A N N A L E S D E L A S O C I E T E G E O L O G I Q U E D E P O L O G N E
T o m ( V o l u m e ) X X V I — 1 9 5 6 ' Z e s z y t ( F a s c i c u l e ) 4 K r a k ó w 1 9 5 7
ROMUALD ROSŁOŃSKI (1880—1956)
N auka polska a szczególnie ta k słabo jeszcze u nas rozw inięta gałąź geologii jak hydrogeologia poniosła dotkliw ą stratę.
W d n iu 4 stycznia 1956 r. zimarł w K rakow ie m ając 75 la t życia Ro
m uald R o s ł o ń s k i, profesor Politechniki K rakow skiej, n esto r i pio
n ie r hydrogeologii w Polsce, pracu jący naukow o z w ielką energią i za
pałem aż do schyłku życia.
R om uald R o s ł o ń s k i urodził się 10 lutego 1880 r. w Bednarow ie (paw. kałustki, w ojew . stanisław ow skie). Ojciec jego Rom an był u rzęd n i
kiem kolejow ym . P o ukończeniu III gim nazjum klasycznego w e Lwowie w stąpił n a w ydział inżynierii Politechniki Lwowskiej, gdzie uzyskał dy
plom w m aju 1904 r.
Ju ż w czasie studiów zaczął od 1903 r. pracow ać jako asystent przy katedrze budownictwia wodnego i rów nocześnie olbjął stanow isko inży
n iera w M iejskim Zakładzie Wodociągowym.
W latach 1906 i 1907 stu d iu je budow nictw o w odne n a politechnice w CharlOttemburgu koło B erlina i p ełn i tam obowiązki asystenta. Dzięki uzyskaniu stypendium w yjeżdża n a dalsze stu d ia do Stanów Zjednoczo
nych A m eryki Północnej. Uczęszcza n a w ykłady w Colum bia U niversity (Nowy Jork) oraz p racu je p rz y budowie kolei podziem nej i centralnego wodociągu nowojorskiego.
Oba w ym ienione w ielkie przedsięw zięcia techniczne były doskonale przygotofwtane pod względem naukow ym . Podczas prac projektow ych i w ykonaw czych pow staw ało dużo tru d n y c h problem ów zarów no z dzie
dziny hydrogeologii, geologii inżynierskiej, jak i z zakresu budow nictw a.
Prace geologiczne n a obu obiektach prow adził w ow ym .czasie profesor C. P. B e r k e y, doskonały hydrogeolog i n estor am erykańskich geolo
gów pracujących w 'dziedzinie budownictwia.
Po pow rocie do k ra ju w 1909 r. R. R o s ł o ń s k i p racu je w K ra kow skiej D yrekcji Dróg W odnych p rzy budow ach zw iązanych z k an ali
zacją W isły pod K rakow em i kan ałem spław nym Z ator—Sam borek. N a U niw ersytecie Jagiellońskim stu d iu je n au k i przyrodnicze, przede w szyst
kim geologię, klimatologię, m eteorologię i geofizykę u profesorów W.
S z a j n o c h y i M. P. R u d z k i e g o .
W 1909 r. uzyskał n a podstaw ie p racy dotyczącej w ydajności i od
działyw ania studzien doktorat nauk technicznych n a Politechnice Lwow
skiej.
2 3 R o c z n i k P T G
W 1913 r. objął kierow nictw o budow y wodociągu i kanalizacji w Przem yślu, a n astępnie został d yrektorem ty c h zakładów.
W kw ietniu 1919 r. przeszedł do now o utw orzonego wówczas P a ń stwowego In sty tu tu Geologicznego w W arszawie, gdzie pozostał do r. 1937.
Z tego w łaśnie okresu pochodzi większość p rac naukow ych R. R o s ł o ń - s k i e g o dotycząca zagadnień hydrogeologicznych i w iele ek sp erty z z tej dziedziny.
