Scenariusz zajęć
I etap edukacyjny, edukacja wczesnoszkolna
Temat: Strach ma wielkie oczy
Treści kształcenia:
Uczeń:
1) Czyta i rozumie teksty przeznaczone dla dzieci na I etapie edukacyjnymi i wyciąga z nich wnioski – edukacja polonistyczna (1.1b),
2) Wyszukuje w tekście potrzebne informacje – edukacja polonistyczna (1.1c), 4) Współpracuje z innymi w zabawie, nauce szkolnej – edukacja społeczna (5.4),
5) Radzi sobie ze stresem i kieruje nim, radzi sobie z lękiem i sytuacjami trudnymi – treści rozszerzone.
Cele operacyjne:
Uczeń:
● Słucha uważnie i ze zrozumieniem utworów literackich,
● Wyszukuje w tekście utworu fragmenty odpowiadające na pytania,
● Wypowiada się pełnymi zdaniami na podany temat,
● Czyta uważnie i ze zrozumieniem zdania oraz krótkie teksty,
● Potrafi określić cechy zwierząt – bohaterów utworu,
● Rozpoznaje sytuacje trudne,
● Potrafi znaleźć sposób na radzenie sobie w sytuacji trudnej,
● Współpracuje w grupie w celu jak najlepszego wykonania zadania.
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
● Uważnie słucha utworów literackich,
● Czyta ze zrozumieniem krótkie teksty,
● Wypowiada się pełnymi zdaniami na określony temat,
● Radzi sobie z lękiem i sytuacjami trudnymi,
● Współpracuje w grupie.
Środki dydaktyczne:
● Materiały multimedialne: nagranie wiersza Ignacego Krasickiego Myszy, karty pracy (Policz się ze strachem, Tworzymy rodziny wyrazów oraz Utrwalenie poznanych części mowy),
● Wydruk utworu Myszy Ignacego Krasickiego dla każdego ucznia,
● Słowniki języka polskiego dla każdej grupy,
● Słownik synonimów,
● Białe kartki, czarny tusz, atrament lub farbka, czarne pisaki – do pracy plastycznej,
● Przybory do pisania,
● Komputer z głośnikami/tablica interaktywna.
1
Metody nauczania:
● Podająca: rozmowa,
● Problemowe: aktywizujące – dyskusja, gra dydaktyczna,
● Praktyczna: ćwiczenia przedmiotowe.
Formy pracy:
● Zbiorowa jednolita,
● Indywidualna jednolita i zróżnicowana,
● W parach.
Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel wita dzieci, a następnie wprowadza je do tematu zajęć, prosząc o rozwiązanie łamigłówki matematycznej z karty pracy Policz się ze strachem.
Polecenie: Oblicz sumy i różnice. Uporządkuj wyniki od największej liczby do najmniejszej, wpisz sylaby, a odczytasz hasło.
27 + 16 = CZY 49 + 25 = WIEL 88 − 13 = MA
83 − 22 = KIE 75 − 18 = O 77 + 18 = STRACH
95
Hasło: ………
Po odczytaniu hasła nauczyciel prosi uczniów o wyjaśnienie znaczenia przysłowia.
● Co to znaczy, że strach ma wielkie oczy?
● Kiedy tak mówimy? (Mówimy tak, kiedy chcemy opisać przesadzoną obawę przed czymś).
Nauczyciel zapowiada, że na zajęciach będzie mowa o różnych sytuacjach, które sprawiają, że czujemy lęk, i o tym, jak sobie radzić ze strachem.
2. Prowadzący zajęcia prosi dzieci o wysłuchanie nagrania wiersza Ignacego Krasickiego Myszy.
Uczniom z trudnościami słuchowymi (obniżona percepcja słuchowa, niedosłuch) lub z problemami ze skupieniem się należy wręczyć wydruk z wierszem, tak aby w trakcie odtwarzania materiału mogli w razie potrzeby jednocześnie śledzić tekst.
Po wysłuchaniu wiersza nauczyciel prosi dzieci, by spróbowały wyjaśnić wyrazy i wyrażenia trudne, archaiczne, np.: „każdy się swoim zatrudnia kłopotem” (każdy ma swoje problemy),
„szczwany” (doświadczony, przebiegły, chytry), „opatrzywszy” (zabezpieczając się),
„zewsząd” (ze wszystkich stron), „bez łoskotu” (bez hałasu). W razie potrzeby uczniowie w grupach sprawdzają objaśnienie wyrazu w słowniku języka polskiego.
3. Nauczyciel przechodzi do dyskusji na temat utworu, czemu mogą służyć pytania pomocnicze:
● Dlaczego myszy naradzały się, co zrobić z kotem?
● Jakie były myszy, a jaki był szczur?
2
● Dlaczego myszy boją się kota?
● Co im poradził stary szczur?
● Jak myślisz, czy to jest dobre rozwiązanie?
Uwaga: Przed omawianiem utworu wszyscy uczniowie otrzymują kserokopie tekstu.
Znajdują w wierszu odpowiednie fragmenty, odpowiadające na pytania nauczyciela.
