nego zatrudnienia; nego zatrudnienia;

• • 2. chroni 2. chroni ć ć skutecznie prawo pracownika do skutecznie prawo pracownika do zarabiania na

zarabiania na Ŝ Ŝ ycie poprzez pracę ycie poprzez prac ę swobodnie swobodnie wybran

wybraną ą; ;

• • 3. ustanowi 3. ustanowi ć ć lub utrzymywa lub utrzymywa ć ć bezp bezp ł ł atne s atne s ł ł u u Ŝ Ŝ by by zatrudnienia dla wszystkich pracownik

zatrudnienia dla wszystkich pracownikó ó w; w;

• • 4. zapewni 4. zapewni ć ć lub popierać lub popiera ć odpowiednie poradnictwo odpowiednie poradnictwo zawodowe, szkolenie i readaptacj

zawodowe, szkolenie i readaptacj ę ę zawodową zawodow ą. .

• • 4. zapewni 4. zapewni ć ć pracownikom zatrudnionym przy okre pracownikom zatrudnionym przy okre ślonych ś lonych pracach, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, pracach, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, b b ą ą d d ź ź skró skr ó cenie czasu pracy, bą cenie czasu pracy, b ąd d ź ź dodatkowe pł dodatkowe p łatne atne

urlopy;

urlopy;

• • 5. zapewni 5. zapewni ć ć tygodniowy wypoczynek, któ tygodniowy wypoczynek, kt óry b ry bę ędzie, w dzie, w miarę miar ę mo mo Ŝ Ŝ liwoś liwo ści, zbiega ci, zbiega ł ł się si ę z dniem uznanym za dzień z dniem uznanym za dzie ń

wolny od pracy zgodnie z tradycj

wolny od pracy zgodnie z tradycj ą ą lub zwyczajem lub zwyczajem

• • 1. wyda 1. wyda ć ć przepisy dotycz przepisy dotycz ą ą ce bezpiecze ce bezpiecze ń ń stwa i higieny; stwa i higieny;

• • 2. zapewni 2. zapewni ć ć ś ś rodki kontroli stosowania tych przepis rodki kontroli stosowania tych przepis ó ó w; w;

• • 3. konsultowa 3. konsultowa ć ć si si ę ę , gdy zachodzi potrzeba, z , gdy zachodzi potrzeba, z organizacjami pracodawc

organizacjami pracodawc ó ó w i pracownik w i pracownik ó ó w w sprawach w w sprawach ś ś rodk rodk ó ó w zmierzaj w zmierzaj ą ą cych do poprawy bezpiecze cych do poprawy bezpiecze ń ń stwa i stwa i

higieny pracy.

higieny pracy.

• • 4. uznać 4. uzna ć prawo wszystkich pracownikó prawo wszystkich pracownik ó w do rozs w do rozs ą ą dnego dnego okresu wypowiedzenia w razie zwolnienia z pracy;

okresu wypowiedzenia w razie zwolnienia z pracy;

• • 5. zezwoli 5. zezwoli ć ć na dokonywanie potr na dokonywanie potr ą ą ceń ce ń z wynagrodzeń z wynagrodze ń tylko tylko na warunkach i w zakresie przewidzianym w

na warunkach i w zakresie przewidzianym w ustawodawstwie krajowym lub ustalonym w uk

ustawodawstwie krajowym lub ustalonym w uk ładach ł adach zbiorowych pracy lub w orzeczeniach arbitra

zbiorowych pracy lub w orzeczeniach arbitraŜ Ŝ owych. owych.

• • Wykonywanie tych praw powinno być Wykonywanie tych praw powinno by ć zapewnione w drodze zapewnione w drodze b b ą ą d d ź ź swobodnie zawartych ukł swobodnie zawartych uk ład ad ów zbiorowych pracy, ó w zbiorowych pracy,

b b ą ą d d ź ź w drodze prawnie okreś w drodze prawnie okre ślonych mechanizm lonych mechanizmó ów w ustalania wynagrodze

ustalania wynagrodze ń ń , b , b ą ą d d ź ź za pomoc za pomoc ą ą innych innych ś ś rodk rodk ó ó w, w, odpowiednich do warunk

odpowiednich do warunk ó ó w krajowych. w krajowych.