R. R o s ł o ń s k i w dalszym ciągu u trzy m u je łączność z Politechniką Lwowską, w r. 1925 hab ilitu je się w zakresie hydiro-logii i p rzez szereg lat w ykłada k u rs hydrogeologii, w prow adzony bodajże po ra z pierw szy na polskich uczelniach. W jesieni 1937 objął po 'zm arłym prof. M a t k i e iw i c z u k ated rę hydrologii i budow nictw a w odnego Politechniki, gdzie pozostał aż do 1945 r.
Po opuszczeniu Lw ow a przeniósł się do K rakow a i w obrębie tu te j
szej uczelni politechnicznej w ykładał różne przedm ioty wchodzące w za
kres budow nictw a wodnego, a od półrocza zimowego 1947/48 rów nież hydrogeologię.
W ostatnim okresie życia, był kierow nikiem k a te d ry buidowy zapór i siłowni w odnych Politechniki K rakow skiej.
Profesor R o s ł o ń s k i był w szechstronnie w ykształcony. Oprócz dużej w iedzy zawodowej posiadł biegle kilk a języków i był doskonałym m atem atykiem . Łączył elem en ty w iedzy przyrodniczej i technicznej i dzięki tem u mógł ta k owocnie pracow ać w dziedzinie stojącej n a po
graniczu n a u k geologicznych i techniki w ym agającej zarów no znajomości teorii, jak i 'zrozumienia zastosow ań praktycznych;
R. R o s ł o ń s k i b y ł członkiem licznych tow arzystw naukow ych:
Tow arzystw a Naukowego w e Lwow ie od 1925 r., T ow arzystw a Geofizy
ków w W arszaw ie od 1929 r., od tego sam ego roku wchodzi w skład Ko
m isji Fizjograficznej PAU w K rakow ie, a w r. 1932 zostaje pow ołany do Akadem ii N auk Technicznych. Należał rów nież długie lata do> Polskiego Tow arzystw a Geologicznego. Za całokształt pracy w dziedzinie hydrologii uzyskał w 1951 r. nagrodę państw ow ą II stopnia.
D z i a ł a l n o ś ć n a u k o w a R. R o s ł o ń s k i e g o w d z i e d z i n i e h y d r o g e o l o g i i
N a publikow any dorobek naukow y R. R o s ł o ń s k i 6 g o> składa się przeszło siedem dziesiąt prac. Z tego przeszło pięćdziesiąt odnosi się do hydrogeologii. Oprócz dziew iętnastu p ra c większych są to k ró tk ie n o tatk i inform acyjne zamieszczone praw ie w yłącznie w przedw ojennych Posie
dzeniach N aukow ych PIG.
Z m arły był pierw szym hydrogeologiem w Polsce, a jego prace, n a w et te, 'które są u jęte w form ę przyczynków i notatek, m ają ch a ra k te r pionierski. D ługoletnia p raca naukow a i p ra k ty k a uczyniły zeń doskona
łego znawcę problem ów wodnych w Polsce. R. R o s ł o ń s k i zajm ow ał się bardzo- rozległą tem aty k ą hydrogeologiczną.
O pracow ania hydrogeologiczne R. R o s ł o ń s k i e g o zarów no pu
blikowane, jak i nie publikow ane pochodzą 4w głównej m ierze z okresu osiem nastu lat jego p racy w Państw ow ym In stytucie Geologicznym od 1919 do 1937 r., gdzie był hydrologiem , a od 1923 r. kierow nikiem w y-
działu hydrologicznego przem ianow anego później n a w ydział hydrogeo
logiczny.
Działalność naukow a prof. R. R o s ł o ń s k i e g o jest ściśle powią
zana z zagadnieniam i praktycznym i zaopatrzenia w wodę m iast, obiek
tów przem ysłow ych, stacji kolejow ych, a n aw et całych okręgów k ra ju , ze spraw am i poszukiw ania w ód m ineralnych i ich ochroną.
Bodaj najw ięcej uwagi poświęcił jed n ak zagadnieniom bilansu wod
nego dorzecza z sizerokim uw zględnieniem w ód podziem nych., W tej dzie
dzinie uzyskał oryginalne w yn ik i i w prow adził now e m etody. Z ain tere
sow anie d la problem ów bilansu wodnego zrodziło się na tle 'badań n ad możliwościami osuszenia Polesia.
