Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF
18
0
0
Pełen tekst
(2)
(3)
(4) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF. Piotr Toczyski. Tak zwana mowa nienawiści w internecie: poszerzenie perspektywy o pominięte teksty badawcze i prasowe Dotychczasowe zainteresowanie prawnoczłowieczym aspektem tak zwanej NPXZ OJFOBXJǴDJ X JOUFSOFDJF X UZN SØXOJFȈ QPT[VLJXBOJF PEQPXJFE[J OB QZUBOJF KBL[XBMD[BǎUP[KBXJTLP VKBXOJBLJMLBQPUS[FC1PQJFSXT[F QPUS[FCǗ T[FST[FHP OBKMFQJFKNJǗE[ZOBSPEPXFHPTQPKS[FOJBOBS[FD[ZXJTUPǴǎTQPFD[Onj1PESVHJF QPUS[FCǗXHMnjEVXNFEJBMOZPCSB[[BHBEOJFOJBJXSPMǗSFEBLDZKOFKPSB[SFLMBNPXFKTUSPOZNFEJØX"QPUS[FDJF QPUS[FCǗT[FST[FKEZTLVTKJ JCZǎNPȈFQSØCǗJOUFHSBDKJMPLBMOZDICBEBǩQSPXBE[POZDISØȈOZNJNFUPEBmi. Istnienie tych trzech potrzeb wynikających z braków w bieżącej dyskusji wykażę w sposób prosty – na podstawie cytatów i omówienia różnych tekstów. Celem jest przywołanie pomijanych w dyskusji elementów – obecnych już przecież – w dyskursie publicznym. Potrzeba szerokiego międzynarodowego spojrzenia na rzeczywistość społeczną 1JFSXT[BQPUS[FCBXJnjȈFTJǗ[EVȈZNQSPKFLUFNCBEBXD[ZN LUØSZQP[XBMB OBT[LJDPXBǎNBQǗNFOUBMOPǴDJ[XJnj[BOFK[[BHBEOJFOJFNJTLBMǗQS[Z[XPMFOJB na dany kształt debaty. Otóż według prowadzonej przeze mnie polskiej edycji badania World Internet Project aż 50% polskich użytkowników internetu czuKF TJǗ CF[QJFD[OJF LJFEZ XZSBȈB PQJOJF P QPMJUZDF ;CMJȈPOF KFTU PED[VDJF IJT[QBǩTLJDIVȈZULPXOJLØX [LUØSZDID[VKFTJǗCF[QJFD[OJF8QP[PTUBZDI LSBKBDI HE[JFXSQSPXBE[POPCBEBOJF8PSME*OUFSOFU1SPKFDU o D[VKFTJǗCF[QJFD[OJF XZSBȈBKnjDPQJOJFPQPMJUZDF [XZKnjULJFNT[XBKDBSTLJDI VȈZULPXOJLØXJOUFSOFUV [LUØSZDIKFEZOJFV[OBKFXZSBȈBOJFQS[F[TJFCJF TnjEØXPQPMJUZDF[BCF[QJFD[OF$PDJFLBXF 4[XBKDBSJBKFTUKFEZOZNLSBKFN [T[FǴDJVSFBMJ[VKnjDZDICBEBOJF XLUØSZNUPPETFUFLOJFVȈZULPXOJLØXJOUFSnetu uznających wyrażanie przez siebie opinii o polityce za bezpieczne (30%) przeważa nad odsetkiem uważających tak użytkowników internetu. Drugim aspektem zagadnienia wolności słowa są granice owej wolności. 3ØȈOJDFQPTUBXXPCFDHSBOJDXPMOPǴDJTPXBVKBXOJBKnjTJǗXUFEZ HEZQBEB QZUBOJF P JEFOUZöLBDKǗ [F TUXJFSE[FOJFNv-VE[JF NBKnj QSBXP XZSBȈBǎ TXPKFQPHMnjEZXJOUFSOFDJF OBXFUKFǴMJTnjTLSBKOFw8ØXD[BTQPMTDZJBVTUSBMJKTDZ 79.
(5) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF. VȈZULPXOJDZJOUFSOFUVXZEBKnjTJǗXQPEPCOZNTUPQOJVQPE[JFMBǎQPHMnjE ȈF wyrażanie nawet ekstremalnych poglądów w internecie jest uprawnione (odpowiednio 56% i 54%). W Hiszpanii jeszcze więcej – aż 67% użytkowników – podziela to stwierdzenie. Natomiast wśród nieużytkowników internetu pogląd UFOKFTUQPE[JFMBOZQS[F[QPOBEQPPXǗBOLJFUPXBOZDI[1PMTLJ "VTUSBMJJ J)JT[QBOJJ *OUFSOBVDJOPXP[FMBOE[DZ T[XFE[DZ LBnadyjscy (44%) i szwajcarscy (35%) wydają się bardziej powściągliwi w wyrażaniu tego typu sądów.. Rys. 1. Wykres z raportu za rok 201145. 1S[ZXPVKǗUFEBOFQVCMJLPXBOFKBLPQPSØXOBXD[F OBXFUKFǴMJ[BTQSBXnj SØȈOJDNFUPEPMPHJD[OZDIOJF[BXT[FTnjQPSØXOZXBMOF+FǴMJVXBȈBN ȈFXBSUP KFSP[QBUSZXBǎ UPOJF[VXBHJOBJDILPNQMFUOPǴǎD[ZEPTLPOBPǴǎXXZKBǴOJBOJVS[FD[ZXJTUPǴDJTQPFD[OFK*DIHØXOnj[BMFUnjKFTUUP ȈFQPLB[VKnjQFSTQFLUZXǗ PEKBLJFKXBSUPSP[QPD[ZOBǎSP[XBȈBOJBOBEU[XNPXnjOJFOBXJǴDJXJOUFSOFDJF3P[XBȈBOJBUFQPXJOOZVX[HMǗEOJBǎNJǗE[ZOBSPEPXZTPOEBȈ BMFUFȈ JOOFTQPTPCZV[ZTLJXBOJBXHMnjEVXS[FD[ZXJTUPǴǎJOOZDIQBǩTUX8HMnjENJǗE[ZLVMUVSPXZEPTUBSD[BǎNPȈFDJFLBXFHPLPOUFLTUVEPBOBMJ[ZQSPCMFNV46. Potrzeba wglądu w medialny obraz zagadnienia jako elementu struktury interesów na rynku reklamowym i wydawniczym -JTUPUXBSUZSFEBLUPSBOBD[FMOFHPv5ZHPEOJLB1PXT[FDIOFHPwPSB[QSF[FTB [BS[njEVXZEBXOJDUXBv5ZHPEOJL1PXT[FDIOZw4Q[PP[PTUBPQVCMJLPXBOZ Xv5ZHPEOJLV1PXT[FDIOZNwMJQDBS5PXBS[ZT[ZZNVQPEQJTZJOOZDI SFEBLUPSØX XZEBXDØX QSPGFTPSØX PSB[ KFEFO QSPGFTPSTLJ HPT PTPCOZ -JTU QPXPZXBTJǗOBQSBXPGSBODVTLJFJ[QFXOPǴDJnj[BJOJDKPXBEZTLVTKǗ/JFCZ jednak pierwszym takim listem w polskich mediach. 