• • W celu zapewnienia lub popierania swobody pracownik W celu zapewnienia lub popierania swobody pracownik ó ó w i w i pracodawc

pracodawc ó ó w tworzenia lokalnych, krajowych lub w tworzenia lokalnych, krajowych lub mi mi ę ę dzynarodowych organizacji w celu ochrony ich dzynarodowych organizacji w celu ochrony ich

interes

interes ó ó w ekonomicznych i spo w ekonomicznych i spo ł ł ecznych oraz wst ecznych oraz wst ę ę powania powania do tych organizacji, Umawiaj

do tych organizacji, Umawiaj ą ą ce si ce si ę ę Strony zobowi Strony zobowi ą ą zuj zuj ą ą si si ę ę , , Ŝ Ŝ e ustawodawstwo krajowe nie b e ustawodawstwo krajowe nie b ę ę dzie narusza dzie narusza ć ć ani ani te te Ŝ Ŝ nie b nie b ę ę dzie stosowane w spos dzie stosowane w spos ó ó b, kt b, kt ó ó ry narusza ry narusza ł ł by t by t ę ę

swobod

swobodę ę. .

• • Zakres, w jakim gwarancje przewidziane w niniejszym Zakres, w jakim gwarancje przewidziane w niniejszym artykule b

artykule bę ę d d ą ą mia mia ły zastosowanie do policji, zostanie ł y zastosowanie do policji, zostanie okreś okre ślony przez ustawodawstwo krajowe. lony przez ustawodawstwo krajowe.

• • Zasada dotycz Zasada dotycz ą ą ca stosowania tych gwarancji do cz ca stosowania tych gwarancji do cz łonk ł onkó ów w sił si ł zbrojnych i zakres, w jakim bę zbrojnych i zakres, w jakim b ę dą d ą one mia one mia ły ł y

zastosowanie do tej grupy os

zastosowanie do tej grupy os ó ó b, zostan b, zostan ą ą r r ó ó wnieŜ wnie Ŝ

okreś okre ślone przez ustawodawstwo krajowe. lone przez ustawodawstwo krajowe.

• • 1. popierać 1. popiera ć wsp wsp ó ó lne konsultacje pomi lne konsultacje pomi ę ę dzy pracownikami a dzy pracownikami a pracodawcami;

pracodawcami;

• • 2. popierać 2. popiera ć, kiedykolwiek b , kiedykolwiek bę ędzie to konieczne i w dzie to konieczne i wł ła a ściwe, ś ciwe, mechanizm dobrowolnych negocjacji mi

mechanizm dobrowolnych negocjacji mię ędzy pracodawcami dzy pracodawcami lub organizacjami pracodawc

lub organizacjami pracodawc ó ó w z jednej strony a w z jednej strony a organizacjami pracownik

organizacjami pracownik ó ó w z drugiej strony, dla w z drugiej strony, dla uregulowania, w drodze uk

uregulowania, w drodze uk ł ł ad ad ó ó w zbiorowych pracy, w zbiorowych pracy, warunk

warunk ó ó w zatrudnienia; w zatrudnienia;

• • 3. popiera 3. popiera ć ć ustanowienie i wykorzystywanie w ustanowienie i wykorzystywanie w ł ł a a ś ś ciwych ciwych mechanizm

mechanizm ó ó w pojednawczych oraz dobrowolnego arbitra w pojednawczych oraz dobrowolnego arbitra Ŝ Ŝ u u dla rozstrzygania spor

dla rozstrzygania spor ó ó w zbiorowych; w zbiorowych;

