Kierunek zmian właścicielskich
Szansa, a nie zagrożenie
Od początku funkcjonow ania G iełda P apierów W artościow ych w W arszaw ie przechodzi czw artą bessę, czyli długoterm inowy spadek cen akcji (patrz tabela na str. 5). Pierwszy okres dekoniunktury m iał m iejsce w roku 1994, a kolejne polski rynek k a p itało w y p rze c h o d ził w roku 1998 oraz latach 2 0 0 0 -2 0 0 1 . O becny kryzys finanso w y zapoczątkow an y w roku 2007 w y w o ła ł dyskusję dotyczącą kierunku zm ian w łaścicielskich w spółkach Skarbu Państwa. P rzekształcenie przedsięb iorstw branży w ydobyw czej w spółki publiczne oraz pryw atyzacja poprzez w prow adzenie akcji do obrotu giełdow ego powinny być wciąż aktualną strategią zmian właścicielskich.
N
ajefektywniejszą i najbardziej transparentną ścieżką prywatyzacji jest przekształcenie przedsię
biorstwa w tzw. spółkę publiczną poprzez emisję nowych akcji w ofer
cie publicznej i wprowadzenie akcji do obrotu giełdowego. Dzięki nowej emisji przedsiębiorstwo pozyskuje kapitał. Natomiast dzięki wprowadze
niu akcji do obrotu gieł
dowego spółka uzyskuje rynkową wycenę ich war
tości. Pozwala to na okre
ślenie w sposób rzeczywi
sty, jakie środki finanso
we inwestorzy byliby skłonni przeznaczyć na zakup pakietów kontrol
nych. Jednocześnie sprze
daż akcji należących do Skarbu Państwa po uzy
skaniu wyceny rynkowej może nastąpić w dogod
nym momencie podczas trendu wzrostowego na rynku kapitałowym. Re
zultatem wprowadzenia
akcji spółki Skarbu Państwa do obro
tu giełdowego jest tymczasowy model struktury właścicielskiej przedsiębior
stwa oparty o większościowy udział Skarbu Państwa. Pozostały akcjona
riat rozproszony jest pomiędzy inwe
storów indywidualnych i instytucjo
nalnych. Jednakże przekształcenie przedsiębiorstwa w spółkę publiczną nie wyklucza docelowo możliwości wprowadzenia inwestora strategicz
nego do struktury akcjonariatu. Takim inwestorem strategicznym dla spółki wydobywczej może być inne przed
siębiorstwo branży wydobywczej, energetycznej lub chemicznej.
Analiza prezentowanej ścieżki pry
watyzacji pozwala określić warunki
brzegowe dla sprzedaży pakietów akcji należących do Skarbu Państwa.
Po pierwsze, konieczne jest prze
kształcenie spółek Skarbu Państwa w spółki publiczne oraz wprowadzenie akcji do obrotu giełdowego. Po dru
gie, na tym etapie transformacji gospodarczej zasadne jest utrzymanie tymczasowej kontroli przez Skarb
Z n aczna grupa przedsiębiorstw branży wydobywczej, energetycznej oraz chem icz
nej posiada obecnie zasoby wolnego kapita
łu, który jest efektem w zrostu cen surow
ców w ostatnich kilku latach. Kryzys finan
sowy to dla nich dogodny moment na prze
jęcia i akwizycje, a przeprowadzenie oferty publicznej i wprowadzenie do obrotu gieł
dowego nie wyklucza m ożliw ości wprowa
dzenia inwestora strategicznego do akcjo
nariatu.
Państwa w spółkach poprzez więk
szościowe pakiety akcji. Po trzecie, moment sprzedaży pakietów kontrol
nych przez Skarb Państwa powinien być zbieżny z ukształtowaniem się w gospodarce dużych polskich przed
siębiorstw, kontrolowanych przez polski kapitał i sprawnie zarządza
nych, które mogłyby nabywać akty
wa znacznej wartości. Po czwarte, sprzedaż pakietów kontrolnych akcji należących do Skarbu Państwa powinna nastąpić w momencie tren
du wzrostowego na Giełdzie Papie
rów Wartościowych w Warszawie.
Katowicki Holding Węglowy S.A.
(KHW S.A.) dokonał właściwego wyboru wariantu realizacji procesu
prywatyzacji. W pierwszej kolejności nastąpił wybór doradcy prawnego, którym została międzynarodowa kan
celaria prawna White & Case. W następnej kolejności wybrano dorad
cę finansowego, którym zostało kon
sorcjum dwóch podmiotów- Banku ING oraz banku inwestycyjnego Morgan Stanley. Pierwszy z podmio
tów posiada wieloletnie doświadczenie we współ
pracy z KHW S.A., w tym wcześniej jako Bank Ślą
ski. Drugi z podmiotów należy do grupy mię
dzynarodowych banków inwestycyjnych najbar
dziej doświadczonych w obsłudze przedsiębiorstw branży wydobywczej.
Należy zwrócić uwagę, iż zarówno Bank ING, jak również Morgan Stanley, poradziły sobie ze skutka
mi obecnego kryzysu finansowego. KHW S.A.
wybrało doradców zarów
no na dobre, jak i złe czasy. Dzięki takiej grupie doradców prawnych i finansowych KHW S.A. może przy
gotowywać się do przeprowadzenia sprzedaży akcji nowej emisji zarów
no w ofercie publicznej w Polsce, jak również w ramach tzw. oferty mię
dzynarodowej.
Znaczna grupa przedsiębiorstw branży wydobywczej, energetycznej oraz chemicznej posiada obecnie zasoby wolnego kapitału, który jest efektem wzrostu cen surowców w ostatnich kilku latach. Kryzys finansowy to dla nich dogodny
ciąg dalszy na str. 4 i 5
Figura św. Barbary w cechowni Ruchu „Śląsk” KWK „Wujek” . Fot. Marek Locher
W numerze między innymi:
- Obraz nie jest jednoznaczny
- rozmowa z Henrykiem Paszczą, dyrektorem katowickiego Oddziału Agencji Rozwoju Przemysłu SA - str. 3
- Punkty widzenia - Jeśli nie węgiel, to co? - str. 4
- Dominowały nieprawidłowości w stosunkach
- str. 7
pracowniczych
To ju ż 15 Barbórka naszej holdingowej, górniczej rodziny. Ale obchodzić ją będziemy zgodnie z sięgającymi znacznie głębiej w historię tradycjami, w poczuciu dumy z przynależności do gwarko- wego bractwa. Ta emocjonalna więź z wieloma pokoleniami górni
czej braci pozwala nam lepiej zrozumieć naszą zawodową tożsamość i rolę, jaką górnictwo odgrywało, odgrywa i odgrywać będzie nie
wątpliwie jeszcze długo w gospodarce naszego kraju.
