KIERUNKI ROZWOJU GOSPODARSTW ROLNYCH WCHODZ¥CYCH W SK£AD GRUP PRODUCENCKICH

Monika Jaworska-Wójcik

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Biuro Powiatowe w Piñczowie

KIERUNKI ROZWOJU GOSPODARSTW ROLNYCH WCHODZ¥CYCH W SK£AD GRUP PRODUCENCKICH

THE DIRECTIONS OF FARMS DEVELPMENT THE PRODUCER GROUPS

S³owa kluczowe: gospodarstwo rolne, rozwój, grupa producencka Key words: farm, development, producer groups

Synopsis. Przedstawiono wyniki ankiety i wywiadu, przeprowadzonych w 2004 r. wœród rolników podejmu- j¹cych dzia³ania grupowe na terenie woj. œwiêtokrzyskiego. Dokonano okreœlenia kierunków zmian w gospo- darstwach rolnych po przyst¹pieniu do grupy producenckiej, oraz powodów podjêcia okreœlonych dzia³añ.

Wstêp

Gwa³towne przejœcie od systemu gospodarki centralnie planowanej do rynkowej, a co siê z tym wi¹¿e likwidacja dotowania ¿ywnoœci, przynios³o wzrost cen, czego nastêpstwem by³y trudnoœci w zbycie i spadek cen produktów rolnych. Niskie ceny produktów rolnych wp³ynê³y na obni¿enie dochodów rolników, spadek op³acalnoœci produkcji, czego konsekwencj¹ by³y m.in.: zmniejszenie produkcji roœlinnej i zwierzêcej oraz zmniejszenie obszaru u¿ytków rolnych.

Du¿y problem stwarza³o bezrobocie na wsi, zw³aszcza ukryte.

Przyst¹pienie Polski do Unii Europejskiej spowodowa³o wiele zmian w ró¿nych dziedzinach

¿ycia spo³eczno-gospodarczego. Stopniowa integracja Polski ze Wspólnotami Europejskimi zainicjowana Uk³adem Europejskim

obejmowa³a dzia³ania zmierzaj¹ce m.in. do: ustanowienia ram dla dialogu politycznego oraz popierania rozwoju handlu i wspó³pracy gospodarczej.

W zwi¹zku z du¿ym zró¿nicowaniem rolnictwa krajów Unii Europejskiej, konieczne jest wprowadzanie reform, dziêki którym mo¿liwe bêdzie ujednolicenie tej dziedziny. Dziêki wprowa- dzaniu zasad Wspólnej Polityki Rolnej ujednolicanie rolnictwa w poszczególnych krajach od- bywa siê dynamicznie.

Sytuacja na wsi po wst¹pieniu Polski do Unii Europejskiej

W procesie dostosowawczym Polski do struktur europejskich bardzo wra¿liwym sektorem gospodarczym jest rolnictwo, co wynika z takich jego cech, jak: wysokie rozmiary bezrobocia

1

Uk³ad Europejski podpisany 16 grudnia 1991r., wszed³ w ¿ycie 1 lutego 1994r. Zak³ada stworzenie

podstaw pomocy finansowej dla pañstw, które ubiega³y siê o cz³onkostwo w UE.

jawnego i ukrytego, rozdrobniona struktura agrarna, niski poziom wykszta³cenia i samo- organizacji rolników.

Od 1 maja 2004 r.

zmieni³y siê zasady funkcjonowania rolnic- twa. Dotychczasowy system interwencji na rynkach rolnych zosta³ zast¹piony rozwi¹za- niami stosowanymi w Unii Europejskiej. Wprowadzenie zasad Wspólnej Polityki Rolnej umo¿liwi³o precyzyjne zmia- ny zgodne z unijnymi wymogami. Tempo i zakres zmian w polskim rolnictwie uzale¿nione jest od wielu elementów, m.in.: znacznego rozdrobnienia gospodarstw, co wymaga zaanga¿owania znacznego potencja³u si³y roboczej, szachownicy gruntów, wolnej przemiany pokoleñ, co wp³y- wa na tradycyjny charakter produkcji i opór przed wprowadzeniem nowoœci.