• • 6. przewidzieć 6. przewidzie ć, , Ŝ Ŝ e czas poś e czas po świ wię ę cany przez cany przez

mł m łodocianych na szkolenie zawodowe podczas odocianych na szkolenie zawodowe podczas zwyk zwyk ł ł ego czasu pracy b ego czasu pracy b ę ę dzie, za zgod dzie, za zgod ą ą

pracodawcy, traktowany jako stanowi

pracodawcy, traktowany jako stanowi ą ą cy cz cy cz ęść ęść dnia dnia pracy;

pracy;

• • 7. ustalić 7. ustali ć, , Ŝ Ŝ e osoby zatrudnione, maj e osoby zatrudnione, maj ące mniej ni ą ce mniej niŜ Ŝ osiemna

osiemnaś ście lat, uprawnione b cie lat, uprawnione bę ę d d ą ą do corocznego do corocznego p p ł ł atnego urlopu, nie kr atnego urlopu, nie kr ó ó tszego ni tszego ni Ŝ Ŝ trzy tygodnie; trzy tygodnie;

• • 8. zabronić 8. zabroni ć zatrudniania os zatrudniania os ób maj ó b mają ą cych mniej niŜ cych mniej ni Ŝ osiemna

osiemnaś ście lat przy pracy nocnej, z wyj cie lat przy pracy nocnej, z wyj ą ą tkiem tkiem pewnych zawod

pewnych zawodó ó w, okre w, okre ślonych przez ś lonych przez ustawodawstwo krajowe;

ustawodawstwo krajowe;

• • 9. ustalić 9. ustali ć, , Ŝ Ŝ e osoby mają e osoby maj ą ce mniej niŜ ce mniej ni Ŝ osiemnaś osiemna ście cie lat, wykonuj

lat, wykonują ą ce niekt ce niekt ó ó re, okreś re, okre ślone przez lone przez ustawodawstwo krajowe zawody, b

ustawodawstwo krajowe zawody, b ę ę d d ą ą podlega podlega ł ł y y regularnej kontroli lekarskiej;

regularnej kontroli lekarskiej;

• • 10. zapewnić 10. zapewni ć szczegó szczeg óln lną ą ochronę ochron ę przed fizycznymi i przed fizycznymi i moralnymi zagro

moralnymi zagroŜ Ŝ eniami, na kt eniami, na kt ó ó re nara re nara Ŝ Ŝ one są one s ą dzieci i m

dzieci i m ł ł odociani, a szczeg odociani, a szczeg ó ó lnie przed tymi, kt lnie przed tymi, kt ó ó re re bezpo

bezpo ś ś rednio lub po rednio lub po ś ś rednio wynikaj rednio wynikaj ą ą z ich pracy. z ich pracy.

• • 1. zapewnić 1. zapewni ć kobietom, przed i po urodzeniu dziecka, kobietom, przed i po urodzeniu dziecka, urlop w wymiarze ca

urlop w wymiarze ca ł ł kowitym co najmniej dwunastu kowitym co najmniej dwunastu tygodni b

tygodni b ą ą d d ź ź poprzez p poprzez p ł ł atny urlop, b atny urlop, b ą ą d d ź ź poprzez poprzez odpowiednie

odpowiednie ś świadczenia z ubezpieczenia spo wiadczenia z ubezpieczenia społ łecznego ecznego lub z funduszy publicznych;

lub z funduszy publicznych;

• • 2. uzna 2. uzna ć ć za bezprawne wypowiedzenie przez za bezprawne wypowiedzenie przez pracodawc

pracodawc ę ę pracy kobiecie w okresie jej nieobecno pracy kobiecie w okresie jej nieobecno ś ś ci ci z powodu urlopu macierzy

z powodu urlopu macierzyń ń skiego lub dokonanie skiego lub dokonanie wypowiedzenia w takim terminie,

wypowiedzenia w takim terminie, Ŝ Ŝ e okres wypowie- e okres wypowie - dzenia

dzenia wyga wyga śnie w trakcie takiej nieobecno ś nie w trakcie takiej nieobecno ści; ś ci;

• • 3. zapewnić 3. zapewni ć matkom karmią matkom karmi ą cym swoje dzieci cym swoje dzieci wystarczaj

wystarczaj ą ą ce przerwy w tym celu; ce przerwy w tym celu;

• • 4. 4.