4. Dzieci zostają poproszone o przypomnienie definicji bajki, a jeśli jej nie pamiętają lub nie znają, o odszukanie w słowniku języka polskiego objaśnienia tego terminu. Następnie nauczyciel zwraca uwagę uczniów na fakt, że jest to utwór pisany prozą lub wierszem, którego bohaterami są najczęściej zwierzęta, ludzie bądź przedmioty, a także to, że pod postaciami zwierząt poeta wyśmiewa cechy i zachowania ludzi.
Prowadzący zajęcia pyta uczniów o morał płynący z bajki Myszy:
● Jaki morał płynie dla nas z tej bajki? (Kiedy nie mamy na coś wpływu, nie możemy nic zrobić, to nie robimy nic na siłę).
5. Nauczyciel przeprowadza z uczniami rozmowę na temat trudnych sytuacji i emocji z nimi związanych. Następnie proponuje dzieciom zabawę, w której będą mogły opowiedzieć o sytuacjach, kiedy odczuwały strach, a także zastanowić się, jak można zaradzić lękowi.
Uczniowie otrzymują papierowe koła (każde dziecko po dwa), na których rysują buźki:
uśmiechniętą i smutną.
Dzieci siedzą w kręgu. Nauczyciel objaśnia zadanie: pierwsze dziecko podnosi buźkę smutną i mówi o trudnej sytuacji, np.: „Stłukłam ulubioną filiżankę mamy i boję się jej o tym powiedzieć”. Pozostałe dzieci, po kolei, jeśli mają pomysł, jak tę sytuację naprawić, podnoszą buźkę uśmiechniętą i podają sposób na rozwiązanie problemu, np.: 1) „Powiedz mamie, że zrobiłaś to niechcący”, 2) „Poproś tatę o sklejenie filiżanki”, 3) „Kup mamie nową filiżankę z kieszonkowego” itp.
6. Praca samodzielna z kartą pracy Tworzymy rodziny wyrazów.
Dzieci otrzymują karty pracy o zróżnicowanym poziomie zadań.
Wersja 1: przeznaczona dla uczniów uzdolnionych lingwistycznie. Uczniowie samodzielnie dopisują wyrazy tworzące rodzinę od wyrazów „strach”, „straszny”… Nauczyciel proponuje dzieciom, by skorzystały z indeksu wyrazów w słownikach synonimów. Uczniowie uzupełniają zdania z zastosowaniem wybranych słów.
Wersja 2: Spośród podanych wyrazów dzieci wybierają i wypisują wyrazy tworzące rodziny.
Uzupełniają zdania:
Dziadek postawił na polu ………….. na wróble.
Najadłem się ……….., kiedy nagle zgasło światło.
……… zając pobiegł do lasu.
Sprawdzenie pracy: głośne odczytanie wykonanych zadań.
7. Zabawa plastyczna Oswoić cień.
Dzieci otrzymują od prowadzącego po dwie białe kartki. Czarnym atramentem, tuszem lub farbką robią plamę (kleksa) na jednej kartce, drugą kartką nakrywają plamę i przyciskają.
Otrzymanej plamie próbują nadać znajomy kształt, dorysowując czarnym pisakiem brakujące elementy.
Uczniowie prezentują swoje prace i mówią, co narysowali.
8. Karta pracy indywidualnej Utrwalenie poznanych części mowy.
Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy, a następnie prosi ich o zapoznanie się z wyrazami umieszczonymi w ramce i wpisanie ich do odpowiednich rubryk.
3
odważny* śmiech* odwaga* strach* odważyć się* tchórz* lęk* smutek* zlęknąć się* smutny*
lękliwy* wstyd* stchórzyć* straszny* śmiać się* śmieszny* smucić się* wystraszyć* wstydzić się* wstydliwy* tchórzliwy
rzeczowniki przymiotniki czasowniki
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
………..
Uwaga: Dzieci pracują indywidualnie, ale jeśli jest taka potrzeba, to mogą sobie pomagać w ławce (praca parami).
9. Podsumowanie zajęć.
Nauczyciel prosi uczniów o dokończenie zdania: „Dziś dowiedziałem się, że…”.
Uwagi:
Tekst wiersza I. Krasickiego pt. Myszy, do wydrukowania dla dzieci z trudnościami słuchowymi (obniżona percepcja słuchowa, niedosłuch) lub z problemami z koncentracją, a także dla pozostałych uczniów do pracy w czasie zajęć.
Ignacy Krasicki Myszy
Każdy się swoim zatrudnia kłopotem:
Myślały myszy, co tu robić z kotem.
Mówiły jedne: „Darami go skusić!” Mówiły drugie: „Lepiej go udusić!”
Wtem się odezwał szczur szczwany, bo stary:
„Próżne tu groźby, próżne i ofiary.
I dary weźmie, i przysięgi złamie!
Najlepiej cicho siedzieć sobie w jamie, A opatrzywszy zewsząd bez łoskotu Ani być z kotem, ani przeciw kotu”.
4