Czerpiąc zatem z owych bogatych tradycji, zwróćmy się w tych barbórkowych dniach ku przyszłości. A ta stawia przed nami niezwy
kle wymagające wyzwania. Wolnorynkowa gra idzie o taki rozwój firmy, który zapewni je j znaczącą rolę producenta węgla energetycz
nego na rynku krajowym, a co za tym idzie, pozwoli na utrzymanie miejsc pracy dla dziś zatrudnionych w naszych kopalniach, a także dla tych, którzy zechcą w nieodległej przyszłości związać swój zawo
dowy los z Holdingiem.
Wiele już na tej drodze wspólnie zrobiliśmy i, korzystając z okazji, chcę w imieniu Zarządu KHW S.A. i swoim własnym serdecznie podziękować za to całej naszej holdingowej społeczności.
Ten dorobek zostanie twórczo spożytkowany. Daje bowiem podsta
wy do optymizmu i nadziei na lepsze jutro.
Z górniczym Szczęść Boże Stanisław Gajos Prezes Zarządu KHW S.A.
Z okazji górniczego święta - tradycyjnej Barbórki - pragnę w imieniu Rady Nadzorczej Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. i swoim wła
snym złożyć wszystkim pracownikom i ich rodzinom serdeczne życzenia wszelkiej pomyślności i górniczego szczęścia. Dziękuję za wielki wysiłek i codzienny trud, którego efektem je st coraz bardziej stabilna pozycja spółki. Wierzę głęboko, że perspektywy je j rozwoju mają silną podstawę, której zasadniczym elementem je st wysoki poziom zawodowy i twórcze zaangażowanie całej holdingowej społeczności.
Z górniczym Szczęść Boże Zdzisław Kłeczek Przewodniczący Rady Nadzorczej KHW S.A.
_____________
_____ y
STRONA 2
MYSŁOW ICE-W ESOŁA
KWK „Mysłowice-Wesota”
Czerwone pióropusze zagrały „Czerwone maki”
O sukcesach Orkiestry Zakładowej KHW S.A. KWK „Mysłowice-Wesoła”
w Mysłowicach pod dyrekcją Mirosława Kaszuby głośno jest nie dlatego, że gra głośno, ale przede wszystkim dlatego, że gra znakomicie. Docenia to całe środowisko górnicze, melomani w kraju znający naszych muzyków z telewizji i licznych koncertów estradowych, a ostatnio również słuchacze w wielu kra
jach Europy. Podczas festiwalu w Słowenii orkiestrę usłyszał zespół dęty z Włoch i zaprosił muzyków do udziału w III Międzynarodowym Konkursie Orkiestr „Vallee d ’aoste” w Saint-Vicent we Włoszech. Jest to dość prestiżo
wy konkurs, w którym zaproszone zespoły grają utwór obowiązkowy wyzna
czony przez organizatorów „Suitę Appenninica” Franco Arrigoniego oraz utwór dowolny. Utwór obowiązkowy wykonują wszystkie orkiestry, co umoż
liwia jury bezpośrednie porównanie umiejętności muzyków. Tzw. utwór dowolny wykonany przez mysłowicką orkiestrę - „A Movement for Rosa”
Marka Camphouse’a miał piąty, czyli najwyższy stopnień trudności.
17 października rano, nasza orkiestra na rozgrzewkę dała koncert na rynku w małym alpejskim miasteczku Saint-Vincet. Później odbyła się kolejna próba i wieczorem koncert konkursowy z udziałem 30 orkiestr. Ostatecznie jury sklasyfikowało nasz zespół na czwartej pozycji, a do trzeciego miejsca brakło tylko dwóch punktów. Miejsce w konkursie nie oddaje w pełni wirtuozerii mysłowickich muzyków, którzy już następnego dnia podbili rzymską publicz
ność i musieli kilkakrotnie bisować. Stworzyli niezapomnianą oprawę mszy świętej w bazylice Omni Santi w intencji Ojca Świętego Jana Pawła II, w 30.
rocznicę rozpoczęcia pontyfikatu, i wreszcie przemaszerowali główną aleją cmentarza pod Monte Cassino, gdzie zagrali niezapomniane „Czerwone maki”.
Dla muzyków wizyta pod Monte Cassino byta wielkim wzruszeniem. Fot. arch.
KWK „Staszic”
Pracuję bezpiecznie
W kopalni „Staszic”, jak co roku we wszystkich kopalniach naszego hol
dingu, trwa kolejna edycja konkursu o tematyce BHP. Jego celem jest popula
ryzacja tematyki związanej z zagadnieniami bezpieczeństwa i higieny pracy, wiedzy o zagrożeniach na stanowisku pracy, prawidłowych zasadach i organi
zacji wykonywania pracy, a w szczególności podniesienie stanu bezpieczeń
stwa w kopalni. Na „Staszicu” eliminacje odbyły się 24 października, a w cza
sie, gdy przygotowywaliśmy to wydanie Naszego Holdingu - 14 listopada trwał wielki finał. Nadzór nad organizacją konkursu, jego merytorycznym przygotowaniem, opracowaniem pytań oraz przeprowadzeniem eliminacji i finału został powierzony Głównemu Inżynierowi BHP i Szkolenia. W wyniku konkursowych zmagań, w rozgrywce finałowej zostali wyłonieni zdobywcy I, II i III miejsca według podziału na pracowników zatrudnionych na stanowi
skach robotniczych, pracowników dołowych (dozór) oraz drużyn reprezentu
jących oddziały kopalni. Dla zwycięzców konkursu (zdobywców I, II i III miejsca) w poszczególnych kategoriach wyznaczone zostały nagrody pienięż
ne przewidziane w regulaminie. Ale już dziś można powiedzieć, że zważyw
szy na charakter konkursu - wygrani jesteśmy wszyscy, bowiem bezpieczeń
stwo pracy to sprawa wszystkich pracowników.
