S. M.
Spotkanie "przeciwników
procesowych"
Palestra 18/1(193), 71-74
1974
Nr 1 (193) N o ta tk i 71
3.
W p rz e d e d n iu k o d y fik a c ji p ra w a p ra c y
1. M a j ą s ię s p e ł n i ć w k r ó t c e n a d z i e j e n a u c h w a le n i e p r z e z S e jm P R L d a w n o o c z e k iw a n e j k o d y f i k a c j i n o r m p r a w a p r a c y . W d n iu 30 li s t o p a d a u b . r o k u n a p o s ie d z e n iu R a d y M i n is t r ó w z u d z ia ł e m p r z e d s ta w ic i e li C R Z Z z o s ta ł p r z y j ę t y o s t a te c z n ie p r o j e k t k o d e k s u p r a c y , w k t ó r y m u w z g lę d n io n o w y n i k i d y s k u s ji n a V I I K o n g r e s ie Z w ią z k ó w Z a w o d o w y c h o r a z k o n s u l t a c j i p r z e p r o w a d z o n y c h w z a k ła d a c h p r a c y , w ś r o d o w i s k a c h n a u k o w y c h i w o r g a n i z a c ja c h p r a w n ic z y c h . P r o j e k t k o d e k s u p r a c y z o s ta ł w n ie s i o n y d o l a s k i m a r s z a ł k o w s k i e j i w c ią g u n a jb l iż s z y c h ty g o d n i s t a n i e s ię p r z e d m io t e m o b r a d w ła ś c iw y c h k o m i s j i s e j m o w y c h , p o c z y m z o s ta n ie p r z e d s ta w io n y d o u c h w a le n i a p r z e z S e jm n a s e s ji p l e n a r n e j . A d w o k a t u r a j e s t j a k n a j b a r d z i e j ż y w o tn ie z a i n t e r e s o w a n a t r e ś c i ą p r z y s z łe g o k o d e k s u p r a c y . J e g o z a ło ż e n ia l e g i s l a c y jn e , je g o i n s t y t u c j e p r a w n e i r o z w i ą z a n i a s z c z e g ó ło w e r ó ż n y c h z a g a d n i e ń z z a k r e s u s t o s u n k ó w p r a c y , w s z y s t k i e n o r m y p r a w n e p r z y s z łe g o k o d e k s u p r a c y b ę d ą d la c z ło n k ó w a d w o k a t u r y tw o r z y w e m p o r z ą d k u p r a w n e g o , k t ó r e m u w r a m a c h s w o ic h o b o w ią z k ó w z a w o d o w y c h p o ś w ię c ą w ie le c z a s u i z a a n g a ż o w a n ia p r o f e s jo n a l n e g o p r z y u d z ie l a n iu p o m o c y p r a w n e j p r a c o w n ik o m . K ie d y p r o j e k t k o d e k s u p r a c y s t a n i e s ię o b o w ią z u ją c ą u s t a w ą , n a d e j d z i e p o r a n a p e łn ą a n a li z ę ju r y d y c z n ą je g o n o r m p r a w n y c h . Z a p e w n e r ó w n ie ż n a ł a m a c h „ P a ł e s t r y " u k a ż ą s ię o d p o w ie d n ie p u b li k a c je , w y j a ś n i a j ą c e lu b k o m e n t u j ą c e b k r e ś l o n e i n s t y t u c j e k o d e k s o w e . A le j u ż o b e c n ie w y d a j e s i ę r z e c z ą p o ż y te c z n ą u d o s t ę p n ie n i e n i e k t ó r y c h i n f o r m a c ji o p r o j e k t o w a n y c h r o z w ią z a n i a c h p r a w n y c h p r z y j ę t y c h w p r o j e k c i e k o d e k s u p r a c y , z w ła s z c z a że p r z e w i d u j e s ię w n im p e w n e c a ł k o w ic ie n o w e , m o d e lo w e u ję c ia . 