Posoborowe prawodawstwo kościelne : 4. Motu proprio "Pontificalis Domus" wprowadzające pewne zmiany w organizacji Papieskiego Domu

Edward Sztafrowski

Posoborowe prawodawstwo kościelne : 4. Motu proprio

"Pontificalis Domus" wprowadzające pewne zmiany w organizacji

Papieskiego Domu

Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 12/1-2, 280-292

1969

2 8 0 DOKUM ENTY, RECENZJE, SPRAWOZDANIA [ 8 ]

4.

M O T U P R O P R I O „ P O N T I F I C A L I S D O M U S ”

w p ro w a d za ją ce p ew n e zm ia n y w o rgan izacji P a p ie sk ie g o D om u

L I T T E R A E A P O S T O L IC A E M O T U P R O P R I O D A T A E P o n tific a lis D om us ord in atio q u a d a m ten u s m u ta tu r

(A A S 60 (1968) 305— 315) P A U L U S PP, V I

P O N T I F I C A L I S D O M U S , q u ae vo lv en tib u s saeculis p er d iu tu rn u m , v a riu m , m u ltip lic em re ru m usu u m q u e progressum , a d S u m m u m ip su m P o n ­ tificem a d eiusque m u n u s a ttin e n tiu m , in fo rm a ta est, eg reg iu m q u o d d a m c o r­

pus, sin g u lari d eco re e t u tilita te p ra e ­ d itu m , n u m q u a m n o n e x stitit, circ a eam P e tri C a th e d ra m versans, q u ae sim ul sp iritu a le cath o lic a e E cclesiae c e n tru m , sim ul C h risti in te rris V i­

c arii sedes sem per fuit,

Iam v ero , S um m us P o n tifex sive q u a asp ectab ile cath o lic ae E cclesiae C a p u t, sive q u a tem p o rariu s c iv itatis P rinceps, a b a lio ru m n a tio n u m civilibus p o te s ta ­ tibus pu b lice a g n ita e, o m ni tem p o re cum ab ecclesiastico ru m tu m a laico- ru m h o m in u m ord in ib u s, fideles, id o ­ neos p e rito sq u e sibi ascivit viros, q u o ­ ru m o p e ra, n o n solum sacri ritu s digne p e rfic e re n tu r — q u ib u s cu m u lu m in c ertis sa n c ta e E cclesiae a d iu n c tis sol­

lem nissim ae cerem oniae a ffe re b a n t — sed e tia m m u ltip lic ia s u s tin e re n tu r m u n era , q u ae te m p o ra ria c iv itatis a d ­ m in istra tio p o stu lare t.

A ttam e n , ob p a la m m u ta ta s recen- tio re a e ta te re ru m vicissitudines, non p a u c a de m in isteriis P o n tific a li D o m u i trib u tis, q u a m olim h a b e b a n t, p e r­

fu n c tio n em a m is e ru n t; a tq u e p ro p te- re a ta m q u a m m u n e ra d u m ta x a t h o n o ­ r a ria p e rm a n se ru n t, iam n ih il cum

PA P. P A W E Ł V I

P A P IE S K I D O M , k tó ry u k sz tałto ­ w ał się z biegiem w ieków , n a skutek długiego ro zw o ju ró żn y ch w a ru n k ó w i zw yczajów , d o ty czący ch sam ego P a ­ p ieża i jego fu n k c ji — zawsze był ja ­ kim ś z n ak o m ity m ciałem , o d z n ac zają­

cym się szczególną w sp an iało ścią i uży­

tecznością w tym , co do ty czy P io tro w ej K a te d ry , k tó ra zawsze b y ła zarów no c e n tru m d u ch o w n y m K o ścio ła k a to lic ­ kiego, ja k i siedzibą zastęp cy C h ry stu ­ sa n a ziemi.

O jc ie c św., czy to ja k o w id zialn a głow a K ościoła K ato lick ie g o , czy też ja k o doczesny w ła d ca p a ń stw a , u zn a­

w an eg o o ficjaln ie przez rz ąd y in n y ch k ra jó w ·— d o b iera ł sobie, zaró w n o spo­

śró d osób d u ch o w n y ch , ja k i św ieckich, m ężów w ie rn y ch , o d p o w ied n ich i d o ­ św iadczonych, p rz y po m o cy k tó ry ch nie tylko dok o n y w ały b y się w sposób g o d n y św ięte czynności ·—■ osiągające swój szczyt w n a jb a rd z ie j u ro czy sty ch cerem o n ia ch św iętych, sp raw o w an y ch w określonych o k azjach życia K ościo­

ła — lecz także były p o d ejm o w an e różne rozliczne fu n k c je w zakresie d o ­ czesnej a d m in is tra c ji p ań stw a.

Je d n a k że , n a skutek b a rd zo w yraźnej zm ian y w a ru n k ó w w o sta tn im czasie, n ie je d n a z fu n k c ji przew id zian y ch w D o m u P apieskim , u tra c iła p rzez n a­

czenie, k tó re kiedyś p o siad ała. Z tej r a c ji w iele stanow isk zachow ało jed y -

[ 9 ] POSOBOROWE PRAWODAWSTWO 2 8 1

n o strae h u iu s v e rita te v itae c o n g ru en ­ tia. C e te ru m , cum relig io su m R o m an i P o n tific a tu s m u n u s co tid ie novas r a ­ tiones m odosque in d u a t, fit id circo ·—

q u a em ad m o d u m in m edio posuim us cu m p rim u m N o b iliu m e t P a tric io ru m o rd in es c o ram adm isim us —· v e ra r e ­ ru m re p u ta tio n e A p o sto lica Sedes, licet q u a n d o q u e in v ita, ex sibi tra d itis in ­ s titu tis e t c o n su e tu d in ib u s e a c o g atu r secernere e t delig ere, q u a e sibi p r a e ­ c ip u a e t su m m a esse v id e a n tu r. H u c a c c e d it q u o d h o d ie, n o n m odo in to ta E cclesia, p ra e se rtim p o st C o n ciliu m O e cu m e n ic u m V a tic a n u m I I c eleb ra ­ tu m , sed in u n iverso in su p e r te rra ru m orbe, acris q u a e d a m a tq u e a tte n ta sen tien d i fa cu lta s in cre b u it, de iis om nibus q u ae a d p ra e s ta n tia m re ru m s p iritu a liu m p e rtin e n t, a d iu ra v e rita ­ tis, a d p u b licae d iscip lin ae p ra e tiu m , a d u tilita tis stu d iu m , a d o b serv an tiam re ru m effic aciu m , suae fu n c tio n i a p ta ­ ru m et c o n se n ta n ea ru m , reb u s c o n tra p o sth ab itis, q u ae vel in verbo, vel in o rn a tu , vel in p o m p a ta n tu m sin t p o ­ sitae.

Q u a m ob re m o p p o rtu n u m N obis in p ra e s e n tia v id e tu r, N o strae P o n tifica lis D om us com p o sitio n em h u iu sm o d i n os­

tro ru m tem p o ru m necessitatib u s a c ­ c o m m o d a ri ean d e m q u e a d re ru m ve­

rita te m re fe r r i: u t nem p e h in c signifi­

c e tu r po tissim u m C h risti in terris V i­

c a rii m u n u s a d a n im o ru m sa lu te m a tt i ­ nere, h in c d e m o s tre tu r a d e u n d em S u m m u m P o n tificem sive in civili p o ­ p u lo ru m so cietate, sive in o m n iu m g en ­ tiu m n ecessitu d in ib u s p a rte s sp ectare singulares.