45. The World Internet Project International Report 2012, USC Annenberg School Center for the Digital Future. Źródłem powyższych danych jest The World Internet Project International Report 2012. USC Annenberg School Center for the Digital Future D[XBSUBFEZDKB EPTUǗQOZOBTUSPOJFJOUFSOFUPXFKIUUQXXXXPSMEJOUFSOFUQSPKFDUOFU@öMFT@1VCMJTIFE@PMEJT@XJQ@SFQPSUUI@FEQEG<EBUBEPTUǗQVTJFSQOJBS> 46. 80.
(6) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF. 5S[Z MBUB XD[FǴOJFK Xv(B[FDJF 8ZCPSD[FKw TJFSQOJB S VLB[B TJǗ tekst Chamstwo hula w internecie XLUØSZN+BDFLLjBLPXTLJQPSVT[POZTQSBXnj rezygnacji wrażliwej siatkarki z kariery po komentarzach internautów zaproQPOPXBQPSP[VNJFOJFXJFMLJDILPODFSOØX XBǴDJDJFMJOBKXJǗLT[ZDIQPMTLJDI QPSUBMJNBKnjDFOBDFMVSBEZLBMOnj[NJBOǗTZUVBDKJ1JTBv<>8USBLDJFPTUBUOJFK EFLBEZ X 1PMTDF OB NPDZ EPǴǎ QPXT[FDIOFHP LPOTFOTV OBKXBȈOJFKT[B KVȈ UFSB[ J NBKnjDB OBKKBǴOJFKT[nj QS[ZT[PǴǎ TUSFGB QVCMJD[OFK EFCBUZ KBLnj KFTU JOUFSOFU [PTUBBPEEBOBOBQBTUXǗOJFPLS[FTBOFHPQSPTUBDUXB DPXQSBLUZDF VOJFNPȈMJXJBOPSNBMOnjXZNJBOǗJOGPSNBDKJJNZǴMJ<>#PQS[FDJFȈOBDPE[JFǩ [BNJBTUXJOUFSOFDJFXZNJFOJBǎBSHVNFOUZoXZNJFOJBNZPCFMHJ;BNJBTUTJǗ OBX[BKFNQS[FLPOZXBǎOBX[BKFNTJǗPCSBȈBNZ;BNJBTUE[JFMJǎTJǗXJFE[nj i przemyśleniami – dzielimy społeczeństwo murami pogardy i złości. To prawEB ȈFQPMTLJJOUFSOFUDIPSZOBBHSFTKǗJDIBNTUXPKFTUUZMLPD[ǗǴDJnjXJǗLT[FHPQPMTLJFHPQSPCMFNV<>"MFXJOUFSOFDJFUBQPMTLBDIPSPCBPTJnjHOǗBTLBMǗ LUØSFK [ OJD[ZN OJF EB TJǗ QPSØXOBǎ #P JOUFSOFUPXnj EFCBUnj OB UFNBUZ TQPFD[OF HPTQPEBSD[F QPMJUZD[OFJPCZD[BKPXF[BXBEOǗBOJFMJD[OB BMFCBSE[P BLUZXOBHSVQBDIBNØX EFCJMJ JEJPUØX OJFVLØXJQPTQPMJUZDIOJFPLS[FTBOZDI HVQLØXw47. 8PEQPXJFE[JOBBNBDIv(B[FUZ8ZCPSD[FKwQPKBXJTJǗUFLTUQPMFNJ[VKnjDZ[UFLTUFNLjBLPXTLJFHP QJTBOZ[QFSTQFLUZXZXZEBXDZJOUFSOFUPXFHPQU Cenzura nie łagodzi obyczajów w internecie BVUPSTUXB .JDIBB 0MT[FXTLJFHP J1BXB8VKDB LUØS[ZPQPOPXBMJ ȈFvXǴSØEXT[ZTULJDIXZQPXJFE[JUFXVMHBSOF TUBOPXJnj VBNFL QSPDFOUV DIPǎ TJnj S[FD[Z KFTU UP DBLJFN TQPSPw8ZEBXBMJTJǗSØXOJFȈ[S[FLBǎPEQPXJFE[JBMOPǴDJ[B[BXBSUPǴǎGPSØXJOUFSOFUPXZDI v1SF[FOUPXBOB QS[F[ LjBLPXTLJFHP BOBMPHJB o ȈF JOUFSOFUPXF LPNFOUBS[F UP odpowiednik drukowanych przez gazety listów od czytelników – jest mylna. 'PSVNEZTLVTZKOFOJFKFTUKFEOnj[XJFMVSVCSZLXHB[FDJF QPEMFHBKnjDnjSFEBLUPSPXJOBD[FMOFNV5PPTPCOZ LT[UBUPXBOZQS[F[KFHPVD[FTUOJLØXCZU$[Z LJFEZLPMXJFL "OHMJLPN QS[ZT[P EP HPXZ PCDJnjȈBǎ LSØMPXnj PEQPXJFE[JBMOPǴDJnj [B TPXB XZQPXJBEBOF X OBMFȈnjDZN EP OJFK )ZEF 1BSLV w ;BVXBȈBMJ UFȈv/BGPSBDIQPMJUZD[OZDIBHSFTKJKFTUJCǗE[JFXJǗDFKOJȈoQPXJFE[NZoOB UZDIPPHSØELBDI5PPEQPXJFEOJLxUSØKLnjUBCFSNVE[LJFHPj NPȈOBPCFSXBǎ ,PNV OJF PEQPXJBEBKnj QBOVKnjDF UBN [XZD[BKF J QPMJUZLB NPEFSBUPSØX UFO QP QSPTUV OJF QPXJOJFO UBN [BHMnjEBǎ *OUFSOFU KFTU UBL SØȈOPSPEOZ ȈF LBȈEZ [OBKE[JFNJFKTDFEPSP[NPXZOBPEQPXJBEBKnjDZDINVXBSVOLBDIw*KFT[D[F vLjBLPXTLJ[EBKFTJǗOJFSP[VNJFǎ ȈFEPLBEOJFUFOTBNNFDIBOJ[N LUØSZQP[XBMBKBLJFNVǴCBXBOPXJ[XZNZǴMBǎLPHPǴOBGPSVN VNPȈMJXJBUFȈoOBUZDI 47. +LjBLPXTLJ Chamstwo hula w internecie v(B[FUB8ZCPSD[Bw TJFSQOJBS. 81.
