^ O t* *
Cr kj?
1 *
a
w W
r» Q i i
ę . _ O
< + * r tn
¿ V O
(0 f***»
*T"«
4 4 *
O G O I . / I / O P O I L S l í f
S P I S R Z E C Z Y
I. Zagadnienia ogólne ... ... 2
® In w e s ty c je — (W ) * K ilk a n o ta te k o gospodarce Cze
ch o s ło w a c ji — M . Sz.
I I I . Przem ysł i zrzeszenia p rz e m y s ło w e ... 3 450 p laców ek prze m ysło w ych se kto ra p ry w a tn e g o p ra c u je na Pom orzu Z ach o d n im — (C P ) * A k tu a ln e p rz e ta rg i i dostaw y 1) * Stan za o p atrze n ia surowco- j wego P ry w a tn e g o P rz e m y s łu F e rm e n ta c y jn e g o —
(ew) * P ro b ie rn ia w in ow ocow ych — E. W . * D z ia łalność Z w . Z rz . P. P. M in . i M a t. B u d . w I p ó łr.
1949 r.
I V . H andel — Centrale H a n d l o w e ... S Sprzedaż i sprzedawca 2) * K o n fe re n c ja p rz e d s ta w i
c ie li Sam. Gospod. z Polską Iz b ą H a n d lu Z a g r. * Z a g a d n ie n ie d y s try b u c ji p rz e tw o ró w ry b n y c h — , J- K . * O pony i d ę tk i k ra jo w e w w o ln e j sprzedaży.
V. Ceny i m a r ż e ... 7 W y ty c z n e dotyczące cen i o b ro tu a rty k u ła m i n a b ia ło w y m i, d robiem i z ie m n ia k a m i w obrocie h a n d lo w ym se ktora p ry w a tn e g o . * W y ty c z n e dla k o m is ji ce n n i
ko w ych w s p ra w ie cen ja j i d ro b iu . * Ceny arb u zó w z im p o rtu rum u ń skie g o . * R o b o ty specjalne * K a r p in a . * O p a kow an ia na ka w ę zbożową. * Świece. * C e n n ik m a te ria łó w o g n io trw a ły c h . * Z a tw ie rd z e n ie ceny na używ ane chłodnie elektryczne.
V I . Ustawodawstwo gospodarczo-skarbowe . . . 8 O p o da tko w a n ie n a jm u 1 d zie rża w y — G r. * Z w ro t n a d p ła t p o d atko w ych . * P ra w n ik radzi: F . G. M .; Po
d a tek od wzbogacenia wojennego. * P rze ch o w yw a n ie ksiąg. * O d se tki za zw łokę. * L o k a l prze m ysło w y.
V I I . Zagadnienia socjalne ... 1#
R ozw iązanie um o w y o pracę — (G r.) * Ogłoszenie u s ta w y o u rlop a ch p ra c o w n ik ó w .
I X . Szkolnictwo zawodowe . . . . • • • • 18 2-letnie s tu d iu m księgowości p la n o w a n ia i a d m in i
s tra c ji — E. D u ch .
X . R ó ż n e ...11 Z życia izb, zw ią z k ó w ! zrzeszeń. ł W ś ró d w y d a w n ic tw . * P ra c o w n ic y Sam i G ospodarczego s p e łn ili sw ó j obowiązek wobec S to licy.
X I . K arto teka gospodarcza
Umowa o płacę robotników (1 — 8).
ROK I. N r 2 8 WARSZAWA 2. X, 1949 Cena 5 0 zł
OGÓLNOPOLSKI TYG O DNIK GOSPODARCZY N r 28
ZAGADNIENIA OGÓLNE
I n w e s ł y c
W y k o n a n ie in w e s ty c ji p rz e w id z ia n y c h w planie na 1949 r., w in no być zakończone do 31 g ru d n ia br., okres in w e s ty c y jn y nie bę
dzie w.ęe, ja k to m ia ło m iejsce w la ta ch u b ie g łych , pro lo n g o w a n y po za koniec roku kalendarzow ego. D o ta c je i k re d y ty przezna
czone na sfin a n sow an ie in w e s ty c ji mogą być w yp łacane przez b a n ki, ja k w iadom o, ty lk o za przedłożeniem w ym a ga n ych d o ku m entów , ni. i. d o k u m e n ta c ji p ra w n e j i te ch niczne j. W ie lu in w e sto ró w je d n a k nie p rzy g o to w a ło dostatecznie te j d o k u m e n ta c ji, b ra k im a k tó w p ra w n y c h , nie z a ła tw ili fo rm a ln o ś c i zw iązanych z p raw em zabudow y placów, nie z a w a rli um ów na w ykonanie robót lub dostaw , nie p o siadają z a tw ie rd zo n ych p la n ó w budow y, n ie .z a p e w n ili sobie d ostaw y m a te ria łó w b u d ow la nych , m aszyn lub urządzeń technicznych. W rezu lta cie s ta ło się w ą tp liw e m , czy ci in w e sto rzy będą w możności w y ko n a ć in w e s ty c je , k tó re za p la nowano na ten rok, w ciągu ty c h k ilk u m iesięcy, k tó re dzielą nas od końca ro k u in w e stycyjn e g o.
A b y zapobiec niepożądanym przestojom i zapew nić te rm in o w ą rea lizację plam i, P rze w o d n iczą cy P a ń s tw o w e j K o m is ji P la n o w a nia (łospodarezego z a rz ą d z ił ju ż w lipeu br.' przyśpieszenie prac nad d o ku m e n ta cją oraz re w iz ję stanu ro b ó t in w e s ty c y jn y c h przez ba n ki fin a n s u ją c e pod egidą B a n ku G osp od a rstw a K ra jo w e g o . Dz:ęk: te j r e w iz ji prze p ro w a d zan e j przy udziale in w e s to ró w i ich organów nadzoru zostaną w y e lim in o w a n e z pla n u te in w e stycję , k tó re z b ra k u dostatecznego p rzyg o to w a n ia nie dadzą się z re a li
zować, za to w szelkie środ ki fin a n sow e i m a te ria ło w e n ie w y k o rzystane, zużyte będą na zapew nienie w y k o n a n ia in w e s ty c ji n a leżycie przyg o to w a n ych łu b d o d atko w ych , k tó ry c h potrzeba się w m iędzyczasie w y ło n iła .
P rzeprow adzona a kcja r e w iz ji planu in w e s ty c y jn e g o w y k a zała w szeregu w yp a d kó w , że in w e sto rzy n ie p rz y w ią z y w a li n a le ż y te j w agi do ważności d o k u m e n ta c ji te ch n ic z n e j i p lanow ania m ateriałow ego. T o też ko n fe re n c ja odbyta w bankach z in w e s to ra m i i ich o rg a n a m i nadzoru p rz y c z y n iły się do uzyskania ja s nego poglądu na m ożliw ości w y k o n a n ia technicznego nie ty lk o planu roku bieżącego, lecz b y ły ponadto w a żn ym elem entem p rz y g o tow an ia p ro je k tó w in w e s ty c y jn y c h na rok przyszły.
N ależy tu przyp o m n ie ć zarządzenie Przew odniczącego P K P G , k tó re ustala, że wszelka d z ia ła ln o ść in w e s ty c y jn a w y k o n y w a n a fiz y c z n ie po d niu 1.1.1950 r. sta n o w ić będzie działalność in w e s ty c y jn ą roku l!)50-go. R ozliczenia n a k ła d ó w dotyczących d z ia ła l
no,sci fiz y c z n e j w ram ach planu 1949 r. będą dokonyw ane w roku H oli je d yn ie w bardzo o g ra niczonych te rm in a c h , a m ia n o w ic ie : dla fa k t u r p o d legających p o k ry w a n iu bezpośrednio ze środ kó w in w e s ty c y jn y c h — do 31 styczn ia 1950 r., n a to m ia s t dla rozliczeń re p re ze n ta cyjn ych z ty tu łu in w e s ty c ji doko nyw an ych systemem gospodarczym — do d n ia 28 lu te g o 1950 r. Z nie sie n ie okresu ulgowego, k tó ry w poprzednich la ta ch ze zw a la ł na do ko nyw an ie ''"h ó ; in w e s ty c y jn y c h jeszcze na k ilk a m iesięcy poza okres k a lendarzow y, u ła tw i ścisłe rozgraniczenie d ysp o zycji i w y k o rz y stań a fin a n s o w y c h i m a te ria ło w y c h środków , p rz y czym in w e s to rz y nie będą ju ż h a m o w a n i w yka ń cza n ie m za ległych p ra c po-
j e w 19 4 9 r.
przedniego roku, lecz będą m o g li w y s ta rto w a ć pełną energią , do re a liz a c ji planu ro b ó t roku 1950-go. J e d y n ie rozliczenia fin a n sowe, odnoszące się do prac z planu 1949, będą m ogły na stąp ić, ja k w y ż e j pow iedziano, do końca styczn ia w zgl. lu te g o 50 r.
N a w y d z ia ły p la n o w a nia in w e s to ró w sp a d ają w obecnym okre sie roku o b o w ią z k i zw iązane nie ty lk o z w y k o n a w s tw e m planu 1949 r., lecz rów nież z p la n o w a nie m na rok 1950, a ponadto z op ra cowaniem rocznego spraw ozdania za rok 1948. Je ś li chodzi o p rz y g o tow an ie p la n u in w e s ty c y jn e g o na rok następny, to urzędy, ¡in
s ty tu c je i prze d się b io rstw a państw ow e, z w ią z k i i p rz e d s ię b io r
s tw a sam orządowe, o rg a n iza cje p o lityczne, społeczne i zawodowe, ja k rów nież ce n tra le spółdzielcze i spó łd zie ln ie (M ą c z n ic ro ln i
czych sp ółdzielni p ro d u k c y jn y c h ) p o w in n y zapoznać się z obszer
ną „ I n s t r u k c ją dla sporządzania 1’ la n u In w e s ty c y jn e g o na rok 1950", k tó ra w fo rm ie broszury zo sta ła w yd a n a przez P a ń s tw o w ą K o m is ję P la n o w a n ia Gospodarczego.
