Edward Sztafrowski
Posoborowe prawodawstwo
kościelne : 71. Dekret Kongregacji Biskupów przyznający pewne
uprawnienia i łaski dla Ameryki Łacińskiej i Filipin
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 14/3-4, 260-264
1971
260 Posoborow e p raw o d aw stw o [20]
fe re n tia s E piscopales de e x p e rie n tiis his su p e r reb u s hanc S acra m C ongregationem ce rtio rem re d d e re velle, u t ea ru n d e m e x p e rie n tia ru m d e b ita ra tio h a b e a tu r in a lte ra C ongregatione P le n a ria fo rte cele
b r a n d a a n te q u a m novus C odex lu r is C anonici e d a tu r.
D atu m Rom ae, die 11 a p rilis 1970 i n m em oria S. Leonis M agni, P a p a e et Ecclesiae Doctoris.
p łańskich. K ong reg acja spodziew a się, że K o n feren cje B iskupie ze
chcą ją pow iadom ić o zdobytych n a ty m odcin k u dośw iadczeniach, ażeby m ożna było w yk o rzy stać je n a dru g im ze b ran iu plen arn y m , ja k ie odbędzie się jeszcze przed w y d an ie m now ego K odeksu P ra w a K anonicznego.
D an w Rzym ie, dn ia 11 k w ie t
nia 1970 ro k u , w e w spom nienie św.
L eona W., P ap ie ża i D oktora K oś
cioła.
Ioannes C ard. W RIGHT, P ra e fe c tu s t P e tru s P alazzini, a S ecretis
71.
D EKRET K O N G R E G A C JI B ISK U PÓ W
p rzy zn a ją cy p ew n e u p ra w n ien ia i ła s k i dla A m ery k i Ł a ciń sk iej i F ilip in D E C R E T U M
D e fa cu lta tib u s e t g ra tiis pro A m erica L a tin a et pro In su lis P h ilip p in is (AAS 62(1970)120— 122)
R om ani P ontifices, quead m o d u m d e u n iv e rsa li E cclesiae p ro s p e ri
ta te ita et de p a rtic u la riu m E ccle
sia ru m u tilita te ap p rim e solliciti, d ilig e n te r co n su lu eru n t, u t S acro r u m A n tistitib u s aeq u io re ra tio n e ea p riv ile g io ru m e t fa c u lta tu m su m m a ag n o sce re tu r, q u ib u s p a s to ra lia m u n ia e ffica tiu s ex p e d i- tiu s q u e obire v aleren t.
H ac sane ra tio n e ductus, Leo X III, fel. rec., iam an n o 1897 O r
d in a riis locorum A m ericae L atin ae , in u tilita te m tu m sa ce rd o tu m tum ch ristifid eliu m , p e c u lia ria p riv ile g ia e t g ra tia s consessit, quae, in In d icem re d a c ta , eiusdem in P e tr i c a th e d ra S uccessores, ad In su las q u oque P h ilip p in a s ex ten sa , u sq u e ad in te g ru m a n n u m 1969 benigne p ro ro g a ru n t.
C um a u te m hoc a n n o ex e u n te , O rd in a rii locorum quos su p ra com-
B iskupi rzym scy, troszcząc się p iln ie zarów no o rozw ój K ościoła pow szechnego, ja k i o dobro kościołów p a rty k u la rn y c h , g o rli
w ie zabiegali o p rzy z n aw an ie b i
skupom p rzy w ile jó w i u p raw n ie ń w te n sposób, by m ogli sk u te c z niej i b ard z iej sp raw n ie w ypełnić sw oje obow iązki pastersk ie.
To w łaśn ie m a jąc na uw adze, ś.p. Leon X III u d zielił ju ż w ro k u 1897 o rdynariuszom m iejsca A m e
ry k i Ł acińskiej sp e cja ln y ch p rz y w ilejó w i łask, b io rąc pod uw agę p ożytek zarów no k a p łan ó w ja k i w iernych. Z ostały one u ję te w sp e cja ln y w ykaz, a n astępcy L eona X III, po rozciągnięciu ich także n a w yspy F ilipińskie, p rz e dłużali ich w ażność aż do końca 1969 r.
