Pomoc przy przenoszeniu siedziby

Witold Dąbrowski

Pomoc przy przenoszeniu siedziby

Palestra 10/5(101), 1-4

PALESTRA

NR 5 (101) ROI X MA J 1086

WITOLD DĄBROWSKI

Pomoc przy przenoszeniu siedziby

W niektórych izbach, szczególnie w dużych ośrodkach, obserwuje sią dość znaczne zagęszczenie adwokatów, w innych zaś m am y do czynienia z niedoborem, i to czasami tak poważnym, że pow stają w ątpliw ości, czy na da>nym terenie istnieje m ożliwość zapewnienia ludności należytej ob­ słu gi prawnej. Sytuacja taka powstaje przede w szystkim w tych m iej­ scowościach (nawet w siedzibach sądów powiatowych), w których nie

ma trzech adwokatów, tj. m inim um w ym aganego — stosow nie do § 2 rozporządzenia w sprawie zespołów adwokackich — do stworzenia ze­ społu adwokackiego.

Zjawisko to z całą ostrością w ystępuje w izbach koszalińskiej i zie­ lonogórskiej, gdzie pod koniec 1965 r. w 11 m iejscowościach nie było do­ statecznej liczby adwokatów niezbędnej do funkcjonowania zespołu.

W obu ty ch izbach zauważyć można niedostatek adwokatów również w stosunku do ludności. Tak w ięc w w ojew ództw ie zielonogórskim na 839 000 m ieszkańców m am y tylko 60 adwokatów w zespołach adwokac­ kich (czyli 1 na 14 000), a w w ojew ództw ie koszalińskim na 747 000 m ie­ szkańców — 63 adwokatów (1 na 12 000). Wskaźnik ten, szczególnie w Zielonogórskiem, jest w ysoce niedostateczny. N ie może on być oczy­ w iście jedynym kryterium do określenia właściwej liczby adwokatów, jacy są potrzebni do zapewnienia ludności odpowiedniej obsługi prawnej, pow inien być jednak brany pow ażnie pod uwagę przy ew entualnych próbach polepszenia tego stanu rzeczy.

. Istnieje zatem — jak w idzim y — konieczność podjęcia kroków celem spowodowania zwiększenia liczby adwokatów na terenie obu tych, bar­ dzo „deficytow ych”, wojew ództw . Problem ten nie jest łatw y do roz-> Wiązania i stanowi niew ątpliw ie jedno z pow ażniejszych zadań organów

adwokatury.

•Artykuł 74 ustaw y o ustroju adwokatury daje uprawnienia radom adwokackim do przenoszenia adwokatów w obrębie izby, a Naczelnej Badzie Adwokackiej — naw et poza okręg izby, gdy tego w ym aga interes społeczny. N iełatw o jest jednak podjąć administracyjną decyzję w yry­ wającą adwokata z jego dotychczasowej siedziby, z jego środowiska i przeniesienie go do innej m iejscowości, oddalonej częstokroć o setki

2 W i t o l d D ą b r o w s k i _{N r 5 (101)}

kilom etrów. D ecyzja taka nosi w ięc w sobie znamiona w yjątku. Jednakże zapewnienie prawidłowej obsługi ludności jest twardą koniecznością i dlatego n ależy szukać środków, które 'by w e w łaściw y sposób roz­ w iązały to zagadnienie i pogodziły interes społeczny z interesem jedno­ stki — adwokata.

Najbardziej prawidłowym w yjściem z tej sytuacji jest — oczyw iś­ cie — dobrowolne przeniesienia swej siedziby przez adwokata do tych m iejscowości, w 'której jest on niezbędny dla m ieszkańców w zakresie obsługi prawnej. Najwłaściw szą zaś rolą organów adwokatury w takiej sytuacji powinno być niesienie pom ocy w realizacji takiej decyzji. Po­ niew aż decyzja o przeniesieniu siedziby wiąże ‘się ze znacznymi kosztami i w yjazdem „w nieznane”, przeto należy stworzyć przenoszącemu się odpowiednie bodźce ekonomiczne.

Celowi tem u służyć ma uchwała Prezydium NRA z dn. 6 stycznia 1966 r., zatwierdzona decyzją Ministra Sprawiedliwości z dn. 20 stycz­ nia 1966 roku. Zapewnia ona adwokatom pokrycie kosztów przeniesie­ nia się na teren Izby Adwokackiej w K oszalinie i Zielonej Górze. Uch­ wała ta została ogłoszona w nrze 2 „Palestry” z 1966 roku.

