RUCH PRAWNICZY
E K O N O M I C Z N Y
I SOCJOLOGICZNY
ORGAN WYDZIAŁU PRAWNO-EKONOM. UNIWERSYTETU I WYŻSZEJ SZKOŁY HANDLOWEJ W POZNANIU
POŚWIĘCONY NAUCE I ŻYCIU
PRAWNEMU I GOSPODARCZEMU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
WYCHODZI W PIERWSZYM MIESIĄCU KAŻD. KWARTAŁU
REDAKTOR NACZELNY
I K I E R O W N I K DZIAŁU P R A W N I C Z E G O PROF. DR. ANTONI PERETIATKOWICZ
KIEROWNICY DZIAŁÓW
E K O N O M I C Z N E G O : DR. ST. ROSIŃSKI // SOCJOLO GICZNEGO : PROF. DR. J. ST. BYSTROŃ, PROF. DR. CZ. ZNAMIEROWSKI I DR. T. SZCZURKIEWICZ // SĄDOW NICTWA : SĘDZIA SĄDU NAJWYŻSZEGO W. MISZEWSKI
ROCZNIK CZTERNASTY
P Ó Ł R O C Z E D R U G I E 1 9 3 4
1 9 P O Z N A Ń 3 4
REDAKCJA I ADMINISTRACJA ZAMEK, POK. 9 (P. K. O. 201.346) ODBITO W ROLNICZEJ DRUKARNI I KSIĘGARNI NAKŁADOWEJ
KOMITET REDAKCYJNY:
Dyr. Adamczewski, † Prof. Adamski, L. Archelaus, Dr.
Bar-ciński, J. Bargiel, Dr. Baumgarten, Dr. Begale, Prok. Błeszyński,
mjr. K. S. Eug. Bogdzewicz, Prof. Dr. Bossowski, Dyr. Broniewski,
Prof. Dr. Brzeski, Prof. Dr. Caro, St. Czarnowski, Dr. Dbałowski,
Dr. J. K. Gidyński, Prof. Dr. Glaser, Prof. Wł. Grabski, Rad. Z.
Grzegorzewski, Dyr. Hebda, Prof. Horoszkiewicz, Dr. Janicki, Dr.
Jedlicki, Prof. Dr. Kasznica, Dr. R. Knapowski, Prez. Kornicki,
Dyr. Legis, M. Lisiewski, Prof. Dr. Lisowski, Prof. Dr. J. Makowski,
Prof. Dr. Nadobnik, Prof. Dr. Ohanowicz, Dr. Wł. Orski, A. Ostrow
ski, Dr. Paczkiwski, Dr. Podleski, Dr. Porowski, Prez. płk.
Więckowski, Dr. Rosiński, Prof. Dr. Rutkowski, Dyr. Samulski, Dr.
Silnicki, Dr. A. Smolka, Prof. Dr. Stelmachowski, Prof. Dr. Sułkow
ski, W. Święcicki, Prof. Dr. A. Szymański, Prez. Szyszko, Rad. P.
Typiak, Prof. Dr. Wasiutyński, St. Warchol, Rad. J. Wengierow,
Prof. Dr. Winiarski, Prof. Dr. Wojciechowski, Prof. Dr. S. Zaleski,
Rad. Z. Zaleski, Prof. Dr. Znaniecki.
Sekretarz Redacji i Redaktor odpowiedzialny
magister praw Marja Zakrzewska-Bilska
Przy oprawie zeszytu 3—4 w jeden tom, należy usunąć kartę tytu
łową oraz wykaz treści poszczególnych zeszytów, umieszczając nato
miast poniższy wykaz treści wraz z kartą tytułową za II półr. 1934
Treść rocznika czternastego
Drugie półrocze 1934
I. ARTYKUŁY
Strona B o s s o w s k i Franciszek prof.: Ochrona przeciwko nieuczciwej konku
rencji ze stanowiska prawa porównawczego oraz prawa rzymskiego 125* B r u t z k u s Michał: Gospodarcze możliwości reagraryzacji Niemiec.