KWK „Kazimierz-Juliusz”
Szkolenie w Rabce
W kopalni „Kazimierz-Juliusz” podobnie jak we wszystkich zakładach Katowickiego Holdingu Węglowego działa Inspekcja Pracy i liczne, adekwat
ne do ilości załogi grono społecznych inspektorów pracy. Ich działalność jest regulowana stosownymi przepisami, a tych jest całkiem sporo. W końcu posia
dane uprawnienia dają społecznym inspektorom pracy bardzo szerokie możli
wości działania.
Jednak do ich pełnego wykorzystania potrzebna jest niemała wiedza, zarów
no z zakresu prawa pracy, jak i technicznego bezpieczeństwa pracy oraz ochro
ny środowiska naturalnego. Tak więc, podstawą do prawidłowego wykonywa
nia tej funkcji, obok niezbędnej praktyki powinno być gruntowne przeszkole
nie odbyte niezwłocznie po dokonaniu wyboru i systematyczne aktualizowa
nie wiadomości poprzez szkolenia okresowe.
Jedno z takich szkoleń odbyło się niedawno w Rabce. - Po raz pierwszy udało nam się zorganizować trzydniowe szkolenie wyjazdowe - powiedział nam zakładowy społeczny inspektor pracy Paweł Drozdowski. Uczestniczyło w nim niemal trzydzieści osób, w większości społecznych inspektorów pracy oraz związkowców. Szkolenia prowadzili szef zakładowego działu BHP Roman Tabiś oraz reprezentujący Państwową Inspekcję Pracy Janusz Sapiń- ski. W pamięci uczestników szkolenia szczególnie utkwił wykład na temat
„Zagrożeń biologicznych występujących w kopalni”, co dla wielu było sporą nowością. Miejmy nadzieję, że zdobyta wiedza pozwoli oddziałowym inspek
torom SIP lepiej wykonywać swoje obowiązki, co przyczyni się do wzrostu bezpieczeństwa w kopalni.
KWK „Wujek”
Biegiem do
Watykanu
W rocznicę wyboru Polaka na papieża sprzed Urzędu Miejskie
go w Rudzie Śląskiej pobiegła do Watykanu sztafeta rudzkiego klubu TKKF „Jastrząb”. Wśród uczestników tej niezwykłej piel
grzymki biegowej byli pracowni
cy kopalni „Wujek”, czynni ratownicy - Marian Stefański i Zbigniew Garbacz oraz były już ratownik, obecnie emeryt - Piotr Pindel.
Tegoroczny bieg do Watykanu - trzeci już w historii - został zor
ganizowany dla upamiętnienia 30.
rocznicy rozpoczęcia pontyfikatu Jana Pawła II. W czasie piel
grzymki modlono się również o szybką beatyfikację Ojca Święte
go. W dwóch poprzednich sztafe
tach biegaczy osobiście witał na placu św. Piotra Jan Paweł II. Tym razem, program tej niezwykłej pielgrzymki uwzględnił audiencję u Benedykta XVI i zapalenie sym
bolicznego znicza na grobie Papieża Polaka.
EC
ZEC S.A.Spotka Akcyjna
K A T O W I C E
Przyjazne środowisku
Zakłady Energetyki Cieplnej S.A.
- jako jeden z większych śląskich wytwórców ciepła - od początku swojej działalności koncentrują się nie tylko na prawidłowym i bezawa
ryjnym zaopatrzeniu odbiorców w energię cieplną i rozszerzeniu rynku, ale szczególną uwagę skupiają na dbałości o stan środowiska natural
nego. Nic więc dziwnego, że na lokalnym rynku ciepła Spółka postrzegana jest jako dostawca kon
sekwentnie ograniczający uciążliwo
ści dla środowiska z instalacji ener
getycznego spalania paliw, zapew
niający pożądany przez klientów komfort cieplny, konkurencyjny poziom cen i opłat, stosujący najlep
sze dostępne techniki rozwoju i sana
cji sieci ciepłowniczych oraz węzłów cieplnych.
Posiadanie takich atutów zaowo
cowało wdrożeniem w ZEC S.A.
Systemu Zarządzania Środowisko
wego wg. Normy ISO 14001 oraz Systemu Zarządzania Jakością wg.
ISO 9001, a także uzyskaniem pozwoleń zintegrowanych, które określają dopuszczalne poziomy emi
sji do środowiska. Ciepłownie i elek
trociepłownie podlegają bardzo rygo
rystycznym wymogom przepisów prawa. Każda instalacja musi posia
dać stosowne pozwolenia i decyzje w zakresie korzystania ze środowi
ska. Pięć ZEC-owskich instalacji posiada pozwolenia zintegrowane, pozostałe ciepłownie mają pozwole
nia na korzystanie ze środowiska określone dla każdego zanieczysz
czenia odrębnie. Dlatego też, pomi
mo dużej ilości monitorowanych parametrów, Spółce udaje się dotrzy
mywać wymaganych prawem stan
dardów. Efektem polityki przyjętej przez ZEC S.A. jest prowadzenie działań inwestycyjnych zmierzają
cych do zmniejszenia niskiej emisji, jak również wdrażanie alternatyw
nych technologii wykorzystywania metanu z odmetanowania kopalń jako paliwa oraz stosowanie nowocze
snych technologii spalania węgla, gwarantujących redukcję emisji szkodliwych substancji do atmosfe
ry*
GRUDZIEŃ 2008
KWK „Murcki”
Ratownicy tryumfują
Wspaniale wypadli reprezentanci drużyny ratowniczej KWK „Murcki”
podczas zawodów sprawnościowych i turnieju wiedzy z dziedziny ratownic
twa górniczego zorganizowanych przez Centralną Stację Ratownictwa Górni
czego w Bytomiu. W zmaganiach tych zespół z „Murcek” zajął pierwsze miej
sce przed drużyną kopalni „Staszic” - miejsce drugie - i zdobywcą trzeciego miejsca drużyną „Wujek” Ruch „Śląsk”. Zawody odbyły się 2-3 października na terenie Okręgowej Stacji Ratownictwa Górniczego w Bytomiu z udziałem zastępów ratowniczych kopalń przynależnych do rejonu OSRG Bytom. Przy
pomnijmy, że są to kopalnie: „Wujek” (Ruch „Śląsk” i Ruch „Wujek”), „Wie
czorek”, „Murcki”, „Staszic”, „Bobrek - Centrum” (Ruch „Bobrek”
i Ruch „Centrum”) oraz ZG „Piekary”. Pozostawiając w pokonanym polu zespoły 8 kopalń, murckowianie po raz kolejny udowodnili, że znajdują się w czołówce najlepszych i bez problemu zakwalifikowali się do dalszego etapu, którego finał odbył się w Wodzisławiu Śląskim.