Dla Polski przyst¹pienie do Unii Europejskiej, to nie tylko korzyœci p³yn¹ce z wprowadzenia Wspólnej Polityki Rolnej. Przyjêcie wspólnych zasad organizacji rynku zwi¹zane jest z pojawie- niem siê silnych konkurentów z zagranicy.

Rolnictwo polskie zachowa³o tradycyjny charakter. Gospodarstwa rolne w wiêkszoœci prowa- dz¹ produkcjê wielokierunkow¹, a produkcja zwierzêca opiera siê na w³asnej bazie paszowej.

Dodatkowymi utrudnieniami dla sprawnego rozwoju rolnictwa jest brak lub s³abe powi¹zania miêdzy producentami a przetwórcami p³odów rolnych, niepewnoœæ zbytu oraz znaczne rozdrob- nienie (tab. 1). Jednym z regionów o du¿ym rozdrobnieniu rolnictwa jest woj. œwiêtokrzyskie.

Dominuj¹ gospodarstwa ma³e. W I pó³roczu 2004 r. 58% stanowi³y gospodarstwa o powierzchni 1-5 ha. Zmniejszeniu uleg³a liczba gospodarstw œrednich, natomiast gospodarstw du¿ych, powy-

¿ej 15 ha, zaczê³o przybywaæ (w 1995 r. stanowi³y ok. 8%, a w 2004 – 10,5%).

Rolnictwo na terenie woj. œwiêtokrzyskiego

Województwo œwiêtokrzyskie jest regionem zró¿nicowanym pod wzglêdem przyrodniczym, jak i ekonomicznym. Bogactwo ukszta³towania terenu, zró¿nicowanie struktury gleby, warunków hydrologicznych czy zasobnoœæ u¿ytecznych kopalin surowców mineralnych sprawia, ¿e tereny województwa mog¹ staæ siê „atrakcyjnym” miejscem dla rozwoju nowoczesnych form gospoda- rowania, nie tylko w sferze rolnictwa, które zachowa³o tu tradycyjny charakter, ale równie¿ innych form rozwoju, jak np. turystyka. W województwie œwiêtokrzyskim wystêpuje du¿e zaludnienie terenów wiejskich – ok. 55% ludnoœci województwa mieszka poza miastami (œrednio w Polsce ok.

38%)

. W strukturze u¿ytkowania ziemi u¿ytki rolne zajmowa³y w 2003 r.

ok. 55% powierzchni województwa, lasy i grunty leœne – ok. 28%. W strukturze u¿ytków rolnych przewa¿aj¹ gruntu orne (ok. 42%) oraz pastwiska (ok. 28%). Województwo œwiêtokrzyskie cechuje siê znacznym zró¿nicowaniem gleb: w czêœci pó³nocnej dominuj¹ gleby s³abe, natomiast czêœæ po³udniowa i czêœciowo wschodnia to gleby urodzajne (I, II i III klasa bonitacyjna). Ma³a skala produkcji towarowej i oferowanej przez pojedyñcze gospodarstwa oraz brak wp³ywu na ceny, to g³ówne przes³anki rozwoju grup producenckich w Polsce.

2

Ma³y Rocznik Statystyczny 2003 r.

