Recenzje i omówienia 275
UWM w Olsztynie Acta Polono-Ruthenica XV, 2010
ISSN 1427-549X
Bia³orutenistyka Bia³ostocka, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu w Bia-
³ymstoku, Bia³ystok 2009, ss. 244.
W roku 2009, nak³adem Wydawnictwa Uniwersytetu w Bia³ymstoku, ukaza³ siê pierwszy tom periodyku Bia³orutenistyka Bia³ostocka. Jego wydanie sfinan- sowano ze rodków Wydzia³u Filologicznego Uniwersytetu w Bia³ymstoku i Cen- trum Kultury Bia³oruskiej przy Ambasadzie Republiki Bia³oru w Polsce.
Bia³orutenistyka Bia³ostocka to rocznik naukowo-teoretyczny powiêcony badaniom literatury i jêzyka bia³oruskiego. Sk³ada siê z szeciu dzia³ów: Literatu- roznawstwo, Jêzykoznawstwo, Debiuty naukowe, Varia, Recenzje ³ Äà 70-ãîääçÿ à. Ðûãîðà Ñàñíû. Zamieszczone prace napisane zosta³y w jêzyku bia³oruskim i polskim, a ich autorami s¹ literaturoznawcy i jêzykoznawcy z takich orodków naukowych, jak Miñsk, Grodno, Homel, Bia³ystok, Olsztyn, Opole i Moskwa.
Redaktorem czasopismu jest poetka, literaturoznawca, profesor Katedry Filologii Bia³oruskiej Uniwersytetu w Bia³ymstoku Halina Twaranowicz.
W pierwszej czêci recenzowanego tomu znalaz³o siê jedenacie artyku³ów z ró¿nych okresów na temat literatury bia³oruskiej. Dwa sporód nich napisano w jêzyku polskim, pozosta³e za w jêzyku bia³oruskim. Znany polski historyk literatury Jan Czykwin powiêci³ swój artyku³ twórczoci Natalii Arsienniewej (Íàðîä ÿê àêñ³ÿëàã³÷íàÿ ïðàáëåìà ¢ òâîð÷àñö³ Íàòàëë³ Àðñåííåâàé, s. 716). W kolejnych dwóch pracach poddano analizie prozê Maksima Harec- kiego. Rus³an Kaz³owski przedstawi³ Ìàñòàöêóþ àäìåòíàñöü ¢ ïðîçå Ìàêñ³ìà Ãàðýöêàãà (s. 1732), a Tamara Tarasowa Ýêç³ñòýíöûÿëüíû ïàòýíöûÿë ïðîçû Ìàêñ³ìà Ãàðýöêàãà (s. 3350). Olsztyñska badaczka Ire- na Rudziewicz przeanalizowa³a Kult ziemi w twórczoci Franciszka Bahusze- wicza (s. 7583), z kolei Tomasz Wielg omówi³ Obraz spo³eczeñstwa bia³oru- skiego w przeddzieñ powstania styczniowego w powieci U³adzimira Karakiewicza K³osy pod sierpem twoim (s. 101113). W dziale Literaturo- znawstwo zamieszczono tak¿e artyku³y powiêcone takim bia³oruskim twórcom, jak Jan Czeczot (²ààííà Âàñ³ëþê, s. 125137), Wincuk Adwa¿ny (Àëà Ïåòðóøêåâ³÷, s. 115124), Janka Bryl (Àííà Àëüøòûíþê, s. 139150), Micha
Stralcow (²ðûíà Õàâàíñêàÿ, s. 151158) ³ Ale Pimiankow (Âîëüãà Øûíêàðýíêà, s. 8599).
Dzia³ Jêzykoznawstwo omawianego periodyku zawiera trzy bia³orusko- jêzyczne artyku³y: Wolga Liaszczynskaja omówi³a Êóëüòóðíûÿ ýòàëîíû
276 Recenzje i omówienia
³ ñòýðýàòûïû ¢ äûÿäçå áåëàðóñê³õ ôðàçåàëàã³çìࢠïðà¢äà
íÿïðà¢äà (s. 159170), Snia¿ana Àsabina przeanalizowa³a Ñòûë³ñòû÷íûÿ ôóíêöû³ ïðûêàçàê (íà ìàòýðûÿëå ç òâîðࢠ̳õàñÿ Ëûíüêîâà) (s. 171178), a Ludmi³a Zajcawa zaprezentowa³a Êâàç³ñ³ìâîë³êó êàìïàíåíòࢠãàëàâà
head, ðóêàhandarm, õâîñòtail ó áåëàðóñê³õ ³ àíãë³éñê³õ ôðàçåàëàã³çìàõ (s. 179189).
W dziale Debiuty Naukowe zosta³y zaprezentowane dwa artyku³y m³odych literaturoznawców Doroty Nika³ajuk (Æàíðàâà-ñòûëÿâûÿ àñàáë³âàñö³
Æûö³ÿ Å¢ôðàñ³íí³ Ïîëàöêàé, s. 191201) i Sylwii Bazyluk (Ïðàáëåìà äàáðà ³ çëà ¢ àïîâåñö³ Âàñ³ëÿ Áûêàâà Êðóãëÿíñê³ ìîñò, s. 203215).
Oba artyku³y zosta³y stworzone na podstawie prac magisterskich (Æûö³å Å¢ôðàñ³íí³ Ïîëàöêàé ³ Âîáðàç äçÿöåé ó áåëàðóñêàé ïðîçå ïðà âàéíó) napisanych w roku 2009 w Katedrze Filologii Bia³oruskiej na Uniwersytecie w Bia³ymstoku pod kierownictwem profesor Haliny Twaranowicz.
W dziale Varia znalaz³a siê publikacja bia³oruskiej badaczki An¿e³y Melnika- waj pt. Ñàïðà¢äíàñöü íÿñïåøíàãà áûööÿ (ïðîçà Ìàðû³ Âàéöÿøîíàê) (s. 217225). Z kolei dzia³ Recenzje zawiera cztery prace. Jedna z nich jest napisana w jêzyku polskim, reszta w jêzyku bia³oruskim. Krytyce zosta³y poddane prace Michai³a Bu³achawa (Ëþäì³ëà Çàðýìáà, s. 227230), Lawona Barszew- skiego i Adama Pomorskiego (Irena Chowañska, s. 230232), Wolgi Laszczynskaj (Çîÿ Øâåäàâà, s. 232235) oraz An¿e³y Mielnikawej (Âîëüãà Øûíêàðýíêà, s. 235238).
Omawiany periodyk zamyka dzia³ Äà 70-ãîääçÿ à. Ðûãîðà Ñàñíû. Znaj- duje siê w nim publikacja pt. Íÿñòîìíû äàñëåä÷ûê ã³ñòîðû³ ïðàâàñëà¢íàé Áåëàñòî÷÷ûíû. Jej autorzy Juryj £abyncaw i Larysa Szczawinskaja przedsta- wiaj¹ sylwetkê polskiego duchownego prawos³awnego, publicysty i historyka o.
Grzegorza Sosny i jego ¿ony m. Antoniny Troc.
Prezentowany rocznik Bia³orutenistyka Bia³ostocka zas³uguje na szczegól- n¹ uwagê, gdy¿ stanowi wa¿ny wk³ad do badañ nad literatur¹ i jêzykiem bia³oru- skim. Zamieszczone w nim ró¿norodne materia³y s¹ ciekawe i godne polecenia nie tylko dla studentów, naukowców, ale równie¿ dla tych wszystkich, którzy
¿ywo interesuj¹ siê literatur¹ i jêzykiem bia³oruskim.
Irena Chowañska