– – a) uregulować a) uregulowa ć zatrudnianie kobiet przy pracy zatrudnianie kobiet przy pracy nocnej w przemy

nocnej w przemyś śle; le;

– – b) zakaza b) zakaza ć ć zatrudniania kobiet w kopalniach pod zatrudniania kobiet w kopalniach pod ziemi

ziemią ą oraz, je oraz, je Ŝ Ŝ eli ma to miejsce, przy wszelkich eli ma to miejsce, przy wszelkich innych pracach nieodpowiednich dla nich z powodu innych pracach nieodpowiednich dla nich z powodu niebezpiecznego, niezdrowego lub uci

niebezpiecznego, niezdrowego lub uci ąŜ ąŜ liwego liwego charakteru.

charakteru.

• • Strony zobowią Strony zobowi ą zują zuj ą si si ę ę zapewnić zapewni ć lub popierać lub popiera ć, w , w miar miar ę ę potrzeby, s potrzeby, s ł ł u u Ŝ Ŝ by, kt by, kt ó ó re b re b ę ę d d ą ą udziela udziela ć ć

pomocy wszystkim osobom, w tym osobom pomocy wszystkim osobom, w tym osobom niepe

niepeł łnosprawnym, w rozwi nosprawnym, w rozwią ązywaniu problem zywaniu problemó ów w dotycz

dotyczą ą cych wyboru zawodu i awansu zawodowego, cych wyboru zawodu i awansu zawodowego, uwzgl

uwzglę ę dniają dniaj ąc indywidualne predyspozycje oraz c indywidualne predyspozycje oraz zwią zwi ązek tych predyspozycji z mo zek tych predyspozycji z moŜ Ŝ liwo liwo ś ś ciami ciami

zatrudnienia; pomoc ta b

zatrudnienia; pomoc ta bę ę dzie dostę dzie dost ępna bezp pna bezpł łatnie, atnie, zar zar ó ó wno dla m wno dla m ł ł odzie odzie Ŝ Ŝ y, w tym dla dzieci w wieku y, w tym dla dzieci w wieku szkolnym, jak i dla doros

szkolnym, jak i dla doros ł ł ych. ych.

• • 1. zapewnić 1. zapewni ć lub popierać lub popiera ć, w miar , w miarę ę potrzeby, potrzeby, szkolenie techniczne i zawodowe wszystkich os

szkolenie techniczne i zawodowe wszystkich os ó ó b, w b, w tym os

tym os ó ó b niepe b niepe ł ł nosprawnych, w porozumieniu z nosprawnych, w porozumieniu z organizacjami pracodawc

organizacjami pracodawcó ó w i pracownik w i pracownik ó ó w oraz w oraz umoŜ umo Ŝ liwi liwi ć ć oparty jedynie na kryterium uzdolnie oparty jedynie na kryterium uzdolnie ń ń indywidualnych dost

indywidualnych dostę ęp do wy p do wyŜ Ŝ szego nauczania szego nauczania technicznego i uniwersyteckiego;

technicznego i uniwersyteckiego;

• • 2. zapewnić 2. zapewni ć lub popierać lub popiera ć system przysposobienia system przysposobienia zawodowego oraz inne systemy szkolenia m

zawodowego oraz inne systemy szkolenia mł łodych odych

chł ch łopc opc ó ó w i dziewczą w i dziewcz ą t w ró t w r óŜ Ŝ nych zawodach; nych zawodach;

• • Umawiają Umawiaj ące si ce się ę Strony zobowią Strony zobowi ązuj zują ą się si ę podjąć podj ąć b b ąd ą dź ź bezpo

bezpoś średnio, b rednio, bą ą d d ź ź we wspó we wsp ół łpracy z organizacjami pracy z organizacjami publicznymi lub prywatnymi, stosowne

publicznymi lub prywatnymi, stosowne ś ś rodki rodki zmierzaj

zmierzaj ą ą ce zw ce zw ł ł aszcza do: aszcza do:

• • 1. wyeliminowania, tak dalece jak to moŜ 1. wyeliminowania, tak dalece jak to mo Ŝ liwe, liwe, przyczyn chor

przyczyn choró ób; b;

• • 2. zapewnienia uł 2. zapewnienia u łatwie atwień ń w zakresie poradnictwa w zakresie poradnictwa oraz o

oraz oś światy, dla poprawy stanu zdrowia i wiaty, dla poprawy stanu zdrowia i rozwijania indywidualnej odpowiedzialno

rozwijania indywidualnej odpowiedzialno ś ś ci w ci w sprawach zdrowia;

sprawach zdrowia;

• • 3. zapobiegania, tak dalece, jak to moŜ 3. zapobiegania, tak dalece, jak to mo Ŝ liwe, liwe, chorobom epidemicznym, endemicznym i innym.

chorobom epidemicznym, endemicznym i innym.

• • 1. ustanowić 1. ustanowi ć lub utrzymywa lub utrzymywa ć ć system zabezpieczenia system zabezpieczenia spo spo ł ł ecznego; ecznego;

• • 2. utrzymywa 2. utrzymywa ć ć system zabezpieczenia spo system zabezpieczenia spo łecznego ł ecznego na zadowalaj

na zadowalaj ą ą cym poziomie, r cym poziomie, r ó ó wnym co najmniej wnym co najmniej poziomowi niezb

poziomowi niezb ę ę dnemu dla ratyfikowania Konwencji dnemu dla ratyfikowania Konwencji Mi Mi ę ę dzynarodowej Organizacji Pracy (nr 102) dzynarodowej Organizacji Pracy (nr 102)

dotycz

dotycz ą ą cej minimalnych norm zabezpieczenia cej minimalnych norm zabezpieczenia społ spo łecznego; ecznego;

• • 3. zabiega 3. zabiega ć ć o stopniowe podnoszenie poziomu o stopniowe podnoszenie poziomu systemu zabezpieczenia spo

systemu zabezpieczenia spo ł ł ecznego; ecznego;

• • 4. podjąć 4. podj ąć kroki, poprzez zawarcie odpowiednich kroki, poprzez zawarcie odpowiednich porozumie

porozumień ń dwustronnych i wielostronnych lub za dwustronnych i wielostronnych lub za pomoc

pomoc ą ą innych innych ś ś rodk rodk ó ó w, i z zastrze w, i z zastrze Ŝ Ŝ eniem eniem warunk

warunk ó ó w ustanowionych w takich porozumieniach, w w ustanowionych w takich porozumieniach, w celu zapewnienia:

celu zapewnienia:

• • a) ró a) r ównego traktowania w wnego traktowania wł łasnych obywateli i asnych obywateli i obywateli innych Umawiaj

obywateli innych Umawiaj ą ą cych si cych si ę ę Stron, je Stron, je Ŝ Ŝ eli eli chodzi o uprawnienia z tytu

chodzi o uprawnienia z tytu ł ł u zabezpieczenia u zabezpieczenia społ spo łecznego, w tym zachowanie korzy ecznego, w tym zachowanie korzyś ści ci

wynikaj

wynikają ących z ustawodawstwa dotycz cych z ustawodawstwa dotyczą ą cego cego zabezpieczenia spo

zabezpieczenia społ ł ecznego, bez wzgl ecznego, bez wzgl ę ę du na zmiany du na zmiany miejsca pobytu na terytoriach Umawiaj

miejsca pobytu na terytoriach Umawiają ą cych si cych si ę ę Stron, kt

Stron, któ óre mog re mogł łyby podj yby podjąć ąć osoby chronione; osoby chronione;

• • b) przyznawania, zachowania i przywracania b) przyznawania, zachowania i przywracania uprawnie

uprawnie ń ń z tytu z tytu ł ł u zabezpieczenia spo u zabezpieczenia spo ł ł ecznego za ecznego za pomoc

pomoc ą ą takich takich ś ś rodk rodk ó ó w, jak zliczanie okres w, jak zliczanie okres ó ó w w ubezpieczenia lub zatrudnienia, wype

ubezpieczenia lub zatrudnienia, wypeł ł nionych nionych zgodnie z ustawodawstwem ka

zgodnie z ustawodawstwem kaŜ Ŝdej z Umawiaj dej z Umawiaj ą ą cych cych

się si ę Stron. Stron.