Odnośnie osób fizyczn ych i p ra w n y c h p ra w a p ry w a tn e g o I n s tru k c ja ta p o sta n a w ia , że ich d ziałalność in w e s ty c y jn a p ro w a dzona będzie w zasadzie po za ra m a m i P la n u In w e s ty c y jn e g o , lecz udzielenie pomocy fin a n s o w e j lub m a te ria ln e j P a ń s tw a zależy od w y k o n a n ia in w e s ty c ji, zgodnie z w a ru n k a m i P a ń s tw a , n o rm u ją c y m i kie ru n e k in w e s ty c ji' oraz ro z m ia ry pomocy. - W szczegól
ności o b e jm u je się ram a m i P la n u In w e s ty c y jn e g o , in w e s ty c je do
konyw ane w ram ach gospodarki d ro b n b to w a ro w e j oraz in w e s ty cje w zakresie in d y w id u a ln e g o b u d o w n ic tw a m ieszkaniow ego ś w ia ta pracy, o ile są one rea lizow an e p rz y pomocy P ań stw a ,
Co się tyczy in w e s ty c ji ob ję tych planem 1948-go roku i w y k o n yw a n ych w, okresie od 1.1.48 do końca okresu ulgow ego w 194(1 r., to wszyscy in w e s to rz y (urzędy, p rze dsiębiorstw a, samorząd, spół
dzie ln ie oraz s p ó łk i i osoby p ry w a tn e ), k tó rz y w ram ach lego p la n u w y k o n y w a li in w e stycje , zobow iązani są do złożenia sp ra wozdania rocznego. U ka za ło się odpow iednie zarządzenie Prze
wodniczącego P K P G , k tó re za w ie ra zasady sporządzania ty c L , spraw ozdań. In w e s to rz y o trz y m u ją poprzez M in is te rs tw a i o r
gana nadzoru fo rm u la rz e i dokładne in s tru k c je do ich w y p e ł
n ia n ia . O bow iązek skła d a n ia ty c h sp ra w o zd a ń z w ykonanie pla n u in w e s ty c y jn e g o 1948 r, ciąży rów nież na spóldzielm aeh Izb a ch P rz e m y s ło w o -H a n d lo w y c h i R zem ieślniczych, Z r. - nia ch b ra n żo w ych oraz p ry w a tn y c h spółkach i osobach, k‘ ói- o b ję te h y ly ty m planem . P ew ne u ła tw ie n ie p rz y sporządzam - finansow ego sp ra w o zd a n ia , k tó re g o lic z b y p o w in n y być uzgo
dnione z b ankam i, w p row adza zarządzenie, w s k u te k któ re g o '-aż- dy in w e s to r bezpośredni o trz y m a od b anku fin a n s u ją c '.‘Rj za
św iadczenie z a w ie ra ją c e wysokość przyznanego i w y k o rr y s tr a ago k re d y tu . W razie s tw ie rd z a n ia ró ż n ic w liczbach im w as Pm i la obowiązek uzgodnienia sw ych danych z bankiem .
S pra w o zd an ia in w e s to ró w , k tó re poprzez o rgana nadzoru Kon
c e n tro w a ć się, będą w M in is te rs tw a c h dla P K P G , s ta n ow ią nie ty lk o m a te ria ł d o ku ra a n ta rn y, k o n tro ln y i s ta ty s ty c z n y , lecz słu żą ró w n ie ż c z y n n ik o m c e n tra ln y m do prze p ro w a d zan ia różnych a n a liz zw ią za n ych ż dalszym p la n o w a nie m , (w)
Kilka notatek o gospodarce Czechosłowacji
C zechosłow acki b iu le ty n ekonom iczny w y d a w a n y przez M in i
s te rs tw o H a n d lu Z a g ra n iczn e g o w C ze chosłow acji podaje in te resu ją cy przegląd s y tu a c y jn y w zakresie h a n dlu zagranicznego.
O s ta tn io zo sta ły o p u b lik o w a n e w y n ik i czechosłow ackiego handlu zagranicznego za lip ie c b. r. A c z k o lw ie k o b ro ty to w a ro w e w lipeu w y k a z u ją w p o ró w n a n iu z czerw cem c h w ilo w y spadek, to je d n a k e ksp o rt m a w z ro s t w ze s ta w ie n iu z lipcem ubiegłego roku.
W lip e u C zechosłow acja im p o rto w a ła ró ż n y c h to w a ró w ' na sumę 3.579 m ilio n ó w koron p rz y eksporcie 3.144 m ilio n ó w ko ron. L ip cowa n a d w y ż k a im p o rtu w sto su nku do e k s p o rtu p o w ię kszyła saldo bierne czechosłow ackiego h a n dlu zagranicznego w ciągu siedm iu m iesięcy ro k u bieżącego do wysokości 661 m ilio n ó w ko
ron. P o ró w n u ją c w y n ik i h a n d lu za g ranicznego w Czechosło
w a c ji z ro k ie m u b ie g ły m k ie d y to b ila n s h a n d lo w y w y k a z y w a ł saldo, uje m n e sta n o w ią ce 4.397 m ilio n ó w ko ron, na le ży s tw ie rd z ić , ie obecna s y tu a c ja czechosłowackiego h a n d lu zagranicznego po
p ra w iła się o 3,75 m ilia rd a koron. T rz e b a ró w n ie ż p o d kre ślić, że ta znaczna p o p ra w a b ila n su handlow ego n a s tą p iła w s k u te k zw iększenia e ksp o rtu , a nie z pow odu z m niejszen ia im p o rtu .
P a ń s tw o w e B iu r o S ta ty s ty c z n e w C ze ch o sło w a cji o p u b lik o w a ło w y n ik i re a liz a c ji p la m i p ię c io le tn ieg o za lip ie c i za p ie rw sze sie
dem m iesięcy b. r. D a n e te s tw ie rd z a ją , że c a ły p rze m ysł cze
chosłow acki (z w yłą cze n ie m spożywczego) z re a liz o w a ł p la n w lip eu w 107,5%, zaś w stosunku do p ie rw s z y c h s ie d m iu m iesięcy b. r.
p lan p ro d u k c y jn y został w y p e łn io n y w 102,2%.
B io rą c pod uw agę 13 gałęzi p rze m ysłu czechosłowackiego' plan p ro d u k c y jn y w lip e u nie został z re a liz o w a n y je d y n ie w odniesie- n iu do e n e rg e ty k i, prze m ysłu szklanego oraz p rze m ysłu budo
wlanego. P la n p ro d u k c y jn y zo sta ł n a jle p ie j w y k o n a n y przez p rz e m y s ł film o w y (178% ). N a d ru g im m ie js c u z n a la z ły się prze
m y s ły : skó rza n y i g u m o w y (128% ), na trz e c im d rze w n y (123%).
P rze m yśl m e ta lo w y z re a liz o w a ł p lo n w 112,5%, prze m ysł w łó-
2
N r 28 OGÓLNOPOLSKI TYG O DN IK GOSPODARCZY
kienniezy w 110%, p a p ie rn iczy w 108%, m e ta lu rg ic z n y w 101%
i chem iczny w 100,0%.
C zechosłow acja łącznie ze Z w ią z k ie m R adzieckim , Polską, R u m un ią , W ę g ra m i, B u łg a r ią i A lb a n ią w z ię ła u d z ia ł w posiedze
n iu o d b y ty m w S o fii 25 — 27 s ie rp n ia b. r. na te m a t w spólnej pomocy gospodarczej. Przedłużono um owę h a n dlow ą pomiędzy C zechosłow acją i B e lg ią . U m ow a h a n dlow a z In d ia m i z a w a rta 39 m arca b. r. poddana została re w iz ji. R e w iz ja ta w y k a z a ła ro z w ó j h a n d lo w y c h stosunków pom ię d Ą iiC ze ch osłow ae ją i In d ia m i.
16 sie rp n ia b. r. w M in is te rs tw ie H a n d lu Z ag ra n iczn eg o roz
poczęto rozm ow y z delegacją s z w a jc a rs k ą na te m a t n o w e j um o
w y h a n d lo w e j. Poza ty m w tym że m in is te rs tw ie p o d ję to w stęp
ne prace, m ające na celu z a w a rcie u W w y h a n d lo w e j z F in la n d ią . W n ie d łu g im czasie odbędą się w Kopenhadze ro k o w a nia, dotyczące n o w e j um o w y h a n d lo w e j pomiędzy C zechosłowacją a D a n ią . Pom iędzy 22 a 27 sie rp n ia m ia ł m iejsce w Pradze Z ja z d h a n d lo w y c h p rz e d s ta w ic ie li pilzeńsikiego b ro w a ru „ P r a - z d r ó j" oraz w a żn ie jszych n a byw ców z F ra n c ji, I t a lii, B e lg ii, A u s tr ii. H o la n d ii i S z w a jc a rii. G łó w n y m celom tego zjazdu b y ło om ów ienie zagadnień dotyczących sto su nkó w ha n dlow ych, z o rie n to w a n ie w zakresie n o w e j, czechosłow ackiej o rg a n iz a c ji handlu zagranicznego i u sta le nie jego zw ią zku z p ro d u k c ją . P rz e d s ta w ic ie le w sp o m ina n ych p a ń stw naocznie p rz e k o n a li się o w y s iłk u C zechosłow acji odnośnie odbudow y i ro z w o ju k ra ju »
Obecne T a r g i P ra s k ie są przeglądem gospodarczych osiągnięó C zechosłow acji. T a rg i są odbiciem zaszłych, is to tn y c h zm ian
w d ziałalności pfze m yslu czechosłow ackiego p o d kre śla ją c je d n o cześnie w y n ik i ś w ia ta - p ra cy w re a liz a c ji p la n u pięcioletniego.
