• Nie Znaleziono Wyników

60 lat wyższego szkolnictwa w Mysłowicach

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "60 lat wyższego szkolnictwa w Mysłowicach"

Copied!
16
0
0

Pełen tekst

(1)

.Ijofeba Sejmu Śląskiego

(2)
(3)
(4)
(5)

^^m m v^ m rv ||||(|^ m » v^m*N||l||^ m K|| | /«,w»V((«m>iv||!/ffi>N!||[j|^iirmv/rtffmllJj|j(|^fTmN/fimi*s /5

60 LAT

W Y Ż SZ E G O SZKOLNICTW A II

W MYSŁOWICACH

W S P O M N I E N I Ę . N A P I S A Ł

KS. J R M K Ü D E R R

m i m m m m m m m i i i i i i H i i n i i i i i i i H i i n i i i n i i i n i i i i i i i i i n i n i u i i i i n i i i i n i i i i [ » ) i i n n n m i i m i i ;

::: :::: : B R Z E Z I N K A 1 9 3 3 R.

J> !1

0 111» I Hl 11 I 111 Wt^91III f I |l I

... I I I I I I I I I I I I I I ... ... I ...I I I I I I I I I I I I I I I I ... I I I I I I I I I I I I I M I I . '

(6)

tl

'S

O D B I T O C Z C I O N K A M I D R U K A R N I

„ S Z T U K A " W M Y S Ł O W I C A C H , U L . P O W S T A Ń C Ó W N R . 7 . — T E L . 71.

(7)

W y ż s z e S z k o l n i c t w o w M y s ł o w i c a c h o b c h o d z i w s i e r p n i u bi eż. r o k u 6 0 - l e c i e s w e g o i s t n i e n i a . J a s n ą j e s t r z e c z ą , ż e r o z u m n i r o d z i c e p r z e z o d p o w i e d n i e w y ż s z e w y s z k o l e n i e c h c i e l i b y d z i e c i o m s w o i m , o ile m a j ą z d o l n o ś c i , z a p e w n i ć j a k i e ś l e p s z e s t a n o w i s k o w ż y c i u s p o ł e c z n e m . Ma G ó r n y m Ś l ą s k u p o z n i e s i e ­ n i u s z k ó ł k l a s z t o r n y c h b y ł o t o p o ł ą c z o n e z p e w n e - mi t r u d n o ś c i a m i , g d y ż l u d n o ś ć z p a ń s z c z y z n y j e s z c z e n i e o c h ł o n ę ł a , a r z ą d p r u s k i o w y ż s z e s z k o l n i c t w o w c a l e s i ę n i e t r os z c z y ł . J e ś l i w t ej s p r a w i e c o ś u c z y n i ł , t o t y l k o w c e l u g e r m a n i z a c j i . B y ł o m u d o ś ć , ż e o b y w a t e l t u t e j s z y p ł a c i ł p o d a t k i , s ł u ż y ł w e w o j s k u i o s t a t e c z n i e m i a ł w y k s z t a ł c e n i e w y s t a r c z a j ą c e d l a r z e m i e ś l n i k a — a l e k a r z y , p r a w n i k ó w i u r z ę d n i ­ k ó w z a k a d e m i c k i e m w y k s z t a ł c e n i e m z e s y ł a ł t u z n i e m i e c k i c h s t r o n . W y j ą t e k s t a n o w i ł d u c h o w n y s t a n , c h o ć i p o d t y m w z g l ę d e m b y ł y c z y n i o n e p r ó b y , by n i e m i e c k i c h k l e r y k ó w p o d u c z y ć t r o c h ę p o l s k i e g o j ę z y k a i n i m i z a s t ą p i ć t u b y l c z y kl e r . M i e l i ś m y j e ­ d n a k t e ż s z l a c h e t n y c h l udzi , k t ó r y m p o w o ł a n i e d o ż y c i a r o d z i m e g o s t a n u z w y ż s z e m w y k s z t a ł c e n i e m l e ż a ł o n a s e r c u . P o w i a d a p r z y s ł o w i e , ż e w e d ł u g s t a w u k o p i ą g r o b l ę . T a k t e ż b y ł o z n a s z e m w y ż s z e m s z k o l n i c t w e m . Mie w s z ę d z i e n a r a z g i m n a z j a i p o d o ­ b n e s z k o ł y p o w s t a ć m o g ł y , b o b r a k o w a ł o d o t e g o ś r o d k ó w i l udz i . N a M y s ł o w i c e p r z y s z ł a k o l e j d o ­ p i e r o p o w o j n i e n i e m i e c k o - t r a n c u s k i e j , g d y w i d o k i l e p s z e g o p o w o d z e n i a i w z g l ę d n e g o d o b r o b y t u o b y ­ w a t e l s t w a t u t e j s z e g o o b j a w i a ć s i ę z a c z ę ł y . O d r . 18 7 3 d a t u j ą p i e r w s z e z a c z ą t k i t e r a ź n i e j s z e j k o p a l n i i n o ­ w o c z e s n e j e k s p l o a t a c j i w ę g l a , w t y m t e ż r o k u r oz-