2. K o d e k s p r a c y z a s t ą p i o b o w ią z u ją c e d o ty c h c z a s o g r o m n ie r o z b u d o w a n e i r o z p r o s z o n e p r z e p i s y p r a w a p r a c y , p o c h o d z ą c e w n ie m a łe j c z ę ś c i je s z c z e z o k r e s u m ię d z y w o je n n e g o , k t ó r e z o s ta ły w p r a w d z i e z m o d y f ik o w a n e w P o ls c e L u d o w e j , a le w s w y c h g łó w n y c h z a r y s a c h u t r z y m y w a ł y d a w n e z a s a d y u s t a w o d a w s t w a p r a c y . K o d e k s p r a c y m a p r z e d e w s z y s t k im d o p r o w a d z ić d o l i k w i d a c j i r ó ż n ic w u p r a w n ie n ia c h r o b o t n ik ó w i p r a c o w n ik ó w u m y s ło w y c h , d a j ą c ty m s a m y m w y r a z z a s a d z ie e g a l i t a r y z m u s o c ja li s ty c z n e g o i p o d k r e ś l a j ą c r ó w n o ś ć p o z y c ji w s z y s t k ic h p r a c o w n ik ó w w o b e c p r a w a . Z a s a d z ie j e d n o l it o ś c i i p o w s z e c h n o ś c i n o w e g o k o d e k s u n ie m o g ą u c h y b ia ć n i e k t ó r e u n o r m o w a n i a s z c z e g ó ło w e , k o n ie c z n e z e w z g lę d u n a r o d z a j i w a r u n k i w y k o n y w a n i a p r a c y . T e z r ó ż n ic o w a n ia s z c z e g ó ło w e p r a w i o b o w ią z k ó w p r a c o w n ic z y c h b ę d ą u n o r m o w a n e w p r z e p i s a c h s z c z e g ó ln y c h ( tj. w p r a g m a t y k a c h s łu ż b o w y c h l u b w u k ł a d a c h z b io r o w y c h p r a c y ) . N a le ż y o c z e k iw a ć , ż e p r z y s z ły k o d e k s p r a c y n ie b ę d z ie z a w ie r a ł z b y t w ie lu d e le g a c ji u s t a w o w y c h , g o d z ą c y c h w je g o j e d n o r o d n o ś ć n o r m a t y w n ą i k o m p le k s o w o ś ć . Z w a r t y i j e d n o l i t y s y s te m p r a w a p r a c y le p i e j b ę d z ie s łu ż y ć p r z e s tr z e g a n i u p o r z ą d k u p r a w n e g o w s t o s u n k a c h p r a c y . K o d e k s p r a c y m a n a w s tę p i e s f o r m u ł o w a ć j e d n o z n a c z n ie p o d s t a w o w e z a s a d y p r a w a p r a c y , n a j a k i c h p o w in n y s ię o p ie r a ć s o c j a li s ty c z n e s t o s u n k i p r a c y w n a s z y m k r a j u . D o z a s a d ty c h z a lic z a s ię z w ła s z c z a : p r a w o o b y w a te la d o p r a c y , s w o b o d a z a w ią z y w a n ia s t o s u n k u p r a c y , o b o w ią z e k p r z e s t r z e g a n i a s o c j a li s ty c z n e j d y s c y p lin y p r a c y , z a s a d a o d p ła tn o ś c i p r a c y s to s o w n ie d o j e j r o d z a j u , ilo ś c i i ja k o ś c i,72 N o ta tk i Nr 1 (193) p r a w o d o w y p o c z y n k u , p r a w o d o o c h r o n y z d r o w ia i b e z p ie c z n e j p r a c y o r a z p o m o c y w r a z i e c h o r o b y lu b n ie z d o ln o ś c i d o p r a c y , o b o w ią z e k p r z e j a w i a n i a p r z e z z a k ła d p r a c y t r o s k i o z a s p o k a j a n ie b y to w y c h , s o c j a ln y c h i k u l t u r a l n y c h p o tr z e b p r a c o w n ik ó w , z a s a d a z w ią z k o w e j r e p r e z e n t a c j i i n t e r e s ó w p r a c o w n ic z y c h . 3. S p o ś r ó d p r o j e k t o w a n y c h p r z e p is ó w z z a k r e s u s t o s u n k ó w p r a c y m o ż n a t u t a j p r z e d s ta w ić o c z y w iś c ie t y l k o n i e k t ó r e z n ic h , le ż ą c e s z c z e g ó ln ie w z a s i ę g u z a i n t e r e s o w a ń a d w o k a tó w j a k o p e łn o m o c n ik ó w s tr o n .