N a jw ię k s z y u d z ia ł w T a rg a c h P ra s k ic h bierze Z w ią z e k R a dziecki. Tegoroczna ekspozycja rad zie cka je s t znacznie większa niż b yła w ro k u u b ie g łym , przyczem z a w ie ra ona dużo w y tw o rów , k tó ry c h jeszcze P ra g a n ie w id z ia ła . P ró cz Z w ią z k u R a dzieckiego w T a rg a c h P ra s k ic h b io rą u d z ia ł: Polska, B u łg a ria . W ę g ry , A lb a n ia , I ta lia , F in la n d ia . Pozatem T a r g i z a w ie ra ją eksponaty B e lg ii, F ra n c ji, S z w a jc a rii, D a n ii, H o la n d ii, A u s tr ii i A n g lii,
Na szczególną uw agę z a s łu g u ją eksponaty Z w ią z k u Radziec
kiego. S to isko rad zie ckie z a jm u je prze strze ń 2.000 m e tró w k w a d ra to w y c h . Prócz tego częśó e ksp o na tó w ra d zie ckich z n a jd u je się na o tw a rte j prze strze n i, m a ją c e j rów nież 2.009 m e tró w k w a d ra to w y c h .
G łó w n e stoisko rad zie ckie na T a rg a c h z a w ie ra eksponaty 16 re p u b lik so w ie ckich , co s ta n o w i pię kn ą ilu s tra c ję osiągnięć
! szybkiego rozw oju gospodarczego w s zystkich k r a jó w Z w ią z k u R adzieckiego. Na stoisku ra d zie ckim zn a jd ą się:- eksponaty cięż
kiego przem ysłu, p rzedstaw ionego w dużym w a c h la rz u p ro d u k c ji.
P rócz tego dem onstrow ane są m aszyny dla różn ych gałęzi prze
m y s łu oraz doskonałe i ta n ie sam ochody i m oto cykle . N ie k tó re w y ro b y radzieckiego prze m ysłu oraz a r ty k u ły spożywcze mogą byC n a b yw a ne w dowo-lnych ilościach przez zw ie d z a ją c y c h T a rg P ra s k ie . Ponad to n ie k tó re a rty k u ły spożywcze P o ls k i, B u ł
g a r ii i W ę g ie r są ró w n ie ż sprzedaw ane na T a rg a c h .
M . SZ.
PRZEMYSŁ
ł ZRZESZENIA PRZEMYSŁOWE
4 5 0 placówek przemysłowych sektora prywatnego pracuje na Pomorzu Zachodnim
W e d łu g s ta ty s ty k i o p ra c o w a n e j przez Izb ę P rz e m y s ło w o -H a n d lo w ą w Szczecinie na te re n ie Pom orza Zachodniego w końcu ubie g łe go roku , czynnych b y ło 448 placów ek p rze m ysło w ych , n ale
żących do s e k to ra p ry w a tn e g o . N a jw ię k s z ą c y fr ą p rz e d s ię b io rs tw rep re ze n to w a n a je s t g ru p a p rze tw ó rc z o -ro ln a i spożyw cza; w d zia le ty m p ra c u je b lis k o 370 p la có w e k, w ty m około 2!!0 m ły n ó w i kaszarni.
D a n e sta ty s ty c z n e , dotyczące ilości m ły n ó w i k a sza rn i ustalone zostały na podstaw ie m eto d y sza cunkow ej, a to z te j p rzyczyn y, że oparcie się w yłą c z n ie na d e k la ra c ja c h s k ła d a n y c h do urzędów
Aktualne przetargi i dostawy
D e p a rta m e t S a n ita rn o -E p id e m io lo g ic z n y M in is te rs tw a Z d ro w ia w W a rs z a w ie , u l. M io d o w a 15 in te re s u je się p ro d u k c ją kom ór d e z y n fe k c y jn y c h system u „R o z a n o w a ” oraz w e d łu g posiadanych planów .
" X
Zjednoczenie E ne rg etyczn e O k rę g u W a rszaw skie go W a rszaw a, W ybrzeże K o ś c iu s z k o w s k ie 41. O fe ru je bezpłatne w yd a n ie leszu p łu ka n eg o w okresie je sie n n o -zim o w ym . (..Z ycie W a rs z a w y ” dnia 22.I X . 1919 r. N r 161.).
. X
P a ń stw o w e Zjednoczone Z a k ła d y P rz e m y s łu L n ia rs k io g o N r 2
„ L e n k o ” \v B ie ls k u , ul. K a z im ie rz a W ie lk ie g o 40 o g ło s iły n ie o g ra n iczo n y p rz e ta rg na dostaw ę 25.000 s z tu k k rą ż k ó w ja w o ro w ych grubości od 30 — 250 m o śre d n ic y od 125 do 400 m m z m a
te ria łu suchego.
S kła d a n ie o fe rt do 15.X. (M o n ito r P olski z 10.IX.1949 r.
N r B-68.)
X
P a ń s tw o w e P rz e d s ię b io rs tw o R obót K o m u n ik a c y jn y c h N r 1 O d d z ia ł 3 w W a rs z a w ie ul. C h a łu b iń s k ie g o N r 6a o g ło siło prze
ta r g nie o g ra n iczo n y na w y k o n a n ie robót s to la rs k ic h na budowę g m achu „ O rb is ” p rz y A le ja c h Je ro z o lim s k ic h róg B r a c k ie j. O fe r
t y należy skła d a ć w ’ te rm in ie do d nia - 8.X.19iłO r. godz. 10.00.
(„Z y c ie W a rs z a w y " z d nia 21,IX.1940 r. N r 260.). 4f
s k a rb o w y c h d a w a ło je d y n ie częściowy obraz s y tu a c ji. D o , k w ie t
nia rb. o trz y m a n o je d y n ie oko ło 190 d e k la ra c ji przedsiębiorstw m ły ń s k ic h , k tó re w y k u p iły na rok bieżący k a rty re je s tra c y jn a w urzędach ska rb o w y c h . Tym czasem s ta ty s ty k a w ła sn a Iz b y w y ka zu je , że urzę d y ska rb o w e n ie n a d e sła ły p ew nej części d e k la ra c ji m ły n ó w z a re je s tro w a n y c h w Iz b ie . P la c ó w e k ta k ic h je s t około 25 i o nie należy pow iększyć c y frę poprzednią. W reszcie c y fra ta m usi byC powiększona o dalsze 77 o b ie któw m ły ń s k ic h , k tó re zdaniem Iz b y posiadają n ie w ą tp liw ie c h a ra k te r przem ysłów’ ,v, a k tó re .zamierza p rz e ją ć Iz b a Rzem ieślnicza w Szczecinie. Ł ą c z n ie więc należy p rz y ją ć c y frę około 290 placów ek. Z a tru d n ia ją one 520 osób. O ile chodzi o o b ro ty w roku u b ie g łym , to t u t a j rów nież posłużono się m etodą szacunkow ą i b iorąc pod uwagę o b ro ty placów ek zgłoszonych w yp row ad zo n o średnią, u z y s k u ją c w ten sposób ogólną sumę o b ro tó w w wysokości 174 m ilio n ó w zl.
M ły n y i k a sza rn ie są w ię c p rze d się b io rstw am i lic z n y m i, lecz sto su nko w o bardzo m a ły m i, na co w ska zu je wysokość ic h o b ro tó w . N a to m ia s t w te j sam ej g ru p ie p laców ek p rze tw ó rczo • rolnych i spożyw czych czynnych je s t b lis k o 40 w y tw ó r n i wód gazowych i in n y c h n a p o jó w , z a tru d n ia ją c y c h przeszło 200 lu d z i: o b ro ty tych p laców ek w y n io s ły 195 m ilio n ó w zło tych . 6 w y tw ó rn i w in i mio- d o s y tn i d a w a ło zajęcie 110 osobom, a -obroty ich w y n o s iły b lisko 190 m ilio n ó w zło tych .
W reszcie w ty m sam ym dziale życia gospodarczego pra co w a ło 18 placów ek przem ysłu ole ja rskieg o , 7 przem ysłu rybnego, 5 prze tw o ró w ow ocowych, ja rz y n o w y c h i g rzyb ó w oraz k ilk a in n ych . O gólnie s tw ie rd z ić trzeba, że o b ro ty prze d się b io rstw p rze tw ó rczo - rolnych i spożywczych w y n o s iły 33% w s z y s tk ic h o b ro tó w całego prze m ysłu p ry w a tn e g o w o je w ó d z tw a szczecińskiego (w c y frz e bez
w zględnej 653 m ilio n y zl).
D ru g ą ważną grupą przem ysłu p ry w a tn e g o je s t branża budo
w lana. Ilo ś ć placów ek w ynosi tu t a j je d y n ie 35, ale ich ogólny o b ró t w y k a z u je c y frę 610 m ilio n ó w z ło tych . 21 p rze d się b io rstw z a jm u je się b u d o w n ic tw e m b u d yn ko w ym . 3 b u d o w n ic tw e m lądo
w ym i 11 w y k o n u je poinom nicze czynności. W s z y s tk ie te p la c ó w k i łącznie z a tru d n ia ły b lis k o ty s ią c lu d zi.