3

(8)

p o c z ę ł o s w ó j b y t w y ż s z e s z k o l n i c t w o w M y s ł o w i c a c h . W s i e r p n i u 1873 r. z a w i ą z a ł s i ę j a k o b y z w y k l u c z e ­ n i e m p u b l i c z n o ś c i K o m i t e t k i l k u o b y w a t e l i w c e l u z a ł o ż e n i a t a k z w a n e g o „ W y ż s z e g o P r y w a t n e g o Z a ­ k ł a d u W y c h o w a w c z e g o " , w y ł o n i w s z y ze s i e b i e K u r a - t o r j u m s k ł a d a j ą c e s i ę z 5 - ci u o s ó b , a m a j ą c e u c h w a ­ ł ę K o m i t e t u w ż y c i e w p r o w a d z i ć .

S t a t u t n o w e j s z k o ł y b r z m i a ł t a k :

O d s z e r e g u l a t w y ł a n i a ł a s i ę c o r a z b a r d z i e j d l a M y s ł o w i c p o t r z e b a p o s i a d a n i a z a k ł a d u n a u k o w e g o , k t ó r y b y z a p e w n i ł u c z n i o m w y k s z t a ł c e n i e p r z e k r a c z a ­ j ą c e z a k r e s s z k o ł y e l e m e n t a r n e j , f l b y t e m u b r a k o w i z a p o b i e d z , z a w i ą z a ł s i ę K o m i t e t o b y w a t e l s k i w c e l u z a ł o ż e n i a w t e r n m i e ś c i e s z k o ł y p r y w a t n e j i z o b o w i ą ­ z a n i a w s p ó l n e g o d o s t a r c z e n i a k o s z t ó w p o t r z e b n y c h n a u r z e c z y w i s t n i e n i e c e l u . W y k o n a n i e t e j u c h w a ł y p o l e c o n o K u r a t o r j u m z ł o ż o n e m u z 5 - c i u c z ł o n k ó w . 1. W y ż s z a p r y w a t n a s z k o ł a w M y s ł o w i c a c h m a n a

c e l u d a n i e s w o i m u c z n i o m w y k s z t a ł c e n i a w y c h o ­ d z ą c e g o p o z a z a k r e s s z k o ł y e l e m e n t a r n e j i s p e ­ c j a l n i e p r z y g o t o w u j ą c e g o d o ś r e d n i c h k l a s g i m n a ­ z j a l n y c h .

2. W e w n ę t r z n e u r z ą d z e n i e s z k o ł y o d p o w i a d a o r g a ­ ni z ac j i n i ż s z y c h k l a s g i m n a z j a l n y c h .

