1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA
Nazwa produktu: Kwas L(+) askorbinowy Wzór chemiczny: C6H8O6
Inne nazwy: witamina C; E 300 Producent:
Dystrybutor:
2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH
Składniki stwarzające zagroŜenie:
Nazwa chemiczna % wag. Nr CAS Nr WE Symbol ostrzegawczy
Zwroty zagroŜenia (R)*
Kwas askorbinowy 100 50-81-7 200-066-2 - -
3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ
Substancja nie została sklasyfikowana jako niebezpieczna zgonie z obowiązującym prawem.
ZagroŜenie poŜarowe: Ciało stałe, palne. Pyły i pary, w określonych sytuacjach, mogą tworzyć mieszaniny wybuchowe z powietrzem.
ZagroŜenie toksykologiczne:
Kwas L(+)askorbinowy jest substancją dla człowieka nieszkodliwą. MoŜe wywoływać uczulenia.
ZagroŜenie
ekotoksykologiczne:
Kwas L(+)askorbinowy nie wykazuje szkodliwego działania na zwierzęta, w szczególności na ssaki.
4. PIERWSZA POMOC
Uwaga: W pierwszej kolejności naleŜy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŜonego nadmierną koncentracją pyłu kwas L(+)askorbinowego środowiska. UłoŜyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.
Następstwa wdychania:
1. Zapewnić dopływ świeŜego powietrza.
UłoŜyć poszkodowaną osobę w pozycji półleŜącej.
2. Zapewnić pomoc lekarską.
Następstwa połknięcia:
1. Doraźna pomoc przy ostrych zatruciach polega na przepłukaniu ust. Następnie podać 1-2 szklanki wody do wypicia. Wywołać wymioty lub wykonać płukanie Ŝołądka.
2. Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leŜenie i ciepło.
SkaŜenie oczu:
1. Przemywać skaŜone oczy większą ilością letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach.
2. Zapewnić pomoc okulisty.
SkaŜenie skóry:
1. Zdjąć skaŜone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŜoną skórę, przemyć duŜą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem.
2. W przypadku gdy podraŜnienie skóry nie przemija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.
5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU
Szczególne zagroŜenia: Substancja palna. W określonych warunkach pyły z powietrzem mogą tworzyć mieszaniny wybuchowe.
Środki gaśnicze: • gaśnice CO2,
• gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC,
• gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC,
• gaśnice pianowe,
• gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka,
Zalecenia szczegółowe: Mały poŜar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC lub BC), duŜy poŜar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody.
Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się substancji. Powoduje to rozprzestrzenianie ognisk poŜaru.
Opakowania naraŜone na działania ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę moŜliwości usunąć z zagroŜonego obszaru.
Sprzęt
ochronny straŜaków:
Ubrania odporne na działanie wysokich temperatur. Ochrony dróg oddechowych.
Uwaga dodatkowa: Produktami spalania jest ditlenek węgla i woda.
6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA
Zalecenia ogólne: W przypadku wydostania się do środowiska kwasu L(+)askorbinowego, zebrać skaŜającą substancję wraz z zanieczyszczonym podłoŜem do szczelnych opakowań i wywieźć do miejsca zniszczenia na drodze spalania. W przypadku przedostania się kwasu L(+)askorbinowego do kanalizacji ostrzec sąsiadujących uŜytkowników wód.
Środki ochrony osobistej: OdzieŜ ochronna, ochrony dróg oddechowych z filtrem cząsteczkowym P 2, szczelne okulary ochronne, rękawice ochronne.
Zalecenia szczegółowe: W przypadku przedostania się kwasu L(+)askorbinowego do wód powierzchniowych, ostrzec jej uŜytkowników. Zbierać rozsypaną substancję mechanicznie.
Zabezpieczenie środowiska:
Dokładnie zebrać rozsypaną substancję. Powiadomić odpowiednie władze sanitarne i ochrony środowiska.
Metody utylizacji: Niszczyć na drodze spalania zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad usuwania wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.
7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE
Zapobieganie zatruciom: Podczas stosowania kwasu L(+)askorbinowego nie jeść, nie pić, nie zaŜywać leków, unikać bezpośrednich kontaktów organizmu z kwasem L(+)askorbinowym, unikać wdychania pyłów, par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŜ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanych pomieszczeniach. Przechowywać w zamknięciu.
Zapobieganie
poŜarom / wybuchom:
Przestrzegać zasady ochrony przeciwpoŜarowej. Unikać wzbijania pyłu.
