TEATR WYBRZEZE DANIE L AL B ĘDĘ MOW IŁ SZCZERĄ PRAWDĘ" ft).

(1)

~~

TEATR WYBRZEZE

DANIE L AL

„

„ B ĘDĘ MOWI Ł SZCZERĄ

PRAWDĘ"

ft) .

(2)

SZOSTA PREMIERA 1969 ROKU 11 października

w Teatrze na Targu Węglowym

w Gdańsku

[)yreiktor AJNTONI BILICZAK Kierownik artystyczny

MAREK OKOBIŃSKI Kierownik literacki STANISŁAW HEBANOWSKI

Opracowanie graficzne

ALEKSANDRA iBALISZEWSKA-WALICKA

AUTOR O SOBIE

W maju roku bieżącego byłem przez kilka dni w Leningradzie.

Zaraz po przybyciu zadzwoniłem do aatona przetłumaczone.j

przeze mruie sztuki. ⁰Po godzrnie zjawił się

w

^m^01im ^p^o·k^{oju ho-}

telowym. W ciągu kilku minut naw1iąza~iśmy Jrnntakit. Al k.rótko, 11ap·idarnie n.ak1reślił swoją sylwetkę. Wygląda ona w 1skrócie tak:

U.rodził się w Leningrad21ie w roku 191~. W 1mku 1941 zgłosił się 1ochotnicro do wojska i spędził cztery lata na f.ronaie. W roku 1947 osiią1gnął stop.ień magistra htistoxii sta.rożytnej, otrzymał

stanowi:>k•o rw bibl·ioitecil 1starych ręlropis6w, które .zajmuje po

dziś dz1ień. W tr1akcie swej prncy udało mu się natirafiić n.11 bru- liony i!nistrukcji, udZJielonych prz.,ez Iw.ana Gro:linego jego kiI"oni- karzowi. Instrukcje te są ze sobą sprzeczne. W jednej Iwan wznosi

swoją osobę pod niiebiiosa, w drugiej charakteryzuje •SliebiQ sa- mego j1ak⁰0 łotra i okrutnika. W ¹roku 19.5.5 Al poczuł ctiągotki

teatralne. Rezultatem ich wystawiema w leningiradzkim teatrze

3

(3)

sztuka satyryczna „Groźniejszy od wroga", którą grano rów1111ież li u nas. Pisał tę sztu!kę razem z dy.rekt·orem ,bibl1ioteki Rak•o1wem przez sześć lat. Z kolei również 1paizem z Rako•wem

n1a'Pisał k·omecbię „Co powiedzą jutro". W roku 1967 Al .ZJajął się

w swojej bibliotece dokumentacją prncesu, p·iętnująceg p.rzez

komisję specjalną senatu amerykańskiego, bolszewików i bol- s:ziewiz,m . • P.roces ten odbył s:ię w W•aszyngton~e w :roku 1918.

Siztukę 1swoją. którą p1rezentujemy dziś widzom, Al oparł 10 Licz- ne bros.zury, steno.g.ra.my 1i zapiski, spo.rządZJone w 1języka·ch a.n- giels.kiim i n·iemieckim, kJtórymd w~ada biegle. Tym ·razem praca nad utworem, rozpoczęta pierwszego kwietnia 1967 trwała

k•rótk•o. Po c:zite.rech miesiącach sztuka była got'.lwa, weszła w próby, 1z końcem kwietnia 19 7 r. odbyla ·się pr miera. Re-

żyserował Towstonog·o•w, któreg.o Wa.rsza·wa zna z reżY'serii -i in- scenizacji „Pamiętnika szubrawca" wystawionego przez Teatr

Współczesny. S:zituka Ala grą.na po dziś dz1ień -Otrzymała dyplom jako najlepszy utwór wystawiony w pięćdz1ie·s.1ęciolecie Rewo- luc}i Październi.kowej. Cw~owe pisma radzieckie z „1Prawdą" na czele przynio.sły entuzjastyczne recenzje.

Na zakończenie Al daje wyr.a.z poglądowi, że utwór histo- 'l'yozny wyłączruie opi.sujący fa.Ikty, nie m że dziś .zadowolić pub-

licznośc:i. Mus:i on przylegać do teraźniejswści, wywoływać

aluzje, związane z dn•iem dzisiejszym. W pr,zeciw.nym .razie to tylko· buchalteryjna ikll'onika IWyd•arzeń.