No trz e c im m ie jscu co do wysokości o b ro tó w je s t branża che
m iczn a. 17 pla có w e k z a tru d n ia ją c y c h b lis k o 140 lu d z i w y k a z a ło
3
OGOLNOPOLSKI TYG O DN IK GOSPODARCZY N r 28
o b ro ty 181 m ilio n ó w z ło ty c h . N a jw ię c e j je s t tu p la có w e k z a jm u ją c y c h się p ro d u k c ją tłuszczów te ch nicznych — 7, fa rb , la k ie ró w , p o ko stó w i a tra m e n tu — 5. P rz e d s ię b io rs tw a p rz e tw a rz a ją c e t łu szcze techniczne w y k a z a ły 108 m il. z ł obrotów .
W ażne g ru p y to rów nież prze d się b io rstw a drzew ne i m etalow e.
B ra n ż a drzew na o b e jm u je 13 za kła d ó w z a tru d n ia ją c y c h 250 ludzi.
O b ro ty ich w y n o s iły 142 m ilio n y z ło tych .
P rz e d s ię b io rs tw m e ta lo w y c h b y ło 7, z a tru d n ia ły one 226 osób, a o b ro ty ich w y n o s iły 132 m ilio n y zł.
Z in n y c h b ra n ż w p a p ie rn ic z e j p ra c o w a ły 3 za kła d y, w e le k tro te ch n ic z n e j 2, w m in e ra ln e j 2 1 1 odzieżowa.
Ł ą c z n ie w ięc na te re n ie w o je w ó d z tw a szczecińskiego p ra co w a ło n a początku bieżącego ro k u p ra w ie 450 placów ek p rzem ysło
w ych sektora p ryw a tn e g o , da ją c z a tru d n ie n ie 2.700 ludziom . Ł ą c z ne o b ro ty w s zystkich tych p rze d się b io rstw w y n o s iły 1.816,1 m ilio n ów zło tych .
C z y te ln ik a z te re n u P o ls k i c e n tra ln e j in te re s u ją n ie w ą tp liw ie w a ru n k i rozw oju i rozbudow y p rzem ysłu na Pom orzu Zachodnim . O tó ż s tw ie rd z ić trzeba, że bezpośrednio po w o jn ie większe p la c ó w k i przem ysłowe b y ły bardzo siln ie zniszczone. W ła d ze polskie w k ra czające na te te re n y nie o b ję ły t u t a j ani jednego większego p rze dsiębiorstw a, nadającego się do n a ty c h m ia s to w e g o u ru ch o m ie nia. D o ty c z y ło to w s zystkich d z ia łó w życia gospodarczego.
P ierw sze prace o rg a n iz a c y jn e rozpoczęte zostały n a tu ra ln ie na terenie m ia sta Szczecina, k tó re ja k w iadom o — b yło przed w o jn ą w ie lk im ośrodkiem p rze m ysło w ym . Rozpoczęto od prze m ysłu spo
żywczego u ru c h a m ia ją c b ro w a r, fa b ry k ę drożdży i szereg in n ych placów ek spółdzielczych i p a ń stw ow ych. O bok nich o rg a n iz o w a ły śię m niejsze p la c ó w k i p ry w a tn e .
D o odbudow y .w ie lkie g o p rzefnysłu p rz y s tą p io n o w r. 11)46 po o p ra co w a n iu zasadniczego pla n u dla całego re jo n u szczecińskiego.
Z a p a d ła decyzja, że Szczecin ma byó ośrodkiem przem ysłu z w ią zanego z portem . O lb rz y m ie znaczenie m ia ł z o rg a n izo w a n y przez w iceprem iera M in c a I I I Z ja z d P rze m ysło w y. Z ag a d n ie n ie oży
w ie n ia okręgu szczecińskiego oraz m iejscow ego ż y c ia przem ysło
wego i p o rtu zostało wówczas w ysu n ię te na p ie rw s z y plan.
Obecnie Szczecin posiada w ie lk ie przedsiębiorstw a skupione przede w s z y s tk im nad O d rą i to w pó łn o cne j części m ia s ta . O środ
kie m g łó w n y m tego prze m ysłu je s t h u ta „S z c z e c in ". Obok p o w sta ła cem entow nia (p ro d u k u ją c a cem ent h u tn ic z y , g łó w n ie dla celów wznoszenia b u d o w li m o rskich ) i in n . W s ta d iu m orga
n iz a c ji są inne p la c ó w k i.
D r u g im w a żn ym działem , prze m ysło w ym , k tó re g o odbudowę się przeprow adza są stocznie i liczne w a rs z ta ty portow e. Jest z rozu m ia łym , że p rz y stoczniach z n a jd u je się m iejsce na liczne m niejsze p la c ó w k i przem ysłow e różnego ro d za ju .
W reszcie w roku u b ie g łym w m a ju u ru ch o m io n o na przedm ie
ściu Szczecina w Zydow cach fa b ry k ę sztucznego je d w a b iu . P ro d u k u je ona obecnie sztuczną w ełnę i baw ełnę i n a d a l z n a jd u je się w rozbudowie.
Szczecin je s t też w a żn ym ośrodkiem polskiego p rzem ysłu ko n fe kcyjn e go .
O gó ln ie m ożna powiedzieć, że m ia s to Szczecin to nie ty lk o p o rt, ale także w ażny ośrodek p ro d u k c ji p rze m ysło w e j i że po czterech la ta ch od c h w ili o bjęcia m ia sta czynne są tu ju ż liczn e w ie lk ie p rze d się b io rstw a pa ń stw ow e i spółdzielcze oraz c a ły szereg p ry w a tn ych , u z u p e łn ia ją c y c h prze się b io rstw . (C P )
D z ia ła ln o ś ć Z w . Z rze sze ń Pryw. Przem ysłu M in e ra ł, i M a łe r. Budow l. w I p ó łro czu 1 9 4 9 r.
Łip. Zrzeszenie ilość
zakl.
ilość W artość pro.
prac. dukcji w tys. zł
Zbyt w lys. zł
1. Częslochowa »0 930 172.561 167.013
2. Gdynia 37 425 43.636 51.700
3. Katow ice 88 1216 141.942 82.882
4. K rak ó w 57 1581 221.845 199.300
5. Lublin 51 662 107.405 124.242
6. Łódź 41 78« 89.523 83.801
7. Poznań 62 146!) 65.992 63 306
8. Rzeszów 34 624 22.287 20.224
9. W arszaw a 08 1230 294.566 315.714
R a z c in 528 8835 1.159.757 1.107 «82
U w asa: Dane za II półrocze 1948 roi ui oraz bliższe szczc- póły organizacyjne i produkcyjne ■ znaitłą Czytelnicy w nr 15 -OTG poświęconym temu przem ysłowi.
Stan zaopatrzenia surowcowego Prywatnego Przemysłu Fermentacyjnego
B ranża w iniarska: W y tw ó rn ie p o sia d ają Podstawowe surow ce do p ro d u k c ji w in w dostatecznej ilości. Na p ro d u k c ję w p ły w a od pewnego czasu b ra k b utelek, k o rk ó w i f o lii a lu m in io w e j. O d
czuw a się tru d n o ś c i w z a o p a try w a n iu w a r ty k u ły filtr a c y jn e . B ranża o et o w ili cza: Z a o p a try w a n ie się w s p iry tu s i ocet nie n a p o ty k a przeszkód i je s t w ysta rcza ją ce . Z a k u p g orczycy ze zb io ró w tegorocznych rozpocznie się we w rześniu. W y tw ó rn ie zaopatrzą się na rok przyszły w firm a c h zbożowych i s p ó łd zie l
n iach Samopomocy C h ło p s k ie j. Ilo ś ć su ro w có w i m a te ria łó w po
m ocniczych niezbędnych dla u trz y m a n ia p ro d u k c ji m uszta rd y i octu na n o rm a ln y m poziomie je s t w ysta rcza ją ca .
B ranża piwowarska: B ra k d ostaw ję czm ie nia pow oduje og ra niczenie p ro d u k c ji p iw a do 50% w stosunku do p la n o w a ne j iloSei.
Branża wód gazowych: B e zw o d n ik kw asu w ęglowego d o star
czany je s t w ilościach zapotrzebow anych. Za w y ją tk ie m kw asu cytryn o w e g o , b a rw ik ó w i esencji a ro m a tyczn ych, nie ma tr u d ności w z a o p a try w a n iu się w m a te ria ły pomocnicze w w o ln ym h a n dlu.
Na rok 1050 zapotrzebow anie surow ców czych je s t n a stępujące:
jęczm ień owoce i ja g o d y gorczyca c u k ie r ch m iel
ocet s p iry tu s o w y c h 0%
p a ra fin a
■ b a rw n ik i spożywcze
* tk a n in y filtr a c y jn e s p iry tu s (surów ka) k o rk i gotow e esencje arom atyczne kw as c y try n o w y s ło ik i, s z k la n k i itp . b u te lk i p iw h w e b u te lk i w in o w e b u te lk i z w y k le
węże gum ow e kwasoodpprne
i m a te ria łó w pomocni-
3000 ton 10000 „
600 „ 70000 „ 27 „ ł 000000 1
4 ton 150 „
24 ,, 570.550 1
00 ton 20
„
150 „ 8 m il. szt.
2 m il. szt.
8 m il. szt.
3 m il. szt.
500 m.
(ew>
Probiernia win owocowych
Zrzeszenie P ry w & tn e g o P rze m ysłu F e rm e n ta c y jn e g o w Pozna
n iu z w ró c iło się do Poznańskiego U rzędu W o je w ó d zkie g o z prośbą 0 udzielenie zezw olenia na prow adzenie p ro b ie rn i w in i p łyn n e go owocu w lo k a lu dotychczasowego ba ru i re s ta u ra c ji „ P o d b ip ię ta ” w P o zn a n iu , k tó rą dotychczasow i w ła ścicie le lik w id u ją .
