Wioletta Gołygowska
"Optymalizacja procesu kształcenia
nauczycieli historii - praktyki
pedagogiczne studentów", pod red.
Kazimierza Stachury, Zielona Góra
1998 : [recenzja]
Piotrkowskie Zeszyty Historyczne 4, 285-286
2002
R e c e n z j e , o m ó w i e n i a , p o l e m i k i
udane próby natarć za dobrze prow adzonym w ałem ogniow ym oraz skuteczne sto sow anie ogni zaporow ych i osłonow ych piechoty. Problem y te w iązały się z łączno ścią, która generalnie zaw iodła, a ona to decydow ała przede wszystkim o szybkości i skuteczności oddziaływ ania artylerii na w ydarzenia pola walki. N ic w ięc dziw ne go, że artyleria, nie znając położenia w ojsk w terenie, strzelała czasam i po własnym ugrupow aniu, ja k to m iało m iejsce m.in. 12 m aja na W idm ie” . Dalej A utor stw ier dza, że sztab artylerii korpusu w yciągnął wnioski z popełnionych błędów i w kolej nych bitw ach udało się ich uniknąć.
O prócz niepodw ażalnych w alorów , om aw iana książka nie je s t w olna od słabości. B rakuje w niej rozdziału podsum ow ującego wyniki dociekań badaw czych. Zbyt szczegółow o potraktow ana została ogólna problem atyka funkcjonow ania Polskich Sił Z brojnych na Zachodzie nie zw iązana bezpośrednio z artylerią. D oprow adziło to do w yraźnego zachw iania proporcji. A rtylerzyście z pew nością nie um knie ten m ankam ent. C zytelnik słabiej obeznany z h isto rią Polskich Sił Zbrojnych na Z acho dzie raczej zyska. K siążka M acieja Szczurow skiego m ająca na celu odtw orzenie artylerii P olskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, w rzeczyw istości daje obraz p ełn iej szy. P rzedstaw ia całość problem atyki Polskich Sił Zbrojnych n a Z achodzie od czasu ich pow stania aż do zakończenia wojny.
H enryk S ta ń cz y k
Optymalizacja procesu kształcenia nauczycieli historii - praktyki pedago
giczne studentów,
pod redakcją Kazimierza Stachury, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli Zielona Góra 1998, ss. 99.N a om aw ianą pracę złożyły się referaty z konferencji naukow ej, która odbyła się w listopadzie 1997 roku w Zielonej Górze. Została przygotow ana przez Instytut H istorii W SP im. T adeusza K otarbińskiego oraz O środek D oskonalenia N auczycieli w Zielonej Górze. P ublikacja podejm uje tem at organizacji praktyk pedagogicznych śródrocznych i ciągłych na kierunku historia. N a tem at roli praktyk i organizacji pi sze prof. K azim ierz Stachura. Z w raca uw agę na m ożliw ość praktycznego zastoso w ania w iedzy teoretycznej z historii oraz dydaktyki podczas praktyki. Prow adzenie tzw. lekcji próbnych daje studentom szansę użycia w praktyce m etod i środków dy daktycznych. U dział w praktyce pedagogicznej je s t dla studentów szansą spraw dze nia indyw idualnych predyspozycji pedagogicznych, cennych w pracy nauczyciel skiej. D la w ielu osób praktyki m ogą przyczynić się do rozw ijania zainteresow ań badaw czych. Studenci piszący prace m agisterskie z dydaktyki historii m o g ą w trak cie praktyki grom adzić m ateriał em piryczny, przeprow adzając w szkołach badania ankietow e. Praktyki organizow ane przez Zakład Dydaktyki H istorii w Zielonej G ó rze rozpoczynają się na III roku studiów, a kończą w sem estrze zim ow ym IV roku. O dbyw ają się w tzw. „dniu dydaktyki”, w którym nie planuje się nic poza dydakty 285
R e c e n z j e , o m ó w i e n i a , p o l e m i k i
k ą historii. Z aletą zielonogórskich praktyk je s t m ożliw ość dokonania przez studenta w yboru nauczyciela ćw iczeniow ego biorąc pod uwagę: w iedzę, um iejętności p eda gogiczne i kulturę dydaktyczną. W ięcej odnośnie roli opiekuna-m istrza podczas praktyki dow iaduje się czytelnik z artykułu B ogum iły Burdy. N auczyciel w spółcze sny pow inien być tw órczy i szybko przystosow yw ać się do now ych okoliczności. O piekun-m istrz dla studenta m a być w zorem , od którego m oże się uczyć i czerpać pom ysły. Podczas praktyki m a spełniać rolę przew odnika, czyli planow ać zajęcia, pom agać studentow i w przygotow yw aniu lekcji oraz w prow adzać w arkana szkoły. N iezw ykle w ażna podczas praktyk pedagogicznych będzie ich ocena. W edług pro pozycji B ohdana H alczaka przy ocenianiu lekcji próbnych w szkole podstaw ow ej w arto punktow ać etapy pracy studenta. B iorąc pod uwagę m iędzy innymi: różno rodność stosow anych m etod i środków , realizację celów , dobieranie system u kom u nikacji do m ożliw ości poznaw czych uczniów . Takie kryteria m ają pozw olić „glo balnie” spojrzeć na lekcje próbne i skłonić praktykanta do w zbogacania sw ojego w arsztatu pracy.
B ardzo interesujące w yniki badań ankietow ych odnośnie praktyki pedagogicznej w opinii nauczycieli i ich om ów ienie prezentują B ogum iła B urda i D ariusz Fabisz. Z w yników badań w ynika, że najw iększą trudność podczas praktyk studenckich spraw ia nauczycielom borykanie się z brakiem odpow iednich pom ocy dydaktycz nych. Z naczna w iększość nauczycieli opow iada się też za m niejszą liczbą lekcji ho spitow anych podczas praktyki ciągłej.
Zam ieszczone w publikacji w yniki badań prof. Tom asza Jaw orskiego dotyczą opinii studentów o praktyce. Z analizy dow iadujem y się, że studenci na przygoto w anie do lekcji próbnej przeznaczają około czterech godzin. Św iadczy to o rzetel ności i pow ażnym traktow aniu praktyki przez studentów historii z Zielonej Góry. Interesujące, że za najskuteczn iejszą m etodę nauczania studenci w ybrali pracę pod kierunkiem . D la w iększości praktyka pedagogiczna była m om entem , kiedy zadecy dow ali o byciu w przyszłości nauczycielem .
N a uw agę zasłu g u ją rów nież inne części om aw ianej pozycji. Prof. G rażyna Pań- ko om aw ia organizację praktyk na U niw ersytecie W rocław skim oraz przedstaw ia wyniki badań sondażow ych na tem at stosunku nauczycieli szkół w rocław skich do praktyk pedagogicznych studentów historii. D ydaktycy historii z C zech o m aw iają blaski i cienie edukacji historycznej. M arta K oharova przybliża problem y zw iązane z nauczaniem historii najnow szej w szkole, Jiri K otyka om aw ia form ę organizacji praktyk w Czechach- natom iast C estim ir B randejs inform uje o czeskim dorobku w zakresie literatury dydaktycznej.
R easum ując należy podkreślić d u żą przydatności om aw ianej publikacji, będącej zbiorem postulatów i uw ag odnośnie organizacji praktyk pedagogicznych dla stu dentów historii. Publikacja ta zasługuje przede wszystkim na uw agę organizatorów praktyk dydaktyków , nauczycieli-opiekunów i studentów historii.
Wioletta Cjohjgowska