Q u o c irc a v ald e c u p im u s u t P o n tifi­

calis D o m u s m em b ra, q u o d tu m spec­

ta t a d C a p p ella m , h o c est co etu m

nie h o n o ro w e znaczenie, w cale ju ż nie zrozum iałe w naszych w a ru n k ac h ży­

cia. Z d ru g iej zaś stro n y , skoro re li­

g ijn a m is ja P o n ty fik a tu R zym skiego o trzy m u je z d n ia n a dzień now e form y i sposoby (d z ia ła n ia ) — stą d dzieje się, że S to lic a A p. — ja k to ju ż p o d ­ k reśliliśm y p rz y pierw szym sp o tk an iu z P rz ed staw icielam i S zlach ty i P a try - c ja tu R z y m u — zm uszona jest, n a w et czasem w b rew swej w oli, o c en iają c je d n a k re aln ie sy tu a cję, w y b ra ć i d a ć p ierw szeństw o tym in sty tu c jo m i zw y­

czajom , k tó re są d la N iej isto tn e i n a j­

w ażniejsze. P o n a d to obecnie, nie tylko w całym K ościele, zw łaszcza p o Sobo­

rze W aty k ań sk im I I , ale także n a ca­

łym św iecie, p o ja w ia się jak iś o stry i u w ażn y sposób oceny tego w szystkie­

go, co do ty czy wyższości sp raw d u c h o ­ w ych, w ym ogów p raw d y , p o rz ąd k u p u ­ blicznego, p rz y d atn o śc i p ra k ty c zn e j, fu n k c jo n a ln o ści poszczególnych rzeczy, o d rz u ca ją c jed n o cześn ie to wszystko, co je s t tylko w erb alizm em , zew n ętrzn ą ozdobą lu b w ystaw nością.

Z tej to ra c ji w y d a je się obecnie w skazanym dostosow anie s tru k tu ry N a ­ szego D o m u P apieskiego d o w ym ogów naszych w spółczesnych czasów i s p ra ­ wić, b y wszystko o d zw ierciedlało w spółczesną rzeczyw istość. C h o d zi m ia ­ now icie o to, b y w te n sposób zostało z je d n e j stro n y p odkreślone, że sta n o ­ wisko Z astę p cy C h ry stu sa n a ziem i m a n a u w ad ze p rzed e w szystkim zbaw ienie dusz, a z d ru g iej stro n y b y zostało za­

ak cen to w an e, że O jc ie c św. m a szcze­

g ó lny u d ział, czy to w cyw ilnej w spól­

nocie n aro d ó w , czy też w sp ra w ach d o ty czący c h w szystkich narodów .

J e s t p rz e to N aszym w ielkim p ra g n ie ­ niem , ażeby członkow ie Papieskiego

2 8 2 DOKUM ENTY, RECENZJE, SPRAWOZDANIA [1 0 ]

d ig n ita tu m sacris sollem nibus P o n tific i M a x im i a sta n tiu m , —■ q u ae Sum m o P o n tifici ta m q u a m c an th o lic ae relig io ­ nis C a p iti a p p a r e n t — tu m q u o d a d F a m ilia m p e rtin e t, q u a e eidem P o n ti­

fici, tam q u a m C a p iti so cietatis p e r­

sona iu rid ic a p ra e d ita e , p ra e sto est, q u a eq u e sive a n atio n ib u s, sive a com ­ pag ib u s o m n iu m g e n tiu m ag n o scitu r, g a u d e tq u e iu re m itte n d i e t a cc ip ie n d i legatos, h aec, in q u im u s, o m n ia m e m ­ b ra cu p im u s u t, a u t in p ro v in cia r e ­ ru m sp iritu a liu m , a u t in c am p o re ru m tem p o ra liu m vel m u n e ra vel professio­

nes reapse e x e rc e a n t; u t v id elicet ve­

teru m v e ro ru m q u e in stitu to ru m , u n d e variae ex o rtae su n t A u lae P o n tificiae p o te sta tes, e a n u n c species e t im ago

•p raeb eatu r, q u ae p a rite r cu m h o ru m d ieru m necessitatib u s co n v en iat, p a ri­

te r ab iisdem p o scatu r.

• I t a en im v ero vetu s N o s tra b en eq u e m e rita A u la — q u a e p o sth a c p rim ig e ­ no e t illu stri v o cab u lo P o n tific a lis D o ­ m u s ta n tu m m o d o a p p e lla b itu r — p ro ­ p rio suo decore sp le n d ere p e rg e t; q u o ­ n iam ecclesiasticis e t laicis viris c o n sta ­ b it, q u i p ra e te rq u a m p e c u lia ri p e ritia e t a u c to rita te o rn e n tu r, e tia m egregie factis in s ig n ia n tu r, q u ae in reg io n ib u s vel cath o lic i a p o sto latu s, vel litte r a ­ ru m , vel sc ien tiaru m , vel v a ria ru m professionum , a d a n im o ru m u tilita te m e t a d sum m i D ei lau d e m gesserint.

Q u a s ob causas, a d iu to ru m N o s tro ­ ru m a u d ita se n ten tia, h a ec q u a e se­

q u u n tu r de P o n tific a li D om o sta tu im u s a tq u e decernim us.

D o m u , tak, g d y chodzi o A systę P a­

pieską, tj. Z espół osób odznaczonych godnością, a u słu g u jąc y ch w uroczy­

stych nab o że ń stw a ch P apieżow i jak o Głow ie K o ścio ła K a to lick ieg o , jak i gdy chodzi o D o m o w n ik ó w , k tó rzy są do dyspozycji O jc a św., ja k o G łow y społeczności p o sia d ając e j osobow ość p ra w n ą, a k tó ra je s t u z n aw a n a ju ż to przez p a ń stw a ju ż to przez wszystkie O rg a n iza cje m ięd zy n aro d o w e i p o siad a p ra w o p rz y jm o w a n ia i w ysyłania prz ed sta w icieli, p ra g n ie m y m ianow icie, ażeby wszyscy członkow ie rzeczyw iście p e łn ili sw oje czynności lu b z ajęcia czy to w zakresie sp raw d u c h o w y ch czy to w rzeczach m a te ria ln y c h ; ażeby m ian o w icie z d aw n y ch i rzeczyw istych in sty tu c y j, skąd w zięły swój p oczątek różne fu n k c je P apieskiego D o m u , za­

chow ać obecnie jed y n ie to, co je d n o ­ cześnie o d p o w ia d a obecnie w spółcze­

snym w a ru n k o m i je s t przez nie p o stu ­ low ane.

T a k w ięc sta ry N asz i dobrze zasłu­

żony P a łac — k tó ry o d tą d będzie m ia ł tylko p ie rw o tn ą i d o sto jn ą nazw ę P a­

p ieski D o m — będzie w dalszym ciągu ja ś n ia ł w łaściw ym sobie sp le n d o rem ; poniew aż będzie się sk ła d ał z osób św ieckich i d u ch o w n y ch , k tó rzy oprócz tego, że m uszą się odznaczać szczegól­

nym dośw iadczeniem i pow ag ą, m uszą także w y ró żn iać się osobliw ie osiągnię­

ciam i, ja k ic h d o k o n a li n a pożytek dusz i ch w ałę najw yższego B oga n a p o lu k ato lick ieg o a p o sto la tu , k u ltu ry , w iedzy lu b n a ró żn y ch stanow iskach.

Z p o w o d u przed ło żo n y ch m otyw ów w ysłuchaw szy z d an ia N aszych w spół­

pracow ników , u sta la m y i zarządzam y n a te m a t D o m u P apieskiego, co n a ­ stępuje.

[H]

1. § 1. P o n tificalis D om us ex viris sive sacri sive laic i o rd in is co m p o n itu r, q u i h in c C a p p ellam , d e q u a dixim us, h in c F a m iliam P o n tificiam , vel eccle­

siasticam vel laic am , effic iu n t.