3

Dane wg Urzêdu Statystycznego w Kielcach.

a h 1 j e

¿ y w o p h c y n l a u d i w y d n i w t s r a d o p s o g a b z c i L . 1 a l e b a

T¿ytkówrolnychwed³uggrupobszarowych u

y p u r Gbszarowe o¿ytków uolnych[ha] r

w t s r a d o p s o g a b z c i

L t[ys]. Powierzchniau¿ytków ] a h . s y t [ h c y n l o r 5

9 9

1 2000 2004 1995 2000 2004 m

e z a R-2 12-5 0 1 - 50-15 15iwiêcej 1

6 , 7 4 0 2428,8

3 , 0 9 645,2 519,5 263,8 1

9 , 0 8 8 1448,2

6 , 3 1 647,7 485,7 185,7 1

8 , 1 5 8 1484,2

8 , 3 9 502,9 4177,1 8 , 3 9 1

9 , 9 1 8 3 1 618,3

5 , 5 7 2 2865,3 3655,8 2405,0 4

3 , 0 1 5 3 1 644,6

2 , 7 8 9 1182,8 3246,0 2449,6 5

4 , 0 3 9 3 1 685,7

6 , 3 2 9 1864,2 2136,8 26320,1 .

S U G .r 4 0 0 2 u z c o r³ ó p I w o w t c i n l o R : o

³ d ó r



Stan i struktura grup producenckich na terenie

woj. œwiêtokrzyskiego

Stan rozwoju grup producen- kich na terenie woj. œwiêtokrzy- skiego przedstawia rysunek 1.

Wiêkszoœæ, bo oko³o 57% z ist- niej¹cych dotychczas grup, po- wsta³a w latach 1998-1999. Ro- sn¹ca od 1995 r. liczba organizacji producenckich na terenie woj.

œwiêtokrzyskiego jest zjawiskiem pozytywnym. Zmiany w liczeb- noœci grup nie oznacza³y, ¿e po- wstawa³y tylko nowe grupy, a grupy „stare” nadal funkcjono- wa³y. Spoœród grup, które dzia³a-

³y jeszcze w 2001 r. i na pocz¹tku 2002 roku, 5 zaprzesta³o dzia³al- noœci w 2003 roku, przy czym powsta³o w tym czasie 10 nowych organizacji. W 2004 r., powsta³y dodatkowo, na terenie powiatu kazimierskiego, dwie nowe gru- py zajmuj¹ce siê produkcj¹ owo- ców i warzyw.

Organizacje producenckie dzia-

³aj¹ce na terenie woj. œwiêtokrzy- skiego prowadz¹ ró¿norodne ro- dzaje produkcji (tab. 2). Oko³o 40%

grup deklaruje produkcjê „wielokie- runkow¹”, przy czym najliczniejsze s¹ grupy zajmuj¹ce siê produkcj¹ ziemniaków, owoców, warzyw i zbó¿ oraz owoców i warzyw. Wie- lokierunkowoœæ produkcji wynika- j¹ca ze specyfiki uprawy roœlinnej daje rolnikom poczucie bezpieczeñ- stwa na zbyt produktów ró¿nych

– niejednorodnych. Niski zbyt jednej grupy produktów mo¿e byæ czêœciowo rekompensowany przychodami uzyskanymi ze zbytu innego produktu.

Rozmieszczenie grup na terenie województwa jest nierównomierne. Wiêkszoœæ grup funk- cjonuje w po³udniowej czêœci województwa, g³ównie w powiatach: kazimierskim, jêdrzejowskim i buskim.

Z chwil¹ wejœcia w ¿ycie ustawy o grupach producentów rolnych rolnicy podejmuj¹cy wspó³pracê w grupach producenckich musieli rozpocz¹æ prowadzenie dzia³alnoœci w organiza- cji maj¹cej osobowoœæ prawn¹ [art.3, ustawa z dnia 15 wrzeœnia 2000 r. o grupach...]. Pocz¹tko- wo dzia³alnoœæ zespo³owa mia³a g³ównie charakter nieformalny, co uleg³o zmianie z chwil¹