3. K i e r o w n i c t w o z a k ł a d u b ę d z i e p r z e k a z a n e f i l o l o g o w i z a k a d e m i c k i e m w y k s z t a ł c e n i e m i e g z a m i n o w a ­ n e m u p r o f a c u l t a t e d o c e n d i ,

4. J a k o d r u g a s i ł a n a u c z y c i e l s k a b ę d z i e p r z y j ę t y e g z a m i n o w a n y n a u c z y c i e l s z k o ł y e l e m e n t a r n e j , k t ó r y p o d e j m i e s i ę n a u c z a n i a t e c h n i c z n y c h i p o ­ j e d y n c z y c h r e a l n y c h p r z e d m i o t ó w , m i a n o w i c i e

r a c h u n k ó w .

5. N a u k i religji u d z i e l a ć b ę d z i e d u c h o w n y w y z n a n i a k a t o l i c k i e g o i e w a n g e l i c k i e g o wz g l . ż y d o w s k i e g o . 6. P o u p ł y w i e p i e r w s z e g o r o k u s z k o l n e g o o t r z y m a

p o s a d ę d r u g i n a u c z y c i e l z a k a d e m i c k i e m w y k s z t a ł ­ c e n i e m d l a u d z i e l a n i a n a u k m a t e m a t y c z n y c h i p r z y r o d n i c z y c h .

4

(9)

7. O p i e k a n a d i n t e r e s a m i z a k ł a d u i a d m i n i s t r a c j a s z k o ł y s p o c z y w a w r ę k a c h K u r a t o r j u m . T o s k ł a d a s i ę : a) z b u m i s t r z a m i a s t a , b) z k i e r o w n i k a z a ­ k ł a d u i c z t e r e c h o b y w a t e l i m i a s t a . P r z e w o d n i c z y b u r m i s t r z .

8. D o f u n k c y j k u r a t o r j u m n a l e ż y w s z c z e g ó l n o ś c i : a ) w y b ó r i u s t a n o w i e n i e n a u c z y c i e l i , r o z s z e r z a n i e z a k ł a d u i p o w i ę k s z e n i e g r o n a n a u c z y c i e l s k i e g o , b) u t r z y m y w a n i e lokal i d l a n a u k i i s p r o w a d z a n i e p o t r z e b n y c h ś r o d k ó w n a u k o w y c h i s z k o l n y c h , c) n a d z ó r n a d ś r o d k a m i n a u k o w e m i , n a l e ż ą c e m i

d o s z k o ł y , d) z a p o z n a w a n i e s i ę z w y k o n a n i e m d y s c y p l i n y s z k o l n e j i c z u w a n i e n a d d o k ł a d n e m p r o w a d z ą c y m d o c e l u p r z e p r o w a d z e n i e m p l a n u n a u k i z s t r o n y n a u c z y c i e l s t w a , e ) m o r a l n e p o p a r c i e r o z w o j u u m y s ł o w e g o i o b y c z a j o w e g o z a k ł a d u . P o s i e d z e n i a K u r a t o r j u m b ę d ą s i ę o d b y w a ł y w m i a ­ r ę p o t r z e b y , c z ł o n k o w i e n a n i e z a p r a s z a n i b ę d ą o s o b n o p r z e z p r z e w o d n i c z ą c e g o .

9. W e w n ę t r z n e s t o s u n k i z a k ł a d u , m i a n o w i c i e p r z e ­ s t r z e g a n i e r o z k ł a d u n a u k o w e g o i w y k o n y w a n i e d y s c y p l i n y , p o d l e g a j ą n a p i e r w s z e m m i e j s c u d y ­ r y g e n t o w i z a k ł a d u ; o n t e ż s a m w t y m w z g l ę d z i e j e s t o d p o w i e d z i a l n y p r z e d k r ó l e w s k ą w ł a d z ą n a d ­ z o r c z ą . At ol i K u r a t o r j u m j e s t u p o w a ż n i o n e i z o b o ­ w i ą z a n e s w o j e ż y c z e n i a i w ą t p l i w o ś c i c o d o e w e n ­ t u a l n y c h b r a k ó w d y r y g e n t o w i w y p o w i e d z i e ć i u s u ­ n i ę c i a t y c h ż e s i ę d o m a g a ć .

