1
INNOWACJA PEDAGOGICZNA
„Uczymy się, jak się uczyć”
Nazwa szkoły: Szkoła Podstawowa nr.53 w Krakowie im. gen. Jana Henryka Dąbrowskiego Imiona i nazwiska autorów: Monika Jopek, Ewelina Wiatrak
Temat innowacji: „Uczymy się, jak się uczyć”
Przedmiot: przyroda
Rodzaj innowacji: organizacyjno-metodyczna Data wprowadzenia: 01.09.2021 r.
Data zakończenia: 31.05.2022 r.
2
Zakres merytoryczny innowacji pedagogicznej
„Dzieci najlepiej uczą się wówczas,
gdy pomoże im się samodzielnie odkrywać podstawowe zasady”
Peter Kline Adresatami innowacji pedagogicznej są uczniowie klasy czwartej. Czas realizacji innowacji obejmuje rok szkolny 2021/2022 z możliwością jej kontynuowania w następnym roku szkolnym. Zajęcia innowacyjne odbywać się będą na lekcjach godziny wychowawczej, dwa razy w miesiącu.
Niniejsza innowacja ma na celu podwyższenie u uczniów umiejętności skutecznego uczenia się. Innowacja wpisuje się w cele kształcenia ogólnego tj. najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego w szkole podstawowej.
Motywacja wprowadzenia innowacji
Innowacja „Uczymy się, jak się uczyć” jest naszą odpowiedzią na brak podstawowej wiedzy u uczniów z zakresu umiejętności uczenia się, a także wyjściem naprzeciw wymogom edukacyjnym zawartym w aktualnej podstawie programowej dla II etapu edukacyjnego.
W karierze szkolnej ucznia szkoły podstawowej szczególnie trudnym momentem jest okres klasy czwartej. To czas zmiany systemu kształcenia - przejście z nauczania zintegrowanego do nauczania przedmiotowego (dodatkowe przedmioty, różni nauczyciele, inny system oceniania).
Na podstawie wieloletnich obserwacji, przeprowadzonych diagnoz w pracy w szkole oraz analizy funkcjonowania uczniów podczas nauki zdalnej zauważyłyśmy, że uczniowie nie umieją się uczyć. Nie znają skutecznych technik edukacyjnych i relaksacyjnych, mają też trudności z organizowaniem nauki i efektywnym planowaniem czasu. Większość uczniów posługuje się tradycyjnymi metodami i technikami uczenia się. Przywiązanie do nich spowodowane jest nieznajomością innych form ułatwiających naukę i zapamiętywanie
materiału. Widać też wyraźnie, że motywacja uczniów ma charakter negatywny – w zdecydowanej większości uczą się z obawy przed kimś lub czymś, najczęściej przed
konsekwencjami złych ocen. Niewielu uczniów wiąże naukę z przyjemnością i satysfakcją wynikającą z poszerzenia i posiadania wiedzy. Jest bardzo prawdopodobne, że przyczyną tego są trudności w jej zdobywaniu. Dlatego też główną przyczyną opracowania niniejszej innowacji była potrzeba przedstawienia uczniom nowoczesnych metod i technik uczenia się.
3
Opis innowacji pedagogicznej
I. Wstęp
Jedną z głównych przyczyn niepowodzeń w nauce jest brak umiejętności uczenia się.
Wielu uczniów nie potrafi się uczyć. Przedstawienie najważniejszych psychologicznych prawidłowości procesu uczenia się i zapoznanie z wieloma metodami i technikami uczenia się może pobudzić do tworzenia nowych lub zmiany własnych sposobów nauczania.
W dobie dynamicznych przemian cywilizacyjnych i natłoku informacji tradycyjne metody uczenia się są niewystarczające. Wymagają od ucznia ogromnego wysiłku intelektualnego, pochłaniają dużo czasu i nie zawsze przynoszą zadowalające rezultaty. Może to powodować niechęć do nauki i procesu kształcenia. Chcąc nadążać za zmianami, a przy tym osiągać sukcesy w nauce, należy sięgać po metody niekonwencjonalne, wykorzystujące szerokie możliwości umysłowe człowieka. Umożliwiają to nowoczesne metody uczenia się, które mogą sprawić, że nauka stanie się przyjemniejsza i łatwiejsza.
II. Założenia ogólne
1. Innowacja skierowana jest do uczniów klasy czwartej szkoły podstawowej 2. Główne założenia pracy na innowacyjnych zajęciach:
Głównym celem innowacji jest przedstawienie i zapoznanie uczniów z różnymi technikami i metodami nauki pozwalającymi zwiększyć ich zdolności intelektualne w tym zakresie oraz nabyć umiejętność prawidłowego uczenia się i dobrej organizacji czasu pracy.
III. Cele innowacji Cel główny:
nabycie umiejętności efektywnego uczenia się na lekcjach przyrody i pozostałych przedmiotach
podniesienie potencjału intelektualnego uczniów
prezentacja i zapoznanie uczniów z różnymi technikami i metodami efektywnego uczenia się
podniesienie jakości pracy szkoły
4 Cele szczegółowe:
poprawa u uczniów pamięci, wyobraźni, samooceny, koncentracji
poprawa sposobu notowania i rozwiązywania problemów
lepsza zdolność zapamiętywania całości i powiązanych treści
oszczędzanie czasu
lepsze przygotowanie uczniów do kartkówek, sprawdzianów, powtórzeń
rozwijanie zdolności i zainteresowań przedmiotowych
integracja uczniów IV. Metody i formy
W trakcie zajęć stosowane będą różnorodne metody pracy z uczniami, dobrane tak, aby kształtowały one spostrzegawczość i umiejętność, pobudzały wyobraźnię, zmuszały do myślenia oraz uczyły uczniów poprawnego pod względem logicznym wnioskowania.