e i n e r e t a n e c

¹ j u n o j c k n u f e i k c n e c u d o r p y p u r G . 2 a l e b a

To.jœwiêtokrzyskiegozuwzglêdnieniemprofliuprodukcij w2004 .r

w

y p u r g ij c k u d o r p li f o r

P Liczba

p u r

g Liczba w ó k n o

³ z c b

ó r

Drzodachlewna

Tiemniak,iowoce,warzywa,zbo¿e Zwocemiêkkie

Oiemniaki Zwoce,warzywa Ogroturystyka

Arzodachlewna,ziemniak,ifasola,byd³o Tarzywa

Wadownictwo Sleko Myd³omleczna Byd³omiêsne

Byrobyludoweiatrystyczne Wbo¿a,warzywa

Zonie

Kyby,us³ugiagroturystyczne Razem

R

47 15 15 86 19 46 23 11 11 12 6 9

3 79 2 219 530 136 147 339 178 2 2 164

0 89 17 10 15 13 25 16 1 0 2

z h c y n a k s y z u h c y n a d e i w a t s d o p a n e n s a

³ w e i n a w o c a r p o : o

³ d ó r

wiêtokrzyskiegoOœrodkaDoradztwaRolniczegow

Œodilszewice. M

Rysunek 1. Powstawanie grup producenckich na terenie woj, œwiêtokrzyskiego

ród³o: opracowanie w³asne na podstawie danych ŒODR.





















      





















URNSRZVWDQLD

OLF]EDJUXS

pojawienia siê uregulowañ prawnych. Prezentowane w tabeli 3 zestawienie, obrazuje ró¿norodnoœæ form praw- nych, jakie wystêpowa³y wœród grup producenckich dzia-

³aj¹cych na terenie województwa œwiêtokrzyskiego. We- d³ug Boguty [1997] najbardziej odpowiednimi formami dla prowadzenia dzia³añ grupowych s¹ spó³dzielnie, tworz¹c odpowiednie warunki dla rozwoju gospodarstw cz³onkow- skich oraz spó³ki z o.o. dziêki wysokiemu kapita³owi za³o-

¿ycielskiemu. W rzeczywistoœci wiejskiej jednak nie domi- nuj¹ te formy prawne, g³ównie z powodu wysokich kosztów zwi¹zanych z rejestracj¹ oraz innych wymagañ dotycz¹cych okreœlonej formy prawnej. Rolnicy wybierali formy „tanie”. Niskie koszty za³o¿enia i rejestracji to argu- menty, które podawali rolnicy jako powody podjêcia de-

cyzji o prowadzeniu dzia³alnoœci w organizacji, na zasadach stowarzyszenia. Z chwil¹ przyst¹pie- nia Polski do Unii Europejskiej i przystosowywaniem siê polskiego rolnictwa do unijnych wymogów, zmianie uleg³y zasady wspó³pracy w ramach organizacji producenckich.

Grupy chc¹c staæ siê pe³noprawnym uczestnikiem rynku unijnego musz¹ zostaæ uznane, lub wstêpnie uznane przez wojewodê w³aœciwego dla siedziby danej grupy. Dziêki wpisowi do rejestru grup producenckich organizacje te mog¹ ubiegaæ siê o pomoc finansow¹ z funduszy unijnych.

Wed³ug danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 lipca 2004 r. w ca³ym kraju wpisanych do rejestru wojewodów by³o 76 grup producenckich, z czego w woj. œwiêtokrzyskim tylko 3 (Unia Europejska...)

.

Zmiany w gospodarstwach indywidualnych wchodz¹cych w sk³ad grupy producenckiej

Ka¿de z gospodarstw rolniczych, niezale¿nie od wielkoœci, dzia³a na rynku i musi siê dosto- sowaæ do jego wymagañ. Dla polskiego rolnictwa wa¿ne jest sprawne dostosowanie siê do wymagañ unijnych. Wa¿ne jest okreœlenie celów i odpowiedniej strategii rozwoju. Rolnicy prowadz¹cy ma³e, 4-5 ha gospodarstwa nie s¹ w stanie konkurowaæ z innymi uczestnikami rynku, zw³aszcza z konkurencj¹ z zagranicy. Pomimo wysokiej jakoœci oferowanych produktów nie s¹ w stanie obni¿yæ cen lub podj¹æ siê dostawy du¿ej jednorodnej partii, której nie mog¹ sami wyprodukowaæ.

