Magdalena Juszczak. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. Paulina Woźniak. Uniwersytet ekonomiczny we Wrocławiu

Magdalena Juszczak

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Paulina Woźniak

Uniwersytet ekonomiczny we Wrocławiu

„ Długoterminowe decyzje w zakresie finansów przedsiębiorstw na przykładzie przedsiębiorstwa w branży produkcji wyrobów mięsnych oraz przedsiębiorstwa w branży

produkcji mrożonek”

Working paper

JEL Classification: A10

Słowa Kluczowe:

finanse przedsiębiorstw, długoterminowe decyzje finansowe, WACC

Streszczenie:

Przedstawiany przez nas raport, ukazuje podstawowe zagadnienia

długoterminowych decyzji w wyróżnionych przez nas przedsiębiorstwach. Raport zawiera również obliczenia, które mają na celu pomóc w podejmowaniu odpowiednich decyzji w

przedsiębiorstwach, przez osoby do tego upoważnione. Poniższe wyliczenia zostały sporządzone na podstawie sprawozdań finansowych z lat 2010 i 2011 omawianych przez nas przedsiębiorstw.

Wstęp: Przedsiębiorstwo jest jednostką prowadzącą, motywowaną chęcią uzyskania korzyści majątkowych , działalność gospodarczą, mającą na celu zaspokojenie potrzeb innych podmiotów życia społecznego przez wytwarzanie produktów i usług przy czym działalność ta prowadzona jest na własne ryzyko właściciela. Celem finansów przedsiębiorstw jest maksymalizowanie wartości firmy. By osiągnąć jak najlepsze efekty podejmowane są w tym celu długoterminowe decyzje finansowe.

Długoterminowe decyzje finansowe – zbiór decyzji w zakresie inwestowania i finansowania, których oczekiwane efekty spodziewane są w okresie dłuższym niż rok i których efektem jest wzrost wartości firmy i zainwestowanych w nią kapitałów właściciela. Są to decyzje, z których trudno się wycofać lub odwrócić ich skutki, jeżeli zostanie popełniony błąd. Są to jednocześnie decyzje, które określaj podstawowy charakter przedsiębiorstwa, a w szczególności wyznaczają, jak ono ma być kierowane.

Omawiane przez nas przedsiębiorstwa „X” i „Y” należą do branży 10. Przedsiębiorstwo „ X” jest nowoczesną firmą specjalizującą się w produkcji mięsa, wędlin oraz przetworów mięsnych. Dzięki świetnie wyszkolonym Pracownikom powstają tu wyroby wędliniarskie o najwyższych walorach jakościowych i smakowych. Natomiast Przedsiębiorstwo „Y” jest dynamicznie rozwijającą się

polską firmą, funkcjonującą na rynku mrożonych owoców i warzyw od 1988 roku. Znaczną część produkcji stanowi przetwórstwo ekologicznych owoców i warzyw.

Średni ważony koszt kapitału:

Koszt kapitału jest jedną z najważniejszych informacji dla finansistów doradzających Zarządom spółek. Pokazuje, jaką stopę zwrotu należy uzyskać, aby cena akcji na giełdzie nie uległa zmniejszeniu. Koszt ten znajduje zastosowanie przede wszystkim w ocenie efektywności inwestycji, a jego wykorzystanie do tego celu wymaga posługiwania się krańcowym kosztem kapitału. W przypadku rozważania nowych inwestycji powinno się porównać różne warianty pozyskania kapitału na jej finansowanie i tak dobrać jego źródła, aby koszt kapitału był najmniejszym przy danych ryzyku.

Pojęcie kosztu kapitału jest także bardzo ważnym instrumentem dla najwyższych władz spółek, zarządów i prezesów, którzy powinni brać pod uwagę wartość kosztu kapitału w przypadku zakupu nowych spółek, fuzji, przejęć itp.

Koszt kapitału może także służyć do oceny danego przedsiębiorstwa w porównaniu do konkurencji z danej branży. Zwiększenie się WACC w stosunku do konkurencji świadczy o pogarszającej się sytuacji finansowania, a co za tym idzie może to służyć do oceny ryzyka funkcjonowania danej spółki. Analizując problematykę kosztu kapitału i jego zastosowania w ocenie efektywności inwestycji należy zaznaczyć, iż wagi w formule WACC odzwierciedlają docelową strukturę finansowania firmy. Każda firma ma pewną optymalną strukturę kapitału, maksymalizującą wartość firmy. Nowy kapitał powinien być więc pozyskiwany w takich proporcjach, by zachować określoną wcześniej przez przedsiębiorstwo, optymalną dla niego strukturę kapitału.

Coraz powszechniejsze zjawisko dywersyfikacji źródeł finansowania doprowadziło do

pojawienia się koncepcji szacowania kosztu kapitału ogółem uwzględniającego, zarówno kapitały własne, jak i kapitały obce. Dając nam średnioważony koszt kapitału.