G dy pod k oniec tego ro k u w sp o m n ian i w yżej o rd y n ariu sz e
[21] Posoborow e p raw o d aw stw o 261
m em o rav im u s p o stu la v e rin t, ut, p rio rib u s m a n e n tib u s adiunctis, eadem p riv ile g ia ad h u c p ro ro g a re n tu r, S um m us P o n tife x P au lu s D ivina P ro v id e n tia Pp. VI, con
su ltis E m .is P a trib u s R om anae C uriae D icasteriis praep o sitis, p ro re b u s e t causis ad u n u m q u o d que sp e cta n tib u s, de consilio in- fra s c rip ti C a rd in alis S acrae C o n g reg atio n is pro E piscopis P ra efec ti, oblatis p rec ib u s an n u e n d u m cen- suit.
Q uan d o q u id em n o n n u lla p riv i
legia in su p e rio re In d ice co n ten ta, ex L itte ris A postolicis „P asto ra le m u n u s” a tq u e „De E piscoporum m u n e rib u s” M otu p ro p rio datis, u n iv e rsis dioecesanis E piscopis col- la ta su n t, u t ta m en ce te ri etiam locorum O rd in a rii c h a ra c te re e p i
scopali non p o llen tes iisdem fru - a n tu r, hic o p p o rtu n e re fe ru n tu r.
Q u ap ro p te r hoc D ecreto idem S um m us P o n tife x om nibus e t s in gulis locorum O rd in ariis, S ace rd o tib u s e t C h ristifid elib u s dioece
sium et d itio n u m A m ericae L a ti
n ae e t In su la ru m P h ilip p in a n y n fac u lta te s e t g ra tia s q u ae in fra e d ic u n tu r co n firm a t atq u e e la rg i
tu r u sq u e ad diem 31 m ensis d e cem bris a n n i 1979.
1. O rd in a rii locorum , secluso V icario G en e ra li sine E piscopi speciali m a n d ato , d e p u ta re possunt, ad S acra m en tu m C onfirm atio n is a d m in istra n d u m , sacerdotes, q u a te n u s fie ri p o te st in a liq u a d ig n i
ta te ecclesiastica constitutos, vel m u n e re V icarii fo ra n ei fu n g en tes, n u m q u a m v e ro sim plices sa ce rd o tes co m m o ran tes illis in locis in qu ib u s p ra e d ic tu m S acra m en tu m a d m in istra n d u m e rit; s e rv a ta S a crae C ongregationis de d isciplina S a c ra m e n to ru m In stru c tio n e pro sim plici sacerdote, ex Sedis A po- stolicae delegatione, S acra m en tu m C onfirm atio n is a d m in istra n te (A .A . S., X X V II, 11 seq.).
m iejsca zw rócili się z p ro śb ą 0 przed łu żen ie n a dalszy okres ty c h przy w ilejó w , poniew aż nie zm ieniły się w aru n k i, O jciec św.
pap. P a w e ł VI, porozum iaw szy się z zain te re so w an y m i k a rd y n a ła m i p rzew odniczącym i d y k asterió w K u rii R zym skich, idąc za ra d ą podpisanego niżej k a rd y n a ła P r e fe k ta K ongregacji B iskupów uznał, że należy zadośćuczynić tym p ro ś
bom.
Chociaż n ie k tó re z p rzy w ile jó w z a w arty ch w e w sp o m n ian y m w y kazie zostały udzielone w szystkim b iskupom diecezjalnym n a mocy m o tu p ro p rio „P asto ra le m u n u s”
1 „De E piscoporum m u n e rib u s”, to je d n a k p rzy ta cz a się je tu ta j, by m ogli z n ich skorzystać ta k że in n i o rd y n ariu sz e m iejsca nie p o sia d ający sa k ry b iskupiej.
D latego O jciec św ięty n in ie j
szym d ek re tem p o tw ie rd z a i u d zie
la w szy stk ich ord y n ariu szo m m iejsca, k ap łan o m i w iern y m diecezji i k ra jó w A m ery k i Ł a c iń skiej oraz F ilip in u p ra w n ie ń i łask w yliczonych poniżej z m ocą obo
w iąz u ją cą aż do d n ia 31 g ru d n ia 1979 roku.