Zgodnie z treścią tej uchw ały adwokat, który przenosi siedzibę do jednej z w ym ienionych w yżej izb i obiera ją w m iejscow ości wskazanej przez radę adwokacką, otrzym uje zwrot kosztów w edług zasad prze­ widzianych w rozporządzeniu Rady M inistrów z dn. 24 lipca 1948 r. o należnościach w razie pełnienia czynności służbow ych poza zw ykłym m iejscem służbowym oraz w razie przeniesienia na inne m iejsce służby (Dz. U. N r 38, poz. 279 z późniejszym i zmianami). Zgodnie zaś z treścią § 3 i innych tego rozporządzenia oraz cytowaną w yżej uchw ałą z dn. 6 lutego 1966 r. na koszty przeniesienia składają się:

1) diety dla adwokata i członków jego rodziny za czas przejazdu do nowej siedziby i za pierwszą dobę pobytu w tym m iejscu. D iety dla adwokata w ynoszą po 50 zł i należą się za każde rozpoczęte 24 godziny objęte podróżą. D iety dila członka rodziny w ynoszą 75% diet adwokackich. Za członka rodziny, zgodnie z pism em okólnym M inisterstwa Finansów z dn. 27.IX.1951 r. nr BA 3623/1/51, należy uważać osoby utrzym yw ane przez pracow nica (adwokata) a stanowiące rodzinę w rozumieniu prawa rodzinnego, 2) zwrot kosztów przejazdu adwokata; obejmuje on cenę biletów

w agonem pierwszej klasy oraz ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu na dworzec i z dworca. Członkom rodziny przysługuje prawo uży­ cia takiego sam ego środka lokom ocji i w tej 'samej (klasie. Jeżeli adwokat lub członek jego rodziny ma prawo do korzystania z in­ dyw idualnej zniżki kolejowej — cenę 'biletu oblicza się zgodnie

ze zniżką;

3) zwrot kosztów przewozu urządzenia domowego, który przysługuje na dystansie z m ieszkania w dotychczasowej siedzibie do m iesz­ kania w nowej siedzibie. Zwrot kosztów obejm uje więc także kosz­ ty załadowania oraz wyładow ania. Przepisy nie przewidują w yso­ kości tonażu przewożonego urządzenia domowego ani też górnej granicy kosztów; nakazuje tylko (§ 22 i 40) użycie najtańszego środka przewozu. Ew entualny przewóz samochodem P K S może być uznany do w ysokości kosztów przewozu koleją, kosztów zała­

Nr 5 (101) Pom oc p r z y p rzen o szen iu siedziby ₃

dowania i wyładow ania oraz koszt transportu na dworzec i z dworca;

4) ryczałt na pokrycie innych w ydatków połączonych z przeniesie­ niem . W edług przepisów cytow anego rozporządzenia z dn. 24 lipca 1948 r. ryczałt ten w ynosi jednomiesięczne wynagrodzenie. Sto­ sow nie do uchw ały Prezydium NRA z dn. 6.1.1966 r. w ynosi on 6 000 zł. W ypłacony ryczałt — ze względu na jego szczególną w y­ sokość — uilega zwrotowi przez adwokata w razie nastąpienia okoliczności, o czym będzie m owa niżej.

Prawo do otrzym ania świadczeń objętych uchwałą z dnia 6 stycznia 1966 r. mają adwokaci, którzy przenoszą siedzibę z własnej inicjatyw y lub na skutek uchw ały NRA pow ziętej w trybie art. 74 ust. 3 ustawy o ustroju adwokatury. Prawo do tych świadczeń nie przysługuje nato­ miast w razie zmiany siedziby w wyniku wykonania kary przeniesie­ nia (art. 94 ust. 1 pkt 5 ustawy o ustroju adwokatury) orzeczonej w try­ bie postępowania dyscyplinarnego.

Przeniesienie przez NRA następuje w tedy, gdy istnieje po tem u in­ teres społeczny oraz będzie podjęta właściw a uchw ała. Przeniesienie z w łasnej inicjatyw y adwokata będzie następować w trybie (przewidzia­ nym w art. 75 ustawy o ustroju adwokatury, tzn. za zgodą zarówno rady adwokackiej, w której adwokat m a siedzibę, jak i rady adwokac­ kiej izby, do której ma zamiar się przenieść.

K oszty przeniesienia, o których m ów i uchw ała z dn. 6 stycznia 1966 r., wypłaca na w niosek zainteresowanego rada adwokacka izby, do której nastąpiło przeniesienie, po uzyskaniu na w ypłatę zgody Prezydium NRA. Wypłata m oże w ięc nastąpić:

a) kiedy została 'podjęta uchwała NRA w trybie art. 74 ust. 3 usta­ w y o ustroju adwokatury albo kiedy zostały zachowane formalno­ ści w ym ienione w art. 75 tej ustaw y i istnieje prawomocna uchwa­ ła Rady Adwokackiej w Koszalinie lub Zielonej Górze, ustalająca siedzibę adwokata w e wskazanej przez Radę miejscowości,

b) kiedy adwokat zamieszkał wraz z rodziną w now ej siedzibie, co powinno być stwierdzone zam eldowaniem się w tej miejscowości, c) kiedy zespół adwokacki stwierdzi, że przeniesiony adwokat rozpo­

czął pracę w nowej siedzibie i w danym zespole.

