i '
a m m m n
Oferujemy ekonomiczne, sprawne w obsłudze systemy archiwizacji, zarządzania i wyszukiwania informacji tworzące rodzinę rozwiązań
m is
. 'Q
Tworzenie efektywnego i łatwego w obsłudze archiwum na trwałych nośnikach CD-R, co zapewnia absolutne bezpieczeństwo danych.Jest to szczególnie ważne w przypadku danych finansowo-księgowych. Zapis na nośnikach ĆQR jest zgodny z Ustawą o Rachunkowości z 1994 r.
H Wysoka efektywność wyszukiwania dokumentów w obrębie dużego archiwum, składającego się z kilkuset płytek oraz natychmiastowy dostęp do całego archiwum wszystkim użytkownikom sieci, niezależny od fizycznego położenia poszczególnych nośników.
j
Dane zgromadzone w archiwum są skompresowane, dzięki czemu na 1 nośnikuCD-R można zgromadzić aż 3 GB raportów ASCII.
13 M ożliw ość elastycznego opisu archiwizowanych dokumentów za pomocą słów kluczowych, wartości, dat i innych.
@ Możliwość przeszukiwania pełnotekstowego, według słów kluczowych, tekstów pochodzących z funkcji OCR (czas wyszukiwania dowolnego dokumentu nie przekracza 3 sekund.
f ) Możliwość odczytu dowolnego nośnika wchodzącego w skład archiwum na dowolnym komputerze z systemem Windows.
H Aplikacja przeszukująca i odtwarzająca zawiera wbudowane przeglądarki dla formatów: Word, WordPerfect, 1-2-3, Excel, Quattro, PCX, TIFF, 63 i G4, DCX, GIF, BM P, Targa, EPS, W PG, PICT, JPEG, CALS raster, Sun raster, CLP, ICO, GEM, M SP, CAD, Kofax, GX2, MacPaint, RLE, Photoshop, LaseData, XBM , XPM , Brookout, HALO, IFF, IOC, XWD i inne.
j Systemy stworzone w oparciu o oprogramowanie firmy IMR stosowane są przez ponad 300.000 klientów na całym świecie (np. Boeing, US Navy, Black&Decker).
System składa się z następujących elementów:
• Stanowisko skanowania, tworzenia bazy, wyszukiwania i odtwarzania dokumentów:
- skaner dokumentów (np. Fujitsu), - nagrywarka płyt CD-R (np. Yamaha),
- system operacyjny wraz z wybranymi modułami oprogramowania firmy IMR.
• Stanowisko udostępniania archiwum dokumentów w sieci:
- CD-ROM Serwer lub zmieniacz płyt CD (np. jukebox NSM)
- system operacyjny wraz z oprogramowaniem zarządzającym nośnikami CD-R oraz udostępniającym archiwum w sieci (np. WinNT + IXOS)
ARCHI
: ZAKŁADY ENERGETYCZNE Kompleksowy system archiwizacji raportów, rozliczeń z klientami, umów,
zleceń, projektów, baz danych itp.
dostosowany do specyfiki zakładów energetycznych
: FIN AN SO W O -KSIĘG O W Y Kompleksowy system tworzenia trwałego archiwum dokumentów
finansowo-księgowych (zapis zgodny
A R O #
BIURA PROJEKTOWE Kompleksowy system archiwizacji projektów CAD, dokumentacji,
katalogów producentów, wykonawców, materiałów itp.
w biurach projektowych
/
r ł r r '
£ U
UWAGA! Nowy adres
MIS Sp. z o .o ., 51-502 Wrocław, ul. Mydlana 1, tel./fax (0-71) 3450110, 3450111
informatyka
Miesięcznik IS S N 0542-9951 IND EKS 36124
REDAGUJE ZESPÓL:
dr L esław W A W R Z O N E K (redaktor naczelny) mgr Je rzy S Z Y L L E R
(redaktor) mgr Z d zisław Ż U R A K O W S K I
(redaktor)
mgr Inż. A gnieszka Z IÓ Ł K O W S K A (sekretarz redakcji)
Alina K L E P A C Z (redakcja techniczna, administracja)
K O LEG IU M R EDAKCYJNE:
prof.dr hab. Leonard B O LC mgr inż. Piotr F U G LE W IC Z prof, dr hab. Ja n G O LlKlSKI
dr inż. Zenon K U L P A prof, dr inż. Ja n M U L A W K A prof, dr hab. W ojciech O L E JN IC Z A K
mgr. inż. Jan R Y Ż K O dr Witold ST A N ISZ K IS dr inż. Ja ce k S T O C H L A K prof, dr hab. Maciej ST O L A R S K I prof, dr hab. Z d zisław S Z Y JE W S K I
prof, dr hab. inż.
R yszard T A D E U S IE W IC Z prof, dr hab. Jan W Ę G L A R Z
P RZ E W O D N IC ZĄ C Y R A D Y P R O G R A M O W E J prof, dr hab. Ju liu sz Lech KU LIKO W SKI
W Y D A W CA :
W ydawnictwo C zaso p ism i K siążek Technicznych S IG M A N O T Spółka z o.o.
ul. Ratuszow a 11 00-950 W A R S Z A W A skrytka pocztow a 1004
REDAKCJA:
00-950 W arszaw a, ul. R atuszow a 11, p. 628
skrytka pocztow a 1004 teł., fax: 619-11-61 tel.: 619-22-41 w. 159 e-mail: informat@pol.pl
PRENUMERATA:
te l. 40-35-86, 40-30-86 P ren u m e ra tę przyjm ujem y rów nież
w sieci IN T ER N ET:
W W W .p o l.p l./sig m a _ n o t E-mail: kolpor.sigma@pol.pl M ateriałów nie zam ówionych redakcja
nie zwraca.
A utorzy artykułów proszeni s ą o przysyłanie tekstów na dyskie tka ch 3 V 2" - w czystych kodach A SC II (Latin II, M azovia) lub edytorach:
W ord 2, W ord 6.
P o szcze g ó ło w e inform aqe dla Autorów prosim y zw ra cać się d o redakcji.
Redakcja nie ingeruje w treść i formę ogłoszeń i innych m ateriałów reklamowych, w związku
z tym nie ponosi z a nie odpowiedzialności.
Ogłoszenia przyjmują:
- Redakcja, tel. 619-11-61 - Dział Reklam y i Marketingu 00-950 W arszaw a, ul. Mazowiecka 12
tel.: 827-43-66, fax: 826-80-16 Okładka:
AGAT, Je rzy Burski i Andrzej Jacyszyn, Łamanie:
Alina Klepacz, program PageM a ker 5.0 Druk:
Drukarnia S IG M A N O T Sp. z o.o.
Ukazuje się elektroniczna wersja naszego miesięcznika. Oto nasz adres w Internecie:
wvvw.pol.pl/informatyka/
nr 1 0 1997 Październik
Rok wydania XXXIII
W numerze/
IN FO RM ACJE
W y b ra n e p ro b lem y p o lsk iej tele in fo r m a ty k i
S Y S T E M Y IN F O R M A C Y JN E
C zynniki u m ożliw iające zm ian y i m etody
B usiness Process R eengineeringu 11
Marek Tokarski
Sieci rozległe z łączam i p ryw atnym i, część I 18 Jan Piecha
Rola czynnika czasu w zarządzaniu
przed sięb iorstw em 23
Jarosław Pacewicz
Technika „p rzesiad k i” na now y
system inform atyczny 29
Bronisław Jureczko
PUBLIKACJE
W ykorzystanie bankow ości elektronicznej
do w spom agania zarządzania finansam i firm y 32 Andrzej Siemiński
Inform atyka bankow a w kraju i na św iecie, część I 38 Zygmunt Ryznar
Systemy czasu rzeczywistego
FM E A - zastosow anie m etody 4 2
Tadeusz Cichocki
BIULETYN PTI 46
W najbliższych numerach ukażą się artykuły:
Szacowanie zasobów w projektach - Marek Miłosz
Atrybut}' wiarygodności systemów informatycznych wspierających prowadzenie ksiąg rachunkowych - Ignacy Dziedziczak
Sieci rozlegle z łączami prywatnymi, cz. II - Jan Piecha
Informatyka bankowa w kraju i na świecie, cz. II - Zygmunt Ryznar Wybrane zagadnienia dotyczące systemów temporalnych baz danych - Zygmunt Mazur, Arkadiusz Majkowski
Piraci w krawatach, czyli licencja
zamiast gwarancji
C ielen i Business Software Alliance, or
ganizacji kilku dużych producentów opro
gramowania jest walka z namszaniem ich praw autorskich do ich produktów. Wła
śnie z powodu bojowego charakteru jej misji użyto słowa Alliance (przymierze), a nie jak niektórzy piszą, Association (sto
warzyszenie).