W Centralnych Zawodach Ratowniczych, które odbyły się 7-8 października murckowscy ratownicy wypadli również znakomicie, ulegając jedynie zespo
łowi z KWK „Borynia”.
Ranga oraz prestiż zawodów zostały podkreślone poprzez obecność kierow
nictwa Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego w Bytomiu, przedstawicieli OUG, przedsiębiorców, firm sponsorujących oraz przez udział ratowników ze specjalnej grupy ratownictwa górskiego i straży pożarnej. W przerwach zawo
dów widzowie mogli obejrzeć pokazy z udziałem psów tropiących, wystawę nowoczesnego sprzętu ratunkowego oraz rozwiązań technicznych umożliwia
jących szybkie podjęcie akcji ratunkowej. W pierwszym dniu odbyła się kon
kurencja z pomocy przedmedycznej. W drugim dniu zorganizowano konku
rencje sprawnościowe, polegające na symulacji dotarcia do poszkodowanego i wykonaniu czynności mających na celu wydostanie go z zagrożonego miej
sca. Szybkość i sprawność pokonywania toru przeszkód świadczyły o wyso
kim poziomie sprawności uczestników.
KWK „Wieczorek”
Krwiodawcy na sportowo
Honorowi dawcy krwi z „Wieczorka” w sportowej rywalizacji zajęli drugie miejsce.
Fot. arch.
Zwycięski zespół ratowników w komplecie.
Krwiodawcy, aby móc dawać zdro
wie innym, sami muszą cieszyć się nienagannym zdrowiem. Nie dziwi więc sportowy tryb życia, jakże popu
larny w tym środowisku. Ostatnio odbyły się dwie imprezy sportowe z udziałem honorowych dawców krwi z kopalni „Wieczorek”. Pierwszą była zorganizowana 27 września na obiek
tach Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 im. Adama Kocura w Katowicach Spartakiada Sportowa Honorowych Dawców Krwi. Współzawodnictwo drużyn HDK w konkurencjach spor
towych takich jak: kulturystyka, biegi czy przeciąganie liny, zakończyło się ponownym zwycięstwem zespołu HDK przy KWK „Wieczorek”. Nie
mal miesiąc później na obiektach Ośrodka Sportowego „Słowian” w Katowicach odbył się Turniej Hono
rowych Dawców Krwi PCK w piłce nożnej, którego organizatorem była Rada Rejonowa HDK oraz Urząd Miasta Katowice. Wśród dziesięciu drużyn uczestniczących w turnieju aż cztery reprezentowały środowisko górnicze. Były to zespoły z ko
palń: „Mysłowice-Wesoła”, „Staszic”
„Wieczorek” i „Wujek”. Celem tur
nieju było promowanie honorowego krwiodawstwa wśród mieszkańców Katowic, popularyzacja aktywnego sposobu spędzania wolnego czasu oraz zdrowa rywalizacja sportowa.
Organizatorzy zapewnili obsługę medyczną, sędziów oraz puchary dla najlepszych, medale okolicznościo
we i dyplomy. Drużyna HDK przy KWK „Wieczorek” zajęła drugie miejsce w turnieju, ustępując jedynie reprezentacji Bogucic.
GRUDZIEŃ 2008 M O ® * M STRONA 3
Obraz nie jest jednoznaczny
Z Henrykiem Paszczą, dyrektorem katowickiego Oddziału Agencji Rozwoju Przemysłu SA, rozmawia Ryszard Fedorowski
-Agencja, której oddziałem kie
ruje Pan od kilku miesięcy, przez część środowiska górniczego po
strzegana jest jako... zbędne ogniwo w łańcuchu struktur zawia
dujących branżą. Zapewne nie po
dziela Pan tej opinii?
- Dobrze, że użył Pan słowa „za
wiadujących”. Bo też katowicki Od
dział ARP absolutnie nie ma żadnych uprawnień władczych w stosunku do spółek węglowych. W odróżnieniu od naszej centrali, która prowadzi sze
reg działań restrukturyzacyjnych za
kładów przemysłowych różnych branż - my, na zlecenie ministra go
spodarki, jedynie monitorujemy spo
sób wywiązywania się przez sektor z zadań, wynikających z rządowej stra
tegii działalności górnictwa węgla ka
miennego w Polsce w latach 2007-2015. Dodatkowo monitoru
jemy proces likwidacji górnictwa siarki oraz zbędnych obiektów i wy
robisk w kopalniach soli „Bochnia” i
„Wieliczka”. Ale nasze główne pole działania to - jak powiedziałem - za
kłady górnicze, skupione w spółkach węglowych.
- To bardzo ogólnikowa defini
cja. A konkretnie co monitorujecie?
- Nasze zainteresowania są szcze
gółowo określone. Tak więc bardzo uważnie przyglądamy się sposobowi wykorzystania dotacji oraz udziela
nej pomocy publicznej. Wszystkie wydatki pochodzące z budżetu pań
stwa muszą być wydatkowane zgod
nie z ściśle określonymi przepisami, w tym unijnymi. Kolejnym obszarem naszego monitoringu jest proces tzw.
działań polikwidacyjnych w kopal
niach postawionych w stan likwidacji w minionych latach, jak również działań dotyczących naprawiania szkód wywołanych ruchem zakładu górniczego oraz zabezpieczenia ko
palń sąsiednich przed zagrożeniem wodnym, gazowym oraz pożarowym.