R. R o ' s ł o ń s k i b rał udział w tych pracach z ram ien ia Państw o
w ego In sty tu tu Geologicznego już o d 1927 roku. Do dorzecza Jasiołdy, k tó re stanow iło teren szczegółowych badań obserw acji, odnoszą się trzy w iększe prace (1930 b, 1932 b, 1939) i jed n a n o ta tk a (1935 c), a trz y sy n te
tycznie ujęte publikacje z okresu pow ojennego o p arte są w głównej m ie
rze n a m ateriale dośw iadczalnym z Polesia (1946, 1947, 1948 b). In teresu jące w yniki prac zostały przedstaw ione przez au to ra n a m iędzynarodo
w ym kongresie hydrologicznym odbytym w 1948 r. w Oslo.
Oprócz dorzecza Jasiołdy R. R o s ł o i ń s k i analizował jeszcze przed w ojną w nieco w ęższym zakresie dw a dorzecza. W niew ielkiej notatce roz
p a try w ał kw estię odpływ u powierzchniowego i podziemnego w dorzeczu Przem szy (1926 b), a w p racy ogłoszonej w B iuletynie Geofizyków (1932 a) przedstaw ił regionalnie kw estię wód gruntow ych dorzecza Sanu.
Dzięki długoletnim badaniom i w ielkiem u doświadczeniu w tej dzie
dzinie mógł Z m arły pod koniec życia ująć k ró tk o ogólny problem możli
wości bilansow ania rzek polskich i pianow ej gospodarki w odnej (1951) oraz podjąć próbę rozw iązania bilansu dorzecza W isły. Częściowie w yniki prac podał drukiem (1953) i przedstaw ił K om itetow i Gospodarki W odnej PA N w 1954 r. w form ie n ie publikowanego' re fe ra tu . Nie ogłosił rów nież d ru k iem opracow ania dotyczącego regionalnych zasobów w odnych w Pol
sce. W łaśnie w ostatnio w ym ienionych k ilk u pracach uogólniających R. R o s ł o ń s k i zw rócił uw agę na niezw ykle doniosłe zagadnienia.
W skazał mianowicie n a palącą w Polsce konieczność racjonalnego' użytko
w ania podstawow ego surowca, jakim jesit woda, ze względu n a to, że za
rów no zasoby wód powierzchniowych, ja k i gruntow ych są w naszym k ra ju nieduże. P odkreślił między innym i, że reten cja g runtow a jest w naszych w arunkach stosunkow o rfiewdelka, znacznie m niejsza niż do
tychczas sądzono.
N iektóre zagadnienia hydrogeologii teoretycznej stanow iły przedm iot zainteresow ań R. R o s ł o ń s k i e g o n a początku jego k a rie ry n auko
wej. W Czasopiśmie Technicznym ogłosił między rokiem 1906 a 1908 trzy dość obszerne arty k u ły dotyczące krzyw ych depresyjnych, ru ch u w ody gruntow ej oraz w ydajności i oddziaływlania studzien (1906, 1907, 1908).
O statni tem at był, jak już wspom niałem , przedm iotem rozpraw y doktor
skiej. Prace te pisane pół w ieku tem u nie straciły i dziś aktualności, a tem aty k a w nich poruszona nie była ani przedtem , ani potem podej
m ow ana w polskiej literatu rze naukow ej.
R. R o s ł o ń s k i był autorem licznych dużych projektów wodocią
gowych i kanalizacyjnych: wodociągi — Przem yśl, Lwów, Zagłębie G ór
Z3*
nośląskie, D ąbrow a Górnicza, Łódź, Drohobycz; kanalizacja — Przem yśl, Sosnowiec, Będzin, D ąbrow a Górnicza. N iektóre ujęcia wodociągowe w y
m agały zbadania zbiorników w ód podziem nych, inne zaś nasuw ały od
m ienne zagadnienia hydrogeologiczne zwiąizane z ucieczką wody. szczel
nością zbiorników pow ierzchniow ych i inne.
