Kurier Lubelski, nr 270, 09.12.2014, s. 5.
Georadar poszuka grodu
Archeolodzy lubelscy planują prześwietlić wzgórze na Kali- nowszczyźnie, na którym jest kirkut. Chcą znaleźć ślady gro- du sprzed wieków.
Małgorzata Sztachetka
m.5zlachetka@kurierlubelskipl
Ostatnie badania archeologicz- ne prowadzone były w tym miejscu w latach 70. Obecnie specjaliści, m.in. archeolodzy, chcą wrócić na wzgórze i popro- wadzić badania przy użyciu nie- inwazyjnych metod. Aby nie zniszczyć macew z żydowskie- go cmentarza.
Pierwszym krokiem będzie zdobycie dotacji na badania z ministerstwa kultury. O tym, czy to się uda, dowiemy się wio- sną. O grant starają się wspólnie:
Ośrodek Brama Grodzka-Teatr
NN, Politechnika Lubelska, fir- ma Archee, Uniwersytet Rze- szowski oraz UMCS.
Jeśli badania dojdą do skut- ku, pozwolą odpowiedzieć na ważne pytania dotyczące po- czątków osadnictwa w Lublinie.
Bo wzgórze, na którym co naj- mniej od XVI wieku istnieje kir- kut, według tradycyjnych prze- kazów było wcześniej nazywa- ne Grodziskiem, czyli pozosta- łością po grodzie. - Georadar działa jak rentgen prześwietla- jący ziemię, ale to nie jedyne, co chcemy zrobić - mówi archeo- log Rafał Niedźwiadek, właści- ciel firmy Archee.
Jaki jest cel? Znaleźć ślady ist- nienia i lokalizacji wczesnośred- niowiecznego grodu.
- Chcielibyśmy stworzyć wir- tualny obraz tego wzgórza w 3D, a potem umieścić go w inteme- cie. Kolejnym krokiem jest ba-
danie nowoczesnym wykrywa- czem metali. Taki, który nie tyl- ko lokalizuje zabytki, ale też identyfikuje je i to bez koniecz- ności wbijania łopaty w ziemię - opowiada Rafał Niedźwiadek.
Jeśli naukowcom się posz- części, uda się także odnaleźć ślady przebiegu ziemno-drew- nianych wałów grodu sprzed wieków. - Być może także zie- mianek, jakie stały na wzgórzu zanim powstał gród - zdradza archeolog.
- Badanie georadarem po- zwoli też stworzyć ewidencję i określić lokalizację macew, ja- kie w tym momencie są pod zie- mią - dodaje archeolog dr Marek Florek z Zakładu Archeologii Wczesnośredniowiecznej UMCS.
Pozwolenie na prowadzenie badań na terenie kirkutu będzie musiała dać społeczność ży- dowska. - Ja osobiście nie mam
nic przeciwko, ale zgodę na pro- wadzenie takich działań powi- nien wyrazić przede wszystkim Michael Schudrich, naczelny rabin Polski - zastrzega Szymon Bakalczuk, prezes Fundacji Chrońmy Cmentarze Żydowskie w Lublinie.
Badania georadarem, zleco- ne przez warszawską gminę ży- dowską, były już przeprowadza- ne na kirkucie w 2011 roku. Wów- czas chodziło o wytyczenie ście- żek w taki sposób, aby ludzie nie chodzili po kościach zmarłych.
Kirkut razem z Górą Białkow- ską znajduje się w rejestrze za- bytków. Indywidualnie do reje- stru są także wpisane pojedyn- cze macewy. Najstarsza z 1541 r.
To pomnik nagrobny talmudy- sty Jaakowa Kopelmana i naj- starsza w Polsce macewa stoją- ca w miejscu pierwotnego po- chówku. •