(7) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF. TBNZDIGPSBDIoTXPCPEOnjXZNJBOǗJOGPSNBDKJJPQJOJJ'PSBJOUFSOFUPXF OJF[CZUD[ZTUF QFOFPTUSZDITnjEØXJOJFQPMJUZD[OZDIXZQPXJFE[J TnjQSBXE[JXF 5POBOJDIXBǴOJFUSXBKnjEZTLVTKF LUØSFOBKCBSE[JFKMVE[JBOHBȈVKnjJPCDIPE[nj 0OPXFKESPE[F LUØSBOJFNPȈFTJǗEPD[FLBǎSFBMJ[BDKJ PNPCCJOHVXQSBDZ TFLTUVSZTUZDF PUZN KBLȈZǎ[EFQSFTKnjJKBLSBE[JǎTPCJF[VUSBUnjOBKCMJȈT[ZDI /BGPSBDIMVE[JFE[JFMnjTJǗQBTKBNJ QPNBHBKnjXOBVDFJQSBDZ SP[NBXJBKnjPNJPǴDJBDIJ[ESBEBDI XTQJFSBKnjXXZDIPXBOJVE[JFDJ XDIPSPCJF XOJFT[D[ǗǴDJV VNBXJBKnj OB XTQØMOF JOJDKBUZXZ +FǴMJ HE[JFǴ CVEVKF TJǗ TQPFD[FǩTUXP PCZXBUFMTLJF UPXBǴOJFQPQS[F[JOUFSOFUPXFGPSBJCMPHJw48. +BDFLLjBLPXTLJPEQPXJBEBv.JǗE[ZDFO[VSnjBSFEBHPXBOJFNKFTU[BTBEOJcza różnica. Cenzura to przymus. Redagowanie to swobodna decyzja redakcji. (EZ QBǩTUXP NØXJ SFEBLUPSPN DP XPMOP B D[FHP OJF XPMOP UP [OBD[Z ȈF KFTUDFO[VSB(EZSFEBLDKFNBKnjXPMOPǴǎEFDZEPXBOJB ȈBEOFKDFO[VSZOJFNB "QFMVKǗ UZMLP CZ SFEBLUPS[Z J XBǴDJDJFMF T[BOVKnjDZDI TJǗ NFEJØX JOUFSOFUPXZDIJOBD[FKLPS[ZTUBMJ[FTXPKFKOJF[CZXBMOFKXPMOPǴDJ/JFBQFMVKǗ CZDIBNstwo zostało zakazane w całym internecie. Niech sobie tam będzie – tak jak KFTUXSFBMV/JFFLTDZUVKǗTJǗKBLPǴDJnjEFCBUZXQJTFNLBDI#VCMB OJFOJFQPLPJ NOJFFTUFUZLBLPOTVNQDKJ6;E[JDIBD[ZX4JFMBODF HE[JFEȈFOUFMNFOJTZQJBKnj [UXBS[BNJXLPUMFUBDI/JFVXBȈBN ȈFQPXJOOJǴNZSPCJǎXT[ZTULPQPEKFEFO TUSZDIVMFD/JFDICZOBXFUQPXTUB KFǴMJKFT[D[FOJFQPXTUB QPSUBM$IBNQM HE[JFMVE[JFCZTJǗCF[ȈBEOZDIIBNVMDØX LPNQMFUOJFCF[LBSOJFJOJFPEQPXJFE[JBMOJFPCS[VDBMJCPUFN JOXFLUZXBNJ CSFEOJBNJJUQw49. +BDLB LjBLPXTLJFHP QPTUVMBU XQSPXBE[FOJB TUSPOZ $IBNQM T[ZCLP [PTUB [SFBMJ[PXBOZ8E[JFOOJLVv.FUSPw[LXJFUOJBSNPȈOBCZPQS[FD[ZUBǎ tekst Anity Karwowskiej Bo Polak w sieci potrzebuje chamstwavUZTNPEZDI 1PMBLØXDPE[JFOOJF[BȈZXBxQPSDKJDIBNTUXBj;OBKEVKnjKnjXQPSUBMV$IBNTLP QM HE[JFXǴSØEXVMHBSOZDIPCSB[LØXTnjUSFǴDJBOUZTFNJDLJF SBTJTUPXTLJF QPniżające kobiety i katolików. Na Facebooku serwis polubiło w ciągu niespełna SPLVOJFNBMUZTPTØC4USPOBHXBUPXOJF[ZTLVKFOBQPQVMBSOPǴDJ XDJnjHV HPE[JOZQPUSBöKnjx[BMBKLPXBǎjLJMLBE[JFTJnjUPTØCw<>+FHPXBǴDJDJFMFQPEBKnj ȈFDPE[JFOOJFPEXJFE[BQPSUBMUZTVȈZULPXOJLØX<>1PSUBMPCTFSXPXBMJǴNZ QS[F[ LJMLBOBǴDJF EOJ ;OBMFȇMJǴNZ E[JFTJnjULJ SZTVOLØX GPUPNPOUBȈZ JöMNJLØXQS[FQFOJPOZDIKǗ[ZLJFNOJFOBXJǴDJ<>$IBNTLPQME[JBBKBLJOOF TFSXJTZ [ öMNBNJ GPUPNPOUBȈBNJ J HSBöLBNJ XS[VDBOZNJ QS[F[ JOUFSOBVUØX oLBȈEZ[BSFKFTUSPXBOZVȈZULPXOJLNPȈFVEPTUǗQOJǎUBNUSFǴDJ CZXTQØMOJF TJǗQPǴNJBǎ0CSB[LJNPȈOBQPMFDBǎJOOZNOB'BDFCPPLV1PEBOUZTFNJDLJNJ ȈBSUBNJKFTUJOGPSNBDKB ȈFQPE[JFMJPTJǗOJNJTFULJPTØC D[BTFNQPOBEUZTJnjD 48 49. .0MT[FXTLJ 18VKFD Cenzura nie łagodzi obyczajów w internecie v(B[FUB8ZCPSD[Bw TJFSQOJBS +LjBLPXTLJ Większość przeciw chamstwu v(B[FUB8ZCPSD[Bw TJFSQOJBS. 82.