Kilka uwag krytyczno-informacyjnych 155* C z a r n o w s k i Stefan: W sprawie reformy ubezpieczeń społecznych 188*
G i d y ń s k i J. Kazimierz dr.: Wsteczna moc obowiązująca kodeksu zo
bowiązań 136* G u t s c h k e Jerzy mgr.: Stanowisko redaktora w niemieckiem i wło
skiem ustawodawstwie prasowem 141* K u r n a t o w s k i Jerzy prof.: Spółdzielczość w Rosji Sowieckiej 146*
M i c h a l s k i Jerzy prof.: Charakterystyka ordynacji podatkowej 161* P o l e k Wojciech dr.: Kwestja zawieszenia wykonania sądowej kary
w wojsku 178*
II. PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA
A. DZIAŁ PRAWNICZY
A b d e r h a l d e n E.: Handbuch d. biologischen Arbeitsmethoden (rec.
dr. W. Sobolewski) 865 B a u t r o Eug.: Idea antyteki prawniczej (rec. prof. Br. Wróblewski) 591
B r a m s o n A. i G e l e r n t e r K.: Prawo o lichwie (rec. mgr. Cz.
Matysiak) 851 C z u m a Ig.: Absolutyzm ustrojowy (rec. prof. A. Peretiatkowicz) 631
C z u m a Ig.: Reforma akademicka z 1933 (rec. prof. J. Panejko) 635 D e l V e c c h i o G.: Lezioni di filosofia del diritto (ree. prof. Cz. Zna
mierowski) 594 D e r y n g A.: Główne tendencje rozwojowe prawa narodów (rec. dr. H.
Dembiński) 603 G o d z i e j e w s k i J.: Zbiór przepisów o stowarzyszeniach, związkach
IV Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny
G r a m s c h W.: Deutschlands Verträge gegen d. Krieg (rec. dr. W. Polek) 615 G r z y b o w s k i K.: Art. 18-ty Paktu Ligi Narodów (rec. prof. J. Ma
kowski 607 G u g g e n h e i m P.: Der Völkerbund in seiner politischen u. rechtlichen
Wirklichkeit (rec. dr. W. Polek) 617 H o h e n l o h e H.: Grundlegende Fragen d. Kirchenrechts (rec. dr. X.
A. Kubik) 597 J a g l a r z Fr.: Przepisy o kosztach sądowych (rec. prof. Br. Stelma
chowski) 875 K i e r s k i K.: Zmiana ustroju (rec. prof. A. Peretiatkowicz) 632
K o m a r n i c k i W.: Ustrój państwowy Rzplitej Polskiej (rec. prof. A.
Peretiatkowicz) 632 K o n A.: Kodeks zobowiązań 870
K o p p W.: Gesetzliche Uufruchtbarmachung (rec. G. Wirszubski) 868 K o r z o n e k J. i R o s e n b l ü t h Ig.: Kodeks zobowiązań (rec. prof.
A. Ohanowicz) 870 K u c h t a J. : Dziecko-włóczęga (rec. dr. L. Wrzosek-Krakowiecka) 852
L a c h s I.: Zagadnienie pokojowego załatwienia sporów międzynarodo
wych (rec. prof. J. Makowski) 608 L a n d e J.: Sprawa teorji prawa (rec. prof. Br. Wróblewski) 592
L a n g r o d J.: Polskie prawo o stowarzyszeniach (rec. prof. J. Panejko) 636 L a s i ć St.: Sans malice la S. d. N. monte la garde sur le Niemien (rec.
dr. W. Polek) 613 M i k u s z e w s k i Wł.: Opinja doradcza St. Trybunału Spr. Międzyn.