BSA w Polsce zaczęło działać już trzy lata temu. Próbowało ono wówczas nie dopuścić do przyznania Stowarzyszeniu Polski Rynek Oprogramowania pełnomoc
nictw do zarządzania prawami autorskimi.
Wsparta przez znamienitą kancelarię ad
wokacką, nieistniejąca w Polsce BSA, po
suwała się nawet do kwestionowania naszego porządku prawnego. Po trzech latach spokoju mogłoby się wydawać, że Przymierze pogodziło się z polskim pra
wem, kulturą i uznanymi w Europie za etyczne metodami działania.
Okazuje się, że niestety nie. Polski oddział BSA utworzony w czerwcu br.
rozpoczął działalność od realizacji pomy
słu, naruszającego - zdaniem niektórych - polskie prawodawstwo, a na pewno do
bre obyczaje. Rozesłano mianowicie do około 25 000 polskich firm list polecony ze zdjęciami z więzienia i sali sądowej, wraz z ostrzeżeniem, że celem Przymierza jest umieszczenie użytkowników nielegalnych kopii oprogramowania w celi więziennej.
Może wkrótce tym pomysłem zaintere
sują się inni. Wszak chamstwo, jak słusznie zauważył Sławomir Mrożek, stało się teraz modne, a przecież prawie każdy chce być nowoczesny. Parafie np. mogłyby wysłać do swoich owieczek treść dziesięciu przy
kazań wraz z ulotką, albo nawet kasetą wi
deo z sekwencjami mąk piekielnych sfilmo
wanymi przez Zanussiego lub Spielberga.
Podobnie minister spraw wewnętrznych mógłby rozesłać nam folder ze zdjęciami więźniów i więzień wraz z regulaminem i jadłospisem tam obowiązującymi. Na ulot
ce zaś przestroga, co grozi za przestępstwa kradzieży, gwałtu czy morderstwa.
Opinie na temat akcji BSA są różne.
Na przykład w Niemczech podobny kol
portaż spotkał się z oburzeniem. Nie pierw
szy zresztą raz metody ochrony praw autorskich i monopolistyczne zakusy członków BSA spotykają się tam z ostrym sprzeciwem. W Polsce zaś zdarza się na
wet słyszeć głosy aprobaty dla takich metod. No cóż, gdyby nie było mental
ności niewolników, nie byłoby nich sa
mych.
Według opinii wielu osób akcja BSA może odnieść pozytywny skutek, ale inny niż oczekiwał jej organizator. Do
tychczas bowiem obowiązywała niepi
sana zasada: my, nabywcy udajemy, że płacimy (rozmnażanie kopii przy zakupie jednej licencji), a oni, producenci, udają, że sprzedają wartościowy towar. Ponie
waż sprzymierzone firmy chcą z tym skoń
czyć, to u klientów pojawiła się myśl, aby skłonić je do przestrzegania reguły sto
sowanej w innych działach produkcji:
prawdziwe pieniądze za dobry towar. Za
miast martwić się o licencję, zastanawiają się nad gwarancją. Do czego taka „bez
czelność” może doprowadzić?
H Może wreszcie producenci zostaną zmuszeni do definitywnego rozwią
zania problemu „polskich liter”. Przy
pomina on pod pewnym względem problem skupu butelek z epoki so
cjalizmu, gdyż tak jak tamten, wyda
je się nie do rozwiązania. Są firmy, które złorzecząc odkładają na półkę drogie, dopiero zakupione oprogra
mowanie, bo albo polskie litery znik
nęły ze starych plików, albo dały się drukować w starej wersji programu, a w nowej już nie, itp.
■ Systematycznego dostarczania klien
tom plików programu z usuniętymi w międzyczasie błędami, nie tylko do wersji angielskiej, ale także polskiej.
■ Przej mowania zobowiązań wobec sta
rych klientów przez firmę, która wy
kupiła dotychczasowego producenta oprogramowania.
■ Ponoszenia przez producenta kosz
tów usuwania błędów w sprzedanym już oprogramowaniu (np. w systemie operacyjnym znanej firmy było 500 błędów). Jest to przyjęta praktyka w innych dziedzinach produkcji.
■ Zapewnienie przenoszalności doku
mentów, obrazów, dźwięków i ma- kropoleceń pomiędzy wszystkimi wersjami oprogramowania jednego producenta.
W USA wiele z tych zagadnień roz
wiązano (naturalnie oprócz problemu pol
skich liter), gdyż tam, bardziej niż u nas, ceni się pieniądze, a urzędy antymonopo
lowe i organizacje konsumenckie są silne.
W rezultacie oprogramowania są tam lep
sze, choć tańsze niż u nas. Jeden z naj
większych w Polsce speców od PC pracuje wyłącznie na amerykańskich wersjach, gdyż na polskie, jak twierdzi, ma za słabe nerwy.
Nikt też nie zauważa, że choć wg.
słynnych procentow ych „statystyk”
BSA, jesteśmy znacznie większymi pira
tami niż Amerykanie, to prawdziwe stra
ty producentów wyrażone w dolarach, w przeliczeniu na jednego mieszkańca, są tam 2,5 razy większe niż w Polsce.
Marzenia o rynku klienta w sferze oprogramowania mogłyby stać się rzeczy
wistością, gdyby powstało przymierze na
bywców, pilnujące swoich interesów, wyposażone w prawa klienta, podobne do tych, jakie obowiązują w innych sferach produkcji. Bez takich praw będziemy wy
bierać, tak jak chce BSA, między więzienną celą a drogą, legalną licencją z adnotacją:
producent nie ponosi odpowiedzialności za wady towaru i niczego nie gwarantuje.
2 1 0 / 9 7
INFORMACJE
Nagrody Softarg'97
W Katowicach zakończyły sią XI Między
narodowe Targi Oprogramowania So- ftarg’97. Po raz pierwszy miały one charakter tematyczny, a w tym roku było nim oprogramowanie dla administracji państwowej i samorządowej. Uczestniczy
ło w nich 240 wystawców ze stoiskami roz
lokowanymi na powierzchni ok. 5 tys. m2.
Jury w składzie: Marek Ujejski (Prze
wodniczący), Tadeusz Bojaryn, Adam Bukowy, Juliusz Czarnowski, Wojciech Głazek, Jerzy Goluchowski, Piotr Kowal
ski, Robert Majcher (Sekretarz) Krzysz
to f Nałęcki, Zdzisław Pogoda, Janusz Trawka i Lesław Wawrzonek przyznało następujące nagrody:
I stopnia dla PPH Telmax z Bydgosz
czy za program SAPEN-SYSTEM do rejestracji, monitorowania, analizy i roz
liczania zużycia energii elektrycznej.
II stopnia dla: ■ '
O Aitech Artifical I ntelligence Labora- tory S.C. z Katowic za program PC- Shell Szkieletowy System Ekspertowy O ARKUS Electronics z Wrocławia za
program Orka 4.0 m stopnia dla:
O Wydawnict Szkolnych i Pedagogicz
nych za program KLIK Uczy Czytać O Young Digital Poland z Gdańska za
słownik polsko-angielski Collinsa o TETA z Wrocławia za system TETA-
PERSONEL
Wyróżnienia otrzymały firmy:
Koel z Kobyłki, ALATUS z Warsza
wy, MAX Elektronik z Zielonej Góry, FEBUD z Katowic, River z Krakowa, 4DREAM z Warszawy.
Ponadto przyznano nagrody:
O Prezesa Międzynarodowych Targów Katowice firmie ALTKOM MATRIX z Warszawy za system zarządzania SYMFONIA
o Prezesa Polskiego Towarzystwa In
formatycznego firmie MIS z Wrocła
wia za program MIS-Umowy v. 3.7 Wszystkim nagrodzonym gratulujemy.
Francja nadrabia zaległości w dostępie do intemetu Premier Francji Lionel Jospin zapowiedział wprowadzenie programu nadrabiania za
ległości swojego kraju w upowszechnie
niu Intemetu.
Francja, czwarta potęga ekonomicz
na świata, jest bardzo opóźniona wzglę
dem innych wysoko rozwiniętych krajów w użytkowaniu tej nowoczesnej techno
logii infonnacyjnej. Świadczy o tym choć
by fakt, iż jedynie 15% gospodarstw domowych wyposażonych jest w kom
puter, podczas gdy w USA i Niemczech wskaźnik ten wynosi odpowiednio 37%
i 26%. Jednej z przyczyn tego opóźnienia upatruje się w powszechności krajowej sieci infonnacyjnej Minitel, powstałej, co prawda, na długo przed Internetem, lecz mniej funkcjonalnej, niż technologie kom
puterowe.