Śledzimy też zmiany stanu zatrudnie
nia w górnictwie, gdzie po latach wielkiego exodusu zauważamy pe
wien renesans górniczego fachu i po
wolnego procesu zapełniania pokole
niowej wyrwy, która powstała w la
tach 1998-2002. Innym ważnym pro
blemem, który obserwujemy z naj
wyższą uwagą, jest sprzedaż węgla
przez producentów i związane z tym zagadnienie cen węgla zarówno w kraju, jak i w eksporcie, gdzie sytu
acja jest niezwykle dynamiczna. Jesz
cze przed kilkoma miesiącami ceny węgla energetycznego oscylowały wokół 150 USD za tonę. Wielu pu
blicystów i tzw. analityków rynko
wych podnosiło larum, że polskie górnictwo nie wykorzystuje nieco
dziennej koniunktury. A ta trwała za
ledwie kilka miesięcy, w ciągu któ
rych nie sposób przecież przeładować wagonów z węglem zamówionym przez krajowych odbiorców na trans
porty do portów Amsterdam, Rotter
dam, Antwerpia. Od lipca bieżącego roku ceny zaczęły gwałtownie spa
dać i z początkiem listopada nie prze
kraczały 100 USD. Podobnie ma się rzecz z cenami węgla koksowego.
Istotnym naszym zadaniem, posta
wionym przed nami przez Minister
stwo Gospodarki, jest przygotowy
wanie dokumentacji w celu notyfika
cji przez Komisję Europejską pomocy publicznej dla sektora górnictwa wę
gla kamiennego. Mogę z satysfakcją stwierdzić, że swoje zadanie wyko
naliśmy dobrze, gdyż - jak wiadomo - Komisja Europejska uznała pomoc publiczną dla sektora górnictwa wę
gla kamiennego na lata 2008-2009 za dozwoloną i zgodną ze Wspólnym
Rynkiem. I na koniec tej niepełnej listy naszych zadań wspomnę, że re
gularnie gromadzimy dane na temat osiąga
nych przez spółki wę
glowe wyników ekono
m iczno-finansow ych, dokonując szczegółowej ich analizy.
- Jak zatem przed
stawia się aktualna kondycja sektora?
- Obraz nie jest jed
noznaczny. Dysponu
jemy obecnie [wywiad przeprowadzony został 7 listopada br.] danymi za 9 miesięcy bieżącego roku. Najistotniejsza ne
gatywna konstatacja do
tyczy poziomu wydoby
cia: otóż nastąpił tu po
nad 3-milionowy spadek w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego. W sumie wy
dobyto nieco ponad 62,5 miliona ton węgla kamiennego. Został on w cało
ści sprzedany, przy czym na rynek krajowy dostarczono go więcej o 2,3 min ton niż w tym samym czasie w roku 2007. Znacznie niższy, o ponad 3 miliony ton, był eksport. Mimo to dzięki stosunkowo wysokiej dyna
mice wzrostu cen węgla (średnia za 9 miesięcy br. wynosiła nieco ponad 249 zł za tonę) całe polskie górnic
two węgla kamiennego odnotowało w omawianym okresie 563 milio
nowy zysk netto. A rok 2007 za
mknęło 87,5-milionowym zyskiem.
Reasumując, można stwierdzić, że gdyby poziom wydobycia był choćby zbliżony do ubiegłorocznego, to przy tej koniunkturze można byłoby uzy
skać wyniki znacznie lepsze.
- Co powoduje, że wydobycie, a zatem i zaopatrzenie w węgiel, jest poniżej oczekiwań odbiorców?
Wciąż opinię publiczną alarmują wieści o niedostatecznych zapasach elektroenergetyki, także indywidu
alni odbiorcy stoją w sporych ko
lejkach zarówno przed składami opałowymi, jak i kopalniami.
- Jak wspomniałem w roku bieżą
cym trafiło tu o ponad 2 miliony ton węgla więcej niż w roku ubiegłym.
Stało się to głównie kosztem eks
portu, gdyż producenci jako swoje priorytetowe zadanie przyjęli zapew
nienie bezpieczeństwa energetycz
nego kraju. Oczywiście pewną rolę odegrał tu też rosnący import. Nato
miast tym, co w głównej mierze rzu
tuje na spadek wydobycia, jest chro
niczny brak środków na inwestycje, mimo że wysokość nakładów w po
szczególnych spółkach znacząco z roku na rok rośnie. Z bilansu udostęp
nionych pokładów węgla wynika, że żywotność kopalń bez inwestowania zakończy się za około 20-25 lat. Po
siadane zasoby operatywne, czyli ob
jęte koncesjami na wydobycie, są określane na około 30-35 lat, pod wa
runkiem dokonania znacznych inwe
stycji. Osiągnięcie w roku 2015 wy
dobycia około 95-98 min ton rocznie wymaga przede wszystkim dużych nakładów na inwestycje początkowe.
Rządowa strategia dla górnictwa
przewiduje wydanie na ten cel do 2015 roku 6,5 mld zł, co umożliwi sfinansowanie 30 inwestycji, w tym 19 to budowa nowych lub rozbudowa istniejących poziomów wydobyw
czych, 5 nowych szybów, moderniza
cja zakładów przeróbczych, zakup wydajnych kompleksów ścianowych.
- Pozostaje tylko proste pytanie - skąd wziąć owe 6,5 miliarda?
- Otóż to. Jest oczywiste, że z uzy
skiwanych przez spółki przychodów takich kwot nie uda się wygenerować.
Trzeba ich szukać na zewnątrz. W tych poszukiwaniach Katowicki Hol
ding Węglowy jest prekursorem.
Przygotowywania do upublicznienia części akcji Holdingu na giełdach są mocno zaawansowane. To dobra droga i życzyć wypada, by przynio
sła oczekiwane rezultaty w postaci środków na konieczne inwestycje, gwarantujące rozwój spółki.
- Dziękuję za rozmowę.
HENRYK PASZCZA jest absolwentem Wydziału G órniczego Akadem ii G órniczo-H utniczej w Krakowie ze specjalnością projektowanie i bu
dowa zakładów górniczych. Ukończył też na tej samej uczelni podyplomowe studium „Za
rządzanie finansam i przedsiębiorstw ”. Przez dw adzieścia lat pracow ał w PRG Mysłowice, gdzie doszedł do stanow iska zastępcy pre
zesa. W latach 1996-2003 w Państwowej Agen
cji Restrukturyzacji Górnictwa był zastępcą, a następnie dyrektorem Biura Reformy Górnic
twa. Od 2003 roku pracuje w ARP, początkowo jako zastępca dyrektora, a od września br. jako dyrektor Oddziału ARP w Katowicach.