K lasyczna praca odnosi się do zbiornika wody gruntow ej w P ra ł- kowcach n ad Sanem (1924 a) badanego w celu ujęcia w ód d la wodociągu Przem yśla. O bszerna rozpraw a zaw iera szereg w ażnych i ciekaw ych d ar nych, z k tó ry ch najw ażniejsze to oryginalne sposoby obliczeń w ydajności te re n u i zw rócenie uw agi n a dużą zm ienność w spółczynnika przepusz
czalności k.
P rzykładem owocnej w spółpracy fachowców z różnych dziedzin może być rozw iązanie problem u zw iększenia w dwójnasób zaopatrzenia w wodę Lwowa; w pracach ty ch zaznaczył się żyw y udział R. R o s ł o ń s k i e g o , k tó ry badał dorzecze górnej W ereszyey (1929 b) i był w spółautorem ogól
nej ek sp erty zy (1933 a).
W ody artezyjskie niecki łódzkiej badane wspólnie z J. S a m s o n o w i c z e m miaiły zasilić miasto z odw iertów sięgających głębokości około 700 m etrów . Z m arły opracow ał jeszcze przed w ybuchem w ojny p ro je k t ujęcia tych wód.
Z zaopatrzeniem w wodę Zagłębia Górnośląskiego i D ąbrowskiego w iązał się cały szereg problem ów hydrogeologicznych. R. R o s ł o ń s k i podjął system atyczne prace w ty m k ieru n k u około roku 1923 i prow adził je aż do w ybuchu w o jn y w r. 1939. P ro jek t ujęcia w ód Białej Przem szy przedstaw iony w zarysie w 1924 ro k u w ym agał uw zględnienia ucieczki w ody do' kopalń i obliczania w ielkości przesiąków . P rofesor R o s ł o ń s k i rozpatryw ał także możliwości zużytkow ania w ód gruntow ych tria su. Oprócz większego publikowianego opracow ania (1924 b) szereg danych z badań znaleźć m ożna w drukow anych wizmiiankach (1926 b, 1928 a).
S praw a zanikania wód rzeki Brynicy, k tó ra znalazła odbicie w k ró t
kich n otatkach (1931 b, 1932 d), była przez kilka la t przedm iotem żywej dyskusji, w k tó rej b ra li m iędzy in n y m i udział P. A s s m a n n , L. K o w a l s k i i W. Ł u c z k ó w .
Dodatkowe trudności w p rojektow aniu wodociągu górnośląskiego w y
nikły z żądania zupełnego uniezależnienia od części Śląska należącej w ów
czas do Niemiec.
Za rozw iązanie ujęcia i wodociągowego w M aczkach otrzym ał R. R o s ł o ń s k i w r. 1937 złoty k rzy ż zasługi.
Przez kilka lat przedm iotem badań b y ł zanik w ód w Będzinie i oko
licy w yw ołany oddziaływ aniem kopalnictw a. Poza rejonem górnośląskim zagadnienia hydrogeologii kopalnianej interesow ały R. R o s ł o ń s k i e- g o w związku z zaw odnieniem kopalni w Inow rocław iu (1923 a i eksi>- p e rty z a 1933) i w odniesieniu do w ód artezyjskich okolic Częstochowy (1931 a, 1936 c).