Dodatkowe utrudnienie dla rolników to wysokie koszty nawozów, czy œrodków ochrony roœlin oraz materia³u siewnego. Wspólne zaopatrywanie siê w tego typu œrodki stwarza szansê negocjowania cen i uzyskania korzystnych upustów. Przy stosunkowo niskich nak³adach zwi¹- zanych g³ównie ze stosowaniem lepszych nawozów czy nowych odmian roœlin, rolnicy dzia³a- j¹c w grupie mog¹ tworzyæ du¿e, jednolite partie produktów.

Na podstawie ankiety przeprowadzonej wœród cz³onków 2 grup producenckich dzia³aj¹- cych na terenie woj. œwiêtokrzyskiego oraz wywiadu uzyskano opinie na temat kierunków zmian jakie zasz³y w gospodarstwach wchodz¹cych w sk³ad grupy, oraz powodów tych zmian.

Ankietê wype³ni³o 12 cz³onków grupy zajmuj¹cej siê produkcj¹ owoców, nale¿¹cych do Stowa- rzyszenia Producentów Owoców w Probo³owicach, oraz 5 osób zajmuj¹cych siê produkcj¹ tytoniu, nale¿¹cych do Grupy Producentów Tytoniu

w Kielcach. Cz³onkowie grupy produ-

p u r g e n w a r p y m r o F . 3 a l e b a

Troducenckichdzia³aj¹cychna pereniewo.jœwiêtokrzyskiego t roku2004

w

a n w a r p a m r o

F Liczba

p u r

g Udzia³ ]

% [ e

i n e z s y z r a w o t

Spó³dzielnia Srzeszenie Zpó³ka

Srupanieformalna Gazem

R

9 618 33 36 9

2 79 13 33 0 0 1 . e n s a

³ w e i n a w o c a r p o : o

³ d ó r



4

Do koñca 2004 roku wpisano jeszcze 2 grupy.

5

Obie grupy s¹ wstêpie uznane przez wojewodê.

cenckiej z Probo³owic oprócz produkcji owoców (jab³ka, œliwki) prowadzili produkcjê warzyw, choæ jako g³ówny profil deklarowana by³a produkcja owoców. Wynika to z faktu, ¿e pocz¹tko- wo grupa zajmowa³a siê produkcj¹ owoców i warzyw. Ankietowani uprawiali g³ównie cebulê, pory, marchew i selery. Produkcja warzyw by³a w pocz¹tkowym okresie funkcjonowania grupy podstawow¹ produkcj¹. Po przyst¹pieniu Polski do Unii Europejskiej organizacja musia³a do- stosowaæ siê do wymogów unijnych, w celu skorzystania z pomocy finansowej.

Wszyscy ankietowani prowadzili przed przyst¹pieniem do grupy producenckiej chów zwie- rz¹t, g³ównie trzody chlewnej. Dla 7 ankietowanych by³ to dodatkowy profil produkcji, poza g³ówn¹ produkcj¹ owoców i warzyw. Po przyst¹pieniu do grupy produkcja zwierzêca nadal jest deklarowana, ale jedynie na „potrzeby w³asne”. Wœród zwierz¹t hodowanych w gospodar- stwach dominuje trzoda chlewna

(41% badanych) oraz drób (29% badanych). Zaprzestanie chowu zwierz¹t jako jednego z profili produkcji w gospodarstwie wi¹za³o siê g³ównie z koniecz- noœci¹ zaanga¿owania wiêkszych zasobów œrodków finansowych, si³y roboczej oraz maszyn do produkcji owoców.

