Jan A. Piszczek
Glosa do uchwały Sądu Najwyższego
z 14 lutego 2012 r., sygn. III UZP 4
Studia Prawnoustrojowe nr 24, 319-324
2014
Glosa do uchw ały Sądu N ajwyższego z 14 lutego
2012 r., sygn. III UZP 4/11, OSNP 2012, nr 15-16,
poz. 198.
W y n a g r o d z e n ie z a p r a c ę z ty tu łu n a b y c ia p r z e z p r a c o d a w c ę
z m o cy p r a w a (art. 12 u st. 1 lu b a rt. 14 u st. 2 u s ta w y z d n ia 4 lu te g o
2004 r. o p r a w ie a u to r sk im i p r a w a c h p o k r e w n y c h , je d n o lity tek st:
D z.U . z 2006 r., n r 90, p o z. 631 ze zm .) a u to r sk ic h p ra w m a ją tk o w y c h
do u tw o r u stw o r z o n e g o p rzez p r a c o w n ik a w w y k o n y w a n iu o b o w ią z
k ó w ze s to s u n k u p r a c y sta n o w i p o d sta w ę w y m ia ru sk ła d e k n a u b e z
p ie c z e n ie e m e r y ta ln e , r e n to w e , w y p a d k o w e i c h o r o b o w e o k r e ślo n e
w a rt. 18 u st. 1 p k t 1, a rt. 4 p k t 9, a rt. 11 u st. 1 i art. 12 u st. 1 u sta w y
z d n ia 13 p a ź d z ie r n ik a 1998 r. o s y s te m ie u b e z p ie c z e ń sp o łe c z n y c h
(je d n o lity tek st: D z.U . z 2009 r., n r 205, poz. 1585 z e zm .).
G lo so w a n e o rz e c z e n ie S ą d u N a jw y ż sz e g o , g d y b y p o p r z e s ta ć n a je g o te z ie , n ie z a s łu g iw a ło b y n a a n a liz ę i k o m e n ta r z . S ta n o w is k o z a p r e z e n to w a n e w u c h w a le , choć n ie j e s t t a k o c z y w iste n a tle o b o w ią z u ją c e g o p r a w a , n ie w y m a g a m o im z d a n ie m ja k ie jś sz c ze g ó ln ej, w s p ie ra ją c e j je a r g u m e n ta c ji1. Z w a ż y w sz y je d n a k , że w in n o b yć ro z s tr z y g n ię c ie m z a g a d n ie n ia p ra w n e g o : „czy o tr z y m a n e p rz e z p ra c o w n ik a w y n a g ro d z e n ie z t y t u ł u z a w a rte j z p ra c o d a w c ą u m o w y o p r z e n ie s ie n ie a u to r s k ic h p r a w m a ją tk o w y c h do u tw o ry d y d a k ty c z n e g o s ta n o w i p o d s ta w ę w y m ia r u s k ła d e k n a u b e z p ie c z e n ie sp o łe c z n e , e m e r y ta ln e , re n to w e , w y p a d k o w e i c h o ro b o w e [...]”, p r z e k a z a n e g o S ą d o w i N a jw y ż s z e m u p o s ta n o w ie n ie m S ą d u A p e la c y jn e g o , to w y d a je się, że n ie s p ro s ta ło ono te m u z a d a n iu . N ie o d p o w ia d a p rz e c ie ż a n i n a p o s ta w io n e p y ta n ie , a n i te ż n ie r o z s tr z y g a w sp o só b p r z y d a tn y d la p r a k ty k i ż a d n e j z k o n tr o w e r s y jn y c h k w e s tii z w ią z a n y c h z z a w ie r a n ie m p rz e z p ra c o d a w c ó w z p r a c o w n ik a 1 Teza byłaby trafna ,gdyby dotyczyła utworów zbiorowych, programów komputerowych (stworzonych w ramach obowiązków ze stosunku pracy) i Norm Polskich, bowiem stworzenie tych produktów intelektu ex lege powoduje nabycie praw autorskich majątkowych przez inny niż autor podmiot. Także ex lege instytucja naukowa uzyskuje pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego pracownika, który stworzył go w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. Nie zawsze jednak nabywane przez instytucję naukową uprawnienie będzie autorskim prawem majątkowym (w razie gdy utwór naukowy nie spełnia przesłanek wskaza nych w przepisie art. 1 pr. aut.). We wszystkich pozostałych przypadkach pierwotnie uprawnio nym jest twórca (art. 8 ust. 1 pr. aut.), toteż następstwo prawne nie jest możliwe ex lege.