§ 2. I n C a p p e lla m p rim u m asciscun­

tu r v iri a d v a ria s E cclesiae sa n ctae, id est P o p u li D ei, classes p e rtin e n te s — E piscopos dicim us, sacerd o tes e t lai- cos — d e in d e '' n o n n u lli v iri ex iis d e­

lecti, quos S um m us P o n tifex in a m p lis­

sim orum m u n e ru m su o ru m p e rfu n c ­ tione sibi a u x ilii g ra tia a d iu n x e rit, tu m eiusdem P o n tificis F am iliares.

§ 3. F a m iliae P o n tificiae la ic i q u i­

d a m a n n u m e ra n tu r, q u i p o tio res gra- v ioresque p a rte s, qu asi a lio ru m q u o q u e p e rso n am su stinentes, S u m m o P o n tifici sive q u a C a p iti A p ostolicae Sedis, sive q u a P rin c ip i V a tic a n a e C iv ita tis, n a ­ v an t. E id em in su p e r F a m ilia e e t ec­

c lesiastici v iri a n n u m e ra n tu r, q u i in h u iu sm o d i p e rfu n c tio n e m u n eris S u m ­ m o ipsi P o n tific i p ro p iu s assidentj e t eius F am iliares.

2. P o n tific a li D o m u i p ra e e st P ra e ­ fectu s P a la tii A postolici, a d q u e m p e r­

tin e t : m em b ra eiu sd em co n v o care vel re lig io sa ru m vel civilium c ae rem o n ia ­ ru m causa, de q u ib u s in n. 4 ; e o ru n ­ d em m e m b ro ru m m in iste ria s ta tu e re ; in v ig ilare tu m cae rem o n ia ru m , q u as dixim us, o rd in i, tu m ceteris om nibus, q u a e a d e a ru m re c tu m processum sp e c ta n t, iu x ta p e cu liares n o rm as in n. 5 d a ta s e t v a ria ru m c ae rem o n iaru m usus, co llatis c u m S e c re ta ria S ta tu s consiliis.

3. § 1. O m n ia P o n tificalis D om us m em b ra, sive ex ecclesiastico ordine sive ex laico, a S u m m o P o n tifice n o ­ m in a n tu r.

I

1. § 1. D o m P apieski sk ła d a się z osób, czy to d u ch o w n y ch czy św iec­

k ich, k tó rzy tw o rzą ju ż to Asystę, o k tó re j b y ła m ow a, ju ż to D o m o w n i­

ków P a p ież a d u c h o w n y ch lu b św iec­

kich.

§ 2. D o A systy P ap ieża zalicza się n a jp ie rw osoby należące do ró żn y ch stan ó w K ościoła, tj. L u d u Bożego —■

m ianow icie biskupów , k a p ła n ó w i św iec­

k ich — a n a stęp n ie n iek tó re osoby, w y b ran e spośród nich przez P a p ież a w celu n iesienia M u p om ocy w w y p eł­

n ie n iu b ard zo licznych fu n k c ji oraz D om ow n ik ó w P apieża.

§ 3. D o D om ow n ik ó w P a p ież a zali­

cza się n ie k tó ry ch św ieckich, k tó rzy p o ­ d e jm u ją c znaczniejsze i pow ażniejsze p rzestaw icielstw a, b ę d ą c także re p re ­ z e n ta n ta m i in n y ch , św iadczą pom oc P ap ieżo w i czy to ja k o G łow ie S to licy A p., czy to ja k o W ła d cy P a ń stw a W a ­ tykańskiego. D o D om ow n ik ó w zalicza się p o n a d to i m ężów d u ch o w n y ch , k tó ­ rzy w w y p ełn ien iu w sp o m n ian ej fu n k ­ c ji p o m a g a ją b a rd ziej bezpośrednio P apieżow i o raz p ap iesk ich D o m o w n i­

ków.

2. N a czele P apieskiego D o m u stoi P re fek t P a ła c u A postolskiego, d o k tó ­ rego n ależy : zw oływ anie członków z p o w o d u uroczystości re lig ijn y c h lub cyw ilnych, o k tó ry ch m ow a w n. 4 ; o kreślanie fu n k c ji tychże członków ; czuw anie tak n a d p o rząd k iem w spo­

m n ia n y c h cerem o n ii ja k i n a d w szyst­

kim in n y m co m a n a uw adze ich w łaś­

ciw y przebieg, zgodnie ze szczegółow y­

m i p rz ep isam i p o d a n y m i w n. 5 i zwy­

c zajem różnych cerem onii, p o u zgod­

n ien iu sp raw y z S e k re ta ria te m S tan u . 3. § 1. O jc ie c św. m ia n u je wszyst-

I

2 8 4 DOKUM ENTY, RECENZJE, SPRAWOZDANIA [12]

§ 2. Q u a n tu m tem p o ris ecclesiastici viri, sive C a p p ellae sive F a m iliae P o n ­ tificiae m em b ra, in officiis suis m a ­ n e an t, e t p ra esc rip tis d e c la ra tu r C ons­

titu tio n e A p o sto lica R e g im in i E cc le ­ siae U niversae (n. 2 § 5) e d it i s 1, et aliis p e cu liarib u s p ra esc rip tis vel iam d atis, vel dan d is. L aici vero hom ines in officio a d q u in q u e n n iu m m a n e n t.

T em p u s, q u o quis in officio m a n e a t, p o tes t Sum m us P o n tifex p ro la ta re .

§ 3. V a c a n te A p o sto lica Sede, o m n ia P o n tificalis D o m u s m in iste ria fin em c a p iu n t; a tta m e n viri, in eam alle cti, p ro sua cu iusque p a rte , p ra esto esse p e rg u n t, u t su e ta D o m u s n e g o tia a tq u e v a ria e caerem o n iae, illis tem p o ris a d - iu n ctis a g en d a , re cte e t o rd in e fia n t, a d p ra e s c rip to ru m n o rm am , q u a e S a ­ c ru m P u rp u ra to ru m P a tru m C ollegium e d id e rit.

§ 4. I n P o n tific a li D om o n u llu m p ro rsu s m u n u s est v e lu ti h e re d ita riu m e x istim an d u m .

4. § 1. C aerem o n iae, q u ib u s v iri in P o n tific a le m D o m u m a lle cti in te rsu n t, a u t sacrae a u t civiles sunt.

§ 2. E sacris caerem o n iis aliae c e n ­ s e n tu r sollem nes ( u t eae, q u ae fiu n t cu m P o n tifex M ax im u s sui m u n eris in sig n ia suscipit, vel p u b lic a h a b e n tu r C onsistoria, vel E u c h a ris tic u m S a c ru m a d s ta n te S u m m o P o n tific e ' p e ra g itu r, vel S a n c to ru m c a e litu m h o n o re s B eatis d e c e r n u n tu r ) , a liae vero o rd in ariae .

§ 3. Civiles caerem o n iae trib u u n tu r in A dm issiones p u b licas (u t cu m A u ­ g u stus P o n tifex vel R eges, vel sum m os C iv ita tu m M o d erato res, vel A d m in is­

tro ru m C ollegii P raesides, vel A dm i-

kich członków P apieskiego D o m u czy to d u ch o w n y ch czy św ieckich.

§ 2. Czas k a d e n c ji d u c h o w n y ch członków A systy lu b D om ow ników P a ­ p ieża n a ich stan o w isk ach o k re ślają za­

ró w n o przep isy K o n s ty tu c ji A po sto l­

skiej „R e g im in i E cclesiae U n iversa e”

η. 2 § 5 ) 1, ja k i in n e szczegółowe przep isy albo ju ż w y d an e alb o w y d a ­ w ane w przyszłości. Św ieccy n a to m ia st s p ra w u ją swój u rz ą d przez pięciolecie.

O jc ie c św. może k ażd em u p rz e d łu ­ żyć czas p ias to w an ia przez niego u rzę­

du.