• • 3. przewidzieć 3. przewidzie ć, by ka , by kaŜ Ŝ dy m dy m ó ó g g ł ł otrzyma otrzyma ć ć od od

w w ł ł a a ś ś ciwych s ciwych s ł ł u u Ŝ Ŝ b publicznych lub prywatnych tak b publicznych lub prywatnych tak ą ą porad

porad ę ę i osobist i osobist ą ą pomoc, jaka mo pomoc, jaka mo Ŝ Ŝ e by e by ć ć konieczna konieczna dla zapobie

dla zapobieŜ Ŝ enia lub usuni enia lub usuni ę ę cia stanu potrzeby, lub cia stanu potrzeby, lub

ulŜ ul Ŝ enia sytuacji osobistej lub rodzinnej; enia sytuacji osobistej lub rodzinnej;

• • 4. stosowa 4. stosowa ć ć postanowienia przewidziane w ust postanowienia przewidziane w ust ę ę pach pach 1, 2 i 3 niniejszego artyku

1, 2 i 3 niniejszego artyku ł ł u na r u na r ó ó wni wobec swoich wni wobec swoich obywateli i wobec obywateli innych Umawiaj

obywateli i wobec obywateli innych Umawiaj ą ą cych cych się si ę Stron, znajdują Stron, znajduj ących si cych się ę legalnie na ich legalnie na ich

terytoriach, zgodnie z zobowi

terytoriach, zgodnie z zobowią ą zaniami wynikaj zaniami wynikaj ą ą cymi cymi dla Stron z Europejskiej konwencji o pomocy

dla Stron z Europejskiej konwencji o pomocy

społ spo łecznej i medycznej, podpisanej w Pary ecznej i medycznej, podpisanej w ParyŜ Ŝ u dnia u dnia 11 grudnia 1953 r.

11 grudnia 1953 r.

• • 1. podjąć 1. podj ąć konieczne ś konieczne środki w celu zapewnienia rodki w celu zapewnienia osobom niepe

osobom niepe ł ł nosprawnym u nosprawnym u ł ł atwie atwie ń ń szkoleniowych, w szkoleniowych, w tym, je

tym, je Ŝ Ŝ eli to konieczne, utworzenie eli to konieczne, utworzenie

wyspecjalizowanych instytucji publicznych lub wyspecjalizowanych instytucji publicznych lub prywatnych;

prywatnych;

• • 2. podjąć 2. podj ąć odpowiednie ś odpowiednie środki w celu zatrudniania rodki w celu zatrudniania

os os ó ó b niepe b niepe ł ł nosprawnych, takie jak wyspecjalizowane nosprawnych, takie jak wyspecjalizowane s s ł ł u u Ŝ Ŝ by po by po ś ś rednictwa pracy, u rednictwa pracy, u ł ł atwianie podejmowania atwianie podejmowania pracy chronionej oraz

pracy chronionej oraz ś ś rodki dla zach rodki dla zach ę ę cania cania pracodawc

pracodawc ó ó w do zatrudniania os w do zatrudniania os ó ó b b niepe

niepe łnosprawnych. ł nosprawnych.