320
Glosym i u m ó w o p r z e n ie s ie n ie a u to r s k ic h p r a w m a ją tk o w y c h do — o g ó ln ie rzecz u jm u ją c — s tw o rz o n y c h p rz e z n ic h u tw o ró w d y d a k ty c z n y c h (a w s z e rs z y m p la n ie ró w n ie ż in n y ch ). B ez sp e cja ln eg o t r u d u m o ż n a b o w ie m p o sta w ić sz e re g p y ta ń szczegółow ych, k tó re z w ią z a n e s ą z p o sta w io n y m p rz e z S ą d A p elacy jn y z a g a d n ie n ie m p ra w n y m i k tó re p o z o sta ły b ez odpow iedzi. Z u z a s a d n ie n ia k o m e n to w a n e j u c h w a ły n ie w y n ik a bo w iem , z ja k ie g o p o w o d u S ą d N ajw y ższ y o g ra n ic z y ł się do u tw o ró w p ra c o w n ic z y ch (a rt. 12 i a r t. 14 p r .a u t.) , a w ięc u tw o ró w p o w s ta ły c h w w y n ik u w y k o n y w a n ia o b o w iązk ó w o k re ś lo n y c h u m o w ą o p ra c ę . S k o ro z a g a d n ie n ie p r a w n e o b ejm o w ało „u m o w y o p r z e n ie s ie n ie p r a w a u to r s k ic h m a ją tk o w y c h do u tw o r u d y d a k ty c z n e g o ”, to d o ty czy ło n ie ty lk o u tw o r u p o w sta łe g o w c z a sie z w ią z a n ia tw ó rcy z p ra c o d a w c ą s to s u n k ie m pracy, lecz ta k ż e in n y c h utw o ró w , w ty m p o w sta ły c h w cześn iej lu b p o z a a k ty w n o śc ią a u to r a z w ią z a n ą z w y k o n y w a n ie m o b o w iązk ó w ze s to s u n k u pracy.
W p ie rw s z e j k o le jn o śc i p rz y b liż e n ia w y m a g a r e g u la c ja p r a w n a p o w o ła n a p rz e z S ą d N a jw y ż sz y w te z ie g lo so w a n e j u c h w a ły , z a w a r ta w p rz e p is a c h p r a w a a u to rs k ie g o . S ą d o d w o łu je się do a r t. 12 u s t. 1 i a r t. 14 u s t. 2 u s ta w y o p ra w ie a u to r s k im i p r a w a c h p o k re w n y c h . P r z e p is a r t. 12 u s t. 1 m ów i, że je ż e li u s ta w a lu b u m o w a o p ra c ę n ie s ta n o w ią in a c z e j, p ra c o d a w c a , k tó re g o p ra c o w n ik s tw o rz y ł u tw ó r w w y n ik u w y k o n y w a n ia o b o w iązk ó w ze s to s u n k u p ra c y , n a b y w a z c h w ilą p rz y ję c ia u tw o r u a u to r s k ie p r a w a m a ją tk o w e w g r a n ic a c h w y n ik a ją c y c h z c e lu u m o w y o p r a c ę i zg o d n eg o z a m ia r u s tro n . Ł a tw o z a u w a ż y ć , że
c y to w a n y p r z e p is d o ty czy w y łą c z n ie ta k ic h u tw o r ó w
, n ie z a le ż n ie od ic h ro d z a ju ,k tó r e stw o r z y ł p r a c o w n ik
( u tw ó r p ra c o w n ic z y )w w y n ik u w y k o n y w a n ia o b o w ią z k ó w z e s to s u n k u p r a c y