(8) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF. $PE[JFOOJFOBTUSPOǗHØXOnj$IBNTLPQMUSBöBPLE[JFTJǗDJVOPXZDIQP[ZDKJ 6ȈZULPXOJDZXS[VDBKnjKFOBKQJFSXEPU[XQPD[FLBMOJ+BLUVNBD[njXBǴDJDJFMF automatycznie śledzone są statystyki odsłon poszczególnych rysunków i najpopularniejsze z nich są przerzucane na stronę główną. Podobno bez ingerenDKJD[PXJFLBoPDFOJBUPQSPHSBNXFEVHQPQVMBSOPǴDJPCSB[LØXw 8BǴDJDJFMFTFSXJTVUVNBD[ZMJE[JFOOJLBSDF vEMBD[FHPXQVCMJLPXBOJVOB $IBNTLPQMBOUZTFNJDLJDIJSBTJTUPXTLJDIȈBSUØXOJFNBOJD[FHP[FHPw"SHVNFOUZ[BOPUPXBOFQS[F[E[JFOOJLBSLǗCZZOBTUǗQVKnjDFvQSBXOJDZ[BQFXOJMJ öSNǗ ȈFLMBV[VMBPOJFQPOPT[FOJVPEQPXJFE[JBMOPǴDJ[XBMOJB[OJFKXBǴDJDJFMB XT[ZTULJFPTPCZ QSBDVKnjDFQS[ZQPSUBMV TnjQS[FDJXOFT[FS[FOJVOJFOBXJǴDJ XBǴDJDJFM OJF NB XQZXV OB UP DP XS[VDBKnj JOUFSOBVDJ PO UZMLP VEPTUǗQOJB QS[FTUS[Fǩ LUØSnj JOOJ XZLPS[ZTUVKnj EPCS[F ȈF KFTU TQFDKBMOF NJFKTDF X TJFDJ XLUØSZNUBLJFUSFǴDJ[OBKEVKnjVKǴDJFoE[JǗLJUFNVOJFQMnjD[njTJǗXJOOZDI NJFKTDBDI KFǴMJV[OBǎ ȈF<>T[FS[ZKǗ[ZLOJFOBXJǴDJ UPUBLnjTBNnjXJOǗQPOPTJ 'BDFCPPL OB LUØSZN NPȈOB QSPNPXBǎ UF öMNJLJ B UBLȈF EPTUBXDB JOUFSOFUVJPQFSBUPS[ZLPNØSLPXJ KFǴMJLUPǴLPS[ZTUB[$IBNTLPQMQS[F[UFMFGPO KBL TBNBOB[XBTFSXJTVXTLB[VKF KFHPJEFnjKFTUUP CZXS[VDBǎUBNDIBNTLJFȈBSUZ QSPXBE[FOJF QPSUBMV NB DIBSBLUFS IPCCZTUZD[OZ J XBǴDJDJFM OJFXJFMF OB OJN[BSBCJBw 1PQVCMJLBDKJv.FUSBwLXJFUOJBSOBBNBDIUFHPE[JFOOJLBS[FD[OJL QSBTPXZ1SPLVSBUVSZ(FOFSBMOFK[BQPXJFE[JB vȈFǴMFED[Z[HPT[FOJFTLJFSVKnj EPXBǴDJXFKQSPLVSBUVSZw Wspomniane medialne emanacje namysłu nad zagadnieniem poprzedza SFøFLTKB BVUPSLJ CMPHB [ SPLV v.ØK CMPH KFTU D[ǗǴDJnj NPKFK QSZXBUOFK przestrzeni – jak mój ogród czy moje mieszkanie. Jestem odpowiedzialna za UP DPQJT[Ǘ J[BUP KBLSFBHVKǗOB[BDIPXBOJFNPJDIHPǴDJ KBLTJǗPLSFǴMBBVUPSØXLPNFOUBS[Z .BNQSBXPOJFȈZD[ZǎTPCJFHPǴDJ LUØS[Z[BUSVXBKnjNPKnj QS[FTUS[Fǩ6TVXBNQPTUZ LUØSFoNPJN[EBOJFNoOJFOBEBKnjTJǗEPEZTLVTKJ SBȈnjNPKFTVNJFOJFJQPD[VDJFFTUFUZD[OF5POJFKFTUȈBEOBxDFO[VSBj UPNPKF QSBXP HPTQPEZOJ /JF [BNJFS[BN [ OJFHP SF[ZHOPXBǎ <> %PDFOJBN TJǗ BSHVNFOUV ȈFLBȈEZCF[MJUPTOZPQJTBOUZTFNJDLJDIQPTUBXJE[JBBǩQSPXPLVKF OPXnjGBMǗUBLJDIXZQPXJFE[JKBLUF LUØSFQFXOJxLPNFOUBUPS[ZjVNJFT[D[BKnj w moim blogu. Oby nie szły za nimi agresywne działania. Obawa przed nimi jest VTQSBXJFEMJXJPOB DIPǎoEBK#PȈFoQS[FTBEOB<>"NPȈFXBǴOJFOJFDIDǗ UFHPQPUXJFSE[BǎJEMBUFHPVXBȈBN ȈFUS[FCBVTVXBǎBOUZTFNJDLJFQPTUZ KBL TJǗ[BNBMPXVKFOJFQS[Z[XPJUFOBQJTZOBNVSBDI $[ZOJFSPCJNZUFHPQPUP CZCSPOJǎQPD[VDJB ȈFX1PMTDFXT[ZTDZTnjVTJFCJF LjFVOBTOJFOBXJǴǎUPTQSBXBXTUZEMJXB <>,PMFKOFPETPOZXJMLBBOUZTFNJUZ[NVEBKnjEPNZǴMFOJB$P SPCJǎ BCZOJFSP[OPTJXJSVTB LUØSZTJǗXOJNOBNOBȈB +BLQPNØDOJFT[D[ǗǴ83.