M y s ł o w i c e , w s i e r p n i u 1 8 7 3 r.

K u r a t o r j u m W y ż s z e g o Z a k ł a d u N a u k o w e g o .

KOTZE, burmistrz SCHROEDER, nauczyciel gimn.

przewodniczący dyrygent zakładu.

(—) Wolff. (—) Bornemann. ( ) Bänder.

Z p o c z ą t k i e m n o w e g o r o k u s z k o l n e g o , t o j e s t 1. p a ź d z i e r n i k a r. 1 8 7 3 o t w a r t o n o w ą s z k o ł ę n a z y ­ w a n ą p r z e z o b y w a t e l s t w o i p ó ź n i e j t e ż oficj aln' e, „ H ö ­ h e r e K n a b e n s c h u l e " . W s p o m n i a n y S c h r o e d e r s t a ł s i ę j ej p i e r w s z y m d y r y g e n t e m . D o p i e r o o d r. 1881 r o k s z k o l n y z a c z y n a ł s i ę p o f e r j a c h w i e l k a n o c n y c h .

5

(10)

J a k d ł u g o w s p o m n i a n y S c h r o e d e r b y ł d y r y g e n t e m z a k ł a d u , ilu b y ł o u c z n i ó w , c z y r z e c z y w i ś c i e z racji u r z ą d z e n i a d r u g i e j k l a s y u s t a n o w i o n o d r u g i e g o n a ­ u c z y c i e l a z a k a d e m i c k i e m w y k s z t a ł c e n i e m , g d z i e s i ę t a s z k o ł a m i e ś c i ł a — g d y ż g m a c h u s z k o l n e g o n a t e r a ź n i e j s z y m p l a c u W o l n o ś c i j e s z c z e n i e b y ł o i n a ­ w e t s a m o m i a s t o ki l k a k l a s s z k o ł y l u d o w e j w p r y ­ w a t n y c h d o m a c h u l o k o w a ć m u s i a ł o — t e g o s i ę n i e d o w i a d u j e m y . O k o ł o r. 1 8 8 0 d y r y g e n t e m z a k ł a d u był j a k i ś G a w a n t k a , a l e n i e w i e r n y , c z y m i a ł d o p o m o c y d r u g i e g o n a u c z y c i e l a z a k a d e m i c k i e m w y k s z t a ł c e ­ n i e m , a l e z d a j e si ę, j a k o b y d r u g i n a u c z y c i e l - a k a d e - m i k t u był, b o s ł y s z y s i ę o u c z n i a c h u c z ę s z c z a j ą c y c h d o d r u g i e j k l a s y t. j. d o q u i n t y .

G a w a n t k a był d y r y g e n t e m a ż d o r. 1 883. W t y m r o k u o b j ą ł d y r y g e n t u r ę E u g e n j u s z L a n g e r , k t ó r y d o p o m o c y m i a ł d r u g i e g o a k a d e m i k a , i m i e n i e m E m a n u e l W e l z . J u ż za c z a s ó w G a w a n t k i z a k ł a d m i e ś c i ł s i ę w g m a c h u s z k o l n y m n a p l a c u W o l n o ś c i w y k o ń c z o n y m w r. 1877, g d z i e m i a ł c o p r a w d a z a r e z e r w o w a n e d r u g i e p i ę t r o ( o d d z i a ł u m ę s k i e g o ) , a l e n i e w s z y s t k i c h u bi - k a c y j u ż y w a ł , g d y ż i s t n i a ł y t y l k o d w i e p i e r w s z e k l a s y : s e x t a i q u i n t a , r e s z t a b y ł a d o d y s p o z y c j i p r y w a t n e j p r e p a r a n d j i . G d y z a d y r y g e n t u r y L a n g r a w. r. 1 8 8 5 o t w a r t o t r z e c i ą k l a s ę : q u a r t ę z o b o w i ą z k o w y m d o t e g o r o k u s z k o l n e g o w q u a r c i e g r e c k i m j ę z y k i e m i r o d z a j p r z e d s z k o l a p o d n a z w ą s e p t i m a , w s z y s t k i e s a l e d r u ­ g i e g o p i ę t r a z o s t a ł y o d d a n e d o d y s p o z y c j i „ H ö h e r e K n a b e n s c h u l e ” .

