PRZYRODA – WYMAGANIA PROGRAMOWE KLASA IV
PODSTAWOWE
Obejmują oceny: dopuszczającą, dostateczną, dobrą
PONADPODSTAWOWYM
Obejmują oceny: bardzo dobrą, celującą UCZEŃ POTRAFI:
*korzystać z różnych źródeł informacji,
*wymienić, opisać i posłużyć się prostymi przyrządami służącymi do obserwacji i badania świata przyrody,
*określić kierunki geograficzne na widnokręgu przy użyciu kompasu, gnomonu obserwacji przyrodniczych,
*omówić zmiany w pozornej wędrówce Słońca nad widnokręgiem ciągu roku, wymienić astronomiczne pory roku,
*wymienić składniki niezbędne do życia i znać ich rolę, stosować zasady higieny, wyjaśnić na czym polega zdrowy styl życia,
*wymienić budowe i funkcje układów budujących organizm człowieka,
*obserwować, pielęgnować i rozpoznawać rośliny w różnych środowisk oraz je klasyfikować,
*obserwować i rozpoznawać zwierzęta w różnych środowiskach oraz je klasyfikować,
*tworzyć proste łańcuchy pokarmowe,
*obserwować składniki środowiska, składniki pogody, podać przykłady wpływu codziennych działań ludzi na środowisko,
*wymienić składniki przyrody ożywionej i nieożywionej,
*omówić rolę zmysłów w poznawaniu świata,
*przeprowadzić obserwację,
*wymienić rodzaje oddziaływań w środowisku,
*znać zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń zasilanych elektrycznie
*odczytywać symbole umieszczone na etykietach produktów
UCZEŃ SPEŁNIA WYMAGANIA PODSTAWOWE, A PONADTO POTRAFI:
*planować i proponować ciekawe i zdrowe formy wypoczynku swojej rodziny,
*odczytywać, weryfikować i interpretować informacje z różnych źródeł przyrodniczych (m.in. atlasy, albumy, itp.)
*porównywać cechy budowy organizmów, wyjaśniać znaczenie czynności życiowych, porównać układy i narządy, uzasadnić na czym polega zdrowy i higieniczny styl życia, klasyfikować organizmy,
*przedstawić informacje na temat roślin leczniczych, łąkowych, leśnych i uprawianych na polu,
*przygotować informacje na temat pasożytnictwa w środowisku,
*omówić przyczyny, objawy i sposób postępowania w przypadku chorób zakaźnych,
*charakteryzować rodzaje zagrożeń występujących w domu i poza domem,
*podać przykłady wpływu czynników środowiska na działalność ludzi,
*wyznaczyć kierunki pośrednie, wykorzystać w praktyce umiejętność wyznaczania kierunków geograficznych,
*orientować mapę za pomocą obiektów w terenie,
*zmierzyć składniki pogody, określić stany pogody, określić stany skupienia substancji, wyjaśnić oddziaływania w środowisku,
*wymienić i podać przyczyny fenologicznych pór roku ,
*odczytywać mapy turystyczne i hipsometryczne,
*wyjaśnić procesy zachodzące w pogodzie,
*odczytywać treści zapisu słownego i graficznego (tabele, wykresy, schematy)
żywnościowych i na opakowaniach substancji niebezpiecznych,
*odczytywać informacje z map i planów miast, orientować mapy i plany,
*założyć hodowlę roślin, formułować wnioski z prowadzonej obserwacji, dokonać podziału roślin, założyć zielnik
*opiekować się zwierzęta hodowlanymi i roślinami,
*wymienić stany skupienia wody, podać warunki zmian stanu skupienia,
*podać nazwy organizmów i wymienić ich cechy budowy ułatwiające poruszanie się i życie w środowisku wodnym oraz lądowym,
*klasyfikować skały,
*określić położenie narządów człowieka i ich określić ich funkcje,
*wyznaczyć kierunki główne i pośrednie w terenie oraz obliczyć odległości,
*podać przykłady i skutki wzajemnych oddziaływań między środowiskiem a ciałami,
*dostosować swoje zachowanie do zasad zdrowego i bezpiecznego trybu życia,
*wymienić składniki pokarmowe,
*wymienić choroby zakaźne i pasożytnicze, omówić przyczyny i objawy.