2. I n n e u tw o r y te g o p ra c o w n ik a , ch oćby p o w s ta ły w c z a sie t r w a n i a ta k ie g o s to s u n k u p ra c y (p rz e w id u ją c y w sp o só b n ie b u d z ą c y w ą tp liw o ś c i k o n k r e tn y o b o w ią z e k tw o r z e n ia o k re ś lo n y c h u tw o ró w ), n ie s ą o b ję te d y sp o z y c ją p r z e p is u a r t. 12 u s t. 1 p r. a u t. O z n a c z a to , że p ra c o d a w c a , c h c ą c n a b y ć m a ją tk o w e p r a w a a u to r s k ie do ty c h in n y c h u tw o ró w , m u s ia łb y z a w rz e ć z p ra c o w n ik ie m o d rę b n ą (p o z a s to s u n k ie m p ra c y ), co do z a s a d y o d p ła tn ą u m o w ę o p r z e n ie s ie n ie ty c h p ra w , zw y k le łą c z n ie z u m o w ą o s tw o rz e n ie u tw o r u . N ie m ó g łb y b o w iem d o m a g a ć się s tw o r z e n ia u tw o r u „ n ie p ra c o w n ic z e g o ” n a p o d s ta w ie u m o w y o p ra c ę . H o n o r a r iu m p ra c o w n ik a o tr z y m a n e z te g o t y t u ł u b e z w ą tp ie n ia n ie b y ło b y te ż w t a k i m p r z y p a d k u w y n a g ro d z e n ie m z a p ra c ę . W s p ra w ie , w k tó re j S ą d N a jw y ż sz y p o d ją ł g lo s o w a n ą u c h w a łę , u tw ó r d y d a k ty c z n y z o s ta ł s tw o rz o n y w r a m a c h w y ra ź n ie s p re c y z o w a n y c h w z a łą c z n i k u do u m o w y o p ra c ę o b o w iąz k ó w p ra c o w n ik a , z k tó ry c h w y k o n y w a n ie m łąc zy ło się u s t a l a n i e w y so k o ści w y n a g ro d z e n ia z a s a d n ic z e g o , o b e jm u ją c e g o t a k ż e h o n o r a r iu m z t y t u ł u p r z e n ie s ie n ia a u to r s k ic h p r a w m a ją tk o w y c h do2 Por. J. Barta, R. Markiewicz, Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, Warszawa 2011, s. 146.
u tw o r u n a u k o w e g o (w p o s ta c i w y n ik ó w b a d a ń n ie z b ę d n y c h do p rz e p r o w a d z e n ia p ro c e s u d y d a k ty c z n e g o 3) i u tw o r u d y d a k ty c z n e g o . B ył w ięc u tw o re m p ra c o w n ic z y m i p o d le g a ł re g u ło m z a w a r ty m w p rz e p is ie a r t. 12 u s t. 1 pr. a u t. S ą d N a jw y ż s z y t r a f n ie w s k a z a ł w u z a s a d n ie n iu u ch w ały , że
s e d n o p r o b le
m u
(tj. z a g a d n ie n ia p ra w n e g o )p o le g a n a u s ta le n iu p o d s ta w y praw n ej
p r z e n ie s ie n ia a u to r sk ic h p r a w m a ją tk o w y c h n a p r a c o d a w c ę i p od
ty m k ą te m trz e b a a n a liz o w a ć r e la c je m ię d z y str o n a m i, a w s z c z e g ó l
n o ś c i u s ta lić z n a c z e n ie u m o w y o p r z e n ie s ie n ie a u to r sk ic h p r a w m a
ją tk o w y c h .