§ 3. W czasie w a k an su S to licy A p.

u s ta ją w szystkie fu n k c je P apieskiego D om u. Je d n a k że osoby n ależące do je g o g ro n a, k ażd y we w łasnym zak re­

sie, św iadczą pom oc, ab y zw yczajne sp raw y D o m u oraz różne cerem onie, jak ie w in n y być spraw ow ane w tym czasie, odb y w ały się w sposób w łaściw y i z zach o w an iem p o rząd k u , zgodnie z p rzep isa m i w y d a n y m i p rzez K o le ­ gium K a rd y n alsk ie .

§ 4. W P ap iesk im D o m u nie m a ż ad ­ n y ch fu n k c ji dziedzicznych.

4. § 1. C erem o n ie, w k tó ry c h ucze­

stn iczą osoby n ależące d o P apieskiego D o m u są o c h ara k te rze re lig ijn y m lub cyw ilnym .

§ 2. W śró d cere m o n ii re lig ijn y c h je d n e są uroczyste ( ja k k o ro n a c ja O jc a św., p u b lic zn y K o n sy sto rz, M sza św.

z u d ziałem P a p ież a lu b K a n o n iz a c ja ) in n e zaś zw yczajne,

§ 3. C erem o n ie cyw ilne d zielą się n a A u d ien cje o c h a ra k te rze pu b licz­

n y m (g d y P ap ież p rz y jm u je K rólów , G łow y P a ń stw a, P rem ierów , M in istró w

1 C fr. A. A. S. 59 (1967) s. 891.

[ 1 3 ] POSOBOROWE PRAWODAWSTWO 2 8 5

nistros ab ex teris negotiis, vel O ra to re s, e t L eg ato s liberis cu m m a n d a tis a p u d A p o sto licam S ed em littera s, c re d iti sibi m u n eris testes, re d d e n te s coram a d ­ m it t it ) , e t in A dm issiones p u b lic a n o ta carentes.

5. C u ra n te A p o sto lici P a la tii P ra e ­ fecto , o p p o rtu n a e c o n d e n tu r leges, ab A u g u sto P o n tifice a p p ro b a n d a e , q u i­

bus ra tio p o n tific ia ru m c ae re m o n iaru m sive sa c ra ru m sive civ iliu m d e fin ietu r, ite m q u e vestes d e sc rib e n tu r, q u a s e ccle­

siastici laic iq u e v iri tu m a d C a p p e l­

lam , tu m a d F a m ilia m P on tificalis D o ­ m u s p e rtin e n te s in ipsis c aerem oniis in d u a n t.

II

6. § 1. C a p p e lla P o n tificia, p ra e te r ecclesiasticos viros in P o n tific iam F a ­ m iliam allectos eosdem que in n. 7 § 1 descriptos, hos e tia m , q u i se q u u n tu r, viros c o m p le c titu r:

— P u rp u ra to s P a tre s e S a c ri C o lle­

g ii o rd in ib u s

— P a tria rc h a s, A rchiepiscopos a tq u e E piscopos seu E p arc h o s P o n tificio So­

lio a stan tes, sive L a tin i sive O r ie n ta ­ liu m R itu u m

— A lteru m a C a m e rario S. R . E.

— S in g u la ru m Ss. C o n g re g atio n u m M o d e ra to re m P ra e la tu m , S u p re m i T r i ­ b u n a lis A p ostolicae S ig n a tu ra e S ecre­

tariu m , S acrae R o m a n a e R o ta e D e c a ­ n u m

—■ S a c ram P a e n ite n tia ria m A posto­

lic a m R e g en tem

— A p o sto licam C a n ce lla ria m R e ­ g e n te m

— M o d e rato re s P ra e la to s triu m S e­

c r e ta r ia tu u m

— P ra e la tu m M o d e ra to re m P o n tifi-

S p raw Z ag ran iczn y ch , A m b asad o ró w i L eg ató w , a k red y to w a n y ch p rzy S to ­ licy A p., g d y s k ła d a ją listy u w ierzy tel­

n ia ją c e ) i A u d ie n cje nie p o sia d a jąc e c h a ra k te ru publicznego.

5. S ta ra n ie m P re fe k ta P a ła c u A p o ­ stolskiego b ę d ą p rzy g o to w an e o d p o ­ w iednie przepisy, zatw ierd zo n e przez P ap ieża, w k tó ry c h w in ien być okreś­

lo n y sposób o rg an izo w an ia p a p iesk ich c erem o n ii czy to relig ijn y c h czy cyw il­

nych, ja k rów nież b ęd ą określone sza­

ty, ja k ic h w in n y używ ać w czasie sa­

m y ch cerem o n ii osoby duchow ne i św ieckie należące zaró w n o d o Asy­

sty, ja k i do D om ow ników Papieża.

II

6. § 1. A systa P apieska, oprócz osób d u c h o w n y ch stan o w iący ch D o m o w n i­

ków P a p ieża, w yliczonych w ni 7 § 1, o b e jm u je także n a stę p u ją c y c h :

— C złonków z ró żn y ch sto p n i K o le ­ g iu m K a rd y n alsk ie g o

— P a tria rc h ó w , A rcybiskupów i Bi­

skupów lub E p arc h ó w o b rz ąd k u za­

ró w n o łacińskiego ja k i obrządków w schodnich, a sy stu jący ch p rzy tro n ie

pap iesk im

—■ V ic e-K a m erlin g a Ś. K . Rz.

— P ra ła tó w P rzew odniczących posz­

czególnych K o n g reg acy j, S e k re ta rz a S y g n a tu ry A postolskiej i D z iek an a R zym skiej R o ty

— K ie ro w n ik a P e n ite n c ja rii A p o ­ stolskiej

—· K ie ro w n ik a K a n c e la rii A po sto l­

skiej

— P ra ła tó w Przew odniczących trzech S e k re ta ria tó w

—· P ra ła ta P rzew odniczącego P a p ie ­ skiej R a d y S połecznych Ś rodków p rze­

k azy w an ia m yśli ludzkiej

2 8 6 DOKUMENTY, RECENZJE, SPRAWOZDANIA [ 1 4 ]

cii C onsilii in stru m e n tis C o m m u n ic a ­ tio n is socialis p ra ep o siti

— A b b a tem A rch ico en o b ii M o n tis C asin i, sim ulque G en erales A b b ates R e g u la riu m C an o n ic o ru m e t S a c ro ru m O rd in u m M o n a c h o ru m

—■ S u m m u m M o d e ra to re m vel, eo ab sen te, G e n era lem P ro c u ra to re m O r ­ d in u m relig io so ru m stip em q u a e rita n ­

tiu m

— A u d ito res S acrae R o m a n a e R o ta e

— V iro s in S u p re m o T rib u n a li A p ostolicae S ig n a tu ra e v o tan te s

—· V iro s e C an o n ic o ru m C ollegiis triu m P a tria rc h a liu m B asilicaru m U r ­ bis

— S a c ri C on sisto rii A dvocatos

— P arochos U rb is

— C lericos M in istra n te s S um m o P o n tifici sacris o p e ra n ti (c fr. n. 6 § 5)

— V iro s sive e C onsilio de L aicis sive e P o n tific ia C om m issione a Iu sti- tia e t P ace n u n c u p a ta

— S u m m i P ontificis F am iliares.

§ 2. Q u a s m odo com m em oravim us D ig n ita te s sacris solem nibus in te rsu n t, q u a e vel S um m us P o n tifex ipse p e r ­ p e tre t, vel q u ae, Ip so a d s ta n te , p e r ­ p e tr e n tu r (cfr. n. 4 § 2) ; u b i singulae q u a eq u a e p ro p riu m locum ten e n t, se­

c u n d u m p rio ru m p a rtiu m legem , p e c u ­ lia rib u s n orm is d efin ien d am .