Prawie każdy mieszkaniec Francji po
siada Minitel. Kupując tanio lub nawet nieodpłatnie pożyczając na poczcie mały ekran z klawiaturą, podłączany bezpo
średnio do gniazdka telefonicznego, można nie wychodząc z domu, zasięgać różnych informacji, np. o rozkładzie jazdy pociągów, o stanie swego konta banko
wego, o ofertach pracy itp., a co waż
niejsze również dokonywać operacji takich jak rezerwacja i kupno biletów lot
niczych, przekazy pieniężne itd. Możli
we jest nawet podłączenie do Intemetu i korzystanie z poczty elektronicznej.
Usługi te są jednak realizowane bardzo powoli, mająmało przyjazne programy obsługi i często bywają kosztowne (np.
użytkownik płaci za dostęp do Inter
netu przez cały czas pisania listu elek
tronicznego, a nie tylko za czas jego przesłania).
Program promowania Intemetu - jedno z priorytetowych zadań obecnej ekipy rządowej, jak twierdzi premier Jo
spin - ma być przyjęty przed końcem jesieni. Do zapowiedzianych już decy
zji należą:
n Przyjęcie przepisów częściowo libera
lizujących szyfrowanie, które dotych
czas blokowane były przez lobby Ministerstw Obrony i Spraw We
wnętrznych.
■ Udostępnienie poprzez Internet waż
niej szych dokum entów państw o
wych, m.in. Dziennika Ustaw.
■ Tworzenie nowych usług dla ludno
ści, np. prezentacji w Internecie ofert pracy i możliwości przesyłania tą samą drogą swojego życiorysu i oferty po
tencjalnym pracodawcom.
Agata Chrobot, Paryż
Nowe biuro IFS w Polsce Po Warszawie, Krakowie i Gdańsku IFS otworzyła nowe biuro w Poznaniu. Krok ten zmierza do stworzenia sieci dystry
bucji umożliwiającej nawiązanie bliższe
go kontaktu ze rzeszą użytkowników systemu IFS Applications.
IFS Poland zwiększa również ilość pracowników i zatrudnia obecnie już ponad 90 osób, co oznacza roczny przy
rost rzędu przeszło 60%.
Wg raportu firmy DiS, IFS Applica
tions są najpopularniejszym systemem informatycznym zarządzania MRP po
śród 200 największych polskich przed
siębiorstw.
Szczególnie mocną pozycję zajęła IFS w polskiej energetyce i przemy
śle papierniczym, gdzie przypadło jej w udziale trzy czwarte wdrożeń.
Sieć komputerowa bawarskich
urzędów hipotecznych
Około pięciu milionów ksiąg wieczy
stych, którymi dysponują urzędy hipo
teczne w Bawarii, będzie w przyszłości opracowywane całkowicie w formie elek
tronicznej. Sądy w Monachium, Noiym- berdze i Dachau zostały już wyposażone przez firmę Siemens Nixdorf w nowe oprogramowanie „Solurn Star” i wszyst
kie księgi wieczyste prowadzą w postaci elektronicznej. Profesjonalni użytkowni
cy, tacy j ak notariusze, banki i urzędy, będą zatem w przyszłości przeglądać księgi wie
czyste za pośrednictwem sieci, co ozna
cza dużą oszczędność czasu i kosztów.
Kontrakt opiewa na sumę dziewiętnastu milionów marek.
TP S A z Optimusem dla intemetu
Firmy te podpisały umowę o współpracy w zakresie upowszechnienia usług inter
netowych. Jak zaznaczył członek zarządu TP S. A. prof. Włodzimierz Gogołek, kon
trakt z Optimusem nie oznacza wyłączno
ści tej firmy na współpracę z TP S.A w dziedzinie upowszechniania intemetu.
Roman Kluska, prezes Optimusa stwierdził, że ok. 50 tys. użytkowników intemetu korzysta codziennie z serwe
ra tej firmy.
10/97 3
Optimus otwiera dwa kanały interne
towe, jeden specjalizujący się w rozrywce (w tym kulturze), a drugi w biznesie. Kana
ły informacyjne mają ułatwić użytkowni
kom wyselekcjonowanie interesujących ich informacji. Korzystanie z nich jest moż
liwe tylko z przeglądarką Microsoftu.
Współpraca dla przemysłu farmaceutycznego
Digital i SAP przedstawiły na semina
rium w Warszawie wspólną ofertę rozwią
zań inform atycznych dla produkcji procesowej, a przede wszystkim dla prze
mysłu farmaceutycznego. Współpraca obu firm trwa już od 10-ciu lat, w której Digital jest partnerem strategicznym SAP w dziedzinie systemów otwartych w ar
chitekturze klient-serwer.
Placówki SUNa
Sun Microsystems otworzył w Gliwicach, drugie w Polsce, biuro handlowe. Ułatwio
ny będzie dzięki temu kontakt z klientami, których wielu znajdują się w tej części kraju - szczególnie uczelnie, przemysł i firmy informatyczne.
Firm a ta uruchom iła także przy współpracy z Altkom Akademia cen
trum szkoleniowe języka Java. Jest to rezultat ogromnego zainteresowania tym językiem potentatów rynku kom
puterowego jak i indywidualnych pro
gram istów . Pom yślne zakończenie kursów pomaga w uzyskaniu Sun Java Certification.
MRP II do zarządzania przedsiębior
stwami produkcyjnymi.
Novell dla powodzian
Do końca br. firmy używające oprogramo
wania firmy Novell i poszkodowane w wy
niku powodzi będą mogły odzyskać oprogramowanie zniszczone przez żywioł.
Posiadacze starszych wersji oprogramowa
nia, które nie są już produkowane, mogą dokonać uaktualnienia do najnowszych wersji po znacznie obniżonych cenach.
Intentia Vimex
Szwedzka Intentia (m.in. komputeryza
cja linii lotniczych SAS i Finnair) zakupi
ła pakiet większościowy polskiej firmy Vimex, w związku z tym zmienia ona na
zwę na Intentia Vimex Sp. z o.o. Na kon
ferencji prasowej w Warszawie Bjom Ałgkvist, prezes Intentii International zapowiedział zainwestowanie w polską firmę 2 min USD. Intentia Vimex oferuje na polskim rynku Movex, pakiet klasy
Kolejna autoryzacja dla EduSofh
Centrum Szkoleniowe EduSoft zostało wybrane jako partner do realizacji nowe
go programu HP System Training and Recognition i otrzymało status HP Au
thorized Training Provider.
Rozpoczęty w 1997 program HP Star jest cyklem szkoleń dla partnerów han
dlowych HP, a w przyszłości wszystkich
C I D ii P O D O l i 53-238 Wrocław, ul. Ostrowskiego 30, tel. (0-71) 63-39-95, fax (0-71) 63-39-75 f l D / r l f l l D Q . R . 04-501 Warszawa, ul. Płowiecka 1, tel. (0-22) 673-16-80, fax (0-22) 612-31-22
Bankmon
inform atyka 10/97
INFORMACJE
pragnących pogłębić swoją wiedzą o pro
duktach i rozwiązaniach oferowanych przez Hewlett-Packard. Są to szkolenia techniczne, z zakresu sprzedaży i marke
tingu oraz businessowe. Kursy technicz
ne oraz sprzedaży i m arketingu są trzypoziomowe (Associate, Professional, Consultant). Dokument potwierdzający umiejętności jest ważny przez jeden rok, odnowienie go wymaga wzięcia udziału w kursie uaktualniającym. Po zakończe
niu kursu na poziomie Professional i Con
sultant uczestnicy przystępują do testu w jednym z Autoryzowanych Centrów Testowych Sylvan Prometric.
W ramach umowy partnerskiej Cen
trum Szkoleniowe EduSoft ma udostęp
nione do przeprow adzania szkoleń serwery, urządzenia peryferyjne i sprzęt sieciowy. Sprzęt będzie regularnie odmła
dzany.
Wspomaganie niezależnych programistów przez Microsoft Microsoft zamierza pomóc programistom i firmom programistycznym oraz nawią
zaniu ścisłej współpracy z producentami oprogramowania działającymi na skalę globalną W związku z tym utworzył dział Application Developers Customer Unit (ADCU), który będzie dostarczał infor
macje i pomoc techniczną niezależnym producentom oprogramowania oraz oso
bom mającym wpływ na decyzje naby
wania aplikacji dla przedsiębiorstw.