*projektować i omawiać doświadczenia, obserwacje, ilustracje, schematy,
*dokumentować doświadczenia i obserwacje
*samodzielnie wykonać prosty preparat mikroskopowy,
*zaprojektować trasę wycieczki, marszu,
*opisywać zjawiska i procesy przyrodnicze oraz przewidywać niektóre zmiany w środowisku i wskazywać przyczyny tych zmian
*przygotować informacje (ciekawostki) na temat najważniejszych rzek, jezior i innych obiektów,
*podać przykłady pozytywnego i negatywnego wpływu rzek i jezior na życie i działalność człowieka,
*wyjaśnić występowanie charakterystycznego świata roślin i zwierząt w poszczególnych strefach wód stojących i biegach rzeki,
*opisać i rozpoznać wybrane minerały, skały i typy gleb,
*przyporządkować rodzaj lasu do typu gleby, na której rośnie,
*przedstawić rozbudowane zależności pokarmowe w lesie, na polu i łące,
*wykonać zielnik do danego ekosystemu,
* wyjaśnić współdziałanie układów budujących ciało człowieka,
*pracować metodą projektu,
* odszukiwać informacji ze źródeł pozapodręcznikowych,
*uczestniczyć w konkursach o tematyce przyrodniczej,
*uczestniczyć lub i inicjować akcje dotyczące ochrony środowiska przyrodniczego,
*wykonać zadania dodatkowe proponowane przez nauczyciela,
*dzielić się swoją wiedzą i umiejętnościami z rówieśnikami.
PRZYRODA – WYMAGANIA PROGRAMOWE KLASA V
PODSTAWOWE
Obejmują oceny: dopuszczającą, dostateczną, dobrą
PONADPODSTAWOWYM
Obejmują oceny: bardzo dobrą, celującą UCZEŃ POTRAFI:
*wykonać pomiar przedmiotu i narysować go w skali,
*czytać skale i obliczać wymiary rzeczywiste,
*obliczyć odległość na mapie za pomocą podziałki liniowej przy użyciu cyrkla, linijki, nitki,
*szacować odległość w terenie,
*czytać wartość wysokości względnej i bezwzględnej, wyjaśnić te pojęcia,
*wyjaśnić pojęcie „poziomica”,
*przyporządkować na podstawie legendy - barwy hipsometryczne do odpowiednich form ukształtowania powierzchni,
*wskazać na mapie ogólnogeograficznej obiekty wymienione w legendzie,
*wymienić siły kształtujące powierzchnię ziemi
*wymienić, scharakteryzować i wskazać na mapie pasy ukształtowania Polski,
*wskazać na mapie fizycznej obiekty geograficzne wymienione w podstawie programowej,
*wymienić jednostki podziału administracyjnego,
*określić (administracyjnie) położenie swojej miejscowości,
*wskazać na mapie Europy i świata Polskę i wymienić sąsiadów Polski,
*wymienić nazwy stolic wybranych krajów europejskich,
*wyjaśnić znaczenie UE i znać państwa należące do tej organizacji,
*rozpoznać kilka gatunków organizmów w różnych ekosystemach, przedstawić wpływ działalności człowieka na różne ekosystemy,
*chronić środowisko najbliższej okolicy,
UCZEŃ SPEŁNIA WYMAGANIA PODSTAWOWE, A PONADTO POTRAFI:
*przeliczać i porównywać skale planów i map,
*sporządzić legendę do planu,
*obliczyć rzeczywistą odległość między obiektami z planu i z mapy,
*obliczyć różnicę wysokości względnej,
*czytać informacje z mapy poziomicowej i hipsometrycznej,
*wyjaśnić siły zewnętrzne i wewnętrzne,
*wykonać proste obserwacje i doświadczenia na podstawie instrukcji,
*przedstawić procesy przyrodnicze za pomocą schematów,
*odszukać informacje ze źródeł pozapodręcznikowych,
*umiejscowić na mapie Polski krajobrazy, obliczyć odległość w terenie posługując się skalą,
*wyjaśnić przyczyny i skutki zanieczyszczenia środowiska oraz zagrożeń dla zdrowia człowieka,
*przygotować informację na temat obszarów chronionych w Polsce i świecie,
*porównywać: wybrane organizmy, ich przystosowanie do trybu życia, składniki środowiska, właściwości substancji,
*omówić zasadność podziału administracyjnego,
*odczytywać treści zapisu słownego i graficznego (tabele, wykresy, schematy)
*przygotować prezentacje krajów UE i sąsiadów Polski (porównać te kraje)
*wykorzystać w życiu codziennym zasady właściwego trybu życia,
*wykorzystać w życiu codziennym własności substancji,
*wykazać doświadczalnie przebieg niektórych procesów
*rozróżnić ochronę całkowitą od ochrony częściowej,
*wymienić źródła i skutki zanieczyszczenia środowiska,
*podać przykłady obiektów chronionych w Polsce,
*obserwować składniki krajobrazu, rozpoznać je na rycinie, porównać typy krajobrazów, przedstawić zmiany w krajobrazie spowodowane działalnością człowieka,
*wyjaśnić pojęcia z podstawy programowej,
*odczytywać informacje z map, wykonywać zadanie wg instrukcji,
*sporządzać mieszaniny i rozdzielać ich składniki,
*samodzielnie sformułować cel obserwacji, odczytywać i przedstawiać schematy,
*umiejscawiać na mapie obiekty o walorach krajobrazowych i kulturowych,
*omówić budowę roślin i grzybów i ich przystosowanie do warunków w jakich żyją,
*wskazywać różnice między organizmami, znać ich budowę, czynności życiowe i omówić ich przystosowanie do warunków środowiska,
*oceniać stan środowiska na podstawie obserwacji,
*rozpoznać w najbliższym otoczeniu różnorodne substancje i ich właściwości,
*wykonać wybrane czynności (zadania) zgodnie z instrukcją,
*wykonać z plasteliny (lub innego materiału) modele ciał stałych, ciekłych i gazowych,
*porównać właściwości ciał stałych, ciekłych i gazowych.