D o wniosku o w ypłatę świadczeń związanych ź przeniesieniem na­ leży załączyć prawidłowe rozliczenie kosztów przejazdu i d iety oraz do­ w ody opłacenia kosztów przewozu urządzenia domowego.

Pom oc przewidziana w uchw ale z dn. 6.1.1966 r. m ijałaby się jednak całkowicie z celem , gdyby adwokat tylko przez krótki czas po przenie­ sieniu był członkiem zespołu adwokackiego w danej m iejscowości. Dla­ tego też uchwała stanowi, że jeśli adwokat przed upływ em lat dwóch bądź w ystępuje z zespołu i obejmuje jedno ze stanowisk, o którym mowa w art. 70 ustaw y o ustroju adwokatury, bądź też przenosi sie­ dzibę do innej wybranej przez siebie m iejscowości, naw et w obrębie tej samej izlby, obowiązany jest zwrócić ryczałt w wysokości 6 000 zł. Od tej zasady istnieje jeden wyjątek: adwokat nie zwraca ryczałtu, jeżeli przenosi siedzibę w obrębie izby, ale do m iejscowości wskazanej przez radę adwokacką.

4 E d m u n d M a z u r _{Nr 5 (101)}

Pozostaje do rozważenia zagadnienie, czy adwokat zwraca 6 000 zł, gdy przechodzi na rentę przed upływ em lat dwóch od daty objęcia pracy w zespole adwokackim nowej siedziby. Uchwała tego zagadnienia w y­ raźnie nie reguluje. W łaściwa wykładnia tej uchw ały, opierająca się na przyśw iecającym jej celu, nakazuje rozróżnienie tutaj 2 sytuacji: a) albo (przejście na rentę starczą na w łasny wniosek, b) albo też przejście na rentę inwalidzką lub uznanie w trybie art. 19 ust. 3 ustaw y o ustroju adwokatury trwałej niezdolności adwokata do pracy na skutek upadku sił fizycznych lub um ysłow ych.

W tym drugim wypadku (renta inwalidzka, niezdolność do w ykony­ wania zawodu) adwokat nie ma obowiązku zwracania otrzymanego ry­ czałtu. Może się — oczyw iście — zdarzyć, że jeszcze przed przeniesie­ niem powstaną okoliczności uzasadniające uznanie adwokata za niezdol­ nego do w ykonyw ania zawodu. Rada Adwokacka nowej siedziby pow in­ na zatem, podejm ując uchw ałę o wyrażeniu zgody na przeniesienie siedziby, dokładnie zbadać sprawę, i iprzy tym tak, żeby przeniesienie nie stało się czczą formalnością, a w ięc bez efektów w zakresie polep­ szenia ofosługi prawnej.

W razie zaś przejścia adwokata na rentę starczą przed upływem 2 lat od przeniesienia siedziby obowiązek zwrotu 6 000 zł istnieje* Trzeba bow iem przyjąć, że adwokat, który przenosi siedzibę, działał w tym wypadku ze świadomością, iż uzyskując w ysokie świadczenia ze strony organów adwokatury, nie spełni świadczenia wzajemnego, tj. nie ofia­ ruje społeczeństw u now ej siedziby pracy, na którą rada adwokacka liczyła.

Za zgodą Ministra Spraw iedliw ości wypłata świadczeń dokonywana jest w ciężar nadwyżek Centralnego Funduszu Szkolenia Aplikantów Adwokackich. Rada Adwokacka, po otrzymaniu zgody Prezydium NRA na w ypłatę kosztów przeniesienia, przekazuje adwokatowi należne mu kw oty, zawiadamiając o tym Prezydium NRA w sprawozdaniu m ie­ sięcznym z rozliczenia Centralnego Funduszu Szkolenia Aplikantów Adwokackich.

EDMUND MAZUR

Adwokaci Szczecina o „Palestrze“

W ramach spotkań z czytelnikam i Redakcja „Palestry” zainicjowała spotkanie z adwokatami szczecińskim i — czytelnikam i naszego pisma.

Spotkanie zostało zorganizowane przez Radę Adwokacką dnia 12 lu te­ go br. Otworzył spotkanie dziekan Rady adw. Zenon W einert, a prze­ w odniczył sekretarz Redakcji adw. Edmund Mazur. W dyskusji zabierali głos adwokaci: Lech Koszewski, Roman Łyczywek^ Edmund Mazur, Józef Ostrowski, Jerzy Sadzyński, Zenon W einert i Alfred Włoch.