§ 3. C u m S um m us P o n tifex sollem ­ n ite r a d a ra m in ce d it, D ig n ita tib u s , secu n d u m p rio ru m p a rtiu m o rd in em

§ 2 sta tu tu m , c o m itatu s, v iro ru m col­

legia, p lu ra li n u m ero su p ra com m em o­

r a ta , binos ta n tu m sodales m ittu n t, q u i e o ru m p a rte s a g an t, p ra e te r U rb is C u ­ rio n es q u i eid em p o m p ae n u m ero fre- q u e n tio res intéressé possunt.

§ 4. E P o n tific ia C a p p e lla eae d e­

h in c to lle n tu r D ig n ita tes, e t q u o a d

— O p a ta k laszto ru M o n te C asino, ja k rów nież O p a tó w G e n era ln y ch K a ­ noników R e g u la rn y c h i Z ak o n ó w M n i­

szych

— P rzełożonego G e n era ln eg o lub p o d jeg o n ieobecność G en eraln eg o P ro k u ra to ra zakonów ścisłych żebrzą­

cych

— A u d y to ró w R o ty R zym skiej

— O p in io d aw có w S y g n a tu ry A p o ­ stolskiej

— C złonków K a p itu ł trzech P a tria r- ch aln y ch Bazylik R zym skich

— A d w o k ató w K o n sy sto rialn y ch

— Proboszczów R zy m u

— D u ch o w n y ch u słu g u jąc y c h P a p ie ­ żowi p rzy o d p ra w ia n iu M szy św. (por.

n. 6 § 5)

—· C złonków czy to R a d y Św ieckich czy P apieskiej K o m isji „ Iu s titia et P a x ”

— D om ow ników P apieża.

§ 2. W y m ien io n e wyżej osoby b io rą u d z ia ł w św iętych czynnościach, któ re alb o są spraw ow ane przez P ap ieża, albo d o k o n u ją się w Je g o obecności (por.

n. 4 § 2) ; k a żd y z a jm u je w te d y m ie j­

sce zgodnie z p ra w em pierw szeństw a, u stalo n y m przez szczegółowe przepisy.

§ 3. G d y O jc ie c św. o d p ra w ia u ro ­ czyście, w jego orszaku, ustaw io n y m w edług p o rz ąd k u określonego w § 2, w sp o m n ian e pow yżej w liczbie m nogiej k olegia osób są rep re z en to w a n e tylko przez dw óch przed staw icie li, oprócz proboszczów R zym u, k tó rzy w tych u roczystościach m o g ą uczestniczyć w większej liczbie.

§ 4. Z P apieskiej A systy są na przyszłość zniesione n a stę p u ją c e fu n k ­ cje i o k re ślen ia: K a rd y n ało w ie P a ła ­ cowi, P ra ła c i ozdobieni w stęgą, K sią ­ żęta A systenci tro n u papieskiego, M a-

[ 1 5 ] POSOBOROWE PRAWODAWSTWO 2 8 7

m u n u s e t q u o a d nom en, q u ae se q u u n ­ tu r : A p ostolici P a la tii P a tre s C a rd in a ­ les; A n tistite s lem nisco o r n a ti; P rin ­ cipes a d S o liu m a s ta to re s ; D ia e ta rc h u s (vulgo M a g g io rd o m o ) S a n c tita tis S u a e ; ab in te rn is negotiis A d m in is te r; S u m ­ m us M a g ister C ollegii a S a n c to S p i­

r i tu ; M a g istratu s R o m a n u s ; M ag ister S a c ri H o s p itii; C u b ic u la rii h o n o ra rii;

C a p p e lla n i S ecreti e t C a p p e lla n i S ec re­

ti h o n o ra rii; C lerici S e c re ti; P o n tifi­

ciae F a m iliae a sacris confessionibus;

A co ly th i cereos fe re n te s ; C a p p ellan i co m m u n es; M a g istri O s tia rii a V irg a R u b e a ; P o n tific iae T ia ra e C ustos, P o n ­ tificii A ccensi (vulgo .M a z z ie r r i) ; C u r­

sores A postolici.

§ 5. C leric o ru m S u m m o P o n tifici sacris o p e ra n ti m in is tra n tiu m officium est, eidem a d a ra m assistere, m o d e ra n ­ tib u s p o n tific aliu m c ae re m o n iaru m M agistris. I n h o ru m n u m eru m , p ra e te r C lericos C a p p ellae P o n tificiae q u i n u n c su n t, ii q u o q u e v iri ascisci p o te ­ r u n t, q u i in collegiis, m o d o sublatis, o p e ram a d h u n c d iem n a v a b a n t, id e st: C a p p e lla n i S e c reti a tq u e C a p p e l­

la n i S ecreti h o n o ra rii, C lerici S ecreti, A co ly th i cereos feren tes, C a p p e lla n i com m unes, M a g istri O s tia rii a V irg a R u b e a.

III

7. P o n tific iam F a m iliam c o n stitu u n t viri, sive ex ecclesiastico ru m sive e lai- co ru m o rd in e d electi.

§ 1. In P o n tific iam F a m ilia m eccle­

siasticam h i a s c rib u n tu r viri, q u i se­

q u u n tu r :

— S u b s titu tu s S a c re ta ria e S ta tu s id em q u e N o ta ru m a rc a n a ru m S u m m i

P o ntificis S e c retariu s

— S a c ri C onsilii p ro pub licis E ccle­

siae negotiis a Secretis

jo rd o m u s, M in ister sp raw w ew n ę trz­

nych, P rzełożony K o leg iu m D u c h a Św., M a g is tra t R zym ski, Przełożony H o sp i­

cju m , szam belani honorow i, ta jn i k a­

p elan i, i ta jn i k a p e la n i honorow i, ta jn i d u ch o w n i, S p o w ie d n icy D o m u p a p ie ­ skiego, akolici, k a p e la n i zw yczajni, odźw ierni, kustosz pap iesk iej tiary , h e ­ roldzi, p ap iescy posłańcy.

§ 5. O bow iązkiem d u ch o w n y ch u słu ­ g u jąc y ch P apieżow i p rzy sp raw o w an iu św iętych czynności je s t asystow anie M u p rzy o łta rz u p o d kiero w n ictw em p ap iesk ich cerem o n iarzy . D o ich liczby m o żn a będzie dołączy ć ·— oprócz d u ­ chow nych, k tó rzy obecnie należą do A systy P apieskiej — także te osoby, k tó re w zniesionych obecnie kolegiach św iadczyły d o tą d sw oją pom oc, a w ięc:

ta jn y c h k a p e lan ó w oraz ta jn y c h k a p e ­ lan ó w hon o ro w y ch , ta jn y c h d u ch o w ­ n ych, akolitów , k a p ela n ó w zw yczaj­

n ych, odźw iernych.

III

7. D om ow ników P ap ieża stanow ią osoby w y b ra n e czy to spośród d u ch o w ­ n y ch czy też św ieckich.

§ 1. D o d u ch o w n y ch D om ow ników P ap iesk ich zalicza się n a stę p u ją c y c h :

— S u b s ty tu ta S e k re ta ria tu S ta n u i S e k re ta rza ta jn e j k o re sp o n d en c ji p a ­ pieskiej

— S e k re ta rz a U rz ę d u d la M iędzy­

n a ro d o w y ch S p ra w K o ścielnych

2 8 8 DOKUM ENTY, RECENZJE, SPRAWOZDANIA [ 1 6 ]

—■ E leem o sy n ariu s S a n c tita tis S u ae

— V icariu s G e n era lis S a n c tita tis S uae p ro C iv ita te V a tic a n a (cfr. n. 7 I 5)

— P o n tificiae A cad em ia e E cclesias­

ticae Praeses

— P on tificalis D om us D o c to r T h e o ­ logus (cfr. n. 7 § 4)

—■ S e c reta riu s E p is tu la ru m S u m m i P o n tificis a d P rin cip es

— S e c retariu s L itte ra ru m L a tin a ­ ru m S u m m i P ontificis

— P ro to n o ta rii A p ostolici

— P ra e la ti P o n tific a li A u lae a d d ic ti

•— M ag istri P o n tific a liu m c aerem o ­ n ia ru m

•— P ra e la ti h o n o ra rii S a n c tita tis S u ae (cfr. n. 7 § 6)

— C a p p e lla n i S a n c tita tis S u ae (cfr.

n. 7 § 6)

— S acer P o n tificalis D om us C o n tio ­ n a to r.