D ia g n o z a t a , by ć m o ż e in a c z e j z re d a g o w a n a ze w z g lę d u n a fo r m ę te z y /u c h w a ły , n ie z o s ta ła j e d n a k w ż a d e n sp o só b w y ró ż n io n a czy to w to k u w y w o d u , czy te ż w sa m e j u c h w a le . S ta n o w i to w m ojej o ce n ie n ie u s p r a w ie d liw io n ą u s t e r k ę o rz e c z e n ia . W p r a k ty c e p rz e c ie ż t a k o z n a c z o n e k r y te r iu m j e s t n ie z b ę d n y m n a r z ę d z ie m „ d ia g n o s ty k i ju r y d y c z n e j”, p o z w a la ją cej n a u s ta le n ie , czy m a m y do c z y n ie n ia z u tw o r e m p ra c o w n ic z y m , czy te ż in n y m . Ł ą c z y się to z o c e n ą , czy z a w a rc ie z p ra c o w n ik ie m d o d a tk o w e j u m o wy, n ie z a le ż n ie od u m o w y o p ra c ę , o p r z e n ie s ie n ie p r a w a u to r s k ic h m a ją tk o w y ch do u tw o r u , k tó r y j e s t n ie w ą tp liw ie p ra c o w n ic z y m , s ta n o w i o b ejście p r a w a (w c e lu u n ik n ię c ia s k ła d e k n a u b e z p ie c z e n ie e m e r y ta ln e , r e n t o w e, w y p a d k o w e i c h o ro b o w e) i ja k o ta k ie j e s t d o tk n ię te s a n k c ją n ie w a ż n o ś c i ( a r t. 58 k.c.). N ie u le g a w ą tp liw o śc i, że w p o w y ż sz y m p r z y p a d k u d o d a tk o w a u m o w a b y ła b y n ie w a ż n a , co n ie p rz e s z k a d z a ło b y p rz y ję c iu , że p r a w a a u to r s k ie m a ją tk o w e i t a k n a b y łb y p r a c o d a w c a w o p a rc iu o u m o w ę o p ra c ę . N ie z a m y k a to w s z a k k w e s tii, a lb o w ie m k o n s ta ta c ja n ie w a ż n o ś c i ro d z i p y ta n ie , j a k i j e s t los d o d a tk o w o u z y s k a n e g o p rz e z p ra c o w n ik a w y n a g ro d z e n ia , w szczeg ó ln o ści zaś: czy j e s t ono p o d s ta w ą w y m ia r u s k ła d e k „ u b e z p ie cz e n io w y c h ”? M oim z d a n ie m , r o z w ią z a n ie te j k w e s tii w p ie rw s z y m p la n ie m u s ia ło b y u w z g lę d n ić to , czy p ra c o w n ik zw ró cił je p raco d aw cy . J e ś lib y t a k było, to p o d s ta w a w y m i a r u ty c h s k ła d e k p r z e s ta ła b y is tn ie ć . W p rz e c iw n y m r a z ie is tn ia ła b y n a d a l. P r z e d s ta w io n a o b s e rw a c ja n ie z a m y k a u ru c h o m io n e j t u se k w e n c ji p y ta ń z w ią z a n y c h z i n s ty tu c ją b e z p o d s ta w n e g o w z b o g a c e n ia i n ie n a le ż n e g o ś w ia d c z e n ia ( a r t. 4 0 5 i n a s t. k.c.) o ra z m o ż liw y c h , te o r e ty c z n ie , ro z w ią z a ń . O czy w i ście p o z o s ta w a ły o n e p o z a k o g n ic ją s ą d ó w o rz e k a ją c y c h w s p ra w ie , w k tó re j p o d ję to g lo s o w a n ą u c h w a łę . W ra c a ją c do g łó w n eg o n u r t u ro z w a ż a ń , k o n ie c z n e s ta je się w s k a z a n ie , że u z n a n ie u tw o r u z a p ra c o w n ic z y w y m a g a p rz e d e w s z y s tk im , b y z o s ta ł o n s tw o rz o n y w w y n ik u w y k o n y w a n ia o b o w iązk ó w ze s to s u n k u p racy . P o d z ie la m s ta n o w is k o J a n u s z a B a r ty i R y s z a rd a M a rk ie w ic z a , że o b o w ią z k i te 3 Przywołany fragment załącznika do umowy o pracę budzić może spore wątpliwości. Co do zasady bowiem same wyniki badań naukowych nie spełniają przesłanek utworu w rozumie niu art. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, toteż nie sposób mówić o prawach autorskich do tych wyników.322
Glosym o g ą b yć o k re ś lo n e b e z p o ś re d n io w u m o w ie , w u k ła d a c h zb io ro w y c h czy n o r m a c h w e w n ą trz z a k ła d o w y c h 4. Z b y t d a le k o id ą c e j e s t dość ry g o ry s ty c z n e z a lic z a n ie do ź ró d e ł ta k ie g o o b o w ią z k u b e z p o ś re d n ic h p o le c e ń słu żb o w y ch , c h y b a że d o ty c z ą o n e k o n k r e ty z a c ji/ in d y w id u a liz a c ji d z ie ła (n p . s p o tu r e k l a m ow eg o , ilu s tr a c ji, o p ra w y p la s ty c z n e j) w r a m a c h o g ólnego o b o w ią z k u tw o r z e n ia ta k ic h u tw o ró w 5. Z b y t k a te g o ry c z n e j e s t , m o im z d a n ie m , tw ie r d z e n ie z a w a r te w u c h w a le , że p ra c o d a w c a „z m ocy p r a w a ” n a b y w a a u to r s k ie p r a w a m a ją tk o w e do u tw o r u p ra c o w n ic z eg o . P ie r w o tn y m n a b y w c ą ty c h p r a w j e s t tw ó rc a -p ra c o w n ik , n a b y c ie ic h p rz e z p ra c o d a w c ę w y m a g a p rz y ję c ia u tw o r u („ p ra c o d a w c a [... ] n a b y w a z c h w ilą p rz y ję c ia u tw o r u ” - a r t. 12 u s t. 1 pr. a u t.). J e ś l i p ra c o d a w c a n ie p rz y jm ie u tw o r u , to n ie n a b ę d z ie do n ie g o m ia ł p r a w a u to r s k ic h m a ją tk o w ych. J a k m o ż n a tw ie rd z ić , w p r a k ty c e f a k t t a k i n ie z d a r z a się c z ęsto , z w ła sz c z a że m ilc z e n ie co do te j k w e s tii p rz e z sz e ść m ie s ię c y od d o s ta r c z e n ia u tw o r u o z n a c z a je g o p rz y ję c ie b e z z a s tr z e ż e ń ( a r t. 13 pr. a u t.). M o ż n a z a d a ć w z w ią z k u z ty m p y ta n ie : czy s k u te k p r a w n y (n a b y c ie p r a w a u to r s k ic h m a ją tk o w y c h ) n a s tę p u je po u p ły w ie s z e ś c iu m ie s ię c y z m o c ą w s te c z n ą (ex tu n c - od d o s ta r c z e n ia u tw o ru ), czy z c h w ilą u p ły w u te g o t e r m i n u (ex n u n c 6), czy w re sz c ie z c h w ilą z a p ła ty w y n a g r o d z e n ia z a p ra c ę w c z a sie , k ie d y u tw ó r p o w s ta w a ł i z o s ta ł u s ta lo n y w ja k ie jk o lw ie k p o sta c i? P r z e d s ta w io n e w a r ia n ty r o z w ią z a ń p r z e c z ą lu b co n a jm n ie j z n a c z n ie o s ła b ia ją , m o im z d a n ie m , tw ie r d z e n ie o n a b y c iu p rz e z p ra c o d a w c ę w s p o m n ia n y c h p r a w z m ocy u sta w y . B y ło b y ta k , g d y b y z a ró w n o p ra c o d a w c a , j a k i p ra c o w n ik n ie m ie li ża d n e g o w p ły w u n a z a is tn ie n ie te g o s k u tk u . W u z a s a d n ie n iu g lo so w a n e j u c h w a ły S ą d N a jw y ż s z y o d n o si się ró w n ie ż do re g u la c ji z a w a r te j w p rz e p is ie a r t . 