Satelitarna obsługa 500 bankomatów
Firma Data Trans, licencjonowany ope
rator polskiej satelitarnej sieci transmisji danych OuterNet, zawarła kontrakt z fir
mą Bankomat 24/Euronet, w ramach któ
rego firma zapewni obsługę komunikacji z instalowanymi przez Euronet banko
matami. Oferowana przez Data Trans usługajest realizowana w oparciu o umiej
scowiony pod Warszawą węzeł sieci sa
telitarnej, tzw. teleport.
Lotus Notes 4.51 w polskiej wersji językowej
Lotus Notes - Lotus Domino jest syste
mem obsługującym przesyłanie wiado-
Inform atyka 10/97
mości, pracę grupową oraz współpracę z siecią internet. Nowe cechy Notes 4.51:
obsługa Web i przeglądarki sieciowe, oraz Personal Web Navigator. Dla programi
sty przewidziano następujące udogod
nienia: rozszerzenia w środow isku programisty (IDE), możliwość tworzenia bibliotek skryptów, integracjaz SAP/R3, rozszerzenie wsparcia dla OCX/ActiveX.
Fujitsu kupuje Amdahla Fujitsu wykupi wszystkie, nie należące do niej akcje Amdahla, o łącznej warto
ści 850 milionów dolarów. Po połącze
niu firm zachowana zostanie nazwa przejętej firmy, a także pozostanie jej do
tychczasowy zarząd. Nie ulegną zmia
nie dotychczasowe stosunki i kontakty z klientami oraz nie przewiduje się zmian w poziomie zatrudnienia. Amdahl, dołą
czając do innych firm w grupie Fujitsu, takich jak ICL, przyczyni się niewątpli
wie do zwiększenia roli jakąFujitsu od
grywa na międzynarodowych rynkach systemów informatycznych. W Polsce komputery Amdahla są w ofercie ICL Poland.
Tandberg Data dla Sun Microsystems
Tandberg Data podpisał kontrakt typu OEM z Sun Microsystems na dostawy napędu taśmowego Tandberg SLR5 Tape Drive. Nowy napęd jest ostatnim mode
lem w standardzie SLR (Single-Channel
Linear Recording) z pojemnością od 525 MB do 4 GB (8 GB ze sprzętową kompre
sją danych). Sun Microsystems będzie oferował SLR5 Tape Drive w systemach Sun Ultra i Ultra Enterprise.
FrontPage 98 - bezpłatna wersja beta w intemełcie Microsoft udostępnił wersję beta pakie
tu FrontPage 98 - do tworzenia witryn WWW oraz zarządzania nimi. Pakiet ten zawiera zestaw funkcji, ułatwiający kon
struowanie i prowadzenie profesjonal
nych witryn. Użytkownicy znajdą tu nowe funkcje służące do tworzenia tabel i ra
mek metodą WYSIWIG oraz ponad 50 profesjonalnych projektów, ułatwiają
cych nadawanie jednolitego wyglądu całej witrynie. Zaprojektowany na nowo Explorer zawiera nową funkcję o nazwie Navigation View, która pomaga planować i organizować strukturę witryny, a ponad
to pozwala automatycznie tworzyć paski nawigacyjne oraz hiperłącza. Pakiet FrontPage 98 obsługuje najnowsze tech
nologie WWW, takie jak Dynamie HTML,
„pchanie” danych (push), format CDF czy kaskadowe arkusze stylów (CSS).
Pakiet FrontPage 98 w wersji beta jest dostępny bezpłatnie (nie wliczając opłat za połączenie telefoniczne) na stro
nie WWW Microsoftu, znajdującej się pod adresem http://www.microsoft.com/
frontpage.
Komputerowe wspomaganie serwisu
CA-Unicenter/Advanced Help Desk fir
my Computer Associates to zaawanso
wany system klasy Automated Call and Problem Management, który automaty
zuje pracę służb serwisu i pomocy tech
nicznej oraz optymalizuje ich działalność, redukując do minimum czas reakcji na zgłoszenie i zapewniając pełny dostęp do wszystkich niezbędnych zasobów orga
nizacji.
Podstawowe moduły Advanced Help Desk to zarządzanie rozmowami telefo
nicznymi (Cali Management) i zarządza
nie zadaniami (Problem Management) Integracja z CA-Unicenter zapew
nia administratorowi systemu w szy
stkie niezbędne narzędzia kontroli, ochrony i sterowania. Advanced Help
5
Desk umożliwia integrację z takimi apli
kacjami jak CA-Netman i IBM Info/Man oraz ma interfejsy do systemów moni
torowania pracy sieci HP OpenView, IBM NetView, SunSoft SunNet Mana
ger i Cabletron Spectrum. Oprogramo
wanie działa w środowisku CA-Unicenter Release 1.1 (lub wyższy) na platformach systemowych HP-UX, Sun Solaris, IBM AIX i Silicon Graphics IRIX; klient sys
temu może pracować również w Win
dows 3.1/95/NT.
Ekran z technologią Superwide TFT
Firma Nokia Display Products wypro
dukowała swój pierwszy płaski ekran,
model 300 Xa. Jest to monitor typu Su
perwide. Dane dotyczące produktu: peł
ny kąt widzenia - 140, maksymalna rozdzielczość -1024 x 768, wyświetlany o b ra z-13.3 cała, reprodukcja b a rw -16.7 miliona barw, współczynnik kontrasto- wości -100:1, wbudowany głośnik i mi
krofon, kompatybilność z urządzeniami typu Plug-and-Play.
Model 300Xa posiada certyfikat TCO-95, który gwarantuje wysoką ja kość obrazu, ergonomiczne rozwiązanie oraz niskie promieniowanie.
Polska wersja TeamWARE Office 5.1
Najnowsza wersja oprogramowania do pracy grupowej firmy ICL dostępna jest już w wersji polskiej. TeamWARE Offi
ce 5.1 to skalowalne środowisko wy
miany informacji, wyposażone w funkcje zarządzania dokumentami i zasobami.
W skład pakietu wchodzą:
TeamWARE Mail, system poczty elektronicznej i skrzynek pocztowych.
Klient poczty jest zgodny ze standar
dem X.400.
Team WARE Fonon, elektroniczna ta
blica ogłoszeniowa i forum dyskusyjne, wyposażone zostało w hierarchiczną strukturę folderów. Forum zapewnia kontrolę dostępu, automatyczne usuwa
nie zbędnych wiadomości i kopiowanie zabezpieczające.
TeamWARE L ibrary, biblioteka elektroniczna i system zarządzania dokum entam i, zapew nia tw orzenie zaaw ansow anych struktur katalogo
wych, a także kontrolę dodaw ania i usuw ania dokum entów , kontrolę wersji oraz w spółpracą ze standardo
wymi aplikacjami biurowymi.
TeamWARE Calendar, moduł wspo
magający zarządzanie czasem pracow
n ików oraz zaso b am i, np. salam i konferencyjnymi, sprzętem projekcyj
nym itp. C alendar umożliwia dostęp do terminarzy wszystkich pracowników i prosty sposób ustalania term inów spotkań.
Norton Utilities 2.0 w wersji polskiej
Znany pakietNorton Utilities firmy Syman
tec doczekał się nowej wersj i dla Windows 95 w wersji polskiej. Norton zapobiega po
wstawaniu problemów, a w razie ich wy
stąpienia automatycznie je likwiduje.
Najważniejsze nowe elementy pakietu to:
■ Norton System Genie - ponad 60 spo
sobów dostosowania Windows 95 do potrzeb użytkownika,
■ LiveUpdate - sprawdza w określo
nych o d stęp ac h cz asu stro n ę WWW firmy Symantec lub odpo
wiedni BBS w poszukiwaniu uaktu
alnień programów Symanteca, które są zainstalowane na danym kompu
terze,
■ Narzędzia do Rejestru: Editor, Trac
ker i Advisor.
System Genie - dla użytkowników, którzy nie lubią pracować bezpośred
nio w Rejestrze lub poszukują prostsze
go sp o so b u ro z w ią z a n ia sw o ich problemów,
Registry Editor - dla tych użytkow
ników, którzy chcą zagłębić się w Re
jestr i więcej o nim wiedzieć.
■ System Doctor - pracuj e w tle i mo
nitoruje system, automatycznie re
agując na problemy.
* D iskB enchm ark - monitoruje w y
dajność podsystemu dyskowego,
■ M ultimedia Benchmark - monito
ruje wydajność systemu w pracy z grami i programami rozrywkowy
mi (szybkość przesyłania danych z czytnika CD, odtwarzanie AVI, od
twarzanie wideo MPEG, obróbka obrazu i praca z Direct 3D.