§ 2. F a m ilia P o n tificia, q u ae laicis c o n stat c o m p le c titu r:

— A sta to res a d solium

— D e leg a tu m S p ecialem P o n tific iae C om m issionis p ro C iv ita te V a tic a n a

■—· C o n siliariu m G e n era lem C iv itatis V a tic a n a e

— P ra e fe c tu m C o h o rtis H o n o ra ria e S um m i P ontificis (cfr. n. 9)

— P ra e fe c tu m P o n tificiae H e lv etio ­ ru m C o h o rtis

—· P ra e fe c tu m P a la tin a e C o h o rtis H o n o ra ria e

— · P ra e fe c tu m P o n tificiae C o h o rtis a p u b lic a tu te la

— C o n su lto res C iv ita tis V a tic a n a e

— P ra esid em P o n tificiae A cad em iae S c ien tiaru m

— H o n o ra to s viros S u m m o P o n tific i A stan tes (v u lg o : G e n tilu o m in i d i S u a S a n tita ; cfr. n. 7 § 7)

— J a łm u ż n ik a Je g o Ś w iątobliw ości

—■ W ik a riu sza G e n era ln eg o P ap ieża n a P ań stw o W aty k ań sk ie (p o r. n. 7

§ 5)

■— Prezesa P apieskiej A k ad em ii K o ś­

cielnej

—■ D o k to ra T eo lo g a P apieskiego D o ­ m u (p o r. n. 7 § 4)

-—■ S e k re ta rza pism p ap iesk ich do p a n u j ących

— S e k re ta rza P a p ież a do pism ła ­ cińskich

■—■ P ro to n o tariu sz ó w A postolskich

— P ra ła tó w przy d zielo n y ch d o P a ­ ła c u A postolskiego

— C e rem o n iarz y pap iesk ich

— P ra ła tó w h o n o ro w y ch Je g o Św ią­

tobliw ości (p o r. n. 7 § 6)

— K a zn o d z ie ję A postolskiego

§ 2. D o g ro n a św ieckich D o m o w n i­

ków P a p ieża zalicza się:

•— A systentów tro n u

— D e le g a ta sp ecjaln eg o Papieskiej K o m isji d la P ań stw a W aty k ań sk ieg o

— ■ G en eraln eg o R a d c ę P a ń stw a W a ­ tykańskiego

— P re fek ta P apieskiej G w ard ii H o ­ norow ej (p o r. n. 9)

•—■ P re fe k ta P apieskiej G w ard ii S zw ajcarskiej

—· P re fe k ta P apieskiej G w ard ii p a ­ łacow ej

— P re fe k ta P apieskiej ż a n d a rm e rii

— K o n s u lto ró w P a ń stw a W y ty k ań - skiego

•— Prezesa P apieskiej A k ad em ii N au k

•—■ S z lac h tę a sy stu jąc ą Papieżow i (p o r. n. 7 § 7)

— S p ra w u ją c y c h pieczę n a d P a ła ­ cem P apieskim

•— L o k ajó w p ałaco w y ch

— D om ow ników P ap ieża

[ 1 7 ] POSOBOROWE PRAWODAWSTWO 2 8 9

— C u ra to re s S a c ri P a la tii A postolici

— A d d icto s A u lae P o n tificiae

— S u m m i P o n tificis F am iliare s

§ 3. In F a m ilia P o n tific ia ig itu r m u ­ n e ra e t a p p e lla tio n e s to llu n tu r, q u ae a n te a sp e c ta b a n t a d : C a rd in a le s P a la ­ tinos, P ra e la to s P a latin o s (h o c e st:

D ia e ta rc h u m S a n c tita tis S uae, P ra e ­ fe ctu m C u b icu li S e c reti P ontificis, A u ­ d ito re m SS. m i D o m in i N o s tri P a p a e ) M a g istru m S a cri H o sp itii, S u p p ellecti- lis P o n tific iae D o m u s P ro c u rato re m , P ra e fe c tu m stab u li, P ra e fe c tu m T a b e l­

lario ru m , L ato res R osae A u reae, S ec re­

ta riu m L eg a tio n u m , N obilis P o n tificiae C o h o rtis T rib u n u m E x em p tu m , C u b i­

cu lario s h o n o ra rio s, C u b icu lario s h o n o ­ ra rio s e x tra U rb e m , C a p p ellan o s Se­

cretos, C a p p ellan o s S ecretos h o n o ra ­ rios, C lericos S ecretos, C ap p ellan o s com m unes, F a m iliae P o n tific iae a sa­

cris confessionibus, P ra e g u sta to re m Se­

c retu m .

§ 4. M a g ister S a c ri P a la tii A postolici m u n e ra sua s e rv a t; a p p e lla b itu r a u te m P on tificalis D o m u s D o c to r T heologus.

§ 5. A p p e lla tio to llitu r C u b ic u la rio ­ ru m S e c reto ru m P a rtic ip a n tiu m . Q u o d a ttin e t a u te m a d eos, q u i usque a d h u c h a c a p p e lla tio n e v e n ie b an t, h a e c sta ­ tu u n tu r : E leem o sy n ariu s S ec retu s, et P raefectu s S a c ra rii A p ostolici in suo m u n ere p e rs ta n t, sed p rio r E leem osy­

n a riu s S a n c tita tis S uae, a lte r vero V i­

cariu s G en eralis S a n c tita tis S u ae p ro C iv ita te V a tic a n a a p p e lla b itu r ; Secre- tariu s E p is tu la ru m a d P rin cip es, e t Se- c re ta riu s L itte ra ru m L a tin a ru m , de q u ib u s a g itu r in n. 134 C o n stitu tio n is A p ostolicae R e g im in i E cclesiae U n i­

versae 2, sive officium sive n o m en offi­

cii sui p ro p riu m serv an t. O ffic ia e t

§ 3. T a k w ięc g d y c hodzi o D o m o w ­ ników P a p ież a znosi się nazw y i czyn­

ności, k tó re należały p rz ed tem d o : K a rd y n a łó w p ałaco w y ch , P ra ła tó w p a ­ łacow ych (tj. m a jo rd o m a papieskiego, m istrza p o k o jó w p ap iesk ich , A u d y to ra Je g o Ś w iąto b liw o ści), P rzełożonego H o ­ sp icju m , przełożonego szatn i p a p iesk iej, zarząd cy sta jn i, g en eraln eg o in te n d e n ta poczty, nosicieli złotej róży, sek retarza sp raw u jące g o poselstw a, T r y b u n a p a ­ pieskiej g w a rd ii szlacheckiej, szam be- la n ó w h o n o ro w y ch , szam belanów h o ­ no ro w y ch p o za R zym em , ta jn y c h k a ­ pelan ó w , ta jn y c h k a p e la n ó w h o n o ro ­ w ych, ta jn y c h d u ch o w n y ch , k a p elan ó w zw yczajnych, spo w ied n ik a D o m u P a ­ pieskiego, tajn e g o stolnika.