a) Okresy wypowiedzenia stosunku pracy
O k r e s y te b ę d ą j e d n a k o w e d la w s z y s t k ic h p r a c o w n i k ó w (p o u p ły w ie o k r e s u p r ó b n e g o ) i z o s ta ły u s t a lo n e w z a le ż n o ś c i od o k r e s u z a t r u d n i e n i a w z a k ła d z ie p r a c y . W m y ś l p r o j e k t u k o d e k s u w y n o s z ą o n e : 1) d w a ty g o d n i e , je ż e li p r a c o w n i k b y ł z a t r u d n i o n y w d a n y m z a k ła d z ie p r a c y p r z e z c z a s k r ó t s z y n iż r o k , 2) ■ j e d e n m ie s ią c k a le n d a r z o w y , je ż e li p r a c o w n i k b y ł z a t r u d n i o n y w d a n y m z a k ła d z ie p r a c y p rz e s z ło 1 r o k , i 3) t r z y m ie s ią c e k a l e n d a r z o w e , je ż e li p r a c o w n i k b y ł z a t r u d n i o n y w d a n y m z a k ła d z ie p r a c y c o n a j m n i e j 10 la t . W r a m a c h s t a t u o w a n e j w k o d e k s i e p r a c y z a s a d y o c h r o n y tr w a ł o ś c i s t o s u n k u p r a c y p r z y j ę to , że k a ż d e w y p o w i e d z e n ie u m o w y o p r a c ę p r z e z z a k ła d p r a c y m o ż e n a s t ą p i ć ty l k o z p r z y c z y n u z a s a d n i o n y c h . J e ż e l i w ię c p r a c o w n ik n a le ż y c ie w y k o n u j e s w o je o b o w ią z k i, to p o d s t a w ą w y p o w i e d z e n ia m o ż e b y ć t y l k o n p . k o n ie c z n o ś ć z m ia n o r g a n i z a c y jn y c h w z a k ła d z ie p r a c y , l i k w i d a c j a z a k ła d u p r a c y it p . Z a m i a r z w o ln ie n i a p r z e z z a k ła d p r a c y p r a c o w n i k a m a p o d le g a ć p o w s z e c h n ie k o n t r o l i ze s t r o n y r a d y z a k ła d o w e j . W s z c z e g ó ln o ś c i k i e r o w n i k z a k ł a d u p r a c y j e s t o b o w ią z a n y p r z e d d o k o n a n ie m w y p o w i e d z e n ia z a w ia d o m ić r a d ę z a k ła d o w ą o t a k i m z a m i a r z e , p o d a j ą c je g o m o ty w y . R a d a z a k ła d o w a m o ż e z g ło s ić z a r z u t y , je ż e li u z n a z a m ie r z o n e w y p o w i e d z e n ie z a b e z z a s a d n e . J e ż e l i k i e r o w n i k z a k ł a d u p r a c y z z a r z u t a m i r a d y z a k ła d o w e j s i ę n ie g o d z i, t o m o ż e o d w o ła ć s ię d o i n s t a n c j i z w ią z k o w e j n a d r z ę d n e j n a d r a d ą z a k ła d o w ą . I n s t a n c j a t a p o r o z p a t r z e n i u s p r a w y z a jm ie s t a n o w i s k o co d o z a m i e r z o n e g o w y p o w ie d z e n ia , d o k o n u ją c o c e n y c a ł o k s z t a ł t u o k o lic z n o ś c i z a c h o d z ą c y c h w s p r a w i e . D o p ie r o p o o t r z y m a n i u t e j o c e n y k ie r o w n i k z a k ła d u b ę d z ie m ó g ł p o d ją ć z g o d n ą z p r z e p i s a m i k o d e k s u p r a c y d e c y z ję .