Szczególny nacisk położony będzie na metody praktyczne oraz metody i techniki aktywizujące.
Uczniowie będą pracowali indywidualnie lub w grupach, stosowana też będzie praca zbiorowa.
Formy i metody będą dostosowane zarówno dla ucznia zdolnego jak również dla ucznia z trudnościami edukacyjnymi.
V. Zasady innowacji
Podczas kolejnych zajęć z zakresu innowacji uczniowie w trakcie godziny wychowawczej poznają metody i techniki uczenia się oraz zdobędą wiedzę na temat własnych możliwości, zdolności, marzeń, pragnień, aspiracji, indywidualnych motywacji i preferencji w zakresie sposobów uczenia się oraz rozumieniem procesów zachodzących podczas zdobywania wiedzy.
Zdobyta w trakcie zajęć wiedza będzie na bieżąco wykorzystywana w praktyce podczas lekcji przyrody, m.in. do opracowywania notatek na lekcji i z lekcji, wykonania zadań domowych, podsumowując większą partię materiału przed pracą klasową.
VI. Przewidywane osiągnięcia
W wyniku działalności innowacyjnej uczeń będzie potrafił:
zastosować poznane metody i techniki pamięciowe,
przyswoić, trwale zapamiętać i wykorzystać zdobytą wiedzę,
5
samodzielnie uczyć się w domu, zwiększy tempo czytania, zdobędzie umiejętność sporządzania notatek i map myśli, a także rozwinie swoją kreatywność i zwiększy koncentrację uwagi,
zorganizować własną pracę oraz optymalnie wykorzystać czas przeznaczony na naukę,
dobrać metodę uczenia się odpowiednią do danego przedmiotu i adekwatną do swoich zdolności i potrzeb,
osiągnąć lepsze wyniki w nauce.
Podsumowaniem zajęć będzie przygotowanie prezentacji multimedialnej - poradnika w którym zaprezentujemy uczniom metody i techniki uczeni się, dzięki którym szybciej i łatwiej będą mogli przyswoić nowe informacje i opanować nowe umiejętności. Z konspektów zajęć powstanie bank scenariuszy do wykorzystywania np. na lekcjach wychowawczych.
VII. Ewaluacja
Systematycznie ewaluacji będzie poddawany poziom zdobywanych przez uczniów umiejętności kluczowych oraz szczegółowych, w ścisłym powiązaniu z umiejętnościami praktycznymi pozyskiwanymi przez dzieci podczas lekcji przyrody.
W celu uzyskania informacji zwrotnej nauczyciel przeprowadzi:
- ankietę, przedmiotem badania której będzie skuteczność, efektywność, trafność i użyteczność zajęć,
- rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami, - rozmowy z rodzicami.
Powyższe działania pomogą wyciągnąć wnioski, zaplanować pracę i ewentualnie zmodyfikować metody pracy. Podjęta zostanie także decyzja o ewentualnej kontynuacji innowacji w tej grupie lub w innych klasach.
Wszystkie wyniki i uwagi zostaną opracowane w sprawozdaniu oraz udostępnione dyrektorowi szkoły.
VIII. Spodziewane efekty Wpływ na pracę szkoły:
podnoszenie jakości pracy szkoły poprzez stosowanie metod aktywizującyc w procesie nauczania
indywidualizacja nauczania – podnoszenie wyników edukacyjnych uczniów
6
zwiększenie efektywności w nauczaniu przyrody Wpływ na uczniów:
rozwinięcie umiejętności logicznego myślenia i kojarzenia zagadnień
przyśpieszenie procesu nauczania
rozwój kreatywności, wyobraźni
polepszenie pamięci
poprawa umiejętności planowania
poprawa umiejętności sposobu notowania, rozwiązywania problemu
lepsza zdolność zapamiętywania nauczanego materiału
efektywna nauka
lepsza jasność celu, myśli, idei
wzrost samooceny
Bibliografia:
1. J. Gołębiowska-Szychowska, Ł. Szychowski – „Powiem ci, jak się uczyć”, Gdańsk:
wydawnictwo Harmonia, 2019.
2. J. Smolińska, Ł. Szychowski – „Techniki skutecznego uczenia się”, Mińsk Mazowiecki:
Wydawnictwo Elitmat, 2011.
3. Cz. Plewka, M. Taraszkiewicz – „Uczymy się uczyć”, Szczecin: Wydawnictwo OR TWP Pedagogium, 2010.
4. M. Taraszkiewicz – „Metody aktywizujące proces uczenia się, czyli jak uczyć się lepiej”, Warszawa: wydawnictwo Verlag Dashofer, 2002.
7
Tematy zajęć zaplanowanych w ramach innowacji pedagogicznej w klasie czwartej
„Uczymy się, jak się uczyć”
Zagadnienia zostały opracowane w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego dla II etapu edukacyjnego.
1. Lekcja organizacyjna- zasady pracy na zajęciach 2. Po co się uczymy, co to jest motywacja?
3. Mnemotechniki- techniki planowania pracy 4. Szybkie czytanie
5. Sporządzanie notatek 6. Techniki prac grupowych 7. Aktywne powtórki
8. Doskonalenie spostrzegawczości oraz koncentracji uwagi 9. Logiczne myślenie
10. Trening relaksacyjny