P o d L a n g r e m n a b r a ł a s z k o ł a p e w n e g o r o z m a ­ c h u i r o z k w i t u . P r z y j ę t o d o k u r a t o r j u m s z k o ł y p r o ­ b o s z c z a m y s ł o w i c k i e g o , c z e g o d a w n i e j w e w a l c e kul - t u r n e j z a n i e d b a n o . L a n g e r s a m był c z ł o w i e k i e m n a d ­ z w y c z a j d z i e l n y m i e n e r g i c z n y m i, j e ż e l i u c z n i o w i g w a r a n t o w a ł z d a n i e e g z a m i n u d o p e w n e j k l a s y g i m ­ n a z j u m z p r a w a m i p u b l i c z n o ś c i , t o t e n s w e g o m ó g ł b y ć p e w n y m . P o m i m o t e g o d z i ś n a p a l c a c h r ą k p o ­ l i czyć m o ż n a w s z y s t k i c h t y c h l u d z i z c z a s ó w d y r y ­ g e n t u r y S c h r o e d e r a , G a w a n t k i i L a n g r a , k t ó r y b y g i m -

6

(11)

n a z j u m i a k a d e m i c k i e s t u d j a s k o ń c z y l i , g d y ż z w y k l e p o p e ł n i a n o t e n b ł ą d , ż e c h ł o p c ó w o d d a n o d o n a j b l i ż ­ s z e g o g i m n a z j u m w K a t o w i c a c h , d o k ą d o n i c o d z i e n ­ n i e k o l e j ą d o j e ż d ż a l i i z c z a s e m s a m i s i ę wy k o l e i l i . L a n g e r b y ł c z ł o w i e k i e m b a r d z o n e r w o w y m , w u n i e ­ s i e n i u d o s t a w a ł a p o p l e k t y c z n y c h n a p a d ó w , a u c z n i o ­ wi e z n a j ą c z d o ś w i a d c z e n i a l e k a r s t w o n a t ę c h o r o b ę , n a t y c h m i a s t s p i e s z y l i d o h o t e l u M ü h l e g o (dzi ś „ K o h ­ l e r a ” ) z e d z b a n k i e m p r z y g o t o w a n y m a d h o c p o p i w o . L a n g e r p o n a p i c i u s i ę z a r a z s i ę u s p o k o i ł , b y ł z n o w u ł a g o d n y i n a w e t j e s z c z e ł a g o d n i e j s z y niż p r z e d t e m . W j e s i e n i r. 1 8 8 6 L a n g e r o b j ą ł p o s a d ę r e k t o r a s z k o ł y w G l i w i c a c h , s t ą d g o p o j a k i m ś c z a s i e o s a d z o n o w z a k ł a d z i e d l a n e r w o w o c h o r y c h w T o s z k u , g d z i e w r.

1 8 9 7 z m a r ł .

