RO C ZN IK I G LEB O Z N A W C Z E T. X X I V , z. 2, W A R SZ A W A 1973
NAUKOW O-M ETODYCZNA K O N FE R E N C JA DELEG ATÓ W K R A JÓ W SO C JA LIST Y C ZN YC H NA TEM A T :
NOWE M ETODY W AGRO- I BIO FIZ YC ZN Y C H BADANIACH G LEB W dniach 2 1 - 2 7 czerw ca 1971 r. odbyły się w Instytucie Agrofizyki w Leningradzie obrady delegatów krajów socjalistycznych na tem at: No we m etody w agro- i 'biofizycznych badaniach gleb. Zorganizowanie tych obrad było realizacją postanowień I X K onferencji poświęconej koordy nacji badań naukow ych w zakresie gospodarki rolnej« i leśnej krajów so cjalistycznych (Leningrad, wrzesień 1970). Udział wzięli naukow cy z B uł garii, Czechosłowacji, NRD, Polski, Rumunii, W ęgier i ZSRR. Polskę r e prezentował au tor niniejszego sprawozdania. Wygłoszono 18 referatów* których tem atyka była n astępująca:
— S. W. Nierpin i wsp. (ZSR R ): Metody i przyrządy do oceny stop nia zabezpieczenia roślin upraw nych w wodę,
— J . Damaszka (Czechosłowacja): Zdalne m etody elektrom etrycznego zapisu wilgotności i tem p eratu ry gleb w w arunkach stacjonarnych,
— W . A. Jem ieljanow (ZSR R ): R adiacyjna introm etria w badaniach agrofizycznych,
— T. Owczarowa (Bułgaria): Oznaczanie wielkości porów na podsta w i e zależności potencjału kapilarnego od wilgotności w niektórych gle
bach bułgarskich,
— F . Zrubiec (Czechosłowacja): Rola pęcznienia i kurczenia w nie których fizycznych procesach zachodzących w glebie,
— R. Baranow ski (Polska): C harakterystyka przydatności m etody neutronow ej w oznaczaniu wilgotności gleby w doświadczeniach u p ra w ow ych,
— H. Petelkau (NRD): Zastosowanie radiologicznej m etody pom iaro wej w badaniach fizycznych właściwości gleb NRD przy ich upraw ie,
— A. F . W adiunina i wsp. (Z S R R ): M etodyka m ierzenia elek trycz nych param etrów gleb i ich w ykorzystanie w agrofizycznych badaniach,
— K. I. Florescu (Rum unia) : Agroglebow y p en etrograf,
— S. I. Dołgow i wsp. (ZSR R ): Przyczynek do agronom icznej oceny stanu ornej w arstw y gleby,
560 R. B a ra n o w sk i
agrofizycznych właściwości gleby, w ytw orzone w C entralnym Laborato rium A grofizyki w Sofii,
— G. I. Iwanow i wsp. (ZSR R ): W ykorzystanie m etody integralnej spektrofotom etrii w badaniach genezy gleb bielico wy ch,
— I. B. Rew ut i wsp. (ZSRR): Metody, ap aratu ra i przyrządy do ba dań biologicznej aktywności i w ym iany gazów w układzie gleba-atm o-sfera,
— A. M. Głobu-s (ZSRR): Psychrom etryczna metoda oznaczania ch e micznego' potencjału wody,
— I. I. Sudnicyn (ZSRR): O m etodach oceny stopnia zabezpieczenia roślin w wodę,
— B. N. Miczurin (ZSR R ): Przyrządy do oznaczania zależności m ię dzy potencjałem kapilarno-sorpcyjnym a wilgotnością m ateriałów poro w atych,
— Ł. N. Stiepanow (ZSR R ): O m etodach oznaczania wodnej pojem ności polowej,
— K. Pitilie (Rum unia): Niektóre wyniki badań fizycznych w łaści wości gleb.
W ygłoszone re feraty m ają być opublikowane w specjalnym w ydaw nictwie.