C ały szereg drobnych notatek i duża ilość ek sp erty z z okresu od 1919 do 1939 poświęcona je st zagadnieniom w ód artezyjskich i wodom m ine
ralnym . O pracow yw ane otw ory w odne z wodą artezyjską były rozsiane po całym ówczesnym te ry to riu m Polski. Pod koniec życia R. R o s ł o ń s k i przekazali PAN nie publikow ane opracow anie dotyczące zbiorników wód artezy jsk ich w Polsce. R. R o s ł o ń s k i znał doskonale praw ie w szyst-
M e w ystępow ania wód m ineralnych w Polsce zarów no w K arpatach, n a Podkarpaciu, jaik i na niżu oraz był pierw szym , k tó ry w yznaczał u nas re jo n y ochronne źródeł n a p rzy k ład dla K rynicy, R ym anow a i innych miejscowości. Jego badania doprow adziły do poznania szeregu now ych m iejsc w ystępow ania w artościow ych wód m ineralnych o raz um ożliw iły racjo n aln ą eksploatację innych. W iększe publikow ane opracow anie d o ty czyło wód siarczanych iw W ieńcu pod W łocławkiem (1934 a). Zwrócił także
uw agę n a n iek tó re źródła zw ykłe i w ydajne poziom y wodonośne w roz
m aity ch okolicach k ra ju i w różnych form acjach. M iędzy innym i badał 'wody re tu w obszarze szczakowsko-chrzanciwtekim (1925 d) i źródła okolic
P łazy i Regulic oraz Czatkowic i Paczołtowic.
Za jego inicjatyw ą rozpoczęto u nas w 1932 r. badanie radioaktyw ności wód od źródeł w Ż uraw iczach na W ołyniu (1933 c). Prace te kon
ty n u o w ała później na w iększą skalę S. G r a b i a n k a .
Duże znaczenie naukow e i praktyczne miało podjęte w r. 1935 przy
gotow anie map hydrogeologicznych Polski w skali 1 : 3 0 0 000 (1936 b, 1937). R. R o s ł o ń s k i , k tó ry kierow ał ty m pracam i, kontynuow ał je a ż do w ybuchu w ojny tak że po odejściu z in sty tu tu w roku 1937. Arkusiz Łódź—Piotrków opracow yw any przy w spółudziale J. S a m s o n o w i c z a był praw ie gotowy do 'druku w 1939 roku. Tuż przed w ybuchem
w ojny przeprow adzono terenow e badania d la sporządzenia arkuszy Ra
d o m i Lwów tej sam ej m apy i rozpoczęto prace w stępne n a d arkuszem K ielce. W ojna p rzerw ała dalszy tok robót, p rz y czym zniszczeniu uległa większość przygotow anych ju ż m ateriałów .
N a uw agę zasługują niektóre ogólne rozw ażania i u jęcia podręczni
kow e. Do nich należą: próba podziału wód podziem nych i m ineralnych
<1927 a), klasyfikacja w ód m ineralnych Polski (1927 b) i ich k ró tk i opis
<1929 c).
N a III konferencję hydrologiczną państw bałtyckich opracow ał R.
R o s ł o ń s k i ciekaw y re fe ra t o stanie zbadania wód grutow ych w Pol
sce (l930.a).
K rótki k u rs hydrogeologii p ió ra R. R o s ł o ń s k i e g o zaw arty jest ja k o osobny rozdział w P odręczniku In ży n ie rskim wychodzącym pod re d a k c ją S. B r y ł y (1929 a). W drugim tom ie zbiorowego opracow ania
H ydrologii M. R y b c z y ń s k i e g o , K. P o m i a n o w s k i e g o i K.
" W ó y c i c k i e g o , k tó ry ukazał się w r. 1932, znajduje się hydrogeolon- igiczna m apka szkicowa Polski opracow ana przez R. R o s ł o ń s k i e g o i stanow iąca .pierwszą tego rodzaju próbę w odniesieniu do naszego k raju . W 1948 r. w yszedł sk ry p t hydrogeologii obejm ujący zakres w ykładów z tej dziedziny odbytych n a ówczesnych W ydziałach Politechnicznych A . G. w K rakow ie (1948 a).
O pracowania R. R o s ł o ń s k i e g o i w ym ieniony podręcznik trzech autorów stanow iły do niedaw na jedyne ujęcie ku rsu nauki o w odach pod
ziem nych w polskim języku.
K rótką choćby w zm iankę ipoświęcić należy ekspertyzom prof. R.