• • W celu zapewnienia warunkó W celu zapewnienia warunk ó w niezbę w niezb ędnych do dnych do pe pe ł ł nego rozwoju rodziny, kt nego rozwoju rodziny, kt ó ó ra jest podstawow ra jest podstawow ą ą kom kom ó ó rk rk ą ą spo spo ł ł ecze ecze ń ń stwa, Umawiaj stwa, Umawiaj ą ą ce si ce si ę ę Strony Strony zobowi

zobowią ą zują zuj ą się si ę popiera popiera ć ć ekonomiczn ekonomiczn ą, prawn ą , prawną ą i i społ spo łeczn eczną ą ochronę ochron ę Ŝ Ŝ ycia rodzinnego, zwł ycia rodzinnego, zw ł aszcza aszcza poprzez takie

poprzez takie ś środki, jak rodki, jak świadczenia spo ś wiadczenia spo łeczne i ł eczne i rodzinne, rozwi

rodzinne, rozwią ązania podatkowe, zach zania podatkowe, zach ę ę canie do canie do budowania mieszka

budowania mieszkań ń dostosowanych do potrzeb dostosowanych do potrzeb rodzin,

rodzin, ś ś wiadczenia dla m wiadczenia dla m ł ł odych ma odych ma łŜ łŜ e e ń ń stw oraz stw oraz wszelkie inne stosowne

wszelkie inne stosowne ś ś rodki. rodki.

• • W celu zapewnienia skutecznego wykonywania prawa W celu zapewnienia skutecznego wykonywania prawa matek i dzieci do ochrony spo

matek i dzieci do ochrony spo ł ł ecznej i ecznej i ekonomicznej, Umawiaj

ekonomicznej, Umawiaj ą ą ce si ce si ę ę Strony zobowi Strony zobowi ą ą zuj zuj ą ą się si ę podejmować podejmowa ć wszelkie konieczne i odpowiednie wszelkie konieczne i odpowiednie środki w tym celu, w ś rodki w tym celu, w łączaj łą czają ąc w to ustanowienie lub c w to ustanowienie lub utrzymywanie odpowiednich instytucji lub s

utrzymywanie odpowiednich instytucji lub sł łu uŜ Ŝ b. b.

• • oraz uznaj oraz uznaj ą ą : :

• • 4. prawo do opuszczenia kraju przez swych 4. prawo do opuszczenia kraju przez swych obywateli, pragn

obywateli, pragn ących wykonywa ą cych wykonywa ć ć dział dzia łalno alno ść ść zarobkow

zarobkow ą ą na terytoriach innych Umawiaj na terytoriach innych Umawiaj ą ą cych się cych si ę Stron.

Stron.

• • 1. utrzymywa 1. utrzymywa ć ć lub zapewni lub zapewni ć ć odpowiednie i odpowiednie i

bezp bezp ł ł atne s atne s ł ł u u Ŝ Ŝ by zobowi by zobowi ą ą zane do udzielania pomocy zane do udzielania pomocy takim pracownikom, szczeg

takim pracownikom, szczeg ó ó lnie do udzielania im lnie do udzielania im

dokł dok ładnych informacji oraz podejmowania wszelkich adnych informacji oraz podejmowania wszelkich odpowiednich

odpowiednich ś ś rodk rodk ó ó w, tak dalece, jak zezwala na w, tak dalece, jak zezwala na to ustawodawstwo krajowe, przeciwko myl

to ustawodawstwo krajowe, przeciwko mylą ącej cej propagandzie dotycz

propagandzie dotyczą ą cej emigracji i imigracji; cej emigracji i imigracji;

• • 2. przyjąć 2. przyj ąć, w ramach w , w ramach wł ł asnej jurysdykcji, asnej jurysdykcji, odpowiednie

odpowiednie ś ś rodki dla u rodki dla u ł ł atwienia wyjazdu, podr atwienia wyjazdu, podr ó ó Ŝ Ŝ y y i przyj

i przyj ę ę cia takich pracownik cia takich pracownik ó ó w i ich rodzin oraz w i ich rodzin oraz zapewni

zapewnić ć im, w ramach wł im, w ramach w łasnej jurysdykcji, asnej jurysdykcji, odpowiedni

odpowiednią ą opiek opiek ę ę sanitarną sanitarn ą i medyczn i medyczn ą ą oraz dobre oraz dobre warunki higieniczne w trakcie podr

warunki higieniczne w trakcie podró óŜ Ŝ y; y;