A k c ję tę Zrzeszenie podjęło g łó w n ie na życzenie M in . H a n d lu • W e w n ę trzn e g o i -Zw iązku Zrzeszeń P ry w . P rzem ysłu Ferm . w W a rs z a w ie , prow adzących w a lk ę z a lk o h o lizm e m przez p ro p a gandę picia w in i bezalkoholowego p łynnego owocu. M y ś l tę po
p ie ra ró w n ie ż O kręgow a Rada Z w . Z a w o d o w ych , k tó ra z w ró c iła się do Zrzeszenia G a s tro n o m is tó w z p ro p o zycją u ru c h o m ie n ia ' ta k ie j w ła śn ie p ro b ie rn i.
Zasadni,czą za ty m pobudką s k ła n ia ją c ą do zo rg a n izo w a n ia p ro b ie rn i je s t w łączenie p ry w a tn e g o p rzem ysłu fe rm e n ta c y jn e g o do czynnej a k c ji antyalkoholowej. W założonym lo k a lu nie będzie k o n s u m p c ji wódek i lik ie ró w , nie będzie w ię c p ro b ie rn ia m ia ła c h a ra k te ru re s ta u ra c ji, ani też b a ru . P odaw ane będą w yłą c z n ie w in a , bezalkoholow y p ły n n y owoc, soki owocowe, s a ła tk i, krem y, kruszony, owoce itp . N a d to sprzedaw ane będą ja k o konieczne uzupełnienie ko n su m p cyjn e — w y ro b y -c u k ie rn ic z e oraz ka w a .
L o k a l o ta k ic h założeniach dobrze p ro w a d zo n y s ta n o w ić bę
dzie n ie w ą tp liw ie niepowszednią i nieznaną dotychczas w Polsce a tra k c ję . Siłą te j a tra k c y jn o ś c i p ro b ie rn ia p rz y c ią g n ie • w y chow a duże rzesze konsum entów w in a i p ro d u k tó w p rz e tw ó rs tw a owocowego, p rz y c z y n ia ją c się ty m sam ym d e cydująco do rozła
dowania n a g m in n ie panującego z w y c z a ju picia w ó d ki.
Z a g a d n ie n ie alko h o lizm u je s t stale o m aw iane, d ysku tow an e na św ie tla n e, przy czym stw ie rd z a się, n ie s te ty słusznie, że p ija ń stw o s ta ło się plagą narodową, k tó ra pociąga za sobą s ta ły upa dek społeczeństw a, -e d u k u je jego s iły żyw o tn e oraz niszczy lu d z
ką energię tw ó rc z ą , ta k konieczną naszemu p a ń stw u po o grom nym w yniszczeniu biologicznym i m a te ria ln y m poniesionym przez nas w o s ta tn ie j w ojnie. W w a lk ę z tą plagą w k ła d a się dużo w ysA ku. doceniając w c a łe j p e łn i ważność tego zagadnienia
1 jego skiMśów. łfi. W.
4
N r 28 OGOLNOPOLSKI TYG O D N IK GOSPODARCZY
HANDEL-CENTRALE HANDLOWE
S p r z e d a ż i sp
K ie r o w n ic tw u sprzedaży nie zależy n a ty m , aby k u p u ją cem u sprzedać n a jd ro ższy ze z n a jd u ją c y c h się na składzie to w a ró w , sprzedaż k tó re g o da h a ra z ie w iększy o b ró t, zniechęci je d n a k na przyszłość k lie n ta , któ re g o n a m ó w io n o na kupno, to w a ru , albo m u n a ra z ie niepotrzebnego, albo też z b y t dla niego drogiego. T a k i źle z a ła tw io n y k lie n t je s t ju ż dla danego p u n k tu sprzedaży p ra w ie straco n y. Zasada ra c jo n a ln e j sprzedaży polega na z a o fia ro w a n iu k u p u ją c e m u ta k ie g o to w a ru , ja k i je s t m u w d a n ej c h w ili potrze b n y, po m o ż liw ie dostępnej cenie. O d p ow ie dn ia porada, k ilk a słó w zachęty, po w o ła n ie się na opinię in n ych k lie n tó w , za
dow olą k lie n ta , wzbudzą jego z a u fa n ie i p rz y c z y n ią się do pozy
ska n ia stałego odbiorcy.
S p rz e d a w c a . p o w in ie n k lie n to w i daw ać ta k ie rady, ja k b y ku p o w a ł dla samego siebie; n a w e t w ię ce j p o w in ie n w to w ło ż y ć s ta rań , zw ażyw szy, że w ie lk ą je s t skala upodobań i g u s tó w in n ych lu d zi.
Z d ro w ie je s t d la sprzedaw cy bardzo cennym darem , gdyż s ta n o w i o potrze b n ym zasobie e n e rg ii, s p e cja ln ie koniecznej w ty m zawodzie, poza ty m zaś dla tego, że sprzedawca, p ra c u ją c z regu
ły w m ie jsca ch n a ra żo n ych na zm ienność w p ły w ó w a tm o sfe rycz- nyeh, m usi być na n ie bardzo odporny. Sam opoczucie czło w ie ka wówczas je s t n a jb a rd z ie j h a rm o n ijn y m , kie d y n ic m u nie dolega.
W sze lkie n iedom agania bardzo u je m n ie w p ły w a ją na p sych ikę i w y g lą d z e w n ę trz n y i nie p o z w a la ją sprzedaw cy obsłużyć n a b y w cę w sposób z a d a w a la ją c y .
O czyw iście, nie m a ta k ie g o czło w ie ka , k tó r y m ó g łb y podobać się w s z y s tk im i tegawpracodawca od p ra c o w n ik a w ym a ga ć nie m o
że. M oże on je d n a k w ym a ga ć, aby sprze d a w ca -p od o b a ! się w ię k szości k lie n te li,-je ś li nie p o w ie rzch o w n o ścią swą, to w ka żd ym ra zie m iły m i p o cią g a ją cym sposobem bycia.
K lie n t p o w in ie n czuć się w sklepe swobodnym , n ie skrę p o w a n ym , kie d y zaś osoba sp rze d a w cy nie czyni na n im m iłe g o w ra żen ia , nie może być m o w y o d o b ry m samopoczuciu ku pującego. T u k i k lie n t, p rze ciw nie, in s ty n k to w n ie s k ró c i s w ó j p o b y t'w m iejscu sprzedaży i na przyszłość będzie się s ta ra ł u n ik n ą ć odwiedzenia go, bow iem osoba sprzedaw cy nie za daw ala jego w ym o gó w . Cóż p rze to czynić w ypada sprzedaw cy, aby w yw rzeć, w ra żen ie na k u p u ją c y m ? P rzede w s z y s tk im dbać o s w ó j W ygląd ze w n ę trzn y.
U b ió r n ie d b a ły i b ru d n y naraża odbiorcę i odstręcza od osoby sprzedaw cy i od sklepu, w k tó ry m ta k i sprzedaw ca je s t to le ro w a ny, nie ta k bo w ie m nie odstrasza lu d zi, ja k b rud. U b ra n ie po
w in n o być p rz y z w o ite , lecz skrom ne. W szelka przesada, k r z y k li- wość w u b io rz e 'je s t szko d liw a i niepożądana. N a jo d p o w ie d n ie j
szym u b io re m są fa rtu c h y , oszczędzają one u b ra n ia i ro b ią m iłe w ra żen ie z ty m oczyw iście zastrzeżeniem , że są czyste i cale.
Konftrjncja przedstawicieli Samorządu Gosp.
z Polską Izbą Handlu Zagranicznego
W zw iązku z uchwaleniem w d n iu 21 września r.b. na posiedzeniu Rady M inistrów D ekretu o utworzeniu Polskiej Izb y Handlu Zagranicznego, której zadaniem jest rozw ijanie i umacnianie sto
sunków gospodarczych Polski z Zagranicą, przed
stawiciele Izby Przemysłowo - Handlowej w W a r
szawie jako koordynującej, w osobach Prez. K. T a rasiewicza, V. Prezesa L. Burdyńskiego, Prezesa T. Ocioszyńskiego, D yr. M. Szyszkowskiego i V. D yr.
J. SiwkoWskiego, odw iedzili w im ieniu samorządu gospodarczego M inistra L. Grosfelda w dniu 26 września r.b.
Przedmiotem dłużej trw ających rozmów było omó
wienie zakresu współpracy samorządu gospodarcze
go z Polską Izbą Handlu Zagranicznego oraz ustale
nie najpilniejszych zagadnień do przepracowania.
r z e d a w c a 2)
L e ż y to ju ż w n a tu rz e lu d z k ie j, że n a jw ię k s z e z a u fa n ie w zbu
d za ją osoby o usposobieniu sp o ko jn ym . S p o k ó j je s t rę k o jm ią so
lid n o ści, a to je s t przecież n a jw a ż n ie js z e w sto sunkach handlo
w ych . N a le ży być p e w n ym siebie, — lecz — n ig d y — zarozu
m ia ły m . Rzecz to bow iem ogólnie w ia d o m a , że pom iędzy pew no
ścią siebie, a za ro zu m ia ło ścią is tn ie je przepaść. P ie rw s z a wzbu- ^ dza za u fa n ie do rozm ów cy, d zia ła h a m u ją c o na lu d z i agresyw ne
go usposobienia, podczas gdy zarozum iałość odstręcza, wzbudza uprzedzenie i od razu p rz e d s ta w ia p ły tk ie g o czło w ie ka we w ła ś c i
w ym św ie tle .