b) Materialna odpowiedzialność pracowników za szkody wyrządzone zakładowi pracy
P r a c o w n i k , k t ó r y ze s w o je j w in y n a r u s z a o b o w ią z e k s t r z e ż e n i a w ła s n o ś c i s p o łe c z n e j, p o n o s i z a t o o d p o w ie d z ia ln o ś ć m a t e r i a l n ą . Z a s a d a o d p o w ie d z ia ln o ś c i m a t e r i a l n e j m a s p e ł n ia ć d w ie p o d s t a w o w e f u n k c j e : 1) w y c h o w a w c z ą — p r z e z z w ię k s z e n ie t r o s k i p r a c o w n i k a o o c h r o n ę m i e n i a z a k ł a d u p r a c y , 2) k o m p e n s a c y j n ą — p r z e z w y r ó w n a n i e u s z c z e r b k u , j a k i p o n o s i z a k ła d p r a c y w s k u t e k z a w in io n e g o p r z e z p r a c o w n i k a n a r u s z e n i a je g o o b o w ią z k ó w . R e a ln o ś ć f u n k c j i k o m p e n s a c y jn e j j e s t o c z y w iś c ie o g r a n ic z o n a m o ż liw o ś c ia m i f i n a n s o w y m i p r a c o w n i k a o r a z p o t r z e b ą o c h r o n y m i n im u m je g o e g z y s te n c ji. W p r o j e k c i e p r z y j ę to , je ś li c h o d z i o g r a n i c e o d p o w ie d z ia ln o ś c i, n a s t ę p u j ą c e z a ło ż e n ia : 1) p r a c o w n i k m o ż e p o n o s ić o d p o w ie d z ia ln o ś ć m a t e r i a l n ą ty l k o w ó w c z a s , g d y z a k ł a d p r a c y w y k a ż e , że p r a c o w n i k j e s t w i n n y w y r z ą d z e n ia s z k o d y , g d y ż n ie w y k o n a ł lu b n i e n a l e ż y c ie w y k o n a ł s w e o b o w ią z k i p r a c o w n ic z e ( o d p o w ie d z ia ln o ś ć d e lik to w a ) , 2) o d s z k o d o w a n ie n a le ż n e od p r a c o w n i k a n ie m o ż e p r z e k r o c z y ć je g o 3 - m ie - s i ę c z n e g o z a r o b k u , p r z y c z y m is tn i e ć b ę d z ie m o ż liw o ś ć r e z y g n a c j i p r z e z z a k ła d
N r 1 (193) N o t a tk i 73 p r a c y z o d s z k o d o w a n ia i z a s t ą p i e n i a g o o d p o w ie d z ia ln o ś c ią p o r z ą d k o w ą , j e ż e li w y s o k o ś ć s z k o d y n ie p r z e k r a c z a 500 zł a lb o s t o p ie ń w in y p r a c o w n i k a j e s t n ie z n a c z n y . O d r ę b n ie j e s t u r e g u l o w a n a o d p o w ie d z ia ln o ś ć m a j ą t k o w a p r a c o w n ik ó w z a m i e n ie p o w ie r z o n e z o b o w ią z k ie m w y lic z e n ia s i ę ; j e s t o n a d a le j i d ą c a i w t y m z a k r e s i e o b o w ią z y w a ć m a z a s a d a d o m n i e m a n i a w i n y p r a c o w n i k a z a s p o w o d o w a n i e n i e d o b o r u lu b p o w s ta n i e in n e j s z k o d y , n p . p r z e z z a g a r n i ę c ie m ie n ia . c) R o z p a t r y w a n i e s p o r ó w ze s t o s u n k u p r a c y P r z y j ę t y w p r o j e k c i e k o d e k s u p r a c y s y s t e m r o z s t r z y g a n i a s p o r ó w z e s t o s u n k ó w p r a c y p r z e w i d u j e u t w o r z e n i e n o w y c h o r g a n ó w r o z p a t r u j ą c y c h s p o r y p r a c o w n ic z e w I i n s t a n c j i i p o w ią z a n i e o r g a n i z a c ji r o z s t r z y g a n i a ty c h s p o r ó w z o g ó ln y m w y m i a r e m s p r a w i e d liw o ś c i . S p o r y ze s t o s u n k ó w p r a c y m a j ą r o z s tr z y g a ć : w I i n s t a n c j i — 1) z a k ła d o w e i p o w i a t o w e k o m i s j e r o z je m c z e O raz 2) k o m i s j e o d w o ła w c z e p r z y o r g a n a c h a d m i n i s t r a c j i t e r e n o w e j s z c z e b la p o w ia to w e g o ; w I I i n s t a n c j i : s ą d y p r a c y i u b e z p ie c z e ń s p o łe c z n y c h .