Jacek Fr iihling

O SZTUCE •. RĘDł; lll(łWIŁ SZfZEBi\

PRłWDł;

⁰

Omawiając wystawioną w Teatrze im. Komsomołu sztukę

L. Korżawina „Bylo t·o w 20 roku" - au.t'.lr artykułu st·wierdza,

że \jest ona „dowodem ma pogłębieTJJie sposobu oglądu i osądu hi·stor~i w dramaiturg:ii radzieckiej", i dalej pisze:

Istnienia takich możHwośoi dowiódł także D. Al 1w mont•ażu

tekstów zaczerpniętych z archiwów senack,ich USA .a pochodzą

cych z czasu procesu wy>tocwnego przed senatem amerykańskiim

pr-zeciw mlodej Republice Rad i pmeoiw rewolucji socjatistycz- ne ·. ^l\ILonbażten ^zatytułow^any^„Priawdę•i tylko prawdę", wysta-

wił w Leningradzkim Akademicikim Teatrze Dramatyczinym im. Gorkiego wybitny reżyser G. A. Towstonogow. Stworzy! wido- wiSko niezwykłe, w którym scena i widownia .skoimp01now.ane są

w jedną stylową całość .złoto-błękJtnej .architektury i 1wystroju

wnębrza tego pięknego sta.rego teatiru. Sztywne reguły scenicznej gry są tutaj zł¹amaine, aktorzy rzes•zli ze sceny, zmiesz:al.i się z tłu

mem, mówią swe k•westię rz balkonów, ,z wiidowmi. Daje ito - Ta- zem z niezwykłą grą świateł, postacie oświetlane są tak, jak to

współcześnie robią pomocnicy reporterów 1filmowych - niesa- mowity efekt za.triaty poczuc•ia granicy m,iędzy odtwan:anym

śwfa.tem a czrasem •nzeczywistym. I jednocześruie ze sceny padają

sio.wa, które pełne są pa1sjii i imliłośei do tworzącego się nowego

państwa, pada.ją też sło•w.a nienrawJści i poga1rdy.

Nie jest to - niestety - ;widowisko bez .skazy. Temu, co jasne •i pasjonujące, co wyrasta z histor1ii s!y.nnego auten,tyczne- g procesu wytoczonegio przed senatem amerykańskim przeciw .rev olucj i,_ towaTzyszy nacha1'ny k:irmenta·rz opa·rty ma zasadrz.ie analogii do daw1nych dziejów walki o postęp. W pisoato·rowsk<ich scenach „filmowych" pojawiiają się więc Gi.ordano Bruino, GaH- reusz, Radiszczew, Cze.rnyszewsfoi, Aleksander Uljatn•OW i 111n'I, wygłaszając swe rnajba.rdz.ie.j :zin,aine kwestie w sprawach .wolnos- ci ludu i wolno· ci myśhi. Ich argumenty są w tym widow.isku

.zb~dne, zaś ich obe n ść przerywa napięcie 1i fikcję współuczest

niczenia w autP.ntyrznyrr. zda·rzeniu.

Witold Nawrocki

W

Teatrach Moskwy

i

Leningradu fragm ent

artykułu

druk „Zycie literackie"

4. V . 1969 nr 18 (901)

5

(4)

POLSKA PRAPREMIERA

DANIEL AL

„BĘDĘ MÓWIŁ SZCZERĄ PRAWDĘ"

(„ ...

Prawdu! Niczewo, kromie prawdy !!")

Kron¹i~a dDkumentalna w dwóch aktach , Przekład:

Jacek Fri.ihling

OVER.'1AN STERLING YOLLCOT K ING . .

N ELSON . .

MAJOR YOUMES . . . B RESZKO-BRESZKOWSKA . F RANCIS

SAYMONS LEONARD DENIS SIMONS . ROBINS . BRAYENT REED . . BITTI . . W ILLIA MS A. ULJANOW.

L. DIMITROW DANIEL DEFOE . CZEHNYSZ EWSKI . PORUCZNIK SCHMIDT .

MAIKSYMILIAN iROBESPIERRE.