14 u s t. 2 pr. a u t. W y w o d ząc, że: „w o d n ie s ie n iu do z a jęć (u tw o ró w ) d y d a k ty c z n y c h , k tó r e o d p o w ia d a ły b y w a r u n k o m u tw o r u n a u k o w e g o , n a b y c ie p r a w a u to r s k ic h p rz e z u c z e ln ię ( in s ty tu c ję n a u k o w ą ), c h o c iaż w z a k r e s ie w ę ż sz y m n iż to p rz e w id u je a r t. 12 u s t a w y o p ra w ie a u to r s k im , p rz e c ie ż ta k ż e n a p o d s ta w ie cessio leg is o b e jm u je w c a le n ie m a ły z a k r e s p ra w , sk o ro ch o d z i t u o p ra w o p ie rw sz e g o o p u b lik o w a n i a u tw o r u n a u k o w e g o s tw o rz o n e g o p rz e z p ra c o w n ik a , a p rz e d e w s z y s tk im o p ra w o » k o rz y s ta n ia z m a t e r i a ł u n a u k o w e g o z a w a rte g o w u tw o rz e « ” u w a ż a , że u c z e ln ia m a p ra w o do b e z p ła tn e g o k o r z y s ta n ia z u tw o r u d y d a k ty c z n e g o s p e łn ia ją c e g o p r z e s ła n k i u tw o r u n a u k o w e g o . P r z e p is a r t. 14 u s t. 2 s ta n o w i, że in s ty tu c ja n a u k o w a m o że b e z o d rę b n e g o w y n a g ro d z e n ia k o rz y s ta ć z m a t e r i a ł u n a u k o w e g o z a w a rte g o w u tw o rz e , o k tó r y m m o w a w u s t. 1 (u tw ó r n a u k o w y p ra c o w n ik a , k tó r y s tw o rz y ł t e n u tw ó r w w y n ik u w y k o n y w a n ia obo w ią z k ó w ze s to s u n k u p ra c y ), o ra z u d o s tę p n ia ć t e n u tw ó r o so b o m trz e c im ,
4 J. Barta, R. Markiewicz, op. cit., s. 149. 5 Ibidem.
je ś li to w y n ik a z u z g o d n io n e g o p r z e z n a c z e n ia u tw o r u lu b z o sta ło p o s ta n o w io n e w um o w ie. Z o c z y w isty c h w zg lęd ó w n ie p o d z ie la m p rz y w o ła n e g o s ta n o w is k a S ą d u N ajw y ż sz eg o . P r z e d e w s z y s tk im tr z e b a z a u w a ż y ć , że u tw o ry p o w s ta ją c e ja k o p r o d u k ty i n t e l e k t u p ra c o w n ik ó w n a u k o w o -d y d a k ty c z n y c h tr u d n o u z n a ć za u tw o r y p ra c o w n ic z e (p o w s ta ją c e w w y n ik u w y k o n y w a n ia o b o w iązk ó w ze s to s u n k u p ra c y ). T e o re ty c z n ie , j a k ró w n ie ż w p r a k ty c e m o ż liw e j e s t w y k o n y w a n ie o b o w iązk ó w p ra c o w n ik a n a u k o w o -d y d a k ty c z n e g o o ra z o s ią g a n ie k o le j n y c h ty tu łó w i s to p n i n a u k o w y c h b e z s tw o r z e n ia ja k ie g o k o lw ie k u tw o r u n a u k o w e g o sp e łn ia ją c e g o p r z e s ła n k i u tw o r u w r o z u m ie n iu a r t. 1 pr. a u t. ( w a r u n e k s in e q u a n o n p o w s ta n ia p r a w a u to rs k ic h ). R ó w n o c z e śn ie w p i ś m ie n n ic tw ie , z a z n a c z a ją c m o żliw o ść k w e s tio n o w a n ia ta k ie g o p o g lą d u , z a li cza się do n