Stanisław Podemski
Egzaminacyjne «post scriptum»
Palestra 8/7(79), 50-51
STANISŁAW PO DEM SKI
Eg zam in acyjn e
p o s t s c r i p ł u m
Już w k r ó tc e zak oń czy się k o le jn y r o c z n y k u rs s z k o le n ia a p lik a n tó w a d w o k a c k ich . J e sie n ią k o m isje szk o len io w e rad a d w o k a ck ich , po le tn im w y p o c z y n k u , p r z y stą p ią do u k ła d a n ia program u n a rok 1964— 65 i o p r a c o w y w a n ia te m a tó w e g z a m i n a cy jn y ch .
N ieo d m ien n ie, ja k co rok u , w p ro g ra m ie sz k o le n ia znajdą się p rzed m io ty : u strój a d w o k a tu r y i za g a d n ien ia p o lity c z n e , a w p y ta n ia c h eg za m in a cy jn y ch : co to je s t m a teria lizm d ia lek ty czn y ? ja k ie zn a h isto r ia r u ch u ro b o tn iczeg o M ięd zy n a rodów ki? co to je s t m a teria lizm h isto ry czn y ? jaka je s t tr e ś ć M a n ife stu K o m u n i styczn ego? k to to b y ł L ieb k n ech t, a k to Okr.zeja? N ie o d m ie n n ie ja k w la ta c h p o przed n ich o m a w ia n e b ęd zie n a so b o tn ich sz k o le n ia c h k a żd e zd a n ie u s t a w y o u s troju a d w o k a tu ry , a e g z a m in o w a n i w y lic z a ć b ęd ą jed n y m tc h e m u p ra w n ien ia K o m isji R e w iz y jn e j N a czeln ej R ad y A d w o k a c k ie j, lic z b ę c zło n k ó w W y d zia łu W y k o n a w czeg o N R A i zasady ich r e k r u ta c ji, tłu m a c z y ć p rzek o n y w a ją co , d laczego a d w o k a t n ie m oże a sy sto w a ć przy czy n n o śc ia c h e g z e k u c y jn y c h k om orn ik a, o r a z ob szern ie w y ja śn ia ć , dlaczego n a g a b y w a n ie sęd zieg o w sp raw ach jeg o urzędu podczas sp o tk a ń n a p r y w a tn y m gru n cie je s t sp rzeczn e z god n ością za w o d u a d w o k ack iego.
N ie p rzeczą c u ży teczn o ści te g o ro d za ju w ie d z y , c h c ia łb y m za sta n o w ić się n a d sp ra w a m i z u p e łn ie a lb o p ra w ie z u p e łn ie p o m ija n y m i p rzez p rogram y szk o len ia lu b p y ta n ia egza m in a to ró w , a co gorsza — sp ra w a m i, k tó re są n a jczęściej d ość d a lek ie d la eg za m in o w a n y ch . P rogram sz k o le n ia d y sp o n u je d o ść sk rom n ą liczb ą g o d zin w y k ła d o w y c h : czterem a god zin am i ty g o d n io w o p rzez okres od w r z e śn ia d o czerw ca , co po o d liczen iu dni św ią te c z n y c h d aje — z gru b sza b io rą c — 150 g o d zin roczn ie, a 300 godzin d la c a łe g o ok resu szk o len ia . N ie je s t to dużo, je ś li w z ią ć pod u w a g ę ogrom m a teria łu . W n io se k zatem n a su w a s ię jeden: każda go dzina m u si b y ć w p ełn i w y k o r z y sta n a , a za sa d a r a c jo n a ln eg o doboru te m a tó w — za ch o w a n a .