(9) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF. OJLPXJ CZ [FDIDJB XZ[XPMJǎ TJǗ [ DIPSPCZ LUØSB QPDIBOJB KFHP TJZ +BL HP VPEQBSOJBǎ ,POLSFUOJFVTVXBǎǴMBEZoBOUZTFNJDLJFQPTUZoD[ZOJF 0UZN DIDJBBCZNVTZT[FǎPEHPǴDJNPKFHPCMPHV$IDǗSBEZ DIPDJBȈOJFXJFN D[Z TJǗEPOJFKQPUSBöǗ[BTUPTPXBǎw50. Tekst Haliny Bortnowskiej rozstrzyga niektóre EZMFNBUZ[QFSTQFLUZXZ LUØSnjOBMFȈBPCZOB[XBǎFUZD[Onj BXJǗDOJFLPOJFD[nie priorytetową dla wydawców internetowych. Potrzeba szerszej dyskusji z próbą integracji lokalnych badań prowadzonych różnymi metodami 5BQPUS[FCBVKBXOJBTJǗ HEZQS[ZDZUPXBOJVv3BQPSUVNOJFKT[PǴDJw'VOEBDKJ 8JFE[B-PLBMOBJ$PMMFHJVN$JWJUBT QPXTUBFHPOB[BNØXJFOJF'VOEBDKJ#BUPrego51 QPNJKBOZKFTUCBSE[P[CMJȈPOZQPEX[HMǗEFNDFMVCBEBXD[FHPSBQPSU v,VMUVSBPCSBȈBOJBwoLPNFOUVKOJFPCSB[BKQMo0ǴSPELB1S[FUXBS[BOJB*OGPSNBDKJJ4[LPZ8ZȈT[FK1TZDIPMPHJJ4QPFD[OFK QPXTUBZOB[BNØXJFOJF[XJnj[LV QSBDPEBXDØX *OUFSBDUJWF "EWFSUJTJOH #VSFBV 1PMTLB ;XBT[D[B KFǴMJ QPNJKBOZ SBQPSU PEOPTJ TJǗ EPv3BQPSUV NOJFKT[PǴDJw J QS[ZOPT[njD [CMJȈPOF XZOJLJ [BXJFSB VXBHJ OB KFHP UFNBU 0ETZBKnjD EP SBQPSUV [B[OBD[BN KFEZOJF KFHP QPNJOJǗDJF X EPUZDID[BTPXFK EZTLVTKJ .PȈF UP XZOJLBǎ [F ȇMF SP[VNJBOFK SPMJQVCMJDSFMBUJPOTBVUPSØXJXZEBXDØXSBQPSUV BMFOJFQPXJOOP[CZUBUXP VTQSBXJFEMJXJBǎUFHPCSBLV * * * Dla dalszych rozważań zagadnienia tzw. mowy nienawiści w internecie [ QFSTQFLUZXZ TPDKPMPHJD[OFK J NFEJP[OBXD[FK LSØULP [SFGFSPXBOF QPXZȈFK XZOJLJ NJǗE[ZOBSPEPXFHP CBEBOJB VX[HMǗEOJBKnjDFHP 1PMTLǗ EPǴǎ T[D[FHØłowo przywołane teksty z debat prasowych poprzedzających tę w „Tygodniku 1PXT[FDIOZNw PSB[ PEOPǴOJL EP QPNJKBOFHP EPUnjE CBEBOJB JOUFSOFUPXZDI EBOZDI[BTUBOZDIoQPXJOOZTUBOPXJǎEPCSZQVOLUXZKǴDJB. Summary: The so-called “hate speech on the internet”: integrating missed texts and research releases into one perspective 5IF NBJO TVCKFDU PG UIF BSUJDMF JT UP CSJOH UIF SFBEFST BUUFOUJPO UP UISFF JNQPSUBOUJTTVFTUIBUBSFPGUFONJTTFEEVSJOHUIFEJTDVTTJPODPODFSOJOHIBUF TQFFDIPOUIFJOUFSOFU'JSTU UIFBVUIPSFNQIBTJTFTUIFOFFEGPSBOJOUFSOB)#PSUOPXTLB Dalej czytam Grossa v.ZǴMFOOJL)BMJOZ#PSUOPXTLJFKw TUZD[OJBS IUUQIBMJOBCPSUOPXTLBCMPYQM%"-&+$;:5".(3044"IUNM<EBUBEPTUǗQVTJFSQOJBS> 51 IUUQSBQPSUNOJFKT[PTDJQM<EBUBEPTUǗQVTJFSQOJBS> 50. 84.
