Poradnictwo młodzieżowe i rodzinne
Człowiek jest nie tylko sprawcą swoich czynów, ale przez te czyny jest zarazem w jakiś sposób ,twórcą siebie samego" (Jan Paweł II).
Podążając za tymi słowami, można powiedzieć, że każdy człowiek decyduje o tym, jakich wyborów dokonuje i kim się poprzez te wybory staje: albo zna swoje możliwości do osiągania wyznaczonych celów, albo czuje się zagubiony, niepewny i potrzebuje wsparcia.
W sytuacji szybko zmieniających się warunków życia społecznego, posiadanie odpowiednich kompetencji społecznych i zawodowych niejednokrotnie decyduje o jakości życia.
Troska o wygląd i dobre samopoczucie wyzwala potrzebę korzystania z różnych form poradnictwa, np. eksperta od wizerunku i komunikacji, coacha czy psychologa.
Poradnictwo to także wsparcie człowieka w kryzysie, poszukiwanie dla niego optymalnych rozwiązań problemu życiowego.
Ważne jest przywrócenie osobie przeżywającej kryzys siły do poradzenia sobie z trudną sytuacją, w której się znalazła, oraz pomoc w uczeniu się przez nią efektywnych sposobów radzenia sobie z problemami życiowymi.
Można przewidywać, że stan naszego umysłu zależy w dużym stopniu od tego, czym go
„karmimy" - jakie treści wypełniają naszą „pamięć roboczą". Zawsze mamy wpływ na to, jakie informacje będziemy wprowadzać do naszego umysłu. Jeżeli chcemy zmienić dotychczasowe życie, warto pomyśleć o przeobrażeniu naszego myślenia. Każdy człowiek przeżywa różne problemy na swój sposób. Dlatego też kwestia do rozwiązania musi zostać nazwana przez osobę przeżywającą kryzys. Podstawą zmiany jest świadomość kryzysu i umiejętność określenia problemu - skonfrontowania własnego obrazu siebie z tym, jak widzą mnie inni, po to, aby znaleźć rozwiązanie zaistniałej trudnej sytuacji.
Zdefiniowanie problemu to pierwszy etap procesu rozwiązywania trudności życiowej.
Niekiedy osoby zgłaszające się do poradni potrafią już precyzyjnie określić i nazwać przeżywany problem, bywa jednak, że dopiero rozmowa z pracownikiem poradni służy definiowaniu trudności. Kolejnym etapem jest określenie powodu (motywacji) poszukiwania porady (czy jest to wewnętrzna potrzeba zmiany, czy presja innych osób), Wówczas można sformułować kierunek wsparcia i zakres możliwej pomocy oraz pracować nad wprowadzeniem konkretnych rozwiązań i wdrożeniem nowo nabytych kompetencji i umiejętności.
Wsparcie i porady najczęściej są związane:
Z osobistą sytuacją (emocje, przeżycia związane z życiowymi kryzysami, np. z rozstaniem, samotnością),
Z problemami zawodowymi (bezrobocie, poszukiwanie pracy)
Z rodzinnymi konfliktami międzypokoleniowymi i zaburzeniami relacji
z sensem bycia (poczucie pustki, trudności związane z podejmowaniem życiowych decyzji, np. dotyczących małżeństwa i rodziny).
z kryzysami (emocjonalnymi, duchowymi, zawodowymi),
z uzależnieniami lub przemocą, także doświadczaniem chorób (np. AIDS),
ze skomplikowaną sytuacją prawną,
z osobistym rozwojem i potrzebą doskonalenia (rozwijanie kompetencji społecznych, uzupełnianie deficytów rozwojowych),
z psychiką (ujawnianiem się chorób, profilaktyką zdrowia psychicznego),
z tożsamością (w tym także płciową),
z płciowością (problemy z życiem seksualnym i planowaniem rodziny).
W zależności od rodzaju potrzeb można wyodrębnić kilka podstawowych rodzajów poradnictwa:
prawne, pomocne w sprawach wymagających podjęcia określonych czynności prawnych. Porada może polegać na wspieraniu osoby w toczącym się postępowaniu sądowym (lub przed organem administracyjnym) – udzielaniu informacji o przysługujących prawach i nałożonych obowiązkach oraz wskazówek co do postępowania, ale także pomocy w sporządzeniu projektu pisma prawnego
socjalne, tj. porady przedstawiające konkretne możliwości rozwiązania zgłaszanego problemu z zakresu potrzeb materialnych i socjalnych (związanych z trudną sytuacją życiową). Jest to także pomoc w przygotowaniu niezbędnych pism urzędowych i wyjaśnieniu konsekwencji podejmowania lub zaniechania pewnych działań,
pedagogiczne, wspierające rozwój dziecka szczególnie w kontekście jego kompetencji szkolnych i społecznych, to także rodzicom w problemach wychowawczych,
psychologiczne, nastawione na wspieranie rozwoju indywidualnego (osobowościowego),
profilaktyczne, odnoszące się do kwestii zdrowotnych (na przykład profilaktyka uzależnień, HIV/AIDS), ale też zachowań przemocowych i innych,
interwencyjne, pomocne w kryzysie.
Poradnictwo może być prowadzone:
• w bezpośrednim kontakcie (w siedzibie poradni),
• za pośrednictwem internetu (wirtualne poradnie internetowe),
• za pośrednictwem telefonu (telefony zaufania).
Standardy poradnictwa instytucjonalnego:
• Bezpłatność - zarówno porad, jak i przekazywanych materiałów, np. wzorów pism, broszur informacyjnych, oraz udzielanej pomocy specjalistycznej, wykraczającej poza
kompetencje poradni. Osobę zgłaszającą się po poradę do specjalisty kieruje się do takich miejsc, gdzie pomoc można uzyskać bezpłatnie.
• Poufność - pracowników poradni obowiązuje tajemnica, zarówno co do samego faktu korzystania z usług, jak też powierzonych informacji.
• Bezstronność - osoba udzielająca porad nie kieruje się własnymi opiniami, przekonaniami lub wartościami, ale dobrem klienta. Niedopuszczalne jest ocenianie klienta i jego działań.
Wiąże się to także z faktem, że porady nie mogą być wiązane z interesem jakiejkolwiek osoby czy grupy społecznej (np. sponsora).
• Powszechna dostępność - z porad może skorzystać każda osoba z. każdym problemem (chyba że poradnia jest profilowana, specjalizująca się w określonym zakresie).
Niedopuszczalna jest dyskryminacja i odmowa przyjęcia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, religię, narodowość, przekonania polityczne, pochodzenie etniczne, orientację seksualną, poziom dochodów.
• Rzetelność informacji - osoba pracująca w poradni musi dołożyć wszelkich starań, aby przekazywane przez nią informacje były zgodne z obowiązującymi przepisami oraz aktualną ofertą instytucji i organizacji pomocowych.
• Samodzielność osoby poszukującej rady - przekazywane informacje i porady mają służyć podjęciu decyzji przez osobę zgłaszającą się do poradni, dlatego też przedstawiane są różne możliwości i sposoby rozwiązania problemu, z poszanowaniem autonomii osoby, która zwraca się o radę.