(rec. prof. J. Makowski) 609 M o g i l n i c k i A.: Ustawy karne dodatkowe (rec. mgr. A. Matysiak) 854
N a m i t k i e w i c z J.: Zarys prawa handlowego (rec. J. Hryniewiecki) 871 N e s t o r o w i c z Wł.: Oskarżony i jego przysięga w rozwoju historycz
nym procesu karnego (rec. mgr. Cz. Matysiak) 855 P i e s t r z y ń s k i R.: Naród w państwie (rec. prof. A. Peretiatkowicz) 633
P i ę t k a H.: Przedmiot i metoda socjologji prawa (rec. prof. Br. Wró
blewski) 593 P r a w n i c z y p o r ó w n a w c z y s ł o w n i k s ł o w i a ń s k i (rec.
prof. J. J. Bossowski) 599 P r o b l e m n i e m i e c k i n a z i e m i a c h z a c h o d n i c h (rec. prez.
K. Kierski) 610 B a p p é W.: Systemy nadzoru nad fundacjami w ustawodawstwie obow.
na ziemiach Polski w świetle prawa porównawczego (rec. dr. J.
Hubert) 638 R e v u e c r i t i q u e d e d r o i t i n t e r n a t i o n a l (rec. prof. L .
Treść rocznika czternastego (półrocze drugie 1934) V R o g o w i c z J.: Istota władzy głowy państwa we współczesnem prawie
konstytucyjnem (rec. prof. A. Peretiatkowicz) 633 R o s e n b e r g J. M.: Sprzedaż na raty (rec. J. Chrempiński) 873
R z e p e c k i T.: Przepisy polskiego k. h. dotyczące podróżnych, agentów
i przedstawicieli handlowych (rec. prof. W . Skalski) . . . 875 S i k Ł.: Die Devisenvorschriften in der Adwokaturspraxis (rec. dr. St.
Sławski . 876 S u p i ń s k i W.: Postępowanie administracyjne. Zarys teorji wraz z ko
mentarzem (rec. dr. J. Hubert) 639 T e z y d o o r z e c z e ń S ą d u N a j w y ż s z e g o 855
U r s t e i n M. : Przestępczość a psychoza (rec. dr. L.
Wrzosek-Krako-wiecka) 856 W e r k o w s k i K.: Praktyka notarjalna i hipoteczna (rec. prof. Br.
Stelmachowski) 876 W i d a j e w i c z J.: Słowianie zachodni na Bałtyku (rec. dr. W. Polek) 612
W o l f f M.: Internationales Privatrecht (rec. prof. L. Babiński) 889 W o l t e r Wł.: Zarys systemu prawa karnego (rec. dr. Zdz. Papierkowski) 858
Z i m m e r m a n M.: Wywłaszczenie. Studjum z dziedziny prawa publicz
nego (rec. doc. dr. T. Bigo) 640 Zoll Fr.: Prawo cywilne opracowane przy współudziale J. G w i a z d o
-m o r s k i e g o , L . O b e r l e n d e r a i T . S o ł ł y s i k a (rec. prof.
A. Ohanowicz) 871 B i b l j o g r a f j a
Filozofja i teorja prawa, encyklopedje, bibljografje, kodeksy, zbiory,
słowniki etc 599 Prawo międzynarodowe publiczne 620
Prawo cywilne, handlowe i procesowe 876 Prawo międzynarodowe prywatne 892
Zebrała mgr. M. Zakrzewska.
B. DZIAŁ EKONOMICZNY
B a d a n i a n a d o p ł a c a l n o ś c i ą g o s p o d a r s t w w ł o ś c i a ń
s k i c h (rec. doc. dr. T. Kłapkowski) 659 B a d a n i a n a d o p ł a c a l n o ś c i ą gospodarstw włościańskich (rec.
doc. dr. T. Kłapkowski) 901 B l o c h J. i K o p a n k i e w i c z Z.: Nowa ustawa o ubezpieczeniu
spo-łecznem (rec. dr. J. Baumgarten) 669 C h m i e l e w s k i R.: Projekt organizacji zbytu zbóż w oparciu o spół
VI
Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologicznyC z a r n o w s k i St.: Uwagi na temat organizacji rynku ubezpieczeń na
życie w Polsce (rec. dr. C. Podleski) 667 D e r e n g o w s k i J.: Próba szacunku dochodów robotniczych z pracy
w przemyśle 1928—1932 (rec. X . prof. A . Wóycicki) . . . 670 D o b r z y ń s k i W.: Jak ubezpieczać? Poradnik dla akwizytorów P. K.