Chronić opakowania przed ciepłem i nagrzaniem.
Magazynowanie: W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie witamin, w moŜliwie niskiej temperaturze. Unikać kontaktów z redukującymi i utleniającymi substancjami. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Metody postępowania z odpadami
Za odpad moŜna uznać kwas L(+)askorbinowy, który w Ŝadnej postaci nie nadaje się do technicznego zagospodarowania. Substancja palna.
Likwidacja na drodze spalania, w wyznaczonych miejscach lub
instalacjach.
Klasyfikacja kwasu L(+) askorbinowego jako odpadu:
Grupa 07 - Odpady z przemysłu syntezy organicznej.
Podgrupa 07 01 – Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania podstawowych produktów przemysłu syntezy organicznej.
Rodzaj 07 01 99 – Inne niewymienione odpady.
8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Rozwiązania techniczne:
Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania kwasu L(+) askorbinowego. Sprawna wentylacja.
Osobiste wyposaŜenie ochronne:
Ręce: Rękawice z tworzywa powlekanego.
Oczy: Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego).
Drogi oddechowe: Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami kwasu L(+)askorbinowego (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2).
Skóra i ciało: Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Ogólne środki ochrony:
Ochrony zbiorowe: Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliŜu stanowisk pracy.
Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zaŜywać leków podczas pracy.
Zapobieganie zagroŜeniom: Tam gdzie występuje moŜliwość pojawienia się niebezpiecznych stęŜeń par lub aerozoli pochodzących z kwasu L(+)askorbinowego, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.
Obowiązujące w Polsce najwyŜsze dopuszczalne stęŜenie (mg/m3) w środowisku pracy:
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŜszych dopuszczalnych stęŜeń i natęŜeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r. (Dz.U. 212 poz.1769).
NDS - 10 mg/m³ - jak dla nietrujących pyłów przemysłowych
9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE
Masa cząsteczkowa: 176,13 g/mol.
Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych kwas L(+)askorbinowy jest krystalicznym ciałem stałym, bezbarwnym lub Ŝółtawym, bez zapachu, o kwaśnym smaku podobnym do kwasu cytrynowego. Jest optycznie czynny. Łatwo utlenia się do kwasu dehydroaskorbinowego.
Temperatura topnienia: 192ºC Temperatura wrzenia: Rozkład
Gęstość usypowa (20ºC): 600-900 kg/m³
Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Kwas L(+)askorbinowy rozpuszcza się w wodzie (w stosunku 1:3 tj. 330 g/l w 20ºC), alkoholu (w stosunku 1:30). Nie rozpuszcza się w chloroformie, eterze, benzenie, olejach. W roztworach rozkłada się pod działaniem powietrza, światła i wyŜszej temperatury. Roztwory są trwałe tylko w warunkach beztlenowych.
Wartość pH 50 g/l H2O/20ºC: ok. 2,2 Stopień zagroŜenia wód: Praktycznie Ŝaden
Inne: Jest dwuketonem, równieŜ o strukturze laktonowej. Kwas L-askorbinowy występuje w wielu owocach, np. cytrusowych, jabłkach, głogu, pomidorach, papryce i innych. Otrzymywany jest z surowców naturalnych lub syntetycznie z D(+) glikozy. Stosowany w lecznictwie.
10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ
Reaktywność i stabilność: Substancja stabilna chemicznie. Reagent w licznych syntezach organicznych. Łatwo utlenia się do kwasu dehydroaskorbinowego.
Niebezpieczny w zetknięciu z substancjami organicznymi i po ogrzaniu. Pyły z powietrzem mogą w określonych warunkach tworzyć mieszaniny wybuchowe.
Właściwości korozyjne: Słabe
11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE
Drogi naraŜenia człowieka: Wdychanie pyłów, spoŜycie, kontakt pyłu z oczami, kontakt ze skórą Informacja ogólna: Kwas L(+)askorbinowy spełnia w tkankach rolę czynnika oksydacyjno- redukującego. Kwas L(+)askorbinowy jest synergentem przeciwutleniaczy - tj. regeneruje przeciwutleniacz w Ŝywności i przedłuŜa jego własności akceptora wolnych rodników. Dodawany jest z nimi łącznie. Jest przenośnikiem wodoru w procesach oddychania tkankowego. Dzienne zapotrzebowanie człowieka wynosi u dzieci do 40 mg, u dorosłych 50-70 mg, u kobiet cięŜarnych lub karmiących 100-150 mg. W stanach patologicznych zapotrzebowanie to wzrasta. Brak kwasu L- askorbinowego powoduje schorzenie zwane szkorbutem.