L u d z ie s w ó j sąd o nas w y ra b ia ją sobie nie ty lk o na zasadzie sw ych spostrzeżeń w z ro k o w y c h , lecz przede w s z y s tk im na podsta
w ie tego, co od nas usłyszą.
Sprzedaw ca m usi być zawsze pogodnego usposobienia. O c z y w i
ście nie chodzi tu o szablon — chodzi n a to m ia s t o c a ło k s z ta łt spo
sobu bycia, k tó ry m usi być nie w ym uszony, pozbaw iony przesady i n a d s k a k iw a n ia . Z ly h u m o r, ta k ja k i dobry h u m o r — je s t za
raźliwy,^, k lie n t zaś p o w in ie n być zawsze przez sprzedawcę n a s tro jo n y o p ty m is ty c z n ie i często ta k i pogodny n a s tró j należy stw a rza ć.
P a m ię ta ć je d n a k należy zawsze o ty m , że z a ró w n o odstręczając«
d zia ła zly h u m o r sprzedaw cy, ja k i n a d m ie rn a słodycz, zb ytn ia w danej c h \y ili nie na m ie jscu uprzejm ość, poza w zachow aniu się itp .
Sprzedaw ca zawsze p am iętać m usi o ty m , że na niego s k ie ro w a nych je s t se tki oczu. k tó re o b se rw u ją , lu s tru ją , k r y t y k u ją i oce
n ia ją , n o tu ją c w szelkie u s te rk i i b ra k i. Osoby nerw ow e, d ra ż li
wego i w ybuchow ego usposobienia zasadniczo nie p o w in n y poświę cać się za w o d o w i sprzedaw cy. Je śli ju ż je d n a k ten zawód w y b ra ły , to w szelkie w y s iłk i sw oje sko n ce ntro w a ć należy na z w a l
czaniu sw ych n e rw ó w , na o p a no w a n iu swego te m p e ra m e n tu . P rz e cież czasami je d n y m słow em zrazić można k lie n ta be zp ow ro tn ie ! K a ż d y zawód tra k to w a ć należy poważnie, je ś li p ra g n ie się na tym polu osiągnąć większe sukcesy.
Celem ka żd e j pracy lu d z k ie j je s t osiągnięcie pew nych re z u lta tó w , dopięcie pewnego celu, k tó re przew ażnie w efekcie końco
w y m d a ją , poza zadow oleniem m o ra ln y m rów nież pewne korzyści m a te ria ln e i w ty m znaczeniu powiedzieć można, że celem każdej p ra cy je s t zarobek. O lb rz y m ia je d n a k różnica t k w i w m o ż liw o ściach, środkach i sposobach, ja k im i dąży się do ta kie g o, z g ó ry obranego celu. P ra co w a ć, aby zarabiać, ale bez z a m iło w a n ia , bez e n tu z ja z m u dla obranego zawodu, bez odpow iedniego p rz y g o to w a n ia , — tra k to w a ć ten zaw ód ja k o coś przejściow ego, nie oddaw ać się duszą całą te j pra cy — je s t to w p ra w d z ie ró w n ie ż ę^iągnięc.e celu, ale ty lk o pow ierzchow ne, połowiczne, nie dające pełnego za- dow olenia, to praca idąca na m arne, w y s iłe k zaś. chociaż n ie je d n o k ro tn ie duży, je s t n ie w s p ó łm ie rn y do spodziew anych re z u lta tó w , d a re m n y, straęony.
U p rz e jm o ś ć — je s t to grzeczność wyższego rzędu; to, co z cu
dzoziemska n a zyw a m y k u rtu a z ją . C zło w ie k grzeczny rob! coś co zdaniem je g o p o w in ie n u czynić, aby kom uś pomóc, lu t oszczędzić kom uś p rz y k ro ś c i. C zło w ie k u p rz e jm y robi w ięcej m z p o w in ie n , lu b w ięcej, a n iż e li obowiązek nakazuje. I dlatego w rozm ow ach z k u p u ją c y m i należy u n ik a ć w szystkiego e0 Jest o fic ja ln o ś c ią , zdaw kow ością. bow iem czło w ie k, k tó ry je s t o fic ja ln y m w zacho
w a n iu sw ym , je s t w p ra w d z ie przew ażnie grzeczny, ale m e je s t u p rz e jm y m , a uprzejm ość je s t bodaj n a jw a ż n ie js z ą i n a jc e n n ie j
szą zaletą sprzedaw cy. U p rzejm o ść ta je d n a k p o w in n a b yć pozba
w iona w s z e lk ie j uniżonoSci: należy strzec zawsze godności w ła s n e j nie będąc je d n a k za ro zu m ia łym . W szelka umzoność zawsze je s t nie na m ie js c u : człow ieka rozum nego źle ona usposobi, g łu piem u zaś da sposobność do lekceważącego tra k to w a n ia . K a ż d y sprzedaw ca p o w in ie n być ta k u p rz e jm y m dla sw ych k lie n tó w , j * k u p rz e jm y m je s t dla pożądanych gości w sw y m domu.
T a k t __1 je s t to um iejętność, polegająca na ta k im odczuciu czy zro zu m ie n iu in n e j n a tu ry , a b y niczym je j nie zrazić i n ie zrobić p rz y k ro ś c i. T a k te m w ięc w ty m znaczeniu n a z y w a m y zdolność , m ó w ie n ia odpow iednich rzeczy w o d p o w ie d n im czasie i m ie jscu . T a k t je s t re z u lta te m znajom ości n a tu r y lu d z k ie j, je s t re z u lta te m a n a liz y siebie samego i in n y c h , słowem , sum ą w ła sn ych do
świadczeń życio w ych .
(d. c. n.) M . F I L I P O W S K I
5
OGÓLNOPOLSKI TYG O DN IK GOSPODARCZY N r 28
Z agadnienie dystrybucji przetworów rybnych
Z a g a d n ie n ie p ra w id ło w e j o rg a n iz a c ji a p a ra tu d y s try b u c y jn e g o w w yso kim sto p n iu interesow ać m u s i przem ysł. N ie je s t rzeczą o b o ję tn ą , czy o d p ow iedni a p a ra t d z ia ła m n ie j,.c z y b a rd z ie j s p ra w nie, czy dostatecznie w y k o rz y s tu je w szelkie' m ożliw ości skupu w y robów, czy je s t p ra w id ło w o z o rie n to w a n y w asortym encie, na ja k i je s t zapotrzebow anie ze s tro n y konsum entów , czy przez czyn
n i! postaw ę wobec konsum enta w p ły w a n a w ła ś c iw e k s z ta łto w a n ie a so rtym e n tu i t. d.
T a ogólna zasada n a b ie ra szczególnego w y ra z u , gdy chodzi o branżę p rz e tw ó rs tw a rybnego. Z je d n e j s tro n y znaczna część p ro d u k c ji tego .przem ysłu składa się z a rty k u łó w n ie trw a ły c h , u le g a ją cych szybkiem u zepsuciu. A p a r a t d y s try b u c y jn y m usi tu w y k a z y w a ć m a k s y m a ln ą sprawność przy sprzedaży tego ro d za ju p rz e tw o ró w , aby nie dopuścić do s tra t, p o w s ta ły c h w s k u te k ze
psucia to w a ru . Z d ru g ie j s tro n y p rzem ysł o m a w ia n y obciążony jest, dodatkow ą tro s k ą — ob o w ią zkie m w s p ó łu d z ia łu w rozpro
w a d z a n iu dorsza. R yba ta w in n ych k ra ja c h ceniona znacznie w y ż e j niż np. p o p u la rn y u nas śledź (i znacznie od niego droższa), u nas w w iększej części k r a ju nie cieszy się powodzeniem . W y ją w s z y okręg ś lą ski, gdzie dorsz w k a żd e j p ostaci je s t bardzo p o szukiw any, inne o krę g i w y k a z u ją w iększy p o p y t i ko n suincję dorsza ty lk o okresow o; je s t orr ta m n a m ia s tk ą mięsa.
P rz e m y s ł ry b n y , p rz y g o to w u ją c y p rz e tw o ry z dorsza (dorsz o-piekany w occie, dorsz sm ażony lu b wędzony), m u s i liczyć się ze zm ie n n ym i n a s tro ja m i konsum enta, k tó r y p rz y w ię ksze j po
daży mięsa w s trz y m a się od zakuipu p rz e tw o ró w dorszow ych.
M ożn a b y w p ra w d z ie odpow iedzieć na to, że p re c y z y jn e pla n o w a n ie i w y k o n a n ie p la n u usunęłoby ta k ie n ie ró w n o m ie rn o ś c i po-
•daży, je d n a k trzeba tu , poza w s z e lk im i in n y m i, m ieć n a w z g lę dzie i tę okoliczność, że p o ło w y m orskie , uzależnione m. in , od pogody, nie dadzą się ściśle zaplanow ać. S tąd też i do
s ta w y dorsza z p o łow ów , jego przerób i potrzeba z b y tu rów nież nie m ogą być ściśle planow ane.
W y m ie n io n e w zględy n a d a ją w ięc c a łk ie m szczególne znacze
nie zagadnieniu d y s try b u c ji p rz e tw o ró w ry b n y c h . Od s p ra w ności sieci d y s try b u c y jn e j zależy, w s td p n iu n ie s p o ty k a n y m w in n y c h b ranżach, spraw ność p ra cy prze m ysłu przetw órczego, a k o le jn o od .n ie j — spraw ność p o ło w ó w m o rs k ic h . W p rz y p adku bow iem b a rd z ie j o b fity c h połow ów zaraz p o w s ta je zaga
d nienie odbioru dorsza i, w razie b ra k u za p o trze b o w a n ia, na stę p u je konieczność h a m ow ania p o łow ów .