A n i w szk o le, a n i na u n iw e r sy te c ie a p lik a n t a d w o k a c k i n ie zd ob yw a w ied zy 0 h isto r ii p o lsk iej a d w o k a tu ry . T rudno n a w e t w y m a g a ć te g o od sz k o ln y c h i u n i w e r sy te c k ic h p rogram ów . L u k ę tę p o w in n o w y p e łn ia ć w ła śn ie sz k o le n ie p r o w a dzon e p rzez rady. Czy p r a w id z iw ie w y k s z ta łc o n y a d w o k a t (a ta k im go w sz y sc y w id z ie ć ch cem y) n ie p o w in ie n znać r o z w o ju fo rm sam orząd u z a w o d o w eg o oraz h isto r ii w a lk p o lsk iej a d w o k a tu ry p ro w a d zo n y ch p r z e z la ta całe z w ła d za m i za b orczym i o p ra w o d o stw o rzen ia w ła s n e j r e p rezen ta cji za w o d o w ej, czy n ie p o w i n ien p o sia d a ć zn ajom ości o rg a n iza cji a d w o k a ck ich d z ia ła ją cy ch w o k r e sie m ię d z y w o je n n y m , k tó ry ch zró żn ic o w a n ie n a leża ło zaw d zięcza ć ó w c z e sn y m p od ziałom n a r o d o w o ścio w y m , sp o łeczn y m , p o lity czn y m ? Czy n ie p o w in ie n on zn ać sy lw e te k 1 z a słu g w y b itn y c h p o stęp o w y ch p r z e d sta w ic ie li p o ls k ie j a d w o k a tu ry , zasłu żo n y ch n a p olu p o lity k i, n au k i, d z ia ła ln o śc i sp o łeczn ej? A p rzecież ich n ie brak.
O to J ó z e f K o zło w sk i, obrońca b ie d o ty sta r e g o M iasta, a w cza sie p o w sta n ia listo p a d o w e g o jed en z p r zy w ó d có w K lu b u J a k o b in ó w W a rsza w sk ich . N a jp o w a ż n ie jsz y , choć n a jm ło d szy k a n d y d a t n a p r z y w ó d c ę le w ic y W arszaw y, w y z n a w c a p rogram u w a lk i z R ządem N a ro d o w y m d ążącym d o u g o d y .z caratem o ra z au tor
N r 7 (79) E g z a m i n a c y j n e p o s t s c r i p t u m 51
h a se ł. „N iep od ległość n a zew n ą trz, w o ln o ść n a w e w n ą tr z ! B ez r e w o lu c ji sp o łe c z n e j n ie m a m o w y o s ile P o ls k i”. G d y b y n ie jeg o p rzed w czesn a śm ierć, ró żn ie m o g ły b y w y g lą d a ć d zieje p o w sta n ia rok u 1831.
A lb o : a d w o k a ci K ra jew sk i i P e p ło w sk i, czło n k o w ie w ła d z p o w sta ń c z y c h W r. 1863, D a w id T orosiew icz, p ra co d a w ca r e g u ł e ty k i za w o d o w ej, au tor za p o m n ia n y ch „ M y śli o p o w o ła n iu ob roń ców s ą d o w y c h ”, h isto ry cy K rau sh ar i C ederbaum . W reszcie całe p o k o len ia zn a k o m ity ch o b ro ń có w p o lity czn y ch pr.zed sąd am i zab or c zy m i i w o k resie m ię d zy w o jen n y m . K to sły sz a ł ic h n a z w isk a pod czas a p lik a n c - k ic h sem in a rió w ?
