Morawski, Zbigniew
"Sosłowje gorożan i feodalnoje
gosudarstwo w Anglii XIV wieka", L. P.
Repina, Moskwa 1979 : [recenzja]
Przegląd Historyczny 71/2, 419 1980
Artykuł umieszczony jest w kolekcji cyfrowej bazhum.muzhp.pl,
gromadzącej zawartość polskich czasopism humanistycznych
i społecznych, tworzonej przez Muzeum Historii Polski w Warszawie
w ramach prac podejmowanych na rzecz zapewnienia otwartego,
powszechnego i trwałego dostępu do polskiego dorobku naukowego
i kulturalnego.
Artykuł został opracowany do udostępnienia w Internecie dzięki
wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach
dofinansowania działalności upowszechniającej naukę.
Z A P I S K I
419 Prezentow aną pracę wzbogaca 145 rysunków oraz album 156 fotografii bada nych obidktów. K siążkę zaopatrzono też w indeksy: geograficzny i osobowy.
L. P. R e p i n a , Sosłowje gorożan i feodalnoje gosudarstwo w A n
glii X IV w ieka, „N auka”, Moskwa 1979, s. 218.
Głównym zadaniem, jakie staw ia sohie autorka pracy jest prześledzenie r e lacji między dw iem a głównymi cechami średniowiecznego m ieszczaństwa, które będąc nieodrodną częścią społeczeństwa feudalnego ze swą korporacyjną stru k tu rą w handlu i rzemiośle, godzi jednocześnie w podstaw ę tego społeczeństwa, w prow adzając elem enty gospodarki kapitalistycznej. K reśląc obraz sta n u miesz czańskiego w A nglii X3V w. auto rk a rozpoczyna od zaludnienia m iast, problem u istotnego w związku z klęską „czarnej śm ierci”, k onstatując znaczmy spadek licz by ludności. Następnie przechodzi do analizy s tru k tu ry m ieszczaństw a n a tle gospodarki angielskiej w dobie w ojny stuletniej, opowiadając się po stronie tych historyków, którzy nie przeceniają w pływ u wielkiego kryzysu na ogólne tem p« rozwoju gospodarczego. Kolejne, najszerzej poprowadzone rozw ażania o stosunku króla do m ieszczaństw a, o pozycji gospodarczej kupców angielskich w skom pli kowanych w arunkach przew lekłej w ojny oraz o udziale stanu mieszczańskiego w Izbie G m in prow adzą do konkluzji, że skonsolidowane, choć rozw arstw ione i niejednorodne, skłócone w ew nętrznie mieszczaństwo angielskie włącza się w XIV w., obok rycerstw a, do polityki, działając m .in. aktyw nie n a forum p a rla mentu. Mimo w yraźnej przew agi Londynu nad innym i m iastam i, m im o braku form alnych więzi m iędzy poszczególnymi gminami m iejskim i narasta w angielskim stanie m ieszczańskim poczucie w spólnoty interesów .
P raca op arta jest o m ateriały źródłowe opublikowane drukiem , zaw iera dys kusję z im ponującym zestawem literau ry przedm iotu, w ypada jednak zaznaczyć, że nie uwzględniono w nim pew nych prac, zasługujących na uwagę; brak tu m.in. odpowiednich p rac M. M a ł o w i s t a .
B istra С w e t к o w a, Pam etna bitka na narodíte. Jew ropejskijat
jugoiztok i osm anskoto zaw ojew anie kraja na X IV i pyrw ata po- lowina na X V w., wyd. 2 przerobione i uzupełnione, Knigoizdatelstwo
„Georgi Bakałow ”, W arna 1979, s. 353.
Nowe w ydanie „Pam iętnej bitwy narodów ” z ra c ji istotnych uzupełnień ja kie w prow adziła autorka, profesor U niw ersytetu Sofijskiego, powinno zająć m iej sce edycji wcześniejszych, w tym rów nież powszechnie cytowanego tłum aczenia francuskiego (Sofia 1971). U kład m ateriału, w książce analizującej w alkę z ekspan sją ottom ańską -w Europie od połowy XIV w. do bitw y pod W arną w praw dzie się nie zmienił, poszerzono jednak dokum entację i wprowadzono zmiany w w y kładzie. Źródła, podobnie jak lite ratu ra, zostały zaprezentow ane w odrębnym roz dziale.
Dla badacza polskiego niniejsza książka w ażna jest nie tylko z powodu pro blem atyki, ale także z ra cji pełnego w ykorzystania źródeł południowosłowiań- skitih, greckich i przede wszystkim tureckich. Te ostatnie opublikowała B. C w e