Autor dwóch wynalazków, kilkudziesięciu pu
blikacji, dotyczących m.in. restrukturyzacji górnictw a w ęgla kam iennego, a także... bu
dowy metra w Warszawie. Interesuje się piłką nożną i tenisem, uprawia narciarstwo i... wła
sny ogródek. Ma 56 lat.
Po serii audytów
Pomyślna ocena Zintegrowanego Systemu Zarządzania
Z in te g ro w a n y System Z a rz ą d za n ia K a to w ic k ieg o H oldingu W ę g lo w e g o S .A . i je g o kopalń z o s ta ł p o d d an y w ostatn ich m ie siącach gruntow nej w eryfikacji po
przez serię audytów w ew nętrznych i ze w n ę trzn y c h m ających na celu o c e n ę zg o d n o ś c i z w ym ag an iam i odpow iednich norm system ów: z a rządzania jakością, zarządzania śro
dowiskowego oraz zarządzania bez
pieczeństwem i higieną pracy.
Cykl weryfikacyjny systemu roz
poczęły jesienne audyty wewnętrzne w kopalniach: „Wieczorek”, „Mysło- wice-Wesoła”, „Murcki”, „Staszic”
oraz „Wujek”, a także w Biurze Za
rządu.
Zgodnie ze sprawdzoną w ubie
głych latach praktyką zespoły audy- tujące daną kopalnię składały się z audytorów innej kopalni KHW S.A., natomiast system Biura Zarządu był badany przez audytora wiodącego Katowickiego Węgla.
Taka praktyka zapewnia nie tylko obiektywny przebieg audytów, ale również umożliwia spojrzenie z dy
stansu na system przez grupę do
świadczonych audytorów innego za
kładu.
Wnioski zawarte w raportach z au
dytów wewnętrznych stanowiły pod
stawę do intensywnych prac przygo
towawczych w kopalniach oraz Biu
rze Zarządu, mających na celu po
myślne zakończenie oceny Zintegro
wanego Systemu Zarządzania w na
stępujących obszarach:
* Przeprowadzenie procesu recert- fikacji i nadzoru Systemu Zarządza
nia BHP na zgodność z wymaganiami normy PN-N 18001:2004.
Jesienią bieżącego roku dotychcza
sowe certyfikaty systemu zarządzania BHP utraciły ważność, w związku z czym zaistniała konieczność wyłonie
nia, zgodnie z obowiązującymi proce
durami, wykonawcy procesu recerty- fikacji i nadzoru systemu, którym zo
stał Polski Rejestr Statków S.A.
Zgodnie z wcześniej uzgodnionym planem, w dniach 29-30 października 2008 r. w wybranych kopalniach przeprowadzone zostały audyty pod kierownictwem audytora wiodącego wyznaczonego przez wykonawcę.
Należy podkreślić wnikliwość ze
społów badających system, w wyniku której zaszła konieczność pilnego podjęcia działań korygujących w celu usunięcia niezgodności ujawnionych na jednej z kopalń. Niezwłocznie po
wołany został zespół roboczy pod przewodnictwem Marka Ruska z Biura Zarządu, obecnie pełniącego obowiązki pełnomocnika Zintegro
wanego Systemu Zarządzania.
W skład zespołu weszli specjali
ści z kopalń, natomiast prace zespołu koordynowali: dyrektor Zespołu Za
rządzania Systemami oraz dyrektor Zespołu BHP i Szkoleń. Wypraco
wane przez zespół działania korygu
jące zostały zaakceptowane przez audytora wiodącego Polski Rejestr Statków S.A., dzięki czemu już otrzymaliśmy projekty certyfikatów dla wszystkich kopalń w celu ich za
akceptowania.
* Audyt nadzoru nr 1 Systemu Za
rządzania Jakością i Systemu Zarzą
dzania Środowiskowego na zgodność z wymaganiami normy PN-EN ISO 9001:2001 oraz normy PN -EN ISO 14001:2004.
Audyt został przeprowadzony od 5 do 7 listopada 2008 r. przez firmę TUV NORD Polska, w oparciu o umowę zawartą w 2007 roku z Ka
towickim Holdingiem Węglowym.
Zespoły audytowe powołane przez wykonawcę przeprowadziły prace badawcze w Biurze Zarządu oraz w wybranych kopalniach, zgodnie z uzgodnionym wcześniej pla
nem.
Audyt nadzoru przebiegł pomyśl
nie, nie zostały stwierdzone niezgod
ności, natomiast zostały określone pola doskonalenia systemów, które zawsze stanowią cenne źródło infor
macji wspomagające prawidłowe funkcjonowanie systemów zarządza
nia.
* * *
Cykl działań weryfikujących sys
temy zarządzania miał, między in
nymi, na celu zakończenie ujednoli
cenia w ciągu najbliższych dwóch lat procesu certyfikacji i nadzoru trzech systemów wchodzących w skład Zin
tegrowanego Systemu Zarządzania w naszej firmie.
Reasumując, można stwierdzić, że dzięki podjętym działaniom korygu
jącym oraz określeniu obszarów do
skonalenia wzrośnie efektywność systemów generująca wartość do
daną.
Pomyślna ocena systemów nie by
łaby możliwa bez efektywnej pracy specjalistów Biura Zarządu oraz na
szych kopalń, utrzymujących i dosko
nalących na bieżąco wdrożone sys
temy.
Kolejnym spełnionym warun
kiem umożliwiającym wykorzystanie wdrożonych systemów w komplek
sowym zarządzaniu firmą jest stałe zainteresowanie najwyższego kie
rownictwa ich funkcjonowaniem oraz zapewnianie im niezbędnych zaso
bów dla funkcjonowania.
Dzięki tej pracy i nadzorowi nasza firma uzyska prawo do dalszego po
siadania prestiżowych certyfikatów dla systemów zarządzania jakością, zarządzania środowiskowego oraz za
rządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.
JA R O S ŁA W S TO PA M A R E K M O TYL
STRONA 4 W GRUDZIEŃ 2008
Jeśli nie węgiel, to co? A jeśli węgiel, to...