Kolejn¹ zmian¹ jaka nast¹pi³a w ankietowanych gospodarstwach by³a zmiana w podejœciu do najemnej si³y roboczej. Wiêkszoœæ, bo a¿ 88% ankietowanych przyzna³o, ¿e korzysta z najemnej si³y roboczej, choæ przed podjêciem dzia³alnoœci grupowej nie podejmowali takich dzia³añ. Koniecznoœæ zbioru owoców w okreœlonym terminie, odpowiednia segregacja i przy- gotowanie do transportu wymaga dobrej organizacji i znacznych zasobów si³y roboczej. Wiêk- szoœæ, bo ok. 71% badanych przyzna³o, ¿e najemna si³a robocza jest konieczna dla uzyskania wysokiej jakoœci wyrobów (10 cz³onków grupy owoców i warzyw i 2 z grupy produkuj¹cej tytoñ). Za zbêdn¹ i drog¹ uznali najemn¹ si³ê robocz¹ dwaj cz³onkowie grupy „tytoniowej”, co spowodowane mog³o byæ faktem krótkiej (rocznej) wspó³pracy z grup¹ i ma³ym obszarem pro- dukcyjnym tytoniu.

Zmiany w zasobach ziemi wi¹za³y siê g³ównie z powiêkszaniem ich przez dzier¿awê, rzadko zakup. Fakt dzier¿awy zadeklarowa³o 41% ankietowanych – wszyscy z grupy producenckiej zajmuj¹cej siê produkcj¹ owoców. Zmieni³a siê tak¿e struktura u¿ytków rolnych. Po podjêciu dzia³alnoœci grupowej 59% badanych zadeklarowa³o zwiêkszenie powierzchni gruntów ornych.

Zmniejszeniu uleg³a powierzchnia u¿ytków zielonych. Cz³onkowie grupy producenckiej zajmu- j¹cej siê produkcj¹ owoców i warzyw powiêkszali swoje zasoby ziemi w celu zwiêkszenia area³u upraw – g³ównie warzyw (41% badanych). Rolnicy nie powiêkszali upraw sadowniczych, ale deklarowali chêæ podjêcia takich dzia³añ w latach kolejnych.

Zasoby maszyn i urz¹dzeñ w gospodarstwach rolnych nie uleg³y znacznym zmianom po pod- jêciu dzia³añ grupowych, ale ankietowani maj¹ poczucie braku nowoczesnego sprzêtu. Podobna sytuacja wyst¹pi³a w zasobach budynków i budowli. Ankietowani (zw³aszcza producenci owoców) planuj¹ inwestycje

budowlane w go- spodarstwach, g³ównie budowê pomieszczeñ na krótkotrwa³e sk³a- dowanie owoców.

Odpowiedzi na pytanie dotycz¹ce korzyœci wspó³- pracy w ramach grupy (tab. 4) po-

6

Trzoda hodowana na „potrzeby w³asne” – nie wiêcej ni¿ 2 sztuki.

y p u r g h c a m a r w y c a r p

³ ó p s w i c

œ y z r o K . 4 a l e b a T

y c a r p

³ ó p s w e z i c

œ y z r o

K Liczba

h c y n a w o t e i k n a j

e n n il

œ o r ij c k u d o r p i c

œ o k a j a w a r p o

Pprowadzenienowychodmianroœiln Wwiêkszeniewielkoœciprodukcijroœilnnej Zoprawajakoœci

Pprowadzenienowychrozwi¹zañtechnicznych W³atwieniesprzeda¿y

Uatwiejszeitañszezaopartywaniesiêwnawozy

£atwiejszeitañszezaopartywaniesiêwœrodkiochronyroœiln

£

2 10 17 84 2 10 19 .

e n s a

³ w e i n a w o c a r p o : o

³ d ó r



zwoli³o na okreœlenie dodatkowych zmian jakie zasz³y w sposobie gospodarowania przez po- szczególnych cz³onków. Zmianie uleg³ sposób zaopatrzenia w œrodki produkcji – z indywidualne- go w grupowy, oraz sposób zbywania swojej produkcji – zdecydowanie mniej wyjazdów indywi- dualnych i tzw. „handlu na w³asn¹ rêkê”.