Średni ważony koszt kapitału dany jest wzorem:

gdzie:

wi - udział kapitału pochodzącego z i-tego źródła;

ki – koszt kapitału pochodzącego z i-tego źródła;

we- udział kapitału własnego zwykłego;

wp - udział kapitału pochodzącego z emisji akcji uprzywilejowanych;

wd- udział kapitału pochodzącego z długu;

ke – koszt kapitału własnego zwykłego;

kp - koszt kapitału pochodzącego z emisji akcji uprzywilejowanych;

kd - koszt kapitału pochodzącego z długu;

T – efektywna stopa opodatkowania przedsiębiorstwa.

Źródło: G. Michalski (2010, s. 119-120).

Jako pierwszy został obliczony średni ważony koszt Przedsiębiorstw X i Y dla 2010r. Aby móc go obliczyć skorzystałyśmy ze sprawozdań finansowych za 2010r.

Przedsiębiorstwo ”X” WACC 2010

E-wartość kapitału własnego ; E= 22.138.416,72

D-wartość kapitału obcego; D=pasywa ogółem – zobowiązania długoterminowe – kapitał własny D= 45.828.428,37-1.547.400-22.138.416,72 = 22.142.611,65

 =

=

= 0,50

 =

=

= 0,50 0,74

 βL= βu*(1+ )*(1-T ) = 0,74*(1+

) * (1-19%) = 1,20

 premia za ryzyko βL*(km-krf) = 0,74* (10% - 3%) = 0,0518

 ke= krf + premia za ryzyko; ke= 3% + 0,0518 = 0,0818 = 8,18%



kd = 9%

WACC2010= 0,5*0,0818+0,5*0,09*0,81=0,07735

Przedsiębiorstwo „Y” WACC 2010

E = 6.184.214,51

D = 15.248.360,02-1.709.428,62-6.184.214,51 = 7.354.716,89

 =

=

= 0,46

 =

=

= 0,54 0,74

 βL= βu*(1+ )*(1-T )= 0,74*(1+

)*(1-0,19) = 1,3122

 premia za ryzyko βL*(km-krf)= 0,74*(10%-3%) = 0,0518

 ke= krf + premia za ryzyko; ke= 3%+ 0,0518 = 0,0818 = 8,18%

 kd = 9%

WACC2010= 0,46*0,0818+0,54*0,09*0,81= 0,0770

Dla porównania obliczyłyśmy również średni ważony koszt dla obu przedsiębiorstw wykorzystując sprawozdania finansowe dla roku 2011.

Przedsiębiorstwo „X” WACC 2011 E= 25.012.271,23

D= 58.427.729,88 – 729.757,56- 25.012.271,23 = 32.685.701,09



=

=

= 0,43



=

= = 0,57 0,74

 βL= 0,74*(1+

)*(1-0,19) = 1,3827

 premia za ryzyko βL*(km-krf)= 1,3827* (10%-3%) = 0,0518

 ke= krf + premia za ryzyko; ke= 3%+0,0518 = 0,0818= 8,18%

 kd = 9%

WACC2011= 0,43*0,0818+0,57*0,09*0,81 = 0,0767

Przedsiębiorstwo „Y” WACC 2011

E= 6.559.512,15

D= 14.762.653,52-669.917,45- 6.559.512,15 = 7.533.223,92



=

= = 0,47



=

= = 0,54 0,74

βL= 0,74* (

)*(1-0,19) = 1,2978

 premia za ryzyko βL*(km-krf)= 1,2978*(10%-3%) = 0,0908

 ke= krf + premia za ryzyko; ke= 3%+ 0,0908= 0,1208 = 12,08%

 kd = 9%

WACC2011=0,47*0,1208+0,54*0,09*0,81= 0,0961

Źródło: G. Michalski (2010, s. 119-131), Monitor Spółdzielczy – B (sprawozdanie finansowe wybranego przedsiębiorstwa z branży 10).

Obliczenia wskazują, że koszt kapitału obcego w przedsiębiorstwie „X” -9%, jest wyższy od kosztu kapitału własnego, który w roku 2010 i 2011 wynosił 8,18%

Wskaźniki średniego ważonego kosztu są podobne.

W przedsiębiorstwie „Y” koszt kapitału obcego wynosi 9% , natomiast koszt kapitału własnego w roku 2010 wynosi 8,18% a w roku 2011 - 12,08%. Wskaźnik średniego ważonego kosztu wzrósł w roku 2011 o 0,0191. Wzrost ten wskazuje o wzroście przeciętnego kosztu względnego kapitału zaangażowanego w finansowanie inwestycji przez przedsiębiorstwo.