O. (rec. dr. C. Podleski) 666 G r o d y ń s k i T.: Dziwactwa podatkowe (rec. prof. B. Markowski) 918
G r u b e r H.: Polska na tle kapitalizacji światowej (rec. dr. L. Rosiński) 667 H e i m a n - J a r e c k i A. i L a u t e r b a c h St.: Przemysł anonimowy
(rec. St. Wyrobisz) 905 H e r b s t St.: Toruńskie cechy rzemieślnicze (rec. prof. J. Rutkowski) 896
H o s z o w s k i St.: Ceny we Lwowie w latach 1701—1914 (rec. prof. E.
Taylor) 652 I h n a t o w i c z Z.: Myśli programowe o polskiej spółdzielczości rolni
czej (rec. J. Bargiel) 681 I n s p e k c j a p r a c y (rec. J . Rygmanowa) 909
K u t z n e t s S.: Seasonal variations in Industry and Trade (rec. dr. St.
Janicki) 647 L a t a n o w i c z St.: Rewizja księgowości i bilansu w zasadach i praktyce
(rec. prof. W. Skalski) 925 L a t a n o w i c z St.: Tajemnice i fałszerstwa księgowości i bilansów (rec.
prof. W. Skalski) 925 M a z u r k i e w i c z A. i G r u ż e w s k i A.: Zagadnienie statystyki wy
padkowej ze stanowiska akcji zapobiegawczej (rec. dr. J.
Baum-garten) 671 O r d y n a c j a U b e z p i e c z e n i o w a z 19. VII. 1911 i u s t a w a
o ubezpieczeniu pracowników umysłowych z 20. XII. 1911 wraz z uzupełnieniami. Przekład dr. J. B a u m g a r t e n a i St. S a s o r
-s k i e g o (rec. rad. Fl. Frankow-ska) 915 R u d n i a ń s k i St.: Technologja pracy umysłowej (rec. J. Ryngmanowa) 677
S a l i t S.: Kolonja Izaaka, wieś pow. sokólskiego (rec. doc. dr. T. Kłap
kowski) 902 S c h e n k J.: Dr. J. Ritter v. Dunajewski ein österreichischer Finanzmi
nister (rec. prof. B. Markowski) 919 S c h m i d t St. i M a n d e c k i St.: Produkcja trzody w świetle badań
konjunkturalnych (rec. dr. T. Konopiński) 661 S e r i e s of R e p r i n t s of Scarce Tracts in Economic a. political Scien
ce (rec. dr. St. Janicki) 648 Ś l i w a R.: Organizacja obrotu wełną krajową (rec. dr. T. Konopiński) 663
Treść rocznika czternastego (półrocze drugie 1934) V I I Ś l i w a R.: Obecny stan i warunki rozwoju owczarstwa w Polsce (rec.
dr. T. Konopiński) 903 S p r a w o z d a n i e D y r e k t o r a M i ę d z y n a r o d o w e g o B i u r a
P r a c y (1933 r.) (rec. J. Ryngmanowa) 913 S p r a w o z d a n i e P. K. O. za 1933 r. (rec. dr. L. Rosiński) 663 S t a c h n i u k J.: Kolektywizm a naród (rec. L. Całka) 656 S z e f e r J.: Kalkulacja taryf inkasa wekslowego (rec. prof. W. Skalski) 926
S z e w c z y k W.: Analiza bilansów w zastosowaniu do potrzeb banku
(rec. prof. W. Skalski) 679 T h u g u t t St:: Spółdzielczość — Zarys ideologji (rec. J. Bargiel) 929
W i t k o w s k i S.: Rendement des entreprises et leur direction rationelle
(ree. prof. W. Skalski) 927 Z a w a d z k i A. Wł.:Teorja pieniądza w średniowieczu (rec. X. prof.