przyrodniczych,
*modelować niektóre procesy, zaplanować i zademonstrować sposoby wykorzystania właściwości ciał,
*opisać związki między zjawiskami fizycznymi/chemicznymi a składnikami środowiska,
*ocenić ekologiczne znaczenie obiegu materii w ekosystemie, dbać o ochronę środowiska, inicjować akcje ekologiczne,
*przygotować informacje na temat obszarów i gatunków chronionych oraz wybranych krain geograficznych,
*wyjaśniać zjawiska przyrodnicze w wybranych krainach geograficznych,
*przygotować prezentacje lub film na temat krain geograficznych (porównywać je), atrakcyjność turystyczna wybranych krain geograficznych,
*analizować skutki ingerencji człowieka w środowisko, rozpoznawać przejawy skażeń środowiska,
*wykazać związek między działaniem czynników zewnętrznych i wewnętrznych a formami rzeźby terenu,
*planować wycieczkę
*rozróżnić rośliny nago- i okrytonasienne (m. in. typy kwiatostanów, procesy rozmnażania, itp.)
*wymienić różnice między grzybami i roślinami,
*poszukać informacji o zatruciach grzybami i sporządzić spis zasad obowiązujących podczas grzybobrania,
*uczestniczyć w konkursach o tematyce przyrodniczej,
*uczestniczyć lub i inicjować akcje dotyczące ochrony środowiska przyrodniczego,
*wykonać zadania dodatkowe proponowane przez nauczyciela,
*dzielić się swoją wiedzą i umiejętnościami z rówieśnikami.
PRZYRODA – WYMAGANIA PROGRAMOWE KLASA VI
PODSTAWOWE
Obejmują oceny: dopuszczającą, dostateczną, dobrą
PONADPODSTAWOWYM
Obejmują oceny: bardzo dobrą, celującą Uczeń potrafi:
*omówić teorię geocentryczna i heliocentryczną (zna twórców teorii),
*podać różnice między gwiazdą a planetą,
*wymienić ciała niebieskie w Układzie Słonecznym,
*omówić skutki ruchu obrotowego i obiegowego Ziemi i je zademonstrować,
*wskazywać i odczytywać na mapie i globusie południki i równoleżniki, kierunki geograficzne, półkule, strefy oświetlenia Ziemi, kontynenty i oceany,
*charakteryzować strefy oświetlenia Ziemi,
*omówić znaczenie oceanu jako magazynu żywności i minerałów,
*omówić przebieg wyprawy Kolumba, Magellana, Cooka,
*wyjaśnić, czym jest ruch ciał i podać przykłady ruchu ciał,
*wyjaśnić pojęcia i omówić znaczenie siły tarcia i siły oporu,
*odróżniać zmiany położenia ciał i ich kształty stanowiące duży i mały opór,
*omówić wzajemne oddziaływanie ładunków elektrycznych,
*rysuje prosty obwód elektryczny,
*znać budowę oka,
*podać przykłady wykorzystania przewodników i izolatorów,
*wymienić źródła i cechy dźwięków,
*rozpoznawać przedstawicieli zwierząt i ich przystosowanie do warunków krajobrazu /środowiska w jakim żyją,
*uczeń potrafi dokonać selekcji informacji,
*odczytywać mapy krajobrazowe,
UCZEŃ SPEŁNIA WYMAGANIA PODSTAWOWE, A PONADTO POTRAFI:
*przygotować dodatkowe informacje o Wszechświecie, Układzie Słonecznym, badaniach kosmosu, budowie wnętrza Ziemi,
*wykonać model Ziemi,
*odczytać długość i szerokość geograficzną wybranych obiektów na mapie i globusie,
*omówić różnicę między południkami a równoleżnikami oraz miedzy długością i szerokością geograficzną,
*omówić wpływ zróżnicowanego oświetlenia Ziemi przez Słońce na gospodarkę człowieka,
*czytać i wykonywać wykresy,
*charakteryzować kontynenty i oceany,
*wskazać różnice miedzy podróżami odkrywczymi z XVII-XX wieku a podróżami z epoki wielkich odkryć geograficznych,
*wyjaśnić związek między budową a właściwościami ciał, zachowanie się ciał pod wpływem sił,
*wyjaśnić warunki załamania się światła, wykorzystanie światła i dźwięku do przekazywania informacji,