Huśtawka nastrojów w okół górnictwa w ęgla kam iennego m oże niejednego przyprawić o zawrót gfowy i sercowe palpitacje. Jeszcze kilka m iesięcy temu nie było dnia bez ostrej reprym endy m ediów i tzw. niezależnych ekspertów za niew ykorzystyw anie nieoczekiw anej koniunktury na rynkach zagranicznych. Hossa trwata krótko i dziś eksport jest na granicy opłacalności. Z kolei burza w okół pakietu klim atycznego na nowo postaw iła na porządku dziennym pytanie o przyszłość w ęgla jako głów nego paliwa energetycznego. Tzw. czyste technologie; gaz, atom, wodór, odnaw ialne źródła energii - wszystko to proponowane jest jako alternatywa dla węgla. Poniżej prezentujem y kilka wypow iedzi na te nurtujące środowisko górnicze tematy.
Węgiel i czyste technologie - niezbędne
Prof. Jerzy Buzek
poseł do Parlamentu Europejskiego, były premier
- Polska akceptuje cel Unii Euro
pejskiej: ograniczenia emisji dwutlen
ku węgla o 20 proc. do roku 2020. Ten cel można jednak osiągnąć w różny sposób. Istotne jest, aby chroniąc śro
dowisko, europejska i polska gospo
darka nie straciły konkurencyjności.
Nasza energetyka oparta na węglu wymaga pilnej przebudowy i to nieza
leżnie od tego, czy będzie pakiet kli- matyczno-energetyczny, czy też nie.
Blisko 40 proc. naszych bloków energetycznych wymaga wymiany w ciągu 10 lat. Zastąpimy je urządzenia
mi o sprawności nawet do 50 proc.
Przystąpimy zdecydowanie do rozwo
ju energetyki odnawialnej, bo to także szanse dla polskiej wsi i małych miej
scowości. Być może zdecydujemy się na energetykę nuklearną, gdyż to daje impuls rozwojowy i innowacyjny nie
mal we wszystkich dziedzinach, a dodatkowo tanią, bezemisyjną ener
gię.
Ale najważniejsze zadanie dla gospodarki i naszych gospodarstw domowych to oszczędzanie energii:
najtańsza jest ta energia, której nie trzeba produkować. Jak widać pakiet klimatyczny to także szansa, a nie tylko zagrożenia.
Mamy tylko pięć pierwotnych źró
deł energii: gaz, ropę, węgiel, energe
tykę odnawialną i nuklearną. Gaz i ropę trzeba importować, co prowadzi do zależności gospodarczej i politycz
nej. Musimy więc w przyszłości pora
dzić sobie, korzystając z pozostałych trzech źródeł. Z energetyki odnawial
nej i atomowej możemy - przy spo
rych nakładach finansowych - zyskać ok. 30 proc. energii w ciągu 15 lat.
Pozostałe 70 proc. musi pochodzić z węgla, ale jego przetwarzanie powin
no być całkiem inne niż obecne. Pro
dukcja energii elektrycznej z węgla musi być całkowicie bezemisyjną.
Zacząć należy od wysokosprawnych bloków, należy wprowadzić poligene- racje (wytwarzanie energii elektrycz
nej, ciepła i surowców chemicznych).
Musimy rozwijać najnowsze techno
logie przetwarzania węgla, jak: zga- zowanie, upłynnianie, a w przyszłości także podziemne zgazowanie bez wydobywania go tradycyjnymi meto
dami. Musimy wreszcie opanować wyłapywanie C 0 2 ze spalin i składo
wanie go pod ziemią. Niektóre tech
nologie są do wprowadzenia od zaraz, np. wysokosprawne bloki energetycz
ne, a niektóre w perspektywie 20-30 lat, np. podziemne zgazowanie węgla.
Tak czy owak, ani Polska, ani Europa nie obejdą się bez węgla i czystych technologii węglowych. Wprowadze
nie tych ostatnich to także szansa na wzmocnienie innowacyjności całej gospodarki.
Na atom poczekamy co najmniej 15 lat
Prof. Władysław Mielczarski
Politechnika Łódzka, europejski koordynator ds.
połączeń energetycznych (tzw. mosty energetyczne) Niemiec, Polski i Litwy
mocarstwowości kraju. Jedno i drugie nastawienie nie sprzyja podejmowaniu racjonalnych decyzji, dlatego warto zastanowić się, czy Polska ma szanse na budowę elektrowni atomowej?
Moim zdaniem, aby było to możli
we, należy spełnić wiele warunków.
Potrzebna jest pewna infrastruktura prawna. Na przykład, ktoś musi wydać zezwolenie na budowę w danym miej
scu, ktoś zająć się szkoleniem fachow
ców. Powinien też powstać instytut, który będzie sprawdzał kwalifikacje ludzi. Kolejny instytut musi wydawać dopuszczenia dla urządzeń. Przecież tego wszystkiego nie ma. Samo szko
lenie ludzi potrwa 7-10 lat, wliczając w to pięcioletnie studia politechnicz
ne. Trzeba też uzyskać akceptację spo
łeczną na budowę elektrowni atomo
wej, zwłaszcza od mieszkańców regio
nu planowanej lokalizacji. Nawet gdyby zacząć te działania teraz, zabie
rze to minimum 15-20 lat. Tak że ostrożnie licząc, elektrownia jądrowa może powstać w Polsce najwcześniej po 2025 roku.
- Stosunek wielu osób do energii atomowej i do pomysłów budowy w Polsce elektrowni atomowej ma w dużej mierze charakter emocjonalny.
Przeciwnicy podkreślają prawdopodo
bieństwa awarii i możliwość skażenia otoczenia i ludzi. Zwolennicy nato
miast często traktują elektrownię ato
mową jako synonim nowoczesności i
Inwestycje w nowe rozwiązania
Jan Kurp
prezes Zarządu Południowego Koncernu Energetycznego
- Nasza energetyka od dziesięcioleci bazuje na węglu.
Odnawialne źródła energii, energetyka atomowa i jed
nostki gazowe zarówno obecnie, jak i w niedalekiej per
spektywie nie są w stanie zapewnić nam rosnącego popy
tu na energię. Dlatego węgiel pozostanie dla nas podsta
wowym jej źródłem. Toteż powinniśmy sięgać po nowo
czesne technologie, które pozwolą produkować energię przy wykorzystaniu węgla w sposób efektywny i proeko
logiczny.