a u k o w y c h u tw o ró w p ra c o w n ic z y c h p ra c e d o k to r s k ie i h a b ilita c y j n e o r a z u t w o r y p r z y g o to w y w a n e w r a m a c h p l a n ó w d a n e j j e d n o s t k i o rg a n iz a c y jn e j lu b tw o rz o n e z p o le c e n ia i p o d n a d z o r e m p rz e ło ż o n e g o d a n e g o p r a c o w n ik a 7. M o im z d a n ie m o b o w ią z e k tw o r z e n ia ta k ic h p r a c m a co n a jw y żej c h a r a k t e r p o d o b n y do o b o w ią z k u d łu ż n ik a w y n ik a ją c e g o z z o b o w ią z a n ia n a tu r a ln e g o (n ie z a s k a rż a ln e g o ). N ie w y k o n a n ie go p rz e z p ra c o w n ik a n a u k o w o -d y d a k ty c z n e g o m o że je d y n ie p ro w a d z ić do u s t a n i a s to s u n k u p ra c y po u p ły w ie t e r m i n u w s k a z a n e g o w u s ta w ie o sz k o ln ic tw ie w y ż sz y m lu b s ta tu c ie sz k o ły w y ż sz e j, w k tó re j p ra c o w n ik p o w in ie n t a k ą p ra c ę p r z e d s ta w ić czy ob ro n ić. P o g lą d c y to w a n y c h a u to ró w j e s t d o d a tk o w o t r u d n y do o b ro n ie n ia w p r z y p a d k u , g d y p rz e w ó d h a b ilita c y jn y o d b y w a się w o p a r c iu o d o ro b e k n a u k o w y b e z o b o w ią z k u p r z e d s ta w ia n ia sto so w n e j ro z p ra w y . Do k ry ty c z n e g o s ta n o w is k a w o b ec o m a w ia n e g o tw ie r d z e n ia S ą d u N a jw y ż sz e g o s k ła n ia te ż z a k r e s m o ż liw y c h z a c h o w a ń in s ty tu c ji n a u k o w e j, w s k a z a n y w p rz e p is ie a r t. 14 u s t. 2 pr. a u t. M oże o n a b e z o d rę b n e g o w y n a g ro d z e n ia k o rz y s ta ć z m a t e r i a ł u n a u k o w e g o z a w a rte g o w u tw o rz e . Z w y k le m a t e r i a ł n a u k o w y n ie j e s t b o w ie m to ż s a m y z u tw o r e m i n ie p o d le g a o c h ro n ie a u to r s k o p r a w n e j8. P o n a d to z a k r e s t e n m o że b yć o g ra n ic z o n y u z g o d n io n y m p rz e z n a c z e n ie m u tw o r u lu b p o s ta n o w ie n ia m i u m o w y o p ra c ę . U m o w a t a k a m o że p rz e c ie ż w y łączy ć to u p r a w n ie n ie in s ty tu c ji n a u k o w e j. Ze w z g lę d u n a to , że p rz e p is a r t. 14 pr. a u t. j e s t lex sp e c ia lis w s to s u n k u do p r z e p is u a r t. 12 pr. a u t., te n o s ta tn i n ie z n a jd u je z a s to s o w a n ia do u tw o ró w n a u k o w y c h . K o n s e k w e n c ją p rz e d s ta w io n y c h w yw o d ó w j e s t o c e n a , że u tw o ry n a u k o w e o ra z d y d a k ty c z n e , co do za sa d y , n ie s ą u tw o r a m i p ra c o w n ic z y m i, to te ż n ie z n a jd u ją w s to s u n k u do n ic h z a s to s o w a n ia p rz e p is y a r t. 12 i 14 pr. a u t. O b o w ią z e k ic h tw o r z e n ia n ie w y n ik a ze s to s u n k u p racy , c h y b a że w u m o w ie
7 Ibidem, s. 157.
8 Ibidem, s. 35. Por. też E. Ferenc-Szydełko (red.), Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, Warszawa 2011, s. 126-127.