W e d łu g p r o j e k t o w a n e g o s y s t e m u z a k ła d o w e k o m i s j e r o z je m c z e m a j ą d z ia ła ć w z a k ł a d a c h p r a c y z a t r u d n i a j ą c y c h co n a j m n i e j 100 p r a c o w n ik ó w . Z a k ł a d o w e k o m i s j e r o z j e m c z e b ę d ą p o w o ły w a n e w d r o d z e u z g o d n io n y c h d e c y z ji k i e r o w n i k a z a k ł a d u p r a c y i r a d y z a k ła d o w e j , r o z s t r z y g a ć z a ś m a j ą s p o r y w 5 - o s o b o w y c h s k ł a d a c h p r z y s t o s o w a n iu z a s a d y w ię k s z o ś c i.
S p r a w y s p o r n e w z a k ła d a c h , w k t ó r y c h n ie p o w o ła n o z a k ła d o w y c h k o m i s j i r o z je m c z y c h (a w ię c g d z ie z a ło g i m a j ą m n i e j n iż 100 p r a c o w n ik ó w ) , o r a z s p r a w y d o ty c z ą c e p r a c o w n ik ó w z a j m u j ą c y c h s t a n o w i s k a k ie r o w n i c z e w e w s z y s t k ic h z a k ł a d a c h p r a c y r o z s t r z y g a ć b ę d ą p o w ia to w e ( m ie j s k ie w m i a s t a c h s t a n o w i ą c y c h p o w ia ty ) k o m i s j e r o z je m c z e , p o w o ły w a n e w d r o d z e w s p ó l n e j d e c y z ji n a c z e l n ik a p o w i a t u ( p r e z y d e n t a m i a s t a ) i o d p o w ie d n ie j i n s t a n c j i z w ią z k o w e j. D o w ła ś c i w o ś c i z a k ła d o w y c h i p o w ia to w y c h k o m i s j i r o z je m c z y c h n a le ż e ć b ę d z ie r o z s t r z y g a n i e w s z y s t k ic h s p o r ó w z e s t o s u n k ó w p r a c y z w y j ą t k i e m s p o r ó w p o w s t a ły c h n a t l e r o z w ią z a n i a u m ó w o p r a c ę o r a z ro s z c z e ń w y n ik ły c h w z w ią z k u z w y d a n i e m p r a c o w n ik o w i o p in ii u z n a n e j p r z e z n ie g o z a n ie w ła ś c iw ą . T e d w a o s t a tn i e r o d z a j e s p r a w m a j ą r o z p a t r y w a ć p o w i a t o w e k o m i s j e o d w o ła w c z e , p o w o ły w a n e p r z e z n a c z e l n ik a p o w i a t u ; p o ło w ę k a n d y d a t ó w d o p o w ia to w e j k o m i s j i o d w o ł a w c z e j p r z e d s t a w i a t e r e n o w a o r g a n i z a c j a z w ią z k o w a . K o m is je o d w o ła w c z e b ę d ą r o z p a t r y w a ć s p o r y w k o m p l e t a c h 3 - o s o b o w y c h , z ło ż o n y c h z p r z e w o d n ic z ą c e g o , k t ó r y m m a b y ć s ę d z ia s ą d u p o w ia to w e g o , o r a z d w ó c h c z ło n k ó w k o m is ji, z k t ó r y c h je d e n b ę d z ie p r z e d s t a w i c i e l e m i n s t a n c j i z w ią z k o w