1. O rd y n a riu sze m iejsca, z w y łączeniem w ik ariu sz a g eneralnego gdy n ie m a od B isk u p a sp e c ja ln e go zlecenia, m ogą upow ażniać k a plan ó w do udzielania sa k ra m e n tu B ierzm ow ania. M ają to być w edle m ożności k a p ła n i o bdarzeni ja k ą ś godnością kościelną lu b p ełn iąc y fu n k cje dziekanów , nigdy zaś zw y k li k a p ła n i m ieszk ający tam , gdzie m a być u dzielany sa k ra m e n t B ierzm ow ania. N ależy też zacho
w ać przepisy za w a rte w I n s tr u k cji K o n g reg acji S ak ram e n tó w , dotyczącej zw ykłego k a p ła n a udzielającego sa k ra m e n tu B ierz
m ow ania n a m ocy d elegacji S to licy A postolskiej (AAS 27(1946)
262 P osoborow e p raw o d aw stw o [22]
N. B. Declaratio: V i h u iu s con
cessionis, fa cu lta s a d m in istra n d i S a cra m e n tu m C o n firm a tio n is co m p e tit etia m V icariis C apitulatibus et A d m in istra to rib u s A postolicis, licet charactere episcopali careant.
2. Iid em O rd in a rii locorum ad a ssiste n d u m n u p tiis iu x ta fo rm am a iu re sta tu a m d eleg are p o ssu n t sacerdotes qui M issionum causa ad evangelizandos fideles vel ad a liu d ex e rc itiu m p ie ta tis im p le n dum in long in q u as regiones, a p a- ro ch ia li sede dissitas, p erg u n t, iisdem M issionibus p e rd u ra n tib u s, a tq u e iis se rv a tis, quae, p ro u ti res fe ra t et loci ac te m p o ris condicio
nes o b se rv a re p e rm itta n t, m a tri- conii celebrationi, ad no rm am canonis 1019 e t seq. Codicis lu ris C anonici, p ra e m itti d eb e n t; fa c ta ta m e n h u iu s A postolici In d u lti ex p re ssa m e n tio n e in unoquoque casu e t sem per firm is sa cro ru m canonum p rae sc rip tio n ib u s tu m de iu rib u s p aro c h i se rv a n d is tu m de in sc rip tio n e in lib ris p aro e cia lib u s facienda.
3. O rd in a rii locorum p a r ite r d i
sp e n sa re v a le n t ta n tu m m o d o s u per m a trim o n ia lib u s im pedim entis, de quibus in L itte ris A postolicis
„De E piscoporum m u n e rib u s”, M o
tu p ro p rio datis die 30 iu lii 1966,*
cu m L itte ris A postolicis „P asto ra le m u n u s” diei 30 novem bris 1963 collatis; exceptis ta m e n m ix tae religionis e t cu ltu s d isp a rita tis im p ed im en tis, nisi speciales fa c u l
ta tes a S a c ra C ongregatione pro D o ctrin a F id ei o b te n tae fu e rin t.
N. B. W yja śn ien ie: Na m o cy n i
niejszego zezw o len ia w ładza u d z ie lania sa k ra m e n tu B ierzm o w a n ia p rzy słu g u je ta k że w ika riu szo m k a p itu ln y m i a d m in istra to ro m a po sto lskim , chociażby nie posia
dali sa k ry bisku p iej.
2. W spom niani pow yżej o rd y nariu sz e m ogą delegow ać do a s y sto w a n ia p rzy m a łże ń stw ac h zgod
nie z fo rm ą określo n ą przez p r a wo, tych k apłanów , któ rzy w ce
lach m isy jn y ch dla ew an g elizo w a
nia w iern y c h lu b w y k o n y w an ia innego pobożnego zajęcia u d a ją się do regionów oddalonych od siedziby p a ra fia ln e j. O dnosi się to do czasu trw a n ia p rac y m is y j
nej. T rzeb a też w ypełnić — na ile na to pozw ala d an y w y p ad ek ja k rów nież w a ru n k i m iejsca i cza
su — form alności, k tó re n a m ocy k an o n u 1019 i ns. K odeksu P ra w a K anonicznego pow inny poprzedzić zaw arcie m ałżeństw a. W każdym w y p ad k u trz e b a uczynić w y ra źn ą w zm iankę o nin iejszy m indulcie apostolskim i zaw sze należy z a chow ać przep isy p ra w a k an o n icz
nego dotyczące u p ra w n ie ń p ro boszczow skich i n ak a zu jąc e spisać a k t w księgach p a ra fia ln y c h .
3. O rd y n ariu sze m iejsca m ogą dyspensow ać ty lk o od ty c h p rz e szkód, o k tó ry c h m ow a w M otu p ro p rio „De E piscoporum m u n e rib u s ” z d n ia 30 lip c a 1966 r.*
W zestaw ien iu z pism em a p o sto l
skim „ P asto ra le m u n u s” z dn ia 30 listo p ad a 1963 r. ·— z w y łąc ze
niem je d n a k przeszkód o d m ien n e
go w y zn a n ia i różnej religii, o ile nie otrzy m ali sp ecjaln y ch u p ra w nień od K o ngregacji N auki W iary.