• • 3. popierać 3. popiera ć wspó wsp ół łprac pracę ę, kiedy to w , kiedy to wł ła aś ściwe, mi ciwe, mi ę ę dzy dzy s s ł ł u u Ŝ Ŝ bami socjalnymi, publicznymi i prywatnymi, bami socjalnymi, publicznymi i prywatnymi,

kraj kraj ó ó w emigracji i imigracji; w emigracji i imigracji;

• • 4. zapewni 4. zapewni ć ć takim pracownikom, przebywaj takim pracownikom, przebywaj ą ą cym cym

legalnie na ich terytoriach, tak dalece jak reguluje legalnie na ich terytoriach, tak dalece jak reguluje to ustawodawstwo lub podlega kontroli w

to ustawodawstwo lub podlega kontroli w ł ł adz adz

administracyjnych, traktowanie nie mniej korzystne administracyjnych, traktowanie nie mniej korzystne niŜ ni Ŝ wł w łasnych obywateli w zakresie nast asnych obywateli w zakresie nast ę ę pują puj ących cych spraw:

spraw:

• • a) wynagradzania oraz innych warunkó a) wynagradzania oraz innych warunk ów w zatrudnienia i pracy;

zatrudnienia i pracy;

• • b) czł b) cz łonkostwa w zwi onkostwa w zwi ą ą zkach zawodowych oraz zkach zawodowych oraz korzystania z dobrodziejstw rokowa

korzystania z dobrodziejstw rokowa ń ń zbiorowych; zbiorowych;

• • c) zakwaterowania; c) zakwaterowania;

• • 5. zapewnić 5. zapewni ć takim pracownikom, przebywają takim pracownikom, przebywaj ą cym cym legalnie na ich terytoriach, traktowanie nie mniej legalnie na ich terytoriach, traktowanie nie mniej korzystne ni

korzystne ni Ŝ Ŝ w w ł ł asnych obywateli, je asnych obywateli, je Ŝ Ŝ eli chodzi o eli chodzi o podatki, op

podatki, opł łaty lub sk aty lub sk ładki p ł adki pł łatne z tytu atne z tytuł ł u u zatrudnienia;

zatrudnienia;

• • 6. u 6. u ł ł atwi atwi ć ć , w mo , w mo Ŝ Ŝ liwym zakresie, po liwym zakresie, po łą łą czenie rodziny czenie rodziny pracownika migruj

pracownika migruj ą ą cego, kt cego, kt ó ó remu zezwolono na remu zezwolono na osiedlenie si

osiedlenie się ę na danym terytorium; na danym terytorium;

• • 7. zapewnić 7. zapewni ć takim pracownikom, znajdują takim pracownikom, znajduj ą cym si cym si ę ę legalnie na ich terytoriach, traktowanie nie mniej legalnie na ich terytoriach, traktowanie nie mniej korzystne ni

korzystne ni Ŝ Ŝ w w ł ł asnych obywateli w zakresie asnych obywateli w zakresie postę post ę powania s powania s ą ą dowego, dotyczą dowego, dotycz ą cego spraw cego spraw powoł powo łanych w niniejszym artykule; anych w niniejszym artykule;

• • 8. zapewni 8. zapewni ć ć , by tacy pracownicy, mieszkaj , by tacy pracownicy, mieszkaj ą ą cy cy legalnie na ich terytoriach, nie mogli by

legalnie na ich terytoriach, nie mogli by ć ć wydaleni, wydaleni, o ile nie zagra

o ile nie zagra Ŝ Ŝ ają aj ą bezpieczeń bezpiecze ństwu pa stwu pań ństwa lub nie stwa lub nie naruszaj

naruszają ą porzą porz ądku publicznego lub dobrych dku publicznego lub dobrych obyczaj

obyczajó ó w; w;