A. Wóycicki) 644 B i b l j o g r a f j a
Teorja ekonomiki, dzieła zbiorowe i podręczniki, historja doktryn ekonomicznych, teorja wartości i cen, teorja produkcji i roz działu dochodu, teorja pieniądza i kredytu, teorja kryzysów
i konjunktur gospodarczych 651, 894 Historja gospodarcza 654, 897 Polityka ekonomiczna i monografja o stosunkach gospodarczych:
1. Dzieła ogólne 658, 899 2. Rola państwa w życiu gospodarczem; etatyzm, monopole,
kartele, trusty 659, 900 3. Polityka agrarna, rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo,
my-śliwstwo; 663, 904 4. Górnictwo, przemysł, polityka przemysłowa,
budownic-two, rzemiosło 664. 906 5. Handel, polityka handlowa i komunikacyjna, wymiana
międzynarodowa 665, 907 6. Zagadnienia kredytowe, walutowe, bankowe, polityka fi
nansowa i ubezpieczeniowa 668, 908 7. Polityka socjalna, praca, opieka społeczna, kwestja ko
bieca 672, 917 Skarbowość i polityka skarbowa 673, 921 Statystyka i zagadnienie gospodarcze:
1. Teorja statystyki, metody statystyczne, statystyka stoso
VIII
Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny 2. Geografja gospodarcza, zagadnienia gospodarstwa światowego 675, 924 Organizacja pracy i przedsiębiorstw, nauka gospodarstwa prywat
nego, umiejętności handlowe, szkolnictwo zawodowe 680, 927
Spółdzielczość 935
Zebrał dr. Fl. Barciński.
C. DZIAŁ SAMORZĄDOWY
D e m b i ń s k i H.: Osobowość publiczno-prawna samorządu w świetle metody dogmatycznej i socjologicznej (rec. mgr. J. Wiszniewski) 684 P o d w i ń s k i St. i T y p i a k P.: Instrukcja kancelaryjna dla urzędów
gminnych (rec. dr. W. Dalbor) 936 P a t k a n i o w s k i M.: Krakowska Rada Miejska w średnich wiekach
(rec. rad. Z. Zaleski) 690 R o s s e t E.: Dur brzuszny w Łodzi w świetle danych statystycznych z lat
1919—1933 (rec. prof. L. Waściszewski) 943 S p r a w o z d a n i e z d z i a ł a l n o ś c i Izby Przemysłowo-handlowej
w Wilnie (rec. dr. Fl. Barciński) 947 W a c h h o l z Szcz.: Nowy ustrój samorządu terytorjalnego w Polsce i je
go wartości (rec. dr. W. Dalbor) 687 B i b l j o g r a f j a
I. Samorząd terytorjalny
Teorja, historja, specjalne rozprawy teoretyczne, zagadnienia ustro jowe, organizacja, sprawy urzędnicze, ogólna polityka komu
nalna 691, 941 Przedsiębiorstwa komunalne, zakłady użyteczności publicznej,
szkolnictwo, opieka i szpitalnictwo, budownictwo 692, 945 Finanse komunalne, polityka finansowa, budżety, ogólna gospo
darka komunalna 693, 946
II. Samorząd gospodarczy i samorząd pracy Teorja, historja, specjalne rozprawy teoretyczne, Izby gospodar
cze, Izby pracy 694, 948
Zebrała mgr. M. Zakrzewska-Bilska.
D. DZIAŁ SOCJOLOGICZNY
B y s t r o ń J. St.: Szkoła jako zjawisko społeczne (rec. dr. T. Szczur
Treść rocznika czternastego (półrocze drugie 1934) IX Z i e m n o w i c z M.: Szkolnictwo w St. Zj. A. P. (rec. doc. dr. J.
Chała-siński) 703 T e n ż e : Nauczanie i wychowanie w St. Zj. A. P. (rec. doc. dr. J.