Cena detaliczna za pełną wersją wy
nosi 109 U SD (upgrade43 USD).
ADSL - szybszy dostęp do intemetu
Alcatel i Hayes zawarły porozumienie dotyczące produkcji i sprzedaży urzą
d zeń w y k o rz y stu ją c y c h te c h n ik ą ADSL (asym etryczna cyfrowa linia abonencka). Technika ADSL, wyko
rzy stu jąc p o w sze ch n ie sto so w an ą m iedzianą infrastrukturą, pozw ala na łączenie sią z sieciami danych, inter- netem oraz korzystanie z innych usług tego typu z szybkością do 8 Mbit/s przy sprowadzaniu danych oraz do 640 Kbit/s w odwrotnej transmisji.
Domy towarowe Marks&Spencerz CA Unicenter TNG
Com puter A ssociates podpisał kon
trakt z korporacjąM & S na implemen
tacją Unicenter TNG w ich środowisku informatycznym. U nicenter TNG jest zintegrowanym rozwiązaniem do zarzą
dzania środowiskiem korporacyjnych systemów informacyjnych, obejmują
cym zarządzanie zasobami, heteroge
n ic z n y m i s ie c ia m i i sy ste m a m i operacyjnymi, aplikacjami i bazami da
nych. Obsługuje on m.in. sieci TCP/
1P, SNA, IPX/SPX, DECnet oraz ponad 40 platform, włączając: Windows NT,
6 , ínfemiaiyía io/97
ść ! Nowość ść ! Nowość ść ! Nowość ść ! Nowość ść ! Nowość Nowość jfflW sowość
“ ~wość
N a s z y m K l i e n t o m z ą p m n r a m »
d o I N T E R N E T U w 1 5 9
Polska OnLine
te l.: ( 2 2 ) 6 3 9 8 5 4 5 fa x ; (2 2 ) 6 6 3 5281 L n .,n l: s a k ' '*.p' ■! |>!
h t t p : / / w w w . p o l .p l
Unix, AS/400, NetWare i systemy ma
inframe.
Otwarcie biura nowej Spółki APEXIM, w Lublinie
Holding APEXIM SA. dokonał 1 paździer
nika br. inauguracjidziałalności swojej Spółki w Lublinie. APEXIM POLESIE Sp. z o.o.
będzie realizować wszelkie prace z zakresu integracji systemów, w tym: tworzenie inte
ligentnych budynków, projektowanie zło
żonych sieci ogólnopolskich, konsulting, outsourcing itp. Spółka będzie obsługiwać obszar województw: lubelskiego, bialsko
podlaskiego, radomskiego, chełmskiego, za
mojskiego i przemyskiego. Adres nowego biura:
APEXIM POLESIE Sp. z o.o., u l Grab
skiego 23,20-330 Lublin, tel/fax: (0-81) 7452701 do 04.
Berneńskie targi INVEX- COMPUTER
Siódma edycja dorocznych targów kompu
terowych INVEX-COMPUTER odbędzie sięw Brnie w dniach 13-17 października br.
Informacja: www.bw.cz/invex.
Nowa siedziba MIS
Firma MIS (Management Information Systems) Sp. z o.o., specjalizująca się w tworzeniu aplikacji w systemie pra
cy grupowej Lotus Notes oraz projek
towaniu i tworzeniu ekonomicznych system ów archiwizacji, zarządzania i wyszukiwania informacji, przeprowa
dziła się do nowej siedziby:
uL Mydlana 1,51-502 Wrocław, tel./fax (071) 34 50111, http/Avww.mis.com.pl, email: info@mis.com.pl.
Procesor Pentium II z nowym zestawem układów 440LX AGPset
Zestaw układów 440LX AGPset firmy Intel obsługuje Accelerated Graphics Port, optymalizując wydajność kompute
rów z procesorem Pentium II i magistralą
Dual Independent Bus (DIB), umożliwia
jąc korzystanie z aplikacji z grafikąprze- strzenną. Wraz z nowym zestawem Intel wprowadza połączenie trzech optymali
zacji architektury, znanych pod nazwą Quad Port Acceleration (QPA), która obejmuje: Direct Connect AGP, Dynamie Distributed Arbitration oraz Multistream Memory Access. Zestaw układów440LX AGPset oferuje również aplikacje: Advan
ced Configuration Power Management Interface (ACPI) do rozszerzonego zasi
lania zarządzaniem oraz funkcji Pług and Play, Ultra DMA do zwiększenia przepu
stowości pamięci masowej oraz obsługę pamięci SDRAM w celu zwiększenia wy
dajności systemu.
in lo rn ia lyka 10/97 7
INFO RM ACJE
Wybrane Problemy
Polskiej Teleinformatyki
POLSKA IZBfl INFORMATYKI I T616KOMUNIKFO
Opracowanie prezentuje opinię Rady Polskiej Izby Informatyki i Telekomuni
kacji o stanie polskiej teleinformatyki. Na
szym celem jest zwrócenie uwagi na najważniejsze zdaniem Izby możliwości i ograniczenia rozwoju rynku teleinforma
tycznego, a szczególnie rozwoju zasto
sowali teleinformatyki w powstającym społeczeństwie wieku informacji.
Informatyka Rządowa
Nie jest naszym zadaniem ocenianie sta
nu informatyki w administracji państwo
wej, ale ju ż w ieloletnia współpraca naszych firm z administracją pozwala przedstawić kilka opinii.
Niestety obecny stan informatyki w administracj i pozostawia wiele do życze
nia. Żaden z podstawowych systemów in
formatycznych nie został w pełni wdrożony.
Brak pełnego systemu informatyczne
go do obsługi systemu podatkowego (PO- LTAX) nie pozwala na efektywniejsze ściąganie podatków oraz uzyskiwanie analiz pozwalających prowadzić politykę fiskalną. Zamiast tego wprowadza się co
raz bardziej złożone formularze podatko
we oraz proponuje zbieranie zeznań majątkowych. Wszystkie te dane bez sprawnego systemu są tylko zbieraniem papieru. Coraz trudniejsze wypełnianie for
mularzy i niejednoznaczność przepisów podatkowych naturalnie ograniczają sprawność systemu podatkowego. W in
nych krajach coraz większa część zeznań podatkowych może być składana poprzez internet, co pozwala je szybko przetwo
rzyć i przeanalizować. Tymczasem w Pol
sce poczta elektroniczna do urzędów skarbowych nie jest akceptowalna.
System informatyczny obsługi urzę
dów celnych, pomimo dwuletniej nad nim pracy jest ciągle w stanie zastoju. Bez tego systemu nie ma mowy o sprawnym obro
cie z zagranicą i pobieraniu opłat celnych i podatków na granicach.
Rozstrzyga się obecnie przetarg na zupełnie nowy system informatyczny obsługi ZUS, gdy nie są jeszcze znane nowe ustalenia w zakresie ubezpieczeń społecznych i emerytalnych, a w przy
szłości ZUS ma być zupełnie inną firmą o nieznanej jeszcze strukturze.
Najważniejsze dla gospodarki kraju systemy informatyczne nie odnotowały w ostatnich latach sukcesu. Jego brak może być deprymujący dla następnych Mi
nisterstw i urzędów, które stojąprzed no
wymi problemami informatycznymi związanymi z budową systemu:
♦ rejestracji pojazdów wymagającego zmniejszenia liczby punktów p ro m o wania zgłoszeń, a więc znacznie sprawniejszej obsługi niż to jest do
tychczas; system ten musi być od
porny na w łam ania, być m oże trudniejsze niż do gminnego referatu komunikacji, ale również możliwe,
♦ rejestracji praw jazdy o podobnej jak rejestracjapojazdów skali trudności,
♦ rejestracjipodmiotówgospodarczych mającego usprawnić kłopoty z szybką rejestracjąfirmy, ale mającego również zcentralizować wszystkie dane;
♦ katastralnego dla przyszłego podat
ku katastralnego, w sytuacji gdy jesz
cze nie działa system podatkowy (POLTAX).
Sąto tylko przykłady, ale już one poka- zująznaczne opóźnienie w informatyzacji administracji rządowej, nie tylko w stosun
ku do państw Unii Europejskiej, ale także pozostałych państw Zachodniej Europy.
