Określanie szerokości geograficznej obserwatora Cel

Pracownia praktyczna astronomii – Planetarium

Ćwiczenie 4

Określanie szerokości geograficznej obserwatora Cel ćwiczenia.

Celem ćwiczenia jest wyznaczenie szerokości geograficznej obserwatora korzystając z pomiaru wysokości wybranych obiektów nad horyzontem.

Aby wykonać ćwiczenie student musi być zapoznany z definicją układu równikowego i umieć określić deklinację obiektu a także z definicją układu horyzontalnego i umieć wyznaczać wysokość obiektu nad horyzontem.

Student musi umieć także wyznaczyć lokalny południk niebieski.

Korzystając z obiektów o znanej deklinacji, przechodzących przez południk niebieski, należy skorzystać z jednego z następujących wzorów:

HGS = 90

− + ϕ δ HGN = + ϕ 90

− δ

będących słusznymi dla obiektów odpowiednio na południe od zenitu i na północ od zenitu.

Przyrządy:

• skala pomiarowa południka niebieskiego (element oprogramowania Digistar 3) lub gnomon do wyznaczenia lokalnego południka niebieskiego

• siatki współrzędnych (element oprogramowania Digistar 3).

• sekstant (opcjonalnie) Zagadnienia teoretyczne:

• Układy współrzędnych: równikowy I i II, horyzontalny.

• Ruch sfery niebieskiej a w szczególności górowanie i dołowanie obiektów.

• Położenie na sferze niebieskiej bardziej charakterystycznych gwiazdozbiorów.

Wykonanie i opracowanie ćwiczenia:

1. Określić datę i obszar nieba widoczny w pobliżu południka niebieskiego.

2. Wybrać jasny obiekt i odczytać z tablic jego współrzędne równikowe dla momentu obserwacji.

3. Za pomocą sekstantu lub miarki Digistar3 określić wysokość obiektu nad horyzontem w momencie górowania.

4. Ze wzorów wyliczyć szerokość geograficzną miejsca obserwacji.

5. Wykonać rachunek błędu.

Literatura:

1. B. Wszołek: Wprowadzenie do Astronomii, AJD Częstochowa 2005.

2. E. Rybka: Astronomia ogólna, PWN 1980.