Słowo wstępne

Bronisław Sitek

Słowo wstępne

Słowo wstępne

Czynność porów nyw ania tow arzyszy człowiekowi od m om entu świado­ mego poznaw ania otaczającego go św iata. J e s t w ynikiem nie tylko jego zdol­ ności poznawczych, ale przede w szystkim konsekw encją istn ien ia różnorod­ nych form substancji (bytów) i przypadłości (cech). Poznanie to najczęściej m a c h a ra k te r spontaniczny, przypadkowy, a w rezultacie nie prowadzi do konstruktyw nych wniosków czy system atyzacji rzeczywistości. Tym bowiem zajm uje się n a u k a w różnych dziedzinach i obszarach problemowych. Można zatem mówić o m etodzie porównawczej w nau k ach medycznych, przyrodni­ czych czy ekonomicznych. W nau k ach praw nych n ato m iast porównuje się system y praw ne, rodziny praw a, instytucje praw ne, a także pojęcia i ich znaczenie. Ważne, by określić wcześniej cel porównywania.

W potocznym rozum ieniu k o m paraty styka praw n a kojarzy się z poszuki­ w aniem lepszych rozw iązań celem w drożenia ich do rodzimego system u prawnego. Tymczasem jej podstaw ow ą funkcją je s t funkcja poznawcza, która pozwala n a wychwycenie istniejących podobieństw i różnic bez konieczności szu k an ia wspólnego m ianow nika. M etoda kom paratysty ki porównawczej nie m a bowiem prowadzić do stw orzenia system u praw a porównawczego. Tako­ we istnieje wyłącznie w obszarze praw a międzynarodowego. W badan iach kom paratystycznych winno się dążyć do wychwycenia funkcji, jak ie w danym system ie spełniają instytucje praw ne, pojęcia praw ne czy konkretne rozw ią­ zania. Takie rozum ienie b a d a ń kom paratystycznych pozwala n a lepsze fu nk ­ cjonowanie w globalizującym się świecie zarówno jednostkom , ja k i przedsię­ biorcom.

Wydział P raw a i A dm inistracji U n iw ersytetu W arm ińsko-M azurskiego w Olsztynie przy w spółpracy wydziałów praw a ze Słowacji, w szczególności z U niw ersytetu M. Bela w Bańskiej Bystrzycy, oraz pod p a tro n a te m prof. Ch. v. B ara z U niw ersy tetu w O snabrück w 2011 r. rozpoczął organizację serii konferencji poświęconych badaniom kom paratystycznym . Celem tego przedsięw zięcia je s t stw orzenie m iędzynarodowej grupy badaczy z Europy Środkowo-Wschodniej oraz w ypracowanie przedm iotu i m etod badawczych n a n astęp n e lata. U dział w pierw szym tak im spotk aniu zgłosiło ponad stu

6 S ło w o w stęp n e

praw ników z pięciu państw : Polski, Słowacji, Czech, Niemiec i U krainy. Przy­ jęto dość szeroką form ułę tem atyczną, ta k aby ja k najw iększa liczba naukow ­ ców mogła wziąć udział w konferencji. U spraw iedliw ieniem dla takiego roz­ w iązania je s t fakt, iż b a d a n ia kom paratystyczne w obszarze n a u k praw nych w Europie Środkowo-Wschodniej n ależą do rzadkości. To w łaśnie n a Wydzia­ le P raw a i A dm inistracji UWM w 2002 r. pow stała pierw sza w Polsce K ate­ d ra P raw a Porównawczego.

Konferencja będzie organizow ana corocznie z dużym udziałem młodych naukowców. Zakłada się, że większość publikacji w ram ach tej grupy będzie ukazyw ać się w języku angielskim , co u łatw i kom unikow anie się z ośrodkam i i badaczam i od dłuższego czasu zajm ującym i się b ad aniam i kom paratystycz- nym i w Europie.