Produkcja energii w PKE od zawsze oparta była na węglu kamiennym - jest on dla nas najważniejszym pali
wem - zatem inwestycje w czyste technologie węglowe będą dla naszej firmy naturalnym etapem rozwoju. Nowe rozwiązania technologiczne w zakresie lepszego wyko
rzystania węgla kamiennego są zgodne z zamierzeniami Komisji Europejskiej, co pozwala starać się o fundusze unijne. Jedynie inwestycje i wdrażanie nowych technolo
gii umożliwią PKE sprostanie rosnącym wymaganiom stawianym zarówno przez coraz ostrzejsze normy ekologiczne, jak i przez konkurencję.
Mając na uwadze planowaną w Unii Europejskiej realizację 12 instalacji pilotażowych CCS, PKE wspólnie z Zakładami Azotowymi Kędzierzyn przedłożyły projekt budowy nowoczesnej Elektrowni Poligeneracyjnej - demonstracyjnego kompleksu energochemicznego - umożliwiającej jednoczesną produkcję czystej energii elektrycznej, ciepła i gazu syntezowego, a także sekwestra- cję powstałego w procesie wytwórczym dwutlenku węgla. Inwestycja spełnia surowe normy zwią
zane z ochroną środowiska.
Węgiel głównym surowcem energetycznym
Prof. Józef Dubiński
dyrektor naczelny Głównego Instytutu Górnictwa
- Światowe prognozy pokazują stały 2-3-proc. wzrost zapotrzebowania na energię. To sprawia, że węgiel wyko
rzystywany przez stulecia jako podstawowe źródło ener
gii długo jeszcze będzie pełnił tę samą rolę w gospodarce energetycznej świata. Węgiel kamienny i brunatny stano
wią 62,4 proc. w strukturze światowych zasobów podsta
wowych kopalnych nośników energii pierwotnej. Ropa naftowa to 18,9 proc., a gaz ziemny 18,7 proc. Najwięk
szym konsumentem węgla na świecie są Chiny, które zużyły w ubiegłym roku 1,3 mld ton. W dalszej kolejno
ści mamy USA (573 min ton), Indie (208 min). Polska spadła z 8. miejsca na 9. - wykorzystała w ubiegłym roku 57 min ton.
Dzięki zasobom węgla Polska posiada jeden z najmniej
szych wśród państw UE wskaźnik uzależnienia od impor
tu surowców energetycznych. Polskie zasoby bilansowe węgla kamiennego szacuje się na 25 mld ton, przy czym wymagają one dokładniejszego rozpoznania geologiczne
go. Z kolei zasoby operatywne, czyli możliwe do wyeksploatowania po uwzględnieniu przewidy
wanych strat, szacuje się na ok. 3,4 mld ton. Z danych tych wynika, że po 2030 roku szanse dal
szego funkcjonowania ma 20 kopalń. Dlatego należy podjąć prace geologiczne dla rozeznania nie
zagospodarowanych pól górniczych, wdrażać technologie wybierania, pozwalające na lepsze wykorzystanie złoża (eksploatacja pokładów cienkich i resztkowych oraz złóż zalegających w fila
rach ochronnych), znaleźć fundusze na inwestycje w kopalniach.
ciąg dalszy ze str. 1
moment na przejęcia i akwizycje, a przeprowadzenie oferty publicznej
Szansa, a nie zagrożenie
i wprowadzenie do obrotu giełdowe
go nie wyklucza możliwości wpro
wadzenia inwestora strategicznego do akcjo
nariatu. Okoliczności przeprowadzania trans
akcji byłyby wówczas zbliżone do pierwotnej oferty publicznej grupy energetycznej Enea, której udało się pozy
skać środki z emisji
nowych akcji (październik 2008). W tym przypadku zainteresowanie zaku
pem akcji deklarowały międzynaro
dowe koncerny energetyczne oraz inwestorzy finansowi. Podobny sce
nariusz przewidywać można dla pol
skich spółek wydobywczych. U pod
staw umiarkowanego optymizmu w zakresie możliwości skutecznego
Po każdym okresie dekoniunktury przycho dzi okres nowego cyklu wzrostu gospodarcze go, który znajduje odzwierciedlenie we wzro ście wartości akcji.
przeprowadzenia transakcji leżą natu
ralne przyczyny ekonomiczne. W Europie około 80 proc. dostępnych pokładów węgla znajduje na terenie Polski. Ten czynnik naturalny przesą
dzi o poziomie wyceny rynkowej spółek wydobywczych i sukcesie
uplasowania ich emisji akcji w ofer
tach publicznych. Zakup akcji spółek wydobywczych daje przede wszystkim do
stęp do złóż.
Z perspektywy obec
nej sytuacji na rynkach finansowych można zastanawiać się nad strukturą oraz harmono
gramem finansowania działalności KHW S.A.
Celem wciąż powinno być przepro
wadzenie emisji nowych akcji w ofer
cie publicznej na rynku pierwotnym, które pozwoliłoby na przekształcenie przedsiębiorstwa w spółkę publiczną.
Harmonogram oferty powinien jed
nak być wpasowany w odpowiedni
moment poprawy sytuacji na rynkach finansowych. Środki finansowe na inwestycje i rozwój przedsiębiorstwo może pozyskać tymczasowo za pomocą innych papierów wartościo
wych, np. obligacji. Obecny kryzys na rynkach finansowych KHW S.A.
powinien traktować jako szansę, a nie zagrożenie. Po każdym okresie deko
niunktury przychodzi okres nowego cyklu wzrostu gospodarczego, który znajduje odzwierciedlenie we wzro
ście wartości akcji (patrz tabela).
Pozyskanie kapitału z emisji papie
rów wartościowych pozwoliłoby wyposażyć KHW S.A. w niezbędne środki finansowe do przeprowadze
nia zmian w przedsiębiorstwie i nowych inwestycji. Takie działanie dałoby przewagę konkurencyjną w grupie spółek wydobywczych i pozwoliłoby zbudować mocną stra
tegiczną pozycję przed kolejnym cyklem dobrej koniunktury gospodar
czej.