§ 4. Przełożony P a ła c u A postolskiego zach o w u je sw oje fu n k c je ; będzie się je d n a k nazy w a ł D o k to r T eo lo g P a p ie ­ skiego D om u.

§ 5. Z nosi się nazw ę ta jn y c h szam ­ b elan ó w „ p a rtic ip a n tiu m ” . C o zaś d o ­ tyczy ty ch k tó rz y d otychczas m ieli te nazw y p o sta n a w ia się, co n a stę p u je : ta jn y jałm u żn ik i p re fe k t zakrystii apostolskiej zac h o w u ją sw oje fu n k cje , lecz pierw szy będzie się nazy w ał ja ł- m użn ik iem Je g o Ś w iątobliw ości, d ru g i zaś W ik ariu szem G e n era ln y m Je g o Św iątobliw ości d la P a ń stw a W a ty k a ń ­ skiego. S e k re ta rz brew iów do p a n u ją ­ cych i se k re ta rz pism łaciń sk ich , o k tó ­ ry c h m ow a w n. 134 K o n s ty tu c ji A p o ­ stolskiej R e g im in i E cclesiae U niversae 2, zac h o w u ją zarów no u rz ą d ja k i nazwę.

Znosi się n a stęp n ie zajęc ia i n azw y : podczaszego, lo k a ja i szatnego: p o słu ­ g iw anie, ja k ie doty ch czas spraw ow ali pow yżsi w p a ła c u p a p iesk im będzie w ykonyw ane p rzez d w óch p ra ła tó w 2 C fr. 1. c„ s. 927.

19 — P ra w o K a n o n ic z n e

2 9 0 DOKUMENTY, RECENZJE, SPRAWOZDANIA [ 1 8 ]

n o m in a p ra e te re a to lu n tu r P in c ern a e , N u n tii, e t V e s tia rii: m in iste riu m , cui

in A u la P o n tific ia h u c u sq u e iidem p ra e e ra n t, p e ra g e tu r a du o b u s P ra e la ­ tis P o n tific a li A ulae ad d ictis, de q u i­

bus in n. 7 § 11. N o m e n p a r ite r et o fficium to llitu r S u b -D ata rii.

§ 6. A n tistite s U rb a n i e t C u b icu la rii S e c reti su p ra n u m e ru m cu m a d F a m i­

lia m tu m a d C a p p ellam P o n tificiam p e rtin e re p e r g u n t; a p p e lla b u n tu r a u ­ tem a lte ri P ra e la ti h o n o ra rii S a n c tita ­ tis S uae, iu x ta p ra e sc rip tu m n. 8.

§ 7. I n suo item m u n ere p e rm a n e n t, sed m u ta to no m in e : C u b ic u la rii ab ense e t lac ern a , sive secreti, sive h o n o ­ ra rii, q u i v o c a b u n tu r H o n o ra ti V iri S u m m o P o n tifici A s ta n te s ; O stiarii, q u i n u n c u p a b u n tu r A ulae P o n tificiae A d d icti.

§ 8. L aic i viri, F a m iliae P o n tific iae m em b ra, p o m p ae p o n tific ia e e t sacris caerem o n iis C a p p ellae n o n in te rsu n t, etsi iisdem locus p ro p riu s assig n etu r, in te r sacros ritu s a S um m o P ontifice p eracto s.

§ 9. A stato res a d S o liu m o p eram n a v a n t P ra e fe c to P a la tii A p o sto lici;

e o ru m est, sive d e b ita officia S u m m i P o n tificis h o sp itib u s p ra e sta re in sol­

lem n io rib u s caerem oniis n o n religiosis, de q u ib u s in n. 4 § 3, sive p ra e c ip u a m c o n ferre o p eram , u t v a ria m in isteria, q u a e a d F a m iliam P o n tific ia m ex L ai- cis sp e c ta n t, re c to o rd in e e x p lic e n tu r.

§ 10. P ra e fe c tu s P a la tii A postolici, in so llem nioribus civilibus cae rem o ­ niis, C o n su lto rib u s C iv itatis V a tic a n a e p e c u la ria m in iste ria co m m itere p o terit.

§ 11. D u o P ra e la ti P o n tific a li A ulae a d d ic ti, co tid ie in P o n tific a li A u la o p e ram p o n en tes, a S u m m o P ontifice

p rzydzielonych d o p a ła c u papieskiego, o k tó ry c h m ow a w n. 7 § 11. Z n osi się jednocześnie n azw ę i zajęcie p o d d a ta - riusza.

§ 6. P ra ła c i dom ow i i ta jn i szam be- la n i p o n ad liczb o w i n a leżą w dalszym c iąg u tak do d om ow ników pap iesk ich ja k i do asysty p ap ie sk iej. Je d n a k że je d n i b ę d ą się n azy w ali p ra ła ta m i h o ­ n orow ym i Jeg o Św iątobliw ości, d ru d z y zaś k a p e la n a m i Je g o Ś w iątobliw ości zgodnie z p rzep isem n. 8.

§ 7. P o z o sta ją n a sw oim urzędzie, lecz z m ie n ia ją n azw ę: szam belani szpa­

d y i płaszcza, czy to ta jn i, czy h o n o ­ ro w i; b ę d ą się o n i n azy w ać: d o sto jn icy a sy stu ją c y Papieżow i. P o z o sta ją też odźw ierni, k tó rzy b ę d ą się n azyw ać p ra co w n ik a m i d o m u papieskiego.

§ 8. Św ieccy, należą cy d o d om ow ni­

ków P a p ież a nie u c zestn iczą w orszaku i asyście pap iesk iej w czasie św iętych cerem onii, chociaż w yznacza się im m iejsce podczas św iętych obrzędów sp ra w o w an y ch p rzez O jc a św.

§ 9. A systenci tro n u św iadczą pom oc P refek to w i P a ła c u A posto lsk ieg o ; do n ich n a le ży w y p ełn ian ie o d p o w ied n ich usłu g w obec gości p a p ie ża w czasie b a rd ziej u ro czy sty ch c erem o n ii cyw il­

nych, o k tó ry c h m ow a w n. 4 § 3, e w e n tu a ln ie św iadczenie po m o cy we w łaściw ym w y p e łn ie n iu czynności n a ­ leżących do św ieckich dom ow ników papieskich.

§ 10. P re fek t P a ła c u A postolskiego będzie m ógł pow ierzyć sp ecjaln e fu n k ­ cje k o n su lto ro m P a ń stw a W a ty k a ń ­ skiego z o kazji cerem o n ii b a rd ziej u ro ­ czystych o c h ara k te rze cyw ilnym .

§ 11. D w aj p ra ła c i należący (p rzy ­ dzieleni) do P a ła c u P apieskiego i co-

[

]

n o m in a n tu r, eo ru m q u e m u n u s, A posto­

lica Sede V a c a n te , fin em cap it.

8. T itu li h o n o ru m ecclesiasticorum p o sth a c tres ta n tu m m o d o g ra d u s a d ­ m itte n t, scilicet P ro to n o tario s A posto- licos (de n u m e ro e t su p ra n u m e ru m ), P ra e la to s H o n o ra rio s S a n c tita tis Suae e t C a p p ellan o s S a n c tita tis S uae. C e te ri g ra d u s to llu n tu r.

9. P o ntificiaT N obilium C ohors a p p e l­

la b itu r C ohors h o n o ra ria S u m m i P o n ­ tificis. Q u a e p o sth a c sua ho n o ris offi­

c ia p ra e s ta b it in p u b licis civilibusque caerem oniis, de q u ib u s in n. 4 § 3, iu x ta p e cu liares n o rm as a P ra e fa c to P a la tii A p ostolici ed en d as. E a q u a e a d m ilitu m n u m eru m , a d e o ru m n o m in a ­ tio n em e t a d ra tio n e m p ra e sta n d o ru m o fficio ru m sp e c ta n t, o rd in atio n ib u s h u ­ ius C o h o rtis p ro p riis, o p p o rtu n e recog­

nitis, s ta tu u n tu r.