(10) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF. UJPOBMBQQSPBDIUPUIJTQSPCMFN)FBEWPDBUFTGPSVTJOHWBSJPVTDPNQBSBUJWF NBUFSJBMTBOEEBUBQSFTFOUJOHIPXEJòFSFOUTPDJFUJFTSFTQPOEUPUIFRVFTUJPO PGIBUFTQFFDIPOUIFXFC'PSFYBNQMF UIFöOEJOHTPGUIF8PSME*OUFSOFU1SPKFDUSFQPSUT QSFQBSFEXJUIJOBTQFDJBMSFTFBSDIQSPHSBNMFECZUIFBVUIPS NBZ CFQBSUJDVMBSMZVTFGVMJOUIJTSFTQFDU 4FDPOEMZ UIFBVUIPSTUSFTTFTUIFOFFEGPSBEFFQFSJOTJHIUJOUPUIFSVMJOH NFDIBOJTNTPGNBTTNFEJB BOEJOQBSUJDVMBSUIFJOUFSOFU BTXFMMBTUIFiIJTUPSJDBMDPOUFYUwPGUIFQVCMJDEFCBUFJO1PMBOEPOIPXUPUBDLMFIBUFTQFFDI BOE EFGBNBUPSZ TQFFDI POMJOF )F CSJOHT VQ OVNFSPVT QVCMJD TUBUFNFOUT NBEFCZ1PMJTIKPVSOBMJTUT XFCBENJOJTUSBUPST CMPHHFSTFUDPWFSUIFMBTUGFX years that have contributed to this debate. 'JOBMMZ BDDPSEJOH UP 1 5PD[ZTLJ JO PSEFS UP CFUUFS VOEFSTUBOE UIF IBUF TQFFDI QIFOPNFOPO POF TIPVME UBLF JOUP BDDPVOU UIF DPNQMFY OBUVSF PG UIJTQSPCMFNBOEUSZUPDPNCJOFUIFSFTVMUTEFSJWFEGSPNWBSJPVTSFTFBSDIQSPHSBNTDPOEVDUFEXJUIJOEJòFSFOUBDBEFNJDöFMETTVDIBTNFEJBTUVEJFT TPDJPMPHZ MBXFUD. 85.
(11) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF. Autorzy Adam Bodnar EPLUPSOBVLQSBXOZDI XJDFQSF[FT[BS[njEV)FMTJǩTLJFK'VOEBDKJ1SBX$[PXJFLB BEJVOLUX;BLBE[JF1SBX$[PXJFLBOB8ZE[JBMF1SBXBJ"ENJOJTUSBDKJ6OJwersytetu Warszawskiego. Aleksandra Gliszczyńska-Grabias EPLUPSOBVLQSBXOZDI BTZTUFOULBOBVLPXBX1P[OBǩTLJN$FOUSVN1SBX$[PXJFLB *OTUZUVUV /BVL 1SBXOZDI 1PMTLJFK "LBEFNJJ /BVL TUZQFOEZTULB *OUFSEZTDZQMJOBSOFHP0ǴSPELB#BEBǩOBE"OUZTFNJUZ[NFNOB6OJXFSTZUFDJF:BMF PSB['VOEBDKJOBS[FD[/BVLJ1PMTLJFK XJDFQSF[FTLB4UPXBS[ZT[FOJBQS[FDJXLP "OUZTFNJUZ[NPXJJ,TFOPGPCJJv0UXBSUB3[FD[QPTQPMJUBw Ewa Łętowska QSPGFTPS [XZD[BKOZ X *OTUZUVDJF /BVL 1SBXOZDI 1PMTLJFK "LBEFNJJ /BVL w latach 1987–1992 pierwszy Rzecznik Praw Obywatelskich w Polsce. W latach o TǗE[JB /BD[FMOFHP 4njEV "ENJOJTUSBDZKOFHP X MBUBDI o sędzia Trybunału Konstytucyjnego. Andrzej Seremet 1SPLVSBUPS(FOFSBMOZ PES CZZTǗE[JBNJO4njEV"QFMBDZKOFHPX,SBLPXJF BCTPMXFOU8ZE[JBV1SBXBJ"ENJOJTUSBDKJ6OJXFSTZUFUV+BHJFMMPǩTLJFHP Anna-Maria Siwińska 4PDJ"MM"HPSB4" CZBT[FGPXB'PSVN(B[FUBQM Piotr Toczyski EPLUPSTPDKPMPHJJ XZLBEPXDBJCBEBD[OPXZDINFEJØX XTQØQSBDPXOJLQPMskich i zagranicznych ośrodków badań nad internetem. Grzegorz Wanio SBEDB QSBXOZ QBSUOFS X ,BODFMBSJJ 0MFTJǩTLJ 8TQØMOJDZ PEQPXJFE[JBMOZ [B QSBLUZLǗ." QSBXPGBSNBDFVUZD[OFPSB[CSBOȈǗ*54[FG[FTQPVTQFDKBMJ[Vjącego się w zagadnieniach prawa mediów elektronicznych. Obecnie zarządza warszawskim oddziałem Kancelarii. Uczestniczy w pracach działającej przy KoNJTKJ &VSPQFKTLJFK HSVQZ MPCCJOHPXFK &6 4PDJBM /FUXPSLT (SPVQ KBL SØXOJFȈ w pracach nowelizacyjnych ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. 101.