Tym że o rd y n ariu szo m udziela
* W tekście o ry g in aln y m je s t zapew ne b łąd d ru k a rs k i co do daty w y d a n ia d o kum entu. M otu p ro p rio „De E piscoporum m u n e rib u s" nosi d atę:
15 czerw ca 1966 r. (przyp. tłum .).
[23] P osoborow e p raw o d aw stw o 263 In su p e r v en ia iisdem co nceditur
d ec erm e n d i a tq u e d e c la ra n d i leg i
tim am pro lem n u p tu rie n tiu m , dum m odo ipsa in a d u lte rio ne sit concepta; fa c ta in unoqu o q u e c a su, etia m in concedendis d isp e n sa tionibus, h u iu s A postolici In d u lti e x p re ssa m entione.
4. C o n ced itu r p a r ite r u t S acra O lea etia m a n tiq u a , non u ltr a duos annos, a d h ib e ri possint, dum m odo ne sin t c o rru p ta e t nova v e l r e - ce n tio ra S a c ra Olea, p e ra c ta om ni d iligentia, h a b e ri neq u ean t.
5. O rd in a rii locorum p e rm itte re po ssu n t u t sacerdotes celeb ren t e x tra locum sacrum , ta n tu m t a m en in fid eliu m b onum e t d u m m odo celeb ratio n is locus sit decens a tq u e ho n estu s (Cfr. „P a sto ra le m u n u s”, n. 7 e t „ In stitu tio gen e
r a li M issalis R o m an i”, n. 260).
6. O rd in a rii locorum concedere p o ssu n t sa ce rd o tib u s fa c u lta te s ce
le b ra n d i in navi sa cro san c tu m M issae S acrificium , d u ra n te d u m ta x a t tem p o re itin eris, dum m odo locus, in quo M issa lita n d a est, n ih il indecens a u t indecorum p ra e - se fe ra t, m a re a u t flu m e n sit adeo tra n q u illu m , u t quodcum que e C a
lice effusionis S a c ra ru m S pecia- ru m p eric u lu m ab sit; a tq u e s a cerdos, su p erp elliceo in d u tu s, si ad sit, ce le b ra n ti p re sb y te ro ad si- sta t.
7. O m nibus au tem A m ericae L a tin a e C h ristifid elib u s p e r m ittitu r u t a festo in P ra e se n ta tio n e Do
m ini u sq u e ad diem 16 m ensis iu - lii, in C om m em oratione B. M. V.
de M onte C arm elo, p raecep to a n n u ae p ach alis C om m unionis s a tis fac ere possint.
C o n tra riis quib u sv is non ob-
się ponad to zezw olenia n a o rz e k a nie i ogłaszanie p raw ego pocho
dzenia p o to m stw a n u p tu rie n tó w byleby nie chodziło o dzieci po
częte w cudzołóstw ie. W każd y m w y p ad k u , n a w e t gdy idzie o u d zie
lenie dyspensy, trz e b a czynić w zm ian k ę o nin iejszy m ind u lcie apostolskim .
4. Z ezw ala się ta k ż e na u ży w a n ie olejów św iętych n aw e t sta ry c h , ale nie m ający ch ponad dw a la ta, b yleby ty lk o nie były zepsute, a now ych lu b św ież
szych O lejów św. nie m ożna było dostać m im o zastosow ania w sze l
kiej pilności.
5. O rd y n ariu sze m iejsca m ogą zezw alać k ap łan o m n a o d p raw ie
nie M szy św. poza m iejscem św ię
tym , je d n ak ż e ty lk o dla d obra w iern y c h i byleby m iejsce o d p ra w ia n ia było godne i odpow iednie (por. „P a sto ra le m u n u s”, n. 7
„W prow adzenie ogólne do M sza
łu R zym skiego”, n. 260).
6. O rd y n ariu sze m iejsca m ogą udzielać k ap łan o m zezw olenia na o d p raw ia n ie Mszy św. n a okręcie, ale ty lk o w czasie trw a n ia p o dróży, byleby m iejsce, w k tó ry m m a być o d p ra w ia n a M sza św. było odpow iednie, a m orze lu b rzek a n a ty le spokojne, ażeby w ykluczyć niebezpieczeństw o ro zla n ia św ię
ty c h p ostaci z k ielicha. Jeżeli je s t do dyspozycji k ap łan , po w i
n ie n u b ra n y w kom żę asystow ać o d p raw ia jąc em u kapłanow i.