Na wyższy koszt kapitału własnego niż kapitału obcego wpływają co najmniej dwa podstawowe czynniki. Pierwszy związany jest z tym, że właściciele oczekują wyższej stopy dochodu (zwrotu) niż wierzyciele. Wyższe wymogi co do stopy zwrotu wynikają głównie z tego, że właściciele ponoszą większe ryzyko związane z otrzymaniem określonego dochodu lub z odzyskaniem wniesionego do przedsiębiorstwa kapitału. Wraz ze wzrostem zadłużenia się przedsiębiorstwa z reguły wzrasta ryzyko. Znajduje ono odzwierciedlenie w koszcie

pozyskiwanego kapitału obcego, który wpływa negatywnie na rozmiary zysku netto. Stąd

wierzyciele, mając obawy związane z możliwością spłaty odsetek i rat kapitałowych, mogą żądać wyższej stopy zwrotu za dodatkowe ryzyko. W przypadku wystąpienia strat w przedsiębiorstwie w pierwszej kolejności źródłem ich pokrycia jest kapitał własny. W zależności od formy prawnej przedsiębiorstwa i zakresu odpowiedzialności jego właścicieli wobec osób trzecich obowiązują rozwiązania prawne zabezpieczające interesy wierzycieli na wypadek wystąpienia strat lub upadłości przedsiębiorstwa. Drugim czynnikiem, który decyduje o niższym koszcie kapitału obcego niż własnego, są korzyści podatkowe.

Niższy koszt kapitału własnego nie jest korzystny dla firmy, gdyż koszt kapitału własnego w każdym przypadku powinien być wyższy niż obcego, jest to podstawowy warunek angażowania własnych funduszy w dane przedsięwzięcie. W sytuacji finansowania inwestycji kapitałem obcym, pełne ryzyko ponoszone jest przez firmę.

Podsumowanie:

Przedsiębiorstwo prowadząc inwestycje angażuje w nie zarówno kapitał własny, jak i obcy dążąc do ich optymalnego wykorzystania. Należy pamiętać, iż działalności przedsiębiorstwa zawsze towarzyszy ryzyko wynikające z podejmowanych przez jednostkę gospodarczą kroków, których efektów nie jesteśmy w stanie do końca przewidzieć. Do tego dochodzi również ryzyko, na które przedsiębiorstwo nie ma wpływu, przykładem niech będzie chociażby nagła zmiana wysokości stawek podatkowych. W zarządzaniu przedsiębiorstwem ważne znaczenie ma zatem kształtowanie relacji między kapitałem własnym i obcym. Zachodzi bowiem istotna zależność między strukturą kapitału, przy danych kosztach jego składników, a średnim kosztem zaangażowanego w przedsiębiorstwie kapitału. Im niższy średni koszt, tym wyższy zysk. Zatem ważna jest tu struktura kapitału. Relacja kapitału własnego i obcego decyduje ostatecznie o średnim ważonym koszcie kapitału.

Bibliografia:

 http://www.megaedukacja.pl/sredni_wazony_koszt_kapitalu.php

 http://informatykaug.internetdsl.pl/student/Ekonomia/Finanse%20-

%20Bankowosc/slowniczek.htm

 http://www.wsz-pou.edu.pl/biuletyn/?strona=biul_koszt_cias&nr=31&p=

 http://sojeccy.pl/slownik?num=210

 Źródło: G. Michalski (2010, s. 119-131), Monitor Spółdzielczy – B (sprawozdanie finansowe wybranego przedsiębiorstwa z branży 10).

 Źródło: G. Michalski (2010, s. 119-120).

 Monitor spółdzielczy- B (sprawozdania finansowe wybranych przedsiębiorstw)

 Zenon Głodek, „Finanse przedsiębiorstwa. Długoterminowe decyzje inwestycyjne i finansowe”, Wydawnictwo WSZ w Gorzowie Wielkopolskim, 2012

 Andrzej Cwynar, Wiktor Cwynar, „Kreowanie wartości spółki poprzez długoterminowe decyzje finansowe", Wydawnictwo: Polska Akademia rachunkowości, 2007

 A.Duliniec, „Finansowanie przedsiębiorstwa", Wyd. PWE, Warszawa 2007

 K.Jajuga, T.Jajuga, „Inwestycje", Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2007

 Sierpińska M., Wędzki D. , „Zarządzanie płynnościa finansową w przedsiebiorstwie", Wyd.

Naukowe PWN, Warszawa 1989

 Brighamn E.F, „Podstawy zarządzania finansami ", Wyd. PWE, Warszawa 1996,

 Jan Czekaj, Zbigniew Dresler, „ Zarządzanie finansami przedsiębiorstw. Podstawy teorii, Wyd. Naukowe PWN, 2012

 Dmowski Adam, Sarnowski Janusz, Prokopowicz Dariusz, „ Finanse i bankowość", Wyd.

Centrum Doradztwa i Inforamcji Difin, Warszawa 2008