' R o s ł o ń s k i e g o w ykonyw anym w ram ach prac Państwow ego In sty tu tu Geologicznego, a dotyczącym zagadnień należących do geologii in
żynierskiej. P rzykładem mogą być badania przepuszczalności g ru n tu dla .fabryki „U rsus” w Czechowicach w ykonane w 1931 r., prace m ające n a
celu zabezpieczenie zagrożonych fundam entów bazyliki w ileńskiej, orze
czenia dotyczące basenów portow ych G dyni w 1932 i 1933 r., ek sp erty zy d la zapór i zbiorników w odnych w K oronow ie p rzy w spółpracy B. H a- l i c k i e g o w 1933 r. w Rożnowie, Porąbce i n a Sole w spólnie z Cz.
K u ź n i a r e m w 1934 r., czy też spraw a odw odnienia K ępy G ocław - skiej i zagadnienie fundam entow ania centralnego dworca pocztowego
w W arszaw ie w 1937 r.
S ylw etka Zm arłego nie byłaby pełna, gdyby choć krótko nie scha
rakteryzow ać jego osobowości.
Do cech profesora R o s ł o ń s k i e g o należała kryształow a p ra wość, prostolinijność postępow ania i w ielka odw aga cywilna. W p racy b y ł pedantycznie dokładny i sum ienny, w ym agający dla siebie i innych.
Życzliwy stoisunek do uczniów i w spółpracow ników , chęć przy jścia im z różnoraką pomocą i rad ą pokryw ał niejednokrotnie szorstkością, k tó ra jednak mogła 'zmylić tylko p rz y pierw szym zetknięciu.
Był bardzo skrom ny, a im ponow ał tym , którzy się z nim zetknęli, pracow itością, wiedzą i w ielkim dośw iadczeniem naukow ym i p raktycz
nym.
P r a c e R. R o s ł o ń s k i e g o z z a k r e s u h y d r o g e o l o g i i
1906 K rzyw e depresyjne, Czasop. Techn., L w ów , R. 1906, str. 279—288.
1907 N ow sze badania ruchu w o d y w g łęb n ej, Czasop. Techn., L w ów , R. 1907, str.
257—263.
1908 O w yd ajn ości i o d d ziaływ an iu studzien, Czasop. Techn., L w ów , R. 1908, str.
116— 119, 137— 139.
1922 O źródłach m ineralnych w S o li i W ysow ej, Pos. N au k . P1G, W arszaw a, nr 3, str. 1—4.
1923 a Spraw ozd anie z badań nad zaw od n ien iem kopalni so li w In ow rocław iu , Pos.' Nauk. PIG., W arszaw a, n r 9, str. 1—2.
b Źródła m ineralne K ryn icy i ich rejon ochronny, ib id e m , str. 2— 4.
c B ad ania w yd ajn ości p rzem ysk iego teren u w od ocią go w ego w E rałkow cach, Ćzaśóp. Techn., L w ów , R. 1923, str. 252—257.
1924 a Zbiornik w ody gruntow ej w P rałkow cach nad S an em pad P rzem yślem , Prace PIG, W arszaw a, t. I, z. 5, str. 237—272, tabl. 2. ilustr. Sum m . str.
272— 275.
b D ie W asserversorgung des oberscM esischen Indu striebezirkes aus der W e is- sen Przem sza im A n sch lu ss an d ie W asserversorgung des Indu striebezirks von D ąbrow a. Z ts. oberschl. B e rg - u. H ü tte n m. Ver. K atow ice, T. 63, str.
171— 176.
c W sp ra w ie rejon u ochronnego źródeł m ineralnych w K rynicy, Pos. Nauk.
PIG, W arszawa, nr 9, str. 11— 12.
d Spraw ozdanie ż badań m ających na celu zaopatrzenie w w odę p olsk iego Śląska Górnego, ib id e m , str. 12— 13.
1925 a Źródła szczaw ow e w Ł om nicy pod Piw niczną, Pos. Nauk. PIG, W arszaw a, nr 12, str. 19'—20.
b Z badań w czw artorzędzie B ystrzycy Ł om nickiej, ib id e m , str. 20—21.
c Źródła potoku Szkło, ib id e m , str. 21—23.
d W odonośny röt w niecce triasow ej szczakow sko-chrzanow skiej, ib id e m , str.
23—24.