(12) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF. Filip Wejman BEXPLBU XTQØ[BPȈZDJFMJD[POFL[BS[njEVUIJOLUBOLVQSBXOJD[FHP*/13*4o Instytut Prawa i Społeczeństwa.. Redakcja Dominika Bychawska-Siniarska QSBXOJD[LB BCTPMXFOULB 8ZE[JBV 1SBXB J "ENJOJTUSBDKJ 6OJXFSTZUFUV 8BST[BXTLJFHP PSB[ ,PMFHJVN &VSPQFKTLJFHP X /BUPMJOJF EZSFLUPSLB QSPHSBNV 0CTFSXBUPSJVN8PMOPǴDJ.FEJØXX1PMTDF)FMTJǩTLJFK'VOEBDKJ1SBX$[PXJFka oraz koordynatorka projektu Europa Praw Człowieka. Dorota Głowacka QSBXOJD[LB BCTPMXFOULB8ZE[JBV 1SBXB J "ENJOJTUSBDKJ 6OJXFSTZUFUV ØE[LJFHP EPLUPSBOULB X ,BUFES[F 1SBXB .JǗE[ZOBSPEPXFHP J 4UPTVOLØX .JǗE[ZOBSPEPXZDI 81J" 6 LPPSEZOBUPSLB 0CTFSXBUPSJVN 8PMOPǴDJ .FEJØX w Polsce Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.. Authors Adam Bodnar 1I%JOMBX EFQVUZDIBJSPGUIF)FMTJOLJ'PVOEBUJPOGPS)VNBO3JHIUT MFDUVSFS BU)VNBO3JHIUT%FQBSUNFOUBUUIF'BDVMUZPG-BXPGUIF8BSTBX6OJWFSTJUZ Aleksandra Gliszczyńska-Grabias 1I%JOMBX TDJFOUJöDBTTJTUBOUBUUIF1P[OBO)VNBO3JHIUT$FOUSFBUUIF*OTUJUVUFPG-FHBM4DJFODFTPGUIF1PMJTI"DBEFNZPG4DJFODFT UIFGFMMPXPGUIF *OUFSEJTDJQMJOBSZ$FOUFSGPSUIF4UVEJFTBCPVU"OUJTFNJUJTNBU:BMF6OJWFSTJUZ BOEUIF'PVOEBUJPOGPS1PMJTI4DJFODF7JDFQSFTJEFOUPGUIF"TTPDJBUJPOBHBJOTU "OUJ4FNJUJTNBOE9FOPQIPCJBi0QFO3FQVCMJDw Ewa Łętowska QSPGFTTPSJOMBXBUUIF1PMJTI"DBEFNZPG4DJFODFT öSTU)VNBO3JHIUT%FGFOEFS JO1PMBOECFUXFFOo*Oo TIFXBTBKVEHFPGUIF4VQSFNF "ENJOJTUSBUJWF $PVSU BOE CFUXFFO o B KVEHF PG UIF $POTUJUVUJPOBM Court.. 102.
(13) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF. Andrzej Seremet 1VCMJD1SPTFDVUPS(FOFSBM TJODF HSBEVBUFPGUIF'BDVMUZPG-BXPGUIF +BHJFMMPOJBO6OJWFSTJUZ CFGPSFXBTBKVEHFJOUIF"QQFBM$PVSUJO$SBDPX Anna-Maria Siwińska 4PDJ"MM"HPSB4" FYIFBEPGUIF(B[FUBQM'PSVNT Piotr Toczyski 1I% JO TPDJPMPHZ MFDUVSFS BOE SFTFBSDIFS PG OFX NFEJB DPMMBCPSBUJOH XJUI 1PMJTIBOEGPSFJHOSFTFBSDIDFOUFSTJOUIFöFMEPGJOUFSOFU Grzegorz Wanio TPMJDJUPS QBSUOFS BU 0MFTJǩTLJ 1BSUOFST -BX 'JSN NBOBHFS PG UIF 8BSTBX PóDF SFTQPOTJCMFGPSUIF."QSBDUJDF QIBSNBDFVUJDBMMBXBOE*5MBX)FBE PGUIFUFBNTQFDJBMJ[FEJOEJHJUBMNFEJBMBXJTTVFT1BSUJDJQBUFTJOUIF&VSPQFBO Commission lobbying group EU Social Networks Group and an advisory group XPSLJOHPOBNFOENFOUPGUIF1PMJTIFDPNNFSDFMBX Filip Wejman MBXZFS DPGPVOEFSBOECPBSENFNCFSPGUIFMFHBMUIJOLUBOL*/13*4o*OTUJUVUF GPS-BXBOE4PDJFUZ. Editors Dominika Bychawska-Siniarska MBXZFS HSBEVBUFPGUIF-BX'BDVMUZPGUIF8BSTBX6OJWFSTJUZBOEUIF$PMMFHF PG&VSPQFJO/BUPMJO IFBEPGUIF0CTFSWBUPSZPG.FEJB'SFFEPNJO1PMBOEPG UIF)FMTJOLJ'PVOEBUJPOGPS)VNBO3JHIUTBOEUIFDPPSEJOBUPSPGUIF)')3T QSPKFDU&VSPQFPG)VNBO3JHIUT Dorota Głowacka MBXZFS HSBEVBUFPGUIF-BX'BDVMUZPGUIF6OJWFSTJUZPG-PE[BOEB1I%DBOEJEBUFBUUIF*OUFSOBUJPOBM-BX%FQBSUNFOU DPPSEJOBUPSPGUIF0CTFSWBUPSZPG .FEJB'SFFEPNJO1PMBOEPGUIF)FMTJOLJ'PVOEBUJPOGPS)VNBO3JHIUT. 103.