W podsumowaniu naszym zdaniem pośród wielu przyczyn trudności w realiza- cj i systemów informatycznych dla admini- stracji państwowej do najważniejszych możemy zaliczyć:
♦ ułomność ustawy o zamówieniach publicznych, która nie przystaje do wyboru dostawców tak złożonych systemów;
♦ próby wdrożenia systemu przy nie w pełni zdefiniowanych, ciągle zmienia
nych lub wprowadzanych nowych ustawach, regulacjach i przepisach, które muszą być uwzględnione w sys
temie - nie da się sprawnie wprowadzić systemu bez stabilnych w dłuższym okresie czasu założeń;
♦ słabe zrozumienie złożoności dużych systemów i ich wielopłaszczyznowe
go wpływu na organizację pracy i struk- turę resortu przez kierow nictw a resortów - w rezultacie opór wobec koniecznej reorganizacji na rzecz ska
zanego na porażkę wprowadzania in
formatyki w „bałagan organizacyjny”;
♦ niewystarczające wsparcie politycz
ne kierownictwa resortu dla szefa pro
jektu i zespołu wdrażającego, a także niewystarczający zakres uprawnień do wprowadzenia niezbędnych zmian w systemie i wokół niego;
♦ brak merytorycznego wsparcia-trze- cia firma z niezależnym ekspertem - dla szefa projektu umożliwiającego mu łatwiejszy nadzór i ocenę prawi
dłowości wyboru i wdrożenia syste
mu przez dostawcę;
♦ niewłaściwie wybrany moment oraz tempo wprowadzania systemu;
♦ zbyt słaby merytorycznie poziom członków zespołu wdrażającego;
♦ zaniedbany proces szkoleń użytkow
ników w pracy z systemem.
Społeczeństwo Informacyjne
Jest już faktem, że wchodzimy w wiek in
formacji. Hasło „Globalne Społeczeń
stwo Wieku Inform acji staje się coraz popularniejsze. W p raktyce oznacza ono, że warunkiem rozwoju gospodarczego oraz społecznego jest powszechny do
stęp do informacji. Niestety nakłady w Polsce na telekomunikację oraz infor
matykę są bardzo niskie, znacznie niższe niż w innych krajach naszego regionu, co
hamuje i będzie dalej ograniczać nasz roz
wój gospodarczy oraz powszechność dostępu do informacji przez wszystkich obywateli Rzeczpospolitej Polskiej.
Jednocześnie nasze dążenia do Unii Europejskiej szybko uświadomią pol
skiemu społeczeństwu ile nam brakuje do istniejącej w Unii infrastruktury in
formacyjnej. Z naszymi 1 na 100 na wsi i 23 na 100 w mieście liniami telekomuni
kacyjnymi jesteśmy na ostatnim miejscu w całej Europie. Również w powszech
ności dostępu do systemów informa
tycznych jesteśmy na szarym końcu.
Mamy w Polsce niezłe wyposażenie teleinformatyczne w nauce, łącznie z do
stępem do superkomputerów dużej mocy.
Dysponujemy też zdolną kadrą technicz
ną, ale wielekroć za małą do potrzeb .Na
sze uczelnie techniczne w niewielkim stopniu dostosowały się do nowych tren
dów, szczególnie na kierunkach pozain- formatycznych. Tymczasem umiejętności korzystania z teleinformatyki są już dzi
siaj niezbędne dla wszystkich zawodów i rodzajów pracy.
W obecnej sytuacji największa uwa
gę należy poświecić młodemu pokole
niu. Pomimo ograniczeń finansowych w szkolnictwie konieczne jest wprowa
dzanie młodzieży w umiejętności korzy
stania z zasobów informacyjnych świa
ta. Oczywiście powszechny dostęp do Internetu jest ważny, ale nie należy za
pominać, że jest to tylko jedna z wielu umiejętności w sprawnym posługiwaniu się teleinformatyką w życiu zawodowym i domowym. Ważnym jest powszechne rozumienie nowej technologii, jej możli
wości, ograniczeń oraz jej wpływu na nasze życie.
Dlatego też, popierając społeczną ak
cję „Internet dla Szkół” zwracamy uwagę, na inne metody upowszechniania telein
formatyki, takie jak:
♦ zwiększenie roli telewizji i radiawpre- zentowaniu różnych aspektów spo
łeczeństwa wieku informacyjnego,
♦ przywrócenie ulg podatkowych na zakup sprzętu teleinformatycznego dla różnych zastosowań, w tym także do pracy zawodowej,
♦ stałe ułatwianie i zmniejszanie kosz
tów dostępu do sieci telekomunika
cyjnej.
Oczywiście w miarę możliwości nie należy zapominać o obecnym starszym pokoleniu. Jak najszerzej należy popie
rać wszelkie działania mające na celu wy
korzystywanie teleinformatyki w admi
nistracji.
Pożądane jest akceptowanie zgłoszeń telefonicznych, faksów oraz poczty elek
tronicznej. Jak najszybciej trzeba dopro
wadzić do uchwalenia ustawy o akceptacji podpisu elektronicznego.
Urzędnicy muszą zaakceptować nowe techniki przekazu informacji. Urzędy po
przez sieć intemetu powinny szeroko in
formować o obowiązkach i prawach obywatela oraz prezentować procedury załatwiania spraw urzędowych.
Konieczne i pilne iest iak najszybsze uchwalenie ustawy o ochronie danych osobowych, przy czym w ustawie należy zagwarantować brak możliwości agrega
cji danych personalnych gromadzonych przez różne podmioty czy instytucje.
Niezbędne iest też podjecie akcii uświadamiajacei o traktowaniu włamań do zasobów informatycznych jako poważ
nych przestępstw kryminalnych. W ko
lejnym kroku trzeba będzie powołać w policji odpowiednie służby przeciw
działające takim przestępstwom, przy czym nie zmiany stron intemetu są tutaj najważniejsze, ale włamania krajowe i mię
dzynarodowe do systemów administra
cji państwowej, bankowych oraz innych przedsiębiorstw.
Rynek Informatyczny
Polski rynek informatyczny jest pod względem wartości jeszcze bardzo mały, nawet w porównaniu do innych, znacz
nie mniejszych od Polski, krajów nasze
go regionu.
Przykładowo w 1997 roku na infor
matykę przeznaczono następujące kwo
ty (w min ECU):
P ro a n o za na 1997 rok
Nakłady na inform atykę w i u j Ę i i
Na o so b ę w E C U
U S A 2 5 0 .5 4 6 1,00
N iem cy 4 2 ,5 9 0 0 ,5 3
A u stria 3 ,6 8 6 0.41
W Ik .B ry tan ia 2 4 ,9 7 9 0 ,4 0
H isz p a n ia 6 ,0 2 9 0 .1 5
C z e c h y 1 .197 0 ,1 2
0 ,6 7 7 0 ,0 7
P o lsk a 1 ,138 0 .0 3
Żródlo: Raport EITO'97
Jak widać jest to bardzo płytki i nie
wielki rynek i coraz trudniejszy dla firm na nim działających. Szczególnie niepo
kojące iest. że w kraiu o tak ogromnym potencjale gospodarczym mamy tak ni
skie nakłady na teleinformatykę.
Na polskim rynku informatycznym działajączteiy największe firmy krajowe, częściowo z kapitałem zagranicznym, przy czym dwie z nich są notowane na gieł
dzie. Liczą one od 200 do 1000 pracowni
ków. Obecne są też niemal wszystkie większe firmy zagraniczne, głównie ame
rykańskie. Ich lokalne oddziały - spółki prawa polskiego - Uczą do 200 pracowni
ków. Oprócz tego istnieje kilkadziesiąt mniejszych polskich firm liczących do 100 pracowników. W sumie na tym rynku dzia
ła do 100 większych firm oraz do kilku tysięcy małych - często jednoosobowych sklepików. Większość firm jest firmami prywatnymi, a tylko kilka z nich jest jesz
cze własnością wojewody i NBP. W ostat
nim roku pojawił się trend konsolidacji mniejszych firm w większe organizacje przemysłowe.
Polityka celna
Przystąpienie Polski do ITA oraz zawie
szenie ceł na podstawowe komponenty komputerowe były w pierwszej połowie 1997 r. ważnymi elementami polityki cel
nej, sprzyjającymi rozwojowi teleinforma
tyki w Polsce. Wiele aspektów polityki celnej pozostaje jednak jeszcze nierozwią
zanych.
Dla usprawnienia rozwoju rynku te
leinformatycznego koniecznej est naszym zdaniem przeanalizowanie i rozwiązanie następujących problemów:
♦ Obecnie importer traktowany jest przez służby celne w zasadzie j ak prze
stępca. Wprowadzenie nowej usta
wy ..Kodeks celny” powinno bvć początkiem procesu, który ma dopro
wadzić do normalnego traktowania importerów. W szczególności nie
zbędne jest usprawnienie obsługi cel
nej przez szybkie wdrożenie instytucji sumiennego importera (Art 79 i 80 Ko
deksu).