Biologiczne funkcje kwasu L(+)askorbinowego w organizmie człowieka nie zostały dotychczas w pełni wyjaśnione. Układ oksydoredukcyjny kwasu askorbinowego i kwasu dehydroaskorbinowego moŜe uczestniczyć w regulowaniu potencjału oksydoredukcyjnego w komórce i brać udział w transporcie elektronów. Witamina C występuje w znacznych ilościach w gruczołach nadnercza. Przypuszcza się, Ŝe moŜe ona uczestniczyć w syntezie hormonów sterydowych. Zapotrzebowanie człowieka na witaminę C jest o jeden, a bywa Ŝe i o dwa rzędy większe aniŜeli na inne witaminy. Obecnie rzadko u ludzi występują przypadki niedoboru kwasu L-askorbinowego. Nadmiar kwasu wydalany jest z organizmu z moczem.
Dane toksykologiczne:
LD50(doustnie, szczur) =11900 mg/kg, LC50(Leuciscus idus) =33000 mg/l.
Działanie miejscowe:
Wdychanie pyłów: Nadmiar pyłu kwasu L(+)askorbinowego wywołuje kaszel, uczucie ból w klatce piersiowej i skrócenie oddechu. W wysokim stęŜeniu moŜe spowodować bezdech z pieniącą się śliną (objaw obrzęku płuc). MoŜe pojawić się zapalenie oskrzeli lub zapalenie płuc. MoŜe zaistnieć reakcja alergiczna.
SpoŜycie: Nadmiar kwasu L(+)askorbinowego wywołuje uczucie palenia w ustach i nudności z wymiotami. MoŜe zaistnieć reakcja alergiczna.
Kontakt z oczami: Pojawi się podraŜnienie i zaczerwienienie. Wystąpi łzawienie.
Kontakt ze skórą: Pojawi się podraŜnienie i zaczerwienienie z bąblami. MoŜe zaistnieć reakcja alergiczna.
12. INFORMACJE EKOLOGICZNE
Stopień zagroŜenia wód: minimalny
13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI
Metody unieszkodliwiania:
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206) Zawartość opakowania wg:
rodzaju 07 01 99 inne, nie wymienione odpady Opakowania wg:
rodzaju 15 01 02 opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju 15 01 04 opakowania z metalu
rodzaju 15 01 07 opakowania ze szkła
Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie.
ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw.
Opakowania opróŜnić całkowicie.
14. INFORMACJE O TRANSPORCIE
A. Transport drogowy i kolejowy (ADR /RID)
Nr UN: -
Klasa: -
Grupa pakowania: -
Kod klasyfikacyjny: -
Numer rozpoznawczy zagroŜenia: -
Nalepka ostrzegawcza wg (ADR/RID): -
B. Transport morski (IMDG) Nr UN: -
Klasa: -
Grupa pakowania: -
EmS – numer: -
Zanieczyszczenie środowiska morskiego: nie
Nalepka ostrzegawcza wg IMDG: -
C. Transport lotniczy (IATA-DGR) Nr UN: -
Klasa: -
Grupa pakowania: -
Nalepka ostrzegawcza wg IATA: -
15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH
Substancja nie została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem.
Kartę wykonano zgodnie z:
• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami).
• Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia 14.12.2004r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2).
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP).
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami).
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami).
• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŜszych dopuszczalnych stęŜeń i natęŜeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r. (Dz.U. 212 poz.1769).
• Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach, (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206).
• Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638).
• Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR).
• Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002 nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami.
• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami.
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86).
• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173).
• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami.
• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86).
• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173).
16. INNE INFORMACJE
Chemiczne określenie produktu: Kwas L(+)askorbinowy Normy na sprzęt ochronny:
PN-EN 141:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie;
PN-EN 344:1996 Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŜytku w pracy. Zmiana A1;
PN-EN 166:2002 (U) Ochrona indywidualna oczu. Wymagania;
PN-EN 374-3:2004 (U) Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów;
PN-EN 466:1998 OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŜy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3);
Powietrze na stanowiskach pracy
PN-EN 1540:2004 Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia
PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŜenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa.
Uwaga:
UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŜszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŜytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŜytkownika. Karta charakterystyki nie moŜe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu.
Produkt nie moŜe być uŜywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŜeli podanym w p.1 karty charakterystyki.
Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.
Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58)305-37- 46, www.ekos.gda.pl e-mail: ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych.
Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej.
Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań.