A p rzecież zaw ód a d w o k a ck i n ie p o w s ta ł w czo ra j. M a o n d łu g ą tr a d y c ję , m o że c h lu b ić się całą g a lerią w y b itn y c h jed n o stek . N ie w o ln o o ty m zap om in ać, je ż e li c h c e się w śród p o k o len ia m łod ej a d w o k a tu r y u trzym ać p oczu cie z w ią z k ó w z ty m , co b y ło p o stęp o w e, d em ok ratyczn e, ś w ia t łe w a d w o k a tu rze sp rzed d z ie się c io le c i, a n a w e t stu leci, je ż e li ch ce się p r z ek a zy w a ć to, co dobre w tr a d y c ji zaw od u . D a w n o już zrozu m iały to in n e za w o d y , np . lek a rze czy a rch itek ci. D z ie je m e d y c y n y czy a rch itek tu ry , w y k ła d a n e w e d łu g p ro g ra m ó w u n iw e r sy te c k ic h stu d ió w , to
n ie ty lk o d zieje o d k ry ć n a u k o w y ch w za k r e sie szczep ień , ch iru rgii czy sto s o w a n ia c e g ły , a le ró w n ież h isto ria lu d zi .zw iązan ych z p o stęp em w m e d y c y n ie czy a rch i te k tu r z e . O sz e s n a sto w ie c z n y m a lch em ik u i lek a rzu P a r a c e lsu sie w ie a b so lw e n t m e d y c y n y n a p e w n o w ię c e j n iż a p lik a n t a d w o k a ck i o W. S zu m a ń sk im , a u to rze g ło ś n eg o w la ta ch m ię d z y w o je n n y c h lis tu (do M in istra S p ra w ied liw o ści) u ja w n ia ją ceg o sa n a c y jn e n iep ra w o ści, czy o T eod orze D uraczu, czo ło w y m o b ro ń cy p o li ty c z n y m o k resu m ięd zy w o jen n eg o . W sz k o le n iu a p lik a n tó w i w p y ta n ia c h e g z a m in a c y jn y c h p ow in n a zn aleźć sw e m ie jsc e h isto ria a d w o k a tu ry ja k n a jsz e r z e j ro,zum iana. N ie w y sta r c z y tu cy k l c ie k a w y c h a rty k u łó w H. K iep u rsk iej, z a m ie sz c zo n y osta tn ia W „ P a lestrze”, czy b e zcen n e w ty m z a k resie a b a r w n e w sp o m n ie n ia m ec. M. Jarosza czy O. M issu n y.
N a k ilk a dni przed eg za m in em a d w o k a ck im , p od czas k tó reg o ś ze s p o tk a ń p o św ię c o n e g o rep ety cjo m m a teria łu , s p y t a łe m na ch y b ił tr a fił o b e c n y c h k o le g ó w , k o g o sąd zon o w p ro cesie b rzeskim . Z a p a n o w a ło m ilc z e n ie p ełn e k o n ste r n a c ji. J e d en z ob ecn ych w y m ie n ił z n a jw y ż sz y m tru d em n a z w isk o W itbsa. R eszta m ilc z a ła . O n a zw isk a o b ro ń có w ju ż n ie p y ta łe m . D odam , że w s z y sc y z o b e c n y c h zd a li e g z a m in z w y n ik ie m n ie gorszym o d dobrego. Z ró w n y m sk u tk ie m m ożna b y p y ta ć o s ła w n e w h isto r ii 2 0 -lecia p ro cesy łu c k i czy św ię to ju r sk i a lb o p y ta ć, co to b y ło k o ło O brońców P o lity c z n y c h i za co m a s w ą ta b lic ę p a m ią tk o w ą w W a rsza w ie sk ro m n a n a u czy cielk a S te fa n ia S e m p o ło w sk a . O b aw iam się, ż e r ó w n ie ż i te p y ta n ia p rzy n io sły b y lic z n e ro zcza ro w a n ia eg zam in atorom . N ie sta w ia ją ich. Jak m o żn a p y ta ć o coś, co o c z y w iste , co p r z e ż y w a ło s ię sa m em u , co s ta n o w i n ie d a w n ą d ob rze p am iętan ą p rzeszłość? Z a p o m in a ją jed n ak , że dla m ło d zieży a p lik a n c - k ie j — to ju ż historia.
S zk o ła śred n ia u d ziela o d p o w ied zi n a p y ta n ia teg o ty p u bądź zb yt o g ó ln ie, b ąd ź n a w e t pom ija je m ilczen iem . A ch yb a a d w o k a t p o w in ien zd ob yć p o g łęb io n ą w ie d z ę o ty ch w y d a rzen ia ch i osob ach , k tó ry ch rola i w d zieja ch a d w o k a tu ry , i w h isto r ii p o lsk ieg o ru ch u ro b o tn iczeg o je s t bezsporna.
N ie p rzesad zę, jeśli p o w iem , że w z b o g a c e n ie program u szk o len ia h isto rią a d w o k a tu r y w p o w ią za n iu z n a jn o w sz ą h isto r ią p o lity czn ą k raju n ie ty lk o u z u p e łn i w ie d z ę a p lik a n tó w w p ożąd an ym k ieru n k u , a le tak że, co r ó w n ie w a żn e, w śr ó d w ie lu z n ich rozbudzi z a in tereso w a n ia , k tó r e będą ro zw ija ć ta k ż e p ó źn iej, już p o eg za m in ie.