♦ Konieczna jest zmiana stosunku do funkcji legislacji celnej w kraju: nie
sprawne służby celne - we wszyst
kich sytuacjach, gdy nie dają sobie rady z szarym i czarnym rynkiem - powodują że prawodawca stosuje na każdym kroku politykę poprawek (ła
tania) do ogólnej polityki celnej, któ
re mają wyeliminować szary i czarny rynek, a de facto uderzają w ogromną rzeszę legalnych importerów. Podno
szenie sprawności służb celnych nie może odbywać sie kosztem gospo
darki. Służby celne winny wspoma
"''"i
Informatyka 10/97
UPSP»* 9
gać rozwói legalnego rynku a nie ha
mować go poprzez utrudnienia w im
porcie i eksporcie (np. poprzez ograniczenia czasu pracy urzędu cel
nego).
♦ Polityka celna Państwa musi uwzględ
niać fakt, że wprowadzenie jakiegokol
w iek cła pow oduje przew ażnie pojawienie się przemytu i zwiększanie się szarej strefy. Wprowadzanie no
wych taryf celnych w sektorze telein
formatycznym musi bvć poprzedzane pełna analiza korzyści dla: budżetu, go
spodarki, wykształcenia i dostępu do informacji. Analiza ta musi być wyko
nywana w pełni profesjonalnie. Udział przedstawicieli izb branżowych w ta
kich oszacowaniach może tu być nie
oceniony.
♦ Oczekujemy zlikwidowania kontyn
gentów i plafonów, aby import kom
ponentów mógł odbywać się bez zatorów, nie tworzył sytuacji krymino
gennych i niestabilności cen, itd. Ko
nieczne iest wyeliminowanie ..prawa powielaczowego” powszechnie funk
cjonującego w urzędach celnych: im- porterzy podlegająregulacjom, których niemogąpoznać.
Niezbędne sąrównież zmiany w inter
pretacji niektórych przepisów, między in
nymi takich jak: identyfikacja towarów powracających z naprawy, czy też możli
wość korzystania przez importerów produk
tów teleinformatycznych z zabezpieczeń celnych na podstawie Art. 77 p. 2 Prawa Celnego.
Rynek Usług
Telekomunikacyjnych
W telekomunikacji istnieje jedno duże przedsiębiorstwo skarbu państwa - Tele
komunikacja Polska SA oraz trzech ope
ratorów sieci komórkowej i kilkunastu niezależnych operatorów sieci kablowej.
Oprócz tego istnieje kilkaset małych przedsiębiorstw usług telekomunikacyj
nych i produkcyjnych.
Aktualna polityka Rządu w tym za
kresie mimo liberalnej w założeniu Usta
wy o Łączności utrwala monopol TP S. A.
pod pretekstem podniesienia wartości tei firmy w oczekiwanym procesie prywaty
zacji. Jest to sprzeczne z tendencjami świa
towymi i wytycznymi EWG. Skutkiem tej polityki jest utrzymujący się niedorozwój infrastruktury telekomunikacyjnej kraju i konserwowanie archaicznej struktury rynku telekomunikacyjnego.
Walka o rozwój tełekomunikacj i w Pol
sce przypomina dziś walkę o prawa oby
watelskie - Rząd przeciw obywatelom reprezentowanym przez rzecznika Praw Obywatelskich i Urząd Ochrony Kon
sumentów i Konkurencji.
Dlatego Izba uważa za konieczne:
♦ ustalenie zasad rozliczeń między ope
ratorami motywujących rozwój sieci lokalnych,
♦ udzielenie licencji dla drugiego/trze
ciego operatora sieci międzystrefo- wej,
♦ zrównanie praw innych operatorów z prawami TPS. A.
Spełnienie tych postulatów warun
kuje właściwy rozwój sieci telekomuni
kacyjnej Państwa i obniżenie kosztów funkcjonowania gospodarki. Utrzymy
wanie stanu istniejącego utrudnia rozwói intelektualny społeczeństwa przez ogra
niczenie dostępu do informacji, a niedo
rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej może stanowić o opóźnieniu przyjęcia do Unii Europejskiej.
Nowe ustawy
Jest jeszcze wiele do zrobienia na rzecz rozwoju rynku teleinformatycznego. Do najważniejszych zadań zaliczamy tutaj:
Pełne wyjaśnienie zasad opodatko
wania sprzedaży licencji na użytkowanie oprogramowania, przy czym dopuszcza
my ustalenie niskiej stawki VAT.
Koniecznej est wielostronne przeciw
działanie piractwu komputerowemu - nie
legalnemu kopiowaniu oprogramowania oraz fałszowania elementów, poprzez oznaczanie ich znanymi markami. Kradzież praw autorskich należy zwalczać wszelki
mi możliwymi środkami, ale należy rów
nież prowadzić szeroko poieta edukacje w tym zakresie. tvm bardziej, że problem dotvczv w poważnym stopniu dzieci i młodzieży. Zasadniczej zmiany wymaga efektywność przeciwdziałania piractwu ze strony administracji rządowej, policji i służb celnych. Problem szlifowania pro
cesorów, nielegalnego kopiowania i roz
powszechniania (w tym sprzedawania) oprogramowania to nie tylko przestęp
stwo wobec prawa, to również mniejsze wpływy do budżetu, to problemy użyt
kowników przy pracy ze sprzętem kom
puterowym, to wreszcie rozszerzająca się szara strefa.
Wprowadzenie wymagania ..profe
sjonalizmu ” w realizacji systemów infor
m atycznych zarów no po stronie
dostawcy iak i zamawiającego - wzorem innych zawodów, których wykonywanie wymaga odpowiednich kwalifikacji (stu
diów, uprawnień, egzaminu, licencji, itp.) należy opracować podobne zasady dla teleinformatyki, a następnie wymagać od zespołu zamawiającego oraz zespołu do
stawcy ścisłego ich przestrzegania [ten postulat je st daleko idący, ale nie moż
na dopuszczać do marnowania fundu
szy i wysiłku zespołów przy realizacji systemów, tylko dlatego, że zajmują się tym pseudoinformatycy].
Ograniczenie wymagań certyfikacyj
nych tylko do towarów nie certyfikowa
nych w innych krajach — szczególnie w Unii Europejskiej,
Zmodyfikowanie ustawy o zamówie
niach publicznych, tak aby była ona do
stosow ana nie tylko dla zam ów ień budowlanych. Należy zwiększyć odpo
wiedzialność zamawiającego za przygo
tow anie w arunków do realizacji zamówienia - istnienie ustaw, przygoto
wanie pracowników, pełnomocnictwa, itp.
Zaniechanie prac nad omawiana w Seimie nowa ustawa o samorządzie, nie
potrzebnie zmuszająca podmioty gospo
darcze do przy n ależn o ści do izb regionalnych, w których firmy teleinfor
matyczne zawsze będą stanowiły mniej
szość.
Firmy teleinformatyczne w większości przypadków są firmami prywatnymi i do
brze sobie radzą w obecnej strukturze go
spodarki. Pomimo szybkiego rozwoju Polski firmy teleinformatyczne sąwciążjesz
cze na początku drogi, dlatego, zamiast utrudniać, należałoby tworzyć mechanizmy sprzyjające ich dalszej rozbudowie. Nieba
wem staną one przecież przed poważnym wyzwaniem konkurencji w Unii Europej
skiej, napotykając silne i agresywne w eks
pansji firmy zachodnie i azjatyckie.
Podsumowaniem tego opracowania jest stwierdzenie, że teleinformatyka staie sie znaczącym motorem wzrostu gospo
darczego. tak jak się to dzieje w świecie zachodnim. Wg danych Banku Światowe
go zainwestowanie 1 $ w teleinformatykę powoduje inwestowanie 10$ w inne działy gospodarki, a sama sprawna sieć teleko
munikacyjna powoduj e wzrost produktu narodowego o 1 procent.
Dlatego Polska Izba Informatyki i Tele
komunikacji uważa za konieczne sprawne kształtowanie odpowiednich warunków dla rozwoju teleinformatyki w naszym kraju.
Czynniki umożliwiające zmiany i metody Business Process
Reengineeringu
Marek Tokarski
W pierwszym artykule cyklu (Informatyka nr 5/97) autor ukazał istotę koncepcji przeprojektowania procesów działalności - Business Process Reengineering - oraz jej miejsce na tle nowo
czesnych koncepcji zarządzania.