D otychczasow a sieć d y s try b u c y jn a b y ła b ardzo różnorodna.
Poza czysto b ra n ż o w y m i p u n k ta m i sprzedaży __ skle p a m i ry b n y m i — p rz e tw o ry m ożna b y ło znaleźć n ie m a l w k a ż d y m s kle pie sp ożyw czym . J e d n a k b y ły to p rzew ażnie p rz e tw o ry trw a łe ,
" “ “ “ ■ ■ " ' " “ ■■■■•■'“ « ■ » I
Opony \ dętki krajow e w w o ln e j sp rze d a ży
Na okres I i- g o półoreza r. 1949, P rz e w o d n iczą cy P a ń s tw o w e j K o m is ji P la n o w a n ia G ospodarczego z e zw o lił na w o ln o ry n k o w ą sprzedaż jip o n i dętek sam ochodow ych I lu b I I g a tu n k u o w y m ia ra c h 525 x 16 i 600 x 16, p ro d u k c ji, k r a jo w e j fa b r y k i „ S to m il” . D o n a b y w a n ia powyższego o g u m ienia u p o w a żnien i są wszyscy Posiadacze sam ochodów osobow ych, zrzeszeni:
a) w Z w ią z k a c h Z aw o d o w ych T ra n s p o rto w c ó w , b) w oddziałach A u to m o b ilk lu b u P o ls k i,
c) w Izb a ch R zem ieślniczych, /
d) w Izb a ch P rz e m y s ło w o -H a n d lo w y c h .
P rz y zakupie o g u m ie n ia c zło n ko w ie w y ż e j w y m ie n io n y c h in s ty - meji^ w in n i p rz e d s ta w ić k a rtę re je s tra c y jn ą samoćhodu, za św ia d czenie odnośnej in s ty tu c ji o ilo ści potrze b n e g o ogłupienia oraz a k tu a ln ą le g ity m a c ję członkow ską, w k tó re j p la c ó w k a O. H . P.
M o t. „ M o to z b y t" w ypiszę datę, ilość i w y m ia ry sprzedanego ' ogum ienia.
U ż y tk o w n ik nie może n a b y w a ć w ię ce j o g u m ienia ja k 5 kom p le tó w na jeden samochód.
O gum ienie w y ż e j w y m ie n io n y c h ro zm ia ró w , ro z p ro w a d z a ją w szystkie E k s p o z y tu ry R ejo n o w e i S klepy D e ta lic z n e O. I I , P.
M o t. „M o to z b y t” .
konsei w y rybne. N a to m ia s t m a ry n a ty , a szczególnie . to w h r wę
dzony z ja w ia się w ogólnym ha n dlu spożyw czym ty lk o w o k re sie d o brej k o n iu n k tu ry dla sprzedaży, t. j. w okresie dużego za
p o trze b o w a n ia n a te p rz e tw o ry , n a jczę ście j też w ch ło d n e j po
rze roku, gdy obaw a zepsucia to w a ru je s t m n ie jsza . N a te j więc, w_ dużej części p rz y p a d k o w e j, czy k o n iu n k tu ra ln e j sieci z b y tu nie m ożna op ie ra ć a k c ji- d y s try b u c y jn e j, zwłaszcza w o k re sach dużej podaży, t. j. d obrych po ło w ó w ry b y m ało p o s z u k iw a n e j (dorsza). Pozostaje, ja k o podstaw a d y s try b u c ji, sieć skle
pów b ra n żo w ych , ta k ic h , w k tó ry c h ry b y i p rz e tw o ry ry b n e są je ż e li nie je d y n y m , to eona ju rn ie j je d n y m z g łó w n y c h p rzedm io
tó w h a n dlu.
W Pojpće sieć p u n k tó w b ra n żo w ych detalicznego h a n d lu ry b nego b yła zawsze i je s t obecnie niedostatecznie ro z w in ię ta . N ie będziemy w c h o d z ili w analizę liczn ych p rz y c z y n ta k ie g o e ta n u rzeczy, o g ra n ic z m y się do s tw ie rd z e n ia fa k tu . Z obliczeń te ore
tyczn ych w y n ik a ło b y , że sieć ta k a m usi być rozbudow ana do lic z b y około 2 tysię cy p la có w e k; m am y ich obecnie n ie spełna 650, W te j lic z b ie m ieści się dw ieście k ilk a d z ie s ią t sklepów d e talicz
nych i p ro b ie rn i ry b n y c h C e n tra li R y b n e j oraz o koło 360 skle
p ów p ry w a tn y c h : liczb a p la có w e k spółdzielczych je s t nieznaczna.
P r y w a tn y p rze m ysł ry b n y w zbycie s w y c h p rz e tw o ró w m usi przede w s z y s tk im liczyć na sieć p ry w a tn y c h sklepów ry b n y c h oraz na ty c h d e ta lis tó w spożyw czych, k tó rz y w y r o b ili sobie sta
ł y ^ 1 od b io rcó w na n ie trw a łe p rz e tw o ry rybn e . J a k w id z im y ta ka sieć zb ytu je s t w zględnie duża. P rz e m y s ł n ie m ó g ł ob słu g iw a ć je j bezpośrednio. Sprzedaż .p rze tw o ró w o d b yw a ła się po
przez a p a ra t h u rtu i p ó łh u rtu rybnego, liczą cy w po ło w ie i b p ra w ie 100 placówe_k, rozm ieszczonych w 35 ośrodkach (w ł l w o
je w ó d z tw a c h ).
G dy w ięc zapadła decyzja lik w id a c ji p ry w a tn e g o h u rtu r y b nego, w y ło n iło się zagadnienie za ró w n o sam ej d y s try b u c ji, ja k i p ra w id ło w e g o w y k o rz y s ta n ia is tn ie ją c e j sieci d e taliczn ej. L i k w id a c ja p ry w a tn y c h skle p ó w ry b n y c h w okresie obecnym w y w o ła ła b y n ie w ą tp liw ie ujem ne s k u tk i. P odobnie u je m n y m z ja w is k ie m w zakresie a p ro w iz a c ji ludności b y ło b y zaniechanie sprzedaży p rz e tw o ró w ry b n y c h przez sklepy spożywcze. . N a to m ia s t obsługa ty c h sklepów , z a ró w n o je d n e j, ja k i d ru g ie j k a te g o rii, bezpośrednio przez z a k ła d y przem ysłow e w ym a ga dłuższego p rz y g o to w a n ia ,
S p ra w a o m a w ian a w ym aga w szechstronnego zbadania i po
w zięcia d e cyzji, u w z g lę d n ia ją c e j w s z y s tk ie e lem enty zagadnienia.
R y b o łó w s tw o m orskie sto i przed sezonem je sie n n ych p o łow ów , tru d n o p rzew idzieć, ja k ie będą ich re z u lta ty , cży p rzyn io są n ie dobór, czy n a d m ia r ryb. W ty m d ru g im p rz y p a d k u przem ysł p ry w a tn y s p e łn ia ł zawsze rolę re z e rw y p ro d u k c y jn e j. N a d to prze m ysł ten, s k ła d a ją c y się z m niejszych w a rs z ta tó w , ma zawsze możność przerobu n ie sta nd a ryzo w a he g o surow ca, nienadającego się dla dużych z a k ła d ó w p a ń s tw o w y c h , w k tó ry c h p ro d u k c ja nie może być in d y w id u a liz o w a n a . Spełnienie te j r o li przez p rzem ysł p ry w a tn y zależy od 1 sp raw ności sprzedaży je g o w y ro b ó w . T a spraw ność u s ta je z c h w ilą s z y b k ie j lik w id a c ji a p a ra tu h u rto wego. A b y spraw ność w y m ie n io n ą u trz y m a ć , na le ży bądź s tw o rzyć no w y, zastępczy a p a ra t h u rtu , bądź dać cza® na z re o rg a n i
zow anie system u z b y tu .
S tu d ia nad zo rg a n izo w a n ie m zastępczego a p a ra tu hu rto w e g o , bądź w fo rm ie p rze ję cia sprzedaży h u rto w e j przez a p a ra t p a ń s tw o w y , bądź przez z o rg a n izo w a n ie is tn ie ją c e j c e n t r a li1 zaopa
trz e n ia i zb ytu p ry w a tn e g o p rz e m y s łu rybnego, w y k a z a ły szereg p o w s ta ją c y c h tru d n o ś c i. Z ad a n ie nie może być rozw iązane pośpiesznie.
K o m p lik u je zagadnienie is tn ie ją c a te n de n cja , zm niejszan ia sieci p rz e tw ó rn i p ry w a tn y c h w m ia rę rozb u d o w y p rze m ysłu pań
stw ow ego.
W ta k im sta n ie rzeczy w y d a je się, że je d y n y m p ra w id ło w y m w y jś c ie m z s y tu a c ji je s t z je d n e j s tro n y ra c jo n a ln e p rze sta w ie n ie z a k ła d ó w p ry w a tn e g o p rze m ysłu n a bezpośredni z b y t do de.talu, z d ru g ie j — p rz y g o to w a n ie a p a ra tu uspołecznionego do p rz e ję cia n a d w yże k p ro d u k c ji; potrzebne tu m . in. zniesienie k rę p u ją cych ten a p a ra t przepisów fo rm a ln y c h .
-P o d k re ś lić należy, że zbyteczny pośpiech i ‘ n ie p ra w id ło w e roz
w ią z a n ie za g a dn ie n ia d y s try b u c ji może p rz y n ie ś ć znaczne szkody w s p ra w n y m a p ro w id o w a n iu r y n k u oraz może odbić się n ie k o rzystn ie ' na ta k w a żn e j u nas a k c ji w d ra ż a n ia szerokich w a rs tw ludności do ko n s u m p c ji ry b m o rs k ic h .
