1
ZASADY ORTOGRAFICZNE DO ĆWICZENIA OD 4 GRUDNIA DO 10 STYCZNIA
H czy Ch
H Ch
Wymienia się na: g,z,ż, np.
wahać – waga – wadze- ważyć
druh – drużyna.
Wymienia się na sz w wyrazach pokrewnych lub innych ich formach
gramatycznych, np.:
mucha – muszka, cicho – cisza,
słuchać – słyszę, itd.
Występuje zawsze na końcu wyrazu, np.:
mech, rolnikach, puszystych, wysokich, itd.
Wyjątki: druh, Boh(rzeka)
Piszemy po spółgłosce „s” , np.:
schemat, schować, itd.
W wyrazach nieobjaśnionych (do zapamiętania), hotel,
huśtawka, hala, itd. W wyrazach
nieobjaśnionych (do zapamiętania), np.
chichotać, chochlik, itd.
2 Ćwiczenie 1.
Przeczytaj tekst, a następnie zapisz w zeszycie wszystkie wyrazy zawierające ch i wyjaśnij ich pisownię według wzoru: głuchy – głusza.
Był piękny, suchy jesienny dzień. Martyna wracała na piechotę ze szkoły muzycznej.
Była trochę zmęczona, ale z uśmiechem na twarzy pokonywała kolejną ulicę.
W jednym uchu miała słuchawkę i cicho słuchała ulubionej melodii.
1. ………. - ………..
2. ………. - ………..
3. ………. - ………..
4. ………. - ………..
5. ………. - ………..
6. ………. - ………..
7.
Ćwiczenie 2.
Uzupełnij tekst brakującymi literami: h i ch.
Los …oinek
Gdy zbliżają się święta Bożego Narodzenia na placa… w miasta… i przed wielkim marketami pojawiają się …oinki we wszystkich wymiara…, malutkie drzewka i wysokie
…oiny. Każda jest taka piękna i …ciałaby zostać wybrana do przytulnego domu miły…
ludzi. Niektóre z drzewek rosną w ziemi w donica…, jednak większość została po prostu wycięta w lesie i przywieziona do miasta. …andel …oinkami kwitnie wyłącznie w czasie …łodnych przedświąteczny… dni. Potem, kiedy drzewka trafiają do naszy…
domów, rozpoczyna się ozdabianie i strojenie. Pamiętamy o bombka… i łańcu…a…
oraz o pięknych i kru…y… figurka… aniołków. Kiedy minie czas świąt, …oinki przestają być ważne i lądują w śmietnika… i na wysypiska… Co roku jest tak samo, aż żal…
…ciałbym zmienić smutny los ty… leśnych piękności. …yba muszę coś wymyślić!
3 Ćwiczenie 3.
Do podanych wyrazów dopisz wyrazy pokrewne, w których ch wymienia się na sz.
strych - ... mucha- ……….
uciecha - ... poducha - ………..
suchy - ... klucha - ………
Ćwiczenie 4.
Do podanych wyrazów dobierz do pary wyrazy z ramki. Podkreśl wyrazy z „h”.
1. obóz ………..
2. wiatrak - ……….
3. wydarzenie - ………..
4. ostre - ………..
5. dobry - ……….
6. potężny - ………
7. maleńki - ………
8. ogrodowy - ………..
holenderski, hamowanie, hamak, harcerski, humor, huk, historyczne, hipopotam Ćwiczenie 5.
Ułóż zdania z trzema związkami wyrazów z ćwiczenia nr 4. Podkreśl je na kolorowo.
1. ………..
2. ………..
3. ………..
Ćwiczenie 6.
Uzupełnij przysłowia literami ch i h.
1. Gdzie dwó… się bije, tam trzeci korzysta. 4. Stra… ma wielkie oczy.
2. Tonący brzytwy się …wyta. 5. Prawda jak oliwa na wierz… wypływa.
3. Z wielkiej …mury mały deszcz. 6. Z tej maki …leba nie będzie.
4
Ćwiczenie 7.
Podane niżej wyrazy wpisz do odpowiednich rubryk tabeli. Podkreśl literę „ch”.
schodki, w domach, schudnąć, pech, schować, ochłodzić, chrapać, cicho, chrabąszcz, ach, zapach, wschód, duch, chlapnąć, schrupać, o książkach, mech, schemat, o chłopcach, ochrona
Ch wymienne na sz Ch na końcu
wyrazu Ch przed
spółgłoską Ch po literze s
Ćwiczenie 8.
Uzupełnij tekst literami ch i h. Zapamiętaj pisownię wstawionych wyrazów.
„Du…”
Panowała du…ota. Noc nad…odziła ci…o, nie było sły…ać nawet …rząszczy.
Wyszliśmy z ku…ni, przytuleni do …łodnego, pa…nącego stę…lizną muru czekaliśmy na du…a… Ze stra…u aż burczało mi w brzu…u. Bałem się, że nie…cący …rząknę lub
ki…nę. Po …wili rozległ się upiorny śmie… du…a. …i…otał gdzieś wysoko na da…u.
Stałem ci…uteńko i słu…ałem oniemiały. Du… …odził po stry…u, …ulał po da…u z bla…y. Nagle rozległ się …uk! To nasz du… spadł na …odnik. Uciekliśmy w popło…u.
Ale czy to był du…? Prawdziwy stra…? Rankiem …cieliśmy sprawdzić, co lub kto napędziło nam wczoraj stra…u, ale nie było żadny… śladów, niczego nie znaleźliśmy.
Zrozumieliśmy, że ktoś z naszy… kolegów zrobił sobie niezły żart! Jak tu teraz wyjść z twarzą z taki… okoliczności? …yba trzeba będzie się po prostu zapytać, czy ktoś wie, co tu się wczoraj działo. Przyznanie się do niewiedzy nie …ańbi, ale taka ucieczka w popło…u …wały nie przynosi.
5