Po zakończeniu części referatow ej odbyła się ogólna dyskusja. U czest nicy konferencji m ieli również możność zwiedzenia laboratoriów In sty tutu Agrofizyki oraz zapoznać się z prowadzonymi tam pracam i. Na szczególną uwagę zasługują:
— w Laboratorium Fizyki i Biofizyki Gleb — ap aratu ra do badań ruchliwości wody glebowej w zależności od stru k tu ry i gęstości gleby;
— w Laboratorium Hydrom echaniki Gleb — psychrom etryczny po tencjom etr do oznaczania potencjału wilgoci w glebie i roślinach oraz. przyrządy do w yznaczania param etrów rów nań opisujących przem iesz czanie wody w glebie;
— w Laboratorium Biologicznej Cybernetyki — now e m etody bio-fizycznych badań procesów życiow ych roślin;
— w Laboratorium Półprzewodników i D etektorów — konstruow a nie ap aratu ry elektronicznej do badań z dziedziny agrofizyki;
— w Laboratorium Program ow ania i A utom atyzacji Eksperym entów Naukowych — opracow yw anie różnych m etod i system ów autom atyza cji badań niektórych fizycznych param etrów gleb;
— w Laboratorium A p aratu ry Pom iarow o-Inform acyjnej — zagad nienia m etodyki m ierzenia w ym iany ciepła i m aterii m iędzy glebą i a t m osferą.
Konferencja delegatów krajów socjalistycznych 561
W awiłowa oraz Północno-Zachodnie Laboratorium Agrochem ii w Pusz kinie pod Leningradem .
Na .tle wygłoszonych referatów w yłania się potrzeba rozw ijania dal szych p rac m etodycznych w następujących kierunkach badaw czych:
— m etody elektrom etryczne — elektrom etria wilgotności, zasolenia i tem p eratu ry gleby, filtracyjn ych właściwości gleby i oporów gleby. Szczególną pozycję w tej grupie należy przypisać metodom m ierzenia pa ram etrów glebowych za pomocą przyrządów półprzewodnikowych; do tej grupy zaliczono również m etodę bloków gipsowych, pozw alającą okre ślać term in y i dawki wody przy deszczowaniu roślin upraw nych;
— m etody radiom etryczne — szybkie oznaczanie wilgotności i gęsto ści gleb i gruntów w w arunkach natu raln ych ;
— m etody spektrofotom etryczne — badania fizycznych i chem icz nych w łaściwości gleb przy w ykorzystaniu wskaźników opitycznych.
Na podstawie przedstaw ionych m ateriałów uczestnicy konferencji za lecają stosowanie w agrofizycznych badaniach gleby szeregu przyrządów produkowanych seryjn ie w krajach socjalistycznych, pozw alających w y
konyw ać oznaczenia in situ. W grupie przyrządów elektrom etrycznych
w yróżnione zostały półprzewodnikowe term om etry do zdalnych pom ia rów tem p eratu ry gleby na dowolnych głębokościach (Instytut A grofizy ki, ZSRR) oraz elektroitermom etry do m ierzenia tem p eratu ry ornej w ar stw y gleby (Inst. Agrofizyki, ZSRR). W grupie ap aratu ry radiom etrycz nej w yróżniono:
— powierzchniowe i odwiertowe w ilgotnościom ierze neutronow e i gam m a-gęstościom ierze (R FT Messelektronik, Drezno, NRD),
— gammaskopowe gęstościom ierze widełkowe (PGH Statron, F ü r stenwalde, N RF),
— polowe wilgotnościomierze neutronow e i gam m a-gęstościom ierze (W. O. Izotop, ZSRR),
— polowe w ilgotnościom ierze neutronow e i gam m a-gęstościom ierze („Polon” , dawn. B U T J, Polska).
U czestnicy obrad podkreślili duże znaczenie w spólnych p rac dla po stępu teoretycznego i doświadczalnego fizyki i biofizyki gleb.
O rganizatorzy konferencji umożliwili uczestnikom n arady zwiedzenie najw ażniejszych zabytków Leningradu oraz niektórych pam iątkow ych m iejscowości, leżących w pobliżu tego m iasta.
Na podkreślenie zasługuje rów nież dobra organizacja oraz m iła atm o sfera narady, za co radzieckim kolegom z Instytutu Agrofizyki należą się słowa uznania i serdeczne podziękowanie.