P o L a n g r z e o b j ą ł k i e r o w n i c t w o w y ż s z e j s z k o ł y W e i g a n g , p o c h o d z ą c y z h r a b s t w a k ł o d z k i e g o , c z ł o w i e k z p o w o d u g r u ź l i c y d o ś ć s c h o r z a ł y , c o j u ż p o j e g o n i e z b y t d o n o ś n y m g ł o s i e p o z n a ć s i ę d a ł o . N a z e w n ą t r z s z k o ł a s i ę r o z w i j a ł a , g d y ż d o ł ą c z o n o w r. 1 8 9 0 c z w a r t ą

'

k l a s ę t a k z w a n ą n i ż s z ą t e r c j ę , a w r. 1891 p i ą t ą k l a s ę p o d n a z w ą w y ż s z e j t e r c j i , a l e w e w n ę t r z n i e w a r t o ś ć s z k o ł y c o f n ę ł a s i ę w s t e c z . P o o d e j ś c i u W e l z a d o R u d y , g d z i e b y ł a h r a b i o w s k a „ H ö h e r e K n a b e n s c h u l e ” , z a w i ą z e k p ó ź n i e j s z e g o g i m n a z j u m , i g d z i e t e ż W e l z ki l ka l a t p ó ź n i e j u m a r ł , s t a ł s i ę n a u c z y c i e l e m f r a n ­ c u s k i e g o i ł a c i n y j a k i ś M ü l l e r , a n a u k ę m a t e m a t y k i i p r z y r o d y o b j ą ł K a r g e r . W chwi l i o t w a r c i a w y ż s z e j t ercji p r z y j ę t o j a k i e g o ś L e h m a n n a , s a k s o ń c z y k a . J a k o c u r i o s u m z t e g o c z a s u t r z e b a z a n o t o w a ć , ż e u c z n i o ­ w i e w y ż s z e j t e rcj i , k t ó r y c h b y ł o d z i e s i ę c i u , m u s i e l i m i e s i ę c z n i e p r z e z c a ł y r o k p ł a c i ć p o 3 0 m a r e k c z e ­ s n e g o , t o z n a c z y , ż e m u s i e l i s o b i e L e h m a n n a s a m i o p ł a c a ć . L e h m a n n b y ł d o ś ć z n a c z n e j t u s z y , był b e z w ą s ó w , w s k u t e k c z e g o u c h o d z i ł z a k s i ę d z a , a l u d z i e n i e k t ó r z y p o z d r a w i a l i g o p o k a t o l i c k u „ N i e c h b ę ­ d z i e . . .". P o n i e w a ż w e s z k o l e n a p l a c u W o l n o ś c i n i e b y ł o j u ż m i e j s c a , u m i e s z c z o n o w y ż s z ą t e r c j ę w p r y w a t n y m d o m u ( n a u c z y c i e l a S o ś n i e r z a ) n a dz i s i e j -

7

(12)

s z e j ul i cy T o w a r o w e j . P o ś m i e r c i W e i g a n g a ( 1 8 9 2 l u b 1 893) o b j ą ł d y r y g e n t u r ę j a k i ś P o s n a n s k y , p r o t e ­ s t a n t . P o d n i m „ H ö h e r e K n a b e n s c h u l e ” d o z n a ł a d a l ­ s z e g o r o z w o j u o t y l e , ż e m i a s t o p r z y j ę ł o j ą n a s w ó j e t a t .