e j. O d o r z e c z e ń z a k ła d o w y c h lu b p o w i a t o w y c h k o m i s j i r o z je m c z y c h o r a z o d o r z e c z e ń p o w ia to w y c h k o m i s j i o d w o ła w c z y c h p r z y s ł u g i w a ć b ę d z ie ś r o d e k o d w o ła w c z y d o n o w o u t w o r z o n y c h s ą d ó w p r a c y i u b e z p ie c z e ń s p o łe c z n y c h j a k o o r g a n ó w I I i n s t a n c j i , o r z e k a j ą c y c h z u d z ia ł e m ła w n i k ó w z w ią z k o w y c h . P r o j e k t k o d e k s u p r a c y p r z e w i d u j e m o ż n o ś ć z ło ż e n ia o d p r a w o m o c n y c h o rz e c z e ń k o m i s j i o r a z o rz e c z e ń s ą d ó w p r a c y i u b e z p ie c z e ń s p o łe c z n y c h r e w iz j i n a d z w y c z a j n e j d o S ą d u N a jw y ż s z e g o , p r z y c z y m p r a w o w n ie s i e n ia t a k i e j r e w i z j i b ę d z ie p r z y s ł u g i w a ł o r ó w n ie ż C e n t r a l n e j R a d z ie Z w i ą z k ó w Z a w o d o w y c h . N a d z ó r j u d y k a c y j n y S ą d u N a jw y ż s z e g o m a w o p is a n y m s y s t e m i e r o z je m c z y m z a p e w n ić je d n o l it o ś ć o r z e c z n i c t w a w s p o r a c h z e s t o s u n k ó w p r a c y .
74 N o ta tk i N r 1 (193)
P r o j e k t k o d e k s u p r a c y w p r o w a d z a p e w n e
novum,
k tó r e g o n ie b y ło w d o t y c h c z a s o w y m u s t a w o d a w s t w i e p r a c y . M ia n o w ic ie w r a z i e b e z p o d s t a w n e g o z w o ln ie n ia p r a c o w n i k a lu b in n e g o p o w a ż n e g o n a r u s z e n i a u p r a w n i e ń p r a c o w n ic z y c h m o ż e d o jś ć d o p o c ią g n ię c ia k i e r o w n i k a z a k ła d u p r a c y d o o d p o w ie d z ia ln o ś c i k a r n o - a d m i n i s t r a c y jn e j (w p o s t ę p o w a n i u w s p r a w a c h o w y k r o c z e n ia ) , a p o n a d t o k i e r o w n i k t a k i m u s i s ię lic z y ć z o b o w ią z k ie m p o k r y c i a z a k ła d o w i p r a c y k w o t, j a k i e te n ż e z a k ł a d w y p ł a c ił z w o ln io n e m u z p r a c y p r a c o w n ik o w i t y t u ł e m z a s ą d z o n e g o o d s z k o d o w a n ia . W e jś c ie w ż y c ie p r z e p i s ó w k o d e k s u p r a c y o tw o r z y p r z e d a d w o k a t u r ą n o w e p o le d z ia ł a n ia , d o k tó r e g o c z ło n k o w ie p a l e s t r y z a p e w n e z c a łą s u m ie n n o ś c i ą s ię p r z y g o t u j ą . K o d e k s p r a c y b ę d z ie n i e w ą t p l i w i e w a ż n y m e t a p e m p o r z ą d k o w a n i a s y s te m u p r a w a .S.M.
4
.
