Ucieczka z Izbicy - Grzegorz ks. Pawłowski - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

KS. GRZEGORZ PAWŁOWSKI

ur. 1931; Zamość

Miejsce i czas wydarzeń Zamość, II wojna światowa

Słowa kluczowe Izbica, II wojna światowa, Niemcy, Żydzi, Holokaust, uktywanie się, ucieczka z Izbicy, stosunki polsko-żydowskie

Ucieczka z Izbicy

[W Izbicy] umieszczono nas w jakichś mieszkaniach pożydowskich, może po tych Żydach, których już zamordowano. Tam też były ciągle akcje. Pewnego razu myśmy byli w piwnicy pod sklepem i odkryto nas, bo dzieci płakały. Kiedy nas odkryto [uciekłem], mamusi i siostrom nic nie powiedziałem, poza plecami Niemców wyszedłem. Na zewnątrz, stała grupa Polaków, jeden powiedział: „To jest chłopiec żydowski.”. Inni [na to]: „Cicho, niech ucieka.”. Uciekłem, poszedłem gdzieś chyba w kierunku Tarnogóry, gdzie jest kościół. Był wieczór. Jakiś Polak do mnie podszedł tak jakby coś o mnie wiedział i powiedział: „Chłopcze, idź do tego mieszkania, tu cię przenocują, dadzą ci jeść.”. Rzeczywiście przenocowali mnie, na drugi dzień już bali się mnie nocować, więc nocowałem gdzieś na podwórzu. To był koniec października, [19]42 rok. Tam była sterta drzewa opałowego, porąbanego, więc kiedy wyszedłem z kryjówki jakiś gospodarz mnie zauważył i zaczął krzyczeć: „Patrzcie, patrzcie Żydek.

Aż się trzęsie z zimna.”. Jak usłyszałem „Żydek”, to wiedziałem już, że trzeba gdzieś uciekać.

Data i miejsce nagrania 2006-12-27, Tel Awiw-Jafa

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Transkrypcja Marzena Baum

Redakcja Weronika Prokopczuk