M i a s t o t e ż c z y n i ł o s t a r a n i a , a b y s z k o ł a o t r z y ­ m a ł a p r a w o p u b l i c z n o ś c i , c o t e ż p o p e w n y m c z a s i e n a s t ą p i ł o . S z k o ł a n a z y w a ł a s i ę t e r a z „ p r o g i m n a z j u m w r o z w o j u d o g i m n a z j u m ” , a z o t w a r c i e m o s t a t n i e j k l a s y b y ł a r z e c z y w i s t e m k o m p l e t n e m g i m n a z j u m , dl a k t ó r e g o m i a s t o w y b u d o w a ł o o s o b n y g m a c h o b o k m a g i s t r a t u , w k t ó r y m d z i ś m i e ś c i s i ę s e m i n a r j u m o c h r o n i a r s k i e . P o s n a n s k y s a m n i e s t a ł s i ę d y r e k t o ­ r e m , j a k s i ę s p o d z i e w a ł , a l e o b r a n o k a t o l i k a d - r a A u s t a . W r. 1904 o t w a r t o o s t a t n i ą , d z i e w i ą t ą k l a s ę t a k z w a n ą w y ż s z ą p r i m ę , a w d n i a c h 7 i 8 m a r c a r. 19 0 5 o d b y ł a s i ę p i e r w s z a m a t u r a . W r. 1911 g i m ­ n a z j u m z o s t a ł o u p a ń s t w o w i o n e , a l e m i a s t o m u s i a ł o w y b u d o w a ć n o w y g m a c h , t e n , w k t ó r y m o b e c n i e m ę s k i e g i m n a z j u m s i ę m i e ś c i . Z n o w y m r o k i e m s z k o T n y m 1 9 2 2 / 2 3 G i m n a z j u m z o s t a ł o p r z e m i e n i o n e n a g i m n a z j u m p o l s k i e p o d k i e r o w n i c t w e m u r z ę d u j ą c e g o d o d n i a d z i s i e j s z e g o d y r e k t o r a d - r a L o n d o ń s k i e g o , r e p r e z e n t a n t a d z i s i e j s z e j j u b i l at k i .

P o c z ą w s z y o d s i e r p n i a r. 1 8 7 3 p r z e z 6 0 l at z g ó r ą

w s z k o l e n a z y w a j ą c e j s i ę dz i ś g i m n a z j u m , d w a p o ­

k o l e n i a c z e r p a ł y s w o j ą w i e d z ę i w y k s z t a ł c e n i e d o

w y ż s z y c h s t a n o w i s k w ż y c i u o b y w a t e l s k i e m . N i e c h a j

k r ó t k i e t e w s p o m n i e n i a b ę d ą p r z y j ę t e w d o w ó d p o ­

d z i ę k i w i m i e n i u w s z y s t k i c h t y c h , k t ó r z y s z k o l e t ej

s w o j e w y k s z t a ł c e n i e z a w d z i ę c z a j ą . Z p o d z i ę k ą ł ą c z y ­

m y ż y c z e n i a d a l s z e g o r o z w o j u i p o m y ś l n e g o d z i a ł a ­

n i a : A d m u l t o s a c p e r m u l t o s l a u d a b i l e s a n n o s !

(13)

i

(14)
(15)
(16)

Biblioteka Śląska w Katowicach Id: 0030000725233

2732 rracownia Śląska

/ r ;

*®L " j ł » . i i i .. f k % v. y

/■■ v H

€ » W # % •

^ ^ ^ -1

Cytaty

Powiązane dokumenty

Since 1994, the Park’s primary reception point has been the Educational- Museum Centre. The implementation of the statutory objectives related to making the Park available to

Należy pamiętać, że zamykanie systemu infuzyjnego rozpoczęto od poprawy jako- ści opakowania z płynem infuzyjnym, wpro- wadzając do praktyki klinicznej opakowania

Wszystkie przypadki ta- kiej ekspozycji, niezależnie czy wystąpiły u personelu szcze- pionego czy nie, powinny być zgłoszone osobie wyznaczo- nej do  prowadzenia rejestru

Nietrudno zauważyć, że prawie cała argumentacja Butler mająca przemawiać za przyjęciem dekonstrukcyjnej strategii walki z mową nie- nawiści opiera się

Co do kryteriów dzieła sztuki wypada dodać, iż, odwrotnie niż za- zwyczaj się sądzi, kategorie pozwalające Witkacemu zdefiniować oraz wyodrębnić dzieło

Punktem wyjścia niniejszego tekstu jest przekonanie, że chorwacka autorka Daša Drndić w kolejnych swoich książkach konsekwentnie eksploatuje tematykę pamięci i zapomnienia

Per questa ragione, dovrebbero essere previste forme di compensazione del 

W rozbudowanych przypisach od- niósł się także do starych tekstów bizantyńskich traktujących o bułgarskich mityzo- wanych dziejach początku oraz czasów chrystianizacji