U d z ia ł a d w o k a tu ry w p ra ca ch rad n a ro d o w y c h
P o r e f o r m i e u s t r o j u r a d n a r o d o w y c h i ic h o r g a n ó w d o b r z e j e s t s p o j r z e ć w s te c z i u z m y s ło w ić s o b ie d o r o b e k a d w o k a t u r y w p r a c y u b i e g ł y c h k a d e n c j i r a d n a r o d o w y c h . P o tr z e b n e j e s t t o n ie t y l k o d o p o d s u m o w a n i a w k ł a d u p r a c y c z ło n k ó w a d w o k a t u r y , a le r ó w n ie ż d o n a k r e ś l e n i a d a ls z y c h d r ó g r o z w o ju p r a c y s p o łe c z n e j a d w o k a t u r y w n o w e j o r g a n i z a c ji r a d n a r o d o w y c h . D o n io s ła r e f o r m a t e r e n o w y c h o r g a n ó w w ła d z y i a d m i n i s t r a c j i p a ń s t w o w e j z w y r a ź n y m o d d z ie le n ie m k o m p e t e n c ji p r z e d s ta w ic i e ls k i c h i k o n tr o ln y c h o d a d m i n is tr a - c y jn o - w y k o n a w c z y c h i z a r z ą d z a j ą c y c h n a k ł a d a n o w e , ja k o ś c io w o r ó ż n e o b o w ią z k i n a n o w o w y b r a n y c h o r a z p o w o ła n y c h c z ło n k ó w i d z ia ła c z y r a d n a r o d o w y c h . A d w o k a t u r a b r a ł a d o ty c h c z a s a k t y w n y u d z ia ł w p r a c a c h r a d n a r o d o w y c h , a j e j p r z e d s t a w i c ie l e o f i a r n ie p r a c o w a li j a k o r a d n i lu b c z ło n k o w ie k o m i s j i r a d n a r o d o w y c h , p r z y c z y n i a ją c s ię w te n s p o s ó b w j a k i m ś z a k r e s ie d o d o r o b k u r a d n a r o d o w y c h , k t ó r y le g ł u p o d s t a w n o w e j r e f o r m y . B e z te g o d o r o b k u i b e z ty c h o s ią g n ię ć n ie b y ło b y m o ż liw e p r z e j ś c i e d o w y ż s z e g o e t a p u s a m o r z ą d n o ś c i i p r z e d s ta w ic i e ls t w a .N a d z ie ń 27 p a ź d z i e r n ik a 1973 r. N a c z e ln a R a d a A d w o k a c k a z w o ła ła w W a r s z a w ie K r a j o w ą n a r a d ę a d w o k a tó w - d z ia ł a c z y r a d n a r o d o w y c h . O k a z a ło s ię w ó w c z a s że w u b ie g łe j k a d e n c j i r a d n a r o d o w y c h p r a c o w a ło a k t y w n i e 151 a d w o k a tó w , w ty m 44 r a d n y c h o r a z 107 c z ło n k ó w k o m i s j i r a d n a r o d o w y c h . W s t o s u n k u w ię c d o o g ó l n e j lic z b y a d w o k a tó w co c z te r d z ie s ty a d w o k a t b y ł a k t y w n y m d z ia ła c z e m r a d n a ro d o w y c h . S a m o r z ą d a d w o k a c k i z a p e w n e n ie u z m y s ła w ia ł s o b ie , że u d z ia ł a d w o k a t u r y w p r a c a c h r a d n a r o d o w y c h b y ł a ż t a k d u ż y ! G d y b y s ię p r z e p r o w a d z i ło s t o s o w n e ” p o r ó w n a n ie z in n y m i g r u p a m i z a w o d o w y m i, k t ó r y c h r e p r e z e n t a n c i u c z e s t n i c z y li w p r a c a c h r a d n a r o d o w y c h , to o k a z a ło b y się , ż e a d w o k a t u r a b y ł a ta m r e p r e z e n to w a n a r e l a t y w n i e s t o s u n k o w o n a jl ic z n i e j. I n ic d z iw n e g o , g d y ż a d w o k a t u r a j a k r z a d k o k t ó r y z a w ó d m a w ie lo l e tn i e t r a d y c j e p r a c y s a m o r z ą d o w e j, k t ó r e p r e d e s t y n u j ą n a s d o u d z ia ł u w te j f o r m ie z a r z ą d z a n i a . P o n a d t o c h a r a k t e r n a s z e g o z a w o d u o c e c h a c h w y b i t n i e s p o łe c z n y c h s p r z y j a a k t y w n e m u u d z ia ło w i w p r a c a c h te r e n o w y c h o r g a n ó w w ła d z y p a ń s t w o w e j i s a m o r z ą d u s p o łe c z n e g o d la o k r e ś lo n e g o o b s z a r u c z y m ie js c o w o ś c i. M o ż n a ż y w ić u z a s a d n i o n ą n a d z ie ję , że w n o w y c h f o r m a c h o r g a n i z a c y jn y c h r a d n a r o d o w y c h u d z ia ł a w o k a t ó w b ę d z ie je s z c z e w ię k s z y .