7. Z ezw ala się w szystkim w ie r
nym A m ery k i Ł aciń sk iej, b y co
rocznej K om unii św. w ielk an o c
nej m ogli zadośćuczynić, poczyna
jąc od św ięta M atki Bożej G ro m nicznej aż do d n ia 16 lipca, tj.
W spom nienia M atki Bożej K a r- m e lita ń sk ie j.
Bez w zględu na ja k iek o lw iek
264 P osoborow e p raw o d aw stw o [24]
sta n tib u s, etia m speciali m entione dignis.
D atu m Rom ae, ex A edibus S a crae C ongregationis pro Episcopis, die 6 m ensis decem bris anno 1969.
C arolus C ard. C O N FA LO N IER I P ra e fe c tu s
t E rn e stu s C ivardi, A rchiep. tit.
Serdicen., a S ecretis
przeciw ne zarządzenia, chociażby były godne sp e cja ln ej w zm ianki.
D an w Rzym ie, w Siedzibie K o ngregacji B iskupów , d n ia 6
g ru d n ia 1969 r.
C arol K ard. C O N FA LO N IER I P re fe k t
f E rn e st C ivardi, arcp. Serd.
S e k re ta rz
72.
O D POW IEDŹ P A P IE S K IE J K O M IS JI IN T E R P R E T A C JI DEKRETÓW SOBORU W A TY K AŃ SKIEG O
d otycząca u p ra w n ień d iak on ów
P O N T IF IC IA CO M M ISIO D ECRETIS C O N C IL II V A TIC A N I II IN TER PR ETA N D IS
R esp on su m ad prop ositu m dubium (AAS 61(1969)348)
P a tre s P o n tfific ia e C om m issio
nis D ecretis Concilii V atican i II in te rp re ta n d is, proposito in p le n a rio coetu quod se q u itu r dubio, resp o n d e n d u m c e n su e ru n t u t in fra:
D. — U tru m , iu x ta L itte ra s A postolicas „S ac ru m D iaconatus o rd in e m ”, diei 18 iu n ii 1967, n. 22,4, collatas cum C o n stitu tio n e do g m a
tic a de Ecclesia „L um en G e n tiu m ” diei 21 novem bris 1964, n. 29, clau su la „ubi deest sa ce rd o s” r e q u i
r a tu r ad v a lid ita te m delegationis q u ae f it D iacono p ro assistendo m atrim onio.
R. N EGATIVE, seu clau su lam su p ra d ic ta m non esse ad v a lid ita te m req u isitam .
S sm us D om inus N oster P au lu s Pp. Vi in A u d ien tia die 4 A prilis 1969 in fra sc rip to im p e rtita s u p ra d ic ta m decisionem ra ta m h a - hu it, a d p ro b a v it et p u b lic a ri iu ssit.
P re ric le s C ard. F E L IC I P ra eses
O jcow ie P a p ie sk ie j K om isji I n te rp re ta c ji D ekretów S oboru W a
ty k a ń sk ie g o II, po p rz e d sta w ie n iu im n a p le n a rn y m posiedzeniu podanej poniżej w ątpliw ości, u z n a li, że należy dać n a s tę p u ją c ą po w ątpliw ości odpow iedź:
W. — Czy k la u z u la „tam , gdzie nie m a k a p ła n a ”, z a w a rta w n. 22,4 pism a apostolskiego „S ac ru m D ia
conatus o rd in em ” z d n ia 18 czerw ca 1967 r. w ze staw ien iu z n. 29 K o n sty tu c ji dogm atycznej o K oś
ciele „L um en G e n tiu m ” z dnia 21 listo p ad a 1964 r. — w y m ag a n a je s t do w ażności d elegacji u d zie
la n ej diakonow i d la asy sto w an ia przy za w ie ra n iu m ałżeństw a.
O. NIE, czyli pow yższa k la u z u la nie je st w y m ag n a do w ażności.
Ojciec św., P ap. P a w e ł VI na au d ien c ji udzielonej w dniu 4 k w ie tn ia 1969 r. pod p isan em u n i
żej, za tw ie rd z ił pow yższą decyzję i n ak a za ł ją opublikow ać.
P ery k le s K ard . F E L IC I P rzew o d n iczą cy