*porównać prędkość światła i dźwięku (błyskawica, grzmot),
*przekazać informacje na temat wad wzroku i sposobu ich korekty,
*wyjaśnić czym jest prąd elektryczny i omówić zasadę działania
*odróżnić rodzaje krajobrazów, wskazywać przystosowania organizmów do danych krajobrazów,
*uczeń potrafi wykonać obserwację wg instrukcji słownej i graficznej, dokumentować obserwacje, odczytywać wykresy, tabele, mapy, posługiwać się informacją umieszczoną w rozkładach jazdy,
*wykonać wykres, diagram, tabelę dla ilustracji zjawisk geograficznych,
*podać przykłady wpływu działalności człowieka na składniki krajobrazu,
*przyporządkować poznane zwierzęta do kręgowców i bezkręgowców,
*opisać sposoby zdobywania pokarmu, oddychania i rozmnażania kręgowców (ryby, płazy, gady, ptaki, ssaki) i bezkręgowców (płazińce, nicienie, pierścienice, stawonogi, mięczaki),
*wymienić cechy budowy zwierząt kręgowych i bezkręgowych,
*wymienić składniki pogody i opisać pogodę,
*czytać mapy i wykresy klimatyczne,
*wskazywać na mapach krajobrazy strefowe i astrefowe
*wyjaśnić czynniki wpływające na rozmieszczenie stref klimatycznych (klimat strefowy),
*rozpoznać na ilustracjach krajobrazy strefowe i astrefowe,
*wymienić charakterystyczne elementy każdego krajobrazu strefowego i astrefowego,
*podać przykłady mieszanin jednorodnych i niejednorodnych,
przeprowadzić proste doświadczenia z tworzenia mieszanin i sposobów ich rozdzielania, formułować wnioski,
*wyjaśnić pojęcia zasoby odnawialne i nieodnawialne i podać przykłady tych zasobów,
*omówić przyczyny i skutki powstawania kwaśnego deszczu, dziury ozonowej i efektu cieplarnianego.
bezpieczników,
*zaplanować doświadczenie dla określonego problemu, obliczyć drogę i czas opisujące ruch, ocenić wiarygodność wyników, zaprojektować tabelę do zapisów pomiarów, wykorzystać literaturę popularnonaukową, zinterpretować dane przedstawione na wykresach i diagramach,
*porównać treści różnych zapisów, wykorzystać różne materiały źródłowe do poszerzania wiedzy,
*porównać budowę komórki roślinnej i zwierzęcej (znać funkcje organelli w komórce),
*omówić i porównać różnorodność świata zwierząt bezkręgowych,
*omówić rozwój owadów
*porównać budowę i sposób rozmnażania gadów i płazów,
*wskazać różnice w budowie poszczególnych grup mięczaków/gatunków mięczaków,
*znać czynniki wpływające na stan środowiska, wskazać prawidłowości kształtujące zmienność krajobrazów,
* na podstawie analizy wykresów porównywać klimat w różnych rejonach Ziemi,
* wskazać zależności miedzy warunkami klimatycznymi a typem roślinności na ziemi w krajobrazach strefowych,
*omówić przystosowania zwierząt do życia w różnych strefach klimatycznych (krajobrazowych),
*opisać życie mieszkańców w krajobrazach strefowych i astrefowych,
*przygotować prezentację/folder na temat trudno dostępnych rejonów Ziemi (reklama obszaru pod katem turystycznym),
*wyjaśnić pojęcie mieszanina jednorodna i niejednorodna i omówić sposoby rozdzielania mieszanin,
*podać przykłady przemiany nieodwracalnej,
*klasyfikować zasoby Ziemi,
*przygotować informację na temat lokalnych i globalnych działań służących ochronie środowiska,
*uczestniczyć w konkursach o tematyce przyrodniczej,
*uczestniczyć lub i inicjować akcje dotyczące ochrony środowiska przyrodniczego,
*wykonać zadania dodatkowe proponowane przez nauczyciela,
*dzielić się swoją wiedzą i umiejętnościami z rówieśnikami,
*realizować, prezentować projekty przyrodnicze.