1926 a W ody artezyjsk ie w P oznańskiem , Pos. Nauk. PIG, W arszaw a, nr 15, str..
53—55.
b O dpływ p ow ierzch niow y i podziem ny w dorzeczu Przem szy, ib idem , str.
55—57.
1927 a P odział w ód podziem nych oraz m ineralnych, Pos. Nauk. P IG , W arszaw a, n r 18, str. 42— 44.
b K lasy fik acja w ód m in eraln ych P olski, iłAdem, str. 45—46.
1928 a W sp ra w ie p rojek tów w od ociągów d la Zagłębia, G az i Woda, K raków , t. V III, str. 162,
b W ody gruntow e na Pom orzu na lew y m brzegu W isły, Pos. Nauk. PIG, W ar
szaw a, n r 21, str. 47— 48.
1929 a H ydrogeologia w za k resie n a u k i o w od ach podziem nych d la potrzeb osiedli- P o d rę c zn ik I n ż y n ie r s k i pod red. S. B r y ł y , L w ó w i W arszaw a, t. III, str.
1567— 1583.
b O bserw acje sta n ó w w o d y gruntow ej w dorzeczu Górnej W ereszycy na te renach w od ociągow ych m . L w ow a, Pos. Nauk. PIG, Warszawa^ nr 24, str.
50—53.
c W ody m in eraln e w P olsce, Z iem ia, W arszawa, t. X IV , str. 189— 192.
1930 a Ü ber Stand der G rum dwasserforschung in P olen , III. H ydrolo gische K o n f e re n z d e r B a ltisch en S ta a te n , W arszaw a, str. 1—5.
b T ym czasow e w y n ik i badań opadu i o d p ły w u w dorzeczu Ja sio łd y na P o lesiu, Pos. Nauk. PIG, W arszaw a, n r 27, str. 57—62.
c Szczaw a w M atkow ie, ib id e m , str. 63.
d O dw ierty w o d y artezyjskiej w O końsku n a P olesiu, ib idem , str. 63— 64.
1931 a W ody podziem ne w o k olicach C zęstochow y, Pos. Nauk. PIG , W arszaw a, n r 30, str. 71—73.
b Z anikanie w ód B ryn icy w row ie triasow y m bytom skim , ib id e m , str. 73—74.
1932 a Woda gruntow a w dorzeczu Sanu, B iu le ty n T ow . G e o fiz y k ó w , W arszaw a, n r 6, str. 3— 12. Zsf. s. 35—39.
b B ilan s o d p ływ u p olesk ieg o z dorzecza Jasiołdy w P olesiu. Pos. Nauk. P IG , W arszaw a, n r 33, str. 83—92.
c Źródła siarczane w L u bieniu W ielkim , ib id e m , str. 92—93.
d Infiltracja rzeczki B rynicy w n ieck ę triasow ą bytom sk o-b ęd ziń sk ą, ibidem , str. 94—95.
1933 a M atak iew icz M., N ad olski O., R osłoński R. O rzeczenie e k sp ertó w w spraw ie w y n ik ó w badań teren ów w od on ośn ych pod K am ieniobrodem i G ródkiem J a giello ń sk im przeprow adzonych w la ta ch 1929— 1932 przez D yrek cję Zakładów W odociągow ych (Dyr. inż. St. A leksandrow icza i inż. Łazaryka) m. L w ow a, G a z i W oda, K raków , t. X III, str. 102— 117.
b Zdroje solan k ow e w G oczałkow icach i Jastrzębiu, Pos. Nauk. PIG, W arsza
w a, nr 36, str. 54—56. ^
c B adania radioaktyw ności źródeł w Ż uraw iczach (pow. łucki), ib id e m , str.
57—58.
1934 a O tw ory w iertn icze i w od a siarczana w W ieńcu pod W łocław kiem , Pos. Nauk.
PIG, W arszaw a, nr 38, str. 23—29.
b Obszar w ystęp o w a n ia źródeł m ineralnych w W ysow ej i zdroje zakładow e, ibidem , str. 30—31.
c Zdroje R ym anow skie, ib id e m , str. 31—32.