J. K .
6
Umowa o p r a c ę 7)
według pizepisów kodeksu zobowiązań
Jeżeli czas trwania stosunku pracy nie jest w umowie oznaczony ani nie w ynika z rodzaju lub celu pracy, kc*z a ze stron może rozwiązać umowę przez wypowiedzenie.
Formo wypowiedzenia, która jest oświadczeniem woli, jest dowolna, jest ona dokonana z chwilą, gdy wypowiedzenie doszło do wiadomości drugiej strony w taki sposób, że mogła o nim powziąć wiadomość. ”
Kodeks zobowiązań przewiduje, że strony mogą ozna
czyć w umowie term iny wypowiedzenia inne jak ustawo
we z tym jednakże zastrzeżeniem, _ że umowny termin wypowiedzenia przez pracodawcę nie może byc kro szy od terminów ustawowych, oraz że term in wypowiedzenia przez pracowmka nie może być dłuższy niż termin wy
powiedzenia p’:zez pracodawcę. Z ważnych powodow każ
da ze stron może odstąpić od umowy o pracę przed upły
wem umówionego czasu i bez zachowania terminu wypo
wiedzenia (rozwiązanie przedwczesne). Ważnymi poo-oda
mi rozwiązania są okoliczności, które, sprawiają, że nie można zgodnie z wymaganiami dobrej w iary żądać od strony, aby pozostawała z drugą stroną w stosunku pra
cy. Rozwiązanie umowy następuje przez zawiadomienie drugiej strony. Frawo rozwiązania umowy z ważnego po
wodu wygasa, ieżeli strona nie dokonała rozwiązania w ciągu dwóch tygodni od powzięcia wiadomości o istnie- nin ważnego powodu. Jeżeli ważne powody rozwiązania mają charakter ciągły lub powtarzający się, termin dw u
tygodniowy liczy się od chwili, kiedy ustał stan rzeczy, uzasadniający rozwiązanie umowy.
Ważnymi powodami uzasadniającymi przedwczesne rozwiązanie umowy przez pracodawcę są m. m.:
1) Jeżeli pracownik dopuszcza się względem pracodaw
cy swych przełożonych lub względem członków rodziny pracodawcy i przełożonych czynnych zniewag lub cięż
kich obraz, .
21 w razie gdy pracownik mimo przestrogi nie zacnowu- je przepisów,’ niezbędnych dla zapewnienia bezpieczeń
stwa pracy i całości zakładu pracy,
3j w razie gdv pracownik dopuścił się kradzieży, przy
właszczenia lub“ rozmyślnego uszkodzenia mienia praco
dawcy.
Kartoteka Og. Tyg. Gosp. 49/28 — 633
Omowa o p r a c ę 8)
według przepisów kodeksu zobowiązań
4) w razie n estawiania się pracownika do pracy, . vv razi_e gdy pracownik odmawia wykonania swych istotnych obowiązków.
6! jeżeli się okaże, że pracownik jest w wysokim stop
niu nieudolnym do pełnienia pracy, kórej się podjął.
Ważnymi powodami, uzasadniającymi przedwczesne rozwiązanie pracy przez pracownika są między innymi:
V ^ ^ ^ pracodawęa dopuścił się ciężkich zniewag lub ciężkich obraz względem pracownika, łub członków" lego rodziny,
<s) jeżeli nie płaci wynagrodzenia w czasie umówionym, 3) jeżeli nie dostarcza żywności, lub mieszkania, do których dostarczenia się zobowiązał,
4) jeżeli praca zdolna jest spowodawać niebezpieczeń
stwo dla życia łub zdrowia pracownika.
. Pracownicy i pracodawcy nie mogą dochodzić sądow
nie roszczeń, wynikających z umowy o pracę po upływie roku od dnia zakończenia pracy. Termin ten jest preklu- zyjny czyli zawiły, to też sąd winien go z urzędu uwzględ
nić. Pracodawca obowiązany jest na żądanie pracownika wydać mu piśmienne świadectwo o czasie i rodzaju pracy oraz zwrócić mu świadectwa i inne dokumenty, ja k e ma w swym przechowaniu. W świadectwie nie wolno żarnie szczać uwag, które by mogły utrudnić pracownikowi otrzymanie innego zatrudnienia. Jeżeli rodzaj zajęcia przeszkadza pracownikowi w poszukiwaniu innej pracy, pracodawca obowiązany jest po wypowiedzeniu pozosta
w i* pracownikowi na jego żądanie odpowiedni po temu czas, nie uszczuplając wynagrodzenia. Jeżeli ten czas me jest określony szczególną uwagą, oznaczy go inspektor pracy, a \y braku tegoż w danej miejscowości, sąd.
W razie przejścia przedsiębiorstwa, gospodarstwa rolne
go lub innego zakładu pracy na inną osobę, nabywca, wstępuje mocą samego prawa w stosuki, wynikające z umów o pracę. Jeżeli przejście nastąpiło na mocy umo
wy, nabywca odpowiada solidarnie ze zbywcą za zapłatę wynagrodzenie z umów o pracę, w które wstąpił, przy
padającego za czas przed śmiercią pracodawcy n ie ’ więcej jednak niż za rok.
Kartoteka Og, Tyg. Gosp. 49/28 — 634
Omowa o prace robotników l)
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospoli
tej z dnia 1 6 .iII.i9 2 8 (Dz. U. R. P. poz. 324/28, 338/47).
Kodeks zobowiązań zawiera ogólne przepisy dotyczące umów o pracę (patrz „umowa o pracę według kodeksu zobowiązań“). A rt. 446 kodeksu zobowiązań stanowi, że jeżeli dla pewnej kategorii pracowników istnieje szcze
gólna ustawa regulująca stosunek pracy, stosuje się prze
pisy tej ustawy szczególnej, a przepisy kodeksu zobowią- wiązań jedynie w przedmiotach, ustawą szczególną nie objętych.
Jedną z takich ustaw szczególnych jest właśnie cyto
wane wyżej rozporządzenie o umowie o'pracę robotników, przeto gdy rozporządzenie to nie reguluje pewnych zagad
nień dotyczących stosunku pracy ńiiędzy robotnikiem a pracodawcą, stosuje się subsydiamie przepisy kodeksu zobowiązań.
Kwestii takich nieuregulowanych rozporządzeniem 0 umowie o pracę robotników jest dużo, gdyż rozporzą
dzenie to reguluje jedynie niektóre zagadnienia dotyczą
ce zawarcia umowy o pracę ogólnych obowiązków stron, rozwiązania umowy o pracę, wynagrodzenia za pracę 1 regulaminu pracy. Co do innych zagadnień obowiązują przeto przepisy kodeksu zobowiązań jak np. przepis, że zrzeczenie się z góry wynagrodzenia za pracę jest nie
ważne itp.
Rozporządzenie o umowie o pracę robotników dotyczy wszystkich pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę za wyjątkiem ;
1) robotników zatrudnionych w rolnictwie, leśnictwie, ogrodownictwie oraz zakładach pracy ściśle z rol
nictwem związanych, a nie posiadających przewa
żającego charakteru przemysłowego lub handlo
wego,
2) pracowników umysłowych,
3) osób zatrudnionych w urzędach państwowych i ko
munalnych oraz w szkołach państwowych, a peł
niących czynności analogiczne do czynności niższych funkcjonariuszów państwowych,
Kartoteka Óg, Tyg. Gosp. 49/28 —J~635 ~~
Omowa o pracg robotników>2]
4
)pracowników domowych (służby domowej) oraz do
zorców domowych.
Z A W A R C IE U M O W Y O PRACĘ. .
Umową o pracę zawiera się na piśmie, bądź ustnie, bądź też przez samo dopuszczenie robotnika do pracy w trybie,
przyjętym w danym zakładzie pracy.
Umowę o pracę można zawrzeć:
a) na okres próbny
b) na okres wykonania określonej roboty c) na czas określony,
d) na czas nieokreślony.
Okres próbny oracy robotnika może trwać najdłużej siedem dni. Podczas okresu próbnego umowa o pracę mo
że być rozwiązana w każdej chwili przez którąkolwiek że stron. Nierozwiązanie umowy o pracę przed upływem okresu próbnego jest uważane za zawarcie'um owy o pra
cę na czas nieokreślony, o ile nie została zawarta umowa innego rodzaju.
O G Ó LN E O B O W IĄ Z K I STRO N I W Y N A G R O D Z E N IE Z A PRACĘ.
Robotnicy są obowiązani do należytego i sumiennego spełniania tych zarządzeń swych przełożonych, które doty
czą robót objętych umową o pracę i które nie są sprzecz
ne z prawem i dobrymi obyczajami.
Pracodawca obowiązany jest stosować środki, zapew
niające ochronę życia . i' zdrowia robotników. Jeżeli pra
codawca przyjął robotnika w poczet domowników, powi
nien dostarczyć takich urządzeń i wydać takie zarządze
nia co do jego pomieszczenia oraz pożywienia, jakie są potrzebne ze względu na zdrowie i moralność.
Pracodawca winien wynagrodzenie pieniężne obliczać i wypłacać w gotówce, wzbroniona jest wypłata wynagro
dzenia pieniężnego wekslami, skryptami dłużnymi, k u ponami, towarami, lub innymi przedmiotami. Robotnik, któremu wypłacono wynagrodzenie w powyższy sposób, a nie w gotówce, ma prawo powtórnie żądać wypłaty w gotówce.
Kartoteka Og. Tyg. Gosp, 49/28 — 636