10. O fficiis honoris, e t p u b lica e dis­

c ip lin ae m in isteriis in P o n tific a li D o ­ m o p ra e p o n u n tu r C o h o rtes P ontificiae, q u ae se q u u n tu r:

C ohors H e lv e tica

C ohors P a la tin a h o n o ra ria

C ohors P o n tific ia a p u b lic a tu te la . Q u a e q u id em suas ip sa ru m n o rm as o p p o rtu n e reco g n ita s serv an t.

11. P ro necessitatibus, in P o n tific a ­ lis D o m u s variis caerem o n iis vel reli­

giosis vel civilibus A d d ic to ru m quo- q u ae coetus hon o ris officia e t pu b licae d iscip lin ae m in iste ria su b eu n t. Q u i A d d ic ti a d q u in q u e n n iu m a P rae fecto P a la tii n o m in a n tu r, cuius e r it p ecu la- ria m u n e ra iis trib u ere.

Q u a ec u m q u e vero a N obis hisce L it­

teris m o tu p ro p rio d a tis d e c re ta sunt, ea o m n ia firm a a c r a ta esse iubem us, c o n tra riis q u ib u slib e t n o n o b stantibus.

d ziennie p e łn ią cy ta m sw oje f u n k c je , są m ia n o w a n i przez P ap ieża, a ich s ta ­ now isko w ygasa z ch w ilą zaw a k o w a n ia S to licy A p.

8. H o n o ro w e ty tu ły kościelne b ę d ą dopuszczały n a przyszłość tylko trz y sto p n ie, a m ian o w icie: P r o to n o ta r iu - szów A postolskich (także n ad liczb o ­ w y c h ), P ra ła tó w h o n o ro w y ch J e g o Św iątobliw ości i K a p e la n ó w Je g o Ś w ią­

tobliw ości. Z nosi się pozostałe sto p n ie . 9. P a p iesk a g w a rd ia szlachecka b ę ­ dzie się n azy w ała G w a rd ią h o n o ro w ą O jc a św. Będzie o n a w yk o n y w ała o d ­ tą d sw oje ho n o ro w e fu n k c je w p u b licz­

n y ch c ere m o n iach o c h a ra k te rze cy­

w ilnym , o k tó ry c h m ow a w n. 4 § 3 — zgodnie ze szczegółow ym i n o rm am i w y ­ d aw an y m i przez P re fe k ta P a ła c u A p o ­ stolskiego. C o zaś dotyczy liczby człon­

ków g w a rd ii, ich ty tu łó w i w z ajem ­ ny ch p o w iązań o raz św iadczonych p rz e z n ich czynności, to re g u lu je w łasn y j e j reg u lam in , o d p o w ied n io zrefo rm o w an y .

10. S p ra w y zw iązane ze św iadcze­

n iem h o n o ró w i m a ją c e n a uw adze p o ­ rz ąd ek p u b lic z n y w D o m u P a p ie sk im n a le żą do n a stę p u ją c y c h g w a rd ii p a ­ pieskich :

g w a rd ii szw ajcarskiej h o n o ro w ej g w a rd ii pałacow ej pap iesk iej żan d a rm e rii.

Z a c h o w u ją one w łasne sw oje n o r m y odp o w ied n io zm odernizow ane.

11. Z ależnie od potrzeb , św iadczą, sw oją pom oc, w czasie ró żn y ch cere ­ m onii czy to re lig ijn y c h czy cyw ilnych tak w o d d a w an iu h o n o ró w ja k i gdy idzie o u trzy m an ie p o rząd k u , także in n e osoby. S ą one m ian o w an e n a p ię ­ ciolecie przez P re fe k ta P a łac u A po sto l­

skiego, do k tó reg o będzie należało przydzielenie im sp ecjaln y ch fu n k c ji.

2 9 2 DOKUMENTY, RECENZJE, SPRAWOZDANIA

[20]

D a tu m R o m ae, a p u d S a n c tu m Pe­

tru m , die X X V I I I m ensis m a rtii, an n o M C M L X V I I I , P o n tific a tu s N o stri q u in to .

P A U L U S PP . V I

Co zaś tym naszym p ism em w y d a­

nym z w łasnej w oli zostało p o sta n o ­ w ione, n a k a z u je m y u w ażać za z atw ier­

dzone i m a ją c e m oc p ra w n ą , bez w zglę­

d u n a jakiekolw iek przeciw ne zarzą­

dzenia.

D a n w R zym ie u św. P io tra, d n ia 28 m a rc a 1968 r., p iąte g o N aszego P o n ty fik atu .

PA P. P A W E Ł V I

5.

M O T U P R O P R I O „ P O N T IF IC A L IA I N S IG N IA ” w p ro w a d za ją ce zm ia n y w u ży w a n iu p o n ty fik a ln y c h odznak

L IT T E R A E A P O S T O L I C A E M O T U P R O P R IO D A T A E de usu in sig n iu m p o n tific a liu m recogn oscen d o

(A SS 60 (1968) 374— 377)

P A U L U S PP. V I

P O N T I F I C A L I A IN S IG N IA ideo a b E cclesia, v olventibus saeculis, in sti­

t u ta e t a c c e p ta su n t u t sac ra E pisco­

p o ru m d ig n ita s a n te oculos fid eliu m c la riu s sig n ific a re tu r; q u o d p ra ese rtim ev en it, c u m e o ru m tra d itio solem nis f a c ta est e t ipsi r itu i O rd in a tio n is seu C o n secratio n is in se rta , fo rm u lis a d h i­

bitis, q u ae novi E p isco p i m u n u s p a sto ­ ra le e x p rim ere n t, a p u d gregem sibi c o m m issu m a g en d u m . N eq u e d e fu e ru n t scrip to res, q u i, p ra e se rtim a e ta te m e ­ d ia , de iisdem in signibus lu cu b ra tio n e s c o m p o n e re n t, e o ru m significationes c u m p a sto rale s tu m sp iritu a les o sten­

d e n te s. P er e a e n im in lu ce p o n u n tu r d ig n ita s e t p o testas E p iscopi, u tp o te

■qui p a sto r e t m ag iste r e x ste t su a ru m o v iu m , q u as d u cere e t n u trire iu b e tu r, ip se q u i sacerdos m a g n u s sui gregis h a b e n d u s est, a quo vita su o ru m fid e -

P A P IE Ż P A W E Ł V I

K O Ś C IÓ Ł z tej ra c ji p rzep isał i p rz y ją ł w ciąg u w ieków p o n ty fik a ln e odznaki, ażeby w iern y m jaśn iej u w i­

docznić godność biskupów , co stało się szczególnie w ted y , gdy w pro w ad zo n o ich uroczyste w ręczenie, w łączone i do sam ego o b rz ęd u św ięceń czyli konsek­

ra c ji, z zastosow aniem fo rm u ł, któ re w yrażały zad an ie pastersk ie sam ego b i­

skupa, ja k ie m ia ł w y p ełn iać w p ow ie­

rzonej sobie ow czarni. N ie b ra k też było au to ró w , k tó rzy n a te m a t tych odznak p isa li rozpraw y, u k a zu jąc e ich znaczenie ju ż to pastersk ie ju ż d u c h o ­ we. D zięki n im bow iem u k a zu je się godność i w ład za b isk u p a, ja k o p a ste ­ rza i n au czy ciela sw oich owiec, k tó ry ­ m i w in ien k ierow ać i k a rm ić je, p o n ie­

w aż „w in ie n być u w ażan y za a rcy ­ k a p ła n a sw ojej ow czarni, od którego