W bieżącym artykule zamierzam:
1. Przedstawić rolę czynników umożliwiających zmiany w or
ganizacji, ze szczególnym uwzględnieniem:
■ nowego typu pracy;
■ istoty podejścia procesowego.
2. Przedstawićprzodującąmetodęprzeprojektowania:meto
dę innowacji procesów Thomasa H. Davenporta.
3. Dokonać porównania pięciu podstawowych metod prze
projektowania procesów.
Czynniki umożliwiające zmiany
Wśród większości autorów piszących o reengineeringu panu
je zgoda co do podstawowych czynników umożliwiających zmiany. Chociaż sformułowania w ich pracach przybierająróż- ną postać, można je pogrupować w trzy podstawowe grupy:
1. Procesy;
2. Czynnik ludzki;
3. Technologie informatyczne.
Procesy
W przedmowie do najnowszej swojej książki, JBeyond Reengi
neering” Michael Hammer twierdzi, że, gdy w późnych latach osiemdziesiątych stworzył najpopularniejszą definicję przepro
jektowania (cytowaną w pierwszym artykule cyklu), sądził wów
czas, że najważniejszym słowem w tej definicjibędzieprzymiotriik radykalny. Podejście określane mianem „czystej kartki papie
ru”, charakteryzujące się odrzuceniem wszystkich dotychcza
sowych założeń w działalności, było tym, co wyróżniało reengineering wśród innych programów usprawnienia działal
ności. Było ono również tym, co przysporzyło tej koncepcji wielu zwolenników wśród menedżerów na całym świecie.
Obecnie Michael Hammer przyznaje, iż mylił się w tej kwe
stii. Uważa on, że radykalny charakter, jakkolwiek znaczący Informatyki 10 /97
i powodujący zainteresowanie, nie jest najistotniejszym aspek
tem reengineeringu. Kluczowym słowem w definicji jest słowo proces. Proces rozumiany jako kompletny, obejmujący całą or
ganizację, zestaw czynności, które łącznie tworzą wartość dla klienta [1],
Podejście procesowe jest istotą reengineeringu. Dlaczego ma to tak ważne znaczenie? W tradycyjnych firmach procesy przekraczają granice funkcjonalne wewnętrznych jednostek organizacyjnych. Nawet wtedy, gdy procesy wewnątrz tych jednostek są wysoce sprawne, na ich styku powstają proble
my związane z ograniczonym przepływem informacji. Wiąże się to przede wszystkim z systemem motywacji pracowników, któ
rzy wynagradzani są za wykonanie pewnych czynności, a nie za zapewnienie efektywnego wykonania całokształtu prac zwią
zanych z obsługą procesu. Często w firmach nie ma osoby odpowiedzialnej za cały proces, od rozpoczynającego proces punktu kontaktu z klientem, np. składającym zamówienie, do punktu kontaktu z klientem, kończącym ten proces, np. odbiór i dokonanie płatności za zamówienie.
Kłopoty powstają zazwyczaj w dwóch grupach punktów:
1. Kontaktu z klientami;
2. Kontaktu wewnętrznych jednostek organizacyjnych.
Dzieje się tak dlatego, że zazwyczaj nikt w organizacji nie jest odpowiedzialny za te obszary lub zazwyczaj obszary te znajdują się w kompetencjach decyzyjnych wielu osób, co po
woduje decyzyjny bezwład. Często również dzieje się tak dlate
go, że pracow nicy nie są w ynagradzani na podstaw ie osiągniętych wyników sprawności obsługiwanego procesu, a więc nie są motywowani do poprawy jakości wykonywanej pracy i odpowiedzialności za nią.
Reengineering likwiduje tego typu problemy, dzięki wy
znaczeniu osoby odpowiedzialnej za proces. Taki pracownik określany jest mianem właściciela procesu. Jest on odpowie
dzialny za całość procesu i posiada kompetencje decyzyjne, które umożliwiająmu sprawne zarządzanie procesem.
Typowym procesem istniejącym w przedsiębiorstwach pro
dukcyjnych, który podlega wyżej ukazanym regułom, jest pro
ces realizacji zamówienia. Proces ten ukazuje rysunek 1. Jest to 11
proces, który rozpoczyna się złożeniem zamówienia przez klien
ta. Zamówienie to zazwyczaj jest przetwarzane przez dział sprze
daży. Następnie sprawdzana jest wiarogodność finansowa klienta i gdy nie ma poważniejszych zastrzeżeń, zamówienie przekazuje się do realizacji. Gdy firma nie posiada zapasu wyro
bów gotowych, składane jest zlecenie produkcji, które realizuje dział produkcji. Tego typu zlecenie może prowadzić do zaku
pów zaopatrzeniowych części i materiałów do produkcji, które z kolei realizuje dział zakupów. Natomiast gdy firma posiada lub wyprodukuje pewną liczbę wyrobów gotowych, zostaje przy
gotowana i wysyłana odpowiednia przesyłka (dział logistyki), a dział finansowy dokonuje rozliczeń z klientem i księguje zaist
niałą transakcję.
W procesie tym istniejąprzynajmniej dwa punkty kontaktu z klientem procesu: w momencie złożenia zamówienia i w mo
mencie realizacji tegoż zamówienia oraz przynajmniej trzy punk
ty kontaktu wewnętrznych jednostek organizacyjnych. Dział sprzedaży przekazuje zamówienie działowi logistyki zamówie
nie do realizacji w chwili, gdy dział finansowy sprawdził wiary
godność klienta i przekazał informację zwrotną działowi sprzedaży, a ten z kolei podjął decyzję o realizacj i zamówienia.
W przypadku, gdy organizacja nie dysponuje zapasem wyro
bów gotowych, a jest to pożądana i typowa sytuacja, liczba takich punktów rośnie lawinowo.
Rys. I. Proces przekraczający podziałyfunkcjonalne Źródło: Opracowanie własne
Konsekwencjązmiany stosunków pracowniczych opartych na sztywnym opisie stanowiska i zależności służbowej na podej
ście procesowe jest to, że istota wykonywanej pracy i charak
ter obowiązków zmienia się znacząco. Nie pozostaje to również bez znaczenia dla struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa, jak i dla modelu rozwoju pracowników.
Pracownicy uzyskują większą samodzielność, zakres ich obowiązków jest bardziej elastyczny, a kwalifikacje- wyższe.
Wymaga się od nich nie tylko należytego wypełniania obo
wiązków służbowych, jak też uzyskania i utrzymywania wyso
kiego poziomu obsługi klienta. Przede wszystkim jednak muszą myśleć o procesie, który obsługująjako o pewnej całości, która powinna przynosić wartość klientowi. Poszczególne zadania nie są proste, lecz uzyskują głębię i rozpiętość. Pracownik musi rozumieć istotę obsługiwanego procesu, a zwłaszcza wartość, którą dostarcza klientowi. Dzięki temu może właściwie wykony
wać swojąpracę.
Zmienia się również struktura i charakter zarządzania takimi
„upełnomocnionymi” pracownikami. Zazwyczaj tworzy się ze
społy obsługujące poszczególne procesy, a menedżer staje się swego rodzaju przewodnikiem, który obserwuje i doradza pra
cownikom, a nie tylko kontroluje i rozlicza. Szczegółowiej tej problematyce będzie poświęcony czwarty artykuł cyklu traktu
jący o wdrożeniu programów przeprojektowania.
Technologie informatyczne
Technologie informatyczne m ogą w bardzo dużym zakresie, wpływać na kształt organizacji i wykonywaną pracę. Np. pra
cownicy biurowi przetwarzający dokumenty, między innymi dzięki wykorzystaniu technologii informatycznej, stająsię tzw.
pracownikami wiedzy przetwarzającymi informacje. Gromadze
nie, łączenie, analiza i rozpowszechnianie informacji stająsię podstawowymi funkcjami działalności. Organizacja powinna gromadzić tę wiedzę w „bazach wiedzy” i zapewnić jej dostęp
ność wybranym pracownikom. W konsekwencji pracownicy ci stająsię „pracownikami wiedzy”. Wymaga się od nich znacznie wyższych kwalifikacji i większego doświadczenia, niż od pier
wotnych pracowników biurowych. Jak to ujmuje jeden z naj
większych autorytetów zarządzania Peter F. Drucker: „Aby pozostać konkurencyjnymi - może nawet przetrwać - firmy będą musiały przekształcić się w organizacje wykształconych spe
cjalistów”!^]. Uważa on również, że: „Najlepszy przykład dużej i odnoszącej sukcesy organizacji opartej na wiedzy, to organi
Czynnik ludzki
1 2 in fo rm atyka 10/97