Cha-łasiński) 703 W i t w i c k i Wł.: Analiza psychologiczna ambicji (rec. dr. T. Szczurkie
wicz) 952 B i b l j o g r a f j a
Wydawnictwa zbiorowe. Podręczniki. Historja socjologji 702, 950 Metodologia. Zagadnienia graniczne 706, 950 Podłoże biologiczne. Warunki zewnętrzne 708, 955 Życie społeczne 711, 958 Grupy i typy 715, 963 Wytwory społeczne 719, 968 Varia 721, 969
III. PRZEGLĄD PRAWODAWSTWA
P r a w o s k a r b o w e przez d r R . Knapowskiego:
Budżet 725 Wydatki 729 Dochody 731 Kredyt publiczny 737 P r a w o k a r n e i p r o c e s k a r n y przez prof. J . J . Bossowskiego 739
P r a w o c y w i l n e przez prof. A. Ohanowicza 742 P r o c e s c y w i l n y przez prof. Br. Stelmachowskiego 747 K r o n i k a u s t a w o d a w c z a 754, 971
IV. SĄDOWNICTWO
A. PRZEGLĄD ORZECZNICTWA
O r z e c z n i c t w o k a r n e S ą d u N a j w y ż s z e g o (dla wszyst
kich ziem polskich) przez St. Błeszyńskiego 757, 973 O r z e c z n i c t w o c y w i l n e S ą d u N a j w y ż s z e g o (b. zabór
rosyjski) przez W. Święcickiego 769, 1006 O r z e c z n i c t w o c y w i l n e S ą d u N a j w y ż s z e g o (b. zabór
austrjacki) przez dr. Wł. Dbałowskiego 777, 1016 O r z e c z n i c t w o c y w i l n e S ą d u N a j w y ż s z e g o (b. zabór
X Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny O r z e c z n i c t w o N a j w y ż s z e g o T r y b u n a ł u A d m i n i
s t r a c y j n e g o przez dr. Wł. Orskiego 793, 1034 O r z e c z n i c t w o N a j w y ż s z e g o S ą d u W o j s k o w e g o
przez mjr. K. S. Eug. Bogdzewicza 797, 1045 B. INNE SPRAWY SĄDOWE
Prawo, sędzia i ustawa 802 Projekty nowych ustaw w sądownictwie wojskowem, przez mjr. k. s.
Eug. B o g d z e w i c z a 1049
V. KRONIKA
A. KRONIKA GOSPODARCZA
Rolnictwo, przez A. O s t r o w s k i e g o 803 Przemysł i górnictwo, przez St. C z a r n o w s k i e g o 1050
Handel, przez dr. A. S m o l k ę 808 Stosunki walutowe i bankowe, przez St. W a r c h o ł a 812, 1060
Spółdzielczość, przez J. B a r g i e l a 1061 B. KRONIKA SOCJALNA
Praca przez rad. min. J. W e n g i e r o w a 817 Ubezpieczenia społeczne, przez dr. J. B a u m g a r t e n a 1069
C. KRONIKA SAMORZĄDOWA
Samorząd ziemski, przez rad. P. T y p i a k a 1072 Samorząd miejski, przez dyr. M. P o r o w s k i e g o 1075
VI. MISCELLANEA
Ś. p. Henryk Konic, przez A. P e r e t i a t k o w i c z a 838
Ś. p. Jerzy Kurnatowski 841 Ś. p. Stanisław Zaleski, przez M. W y d e r k ę 1080
Polski słownik biograficzny 842 Piśmiennictwo słowiańskie (polonica) 843, 1086
Komitet fundacji im. Fr. Nowodworskiego (sprawozdanie) . . . 844
V. Ogólny Zjazd Adwokatów polskich w Krakowie 847 Stała Delegacja Zrzeszeń i Instytucyj prawniczych (komunikaty) 848, 1089
Treść rocznika czternastego (półrocze drugie 1934)
XI
VIII międzynarodowy kongres filozoficzny w Pradze, przez prof. Z. Za-w i r s k i e g o 1081 Międzynarodowy kongres prawniczy w Rzymie 1081
Międzynarodowy kongres tomistyczny w Poznaniu, przez mgr. L. C a ł k ę 1084
Dziesięciolecie „Głosu Prawa" 1086 Towarzystwa prawnicze 1087 Konkursy Polskiej Akademji Umiejętności 1089
Z Komisji Kodyfikacyjnej 1090 Fundusz wydawniczy „Ruchu" 850, 1090