A!BRAHAM LINCOI.JN . .

Obsada:

. „

JOHN KENNEDY . . .

BRZIEWODNICZĄCY TRYBUNAŁU

W LIPSK U .

GóR~NG

. . . . . . .. . . . .

PRZEWODNICZĄCY SĄDU

SPECJALNEGO SZERYF SENATU .

NARRATOR

Stanisław

Igar Henr,vk Abbe Andrzej Szala" ski

Z~g:n;fiiiłCiAntonł !Ulic·v.::r\l Stanisław Dąbrowski

Lech

Grzmocińsk1 Bogusława Czosnowsk~l

'fad('usz Gwiazdowski

Jerz~·

Kiszkis

Waldemar Gajewski Florian Staniewski Józef

iem:;głowski Stanisław

Michalski Halina

Słojewska

Edward

Ożana

Barbara Patorska Andrzl'j Piszczatowski Zbginiew Grochal Jan

Sieradziński Henr~·k

Bista Ryszard 3-Ioskaluk Wojciech Kaczanowski Henryk Sakowicz Ryszard Ronczewski Andrzej

Grązicwicz

Eugeniusz Lotar Leon

Załuga

.Janusz

Złamał

Zbigniew

Bogdański

REŻYSER: ZBIGNIEW BOGDAŃSKI

ASYSTENT

REŻYSERA:

BARBARA PATORSKA

SCENOGRAF: MARIAN

l{OŁODZIEJ

ASYSTENT SCENOGR.: MAREK DURCZEW KI

Aktualna obsada na tablicy w hallu.

(5)

Z LISTU LENINA

DO ROBOTNIKÓW 1\1\'IERYK!\NSI JC 11

(którego nie pozwolono odczytać na Komisji prawniczej sena- torów U.S.A.) .

...

Lubią obwiniać

nas

o

chaos rewolucji,

o

znisz czeni e

przemysłu, o

bezrobocie

i

brak chle ba. O hipokryci!

o

nik - czemnicy

rzucający

oszczerstwa n a

rząd

r obotniczy,

drżą

cy ze .<;trach u. prze d

sympatią,

z

jaką

odri

szą się

do nas rob otnicy ich

własnych

k rajów! A le hipokryzja ich wsta- nie zdemaskowana.

Robotnicy

całego świata,

bez

względu

na to, w jakim

żyją

kraju,

sympatyzują

z n ami,

oklaskują

nas za to,

że

wyrwali' my

się

na wolri p:

ć decydując się

na

najcięższe

ofiary, za to,

że

jako republika socjalistyczna,

choć

ogra- biona

i umęczona

przez imperialistów,

znaleźliśmy się

poza

wojną imperialistyczną i

przed

całym światem

pod-

nieśliśmy

sztandar pok oju, sztandar socjalizmu .

- fragment -

(6)

Pned&tawienie prowad:U:

L i d i a Ka c p r z a k Sufler:

Nina Górna Bry.ga dj.er sceniy: I g :1 :i c ~· D :i b k ie v: ⁱc z

Swia.tło:

Bronisław Hajduk Rekw.Lzytor:

H alina Majer Kierownik techinicmy:

Stanisław Matysik

Główny ele!ktry1k:

Tadeusz Kubacki Kierownik pr~cowni !krawiec iej:

Olga Ludmerowa Tomasz Szwajkowsiki Kier01Wntk praco wini stolarSikiej:

Mak symilian Kitowislki Kierownik pracowni malarskiej:

Edmund Nowa•kowski Kierowni!k pracowni ta1pice.rslciej:

Stanisław Włodlkowski

Kierownik pracowni perukarskiej:

Nina Polo:nis IC.ien:rw'Ililk pra•coiwni iSzewSikiiej:

Czesław Baranowski

Kierownik pracowni mechaniczno-ślusarskiej: Stanisław Parfimczyk

ModmatioT:

MaT.ian Kujawski

Główny !!"ekwizyrtior:

Stefania Kujawska Kiarow111icy 11dm.iaiiswacyj111i .scen: S t a n is ł a w a S tas z a k (Gdańsk)

Halina Zemło (1Sopot)

ZGGdy-3170. 9.9.69. 3000. - L-6.

(7)

CENA 2,50 ZŁ