1935 a Szczaw y na teren ie M uszyny, Pos. Nauk. PIG, W arszawa, nr 42, str. 80.
b Solanka jodow a w O lesiow ie pod S tan isław ow em , ib idem , str. 80—81.
c T w orzenie się w od y gruntow ej na P o lesiu , w dorzeczu Jasiołdy, ibid em , str. 81— 84.
1936 a Źródła słon o-sia rcza n e w S olcu i ok olicy, Pos. Nauk. P IG , W arszaw a, nr 45, str. 45— 47.
b O p ostęp ach pracy przy sporządzaniu m apy hydrogeologicznej, arkusz Ł ó d ź — P iotrk ów 1 : 300 000, i b id e m , str. 47.
c W ody artezyjsk ie w M yszkow ie— M ijaczow ie n a P d od C zęstochow y, ib id e m , str. 47—48.
1937 S tan opracow ania m apy hydrogeologicznej ark. Łódź—P io trk ó w w sk ali 1 :300 000, Pos. N au k. PIG, W arszaw a, n r 48, str. 47— 48.
1939 W oda gruntow a w dorzeczu J asiołd y na P o lesiu i jej stosu n ek do odpływ u i parow ania, A r c h i w u m T o w . Nauk. w e L w ow ie D ział III, t. X I, z. 2, str.
1—52, ilustr. tabl. 3, Zsf. s. 52—62.
1946 a A n aliza w od n ego b ila n su dorzecza, Czasop. Techn., K raków , R. 1946, str.
193— 198, 221— 227.
b B ilan s w od n y dorzecza i m etoda do jeg o obliczania służąca, W iadom . S łu ż b y H ydrolog, i Meteorolog., W arszaw a, t. I, z. 2, str. 77— 89, Res. str. 157— 169.
1948 a K urs h yd rogeologii p odług w y k ła d ó w w półroczu zim ow ym roku akad.
1947/48, K raków , ss. 8 6 pow iel,
b Le b ilan du circu it des e a u x d’un b assin e t la m ethode de son calcul, P roces v e r b a u x de sean ses de V A ssem blee G enerale d ’Oslo, Oslo.
1951 O m ożliw ościach bila n so w an ia rzek p olsk ich i planow ej gospodarce w od nej, G o sp o d a rk a W odna, W arszaw a, t. X II, str. 249—252.
1953 Przebieg p arow an ia i reten cji gruntow ej w dorzeczu W isły w latach h ydro
logiczn ych 1925— 1937. S tudium hydrogeologiczne, G osp o d a rk a W odna, W ar
szaw a t. X III, str. 41— 44.
A n to n i K l e c z k o w s k i
RESUME
v
Rom uald R o s ł o ń s k i , professeur de l ’Ecole Polytechnique de C ra- covie, decede depuis p eu (1880— 1956) etait u n e x p e rt distingue de la con- ' stru ctio n h y draulique ainsi q u ’u n hydrogeoloigue, pio n n ier de cette science
e n Pologne.
Ses oeuvres, publiees, se com posent d e plus de cinquante ouvrages s u r les eau x soutenraines e t d e p lus de vinjgt ouvrages du dom aine de la hydrologie. Mais son in te re t le plus grand etait voue ä la question du billan de l’eau, avec u n e larg e p a rt faite aux nappes phreatiquesi. II com- m enęa ses trav au x su r les questions su s-d te e s en 1927 ä Polesie. C’e st d an s dix 'dissertations e t plusieuris notes concernant le bilan de 1’eau que sont contenues les conclusions originales de l’auiteur.
R. R o s ł o ń s k i reflechissait aussi au m ouvem ent des nappes p h rea- tiques e t ä la m aniere don't les p u its agissent les uns su r les autres. Dans son grand ouvrage se ra p p o rt ant ä la vallee de San, il p resen ta la me
thode e t les tra its d istinetifs des recherches hydroigeologiques concernant les bassins de vallee des nappes phreatiques.
P en d an t tau te sa vie il s ’occupait des eau x artesiennes et m inerales de la Pologne.