Podsumowanie

Przyst¹pienie Polski do Unii Europejskiej zwi¹zane jest z dostosowaniem siê do wymogów obowi¹zuj¹cych w tej organizacji. Producenci wchodz¹cy w sk³ad grup producenckich podej- muj¹ dzia³ania zwi¹zane z przekszta³caniem swoich gospodarstw, g³ównie w celu poprawy efektywnoœci produkcji, dziêki czemu mog¹ sprostaæ konkurencji na unijnym rynku.

Zmiany w gospodarstwach wchodz¹cych w sk³ad grup producenckich s¹ wolne i dotycz¹ nie tylko zmian w zasobach gospodarstwa, ale równie¿ zmian w sposobie gospodarowania.

Rolnicy z du¿ym dystansem podejmuj¹ nowe wyzwania. Podstawowe kierunki zmian w zaso- bach gospodarstw dotycz¹:

– zasobów ziemi – dzier¿awienie ziemi dla zwiêkszenia area³u do produkcji,

– zasobów si³y roboczej – zmiany w podejœciu do najemnej si³y roboczej – 88% badanych korzysta z tej formy pomocy w gospodarstwie; zwykle w gospodarstwie pracowa³ tylko rolnik z rodzin¹,

– zasoby maszyn i urz¹dzeñ bêd¹ stopniowo modernizowane.

Obok zmian w zasobach, zachodz¹ zmiany w takich dziedzinach, jak:

– odmiany uprawianych roœlin – 59% ankietowanych deklaruje wprowadzenie nowych odmian, a 70% stwierdzi³o poprawê jakoœci produkcji,

– sposób sprzeda¿y – przestawienie ze sprzeda¿y indywidualnej na grupow¹, co dla wielu rolników by³o trudne,

– sposób zaopatrywania siê w œrodki ochrony roœlin, nawozy, itd.

Literatura

Boguta W. 1997: Marketing grupowy. FAPA, Warszawa.

Rolnictwo w I pó³roczu 2004 r., GUS, http://www.stst.gov.pl

Unia Europejska dla rolnika – przewodnik dla konsultantów i doradców rolniczych” http://www.rolnik.info.pl Ustawa z dnia 15 wrzeœnia 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich zwi¹zkach oraz o zmianie innych

ustaw. Dz. U. z dnia 20 paŸdziernika 2000 r.

Summary

Zmiany w gospodarstwach rolnych wchodz¹cych w sk³ad grup producenckich wynikaj¹ z koniecznoœci dosto- sowania siê do nowych, unijnych, wymogów rynkowych. D¹¿enie do wytwarzania produktów, jednolitych w ka¿dym gospodarstwie cz³onkowskim, przez co mo¿liwe bêdzie tworzenie du¿ych partii towaru, jest podstaw¹ dokonywania zmian. Ju¿ samo podjêcie wspó³pracy w ramach grupy wymaga³o od rolników - cz³onków, zmian w podejœciu do produkcji i jej zbytu. Dostrze¿enie szansy rozwoju w produkcji grupowej wi¹za³o siê z uznaniem celów grupy za g³ówne, na osi¹gniêcie których pracuj¹ wszyscy cz³onkowie organizacji. Dodatkowy powód podejmowa- nia wspó³pracy grupowej i zmian w gospodarstwach to mo¿liwoœæ pozyskiwania funduszy unijnych, które wykorzy- stywane powinny byæ na restrukturyzacjê i modernizacjê rolnictwa oraz podniesienie poziomu ¿ycia na wsi.

Adres do korespondencji

dr Monika Jaworska-Wójcik

Biuro Powiatowe Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Piñczów

ul. Batalionów Ch³opskich 3

tel. (0 41) 357 79 20

e-mail: monika_kielce@poczta.onet.pl