(14) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF. Spis treści Wykaz skrótów 5 Dominika Bychawska-Siniarska. 8TUǗQ;KBXJTLPNPXZOJFOBXJǴDJXTJFDJ 7 *."5&3*":;,0/'&3&/$+* &XBǗUPXTLB. ;XPEOJD[FVSPLJQPLVTZLBSBOJBhate speech 15 Andrzej Seremet. Rola prokuratury w ściganiu przestępstwa mowy nienawiści 21 "OOB.BSJB4JXJǩTLB. .PEFSPXBOJFGPSØXKBLPJOTUSVNFOUXBMLJ[NPXnjOJFOBXJǴDJXTJFDJ27 Grzegorz Wanio. Prawne instrumenty walki z mową nienawiści a obowiązki administratorów stron internetowych 35 Aleksandra Gliszczyńska-Grabias. .JǗE[ZOBSPEPXPQSBXOFTUBOEBSEZXPMOPǴDJTPXBBNPXBOJFOBXJǴDJ45 Adam Bodnar. Rola dostawców usług internetowych w walce z mową nienawiści w internecie 52. ;EKǗDJB[LPOGFSFODKJ 63 **."5&3*":%0%"5,08& -JTUPUXBSUZ5ZHPEOJLB1PXT[FDIOFHPv4UPQOJFOBXJǴDJXTJFDJw69 Filip Wejman. .BT[QSBXPTXPCPEOJFXZQPXJBEBǎTJǗXJOUFSOFDJF UBLTBNPKBLXZKǴǎ[EPNVJDIPE[JǎQPVMJDBDI73 Piotr Toczyski. 5BL[XBOBNPXBOJFOBXJǴDJXJOUFSOFDJF poszerzenie perspektywy o pominięte teksty badawcze i prasowe 79 104.
(15) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF. Stanowisko Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka w sprawie projektu nowelizacji przepisów Kodeksu karnego o mowie nienawiści 86 List Rzecznika Praw Obywatelskich do Prokuratora Generalnego Andrzeja Seremeta 91 Wytyczne Prokuratora Generalnego w sprawie udziału prokuratora w sprawach o przestępstwa prywatnoskargowe 97. Autorzy 101. 105.
(16) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF. 5BCMFPG$POUFOUT -JTUPGBCCSFWJBUJPOT 5 Dominika Bychawska-Siniarska. Hate speech online. Introduction 7 I. CONFERENCE ARTICLES &XBǗUPXTLB. %FDFJUGVMDIBSNPGQSPTFDVUJOHIBUFTQFFDI15 Andrzej Seremet. 5IFSPMFPGQVCMJDQSPTFDVUPSTJOJOWFTUJHBUJOH and prosecuting hate speech 21 "OOB.BSJB4JXJǩTLB. .PEFSBUJPOPGPOMJOFDPOUFOUBTBUPPMGPSDPNCBUUJOH hate speech on the internet 27 Grzegorz Wanio. -FHBMJOTUSVNFOUTGPSDPNCBUJOHIBUFTQFFDIPOMJOF BOEUIFPCMJHBUJPOTPGJOUFSOFUTFSWJDFQSPWJEFST35 Aleksandra Gliszczyńska-Grabias. International standards protecting the right to UIFGSFFEPNPGFYQSFTTJPOversus hate speech 45 Adam Bodnar. 5IFSPMFPGJOUFSOFUTFSWJDFQSPWJEFSTJODPNCBUUJOHIBUFTQFFDI52. $POGFSFODFQIPUPT 63 **"%%*5*0/"-."5&3*"-4 i4UPQPOMJOFIBUSFEwo5ZHPEOJL1PXT[FDIOZTPQFOMFUUFS69 Filip Wejman. :PVIBWFUIFSJHIUUPTQFBLGSFFMZPOUIFJOUFSOFU KVTUMJLFZPVIBWFUIFSJHIUUPHPPVUBOEXBMLPOUIFTUSFFUT73. 106.
(17) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć?t.BUFSJBZQPLPOGFSFODZKOF. Piotr Toczyski. 5IFTPDBMMFEiIBUFTQFFDIPOUIFJOUFSOFUw JOUFHSBUJOHNJTTFEUFYUTBOESFTFBSDISFMFBTFTJOUPPOFQFSTQFDUJWF79 5IFPQJOJPOPGUIF)FMTJOLJ'PVOEBUJPOGPS)VNBO3JHIUT POUIFESBGUBNFOENFOUUPUIF$SJNJOBM$PEFTIBUFTQFFDIQSPWJTJPOT86 5IFMFUUFSPGUIF1PMJTI)VNBO3JHIUT%FGFOEFS to the Public Prosecutor General 91 5IF1VCMJD1SPTFDVUPST(FOFSBMHVJEFMJOFTPOUIFQBSUJDJQBUJPO PGQVCMJDQSPTFDVUPSTJOJOWFTUJHBUJOHQSJWBUFQSPTFDVUJPODSJNFT97. Authors 102. 107.
(18)
(19)
Powiązane dokumenty
IChM cechuje się ciężkim przebiegiem klinicznym, jednak jest chorobą rzadką, występuje najczęściej sporadycznie wśród osób podatnych, kontaktujących się z osobami
explained. The section area curve was chosen since it is the most complicated of ail the curves. Similar approaches are used for the design waterline and deck plan. The aim of
Jak jiź by lo receno, v konecné úprave jejich forma vëtsinou neodpovídá forme repliky v púvodní promluve, ackoliv tak mají púsobit (a defmice citátu to
Wprawdzie w głównej mierze koncentruje się na wskazaniu trudności związanych z osiągnięciem porozumienia w sprawie stworzenia powszechnie obowiązujących
Autorka dokonuje zasadniczego odróżnienia badań prowadzonych poprzez Internet (on-linc) od badań Internetu jako specyficznego medium. Przedstawia podstawowe problemy
Projekt "Nienawiść - jestem przeciw" realizowany jest przez Centrum Edukacji Obywatelskiej we współpracy z Europejskim Centrum Wergelanda w ramach programu Obywatele
Najczęściej jest doskonale ukryta, uśpiona. Czasem jednak zupełnie niespodziewanie wydostaje sie na zewnątrz, czy tego chcesz, czy też nie… Poczuj swoją złość… Gdzie ona
Użytkownicy Internetu są bardziej zadowoleni ze swego życia w porównaniu z osobami niebędącymi użytkownikami Internetu i częściej twierdzą, że ich warunki życiowe są
!["Inny Iwaszkiewicz", Jerzy Święch, "Twórczość" nr 2 (1984) : [recenzja]]()